MENU
Fragment:




Styl fragmentu




*Zezwalaj na cookies aby zapamiętać ustawienia

List do Żydów

1NAJWYŻSZE OBJAWIENIE BOŻE.1 Wielokrotnie i różnorodnie mówił Bóg niegdyś do ojców przez proroków,2 a na koniec w te dni mówił do nas przez Syna, którego postanowił dziedzicem wszech rzeczy, przez którego uczynił i wieki;3 który będąc jasnością chwały i odbiciem istoty jego i utrzymując wszystko słowem mocy swej, dokonawszy oczyszczenia grzechów, siedzi po prawicy majestatu na wysokościach,4 stawszy się tym wyższym od aniołów im osobliwsze nad nich imię odziedziczył. CHRYSTUS SYNEM, ANIOŁOWIE SŁUGAMI.5 Albowiem któremu kiedy z aniołów rzekł: „Synem moim jesteś ty? ja dziś zrodziłem ciebie?” I znowu: „Ja będę mu ojcem, a on będzie mi synem?”6 I gdy znowu wprowadza Pierworodnego na okrąg ziemi, mówi: „I niech mu się kłaniają wszyscy aniołowie boży.”7 A do aniołów właśnie mówi: „Który czyni swych aniołów wichrami i swoje sługi płomieniem ognia.”8 Do Syna zaś: „Stolica twoja, Boże, na wiek wieku, berło prawości berłem królestwa twego.9 Umiłowałeś sprawiedliwość i znienawidziłeś nieprawość, dlatego namaścił cię, Boże, Bóg twój olejkiem wesela nad towarzyszów twoich.10 I: „Ty, Panie, na początku utwierdziłeś ziemię i niebo jest dziełem rąk twoich.11 One zginą, ty zaś trwać będziesz i wszystkie jak szata zestarzeją się.12 I zmienisz je jak odzienie i odmienią się. Ty zaś sam ten sam jesteś i lata twoje nie ustaną.”13 A do którego kiedy z aniołów rzekł: „Siedź po prawicy mojej, aż położę. nieprzyjaciół twoich podnóżkiem nóg twoich?”14 Czyż nie wszyscy są duchami usługującymi, wysyłanymi na posługę dla tych, co mają otrzymać dziedzictwo zbawienia?
2POSŁUSZEŃSTWO CHRYSTUSOWI.1 Dlatego powinniśmy tym usilniej przestrzegać tego, cośmy słyszeli, byśmy przypadkiem nie przepłynęli obok.2 Jeśli bowiem słowo, ogłoszone przez aniołów, stało się trwałe, a wszelkie przestępstwo i nieposłuszeństwo otrzymało sprawiedliwą odpłatę,3 jakże my jej ujdziemy, jeśli zaniedbamy tak wielkie zbawienie? Gdyż ono było z początku głoszone przez Pana, zostało nam potwierdzone przez tych, co słyszeli;4 gdy Bóg też poświadczał znakami i cudami i rozlicznymi mocami i rozdawaniem Ducha Świętego według woli swojej.CHRYSTUS PANEM PRZYSZŁEGO ŚWIATA.5 Albowiem nie aniołom poddał Bóg przyszły świat, o którym mówimy.6 Lecz zapewnił ktoś na pewnym miejscu, mówiąc: „Cóż jest człowiek, że nań pamiętasz, albo syn człowieczy, że go nawiedzasz?7 Umniejszyłeś go nieco od aniołów, chwałą i czcią go ukoronowałeś i postanowiłeś go nad dziełami rąk twoich.8 Wszystko poddałeś pod nogi jego.” Przez to bowiem, że mu wszystko poddał, niczego nie zostawił, czego by mu nie poddał. Teraz jednak jeszcze nie widzimy, żeby mu wszystko było poddane.9 Lecz tego Jezusa, który mało co od aniołów jest umniejszony, widzimy z powodu męki śmierci „chwałą i czcią ukoronowanego,” aby z łaski Boga za wszystkich śmierci skosztował.SPRAWCĄ ZBAWIENIA.10 Przystało bowiem temu, dla którego wszystko i przez którego wszystko, który wielu synów do chwały był przywiódł, sprawcę ich zbawienia uczynić doskonałym przez mękę.11 Albowiem ten, co uświęca i ci, co bywają uświęcani, z jednego wszyscy. Dla tej to przyczyny nie wstydzi się braćmi ich nazywać, mówiąc:12 „Oznajmię imię twe braciom moim, w pośrodku zgromadzenia chwalić cię będą.”13 I znowu: „Ja w nim ufać będę.” i znowu: „Oto ja i dzieci moje, które dał mi Bóg.”14 Skoro więc dzieci były uczestnikami ciała i krwi i on podobnie przyjął w nich udział, aby przez śmierć zniszczyć tego, który miał władzę śmierci, to jest diabła15 i żeby wyzwolić tych, co bojąc się śmierci, przez całe życie podlegli byli niewoli.16 Nigdzie bowiem aniołów nie przygarnia, ale „potomstwo Abrahamowe przygarnia.”17 Stąd powinien był we wszystkim upodobnić się do braci, aby się stać miłosiernym i wiernym kapłanem wobec Boga, aby przebłagać za grzechy ludu.18 W czym bowiem sam cierpiał i był kuszony, ma moc dopomóc tym, co są kuszeni.
3CHRYSTUS WYŻSZY NAD MOJŻESZA.1 Stąd, bracia święci, uczestnicy powołania niebieskiego, patrzcie na apostoła i najwyższego kapłana wyznania naszego, Jezusa,2 który wierny jest temu, co go uczynił, jak i „Mojżesz w całym domu jego.”3 On bowiem uznany został za godnego czci większej niż Mojżesz, o ile większą cześć niż dom ma jego budowniczy.4 Gdyż każdy dom bywa budowany przez kogoś, Bóg zaś jest, który wszystko stworzył.5 I Mojżesz wprawdzie wierny był w całym domu jego jako sługa, na świadectwo tego, co miało być powiedziane,6 Chrystus zaś jako syn w domu swoim; a tym domem my jesteśmy, jeśli ufność i chlubę nadziei zachowamy mocną aż do końca.WYTRWAĆ W WIERZE.7 Przeto jak mówi Duch Święty: „Dziś, jeśli usłyszycie głos jego,8 nie zatwardzajcie serc waszych jak w rozgoryczeniu w dzień kuszenia na puszczy,9 gdzie mię kusili ojcowie wasi: doświadczali i patrzeli na dzieła moje10 przez czterdzieści lat.” Dlatego „rozgniewałem się na ten naród” i rzekłem: „Zawsze błądzą sercem; oni zaś nie poznali dróg moich,11 przeto przysiągłem w, gniewie moim: że nie wejdą do odpocznienia mojego.”12 Baczcie, bracia, żeby przypadkiem kto z was nie miał złej ochoty do niedowiarstwa ku odstąpieniu od Boga żywego;13 ale napominajcie się wzajemnie w każdy dzień, póki trwa tak ˇzwane „dziś,” żeby kogo z was nie zatwardziło oszukaństwo grzechu.14 Staliśmy się bowiem uczestnikami Chrystusowymi, jeśli tylko początek istności w nim zachowamy mocny aż do końca.15 Dopóki nam mówią: „Dziś, jeśli usłyszycie głos jego, nie zatwardzajcie serc waszych, jak w owym rozgoryczeniu.”16 Niektórzy bowiem, gdy usłyszeli, „rozgoryczyli się,” ale nie wszyscy, którzy za sprawą Mojżesza wyszli z Egiptu.17 Na których zaś „gniewał się przez czterdzieści lat?” Czy nie na tych, co zgrzeszyli, których trupy legły na puszczy?18 Którym zaś „poprzysiągł, że nie wejdą do odpocznienia jego,” jeśli nie tym, co byli niewierni?19 I widzimy, że nie mogli wejść z powodu niedowiarstwa.
4POGANIE WEJDĄ DO ODPOCZ NIENIA.1 Lękajmy się przeto, żeby przypadkiem, skoro trwa obietnica wejścia do odpocznienia jego, nie spostrzegł się kto z was nieobecnym.2 Albowiem i nam oznajmiono, jak i im; ale im nie pomogło słowo słyszane, nie złączone z wiarą w to, co słyszeli.3 My bowiem, cośmy uwierzyli, wejdziemy do odpocznienia, według tego co powiedział: „Jak poprzysiągłem w gniewie moim: nie wejdą do odpocznienia mojego”; choć dzieła od założenia świata były skończone.4 Rzekł bowiem na pewnym miejscu o siódmym dniu tak: „I odpoczął Bóg dnia siódmego od wszystkich dzieł swoich.”5 I w tym znowu: „Nie wejdą do odpocznienia mojego.”6 Gdy więc pozostaje, że niektórzy mają do niego wejść, a ci, którym pierwej ogłoszono, nie weszli z powodu niedowiarstwa,7 znowu naznacza dzień pewien, „dziś,” mówiąc przez Dawida po tak długim czasie, jak wyżej powiedziano: „Dziś, jeśli usłyszycie głos jego, nie zatwardzajcie serc waszych.”8 Gdyby bowiem Jezus dał im odpocznienie, nigdy by potem o innym dniu nie mówił.9 Tak więc pozostaje dzień odpocznienia dla ludu bożego.10 Kto bowiem wszedł do odpocznienia jego, ten też odpoczął od dzieł swych, jak Bóg od swoich.11 Spieszmy się więc wejść do tego odpocznienia, żeby kto nie popadł w ten sam rodzaj niedowiarstwa.12 Albowiem mowa boża jest żywa i skuteczna i przenikliwsza, niż wszelki miecz obosieczny i dosięga aż do rozdzielenia duszy i ducha, stawów też i szpiku i rozsądza myśli i zamiary serca.13 I żadne stworzenie nie jest niewidzialne przed obliczem jego, lecz wszystkie rzeczy są obnażone i odkryte oczom tego, przed którym odpowiemy. CHRYSTUS ARCYKAPŁAN ZNA SŁABOŚCI NASZE.14 Mając więc wielkiego kapłana, który wszedł do nieba, Jezusa, Syna Bożego, trzymajmy się wyznania.15 Albowiem nie mamy arcykapłana, który by nie mógł współczuć z naszymi słabościami, lecz doświadczonego we wszystkim podobnie jak my oprócz grzechu.16 Przystąpmy więc z ufnością do stolicy łaski, abyśmy otrzymali miłosierdzie i znaleźli łaskę w pomocy na czasie.
5POŚREDNIK MIĘDZY NAMI A BOGIEM.1 Albowiem każdy najwyższy kapłan z ludzi wzięty, dla ludzi bywa postanowiony w tym, co do Boga należy; aby składał dary i ofiary za grzechy;2 który by mógł współboleć z tymi, co nie wiedzą i błądzą, gdyż i sam poddany jest słabości3 i dlatego powinien, jak za lud, tak też i za siebie samego składać ofiary za grzech4 A nikt nie bierze sobie tej go ości tylko ten, który jest wezwany przez Boga, jak Aaron.5 Tak i Chrystus nie wywyższył sam siebie, żeby się stał najwyższym kapłanem; ale ten, co do niego rzekł: „Synem moim jesteś ty, ja ciebie dziś zrodziłem.”6 Jak i na innym miejscu mówi: „Tyś jest kapłanem na wieki, według porządku Melchizedecha.”7 I on za dni swego życia zanosząc modlitwy i pokorne prośby do tego, który go mógł wybawić od śmierci, z wołaniem potężnym i ze łzami, został wysłuchany dla swej bogobojności.8 I chociaż był Synem Bożym, nauczył się posłuszeństwa z tego, co wycierpiał;9 i doszedłszy do kresu, stał się dla wszystkich, którzy mu są posłuszni, przyczyną zbawienia wiecznego,10 nazwany od Boga najwyższym kapłanem według porządku Melchizedecha. „NIEUDOLNOŚĆ W ROZUMIENIU WYŻSZEJ NAUKI.11 O tym mam wiele rzeczy do powiedzenia i trudne do wyjaśnienia, bo staliście się niepodatnymi do słuchania.12 Gdy bowiem ze względu na czas powinniście być nauczycielami, znowu potrzebujecie, aby was uczono, jakie są początkowe zasady nauki bożej i staliście się jak ci, co potrzebują mleka, a nie stałego pokarmu13 Wszelki bowiem, co ssie mleko, nie zna nauki sprawiedliwości, bo jest dzieciątkiem.14 Doskonałym zaś daje się stały pokarm, tym co przez ćwiczenie mają zmysł wyrobiony do rozeznania dobrego i złego.
6NIEBEZPIECZEŃSTWO ODSTĘPSTWA.1 Przeto pomijając początki nauki Chrystusowej, zwróćmy się do rzeczy doskonalszych, nie zakładając ponownie fundamentu: od pokuty za uczynki martwe i od wiary w Boga,2 od nauki o chrzcie, o wkładaniu rąk i o powstaniu umarłych, o sądzie wiecznym.3 I to uczynimy, jeśli oczywiście Bóg pozwoli.4 Albowiem nie podobna, aby ci, co raz zostali oświeceni, a nawet zakosztowali daru niebieskiego i stali się uczestnikami Ducha Świętego,5 zakosztowali również dobrego słowa bożego i mocy przyszłego wieku,6 a odpadli – aby znowu odnowili się przez pokutę, skoro znowu sami w sobie krzyżują Syna Bożego i na pośmiewisko wystawiają.7 Albowiem ziemia, która pije deszcz często na siebie padający i rodzi rośliny użyteczne dla tych, co je uprawiają, otrzymuje błogosławieństwo od Boga.8 Lecz która rodzi ciernie i osty, odrzucona jest i bliska przekleństwa, a koniec jej – spalenie.ZACHĘTA DO WYTRWANIA.9 Choć tak mówimy, to jednak spodziewamy się po was, najmilsi, czegoś lepszego i bliższego zbawieniu.10 Gdyż Bóg nie jest niesprawiedliwy, żeby zapomniał o pracy waszej i miłości, jaką okazaliście w imię jego, którzyście posługiwali i posługujecie świętym.11 Pragniemy zaś, aby każdy z was okazał taką samą troskliwość o wypełnienie się nadziei aż do końca,12 abyście nie byli gnuśnymi, ale naśladowcami tych, co przez wiarę i cierpliwość odziedziczą obietnicę.PRZYKŁAD ABRAHAMA.13 Gdy bowiem Bóg dawał Abrahamowi obietnicę, ponieważ nie miał nikogo większego, na którego by mógł przysięgać, przysiągł na samego siebie,14 mówiąc: „Zaprawdę, błogosławiąc błogosławić ci będę i rozmnażając rozmnożę cię.”15 I tak dostąpił obietnicy, długo cierpliwie czekając.16 Ludzie bowiem przysięgają na większego od siebie i przysięga jest potwierdzeniem zakończenia każdego ich sporu.17 Dlatego Bóg, chcąc dziedzicom obietnicy pełniej okazać nieodmienność postanowienia swego, dodał przysięgę,18 abyśmy przez dwie rzeczy nieodmienne, w których Bóg skłamać nie może, doznali najmocniejszej pociechy; my, którzyśmy się uciekli do trzymania się podanej nam nadziei,19 którą mamy jak kotwicę duszy bezpieczną i mocną i przenikającą aż do wnętrza zasłony,20 dokąd jako przodownik wszedł za nas Jezus, stawszy się najwyższym kapłanem na wieki według porządku Melchizedecha.
7KAPŁAŃSTWO MELCHIZEDECHA WYŻSZE NIŻ LEWICKIE.1 A ten „Melchizedech, król Salemu, kapłan Boga najwyższego, który wyszedł na spotkanie Abrahama, wracającego z porażki królów pobłogosławił mu”;2 a jemu też Abraham „wydzielił dziesięcinę” ze wszystkiego; i jego imię najpierw tłumaczy się mianowicie: król sprawiedliwości, następnie zaś król Salem, to znaczy król pokoju;3 bez ojca, bez matki, bez rodowodu, nie ma ani początku dni, ani końca życia, a upodobniony do Syna Bożego, pozostaje kapłanem wiecznie.4 A przypatrzcie się, jak wielki jest ten, któremu Abraham patriarcha nawet dał dziesięcinę z rzeczy cenniejszych.5 Wprawdzie i ci z synów Lewiego, którzy otrzymuj ą kapłaństwo, mają rozkazanie, aby brać dziesięciny według Prawa od ludu, to jest od braci swoich, chociaż i oni pochodzą od Abrahama;6 lecz ten, którego ród nie zalicza się do nich, wziął dziesięcinę od Abrahama i pobłogosławił tego, który miał obietnicę.7 A bez żadnej wątpliwości, błogosławiony bywa mniejszy od wyższego.8 I tu właśnie dziesięciny biorą ludzie śmiertelni, tam zaś – o kim istnieje świadectwo, że żyje.9 I (żeby tak powiedzieć) Lewi, który brał dziesięciny, przez Abrahama oddał dziesięcinę;10 jeszcze bowiem był w osobie praojca, gdy na jego spotkanie wyszedł Melchizedech.ZE WZGLĘDU NA OSOBĘ.11 Jeśli więc kapłaństwo lewickie prowadziło do doskonałości (bo pod nim lud otrzymał Prawo), na cóż jeszcze trzeba było, żeby nastał inny kapłan „według porządku Melchizedecha,” a nie był zaliczony do porządku Aarona?12 Ze zmianą bowiem kapłaństwa jest konieczne, żeby nastąpiła zmiana i Prawa.13 Ten bowiem, o którym się to mówi, jest z innego pokolenia, z którego nikt nie służył ołtarzowi.14 Jawną bowiem jest rzeczą, że Pan nasz wyszedł z Judy, a w tym pokoleniu nic o kapłanach Mojżesz nie mówił.15 I jeszcze bardziej jest to widoczne, jeśli na podobieństwo Melchizedecha powstaje inny kapłan,16 który stał się nie według nakazu cielesnego Prawa, ale według mocy życia nieskazitelnego17 Świadczy bowiem: „Ty jesteś kapłanem na wieki, według porządku Melchizedecha.”18 Dokonuje się oczywiście odrzucenie poprzedniego ustawodawstwa z powodu jego słabości i bezużyteczności19 bo Zakon niczego nie przywiódł do doskonałości – a natomiast wprowadza się lepszą nadzieję, przez którą przybliżamy się do Boga.NOWE KAPŁAŃSTWO WIEKUISTE PRZYSIĘGĄ STWIERDZONE.20 I o ile stało się nie bez przysięgi (inni na pewno bez przysięgi zostali kapłanami,21 a ten pod przysięgą tego, który do niego rzekł: „Przysiągł Pan, a nie będzie żałował: Ty jesteś kapłanem na wieki”):22 O tyle też Jezus stał się poręczycielem lepszego testamentu.23 A innych wprawdzie wielu było kapłanów, dlatego że im śmierć trwać nie pozwalała;24 ten zaś, ponieważ trwa na wieki, ma kapłaństwo wieczne.25 Przeto i zbawiać może wiecznie tych, co przez niego przystępują do Boga, bo zawsze żyje, aby się wstawiać za nami.26 Przystało bowiem, abyśmy mieli takiego najwyższego kapłana: świętego, niewinnego, niepokalanego, odłączonego od grzeszników i wyniesionego nad niebiosa,27 który nie ma potrzeby codziennie, jak kapłani składać ofiary najpierw za swoje, potem za grzechy ludu, bo to uczynił raz, złożywszy ofiarę z samego siebie.28 Zakon bowiem ustanawia kapłanami ludzi podległych słabościom, lecz słowo przysięgi, danej po Zakonie – Syna doskonałego na wieki.
8ZE WZGLĘDU NA ŚWIĄTYNIĘ.1 A w tym, co mówimy, główną rzeczą jest: Takiego mamy arcykapłana, który zasiadł po prawicy tronu Majestatu w niebie2 jak sługa świątyni i prawdziwego przybytku, który założył Pan, a nie człowiek.3 Wszelki bowiem najwyższy kapłan bywa postanowiony dla ofiarowania darów i ofiar; stąd trzeba, żeby i on miał coś, co by ofiarował.4 Gdyby więc był na ziemi, nie byłby nawet kapłanem; gdyż są tacy, co według Prawa ofiarują dary,5 co służą obrazowi i cieniowi rzeczy niebieskich, jak odpowiedziano Mojżeszowi, gdy miał dokończyć przybytku: „Patrz, (mówi) czyń wszystko według wzoru, który ci ukazano na górze.”ZE WZGLĘDU NA PRZYMIERZE.6 Teraz zaś otrzymał tym wyższe posługiwanie, im doskonalszego testamentu jest pośrednikiem, który lepszymi obietnicami zawarowano.7 Gdyby bowiem ów pierwszy był bez przygany, to z pewnością nie szukanoby miejsca dla drugiego.8 Albowiem ganiąc ich, mówi: „Oto przyjdą dni, mówi Pan: i zawrę nowe przymierze z domem Izraela i z domem Jakuba,9 nie według przymierza, które zawarłem z ich ojcami w dniu, w którym ująłem ich rękę, abym ich wywiódł z ziemi Egipskiej, bo oni nie wytrwali w przymierzu moim i ja ich zaniedbałem, mówi Pan.10 Lecz to jest przymierze, które zawrę z domem Izraela, po owych dniach, mówi Pan, dając prawa moje w ich umysły i na sercach ich napiszę je i będę im Bogiem, a oni będą mi ludem.11 I nikt nie będzie uczył bliźniego swego, ani żaden brata swego, mówiąc: Poznaj Pana, gdyż wszyscy będą mię znać od najmniejszego aż do największego spośród nich;12 albowiem zmiłuję się nad ich nieprawościami i nie będę już więcej pamiętał ich grzechów.”13 Mówiąc zaś: „nowe” – przedawnił poprzednie. Lecz co się przedawnia i starzeje, bliskie jest zniszczenia.
9ZE WZGLĘDU NA OBRZĘDY.1 Miał wprawdzie i pierwszy przepisy o służbie bożej i świątynię ziemską.2 Przybytek bowiem zrobiony był pierwszy, a w nim były świeczniki i stół i chleby pokładne, tak zwane Święte.3 Za drugą zaś zasłoną przybytek, zwany Święte Świętych,4 zawierający złotą kadzielnicę i arkę przymierza, ze wszystkich stron złotem powleczoną, a w niej naczynie złote, zawierające mannę i laskę Aaronową, która zakwitła i tablice przymierza.5 Nad nią zaś byli Cherubini chwały, ocieniający ubłagalnię, o czym teraz nie potrzeba szczegółowo mówić.6 Gdy rzeczywiście tak to było urządzone, do pierwszego przybytku zawsze wchodzili kapłani, posługi ofiarne spełniający;7 do drugiego zaś raz w rok sam tylko najwyższy kapłan, nie bez krwi, którą ofiaruje za grzechy swoje i ludu;8 przez co Duch Święty dawał znać, że jeszcze nie była ujawniona droga do świątyni, dopóki stał pierwszy przybytek.9 Jest to podobieństwo na czas teraźniejszy; według niego bywają składane dary i ofiary, które nie mogą składającego uczynić doskonałym w sumieniu,10 gdyż polegają tylko na pokarmach i napojach i na różnych obmywaniach i oczyszczeniach ciała, ustanowionych aż do czasu naprawy ich na lepsze.PRZYBYTEK I OFIARA CHRYSTUSA DOSKONAŁA.11 Lecz Chrystus przyszedłszy jako najwyższy kapłan dóbr przyszłych, przez większy i doskonalszy przybytek, nie ręką uczyniony, to jest nie przez takie utworzenie,12 ani nie przez krew kozłów lub cielców, ale przez własną krew wszedł raz na zawsze do świątyni, zdobywszy wieczne odkupienie.13 Jeśli bowiem krew kozłów i wołów i popiół jałowicy, skrapiając splugawionych, poświęca i oczyszcza ich ciała,14 jakże daleko więcej krew Chrystusa, który przez Ducha Świętego samego siebie bez skazy ofiarował Bogu, oczyści sumienie nasze z uczynków martwych, abyśmy służyli Bogu żyjącemu?CHRYSTUS ŚMIERCIĄ SWĄ STWARZA NOWY TESTAMENT.15 I dlatego jest pośrednikiem Nowego Testamentu, żeby przez śmierć, którą poniósł dla odkupienia tych przestępstw, jakie były za pierwszego testamentu, wezwani otrzymali obietnicę wiecznego dziedzictwa.16 Gdzie bowiem jest testament, musi nastąpić śmierć tego, który testament sporządza.17 Testament bowiem nabiera mocy po śmierci; inaczej nie jest ważny, póki jeszcze żyje ten, co testament uczynił.18 Stąd ani nawet pierwszy bez krwi nie był uczyniony.19 Gdy bowiem Mojżesz przeczytał całemu ludowi wszystkie przepisy Prawa, wziąwszy krew cielców i kozłów z wodą, wełną szkarłatną i hizopem, pokropił i samą księgę i wszystek lud,20 mówiąc: „Ta jest krew przymierza, które wam Bóg zlecił.”21 Nadto i przybytek i wszystkie naczynia do służby bożej podobnie krwią pokropił.22 I według Prawa niemal wszystko bywa krwią oczyszczane i bez wylania krwi nie ma odpuszczenia.23 Potrzeba więc, aby mianowicie wizerunki rzeczy niebieskich tymi ofiarami były oczyszczane, same zaś niebieskie lepszymi, niźli te.OFIARA CHRYSTUSA JEST WIEKUISTA.24 Jezus bowiem nie wszedł do świątyni ręką uczynionej, która była wizerunkiem prawdziwej, ale do samego nieba, żeby teraz ukazywać się przed obliczem Boga za nami.25 I nie żeby często ofiarować samego siebie, jak najwyższy kapłan co roku wchodził do świątyni z krwią cudzą;26 inaczej byłby musiał często cierpieć od początku świata, lecz teraz na końcu wieków ukazał się raz dla zgładzenia grzechu przez ofiarę samego siebie.27 I jak postanowiono ludziom umrzeć raz, a potem sąd;28 tak i Chrystus raz jest ofiarowany, aby zgładził grzechy wielu: drugi raz ukaże się bez grzechu dla zbawienia tych, co go oczekują.
10NIEDOSTATECZNOŚĆ OFIAR ST. TESTAMENTU.

RU Brytjka King J. 10NIEDOSTATECZNOŚĆ OFIAR ST. TESTAMENTU.1 cf. Tłum. Толк. Zakon bowiem będąc cieniem przyszłych dóbr, a nie samym obrazem rzeczy, nie może nigdy uczynić doskonałymi tych, co przystępują z tymi samymi ofiarami, które co roku ustawicznie składają;Закон, имея тень будущих благ, а не самый образ вещей, одними и теми же жертвами, каждый год постоянно приносимыми, никогда не может сделать совершенными приходящих с ними. (За?_тк7г.) Сёнь бо и3мhй зак0нъ грzдyщихъ бл†гъ, (ґ) не сaмый w4бразъ вещeй, на всsкое лёто тёмиже жeртвами, и5хже прин0сzтъ вhну, никогдaже м0жетъ приступaющихъ соверши1ти. 10,1Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVσκιαν skian
N-ASF
σκιάskiashadowa shadow
γαρ gar
CONJ
γάρgarforFor
εχων echōn
V-PAP-NSM G5723
ἔχωechōto have/behaving
ο o
T-NSM
hothe/this/whothe law
νομος nomos
N-NSM
νόμοςnomoslawthe law
των tōn
T-GPN
hothe/this/whothe
μελλοντων mellontōn
V-PAP-GPN G5723
μέλλωmellōbe about toto come
αγαθων agathōn
A-GPN
ἀγαθόςagathosgood-doerof good things
ουκ ouk
PRT-N
οὐouno, not
αυτην autēn
P-ASF
αὐτόςautoshe/she/it/selfvery
την tēn
T-ASF
hothe/this/whoof the things
εικονα eikona
N-ASF
εἰκώνeikōnimagethe
των tōn
T-GPN
hothe/this/who.
πραγματων pragmatōn
N-GPN
πρᾶγμαpragmathingof the things
κατ kat
PREP
κατάkataaccording toyear by
ενιαυτον eniauton
N-ASM
ἐνιαυτόςeniautosyearyear
ταις tais
T-DPF
hothe/this/who 
αυταις autais
P-DPF
αὐτόςautoshe/she/it/selfthose
θυσιαις thusiais
N-DPF
θυσίαthusiasacrificewith
ας as
R-APF
ὅς, ἥhhos ēwhichwhich
προσφερουσιν prosferousin
V-PAI-3P G5719
προσφέρωprosferōto bring tothey offered
εις eis
PREP
εἰςeistoward 
το to
T-ASN
hothe/this/who 
διηνεκες diēnekes
A-ASN
διηνεκήςdiēnekēsperpetualcontinually
ουδεποτε oudepote
ADV-N
οὐδέποτεoudepotenevernever
δυνανται dunantai
V-PNI-3P G5736
δύναμαιdunamaibe able, can
τους tous
T-APM
hothe/this/who 
προσερχομενους proserchomenous
V-PNP-APM G5740
προσέρχομαιproserchomaito come near/agreethe comers
τελειωσαι teleiōsai
V-AAN G5658
τελειόωteleioōto perfectmake
 
2 cf. Tłum. Толк. inaczej zaprzestanoby je ofiarowywać, dlatego że ofiarujący, raz oczyszczeni nie mieliby żadnego grzechu na sumieniu.Иначе перестали бы приносить их, потому что приносящие жертву, быв очищены однажды, не имели бы уже никакого сознания грехов. Понeже престaли бы бhти приноси6мы, ни є3ди1ну ктомY и3мyщымъ с0вэсть њ грэсёхъ служaщымъ, є3ди1ною њчищє1ннымъ. 10,2Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVεπει epei
CONJ
ἐπείepeisinceFor then
ουκ ouk
PRT-N
οὐounonot
αν an
PRT
ἄνanif 
επαυσαντο epausanto
V-AMI-3P G5668
παύωpauōto ceasewould they
προσφερομεναι prosferomenai
V-PPP-NPF G5746
προσφέρωprosferōto bring toto be offered
δια dia
PREP
διάdiathrough/because of? because
το to
T-ASN
hothe/this/who.
μηδεμιαν mēdemian
A-ASF-N
μηδείςmēdeisnothingno
εχειν echein
V-PAN G5721
ἔχωechōto have/beshould have had
ετι eti
ADV
ἔτιetistillmore
συνειδησιν suneidēsin
N-ASF
συνείδησιςsuneidēsisconscienceconscience
αμαρτιων amartiōn
N-GPF
ἁμαρτίαhamartiasinof sins
τους tous
T-APM
hothe/this/who 
λατρευοντας latreuontas
V-PAP-APM G5723
λατρεύωlatreuōto ministerthat the worshippers
απαξ apax
ADV
ἅπαξhapaxonceonce
κεκαθαρισμενους kekatharismenous
V-RPP-APM G5772
καθαρίζωkatharizōto clean[to clean]
 
3 cf. Tłum. Толк. Ale w nich wznawia się co roku przypominanie grzechów.Но жертвами каждогодно напоминается о грехах, Но въ ни1хъ воспоминaніе грэхHвъ на к0еждо лёто бывaетъ, 10,3Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVαλλ all
CONJ
ἀλλάallabutBut
εν en
PREP
ἐνenin/on/amongin
αυταις autais
P-DPF
αὐτόςautoshe/she/it/selfthose
αναμνησις anamnēsis
N-NSF
ἀνάμνησιςanamnēsisremembrancea remembrance again
αμαρτιων amartiōn
N-GPF
ἁμαρτίαhamartiasinof sins
κατ kat
PREP
κατάkataaccording toevery
ενιαυτον eniauton
N-ASM
ἐνιαυτόςeniautosyearyear
 
4 cf. Tłum. Толк. Niemożliwa to bowiem rzecz, żeby grzechy miały być zgładzone krwią wołów i kozłów.ибо невозможно, чтобы кровь тельцов и козлов уничтожала грехи. невозм0жно бо кр0ви ю4нчей и3 к0злей tпущaти грэхи2. 10,4Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVαδυνατον adunaton
A-NSN
ἀδύνατοςadunatosunablenot possible
γαρ gar
CONJ
γάρgarforFor
αιμα aima
N-NSN
αἷμαhaimabloodthe blood
ταυρων taurōn
N-GPM
ταῦροςtaurosbullof bulls
και kai
CONJ
καίkaiandand
τραγων tragōn
N-GPM
τράγοςtragoshe-goatof goats
αφαιρειν afairein
V-PAN G5721
ἀφαιρέωafaireōto removethat
αμαρτιας amartias
N-APF
ἁμαρτίαhamartiasinsins
 
5 cf. Tłum. Толк. Dlatego wstępując w świat, mówi: „Nie chciałeś ofiary i daniny, ale przygotowałeś mi ciało;Посему Христос, входя в мир, говорит: жертвы и приношения Ты не восхотел, но тело уготовал Мне. Тёмже входS въ мjръ, гlетъ: жeртвы и3 приношeніz не восхотёлъ є3си2, тёло же соверши1лъ ми2 є3си2: 10,5Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVδιο dio
CONJ
διόdiothereforeWherefore
εισερχομενος eiserchomenos
V-PNP-NSM G5740
εἰσέρχομαιeiserchomaito enterwhen he cometh
εις eis
PREP
εἰςeistowardinto
τον ton
T-ASM
hothe/this/whothe world
κοσμον kosmon
N-ASM
κόσμοςkosmosworldthe world
λεγει legei
V-PAI-3S G5719
λέγωlegōto speak, he saith
θυσιαν thusian
N-ASF
θυσίαthusiasacrifice, Sacrifice
και kai
CONJ
καίkaiandand
προσφοραν prosforan
N-ASF
προσφοράprosforaofferingoffering
ουκ ouk
PRT-N
οὐounonot
ηθελησας ēthelēsas
V-AAI-2S G5656
θέλωthelōto will/desirethou wouldest
σωμα sōma
N-ASN
σῶμαsōmabodya body
δε de
CONJ
δέdethen, but
κατηρτισω katērtisō
V-AMI-2S G5668
καταρτίζωkatartizōto completehast thou prepared
μοι moi
P-1DS
ἐγώegōI/weme
 
6 cf. Tłum. Толк. całopalenia za grzech nie podobały się tobie.Всесожжения и жертвы за грех неугодны Тебе. всесожжeній и3 њ грэсЁ не бlговоли1лъ є3си2. 10,6Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVολοκαυτωματα olokautōmata
N-APN
ὁλοκαύτωμαholokautōmaburnt offeringIn burnt offerings
και kai
CONJ
καίkaiandand
περι peri
PREP
περίperiaboutfor
αμαρτιας amartias
N-GSF
ἁμαρτίαhamartiasinsin
ουκ ouk
PRT-N
οὐounono
ευδοκησας eudokēsas
V-AAI-2S G5656
εὐδοκέωeudokeōto delightthou hast had
 
7 cf. Tłum. Толк. Wtedy rzekłem: Oto idę, (na początku księgi napisano o mnie), abym pełnił, Boże, wolę twoją.”Тогда Я сказал: вот, иду, как в начале книги написано о Мне, исполнить волю Твою, Боже. ТогдA рёхъ: сE, и3дY: въ глави1знэ кни1жнэй написaсz њ мнЁ, є4же сотвори1ти в0лю твою2, б9е. 10,7Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVτοτε tote
ADV
τότεtotethenThen
ειπον eipon
V-2AAI-1S G5627
λέγωlegōto speaksaid I
ιδου idou
V-2AMM-2S G5640
ὁράωhoraōto see, Lo
ηκω ēkō
V-PAI-1S G5719
ἥκωhēkōto come/be present, I come
εν en
PREP
ἐνenin/on/among(in
κεφαλιδι kefalidi
N-DSF
κεφαλίςkefalisscrollthe volume
βιβλιου bibliou
N-GSN
βιβλίονbiblionscrollof the book
γεγραπται gegraptai
V-RPI-3S G5769
γράφωgrafōto writeit is written
περι peri
PREP
περίperiaboutof
εμου emou
P-1GS
ἐγώegōI/weme
του tou
T-GSN
hothe/this/whowill
ποιησαι poiēsai
V-AAN G5658
ποιέωpoieōto do/make,) to do
ο o
T-NSM
hothe/this/who, O God
θεος theos
N-NSM
θεόςtheosGod, O God
το to
T-ASN
hothe/this/who.
θελημα thelēma
N-ASN
θέλημαthelēmawill/desirewill
σου sou
P-2GS
σύsuyouthy
 
8 cf. Tłum. Толк. Mówiąc wyżej: „Ofiar i danin i całopalenia za grzech nie chciałeś, ani ci się podobały,” które według Zakonu bywają ofiarowane,Сказав прежде, что "ни жертвы, ни приношения, ни всесожжений, ни жертвы за грех,- которые приносятся по закону,- Ты не восхотел и не благоизволил", Вhше гlz: ћкw жeртвы и3 приношeніz и3 всесожжeній и3 њ грэсёхъ не восхотёлъ є3си2, нижE бlговоли1лъ є3си2: ±же по зак0ну прин0сzтсz: 10,8Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVανωτερον anōteron
A-ASN-C
ἀνώτεροςanōteroshigherAbove
λεγων legōn
V-PAP-NSM G5723
λέγωlegōto speakhe said
οτι oti
CONJ
ὅτιhotithat/sincewhen
θυσιας thusias
N-APF
θυσίαthusiasacrifice, Sacrifice
και kai
CONJ
καίkaiandand
προσφορας prosforas
N-APF
προσφοράprosforaofferingoffering
και kai
CONJ
καίkaiandand
ολοκαυτωματα olokautōmata
N-APN
ὁλοκαύτωμαholokautōmaburnt offeringburnt offerings
και kai
CONJ
καίkaiandand
περι peri
PREP
περίperiaboutfor
αμαρτιας amartias
N-GSF
ἁμαρτίαhamartiasinsin
ουκ ouk
PRT-N
οὐounonot
ηθελησας ēthelēsas
V-AAI-2S G5656
θέλωthelōto will/desirethou wouldest
ουδε oude
CONJ-N
οὐδέoudeand not, neither
ευδοκησας eudokēsas
V-AAI-2S G5656
εὐδοκέωeudokeōto delighthadst pleasure
αιτινες aitines
R-NPF
ὅστιςhostiswho/which; which
κατα kata
PREP
κατάkataaccording toby
νομον nomon
N-ASM
νόμοςnomoslawthe law
προσφερονται prosferontai
V-PPI-3P G5743
προσφέρωprosferōto bring toare offered
 
9 cf. Tłum. Толк. „wtedy rzekłem: Oto idę, abym pełnił, Boże, wolę twoją” – znosi pierwsze, aby ustanowić drugie.потом прибавил: "вот, иду исполнить волю Твою, Боже". Отменяет первое, чтобы постановить второе. тогдA речE: сE, и3дY сотвори1ти в0лю твою2, б9е. Teмлетъ пeрвое, да втор0е постaвитъ. 10,9Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVτοτε tote
ADV
τότεtotethenThen
ειρηκεν eirēken
V-RAI-3S-ATT G5758
ἐρέω, ἐρῶereō erōto speaksaid he
ιδου idou
V-2AMM-2S G5640
ὁράωhoraōto see, Lo
ηκω ēkō
V-PAI-1S G5719
ἥκωhēkōto come/be present, I come
του tou
T-GSN
hothe/this/whowill
ποιησαι poiēsai
V-AAN G5658
ποιέωpoieōto do/maketo do
το to
T-ASN
hothe/this/who, O God
θελημα thelēma
N-ASN
θέλημαthelēmawill/desirewill
σου sou
P-2GS
σύsuyouthy
αναιρει anairei
V-PAI-3S G5719
ἀναιρέωanaireōto kill. He taketh away
το to
T-ASN
hothe/this/who.
πρωτον prōton
A-ASN-S
πρῶτοςprōtosfirstthe first
ινα ina
CONJ
ἵναhinain order that/to, that
το to
T-ASN
hothe/this/who 
δευτερον deuteron
A-ASN
δεύτεροςdeuterossecondlythe second
στηση stēsē
V-AAS-3S G5661
ἵστημιhistēmito standhe may establish
 
10 cf. Tłum. Толк. Przez tę wolę jesteśmy uświęceni przez ofiarę ciała Jezusa Chrystusa raz.По сей-то воле освящены мы единократным принесением тела Иисуса Христа. Њ нeйже в0ли њсщ7eни є3смы2 принесeніемъ тёла ї}съ хrт0ва є3ди1ною. 10,10Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVεν en
PREP
ἐνenin/on/amongBy
ω ō
R-DSN
ὅς, ἥhhos ēwhichwhich
θεληματι thelēmati
N-DSN
θέλημαthelēmawill/desirethe
ηγιασμενοι ēgiasmenoi
V-RPP-NPM G5772
ἁγιάζωhagiazōto sanctifysanctified
εσμεν esmen
V-PAI-1P G5719
εἰμίeimito bewe are
δια dia
PREP
διάdiathrough/because ofthrough
της tēs
T-GSF
hothe/this/whothe offering
προσφορας prosforas
N-GSF
προσφοράprosforaofferingthe offering
του tou
T-GSN
hothe/this/whoof the body
σωματος sōmatos
N-GSN
σῶμαsōmabodyof the body
ιησου iēsou
N-GSM
ἸησοῦςiēsousJesus/Joshuaof Jesus
χριστου christou
N-GSM
ΧριστόςchristosChristChrist
εφαπαξ efapax
ADV
ἐφάπαξefapaxonce/at onceonce
 
SKUTECZNOŚĆ OFIARY CHRYSTUSA.11 cf. Tłum. Толк. I każdy wprawdzie kapłan staje, codziennie sprawując swój urząd i często składając te same ofiary, które nigdy grzechów zgładzić nie mogą;И всякий священник ежедневно стоит в служении, и многократно приносит одни и те же жертвы, которые никогда не могут истребить грехов. И# всsкъ ќбw свzщeнникъ стои1тъ на всsкъ дeнь служS и3 ты6zжде мн0жицею приносS жє1ртвы, ±же никогдaже м0гутъ tsти грэхHвъ. 10,11Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVκαι kai
CONJ
καίkaiandAnd
πας pas
A-NSM
πᾶςpasallevery
μεν men
PRT
μένmenon the other hand 
ιερευς iereus
N-NSM
ἱερεύςhiereuspriestpriest
εστηκεν estēken
V-RAI-3S G5758
ἵστημιhistēmito standstandeth
καθ kath
PREP
κατάkataaccording to 
ημεραν ēmeran
N-ASF
ἡμέραhēmeradaydaily
λειτουργων leitourgōn
V-PAP-NSM G5723
λειτουργέωleitourgeōto ministerministering
και kai
CONJ
καίkaiandand
τας tas
T-APF
hothe/this/who:
αυτας autas
P-APF
αὐτόςautoshe/she/it/selfsame
πολλακις pollakis
ADV
πολλάκιςpollakisoftenoftentimes
προσφερων prosferōn
V-PAP-NSM G5723
προσφέρωprosferōto bring tooffering
θυσιας thusias
N-APF
θυσίαthusiasacrificethe
αιτινες aitines
R-NPF
ὅστιςhostiswho/which, which
ουδεποτε oudepote
ADV-N
οὐδέποτεoudepotenevernever
δυνανται dunantai
V-PNI-3P G5736
δύναμαιdunamaibe ablecan
περιελειν perielein
V-2AAN G5629
περιαιρέωperiaireōto take awaytake away
αμαρτιας amartias
N-APF
ἁμαρτίαhamartiasinsins
 
12 cf. Tłum. Толк. ten zaś jedną złożywszy ofiarę za grzechy, na wieki „siedzi po prawicy bożej,”Он же, принеся одну жертву за грехи, навсегда воссел одесную Бога, Џнъ же є3ди1ну њ грэсёхъ принeсъ жeртву, всегдA сэди1тъ њдеснyю бGа, 10,12Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVουτος outos
D-NSM
οὗτοςhoutosthis/he/she/it[this/he/she/it]
δε de
CONJ
δέdethenBut
μιαν mian
A-ASF
εἷςheisoneone
υπερ uper
PREP
ὑπέρhuperabove/forfor
αμαρτιων amartiōn
N-GPF
ἁμαρτίαhamartiasinsins
προσενεγκας prosenenkas
V-AAP-NSM G5660
προσφέρωprosferōto bring to, after he had offered
θυσιαν thusian
N-ASF
θυσίαthusiasacrificesacrifice
εις eis
PREP
εἰςeistowardfor
το to
T-ASN
hothe/this/whoof God
διηνεκες diēnekes
A-ASN
διηνεκήςdiēnekēsperpetualever
εκαθισεν ekathisen
V-AAI-3S G5656
καθίζωkathizōto seat, sat down
εν en
PREP
ἐνenin/on/amongon
δεξια dexia
A-DSF
δεξιόςdexiosrightthe right hand
του tou
T-GSM
hothe/this/who;
θεου theou
N-GSM
θεόςtheosGodof God
 
13 cf. Tłum. Толк. tego już tylko czekając, „aż jego nieprzyjaciele będą położeni jako podnóżek nóg jego.”ожидая затем, доколе враги Его будут положены в подножие ног Его. пр0чее њжидaz, д0ндеже положaтсz врази2 є3гw2 подн0жіе н0гъ є3гw2: 10,13Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVτο to
T-ASN
hothe/this/who.
λοιπον loipon
A-ASN
λοιπόνloiponhenceforthFrom henceforth
εκδεχομενος ekdechomenos
V-PNP-NSM G5740
ἐκδέχομαιekdechomaito wait forexpecting
εως eōs
ADV
ἕωςheōsuntiltill
τεθωσιν tethōsin
V-APS-3P G5686
τίθημιtithēmito placebe made
οι oi
T-NPM
hothe/this/who 
εχθροι echthroi
A-NPM
ἐχθρόςechthrosenemyenemies
αυτου autou
P-GSM
αὐτόςautoshe/she/it/selfhis
υποποδιον upopodion
N-ASN
ὑποπόδιονhupopodionfootstoolfootstool
των tōn
T-GPM
hothe/this/who 
ποδων podōn
N-GPM
πούςpousfoot.
αυτου autou
P-GSM
αὐτόςautoshe/she/it/selfhis
 
14 cf. Tłum. Толк. Jedną bowiem ofiarą doskonałymi uczynił na wieki uświęconych.Ибо Он одним приношением навсегда сделал совершенными освящаемых. є3ди1нэмъ бо приношeніемъ соверши1лъ є4сть во вёки њсщ7aемыхъ. 10,14Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVμια mia
A-DSF
εἷςheisoneby one
γαρ gar
CONJ
γάρgarforFor
προσφορα prosfora
N-DSF
προσφοράprosforaofferingoffering
τετελειωκεν teteleiōken
V-RAI-3S G5758
τελειόωteleioōto perfecthe hath perfected
εις eis
PREP
εἰςeistowardfor
το to
T-ASN
hothe/this/who.
διηνεκες diēnekes
A-ASN
διηνεκήςdiēnekēsperpetualever
τους tous
T-APM
hothe/this/who 
αγιαζομενους agiazomenous
V-PPP-APM G5746
ἁγιάζωhagiazōto sanctifythem that are sanctified
 
15 cf. Tłum. Толк. Świadczy nam zaś i Duch Święty. Gdy bowiem powiedział:О сем свидетельствует нам и Дух Святый; ибо сказано: Свидётельствуетъ же нaмъ и3 д¦ъ с™hй, по речeнному бо прeжде: 10,15Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVμαρτυρει marturei
V-PAI-3S G5719
μαρτυρέωmartureōto testifyis a witness
δε de
CONJ
δέdethen 
ημιν ēmin
P-1DP
ἐγώegōI/weto us
και kai
CONJ
καίkaiandalso
το to
T-NSN
hothe/this/whothe
πνευμα pneuma
N-NSN
πνεῦμαpneumaspirit/breaththe
το to
T-NSN
hothe/this/who,
αγιον agion
A-NSN
ἅγιοςhagiosholyHoly
μετα meta
PREP
μετάmetawith/afterafter
γαρ gar
CONJ
γάρgarfor: for
το to
T-ASN
hothe/this/who 
ειρηκεναι eirēkenai
V-RAN G5760
ἐρέω, ἐρῶereō erōto speak[to speak]
 
16 cf. Tłum. Толк. „A to zaś jest przymierze, które zawrę z nimi po owych dniach, mówi Pan, dam prawa moje w ich serca i napiszę je w ich umysłach”Вот завет, который завещаю им после тех дней, говорит Господь: вложу законы Мои в сердца их, и в мыслях их напишу их, сeй завётъ, є3г0же завэщaю къ ни6мъ по днeхъ џнэхъ, гlетъ гDь, даS зак0ны мо‰ на сердцA и4хъ, и3 въ помышлeніихъ и4хъ напишY и5хъ: 10,16Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVαυτη autē
D-NSF
οὗτοςhoutosthis/he/she/itThis
η ē
T-NSF
hothe/this/whothe covenant
διαθηκη diathēkē
N-NSF
διαθήκηdiathēkēcovenantthe covenant
ην ēn
R-ASF
ὅς, ἥhhos ēwhichthat
διαθησομαι diathēsomai
V-FDI-1S G5695
διατίθημιdiatithēmito make a covenantI will make
προς pros
PREP
πρόςprosto/withwith
αυτους autous
P-APM
αὐτόςautoshe/she/it/selfthem
μετα meta
PREP
μετάmetawith/afterafter
τας tas
T-APF
hothe/this/whodays
ημερας ēmeras
N-APF
ἡμέραhēmeradaydays
εκεινας ekeinas
D-APF
ἐκεῖνοςekeinosthatthose
λεγει legei
V-PAI-3S G5719
λέγωlegōto speak, saith
κυριος kurios
N-NSM
κύριοςkurioslordthe Lord
διδους didous
V-PAP-NSM G5723
δίδωμιdidōmito give, I will put
νομους nomous
N-APM
νόμοςnomoslawlaws
μου mou
P-1GS
ἐγώegōI/wemy
επι epi
PREP
ἐπίepiupon/to/againstinto
καρδιας kardias
N-APF
καρδίαkardiahearthearts
αυτων autōn
P-GPM
αὐτόςautoshe/she/it/selftheir
και kai
CONJ
καίkaiand, and
επι epi
PREP
ἐπίepiupon/to/againstin
την tēn
T-ASF
hothe/this/whominds
διανοιαν dianoian
N-ASF
διάνοιαdianoiamindminds
αυτων autōn
P-GPM
αὐτόςautoshe/she/it/selftheir
επιγραψω epigrapsō
V-FAI-1S G5692
ἐπιγράφωepigrafōto write onwill I write
αυτους autous
P-APM
αὐτόςautoshe/she/it/selfthem
 
17 cf. Tłum. Толк. i nie będę już więcej pamiętał ich grzechów i nieprawości.и грехов их и беззаконий их не воспомяну более. (тaже гlетъ гDь:) и3 грэхHвъ и4хъ и3 беззак0ній и4хъ не и4мамъ помzнyти ктомY. 10,17Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVκαι kai
CONJ
καίkaiandAnd
των tōn
T-GPF
hothe/this/whosins
αμαρτιων amartiōn
N-GPF
ἁμαρτίαhamartiasinsins
αυτων autōn
P-GPM
αὐτόςautoshe/she/it/selftheir
και kai
CONJ
καίkaiandand
των tōn
T-GPF
hothe/this/whoiniquities
ανομιων anomiōn
N-GPF
ἀνομίαanomialawlessnessiniquities
αυτων autōn
P-GPM
αὐτόςautoshe/she/it/self 
ου ou
PRT-N
οὐounono
μη
PRT-N
μήnot 
μνησθησομαι mnēsthēsomai
V-FPI-1S G5701
μιμνήσκωmimnēskōto rememberwill I remember
ετι eti
ADV
ἔτιetistillmore
 
18 cf. Tłum. Толк. Gdzie zaś jest ich odpuszczenie, już nie ma ofiary za grzech.А где прощение грехов, там не нужно приношение за них. Ґ и3дёже tпущeніе си1хъ, ктомY нёсть приношeніz њ грэсёхъ. 10,18Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVοπου opou
ADV
ὅπουhopouwhere(-ever)where
δε de
CONJ
δέdethenNow
αφεσις afesis
N-NSF
ἄφεσιςafesisforgivenessremission
τουτων toutōn
D-GPF
οὗτοςhoutosthis/he/she/it[this/he/she/it]
ουκετι ouketi
ADV-N
οὐκέτιouketinot any moreno more
προσφορα prosfora
N-NSF
προσφοράprosforaofferingoffering
περι peri
PREP
περίperiaboutfor
αμαρτιας amartias
N-GSF
ἁμαρτίαhamartiasinsin
 
ZACHĘTA DO WIERNOŚCI I JEDNOŚCI.19 cf. Tłum. Толк. Tak więc mając ufność, bracia, że wejdziemy do świątyni we krwi Chrystusa,Итак, братия, имея дерзновение входить во святилище посредством Крови Иисуса Христа, путем новым и живым, (За?_тк7д.) И#мyще u5бо дерзновeніе, брaтіе, входи1ти во с™†z кр0вію ї}съ хrт0вою, путeмъ н0вымъ и3 живhмъ, 10,19Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVεχοντες echontes
V-PAP-NPM G5723
ἔχωechōto have/beHaving
ουν oun
CONJ
οὖνountherefore/thentherefore
αδελφοι adelfoi
N-VPM
ἀδελφόςadelfosbrother, brethren
παρρησιαν parrēsian
N-ASF
παρρησίαparrēsiaboldness, boldness
εις eis
PREP
εἰςeistowardto
την tēn
T-ASF
hothe/this/whoenter into
εισοδον eisodon
N-ASF
εἴσοδοςeisodosentryenter into
των tōn
T-GPN
hothe/this/whothe blood
αγιων agiōn
A-GPN
ἅγιοςhagiosholy[holy]
εν en
PREP
ἐνenin/on/amongby
τω
T-DSN
hothe/this/who,
αιματι aimati
N-DSN
αἷμαhaimabloodthe blood
ιησου iēsou
N-GSM
ἸησοῦςiēsousJesus/Joshuaof Jesus
 
20 cf. Tłum. Толк. dokąd otworzył nam drogę nową i żywą poprzez zasłonę, to jest przez ciało swojeкоторый Он вновь открыл нам через завесу, то есть плоть Свою, є3г0же њбнови1лъ є4сть нaмъ завёсою, си1рэчь пlтію своeю, 10,20Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVην ēn
R-ASF
ὅς, ἥhhos ēwhich, which
ενεκαινισεν enekainisen
V-AAI-3S G5656
ἐγκαινίζωenkainizōto inauguratehe hath consecrated
ημιν ēmin
P-1DP
ἐγώegōI/wefor us
οδον odon
N-ASF
ὁδόςhodosroadBy a
προσφατον prosfaton
A-ASF
πρόσφατοςprosfatosnewnew
και kai
CONJ
καίkaiandand
ζωσαν zōsan
V-PAP-ASF G5723
ζάωzaōto liveliving
δια dia
PREP
διάdiathrough/because of, through
του tou
T-GSN
hothe/this/whothe veil
καταπετασματος katapetasmatos
N-GSN
καταπέτασμαkatapetasmacurtainthe veil
τουτ tout
D-NSN
οὗτοςhoutosthis/he/she/it[this/he/she/it]
εστιν estin
V-PAI-3S G5719
εἰμίeimito beis to say
της tēs
T-GSF
hothe/this/whoflesh
σαρκος sarkos
N-GSF
σάρξsarxfleshflesh
αυτου autou
P-GSM
αὐτόςautoshe/she/it/self, his
 
21 cf. Tłum. Толк. i kapłana wielkiego nad domem bożym;и имея великого Священника над домом Божиим, и3 їерeа вели1ка над8 д0момъ б9іимъ, 10,21Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVκαι kai
CONJ
καίkaiandAnd
ιερεα ierea
N-ASM
ἱερεύςhiereuspriestan
μεγαν megan
A-ASM
μέγαςmegasgreathigh
επι epi
PREP
ἐπίepiupon/to/againstover
τον ton
T-ASM
hothe/this/whothe house
οικον oikon
N-ASM
οἶκοςoikoshousethe house
του tou
T-GSM
hothe/this/whoof God
θεου theou
N-GSM
θεόςtheosGodof God
 
22 cf. Tłum. Толк. przystąpmy ze szczerym sercem w pełności wiary, oczyściwszy serca od złego, które plami sumienie i obmyci na ciele czystą wodą.да приступаем с искренним сердцем, с полною верою, кроплением очистив сердца от порочной совести, и омыв тело водою чистою, да приступaемъ со и4стиннымъ сeрдцемъ во и3звэщeніи вёры, њкроплeни сердцы2 t с0вэсти лукaвыz и3 и3змовeни тэлесы2 вод0ю чи1стою: 10,22Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVπροσερχωμεθα proserchōmetha
V-PNS-1P G5741
προσέρχομαιproserchomaito come near/agreeLet us draw near
μετα meta
PREP
μετάmetawith/afterwith
αληθινης alēthinēs
A-GSF
ἀληθινόςalēthinostruetrue
καρδιας kardias
N-GSF
καρδίαkardiahearta
εν en
PREP
ἐνenin/on/amongin
πληροφορια plēroforia
N-DSF
πληροφορίαplēroforiaassurancefull assurance
πιστεως pisteōs
N-GSF
πίστιςpistisfaith/trustof faith
ρεραντισμενοι rerantismenoi
V-RPP-NPM G5772
ῥαντίζωrantizōto sprinkle, having
τας tas
T-APF
hothe/this/whoour hearts
καρδιας kardias
N-APF
καρδίαkardiaheartheart
απο apo
PREP
ἀπόapofromfrom
συνειδησεως suneidēseōs
N-GSF
συνείδησιςsuneidēsisconsciencean
πονηρας ponēras
A-GSF
πονηρόςponērosevil/badevil
και kai
CONJ
καίkaiand, and
λελουσμενοι lelousmenoi
V-RPP-NPM G5772
λούωlouōto washwashed
το to
T-ASN
hothe/this/whoour bodies
σωμα sōma
N-ASN
σῶμαsōmabodyour bodies
υδατι udati
N-DSN
ὕδωρ, ὕδατοςhhudōr udatoswaterwith
καθαρω katharō
A-DSN
καθαρόςkatharoscleanpure
 
23 cf. Tłum. Толк. Trzymajmy się niezachwianie przy wyznaniu nadziei naszej (bo wierny jest, który obiecał)будем держаться исповедания упования неуклонно, ибо верен Обещавший. да держи1мъ и3сповёданіе ўповaніz неукл0нное, вёренъ бо є4сть њбэщaвый: 10,23Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVκατεχωμεν katechōmen
V-PAS-1P G5725
κατέχωkatechōto hold back/fastLet us hold fast
την tēn
T-ASF
hothe/this/whothe profession
ομολογιαν omologian
N-ASF
ὁμολογίαhomologiaconfessionthe profession
της tēs
T-GSF
hothe/this/whoof
ελπιδος elpidos
N-GSF
ἐλπίςelpishopeof
ακλινη aklinē
A-ASF
ἀκλινήςaklinēsunwaveringwithout wavering
πιστος pistos
A-NSM
πιστόςpistosfaithfulfaithful
γαρ gar
CONJ
γάρgarfor; (for
ο o
T-NSM
hothe/this/who;)
επαγγειλαμενος epangeilamenos
V-ADP-NSM G5666
ἐπαγγέλλωepangellōto professhe
 
24 cf. Tłum. Толк. i przypatrujmy się sobie wzajemnie, by się pobudzać do miłości i dobrych uczynków,Будем внимательны друг ко другу, поощряя к любви и добрым делам. и3 да разумэвaемъ дрyгъ дрyга въ поwщрeніи любвE и3 д0брыхъ дёлъ, 10,24Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVκαι kai
CONJ
καίkaiandAnd
κατανοωμεν katanoōmen
V-PAS-1P G5725
κατανοέωkatanoeōto observelet us consider
αλληλους allēlous
C-APM
ἀλλήλωνallēlōnone anotherone another
εις eis
PREP
εἰςeistowardto
παροξυσμον paroxusmon
N-ASM
παροξυσμόςparoxusmosstirring upprovoke
αγαπης agapēs
N-GSF
ἀγάπηagapēloveunto love
και kai
CONJ
καίkaiandand
καλων kalōn
A-GPN
καλόςkalosgoodgood
εργων ergōn
N-GPN
ἔργονergonworkto
 
25 cf. Tłum. Толк. nie opuszczamy wspólnych zebrań naszych, jak mają zwyczaj niektórzy, ale pocieszajmy się i to tym bardziej, im bardziej widzicie zbliżający się dzień.Не будем оставлять собрания своего, как есть у некоторых обычай; но будем увещевать друг друга, и тем более, чем более усматриваете приближение дня оного. не њставлsюще собрaніz своегw2, ћкоже є4сть нBкимъ њбhчай, но (дрyгъ дрyга) подвизaюще, и3 толи1кw пaче, є3ли1кw ви1дите приближaющійсz дeнь (сyдный). 10,25Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVμη
PRT-N
μήnotNot
εγκαταλειποντες enkataleipontes
V-PAP-NPM G5723
ἐγκαταλείπωenkataleipōto leave behindforsaking
την tēn
T-ASF
hothe/this/whothe assembling
επισυναγωγην episunagōgēn
N-ASF
ἐπισυναγωγήepisunagōgēgatheringthe assembling
εαυτων eautōn
F-1GPM
ἑαυτοῦheautoumy/your/him-selfof ourselves
καθως kathōs
ADV
καθώςkathōsas/just as, as
εθος ethos
N-NSN
ἔθοςethoscustomthe manner
τισιν tisin
X-DPM
τιςtisoneof some
αλλα alla
CONJ
ἀλλάallabut; but
παρακαλουντες parakalountes
V-PAP-NPM G5723
παρακαλέωparakaleōto plead/comfortexhorting
και kai
CONJ
καίkaiand: and
τοσουτω tosoutō
D-DSN
τοσοῦτοςtosoutosso greatso much
μαλλον mallon
ADV
μᾶλλονmallonmorethe more
οσω osō
K-DSN
ὅσοςhososjust as/how much, as
βλεπετε blepete
V-PAI-2P G5719
βλέπωblepōto seeye see
εγγιζουσαν engizousan
V-PAP-ASF G5723
ἐγγίζωengizōto come nearapproaching
την tēn
T-ASF
hothe/this/whothe day
ημεραν ēmeran
N-ASF
ἡμέραhēmeradaythe day
 
KARA NA ODSTĘPCÓW.26 cf. Tłum. Толк. Dla nas bowiem rozmyślnie grzeszących, po otrzymaniu znajomości prawdy, już nie pozostanie ofiara za grzech,Ибо если мы, получив познание истины, произвольно грешим, то не остается более жертвы за грехи, В0лею бо согрэшaющымъ нaмъ по пріsтіи рaзума и4стины, ктомY њ грэсёхъ не њбрэтaетсz жeртва, 10,26Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVεκουσιως ekousiōs
ADV
ἑκουσίωςhekousiōsvoluntarilywilfully
γαρ gar
CONJ
γάρgarforFor
αμαρτανοντων amartanontōn
V-PAP-GPM G5723
ἁμαρτάνωhamartanōto sinif
ημων ēmōn
P-1GP
ἐγώegōI/wewe
μετα meta
PREP
μετάmetawith/afterafter
το to
T-ASN
hothe/this/whothe knowledge
λαβειν labein
V-2AAN G5629
λαμβάνωlambanōto takethat we have received
την tēn
T-ASF
hothe/this/whoof the truth
επιγνωσιν epignōsin
N-ASF
ἐπίγνωσιςepignōsisknowledgethe knowledge
της tēs
T-GSF
hothe/this/who,
αληθειας alētheias
N-GSF
ἀλήθειαalētheiatruthof the truth
ουκετι ouketi
ADV-N
οὐκέτιouketinot any moreno more
περι peri
PREP
περίperiaboutfor
αμαρτιων amartiōn
N-GPF
ἁμαρτίαhamartiasinsins
απολειπεται apoleipetai
V-PPI-3S G5743
ἀπολείπωapoleipōto leave, there remaineth
θυσια thusia
N-NSF
θυσίαthusiasacrificesacrifice
 
27 cf. Tłum. Толк. lecz straszliwe jakieś oczekiwanie sądu „i żar ognia, który ma pożreć przeciwników.”но некое страшное ожидание суда и ярость огня, готового пожрать противников. стрaшно же нёкое чazніе судA и3 nгнS рeвность, поsсти хотsщагw сопроти6вныz. 10,27Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVφοβερα fobera
A-NSF
φοβερόςfoberosfearfulfearful
δε de
CONJ
δέdethenBut
τις tis
X-NSF
τιςtisonea certain
εκδοχη ekdochē
N-NSF
ἐκδοχήekdochēexpectationlooking for
κρισεως kriseōs
N-GSF
κρίσιςkrisisjudgmentof judgment
και kai
CONJ
καίkaiandand
πυρος puros
N-GSN
πῦρpurfirefiery
ζηλος zēlos
N-NSN
ζῆλοςzēloszealindignation
εσθιειν esthiein
V-PAN G5721
ἐσθίωesthiōto eat, which
μελλοντος mellontos
V-PAP-GSN G5723
μέλλωmellōbe about toshall
τους tous
T-APM
hothe/this/who.
υπεναντιους upenantious
A-APM
ὑπεναντίοςhupenantiosopposedthe adversaries
 
28 cf. Tłum. Толк. Kto by przekroczył Prawo Mojżeszowe, bez wszelkiego miłosierdzia „śmierć ponosi za świadectwem dwóch albo trzech.”Если отвергшийся закона Моисеева, при двух или трех свидетелях, без милосердия наказывается смертью, Tвeрглсz кто2 зак0на мwmсeова, без8 милосeрдіz при двои1хъ и3ли2 тріeхъ свидётелехъ ўмирaетъ: 10,28Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVαθετησας athetēsas
V-AAP-NSM G5660
ἀθετέωatheteōto rejectdespised
τις tis
X-NSM
τιςtisoneHe that
νομον nomon
N-ASM
νόμοςnomoslawlaw
μωυσεως mōuseōs
N-GSM
Μωϋσῆς, Μωσῆςmōusēs mōsēsMosesMoses'
χωρις chōris
ADV
χωρίςchōriswithoutwithout
οικτιρμων oiktirmōn
N-GPM
οἰκτιρμόςoiktirmoscompassionmercy
επι epi
PREP
ἐπίepiupon/to/againstunder
δυσιν dusin
A-DPM
δύοduotwotwo
η ē
PRT
ēoror
τρισιν trisin
A-DPM
τρεῖς, τρίαtreis triathreethree
μαρτυσιν martusin
N-DPM
μάρτυςmartuswitnesswitnesses
αποθνησκει apothnēskei
V-PAI-3S G5719
ἀποθνήσκωapothnēskōto diedied
 
29 cf. Tłum. Толк. Na ileż sroższe kary, mniemacie, zasłuży ten, który by Syna Bożego podeptał i „krew przymierza,” przez którą został uświęcony, za pospolitą poczytał i Ducha łaski zelżył?то сколь тягчайшему, думаете, наказанию повинен будет тот, кто попирает Сына Божия и не почитает за святыню Кровь завета, которою освящен, и Духа благодати оскорбляет? коли1кw мнитE г0ршіz спод0битсz мyки, и4же сн7а б9іz попрaвый, и3 кр0вь завётную сквeрну возмни1въ, є4юже њс™и1сz, и3 д¦а блгdти ўкори1вый; 10,29Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVποσω posō
Q-DSN
πόσοςpososhow much/manyOf how much
δοκειτε dokeite
V-PAI-2P G5719
δοκέωdokeōto think, suppose ye
χειρονος cheironos
A-GSF
χείρωνcheirōnworse thansorer
αξιωθησεται axiōthēsetai
V-FPI-3S G5701
ἀξιόωaxioōto deem worthy, shall he be thought worthy
τιμωριας timōrias
N-GSF
τιμωρίαtimōriapunishmentpunishment
ο o
T-NSM
hothe/this/whothe Son
τον ton
T-ASM
hothe/this/whoof God
υιον uion
N-ASM
υἱόςhuiossonthe Son
του tou
T-GSM
hothe/this/whothe blood
θεου theou
N-GSM
θεόςtheosGodof God
καταπατησας katapatēsas
V-AAP-NSM G5660
καταπατέωkatapateōto trample, who hath trodden under foot
και kai
CONJ
καίkaiand, and
το to
T-ASN
hothe/this/whoof the covenant
αιμα aima
N-ASN
αἷμαhaimabloodthe blood
της tēs
T-GSF
hothe/this/whothe Spirit
διαθηκης diathēkēs
N-GSF
διαθήκηdiathēkēcovenantof the covenant
κοινον koinon
A-ASN
κοινόςkoinoscommon, an unholy thing
ηγησαμενος ēgēsamenos
V-ADP-NSM G5666
ἡγέομαιhēgeomaito governhath counted
εν en
PREP
ἐνenin/on/amongwith
ω ō
R-DSN
ὅς, ἥhhos ēwhich, where
ηγιασθη ēgiasthē
V-API-3S G5681
ἁγιάζωhagiazōto sanctifyhe was sanctified
και kai
CONJ
καίkaiand, and
το to
T-ASN
hothe/this/whoof grace
πνευμα pneuma
N-ASN
πνεῦμαpneumaspirit/breaththe Spirit
της tēs
T-GSF
hothe/this/who?
χαριτος charitos
N-GSF
χάριςcharisgraceof grace
ενυβρισας enubrisas
V-AAP-NSM G5660
ἐνυβρίζωenubrizōto insulthath done despite unto
 
30 cf. Tłum. Толк. Wiemy bowiem, kto powiedział: „Mnie pomsta i ja oddam.” I znowu: „Pan będzie sądził lud swój.”Мы знаем Того, Кто сказал: у Меня отмщение, Я воздам, говорит Господь. И еще: Господь будет судить народ Свой. Вёмы бо рeкшаго: мнЁ tмщeніе, ѓзъ воздaмъ, гlетъ гDь. И# пaки: ћкw сyдитъ гDь лю1демъ свои6мъ. 10,30Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVοιδαμεν oidamen
V-RAI-1P G5758
εἴδωeidōto knowwe know
γαρ gar
CONJ
γάρgarforFor
τον ton
T-ASM
hothe/this/whopeople
ειποντα eiponta
V-2AAP-ASM G5631
λέγωlegōto speak, saith
εμοι emoi
P-1DS
ἐγώegōI/we, I
εκδικησις ekdikēsis
N-NSF
ἐκδίκησιςekdikēsisvengeance, Vengeance
εγω egō
P-1NS
ἐγώegōI/weunto me
ανταποδωσω antapodōsō
V-FAI-1S G5692
ἀνταποδίδωμιantapodidōmito repaywill recompense
και kai
CONJ
καίkaiand. And
παλιν palin
ADV
πάλινpalinagainagain
κρινει krinei
V-FAI-3S G5692
κρίνωkrinōto judgeshall judge
κυριος kurios
N-NSM
κύριοςkurioslordthe Lord
τον ton
T-ASM
hothe/this/who.
λαον laon
N-ASM
λαόςlaosa peoplepeople
αυτου autou
P-GSM
αὐτόςautoshe/she/it/selfhis
 
31 cf. Tłum. Толк. Straszna to rzecz, wpaść w ręce Boga żywego.Страшно впасть в руки Бога живаго! Стрaшно (є4сть) є4же впaсти въ рyцэ бGа живaгw. 10,31Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVφοβερον foberon
A-NSN
φοβερόςfoberosfearfula fearful thing
το to
T-NSN
hothe/this/who.
εμπεσειν empesein
V-2AAN G5629
ἐμπίπτωempiptōto fall intoto fall
εις eis
PREP
εἰςeistowardinto
χειρας cheiras
N-APF
χείρcheirhandthe hands
θεου theou
N-GSM
θεόςtheosGodof the
ζωντος zōntos
V-PAP-GSM G5723
ζάωzaōto liveliving
 
PIERWOTNA GORLIWOŚĆ.32 cf. Tłum. Толк. Wspominajcie zaś dni dawne, w których oświeceni przetrwaliście wielką potyczkę utrapień:Вспомните прежние дни ваши, когда вы, быв просвещены, выдержали великий подвиг страданий, (За?_тк7є.) Воспоминaйте же пє1рвыz дни6 вaшz, въ ни1хже просвэти1вшесz, мнHгіz стр†сти претерпёсте страдaній, 10,32Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVαναμιμνησκεσθε anamimnēskesthe
V-PMM-2P G5732
ἀναμιμνήσκωanamimnēskōto remindcall to remembrance
δε de
CONJ
δέdethenBut
τας tas
T-APF
hothe/this/who;
προτερον proteron
ADV-C
πρότερονproteronbeforeformer
ημερας ēmeras
N-APF
ἡμέραhēmeradaythe
εν en
PREP
ἐνenin/on/among, in
αις ais
R-DPF
ὅς, ἥhhos ēwhichwhich
φωτισθεντες fōtisthentes
V-APP-NPM G5685
φωτίζωfōtizōto illuminate, after ye were illuminated
πολλην pollēn
A-ASF
πολύςpolusmuchgreat
αθλησιν athlēsin
N-ASF
ἄθλησιςathlēsisstrugglea
υπεμεινατε upemeinate
V-AAI-2P G5656
ὑπομένωhupomenōto remain/endure, ye endured
παθηματων pathēmatōn
N-GPN
πάθημαpathēmasufferingof afflictions
 
33 cf. Tłum. Толк. już to gdy mianowicie na zniewagi i uciski jawnie byliście wystawieni, już to gdy staliście się towarzyszami tych, co podobnie postępowali.то сами среди поношений и скорбей служа зрелищем для других, то принимая участие в других, находившихся в таком же состоянии; џво ќбw, поношeньми и3 скорбьми2 поз0ръ бhвше, џво же, w4бщницы бhвше живyщымъ тaкw: 10,33Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVτουτο touto
D-ASN
οὗτοςhoutosthis/he/she/it[this/he/she/it]
μεν men
PRT
μένmenon the other hand,
ονειδισμοις oneidismois
N-DPM
ὀνειδισμόςoneidismosreproachby reproaches
τε te
PRT
τεteand/bothboth
και kai
CONJ
καίkaiandand
θλιψεσιν thlipsesin
N-DPF
θλῖψιςthlipsispressureafflictions
θεατριζομενοι theatrizomenoi
V-PPP-NPM G5746
θεατρίζωtheatrizōto exposewhilst ye were made a gazingstock
τουτο touto
D-ASN
οὗτοςhoutosthis/he/she/it[this/he/she/it]
δε de
CONJ
δέdethen; and
κοινωνοι koinōnoi
N-NPM
κοινωνόςkoinōnosparticipantcompanions
των tōn
T-GPM
hothe/this/who.
ουτως outōs
ADV
οὕτω, οὕτωςhhoutō outōsthus(-ly)so
αναστρεφομενων anastrefomenōn
V-PPP-GPM G5746
ἀναστρέφωanastrefōto live/returnof them that were
γενηθεντες genēthentes
V-AOP-NPM G5679
γίνομαιginomaito be, whilst ye became
 
34 cf. Tłum. Толк. Gdyż i z więźniami cierpieliście wspólnie i grabież mienia waszego przyjęliście z weselem, wiedząc, że sami macie majętność lepszą i trwałą.ибо вы и моим узам сострадали и расхищение имения вашего приняли с радостью, зная, что есть у вас на небесах имущество лучшее и непреходящее. и4бо ќзамъ мои6мъ спострадaсте и3 разграблeніе и3мёній вaшихъ съ рaдостію пріsсте, вёдzще и3мёти себЁ и3мёніе на нб7сёхъ пребывaющее и3 лyчшее. 10,34Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVκαι kai
CONJ
καίkaiand 
γαρ gar
CONJ
γάρgarforFor
τοις tois
T-DPM
hothe/this/whoin my bonds
δεσμιοις desmiois
N-DPM
δέσμιοςdesmiosprisoner[prisoner]
συνεπαθησατε sunepathēsate
V-AAI-2P G5656
συμπαθέωsumpatheōto sympathizeye had compassion
και kai
CONJ
καίkaiand, and
την tēn
T-ASF
hothe/this/whothe spoiling
αρπαγην arpagēn
N-ASF
ἁρπαγήharpagēplunderthe spoiling
των tōn
T-GPN
hothe/this/who.
υπαρχοντων uparchontōn
V-PAP-GPN G5723
ὑπάρχωhuparchōto be[to be]
υμων umōn
P-2GP
σύsuyouyour
μετα meta
PREP
μετάmetawith/after 
χαρας charas
N-GSF
χαράcharajoyjoyfully
προσεδεξασθε prosedexasthe
V-ADI-2P G5662
προσδέχομαιprosdechomaito wait for/welcometook
γινωσκοντες ginōskontes
V-PAP-NPM G5723
γινώσκωginōskōto know, knowing
εχειν echein
V-PAN G5721
ἔχωechōto have/bethat ye have
εαυτους eautous
F-2APM
ἑαυτοῦheautoumy/your/him-selfyourselves
κρεισσονα kreissona
A-ASF-C
κρείσσωνkreissōngreaterbetter
υπαρξιν uparxin
N-ASF
ὕπαρξιςhuparxispropertya
και kai
CONJ
καίkaiandand
μενουσαν menousan
V-PAP-ASF G5723
μένωmenōto stayan enduring
 
35 cf. Tłum. Толк. Nie traćcież zatem ufności waszej, która ma wielką zapłatę.Итак не оставляйте упования вашего, которому предстоит великое воздаяние. (За?_тк7ѕ.) Не tлагaйте u5бо дерзновeніz вaшегw, є4же и4мать мздовоздаsніе вели1ко. 10,35Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVμη
PRT-N
μήnotnot
αποβαλητε apobalēte
V-2AAS-2P G5632
ἀποβάλλωapoballōto throw awayCast
ουν oun
CONJ
οὖνountherefore/thentherefore
την tēn
T-ASF
hothe/this/whoconfidence
παρρησιαν parrēsian
N-ASF
παρρησίαparrēsiaboldnessconfidence
υμων umōn
P-2GP
σύsuyouyour
ητις ētis
R-NSF
ὅστιςhostiswho/which, which
εχει echei
V-PAI-3S G5719
ἔχωechōto have/behath
μεγαλην megalēn
A-ASF
μέγαςmegasgreatgreat
μισθαποδοσιαν misthapodosian
N-ASF
μισθαποδοσίαmisthapodosiarecompenserecompence of reward
 
36 cf. Tłum. Толк. Cierpliwość bowiem jest wam potrzebna, abyście czyniąc wolę bożą dostąpili obietnicy.Терпение нужно вам, чтобы, исполнив волю Божию, получить обещанное; Терпёніz бо и4мате потрeбу, да в0лю б9ію сотв0рше, пріи1мете њбэтовaніе: 10,36Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVυπομονης upomonēs
N-GSF
ὑπομονήhupomonēperseveranceof patience
γαρ gar
CONJ
γάρgarforFor
εχετε echete
V-PAI-2P G5719
ἔχωechōto have/beye have
χρειαν chreian
N-ASF
χρείαchreianeedneed
ινα ina
CONJ
ἵναhinain order that/to, that
το to
T-ASN
hothe/this/whothe will
θελημα thelēma
N-ASN
θέλημαthelēmawill/desirethe will
του tou
T-GSM
hothe/this/whoof God
θεου theou
N-GSM
θεόςtheosGodof God
ποιησαντες poiēsantes
V-AAP-NPM G5660
ποιέωpoieōto do/make, after ye have done
κομισησθε komisēsthe
V-AMS-2P G5672
κομίζωkomizōto bring/be repaid, ye might receive
την tēn
T-ASF
hothe/this/whothe promise
επαγγελιαν epangelian
N-ASF
ἐπαγγελίαepangeliapromisethe promise
 
37 cf. Tłum. Толк. „Jeszcze bowiem mała chwila, a przyjdzie ten, co ma przyjść i nie omieszka.ибо еще немного, очень немного, и Грядущий придет и не умедлит. є3щe бо мaло є3ли1кw є3ли1кw, грzдhй пріи1детъ и3 не ўкосни1тъ. 10,37Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVετι eti
ADV
ἔτιetistillyet
γαρ gar
CONJ
γάρgarforFor
μικρον mikron
A-ASN
μικρόςmikrossmalla little
οσον oson
K-ASN
ὅσοςhososjust as/how muchwhile
οσον oson
K-ASN
ὅσοςhososjust as/how much,
ο o
T-NSM
hothe/this/who.
ερχομενος erchomenos
V-PNP-NSM G5740
ἔρχομαιerchomaito come/goand he that shall come
ηξει ēxei
V-FAI-3S G5692
ἥκωhēkōto come/be presentwill come
και kai
CONJ
καίkaiand, and
ου ou
PRT-N
οὐounonot
χρονισει chronisei
V-FAI-3S G5692
χρονίζωchronizōto delaywill
 
38 cf. Tłum. Толк. Lecz sprawiedliwy. mój z wiary żyje; a jeśli się cofnie, nie będzie się podobał duszy mojej.”Праведный верою жив будет; а если кто поколеблется, не благоволит к тому душа Моя. Ґ првdный t вёры жи1въ бyдетъ: и3 ѓще њбинeтсz, не бlговоли1тъ дш7A моS њ нeмъ. 10,38Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVο o
T-NSM
hothe/this/whosoul
δε de
CONJ
δέdethenNow
δικαιος dikaios
A-NSM
δίκαιοςdikaiosjustthe just
μου]     mou
P-1GS
ἐγώegōI/we, my
εκ ek
PREP
ἐκekof/fromby
πιστεως pisteōs
N-GSF
πίστιςpistisfaith/trustfaith
ζησεται zēsetai
V-FDI-3S G5695
ζάωzaōto liveshall live
και kai
CONJ
καίkaiand: but
εαν ean
COND
ἐάνeanifif
υποστειληται uposteilētai
V-AMS-3S G5672
ὑποστέλλωhupostellōto withdrawdraw back
ουκ ouk
PRT-N
οὐounono
ευδοκει eudokei
V-PAI-3S G5719
εὐδοκέωeudokeōto delightshall have
η ē
T-NSF
hothe/this/who.
ψυχη psuchē
N-NSF
ψυχήpsuchēsoulsoul
μου mou
P-1GS
ἐγώegōI/we[I/we]
εν en
PREP
ἐνenin/on/amongin
αυτω autō
P-DSM
αὐτόςautoshe/she/it/selfhim
 
39 cf. Tłum. Толк. My zaś nie jesteśmy synami odstępstwa na zatracenie, ale wiary na zbawienie duszy.Мы же не из колеблющихся на погибель, но стоим в вере к спасению души.Мh же (брaтіе) нёсмы њбиновeніz въ поги1бель, но вёры въ снабдёніе души2.10,39Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVημεις ēmeis
P-1NP
ἐγώegōI/wewe
δε de
CONJ
δέdethenBut
ουκ ouk
PRT-N
οὐounonot
εσμεν esmen
V-PAI-1P G5719
εἰμίeimito beare
υποστολης upostolēs
N-GSF
ὑποστολήhupostolēshrinkingof them who draw back
εις eis
PREP
εἰςeistowardunto
απωλειαν apōleian
N-ASF
ἀπώλειαapōleiadestructionperdition
αλλα alla
CONJ
ἀλλάallabut; but
πιστεως pisteōs
N-GSF
πίστιςpistisfaith/trustof them that believe
εις eis
PREP
εἰςeistowardto
περιποιησιν peripoiēsin
N-ASF
περιποίησιςperipoiēsisacquiringthe saving
ψυχης psuchēs
N-GSF
ψυχήpsuchēsoulof the soul

11WIARA ŚWIĘTYCH PRZED POTOPEM.1 Wiara zaś jest podstawą tych rzeczy, których się spodziewamy, przeświadczeniem o rzeczach niewidzialnych.2 W niej bowiem starzy otrzymali świadectwo.3 Wiarą poznajemy, że światy zostały utworzone słowem Boga, tak iż z niewidzialnych stały się widzialnymi.4 Wiarą Abel złożył Bogu obfitszą ofiarę niż Kain, dla której otrzymał świadectwo, że był sprawiedliwy – gdy Bóg przyświadczył darom jego – i przez nią przemawia nawet po śmierci.5 Wiarą Henoch był przeniesiony, aby nie oglądał śmierci „i nie znaleziono go, bo przeniósł go Bóg”; przed przeniesieniem bowiem miał świadectwo, że „się Bogu podobał.”6 Bez wiary zaś nie podobna jest podobać się Bogu. Albowiem przystępujący do Boga powinien wierzyć, że jest i że nagradza tych, co go szukają.WIARA PATRIARCHÓW.7 Wiarą Noe, otrzymawszy zapowiedź tego, czego jeszcze widać nie było, bojąc się, zbudował arkę dla zachowania rodziny swojej; przez nią potępił świat i stał się dziedzicem sprawiedliwości, która jest przez wiarę.8 Wiarą Abraham wezwany, posłusznie wyszedł do kraju, który miał otrzymać w dziedzictwo i wyszedł, nie wiedząc, dokąd idzie.9 Wiarą przebywał w ziemi obiecanej jak w cudzej, mieszkając w namiotach z Izaakiem i Jakubem, współdziedzicami tejże obietnicy;10 oczekiwał bowiem miasta, mającego fundamenty, którego budowniczym i założycielem Bóg.11 Wiarą i sama Sara niepłodna otrzymała moc na poczęcie syna, nawet pomimo podeszłego wieku, bo uwierzyła, że wierny jest ten, co obiecał.12 Dlatego też z jednego (i to obumarłego) narodzili się „w liczbie jak gwiazdy niebieskie i jak piasek niezliczony, który jest na brzegu morskim.”13 W wierze pomarli ci wszyscy, nie doczekawszy się obietnic, ale z daleka na nie patrząc i pozdrawiając je i wyznając, że są „gośćmi i przychodniami na ziemi.”14 Ci bowiem co to mówią, okazują, że ojczyzny szukają.15 Gdyby zaś tę wspominali, z której wyszli, mieliby przecie czas do niej powrócić.16 Lecz teraz lepszej pragną, to jest niebieskiej. Przeto nie wstydzi się Bóg nazywać się ich Bogiem, bo przygotował im miasto.17 Wiarą „Abraham ofiarował Izaaka, gdy był doświadczony,” a ofiarował „jednorodzonego” ten, co otrzymał obietnice i jemu18 powiedziano: „W Izaaku dane ci będzie potomstwo”;19 a sądził, że Bóg może i z martwych wzbudzić; dlatego też otrzymał go na powrót na podobieństwo.20 Wiarą i na przyszłe czasy błogosławił Izaak Jakuba i Ezawa.21 Wiarą Jakub, umierając, błogosławił każdego z synów Józefowych i „pokłonił się wierzchowi laski jego.”22 Wiarą Józef, umierając, wspomniał o wyjściu synów Izraelskich i dał polecenie co do kości swoich.WIARA MOIŻESZA.23 Wiarą ukrywali Mojżesza po narodzeniu przez trzy miesiące rodzice jego, dlatego, że widzieli piękne dzieciątko i nie bali się rozkazu królewskiego.24 Wiarą Mojżesz, gdy dorósł, zaprzeczył, że jest synem córki Faraona,25 raczej wybierając cierpieć ucisk z ludem bożym, niźli mieć doczesną rozkosz grzechu,26 za większe bogactwo poczytując urąganie Chrystusowe, niż skarby egipskie: oglądał się bowiem na nagrodę.27 Wiarą opuścił Egipt, nie bojąc się gniewu królewskiego; oczekiwał bowiem niewidzialnego jakby widząc.28 Wiarą sprawił Paschę i wylanie krwi, aby ich się nie dotknął ten, co pierworodnych tracił.29 Wiarą przeszli Morze Czerwone jakby po suchej ziemi, czego gdy Egipcjanie próbowali, zostali pochłonięci.30 Wiarą upadły mury Jerycha,,po obejściu wokoło przez dni siedem31 Wiarą Rahab nierządnica nie zginęła z niewiernymi, przyjąwszy pokojowo wysłanych na zwiady.WIARA MNÓSTWA SPRAWIEDLIWYCH.32 I cóż jeszcze powiem? Albowiem czasu nie stanie, gdybym rozprawiał o Gedeonie, Baraku, Samsonie, Jeftem, Dawidzie, Samuelu i prorokach,33 którzy przez wiarę pokonali królestwa, wypełniali sprawiedliwość, dostąpili obietnic, zawarli lwie paszczęki,34 zagasili napór ognia, uszli ostrza mlecza, dźwignęli się z niemocy, stali się mężnymi na wojnie, zmusili wojska obcych do ucieczki.35 Niewiasty odzyskały przez zmartwychwstanie swoich zmarłych. Inni zaś byli rozciągani, nie przyjmując wyzwolenia, aby lepszego dostąpić zmartwychwstania.36 Inni zaś doznali pośmiewisk i bicia, nadto i kajdan i więzienia;37 byli kamienowani, przecinani, dręczeni, pomarli mieczem zabici; błądzili w owczych, w kozich skórach, cierpiąc niedostatek, uciśnieni, utrapieni;38 których świat nie był godzien, tułali się po pustkowiach, po górach i jamach i w jaskiniach ziemi39 A ci wszyscy, świadectwem wiary zaleceni, nie doczekali się obietnicy,40 gdyż Bóg przewidział dla nas coś lepszego, aby bez nas nie stali się doskonałymi.
12PRZYKŁAD CHRYSTUSA.1 Przeto i my mając nad sobą tak wielką chmurę świadectw, złożywszy wszelki ciężar i grzech, zewsząd nas otaczający, w cierpliwości biegnijmy do wyznaczonego nam boju,2 patrząc na Jezusa, sprawcę i dokonawcę wiary, który mając przed sobą wesele, podjął krzyż nie bacząc na hańbę i siedzi po prawicy stolicy bożej.3 Uważajcie bowiem na tego, który zniósł od grzeszników taki przeciw sobie sprzeciw, abyście nie ustawali i nie upadali na duchu.CIERPIENIA DOWODEM MIŁOŚCI BOŻEJ.4 Jeszcze bowiem nie opieraliście się aż do krwi w walce przeciw grzechowi,5 a zapomnieliście o zachęcie, z którą do was jak do synów się zwraca, mówiąc: „Synu mój, nie lekceważ karania Pańskiego, ani nie upadaj na duchu, gdy cię strofuje.6 Albowiem kogo Pan miłuje, tego karci: smaga zaś biczem każdego syna, którego przyjmuje.7 W karności trwajcie. Bóg odnosi się do was jak do synów. A jakiż to syn, którego by ojciec nie karcił?8 A jeśli jesteście bez karania, którego uczestnikami stali się wszyscy, więc jesteście nieprawymi dziećmi, a nie synami.9 Nadto ojcowie nasi rodzen pouczali nas a szanowaliśmy ich; czyż nie będziemy daleko więcej posłuszni Ojcu duchów, a będziemy żyć?10 Tamci przecież przez krótki okres dni według swej woli nas pouczali, ten zaś w tym, co pożyteczne jest dla przyjęcia jego uświęcenia.11 A wszelkie karcenie chwilowo wprawdzie zdaje się nie przynosić wesela ale smutek, potem jednak wyćwiczonym przez siebie przynosi przebłogi owoc sprawiedliwości.12 Przeto „podnieście ręce opuszczone i kolana osłabione”13 i „chodźcie prosto nogami” waszymi, aby ktoś kulejąc nie zabłądził, ale raczej był uzdrowiony. DĄŻYĆ DO ZGODY I ŚWIĘTOŚCI.14 Dążcie do pokoju z wszystkimi i do uświęcenia, bez którego nikt nie będzie oglądał Boga,15 bacząc, żeby kto nie odstąpił od łaski bożej, „aby jaki gorzki korzeń puszczając pędy w górę, nie przeszkodził,” a przezeń wielu się nie zaraziło.16 By nie był kto rozpustnikiem, albo niezbożnym jak Ezaw, który dla jednej potrawy swoje „sprzedał pierworodztwo”17 Wiedzcie bowiem, że i potem, gdy chciał odziedziczyć błogosławieństwo, został odrzucony; bo nie znalazł żalu, choć go ze łzami szukał.18 Albowiem nie przystąpiliście do góry, której by się można dotknąć i do „płonącego ognia” i „do wichru i mgły i burzy19 i do dźwięku trąby i do głosu słów”; ci, co go usłyszeli, prosili, aby do nich nie mówiono.20 Nie mogli bowiem znieść te o, co było powiedziane: „Gdyby nawet zwierzę dotknęło się góry, będzie ukamienowane.”21 A tak straszliwy był ten widok, że Mojżesz powiedział: „Przerażony jestem” i drżący22 Ale przystąpiliście do góry Syjon i do miasta Boga żyjącego, do Jeruzalem niebieskiego i do rzeszy wielu tysięcy aniołów23 i do kościoła pierworodnych, co są zapisani w niebie i do Boga sędziego wszystkich i do duchów sprawiedliwych, doskonałych24 i do Jezusa, pośrednika Nowego Testamentu i do pokropienia krwią, która lepiej mówi, aniżeli Abel.NIE SPRZECIWIAĆ SIĘ CHRYSTUSOWI.25 Uważajcie, żebyście się nie sprzeciwiali temu, który mówi. Jeśli bowiem tamci nie uszli, sprzeciwiając się temu, co na ziemi mówił, daleko bardziej my, jeśli odwrócimy się od tego, co z nieba mówi.26 Głos jego wstrząsnął wtedy ziemią, a teraz obiecuje, mówiąc: „Jeszcze raz, a ja wstrząsnę nie tylko ziemią; ale i niebem.”27 To zaś słowo: „jeszcze raz” oznacza przeniesienie rzeczy ruchomych jako stworzonych, aby pozostały te; co są nieruchome.28 Tak więc przyjmując królestwo nieruchome, mamy łaskę, przez którą służmy, podobając się Bogu, z bojaźnią i ze czcią.29 Albowiem „Bóg nasz jest ogniem trawiącym. „
13ZACHĘTA DO RÓŻNYCH CNÓT.1 Miłość braterska niechaj trwa wśród was.2 I nie zapominajcie o gościnności, przez nią bowiem niektórzy, nie wiedząc o tym, przyjęli aniołów w gościnę.3 Pamiętajcie o więźniach, jakbyście współwięźniami byli i o cierpiących, jako że sami przebywacie w ciele.4 Małżeństwo czcigodne we wszystkim, a łoże niepokalane. Albowiem rozpustników i cudzołożników Bóg będzie sądził.5 Postępowanie niech będzie bez chciwości, zadowalajcie się tym, co macie; sam bowiem powiedział: „Nie zostawię cię, ani nie opuszczę.”6 Tak iż śmiało mówić możemy: „Pan mi pomocnikiem: nie będę się bał, co mi uczyni człowiek.”PAMIĘĆ NA PRZEŁOŻONYCH.7 Pamiętajcie o przełożonych waszych, którzy wam głosili słowo boże; a patrząc na koniec ich postępowania, naśladujcie ich wiarę.8 Jezus Chrystus wczoraj i dziś: ten sam i na wieki.9 Nie dajcie się zwodzić naukami rozmaitymi i obcymi Najlepiej bowiem jest serce utwierdzać łaską, nie pokarmami, które nie pomogły tym, co się o nie starali.WYJDŹMY DO JEZUSA.10 Mamy ołtarz, z którego nie mają prawa jeść ci, co przybytkowi służą.11 Albowiem ciała zwierząt, których „krew za grzech bywa wnoszona do świątyni” przez najwyższego kapłana, „bywają palone za obozem.”12 Dlatego i Jezus, aby poświęcić lud przez własną krew, za bramą poniósł mękę13 Wyjdźmy więc do niego za obóz, niosąc jego urąganie.14 Nie mamy bowiem tutaj miasta trwałego, ale przyszłego szukamy.15 Przez niego więc składajmy zawsze „Bogu ofiarę chwały,” to jest „owoc warg,” wielbiących imię jego.SZCZODROBLIWOŚĆ I POSŁUSZEŃSTWO.16 O dobroczynności zaś i udzielaniu dóbr nie zapominajcie, bo przez takie ofiary zjednujemy sobie zasługi u Boga.17 Bądźcie posłuszni przełożonym waszym i bądźcie im poddani. Oni bowiem czuwają jako ci, co odpowiedzą za dusze wasze; aby to czynili z weselem, a nie wzdychając, bo to wam niepożyteczne.Zakończenie listu. PROŚBA O MODLITWY I ŻYCZENIA.18 Módlcie się za nami; ufamy bowiem, że mamy czyste sumienie, gdyż chcemy we wszystkim dobrze postępować19 A proszę tym usilniej, byście to czynili, żebym wam co rychlej był przywrócony.20 A Bóg pokoju, który wywiódł spośród umarłych wielkiego Pasterza owiec, we krwi testamentu wiecznego, Pana naszego Jezusa Chrystusa,21 niech was przysposobi do wszystkiego co dobre, abyście czynili wolę jego, sprawując w was to, co się jemu podoba, przez Jezusa Chrystusa, jemu chwała na wieki wieków Amen.WIADOMOŚCI I POZDROWIENIA.22 Was zaś proszę, bracia, abyście dobrze przyjęli słowo zachęty. Albowiem do was bardzo krótko napisałem.23 Wiedzcie, że brat nasz Tymoteusz został wypuszczony; z nim (jeśli dość rychło przyjdzie) zobaczę was.24 Pozdrówcie wszystkich przełożonych waszych i wszystkich świętych. Pozdrawiają was bracia z Italii.25 Łaska z wami wszystkimi. Amen.