MENU
Fragment:




Styl fragmentu




*Zezwalaj na cookies aby zapamiętać ustawienia

List do Rzymian

1Wstęp.1Paweł, sługa Jezusa Chrystusa, powołany a apostoła, przeznaczony dla ewangelii Boga,2 którą był przedtem obiecał przez proroków swoich w Pismach świętych3 o Synu swoim; ten był potomkiem Dawida według ciała,4 tenże ujawniony został jako Syn Boży w mocy, według ducha poświęcenia przez powstanie z martwych – o Jezusie Chrystusie Panu naszym,5 przez którego otrzymaliśmy łaskę i apostolstwo dla nakłaniania ku posłuszeństwu wiary wszystkie narody dla imienia jego,6 między którymi jesteście i wy, powołani Jezusa Chrystusa, 7 wszystkim, co są w Rzymie, Bogu miłym, z powołania świętym:Łaska wam i pokój od Boga Ojca naszego i Pana Jezusa Chrystusa.PAWEŁ PRAGNIE RZYMIAN ODWIEDZIĆ.8 Najpierw dziękuję Bogu mojemu przez Jezusa Chrystusa za was wszystkich, że wiara wasza jest opowiadana po całym świecie.9 Albowiem świadkiem mi jest Bóg, któremu w ewangelii Syna jego służę z duszy swej, że nieustannie o was pamiętam,10 zawsze prosząc w modlitwach swoich, ażebym przecie kiedyś za wolą bożą mógł mieć na przyjście do was szczęśliwą drogę.11 Pragnę bowiem was zobaczyć, abym wam użyczył nieco łaski duchowej dla utwierdzenia was;12 to jest, abyśmy się wspólnie pocieszyli wśród was przez tę wiarę waszą i moją, która jest obopólna.13 Nie chcę zaś, żebyście nie mieli wiedzieć, bracia, że często zamierzałem przybyć do was (ale miałem przeszkody aż dotąd), abym i wśród was zebrał jaki owoc, jak i wśród innych narodów.14 Grekom i barbarzyńcom, mądrym i niemądrym jestem dłużnikiem,15 tak że (co do mnie) gotów jestem opowiadać ewangelię i wam, którzy jesteście w Rzymie.16 Albowiem nie wstydzę się ewangelii. Jest bowiem mocą Boga ku zbawieniu każdego wierzącego, Żyda naprzód i Greka.17 Gdyż sprawiedliwość Boga objawia się w niej z wiary w wiarę, jak jest napisane: “A sprawiedliwy z wiary żyje.”POGANIE ODSTĄPILI OD BOGA.18 Albowiem gniew Boga objawia się z nieba na wszelką bezbożność i niesprawiedliwość tych ludzi, którzy prawdę bożą tłumią w niesprawiedliwości,19 ponieważ to, co można o Bogu poznać, jest im jawne; albowiem Bóg im objawił.20 Gdyż niewidzialne jego przymioty, od stworzenia świata, przez zrozumienie tych rzeczy, które są uczynione, bywają poznane, wieczna też moc jego i bóstwo; tak że nie mogą być wymówieni.21 Gdyż poznawszy Boga, nie oddawali mu chwały jak Bogu, ani nie dziękowali, ale znikczemnieli w myślach swoich i zaćmione jest ich bezrozumne serce;22 albowiem powiadając się być mądrymi, stali się głupimi.23 i zamienili chwałę niezniszczalnego Boga na podobieństwo i obraz człowieka śmiertelnego i ptaków i czworonogów i płazów.ZA KARĘ WYDANI NAMIĘTNOŚCIOM.24 Dlatego Bóg wydał ich pożądliwościom ich serca na nieczystość, aby między sobą hańbili swoje ciała,25 gdyż prawdę bożą przemienili w kłamstwo, i cześć oddawali i służyli raczej stworzeniu, niż Stwórcy, który jest błogosławiony na wieki. Amen.26 Dlatego Bóg oddał ich sromotnym namiętnościom. Albowiem ich niewiasty zmieniły naturalny sposób pożycia na ten, który jest przeciwny naturze.27 A podobnie i mężczyźni, opuściwszy naturalne pożycie z niewiastą, zapłonęli w swych pożądliwościach jeden ku drugiemu, uprawiając sromotę mężczyźni z mężczyznami i ponosząc na sobie słuszną zapłatę za swój błąd.28 I jak im się nie podobało mieć w poznaniu Boga, poddał ich Bóg bezrozumnym myślom, aby czynili to, co nie przystoi,29 ich napełnionych wszelką nieprawością, złością, nierządem, łakomstwem, nikczemnością; pełnych zazdrości, mężobójstwa, swaru, zdrady, złośliwości; plotkarzy,30 obmówców, Bogu obmierzłych, zuchwalców, pysznych, wyniosłych, wynalazców złości, nieposłusznych rodzicom,31 bezrozumnych, nieukładnych, bez serca, nieprzejednanych, bez miłosierdzia.32 Choć sprawiedliwość Boga poznali, nie zrozumieli, że ci, co takie rzeczy czynią, godni są śmierci; a nie tylko c1, co je czynią, ale ci także, co z czyniącymi się zgadzają.
2I ŻYDOM GROZI SĄD BOŻY.1 Dla tego nie możesz być wymówiony, o człowiecze wszelki który sądzisz. W czym bowiem drugiego sądzisz, potępiasz samego siebie, bo co osądzasz, to samo czynisz.2 Wiemy bowiem, że sąd Boga jest według prawdy na tych, co takie rzeczy czynią.3 Myślisz zaś, o człowiecze, który sądzisz tych, co takie rzeczy czynią, a sam je czynisz, że ty ujdziesz sądu?4 Czy gardzisz bogactwami jego dobroci i cierpliwości i nieskwapliwości? Nie wiesz, że łaskawość Boga do pokuty cię przywodzi?5 Lecz według zatwardziałości swej i serca niepokutującego skarbisz sobie gniew na dzień gniewu i objawienia sprawiedliwego sądu Boga,6 który “odda każdemu według uczynków jego”;7 tym mianowicie, co cierpliwie w dobrym uczynku szukają sławy i czci i nieskazitelności – życie wieczne;8 tym zaś, co się sprzeciwiają i co nie przyjmują prawdy, ale wierzą niesprawiedliwości – gniew i zapalczywość.BÓG IM ODDA WEDŁUG ICH UCZYNKÓW.9 Utrapienie i ucisk na każdego człowieka, złe czyniącego, Żyda najpierw i Greka;10 chwała zaś i cześć i pokój wszelkiemu czyniącemu dobre, Żydowi najpierw i Grekowi;11 nie ma bowiem u Boga względu na osoby.12 Albowiem którzykolwiek zgrzeszyli bez Zakonu, bez Zakonu poginą; a którzykolwiek zgrzeszyli w Zakonie, przez Zakon będą sądzeni.13 Nie ci bowiem co słuchają Zakonu, są sprawiedliwymi u Boga; ale ci, będą usprawiedliwieni, co Zakon pełnią.14 Gdy bowiem poganie, którzy nie mają Zakonu, z natury czynią to, czego Zakon wymaga; tacy, co nie mają Zakonu, sam1 sobie są Zakonem.15 Oni okazują treść Zakonu wypisaną na sercach swoich, a ich własne sumienie oddaje im świadectwo, i gdy myśli nawzajem się oskarżają albo też bronią,16 w dzień, w którym Bóg sądzić będzie tajemne sprawy ludzkie, według ewangelii mojej przez Jezusa Chrystusa.ŻYDZI ZGRZESZYLI JAK POGANIE.17 Jeśli zaś ty nazywasz się żydem i polegasz na Zakonie, i chlubisz się w Bogu,18 i znasz jego wolę, i nauczony przez Zakon rozpoznajesz, co lepsze;19 tuszysz o sobie, że jesteś wodzem ślepych, światłością tych, co są w ciemności,20 mistrzem bezrozumnych, nauczycielem dzieci, który ma od wzór wiedzy i prawdy w Zakonie.21 Ty więc, który ucząc drugiego, siebie samego nie uczysz; który głosząc, żeby nie kradziono, kradniesz;22 który mówiąc, żeby nie cudzołożono, cudzołożysz; który brzydząc się bałwanami, świętokradztwo popełniasz;23 który chlubiąc się Zakonem, przez przestępowanie Zakonu, Boga znieważasz.24 (Albowiem jak napisano: “imię Boga z powodu was bywa bluźnione między poganami.”)OBRZEZANIE NIC IM NIE POMOŻE.25 Obrzezanie wprawdzie jest pożyteczne, jeśli zachowujesz Zakon; ale jeśli przestępujesz Zakon, twoje obrzezanie stało się nieobrzezaniem.26 Jeśli więc nieobrzezany zachowuje przepisy Zakonu, to czy jego nieobrzezanie nie będzie poczytane za obrzezanie?27 I czy ten, co z natury jest nieobrzezany, ale wypełnia Zakon, nie będzie sądził ciebie, który mimo litery i obrzezania, jesteś przestępcą Zakonu?28 Nie ten bowiem jest żydem:, co jest nim widocznie; ani nie to jest obrzezanie, co jest widoczne na ciele,29 ale ten jest żydem, który jest nim w skrytości, i ma obrzezane serce w duchu, a nie w literze, którego chwała nie jest z ludzi lecz z Boga.
3W CZYM LEŻY PIERWSZEŃSTWO ŻYDÓW.1 Cóż więc żyd ma więcej? Albo co za pożytek z obrzezania?2 Wielki – na wszelki sposób. Najpierw, że im właśnie powierzone były słowa boże.3 Cóż bowiem że niektórzy z nich nie uwierzyli? Czyż ich niedowiarstwo wniwecz obróci wierność Boga? Żadną miarą.4 Bóg zaś jest prawdomówny, a wszelki człowiek kłamliwy, jak napisano: “Abyś się okazał sprawiedliwym w mowach swoich i zwyciężył, gdy bywasz sądzony.” 5 Jeśli zaś niesprawiedliwość nasza zaleca sprawiedliwość bożą, cóż powiemy? Czyż niesprawiedliwy jest Bóg, gdy gniew wywiera? (po ludzku to mówię).6 Żadną miarą; jakże inaczej Bóg będzie sądził ten świat?7 Jeśli bowiem prawdomówność Boga bardziej się uwydatnia na chwałę jego przez moje kłamstwo, czemuż jeszcze i ja jak grzesznik jestem sądzony?8 A nie mamy (jak nas powtarzają i jak niektórzy powiadają, że mówimy) czynić złych rzeczy, aby z nich wyszły dobre? Potępienie takich jest sprawiedliwe.ŻYDZI I GRECY PODLEGAJĄ GRZECHOWI.9 Cóż więc? Przewyższamy ich? Bynajmniej. Dowiedliśmy bowiem, że wszyscy: Żydzi i Grecy są pod grzechem,10 jak napisano: Nie ma sprawiedliwego nikogo,11 nie ma rozumnego, nie ma, co by szukał Boga.12 Wszyscy odstąpili, stali się razem nieużyteczni, nie ma, kto by czynił dobrze, nie ma ani jednego.13 Ich gardło jest grobem otwartym, językami swymi zdradliwie mówili, pod ich wargami jad żmijowy.14 Usta ich są pełne przekleństwa i gorzkości, 15nogi ich prędkie do rozlewania krwi.16 Na ich drogach zniszczenie i nieszczęście,17 i nie poznali drogi pokoju;18 nie ma bojaźni bożej przed ich oczami.”19 Lecz wiemy, że cokolwiek mówi Zakon, mówi tym, co są w Zakonie, aby wszelkie usta były zamknięte i żeby cały świat podlegał Bogu; 2obo z uczynków Zakonu nie będzie usprawiedliwiony przed nim żaden człowiek. Przez Zakon bowiem poznanie grzechu.USPRAWIEDLIWIENIE PRZEZ WIARĘ W CHRYSTUSA.21 Ale teraz bez Zakonu objawiła się sprawiedliwość boża, poświadczona przez Zakon i proroków.22 Sprawiedliwość zaś boża przez wiarę w Jezusa Chrystusa dla wszystkich i na wszystkich, którzy weń wierzą, bo nie ma różnicy.23 Wszyscy bowiem zgrzeszyli i niedostaje im chwały bożej.24 Usprawiedliwieni darmo przez łaskę jego, przez odkupienie, które jest w Chrystusie Jezusie.25 Jego Bóg uczynił we wierze ofiarą przebłagalną przez krew jego dla okazania sprawiedliwości swojej względem przeszłych grzechów,26 które Bóg znosił cierpliwie dla okazania sprawiedliwości swojej w tym czasie, aby i sam był sprawiedliwy i usprawiedliwiający tego, który jest z wiary w Jezusa Chrystusa.27 Gdzież jest więc chluba twoja? Wykluczona jest. Przez jaki zakon? Uczynków? Nie, ale przez zakon wiary.26 Sądzimy bowiem, że człowiek bywa usprawiedliwiony przez wiarę, bez uczynków Zakonu.29 Czyż Bóg jest tylko żydów? Czy nie i pogan? Owszem i pogan.30 Gdyż właśnie jeden jest Bóg, który usprawiedliwia obrzezanych z wiary i nieobrzezanych przez wiarę.31 Zakon więc burzy my przez wiarę? Żadną miarą; ale Zakon stanowimy.
4USPRAWIEDLIWIENIE NIE PRZEZ UCZYNKI ZAKONU, ALE PRZEZ WIARĘ.1 Cóż więc powiemy, Abraham, ojciec nasz według ciała co znalazł?2 Jeśli bowiem Abraham z uczynków był usprawiedliwiony, ma chwałę, ale nie u Boga.3 Co bowiem mówi Pismo? “Uwierzył Abraham Bogu i poczytane mu est ku sprawiedliwości.”4 Temu zaś, który pracuje, nie poczytuje się zapłaty za łaskę, ale za rzecz należną.5 Temu zaś, co nie pracuje, ale wierzy w tego, który niezbożnego usprawiedliwia, poczytana bywa wiara jego ku sprawiedliwości według postanowienia łaski bożej.6 Jak i Dawid nazywa błogosławionym człowieka, któremu Bóg poczytuje sprawiedliwość bez uczynków.7 “Błogosławieni, który1n odpuszczone są nieprawości, i których grzechy są zakryte.8 Błogosławiony mąż, któremu Pan nie poczytał grzechu. “WIARA USPRAWIEDLIWIŁA ABRAHAMA, A NIE OBRZEZANIE.9 to więc błogosławieństwo czy jest tylko dla obrzezanych, czy także dla nieobrzezanych? Mówimy bowiem, że wiara została poczytana Abrahamowi ku sprawiedliwości.10 Jakże więc była poczytana? W obrzezaniu, czy w odrzezku? Nie w obrzezaniu, ale w odrzezku.11 I otrzymał znak obrzezania jako pieczęć usprawiedliwienia z wiary, którą miał przed obrzezaniem, aby był ojcem wszystkich wierzących w nieobrzezaniu, aby i im było to poczytane ku sprawiedliwości,12 i żeby był ojcem obrzezanych, nie tylko tym, co są z obrzezania, ale i tym, co idą śladami wiary, jaką miał ojciec nasz Abraham przed obrzezaniem.13 Nie przez Zakon bowiem dana była obietnica Abrahamowi i potomstwu jego, że ma być dziedzicem świata, ale przez sprawiedliwość wiary.14 Jeśli bowiem ci są dziedzicami, co są z Zakonu, próżną stała się wiara i wniwecz obróciła się obietnica.15 Zakon bowiem ściąga gniew. Gdyż gdzie nie ma Zakonu, nie ma i przestępstwa.16 Dlatego z wiary – aby według łaski obietnica trwała w mocy dla całego potomstwa, nie tylko tego, które jest z Zakonu, ale i dla tego, które jest z wiary Abrahama; bo on jest ojcem nas wszystkich17 (jak napisano: “Postanowiłem cię ojcem wielu narodów”), przed Bogiem, któremu uwierzył, który ożywia umarłych i powołuje do bytu to, czego nie ma, jak to, co jest.WIARA ABRAHAMA.18 On przeciw nadziei uwierzył ufając, że zostanie ojcem wielu narodów, według tego, co mu powiedziano: “Tak będzie potomstwo twoje.”19 I nie osłabł w wierze, ani się nie oglądał na obumarłe ciało swoje, choć już miał około stu lat, i na obumarły żywot Sary.20 Nie wahał się też niedowierzając obietnicy Boga, ale się umocnił w wierze, dając chwałę Bogu;21 wiedząc z całą pewnością, że cokolwiek obiecał, mocen jest i uczynić.22 I dlatego poczytano mu to ku sprawiedliwości.23 Nie tylko zaś dla niego napisano: Poczytane mu zostało ku sprawiedliwości,24 ale i dla nas, którym będzie poczytane, że wierzymy w tego, co wzbudził z martwych Jezusa Chrystusa Pana naszego,25 który został wydany z powodu występków naszych, a wstał z martwych dla naszego usprawiedliwienia.
5OWOCE USPRAWIEDLIWIENIA PRZEZWIARĘ.1 Usprawiedliwieni więc z wiary, miejmy pokój z Bogiem przez Pana naszego Jezusa Chrystusa,2 przez którego też mamy dostęp przez wiarę do tej łaski, w której stoimy i chlubimy się w nadziei chwały synów bożych.3 A nie tylko to, lecz też chlubimy się i w uciskach, wiedząc, że ucisk sprawuje cierpliwość,4 a cierpliwość wypróbowanie, a wypróbowanie nadzieję,5 a nadzieja nie zawodzi, gdyż miłość boża rozlana jest w sercach naszych przez Ducha Świętego, który nam1 jest dany.6 A po cóż bowiem Chrystus, gdyśmy jeszcze byli słabi, czasu swego umarł za niezbożnych?7 Albowiem za sprawiedliwego ledwo kto umiera, gdyż za dobrego może by się kto odważył umrzeć.8 Lecz Bóg zaleca miłość swoją względem nas, że kiedyśmy czasu swego byli jeszcze grzesznikami,9 Chrystus za nas umarł; więc daleko więcej teraz, skorośmy usprawiedliwieni we krwi jego, wybawieni będziemy przezeń od gniewu.10 Jeśli bowiem, gdyśmy byli nieprzyjaciółmi, zostaliśmy pojednani z Bogiem przez śmierć Syna jego, daleko bardziej, skorośmy pojednani, będziemy zbawieni w życiu jego.11 Lecz nie tylko, ale też chlubimy się w Bogu przez Pana naszego Jezusa Chrystusa, przez którego teraz jesteśmy pojednani.ADAM A CHRYSTUS12 Dlatego jak przez jednego człowieka grzech wszedł na ten świat, i przez grzech śmierć, i tak na wszystkich ludzi śmierć przeszła, w którym wszyscy zgrzeszyli.13 Aż do Zakonu bowiem grzech był na świecie, lecz grzech nie był oczytany, gdy Zakonu nié było.14 Ale śmierć królowała od Adama aż do Mojżesza także nad tymi, którzy nie zgrzeszyli na podobieństwo przestępstwa Adama, który jest figurą przyszłego.15 Lecz nie jak przestępstwa, tak i dar. Jeśli bowiem przez przestępstwo jednego umarło wielu, daleko więcej obficie spłynęła na wielu łaska boża i dar w łasce jednego człowieka Jezusa Chrystusa.16 I nie jak przez jeden grzech, tak i dar;. bo sąd wprawdzie z jednego na potępienie, łaska zaś z wielu występków na usprawiedliwienie.17 Jeśli bowiem wskutek przestępstwa jednego śmierć królowała przez jednego, daleko więcej ci, co otrzyrnują obfitość łaski i daru i sprawiedliwości, królować będą w życiu przez jednego Jezusa Chrystusa.18 Przeto jak przez przestępstwo jednego na wszystkich ludzi potępienie, tak i przez sprawiedliwość jednego na wszystkich ludzi usprawiedliwienie życia.19 Jak bowiem przez nieposłuszeństwo jednego człowieka grzesznikami stało się wielu, tak i przez posłuszeństwo jednego sprawiedliwymi stanie się wielu.20 Zakon zaś wszedł, aby obfitowało przestępstwo. Gdzie zaś obfitowało przestępstwo obfitowała więcej łaska.21 Aby jak grzech królował w śmierci, tak też łaska królowała przez sprawiedliwość ku życiu wiecznemu, przez Jezusa Chrystusa Pana naszego.
6OCHRZCZENI W CHRYSTUSIE UMARLIŚMY DLA GRZECHU.1 Cóż więc powiemy? Będziemy trwać w grzechu, aby obfitowała łaska?2 Uchowaj Boże! Jeśli bowiem umarliśmy grzechowi, jakże jeszcze będziemy w nim żyć?3 Czy nie wiecie, że którzykolwiek jesteśmy ochrzczeni w Chrystusie Jezusie, ochrzczeni jesteśmy w śmierci jego?4 Albowiem z nim jesteśmy razem pogrzebani w śmierć przez chrzest, aby jak Chrystus wstał z martwych przez chwałę Ojca, tak żebyśmy i my chodzi1i w nowości życia.5 Jeśli bowiem zostaliśmy wszczepieni w podobieństwo śmierci jego, to będziemy i w zmartwychwstanie.6 Wiedząc to, że nasz stary człowiek został współukrzyżowany, aby było zniszczone ciało grzechu i żebyśmy dalej nie służyli grzechowi.7 Kto bowiem umarł, wyzwolony jest spod grzechu.8 Jeśli zaś umarliśmy z Chrystusem, wierzymy, że też razem będziemy żyć z Chrystusem;9 wiedząc, że Chrystus powstawszy z martwych, Więcej nie umiera, śmierć nad nim więcej nie będzie panować.10 Skoro bowiem umarł dla grzechu, raz umarł; skoro zaś żyje, żyje dla Boga.11 Tak i wy rozumiejcie, że z pewnością umarliście dla grzechu, żyjecie zaś dla Boga w Chrystusie Jezusie Panu naszym.STALIŚMY SIĘ SŁUGAMI USPRAWIEDLIWIENIA.12 Niechże Więc nie króluje grzech w waszym. śmiertelnym ciele, żebyście mieli być posłuszni pożądliwóściom jego.13 Lecz też nie wydajcie członków waszych na narzędzia nieprawości dla grzechu, ale oddajcie się Bogu jak zmartwychwstali żyjący, a członki wasze jak narzędzia sprawiedliwości dla Boga.14 Grzech bowiem nie będzie nad wami panował, bo nie jesteście pod Zakonem, ale pod łaską.15 Cóż więc? Będziemy grzeszyć dlatego, że nie jesteśmy pod Zakonem, ale pod łaską? Uchowaj Boże!16 Czy nie wiecie, że komu oddajecie się w służbę na posłuszeństwo, sługami jesteście tego, kogo słuchacie, czy to grzechu ku śmierci, czy posłuszeństwa ku sprawiedliwości?17 Lecz Bogu dzięki, że choć byliście niewolnikami grzechu, staliście się z serca posłuszni temu rodzajowi nauki, któremu jesteście oddani.18 Wyzwoleni zaś od grzechu, staliście się niewolnikami sprawiedliwości.19 Po ludzku mówię, dla słabości waszego ciała. Jak bowiem Wydawaliście członki wasze na służbę nieczystości i nieprawości ku nieprawości, tak teraz oddawajcie członki wasze na służbę sprawiedliwości ku uświęceniu.20 Gdy bowiem byliście niewolnikami grzechu, nie ulegaliście sprawiedliwości.21 Jaki Więc pożytek mieliście wtedy z tych rzeczy, których się teraz wstydzicie? Gdyż końcem ich jest śmierć.22 Teraz zaś wyzwoleni spod grzechu, i stawszy się niewolnikami Boga, zbieracie swój owoc ku uświęceniu, a końcem – życie wieczne.23 Albowiem zapłatą grzechu śmierć. Łaską zaś Boga – życie wieczne w Chrystusie Jezusie Panu naszym.
7WOLNI OD ZAKONU.1 Czyż nie wiecie, bracia (bo mówię do znających Zakon), że człowiek podlega prawu, jak długi czas żyje.2 Niewiasta bowiem zamężna, póki mąż żyje, związana jest prawem; jeśli zaś mąż jej umrze, wyzwolona jest spod prawa męża.3 Przeto, póki mąż żyje, będzie zwana cudzołożnicą, jeśliby była z innym mężem; jeśliby zaś mąż jej umarł, wolna jest od prawa mężowego, żeby nie była cudzołożnicą, gdyby była z innym mężem.4 Otóż i wy, bracia moi, umarliście Zakonowi przez ciało Chrystusowe, abyście należeli do innego, który powstał z martwych, abyśmy owoc przynosili Bogu.5 Gdy bowiem byliśmy w ciele, namiętności grzeszne, obudzone przez Prawo, działały w członkach naszych, ażeby przynosiły owoc śmierci;6 lecz teraz jesteśmy wolni od Zakonu śmierci, w którym byliśmy trzymani, tak że służymy w nowości ducha, a nie w starości litery.PRZEZ ZAKON WZMÓGŁ SIĘ GRZECH.7 Cóż więc powiemy? Zakon jest grzechem? Boże uchowaj! Ale grzechu nie poznałem jak tylko przez Zakon: bo nie wiedziałbym o pożądliwości, gdyby Prawo nie mówiło: “Nie pożądaj.”8 Grzech zaś, wziąwszy podnietę z przykazania, sprawił we mnie wszelką pożądliwość. Bez Zakonu bowiem grzech był martwy.9 Ja przecie żyłem niegdyś bez Zakonu. Lecz gdy przyszło przykazanie, grzech ożył,10 ja zaś umarłem i okazało n1i się, że przykazanie, które miało być ku życiu, to stało się drogą do śmierci.11 Grzech bowiem wziąwszy podnietę z przykazania, uwiódł mię i mnie zabił przez nie.12 Tak więc Zakon wprawdzie święty i przykazanie święte i sprawiedliwe i dobre.13 To więc, co dobre, stało się dla mnie śmiercią? Boże uchowaj! Ale grzech, żeby się okazać grzechem, przez dobro zadał mi śmierć; aby przez przykazanie grzech stał się nad miarę grzesznym.WEWNĘTRZNA WALKA CZŁOWIEKA.14 Wiemy bowiem, że Zakon jest duchowy, ja zaś cielesny, jestem zaprzedany grzechowi.15 Albowiem nie rozumiem, co czynię; bo nie to czynię, co chcę dobrego; ale złe, które nienawidzę, to czynię.16 Jeśli zaś to czynię, czego nie chcę, to przyznaję, że Zakon jest dobry.17 Teraz zaś już nie ja to czynię, ale grzech, który we mnie mieszka.18 Wiem bowiem, że we mnie nie mieszka dobre, to jest w ciele moim. Albowiem chcieć jest w mej mocy, ale by dobre wykonać, nie znajduję.19 Nie czynię bowiem dobrego, które chcę, ale złe, którego nie chcę, to czynię.20 Jeśli zaś to czynię, czego nie chcę, już nie ja to czynię, ale grzech, który we mnie mieszka.21 Znajduję więc to prawo, że gdy chcę czynić co dobre, zło do mnie przylega.22 Albowiem według wewnętrznego człowieka, kochan1 się w Zakonie bożym;23 lecz widzę inny zakon w członkach moich, sprzeciwiający się zakonowi umysłu mojego i poddający mię w niewolę w zakonie grzechu, który jest w członkach moich.24 Nieszczęsny ja człowiek, któż mnie wybawi z ciała tej śmierci?25 Łaska boża przez Jezusa Chrystusa Pana naszego. Przeto ja sam służę umysłem Zakonowi bożemu, ciałem zaś zakonowi grzechu.
8WOLNI JESTEŚMY OD POTĘPIENIA.

RU Brytjka King J. 8WOLNI JESTEŚMY OD POTĘPIENIA.1 cf. Tłum. Толк. Teraz więc nie ma żadnego potępienia dla tych; co są w Chrystusie Jezusie, którzy nie postępują według ciała.Итак нет ныне никакого осуждения тем, которые во Христе Иисусе живут не по плоти, но по духу, Ни є3ди1но u5бо нн7э њсуждeніе сyщымъ њ хrтЁ ї}сэ, не по пл0ти ходsщымъ, но по дyху: 8,1Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVουδεν ouden
A-NSN-N
οὐδείςoudeisno oneno
αρα ara
PRT
ἄραarathereforetherefore
νυν nun
ADV
νῦνnunnownow
κατακριμα katakrima
N-NSN
κατάκριμαkatakrimacondemnationcondemnation
τοις tois
T-DPM
hothe/this/whoto them which are
εν en
PREP
ἐνenin/on/amongin
χριστω christō
N-DSM
ΧριστόςchristosChristChrist
ιησου iēsou
N-DSM
ἸησοῦςiēsousJesus/JoshuaJesus
 
2 cf. Tłum. Толк. Prawo bowiem ducha i życia w Chrystusie Jezusie wyzwoliło mię z prawa grzechu i śmierci.потому что закон духа жизни во Христе Иисусе освободил меня от закона греха и смерти. (За?_ч7ѕ.) зак0нъ бо дyха жи1зни њ хrтЁ ї}сэ свободи1лъ мS є4сть t зак0на грэх0внагw и3 смeрти. 8,2Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVο o
T-NSM
hothe/this/who 
γαρ gar
CONJ
γάρgarforFor
νομος nomos
N-NSM
νόμοςnomoslawthe law
του tou
T-GSN
hothe/this/whoof the Spirit
πνευματος pneumatos
N-GSN
πνεῦμαpneumaspirit/breathof the Spirit
της tēs
T-GSF
hothe/this/whoof life
ζωης zōēs
N-GSF
ζωήzōēlifeof life
εν en
PREP
ἐνenin/on/amongin
χριστω christō
N-DSM
ΧριστόςchristosChristChrist
ιησου iēsou
N-DSM
ἸησοῦςiēsousJesus/JoshuaJesus
ηλευθερωσεν ēleutherōsen
V-AAI-3S G5656
ἐλευθερόωeleutheroōto set freehath made
σε se
P-2AS
σύsuyou[you]
απο apo
PREP
ἀπόapofromfrom
του tou
T-GSM
hothe/this/whothe law
νομου nomou
N-GSM
νόμοςnomoslawthe law
της tēs
T-GSF
hothe/this/whoof sin
αμαρτιας amartias
N-GSF
ἁμαρτίαhamartiasinof sin
και kai
CONJ
καίkaiandand
του tou
T-GSM
hothe/this/whodeath
θανατου thanatou
N-GSM
θάνατοςthanatosdeathdeath
 
3 cf. Tłum. Толк. Gdyż co było niemożliwe dla Zakonu, w czym był osłabiony przez ciało, Bóg, posławszy Syna swego w ciele podobnym do grzesznego ciała, i z powodu grzechu, potępił grzech w ciele,Как закон, ослабленный плотию, был бессилен, то Бог послал Сына Своего в подобии плоти греховной в жертву за грех и осудил грех во плоти, Немощн0е бо зак0на, въ нeмже немоществовaше пл0тію, бGъ сн7а своего2 послA въ под0біи пл0ти грэхA, и3 њ грэсЁ њсуди2 грёхъ во пл0ти, 8,3Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVτο to
T-NSN
hothe/this/who 
γαρ gar
CONJ
γάρgarforFor
αδυνατον adunaton
A-NSN
ἀδύνατοςadunatosunablecould not do
του tou
T-GSM
hothe/this/whowhat
νομου nomou
N-GSM
νόμοςnomoslawthe law
εν en
PREP
ἐνenin/on/among, in
ω ō
R-DSN
ὅς, ἥhhos ēwhichthat
ησθενει ēsthenei
V-IAI-3S G5707
ἀσθενέωastheneōbe weakit was weak
δια dia
PREP
διάdiathrough/because ofthrough
της tēs
T-GSF
hothe/this/whothe law
σαρκος sarkos
N-GSF
σάρξsarxfleshthe flesh
ο o
T-NSM
hothe/this/whothe flesh
θεος theos
N-NSM
θεόςtheosGod, God
τον ton
T-ASM
hothe/this/who, God
εαυτου eautou
F-3GSM
ἑαυτοῦheautoumy/your/him-selfhis own
υιον uion
N-ASM
υἱόςhuiossonSon
πεμψας pempsas
V-AAP-NSM G5660
πέμπωpempōto sendsending
εν en
PREP
ἐνenin/on/amongin
ομοιωματι omoiōmati
N-DSN
ὁμοίωμαhomoiōmalikenessthe likeness
σαρκος sarkos
N-GSF
σάρξsarxfleshflesh
αμαρτιας amartias
N-GSF
ἁμαρτίαhamartiasinof sinful
και kai
CONJ
καίkaiand, and
περι peri
PREP
περίperiaboutfor
αμαρτιας amartias
N-GSF
ἁμαρτίαhamartiasinsin
κατεκρινεν katekrinen
V-AAI-3S G5656
κατακρίνωkatakrinōto condemn, condemned
την tēn
T-ASF
hothe/this/whosin
αμαρτιαν amartian
N-ASF
ἁμαρτίαhamartiasinsin
εν en
PREP
ἐνenin/on/amongin
τη
T-DSF
hothe/this/whothe flesh
σαρκι sarki
N-DSF
σάρξsarxfleshthe flesh
 
4 cf. Tłum. Толк. aby usprawiedliwienie Zakonu wypełniło się w nas, którzy nie według ciała postępujemy, ale według ducha.чтобы оправдание закона исполнилось в нас, живущих не по плоти, но по духу. да њправдaніе зак0на и3сп0лнитсz въ нaсъ, не по пл0ти ходsщихъ, но по дyху. 8,4Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVινα ina
CONJ
ἵναhinain order that/toThat
το to
T-NSN
hothe/this/who 
δικαιωμα dikaiōma
N-NSN
δικαίωμαdikaiōmarighteous actthe righteousness
του tou
T-GSM
hothe/this/whothe righteousness
νομου nomou
N-GSM
νόμοςnomoslawof the law
πληρωθη plērōthē
V-APS-3S G5686
πληρόωplēroōto fulfillmight be fulfilled
εν en
PREP
ἐνenin/on/amongin
ημιν ēmin
P-1DP
ἐγώegōI/weus
τοις tois
T-DPM
hothe/this/whoof the law
μη
PRT-N
μήnotnot
κατα kata
PREP
κατάkataaccording toafter
σαρκα sarka
N-ASF
σάρξsarxfleshthe flesh
περιπατουσιν peripatousin
V-PAP-DPM G5723
περιπατέωperipateōto walk, who walk
αλλα alla
CONJ
ἀλλάallabut, but
κατα kata
PREP
κατάkataaccording toafter
πνευμα pneuma
N-ASN
πνεῦμαpneumaspirit/breaththe Spirit
 
5 cf. Tłum. Толк. Albowiem którzy są według ciała, rozumieją, co jest cielesne; lecz którzy są według ducha, rozumieją, co jest duchowe.Ибо живущие по плоти о плотском помышляют, а живущие по духу - о духовном. Сyщіи бо по пл0ти плотск†z мyдрствуютъ: ґ и5же по дyху, духHвнаz. 8,5Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVοι oi
T-NPM
hothe/this/who 
γαρ gar
CONJ
γάρgarforFor
κατα kata
PREP
κατάkataaccording toafter
σαρκα sarka
N-ASF
σάρξsarxfleshthe flesh
οντες ontes
V-PAP-NPM G5723
εἰμίeimito bethey that are
τα ta
T-APN
hothe/this/whothe things
της tēs
T-GSF
hothe/this/whoof the flesh
σαρκος sarkos
N-GSF
σάρξsarxfleshof the flesh
φρονουσιν fronousin
V-PAI-3P G5719
φρονέωfroneōto thinkdo mind
οι oi
T-NPM
hothe/this/whothey that are
δε de
CONJ
δέdethen; but
κατα kata
PREP
κατάkataaccording toafter
πνευμα pneuma
N-ASN
πνεῦμαpneumaspirit/breaththe Spirit
τα ta
T-APN
hothe/this/whothe things
του tou
T-GSN
hothe/this/whoof the Spirit
πνευματος pneumatos
N-GSN
πνεῦμαpneumaspirit/breathof the Spirit
 
6 cf. Tłum. Толк. Gdyż mądrość ciała – to śmierć, a mądrość ducha – życie i pokój;Помышления плотские суть смерть, а помышления духовные - жизнь и мир, Мудровaніе бо плотск0е смeрть є4сть, ґ мудровaніе дух0вное жив0тъ и3 ми1ръ, 8,6Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVτο to
T-NSN
hothe/this/who 
γαρ gar
CONJ
γάρgarforFor
φρονημα fronēma
N-NSN
φρόνημαfronēmamindto be
της tēs
T-GSF
hothe/this/who 
σαρκος sarkos
N-GSF
σάρξsarxfleshcarnally
θανατος thanatos
N-NSM
θάνατοςthanatosdeathdeath
το to
T-NSN
hothe/this/whocarnally
δε de
CONJ
δέdethen; but
φρονημα fronēma
N-NSN
φρόνημαfronēmamindminded
του tou
T-GSN
hothe/this/whospiritually
πνευματος pneumatos
N-GSN
πνεῦμαpneumaspirit/breathspiritually
ζωη zōē
N-NSF
ζωήzōēlifelife
και kai
CONJ
καίkaiandand
ειρηνη eirēnē
N-NSF
εἰρήνηeirēnēpeacepeace
 
7 cf. Tłum. Толк. ponieważ mądrość ciała jest nieprzyjaciółką Boga, nie jest bowiem poddana prawu bożemu, bo nawet nié może.потому что плотские помышления суть вражда против Бога; ибо закону Божию не покоряются, да и не могут. занE мудровaніе плотск0е враждA на бGа: зак0ну бо б9ію не покарsетсz, нижe бо м0жетъ. 8,7Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVδιοτι dioti
CONJ
διότιdiotibecauseBecause
το to
T-NSN
hothe/this/who 
φρονημα fronēma
N-NSN
φρόνημαfronēmamindmind
της tēs
T-GSF
hothe/this/whothe carnal
σαρκος sarkos
N-GSF
σάρξsarxfleshthe carnal
εχθρα echthra
N-NSF
ἔχθραechthrahostilityenmity
εις eis
PREP
εἰςeistowardagainst
θεον theon
N-ASM
θεόςtheosGodGod
τω
T-DSM
hothe/this/whomind
γαρ gar
CONJ
γάρgarfor: for
νομω nomō
N-DSM
νόμοςnomoslawto the law
του tou
T-GSM
hothe/this/whoof God
θεου theou
N-GSM
θεόςtheosGodof God
ουχ ouch
PRT-N
οὐounonot
υποτασσεται upotassetai
V-PPI-3S G5743
ὑποτάσσωhupotassōto subjectit is
ουδε oude
CONJ-N
οὐδέoudeand not, neither
γαρ gar
CONJ
γάρgarforindeed
δυναται dunatai
V-PNI-3S G5736
δύναμαιdunamaibe ablecan be
 
8 cf. Tłum. Толк. A którzy są w ciele, nie mogą podobać się Bogu.Посему живущие по плоти Богу угодить не могут. (За?.) Сyщіи же во пл0ти бGу ўгоди1ти не м0гутъ. 8,8Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVοι oi
T-NPM
hothe/this/who 
δε de
CONJ
δέdethenSo then
εν en
PREP
ἐνenin/on/amongin
σαρκι sarki
N-DSF
σάρξsarxfleshthe flesh
οντες ontes
V-PAP-NPM G5723
εἰμίeimito bethey that are
θεω theō
N-DSM
θεόςtheosGodGod
αρεσαι aresai
V-AAN G5658
ἀρέσκωareskōto pleaseplease
ου ou
PRT-N
οὐouno 
δυνανται dunantai
V-PNI-3P G5736
δύναμαιdunamaibe ablecannot
 
DUCH BOŻY MIESZKA W NAS.9 cf. Tłum. Толк. Wy zaś nie jesteście w ciele, ale w duchu; jeśli tylko Duch Boży mieszka w was. Jeśli zaś kto nie ma Ducha Chrystusowego, ten nie należy do niego.Но вы не по плоти живете, а по духу, если только Дух Божий живет в вас. Если же кто Духа Христова не имеет, тот и не Его. Вh же нёсте во пл0ти, но въ дyсэ, понeже д¦ъ б9ій живeтъ въ вaсъ. Ѓще же кто2 д¦а хrт0ва не и4мать, сeй нёсть є3гHвъ. 8,9Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVυμεις umeis
P-2NP
σύsuyouye
δε de
CONJ
δέdethenBut
ουκ ouk
PRT-N
οὐounonot
εστε este
V-PAI-2P G5719
εἰμίeimito beare
εν en
PREP
ἐνenin/on/amongin
σαρκι sarki
N-DSF
σάρξsarxfleshthe flesh
αλλα alla
CONJ
ἀλλάallabut, but
εν en
PREP
ἐνenin/on/amongin
πνευματι pneumati
N-DSN
πνεῦμαpneumaspirit/breaththe Spirit
ειπερ eiper
COND
εἴπερeiperif so/since, if so be that
πνευμα pneuma
N-NSN
πνεῦμαpneumaspirit/breaththe Spirit
θεου theou
N-GSM
θεόςtheosGodof God
οικει oikei
V-PAI-3S G5719
οἰκέωoikeōto dwelldwell
εν en
PREP
ἐνenin/on/amongin
υμιν umin
P-2DP
σύsuyouyou
ει ei
COND
εἰeiifif
δε de
CONJ
δέdethen. Now
τις tis
X-NSM
τιςtisoneany man
πνευμα pneuma
N-ASN
πνεῦμαpneumaspirit/breaththe Spirit
χριστου christou
N-GSM
ΧριστόςchristosChristof Christ
ουκ ouk
PRT-N
οὐounonot
εχει echei
V-PAI-3S G5719
ἔχωechōto have/behave
ουτος outos
D-NSM
οὗτοςhoutosthis/he/she/it, he
ουκ ouk
PRT-N
οὐounonone
εστιν estin
V-PAI-3S G5719
εἰμίeimito beis
αυτου autou
P-GSM
αὐτόςautoshe/she/it/selfof his
 
10 cf. Tłum. Толк. Lecz jeśli Chrystus jest w was, ciało wprawdzie jest umarłe dla grzechu, ale duch żyje dla usprawiedliwienia.А если Христос в вас, то тело мертво для греха, но дух жив для праведности. Ѓще же хrт0съ въ вaсъ, пл0ть ќбw мертвA грэхA рaди, дyхъ же живeтъ прaвды рaди. 8,10Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVει ei
COND
εἰeiifif
δε de
CONJ
δέdethenAnd
χριστος christos
N-NSM
ΧριστόςchristosChristChrist
εν en
PREP
ἐνenin/on/amongin
υμιν umin
P-2DP
σύsuyouyou
το to
T-NSN
hothe/this/who 
μεν men
PRT
μένmenon the other hand 
σωμα sōma
N-NSN
σῶμαsōmabody, the body
νεκρον nekron
A-NSN
νεκρόςnekrosdeaddead
δια dia
PREP
διάdiathrough/because ofbecause of
αμαρτιαν amartian
N-ASF
ἁμαρτίαhamartiasinsin
το to
T-NSN
hothe/this/who 
δε de
CONJ
δέdethen; but
πνευμα pneuma
N-NSN
πνεῦμαpneumaspirit/breaththe Spirit
ζωη zōē
N-NSF
ζωήzōēlifelife
δια dia
PREP
διάdiathrough/because ofbecause of
δικαιοσυνην dikaiosunēn
N-ASF
δικαιοσύνηdikaiosunērighteousnessrighteousness
 
11 cf. Tłum. Толк. A jeśli Duch tego, co Jezusa wzbudził z martwych, mieszka w was, to ten, co wzbudził Jezusa Chrystusa z martwych, ożywi i ciała wasze śmiertelne dla Ducha jego mieszkającego w was.Если же Дух Того, Кто воскресил из мертвых Иисуса, живет в вас, то Воскресивший Христа из мертвых оживит и ваши смертные тела Духом Своим, живущим в вас. Ѓще ли же д¦ъ воскRси1вшагw ї}са t мeртвыхъ живeтъ въ вaсъ, воздви1гій хrтA и3з8 мeртвыхъ њживотвори1тъ и3 мeртвєннаz тэлесA вaша, живyщимъ д¦омъ є3гw2 въ вaсъ. 8,11Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVει ei
COND
εἰeiifif
δε de
CONJ
δέdethenBut
το to
T-NSN
hothe/this/who 
πνευμα pneuma
N-NSN
πνεῦμαpneumaspirit/breaththe Spirit
του tou
T-GSM
hothe/this/who 
εγειραντος egeirantos
V-AAP-GSM G5660
ἐγείρωegeirōto ariseof him that raised up
τον ton
T-ASM
hothe/this/who 
ιησουν iēsoun
N-ASM
ἸησοῦςiēsousJesus/JoshuaJesus
εκ ek
PREP
ἐκekof/fromfrom
νεκρων nekrōn
A-GPM
νεκρόςnekrosdeadthe dead
οικει oikei
V-PAI-3S G5719
οἰκέωoikeōto dwelldwell
εν en
PREP
ἐνenin/on/amongin
υμιν umin
P-2DP
σύsuyouyou
ο o
T-NSM
hothe/this/who 
εγειρας egeiras
V-AAP-NSM G5660
ἐγείρωegeirōto arise, he that raised up
εκ ek
PREP
ἐκekof/fromfrom
νεκρων nekrōn
A-GPM
νεκρόςnekrosdeadthe dead
χριστον christon
N-ASM
ΧριστόςchristosChristChrist
ιησουν iēsoun
N-ASM
ἸησοῦςiēsousJesus/Joshua[Jesus/Joshua]
ζωοποιησει[     zōopoiēsei
V-FAI-3S G5692
ζωοποιέωzōopoieōto make aliveshall
και]     kai
CONJ
καίkaiandalso
τα ta
T-APN
hothe/this/who 
θνητα thnēta
A-APN
θνητόςthnētosmortalmortal
σωματα sōmata
N-APN
σῶμαsōmabodybodies
υμων umōn
P-2GP
σύsuyouyou
δια dia
PREP
διάdiathrough/because ofby
του tou
T-GSN
hothe/this/whothe Spirit
ενοικουντος enoikountos
V-PAP-GSN G5723
ἐνοικέωenoikeōto dwell in/with 
αυτου autou
P-GSM
αὐτόςautoshe/she/it/self 
πνευματος pneumatos
N-GSN
πνεῦμαpneumaspirit/breath 
εν en
PREP
ἐνenin/on/amongin
υμιν umin
P-2DP
σύsuyouyour
 
12 cf. Tłum. Толк. Przeto, bracia, nie jesteśmy dłużnikami ciała, żebyśmy według ciała żyli.Итак, братия, мы не должники плоти, чтобы жить по плоти; Тёмже u5бо, брaтіе, д0лжни є3смы2 не пл0ти, є4же по пл0ти жи1ти. 8,12Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVαρα ara
PRT
ἄραaratherefore 
ουν oun
CONJ
οὖνountherefore/thenTherefore
αδελφοι adelfoi
N-VPM
ἀδελφόςadelfosbrother, brethren
οφειλεται ofeiletai
N-NPM
ὀφειλέτηςofeiletēsdebtordebtors
εσμεν esmen
V-PAI-1P G5719
εἰμίeimito be, we are
ου ou
PRT-N
οὐouno, not
τη
T-DSF
hothe/this/who 
σαρκι sarki
N-DSF
σάρξsarxfleshto the flesh
του tou
T-GSM
hothe/this/whoto the flesh
κατα kata
PREP
κατάkataaccording toafter
σαρκα sarka
N-ASF
σάρξsarxfleshthe flesh
ζην zēn
V-PAN G5721
ζάωzaōto live, to live
 
13 cf. Tłum. Толк. Jeśli bowiem według ciała żyć będziecie, pomrzecie; jeśli zaś duchem umorzycie sprawy ciała, żyć będziecie.ибо если живете по плоти, то умрете, а если духом умерщвляете дела плотские, то живы будете. Ѓще бо по пл0ти живeте, и4мате ўмрeти, ѓще ли дyхомъ дэ‰ніz плотск†z ўмерщвлsете, жи1ви бyдете: 8,13Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVει ei
COND
εἰeiifif
γαρ gar
CONJ
γάρgarforFor
κατα kata
PREP
κατάkataaccording toafter
σαρκα sarka
N-ASF
σάρξsarxfleshthe flesh
ζητε zēte
V-PAI-2P G5719
ζάωzaōto liveye live
μελλετε mellete
V-PAI-2P G5719
μέλλωmellōbe about to, ye shall
αποθνησκειν apothnēskein
V-PAN G5721
ἀποθνήσκωapothnēskōto diedie
ει ei
COND
εἰeiifif
δε de
CONJ
δέdethen: but
πνευματι pneumati
N-DSN
πνεῦμαpneumaspirit/breaththrough the Spirit
τας tas
T-APF
hothe/this/whothe deeds
πραξεις praxeis
N-APF
πρᾶξιςpraxisactionthe deeds
του tou
T-GSN
hothe/this/whoof the body
σωματος sōmatos
N-GSN
σῶμαsōmabodyof the body
θανατουτε thanatoute
V-PAI-2P G5719
θανατόωthanatoōto killye
ζησεσθε zēsesthe
V-FDI-2P G5695
ζάωzaōto live, ye shall live
 
14 cf. Tłum. Толк. Albowiem ci są synami bożymi, którzy Duchem Bożym są rządzeni.Ибо все, водимые Духом Божиим, суть сыны Божии. (За?_ч7з.) є3ли1цы бо д¦омъ б9іимъ в0дzтсz, сjи сyть сн7ове б9іи: 8,14Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVοσοι osoi
K-NPM
ὅσοςhososjust as/how muchas many as
γαρ gar
CONJ
γάρgarforFor
πνευματι pneumati
N-DSN
πνεῦμαpneumaspirit/breathby the Spirit
θεου theou
N-GSM
θεόςtheosGodof God
αγονται agontai
V-PPI-3P G5743
ἄγωagōto bringare led
ουτοι outoi
D-NPM
οὗτοςhoutosthis/he/she/it, they
υιοι uioi
N-NPM
υἱόςhuiossonthe sons
θεου theou
N-GSM
θεόςtheosGodof God
εισιν eisin
V-PAI-3P G5719
εἰμίeimito be[to be]
 
15 cf. Tłum. Толк. Nie otrzymaliście bowiem znowu ducha niewolników ku bojaźni, ale otrzymaliście ducha przybrania za synów, przez którego wołamy: Abba (Ojcze)! Потому что вы не приняли духа рабства, чтобы опять жить в страхе, но приняли Духа усыновления, Которым взываем: "Авва, Отче!" не пріsсте бо дyха раб0ты пaки въ боsзнь, но пріsсте д¦а сн7оположeніz, њ нeмже вопіeмъ: ѓвва џ§е. 8,15Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVου ou
PRT-N
οὐounonot
γαρ gar
CONJ
γάρgarforFor
ελαβετε elabete
V-2AAI-2P G5627
λαμβάνωlambanōto takeye have
πνευμα pneuma
N-ASN
πνεῦμαpneumaspirit/breaththe spirit
δουλειας douleias
N-GSF
δουλείαdouleiaslaveryof bondage
παλιν palin
ADV
πάλινpalinagainagain
εις eis
PREP
εἰςeistowardto
φοβον fobon
N-ASM
φόβοςfobosfearfear
αλλα alla
CONJ
ἀλλάallabut; but
ελαβετε elabete
V-2AAI-2P G5627
λαμβάνωlambanōto takereceived
πνευμα pneuma
N-ASN
πνεῦμαpneumaspirit/breaththe Spirit
υιοθεσιας uiothesias
N-GSF
υἱοθεσίαhuiothesiaadoption (as son)of adoption
εν en
PREP
ἐνenin/on/among,
ω ō
R-DSN
ὅς, ἥhhos ēwhichwhereby
κραζομεν krazomen
V-PAI-1P G5719
κράζωkrazōto crywe cry
αββα abba
N-PRI
ἀββάabbaFather, Abba
ο o
T-NSM
hothe/this/who, Father
πατηρ patēr
N-NSM
πατήρpatērfather, Father
 
16 cf. Tłum. Толк. Albowiem ten Duch daje świadectwo duchowi naszemu, że jesteśmy synami bożymi.Сей самый Дух свидетельствует духу нашему, что мы - дети Божии. Сaмый д¦ъ спослушествyетъ дyхови нaшему, ћкw є3смы2 ч†да б9іz. 8,16Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVαυτο auto
P-NSN
αὐτόςautoshe/she/it/selfitself
το to
T-NSN
hothe/this/whoThe Spirit
πνευμα pneuma
N-NSN
πνεῦμαpneumaspirit/breathThe Spirit
συμμαρτυρει summarturei
V-PAI-3S G5719
συμμαρτυρέωsummartureōto testify withbeareth witness with
τω
T-DSN
hothe/this/whospirit
πνευματι pneumati
N-DSN
πνεῦμαpneumaspirit/breathspirit
ημων ēmōn
P-1GP
ἐγώegōI/weour
οτι oti
CONJ
ὅτιhotithat/since, that
εσμεν esmen
V-PAI-1P G5719
εἰμίeimito bewe are
τεκνα tekna
N-NPN
τέκνονteknonchildthe children
θεου theou
N-GSM
θεόςtheosGodof God
 
17 cf. Tłum. Толк. Jeśli zaś synami, to i dziedzicami: mianowicie dziedzicami bożymi, a współdziedzicami Chrystusowymi; jeśli tylko współcierpimy, abyśmy też byli współuwielbieni.А если дети, то и наследники, наследники Божии, сонаследники же Христу, если только с Ним страдаем, чтобы с Ним и прославиться. Ѓще же чaда, и3 наслBдницы: наслBдницы ќбw бGу, снаслBдницы же хrтY, понeже съ ни1мъ стрaждемъ, да и3 съ ни1мъ прослaвимсz. 8,17Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVει ei
COND
εἰeiifif
δε de
CONJ
δέdethenAnd
τεκνα tekna
N-NPN
τέκνονteknonchildchildren
και kai
CONJ
καίkaiand, then
κληρονομοι klēronomoi
N-NPM
κληρονόμοςklēronomosheirheirs
κληρονομοι klēronomoi
N-NPM
κληρονόμοςklēronomosheir; heirs
μεν men
PRT
μένmenon the other hand 
θεου theou
N-GSM
θεόςtheosGodof God
συγκληρονομοι sunklēronomoi
A-NPM
συγκληρονόμοςsunklēronomosco-heirjoint-heirs
δε de
CONJ
δέdethen, and
χριστου christou
N-GSM
ΧριστόςchristosChristwith Christ
ειπερ eiper
COND
εἴπερeiperif so/since; if so be that
συμπασχομεν sumpaschomen
V-PAI-1P G5719
συμπάσχωsumpaschōto suffer withwe suffer with
ινα ina
CONJ
ἵναhinain order that/to, that
και kai
CONJ
καίkaiandalso
συνδοξασθωμεν sundoxasthōmen
V-APS-1P G5686
συνδοξάζωsundoxazōto glory withwe may be
 
CHWAŁY CHRYSTUSA PRAGNIE WSZELKIE STWORZENIE.18 cf. Tłum. Толк. Sądzę bowiem, że utrapienia czasu niniejszego nie są godne przyszłej chwały, która się w nas objawi.Ибо думаю, что нынешние временные страдания ничего не стоят в сравнении с тою славою, которая откроется в нас. Непщyю бо, ћкw недостHйны стрaсти нн7эшнzгw врeмене къ хотsщей слaвэ kви1тисz въ нaсъ. 8,18Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVλογιζομαι logizomai
V-PNI-1S G5736
λογίζομαιlogizomaito countI reckon
γαρ gar
CONJ
γάρgarforFor
οτι oti
CONJ
ὅτιhotithat/sincethat
ουκ ouk
PRT-N
οὐounonot
αξια axia
A-NPN
ἄξιοςaxiosworthyworthy
τα ta
T-NPN
hothe/this/who 
παθηματα pathēmata
N-NPN
πάθημαpathēmasufferingthe sufferings
του tou
T-GSM
hothe/this/who 
νυν nun
ADV
νῦνnunnowthis present
καιρου kairou
N-GSM
καιρόςkairostime/right timeof
προς pros
PREP
πρόςprosto/withwith
την tēn
T-ASF
hothe/this/whothe sufferings
μελλουσαν mellousan
V-PAP-ASF G5723
μέλλωmellōbe about towhich shall
δοξαν doxan
N-ASF
δόξαdoxaglorythe glory
αποκαλυφθηναι apokalufthēnai
V-APN G5683
ἀποκαλύπτωapokaluptōto revealbe revealed
εις eis
PREP
εἰςeistowardin
ημας ēmas
P-1AP
ἐγώegōI/weus
 
19 cf. Tłum. Толк. Gdyż stworzenie z upragnieniem wyczekuje objawienia synów bożych.Ибо тварь с надеждою ожидает откровения сынов Божиих, Чazніе бо твaри, tкровeніz сн7Hвъ б9іихъ чaетъ: 8,19Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVη ē
T-NSF
hothe/this/who 
γαρ gar
CONJ
γάρgarforFor
αποκαραδοκια apokaradokia
N-NSF
ἀποκαραδοκίαapokaradokiaeager expectationthe earnest expectation
της tēs
T-GSF
hothe/this/whoof the creature
κτισεως ktiseōs
N-GSF
κτίσιςktisiscreationof the creature
την tēn
T-ASF
hothe/this/whothe manifestation
αποκαλυψιν apokalupsin
N-ASF
ἀποκάλυψιςapokalupsisrevelationthe manifestation
των tōn
T-GPM
hothe/this/whoof the sons
υιων uiōn
N-GPM
υἱόςhuiossonof the sons
του tou
T-GSM
hothe/this/whoof God
θεου theou
N-GSM
θεόςtheosGodof God
απεκδεχεται apekdechetai
V-PNI-3S G5736
ἀπεκδέχομαιapekdechomaito expectwaiteth for
 
20 cf. Tłum. Толк. Albowiem stworzenie poddane jest złudzie nie dobrowolnie, ale dla tego, który je poddał, w nadziei,потому что тварь покорилась суете не добровольно, но по воле покорившего ее, в надежде, суетё бо твaрь повинyсz не в0лею, но за повинyвшаго ю5, на ўповaніи, 8,20Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVτη
T-DSF
hothe/this/who 
γαρ gar
CONJ
γάρgarforFor
ματαιοτητι mataiotēti
N-DSF
ματαιότηςmataiotēsfutilityto vanity
η ē
T-NSF
hothe/this/who 
κτισις ktisis
N-NSF
κτίσιςktisiscreationthe creature
υπεταγη upetagē
V-2API-3S G5648
ὑποτάσσωhupotassōto subjectwas made subject
ουχ ouch
PRT-N
οὐouno, not
εκουσα ekousa
A-NSF
ἑκώνhekōnvoluntarilywillingly
αλλα alla
CONJ
ἀλλάallabut, but
δια dia
PREP
διάdiathrough/because ofby reason of
τον ton
T-ASM
hothe/this/whothe creature
υποταξαντα upotaxanta
V-AAP-ASM G5660
ὑποτάσσωhupotassōto subjecthim who hath subjected
εφ ef
PREP
ἐπίepiupon/to/againstin
ελπιδι elpidi
N-DSF
ἐλπίςelpishopehope
 
21 cf. Tłum. Толк. że i samo stworzenie będzie oswobodzone z niewoli skażenia na wolność chwały synów bożych.что и сама тварь освобождена будет от рабства тлению в свободу славы детей Божиих. ћкw и3 самA твaрь свободи1тсz t раб0ты и3стлёніz въ своб0ду слaвы ч†дъ б9іихъ. 8,21Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVοτι oti
CONJ
ὅτιhotithat/sinceBecause
και kai
CONJ
καίkaiandalso
αυτη autē
P-NSF
αὐτόςautoshe/she/it/selfitself
η ē
T-NSF
hothe/this/whothe creature
κτισις ktisis
N-NSF
κτίσιςktisiscreationthe creature
ελευθερωθησεται eleutherōthēsetai
V-FPI-3S G5701
ἐλευθερόωeleutheroōto set freeshall be delivered
απο apo
PREP
ἀπόapofromfrom
της tēs
T-GSF
hothe/this/whothe bondage
δουλειας douleias
N-GSF
δουλείαdouleiaslaverythe bondage
της tēs
T-GSF
hothe/this/whoof corruption
φθορας fthoras
N-GSF
φθοράfthoracorruptionof corruption
εις eis
PREP
εἰςeistowardinto
την tēn
T-ASF
hothe/this/whothe glorious
ελευθεριαν eleutherian
N-ASF
ἐλευθερίαeleutheriafreedomliberty
της tēs
T-GSF
hothe/this/wholiberty
δοξης doxēs
N-GSF
δόξαdoxaglorythe glorious
των tōn
T-GPN
hothe/this/whoof the children
τεκνων teknōn
N-GPN
τέκνονteknonchildof the children
του tou
T-GSM
hothe/this/whoof God
θεου theou
N-GSM
θεόςtheosGodof God
 
22 cf. Tłum. Толк. Wiemy bowiem, że wszelkie stworzenie wzdycha i jak rodząca aż dotychczas boleje.Ибо знаем, что вся тварь совокупно стенает и мучится доныне; (За?_ч7и.) Вёмы бо, ћкw всS твaрь съ нaми совоздыхaетъ и3 сболёзнуетъ дaже донн7э: 8,22Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVοιδαμεν oidamen
V-RAI-1P G5758
εἴδωeidōto knowwe know
γαρ gar
CONJ
γάρgarforFor
οτι oti
CONJ
ὅτιhotithat/sincethat
πασα pasa
A-NSF
πᾶςpasallthe whole
η ē
T-NSF
hothe/this/who 
κτισις ktisis
N-NSF
κτίσιςktisiscreationcreation
συστεναζει sustenazei
V-PAI-3S G5719
συστενάζωsustenazōto groan withgroaneth
και kai
CONJ
καίkaiandand
συνωδινει sunōdinei
V-PAI-3S G5719
συνωδίνωsunōdinōto labor togethertravaileth in pain together
αχρι achri
ADV
ἄχριachriuntiluntil
του tou
T-GSM
hothe/this/whocreation
νυν nun
ADV
νῦνnunnownow
 
23 cf. Tłum. Толк. A nie tylko ono, lecz i my sami, którzy mamy pierwiastki Ducha; i sami w sobie wzdychamy, oczekując przybrania na synów bożych, odkupienia ciała naszego.и не только она, но и мы сами, имея начаток Духа, и мы в себе стенаем, ожидая усыновления, искупления тела нашего. не т0чію же, но и3 сaми начaтокъ д¦а и3мyще, и3 мы2 сaми въ себЁ воздыхaемъ, всн7овлeніz чaюще, и3збавлeніz тёлу нaшему. 8,23Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVου ou
PRT-N
οὐounonot
μονον monon
ADV
μόνονmonononlyonly
δε de
CONJ
δέdethenAnd
αλλα alla
CONJ
ἀλλάallabut, but
και kai
CONJ
καίkaiandalso
αυτοι autoi
P-NPM
αὐτόςautoshe/she/it/selfourselves
την tēn
T-ASF
hothe/this/whothe firstfruits
απαρχην aparchēn
N-ASF
ἀπαρχήaparchēfirstfruitsthe firstfruits
του tou
T-GSN
hothe/this/whoof the Spirit
πνευματος pneumatos
N-GSN
πνεῦμαpneumaspirit/breathof the Spirit
εχοντες echontes
V-PAP-NPM G5723
ἔχωechōto have/be, which have
ημεις]     ēmeis
P-1NP
ἐγώegōI/weour
και kai
CONJ
καίkaiand, even
αυτοι autoi
P-NPM
αὐτόςautoshe/she/it/selfourselves
εν en
PREP
ἐνenin/on/amongwithin
εαυτοις eautois
F-1DPM
ἑαυτοῦheautoumy/your/him-selfourselves
στεναζομεν stenazomen
V-PAI-1P G5719
στενάζωstenazōto groangroan
υιοθεσιαν uiothesian
N-ASF
υἱοθεσίαhuiothesiaadoption (as son)the adoption
απεκδεχομενοι apekdechomenoi
V-PNP-NPM G5740
ἀπεκδέχομαιapekdechomaito expect, waiting for
την tēn
T-ASF
hothe/this/who, , the redemption
απολυτρωσιν apolutrōsin
N-ASF
ἀπολύτρωσιςapolutrōsisredemption, , the redemption
του tou
T-GSN
hothe/this/whoof
σωματος sōmatos
N-GSN
σῶμαsōmabodyof
ημων ēmōn
P-1GP
ἐγώegōI/wewe
 
24 cf. Tłum. Толк. Nadzieją bowiem jesteśmy zbawieni. A nadzieja, którą się widzi, nie jest nadzieją, bo co kto widzi, jakże się tego spodziewa?Ибо мы спасены в надежде. Надежда же, когда видит, не есть надежда; ибо если кто видит, то чего ему и надеяться? Ўповaніемъ бо спас0хомсz. Ўповaніе же ви1димое, нёсть ўповaніе: є4же бо ви1дитъ кто2, что2 и3 ўповaетъ; 8,24Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVτη
T-DSF
hothe/this/who 
γαρ gar
CONJ
γάρgarforFor
ελπιδι elpidi
N-DSF
ἐλπίςelpishopeby hope
εσωθημεν esōthēmen
V-API-1P G5681
σῴζωsōzōto savewe are saved
ελπις elpis
N-NSF
ἐλπίςelpishopehope
δε de
CONJ
δέdethen: but
βλεπομενη blepomenē
V-PPP-NSF G5746
βλέπωblepōto seethat is seen
ουκ ouk
PRT-N
οὐounonot
εστιν estin
V-PAI-3S G5719
εἰμίeimito beis
ελπις elpis
N-NSF
ἐλπίςelpishopehope
ο o
R-ASN
ὅς, ἥhhos ēwhichwhat
γαρ gar
CONJ
γάρgarfor: for
βλεπει blepei
V-PAI-3S G5719
βλέπωblepōto seeseeth
τις tis
I-NSM
τίςtiswhich?, why
ελπιζει elpizei
V-PAI-3S G5719
ἐλπίζωelpizōto hope/expectdoth he
 
25 cf. Tłum. Толк. Jeśli zaś spodziewamy się, czego nie widzimy, tego w cierpliwości oczekujemy.Но когда надеемся того, чего не видим, тогда ожидаем в терпении. Ѓще ли, є3гHже не ви1димъ, надёемсz, терпёніемъ ждeмъ. 8,25Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVει ei
COND
εἰeiifif
δε de
CONJ
δέdethenBut
ο o
R-ASN
ὅς, ἥhhos ēwhichthat
ου ou
PRT-N
οὐounonot
βλεπομεν blepomen
V-PAI-1P G5719
βλέπωblepōto seewe see
ελπιζομεν elpizomen
V-PAI-1P G5719
ἐλπίζωelpizōto hope/expectwe hope for
δι di
PREP
διάdiathrough/because ofwith
υπομονης upomonēs
N-GSF
ὑπομονήhupomonēperseverancepatience
απεκδεχομεθα apekdechometha
V-PNI-1P G5736
ἀπεκδέχομαιapekdechomaito expect, do we
 
26 cf. Tłum. Толк. Podobnie też i Duch wspomaga słabość naszą, gdyż nie wiemy, o co byśmy prosić mieli, jak potrzeba, ale sam Duch prosi za nami wzdychaniem niewymownym.Также и Дух подкрепляет нас в немощах наших; ибо мы не знаем, о чем молиться, как должно, но Сам Дух ходатайствует за нас воздыханиями неизреченными. Си1це же и3 д¦ъ спос0бствуетъ нaмъ въ нeмощехъ нaшихъ: њ чес0мъ бо пом0лимсz, ћкоже подобaетъ, не вёмы, но сaмъ д¦ъ ходaтайствуетъ њ нaсъ воздых†ніи неизглаг0ланными. 8,26Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVωσαυτως ōsautōs
ADV
ὡσαύτωςhōsautōslikewiseLikewise
δε de
CONJ
δέdethen 
και kai
CONJ
καίkaiandalso
το to
T-NSN
hothe/this/who 
πνευμα pneuma
N-NSN
πνεῦμαpneumaspirit/breaththe Spirit
συναντιλαμβανεται sunantilambanetai
V-PNI-3S G5736
συναντιλαμβάνομαιsunantilambanomaito helphelpeth
τη
T-DSF
hothe/this/whothe Spirit
ασθενεια astheneia
N-DSF
ἀσθένειαastheneiaweaknessinfirmities
ημων ēmōn
P-1GP
ἐγώegōI/weour
το to
T-ASN
hothe/this/whoinfirmities
γαρ gar
CONJ
γάρgarfor: for
τι ti
I-ASN
τίςtiswhich?what
προσευξωμεθα proseuxōmetha
V-ADS-1P G5667
προσεύχομαιproseuchomaito praywe should pray for
καθο katho
ADV
καθόkathoinsofar asas
δει dei
V-PAI-3S G5719
δεῖdeibe necessarywe ought
ουκ ouk
PRT-N
οὐounonot
οιδαμεν oidamen
V-RAI-1P G5758
εἴδωeidōto knowwe know
αλλα alla
CONJ
ἀλλάallabut: but
αυτο auto
P-NSN
αὐτόςautoshe/she/it/selfitself
το to
T-NSN
hothe/this/whothe Spirit
πνευμα pneuma
N-NSN
πνεῦμαpneumaspirit/breaththe Spirit
υπερεντυγχανει uperentunchanei
V-PAI-3S G5719
ὑπερεντυγχάνωhuperentunchanōto intercedemaketh intercession
στεναγμοις stenagmois
N-DPM
στεναγμόςstenagmosgroanwith groanings
αλαλητοις alalētois
A-DPM
ἀλάλητοςalalētosinexpressiblewhich cannot be uttered
 
27 cf. Tłum. Толк. Ten zaś, co przenika serca, wie, czego Duch pożąda, bo według Boga wstawia się za świętymi.Испытующий же сердца знает, какая мысль у Духа, потому что Он ходатайствует за святых по воле Божией. И#спытazй же сердцA вёсть, что2 є4сть мудровaніе д¦а, ћкw по бGу приповёдуетъ њ с™hхъ. 8,27Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVο o
T-NSM
hothe/this/who 
δε de
CONJ
δέdethenAnd
εραυνων eraunōn
V-PAP-NSM G5723
ἐρευνάωereunaōto look for/intohe that searcheth
τας tas
T-APF
hothe/this/whothe hearts
καρδιας kardias
N-APF
καρδίαkardiaheartthe hearts
οιδεν oiden
V-RAI-3S G5758
εἴδωeidōto knowknoweth
τι ti
I-NSN
τίςtiswhich?what
το to
T-NSN
hothe/this/whothe mind
φρονημα fronēma
N-NSN
φρόνημαfronēmamindthe mind
του tou
T-GSN
hothe/this/whoof the Spirit
πνευματος pneumatos
N-GSN
πνεῦμαpneumaspirit/breathof the Spirit
οτι oti
CONJ
ὅτιhotithat/since, because
κατα kata
PREP
κατάkataaccording toaccording to
θεον theon
N-ASM
θεόςtheosGodGod
εντυγχανει entunchanei
V-PAI-3S G5719
ἐντυγχάνωentunchanōto call onhe maketh intercession
υπερ uper
PREP
ὑπέρhuperabove/forfor
αγιων agiōn
A-GPM
ἅγιοςhagiosholythe saints
 
MAMY BYĆ PODOBNI DO OBRAZU SYNA BOŻEGO.28 cf. Tłum. Толк. Wiemy zaś, że miłującym Boga, wszystko dopomaga do dobrego, tym co są powołani, według postanowienia, święci.Притом знаем, что любящим Бога, призванным по Его изволению, все содействует ко благу. (За?_ч7f.) Вёмы же, ћкw лю1бzщымъ бGа вс‰ поспэшествyютъ во бlг0е, сyщымъ по пред8увёдэнію звaннымъ: 8,28Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVοιδαμεν oidamen
V-RAI-1P G5758
εἴδωeidōto knowwe know
δε de
CONJ
δέdethenAnd
οτι oti
CONJ
ὅτιhotithat/sincethat
τοις tois
T-DPM
hothe/this/who 
αγαπωσιν agapōsin
V-PAP-DPM G5723
ἀγαπάωagapaōto loveto them that love
τον ton
T-ASM
hothe/this/who 
θεον theon
N-ASM
θεόςtheosGodGod
παντα panta
A-APN robinson:A-NPN
πᾶςpasallall things
συνεργει sunergei
V-PAI-3S G5719
συνεργέωsunergeōto work withwork together
ο o
T-NSM
hothe/this/whoGod
θεος]     theos
N-NSM
θεόςtheosGod[God]
εις eis
PREP
εἰςeistowardfor
αγαθον agathon
A-ASN
ἀγαθόςagathosgood-doergood
τοις tois
T-DPM
hothe/this/who[the/this/who]
κατα kata
PREP
κατάkataaccording toaccording to
προθεσιν prothesin
N-ASF
πρόθεσιςprothesispurposepurpose
κλητοις klētois
A-DPM
κλητόςklētoscalledthe called
ουσιν ousin
V-PAP-DPM G5723
εἰμίeimito be, to them who are
 
29 cf. Tłum. Толк. Albowiem których przejrzał i przeznaczył, aby byli podobni do obrazu Syna jego, żeby on był pierworodnym między wielu braćmi.Ибо кого Он предузнал, тем и предопределил быть подобными образу Сына Своего, дабы Он был первородным между многими братиями. и5хже бо пред8увёдэ, (тёхъ) и3 пред8устaви соwбрaзныхъ бhти w4бразу сн7а своегw2, ћкw бhти є3мY первор0дну во мн0гихъ брaтіzхъ: 8,29Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVοτι oti
CONJ
ὅτιhotithat/sinceFor
ους ous
R-APM
ὅς, ἥhhos ēwhichwhom
προεγνω proegnō
V-2AAI-3S G5627
προγινώσκωproginōskōto know/choosehe did foreknow
και kai
CONJ
καίkaiandalso
προωρισεν proōrisen
V-AAI-3S G5656
προορίζωproorizōto predestine, he
συμμορφους summorfous
A-APM
σύμμορφοςsummorfosconformedconformed to
της tēs
T-GSF
hothe/this/who 
εικονος eikonos
N-GSF
εἰκώνeikōnimagethe image
του tou
T-GSM
hothe/this/whothe image
υιου uiou
N-GSM
υἱόςhuiossonof
αυτου autou
P-GSM
αὐτόςautoshe/she/it/selfhis
εις eis
PREP
εἰςeistoward, that
το to
T-ASN
hothe/this/whoof
ειναι einai
V-PAN G5721
εἰμίeimito bemight be
αυτον auton
P-ASM
αὐτόςautoshe/she/it/selfhe
πρωτοτοκον prōtotokon
A-ASM-S
πρωτότοκοςprōtotokosfirstbornthe firstborn
εν en
PREP
ἐνenin/on/amongamong
πολλοις pollois
A-DPM
πολύςpolusmuchmany
αδελφοις adelfois
N-DPM
ἀδελφόςadelfosbrotherbrethren
 
30 cf. Tłum. Толк. Których zaś przeznaczył, tych też wezwał; a których wezwał, tych też usprawiedliwił; których zaś usprawiedliwił, tych też uwielbił.А кого Он предопределил, тех и призвал, а кого призвал, тех и оправдал; а кого оправдал, тех и прославил. ґ и5хже пред8устaви, тёхъ и3 призвA: ґ и5хже призвA, си1хъ и3 њправдA: ґ и5хже њправдA, си1хъ и3 прослaви. 8,30Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVους ous
R-APM
ὅς, ἥhhos ēwhichwhom
δε de
CONJ
δέdethenMoreover
προωρισεν proōrisen
V-AAI-3S G5656
προορίζωproorizōto predestinehe did predestinate
τουτους toutous
D-APM
οὗτοςhoutosthis/he/she/it[this/he/she/it]
και kai
CONJ
καίkaiandhe also
εκαλεσεν ekalesen
V-AAI-3S G5656
καλέωkaleōto callcalled
και kai
CONJ
καίkaiand: and
ους ous
R-APM
ὅς, ἥhhos ēwhichwhom
εκαλεσεν ekalesen
V-AAI-3S G5656
καλέωkaleōto callhe called
τουτους toutous
D-APM
οὗτοςhoutosthis/he/she/it[this/he/she/it]
και kai
CONJ
καίkaiandalso
εδικαιωσεν edikaiōsen
V-AAI-3S G5656
δικαιόωdikaioōto justifyhe
ους ous
R-APM
ὅς, ἥhhos ēwhichwhom
δε de
CONJ
δέdethen: and
εδικαιωσεν edikaiōsen
V-AAI-3S G5656
δικαιόωdikaioōto justifyjustified
τουτους toutous
D-APM
οὗτοςhoutosthis/he/she/it[this/he/she/it]
και kai
CONJ
καίkaiandalso
εδοξασεν edoxasen
V-AAI-3S G5656
δοξάζωdoxazōto glorifyhe
 
31 cf. Tłum. Толк. Cóż więc powiemy na to? Jeśli Bóg za nami, kto przeciwko nam?Что же сказать на это? Если Бог за нас, кто против нас? Что2 u5бо речeмъ къ си1мъ, ѓще бGъ по нaсъ, кто2 на ны2; 8,31Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVτι ti
I-ASN
τίςtiswhich?What
ουν oun
CONJ
οὖνountherefore/thenthen
ερουμεν eroumen
V-FAI-1P G5692
ἐρέω, ἐρῶereō erōto speakshall we
προς pros
PREP
πρόςprosto/withto
ταυτα tauta
D-APN
οὗτοςhoutosthis/he/she/it[this/he/she/it]
ει ei
COND
εἰeiif? If
ο o
T-NSM
hothe/this/whoGod
θεος theos
N-NSM
θεόςtheosGodGod
υπερ uper
PREP
ὑπέρhuperabove/forfor
ημων ēmōn
P-1GP
ἐγώegōI/weus
τις tis
I-NSM
τίςtiswhich?, who
καθ kath
PREP
κατάkataaccording toagainst
ημων ēmōn
P-1GP
ἐγώegōI/weus
 
32 cf. Tłum. Толк. A ten co nawet własnemu Synowi swemu nie przepuścił, ale go wydał za. nas wszystkich, jakżeby nam nie darował razem z nim wszystkiego?Тот, Который Сына Своего не пощадил, но предал Его за всех нас, как с Ним не дарует нам и всего? И$же ќбw своегw2 сн7а не пощадЁ, но за нaсъ всёхъ прeдалъ є4сть є3го2, кaкw u5бо не и3 съ ни1мъ вс‰ нaмъ дaрствуетъ; 8,32Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVος os
R-NSM
ὅς, ἥhhos ēwhichHe that
γε ge
PRT
γέgeindeed 
του tou
T-GSM
hothe/this/who 
ιδιου idiou
A-GSM
ἴδιοςidiosone's own/privatehis own
υιου uiou
N-GSM
υἱόςhuiossonSon
ουκ ouk
PRT-N
οὐounonot
εφεισατο efeisato
V-ADI-3S G5662
φείδομαιfeidomaito sparespared
αλλα alla
CONJ
ἀλλάallabut, but
υπερ uper
PREP
ὑπέρhuperabove/forfor
ημων ēmōn
P-1GP
ἐγώegōI/weus
παντων pantōn
A-GPM
πᾶςpasallall
παρεδωκεν paredōken
V-AAI-3S G5656
παραδίδωμιparadidōmito deliverdelivered
αυτον auton
P-ASM
αὐτόςautoshe/she/it/selfhim
πως pōs
ADV-I
πωςpōshow, how
ουχι ouchi
PRT-I
οὐχίouchinotnot
και kai
CONJ
καίkaiandalso
συν sun
PREP
σύνsunwithwith
αυτω autō
P-DSM
αὐτόςautoshe/she/it/selfhim
τα ta
T-APN
hothe/this/who 
παντα panta
A-APN
πᾶςpasallall things
ημιν ēmin
P-1DP
ἐγώegōI/weus
χαρισεται charisetai
V-FDI-3S G5695
χαρίζωcharizōto give graceshall he
 
33 cf. Tłum. Толк. Kto będzie oskarżał wybranych bożych? Bóg, który usprawiedliwia?Кто будет обвинять избранных Божиих? Бог оправдывает их. Кто2 поeмлетъ на и3збр†нныz б9іz, бGъ њправдazй. 8,33Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVτις tis
I-NSM
τίςtiswhich?Who
εγκαλεσει enkalesei
V-FAI-3S G5692
ἐγκαλέωenkaleōto accuseshall lay any thing to the charge
κατα kata
PREP
κατάkataaccording to 
εκλεκτων eklektōn
A-GPM
ἐκλεκτόςeklektosselectof
θεου theou
N-GSM
θεόςtheosGodGod's
θεος theos
N-NSM
θεόςtheosGod? God
ο o
T-NSM
hothe/this/who 
δικαιων dikaiōn
V-PAP-NSM G5723
δικαιόωdikaioōto justifythat justifieth
 
34 cf. Tłum. Толк. Któż jest, co by potępił? Chrystus Jezus, który umarł i owszem, który i zmartwychwstał, który jest po prawicy bożej, który się też wstawia za nami?Кто осуждает? Христос Иисус умер, но и воскрес: Он и одесную Бога, Он и ходатайствует за нас. Кто2 њсуждazй; Хrт0съ ї}съ ўмeрый, пaче же и3 воскRсый, и4же и3 є4сть њдеснyю бGа, и4же и3 ходaтайствуетъ њ нaсъ. 8,34Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVτις tis
I-NSM
τίςtiswhich?Who
ο o
T-NSM
hothe/this/who 
κατακρινων katakrinōn
V-FAP-NSM G5694
κατακρίνωkatakrinōto condemnhe that condemneth
χριστος[     christos
N-NSM
ΧριστόςchristosChrist? Christ
ιησους]     iēsous
N-NSM
ἸησοῦςiēsousJesus/Joshua[Jesus/Joshua]
ο o
T-NSM
hothe/this/who 
αποθανων apothanōn
V-2AAP-NSM G5631
ἀποθνήσκωapothnēskōto diethat died
μαλλον mallon
ADV
μᾶλλονmallonmorerather
δε de
CONJ
δέdethen, yea
εγερθεις egertheis
V-APP-NSM G5685
ἐγείρωegeirōto arise, that is risen
εκ ek
PREP
ἐκekof/from[of/from]
νεκρων]     nekrōn
A-GPM
νεκρόςnekrosdead[dead]
ος os
R-NSM
ὅς, ἥhhos ēwhich, who
εστιν estin
V-PAI-3S G5719
εἰμίeimito beis
εν en
PREP
ἐνenin/on/amongat
δεξια dexia
A-DSF
δεξιόςdexiosrightthe right hand
του tou
T-GSM
hothe/this/whoof God
θεου theou
N-GSM
θεόςtheosGodof God
ος os
R-NSM
ὅς, ἥhhos ēwhich, who
και kai
CONJ
καίkaiandagain
εντυγχανει entunchanei
V-PAI-3S G5719
ἐντυγχάνωentunchanōto call onmaketh intercession
υπερ uper
PREP
ὑπέρhuperabove/forfor
ημων ēmōn
P-1GP
ἐγώegōI/weus
 
NIC NAS NIE ODŁĄCZY OD MIŁOŚCI CHRYSTUSOWEJ.35 cf. Tłum. Толк. Któż Więc nas odłączy od miłości Chrystusowej? utrapienie? czy ucisk? Czy głód? czy nagość? czy niebezpieczeństwo? czy prześladowanie? czy miecz?Кто отлучит нас от любви Божией: скорбь, или теснота, или гонение, или голод, или нагота, или опасность, или меч? как написано: Кто2 ны2 разлучи1тъ t любвE б9іz, ск0рбь ли, и3ли2 тэснотA, и3ли2 гонeніе, и3ли2 глaдъ, и3ли2 наготA, и3ли2 бэдA, и3ли2 мeчь; ћкоже є4сть пи1сано: 8,35Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVτις tis
I-NSM
τίςtiswhich?Who
ημας ēmas
P-1AP
ἐγώegōI/weus
χωρισει chōrisei
V-FAI-3S G5692
χωρίζωchōrizōto separate/leaveshall separate
απο apo
PREP
ἀπόapofromfrom
της tēs
T-GSF
hothe/this/whothe love
αγαπης agapēs
N-GSF
ἀγάπηagapēlovethe love
του tou
T-GSM
hothe/this/whoof Christ
χριστου christou
N-GSM
ΧριστόςchristosChristof Christ
θλιψις thlipsis
N-NSF
θλῖψιςthlipsispressure? tribulation
η ē
PRT
ēor, or
στενοχωρια stenochōria
N-NSF
στενοχωρίαstenochōriahardshipdistress
η ē
PRT
ēor, or
διωγμος diōgmos
N-NSM
διωγμόςdiōgmospersecutionpersecution
η ē
PRT
ēor, or
λιμος limos
N-NSM
λιμόςlimoshungerfamine
η ē
PRT
ēor, or
γυμνοτης gumnotēs
N-NSF
γυμνότηςgumnotēsnakednessnakedness
η ē
PRT
ēor, or
κινδυνος kindunos
N-NSM
κίνδυνοςkindunosdangerperil
η ē
PRT
ēor, or
μαχαιρα machaira
N-NSF
μάχαιραmachairaswordsword
 
36 cf. Tłum. Толк. (Jak napisano: “A1bowiem dla ciebie nas zabijają cały dzień, uważają nas za owce skazane na rzeź.”)за Тебя умерщвляют нас всякий день, считают нас за овец, обреченных на заклание. ћкw тебє2 рaди ўмерщвлsеми є3смы2 вeсь дeнь: вмэни1хомсz ћкоже џвцы заколeніz. 8,36Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVκαθως kathōs
ADV
καθώςkathōsas/just asAs
γεγραπται gegraptai
V-RPI-3S G5769
γράφωgrafōto writeit is written
οτι oti
CONJ
ὅτιhotithat/since, For
ενεκεν eneken
PREP
ἕνεκα, εἵνεκενhheneka einekenbecause ofsake
σου sou
P-2GS
σύsuyouthy
θανατουμεθα thanatoumetha
V-PPI-1P G5743
θανατόωthanatoōto killwe are killed
ολην olēn
A-ASF
ὅλοςholosallall
την tēn
T-ASF
hothe/this/whothe day long
ημεραν ēmeran
N-ASF
ἡμέραhēmeradaythe day long
ελογισθημεν elogisthēmen
V-API-1P G5681
λογίζομαιlogizomaito count; we are accounted
ως ōs
ADV
ὡςhōswhich/howas
προβατα probata
N-NPN
πρόβατονprobatonsheepsheep
σφαγης sfagēs
N-GSF
σφαγήsfagēslaughterfor the slaughter
 
37 cf. Tłum. Толк. Ale w tym wszystkim zwyciężamy przez tego, który nas umiłował.Но все сие преодолеваем силою Возлюбившего нас. Но во всёхъ си1хъ препобэждaемъ за возлю1бльшаго ны2. 8,37Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVαλλ all
CONJ
ἀλλάallabutNay
εν en
PREP
ἐνenin/on/among, in
τουτοις toutois
D-DPN
οὗτοςhoutosthis/he/she/it[this/he/she/it]
πασιν pasin
A-DPN
πᾶςpasallall
υπερνικωμεν upernikōmen
V-PAI-1P G5719
ὑπερνικάωhupernikaōto conquerwe are more than conquerors
δια dia
PREP
διάdiathrough/because ofthrough
του tou
T-GSM
hothe/this/who 
αγαπησαντος agapēsantos
V-AAP-GSM G5660
ἀγαπάωagapaōto lovehim that loved
ημας ēmas
P-1AP
ἐγώegōI/weus
 
38 cf. Tłum. Толк. Albowiem jestem pewny, że ani śmierć, ani życie, ani aniołowie, ani księstwa, ani mocarstwa, ani teraźniejsze rzeczy, ani przyszłe, ani moc,Ибо я уверен, что ни смерть, ни жизнь, ни Ангелы, ни Начала, ни Силы, ни настоящее, ни будущее, И#звэсти1хсz бо, ћкw ни смeрть, ни жив0тъ, ни ѓгGли, ни нач†ла, нижE си1лы, ни насто‰щаz, ни грzд{щаz, 8,38Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVπεπεισμαι pepeismai
V-RPI-1S G5769
πείθωpeithōto persuadeI am persuaded
γαρ gar
CONJ
γάρgarforFor
οτι oti
CONJ
ὅτιhotithat/since, that
ουτε oute
CONJ-N
οὔτεouteneitherneither
θανατος thanatos
N-NSM
θάνατοςthanatosdeathdeath
ουτε oute
CONJ-N
οὔτεouteneither, nor
ζωη zōē
N-NSF
ζωήzōēlifelife
ουτε oute
CONJ-N
οὔτεouteneither, nor
αγγελοι angeloi
N-NPM
ἄγγελοςangelosangelangels
ουτε oute
CONJ-N
οὔτεouteneither, nor
αρχαι archai
N-NPF
ἀρχήarchēbeginningprincipalities
ουτε oute
CONJ-N
οὔτεouteneither, nor
ενεστωτα enestōta
V-RAP-NPN G5761
ἐνίστημιenistēmibe presentthings present
ουτε oute
CONJ-N
οὔτεouteneither, nor
μελλοντα mellonta
V-PAP-NPN G5723
μέλλωmellōbe about tothings to come
ουτε oute
CONJ-N
οὔτεouteneither, nor
δυναμεις dunameis
N-NPF
δύναμιςdunamispowerpowers
 
39 cf. Tłum. Толк. ani wysokość, ani głębokość, ani inne stworzenie nie będzie nas mogło odłączyć od miłości bożej, która jest w Chrystusie Jezusie Panu naszym. ни высота, ни глубина, ни другая какая тварь не может отлучить нас от любви Божией во Христе Иисусе, Господе нашем.ни высотA, ни глубинA, ни и4на твaрь кaz возм0жетъ нaсъ разлучи1ти t любвE б9іz, ћже њ хrтЁ ї}сэ гDэ нaшемъ.8,39Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVουτε oute
CONJ-N
οὔτεouteneitherNor
υψωμα upsōma
N-NSN
ὕψωμαhupsōmaheightheight
ουτε oute
CONJ-N
οὔτεouteneither, nor
βαθος bathos
N-NSN
βάθοςbathosdepthdepth
ουτε oute
CONJ-N
οὔτεouteneither, nor
τις tis
X-NSF
τιςtisoneany
κτισις ktisis
N-NSF
κτίσιςktisiscreationcreature
ετερα etera
A-NSF
ἕτεροςheterosotherother
δυνησεται dunēsetai
V-FDI-3S G5695
δύναμαιdunamaibe able, shall be able
ημας ēmas
P-1AP
ἐγώegōI/weus
χωρισαι chōrisai
V-AAN G5658
χωρίζωchōrizōto separate/leaveto separate
απο apo
PREP
ἀπόapofromfrom
της tēs
T-GSF
hothe/this/whothe love
αγαπης agapēs
N-GSF
ἀγάπηagapēlovethe love
του tou
T-GSM
hothe/this/whoof God
θεου theou
N-GSM
θεόςtheosGodof God
της tēs
T-GSF
hothe/this/who, which is
εν en
PREP
ἐνenin/on/amongin
χριστω christō
N-DSM
ΧριστόςchristosChristChrist
ιησου iēsou
N-DSM
ἸησοῦςiēsousJesus/JoshuaJesus
τω
T-DSM
hothe/this/whoLord
κυριω kuriō
N-DSM
κύριοςkurioslordLord
ημων ēmōn
P-1GP
ἐγώegōI/weour

9PAWEŁ BOLEJE NAD ŻYDAMI.1 Prawdę mówię w Chrystusie, nie kłamię, a świadectwo daje mi sumienie moje w Duchu Świętym,2 że mam wielu smutek i ustawicznie boleje serce moje.3 Ja sam bowiem pragnąłem być odrzuconym od Chrystusa za braci moich, którzy są krewnymi moimi według ciała.4 Oni są izraelitami, ich jest przybranie synowskie i chwała i przymierze Zakon i służba boża i obietnice;5 i ich są ojcowie, z których jest Chrystus według ciała, a ten jest nad wszystkim Bóg błogosławiony na wieki. Amen.NIE WSZYSCY POTOMKOWIE ABRAHAMA SĄ SYNAMI OBIETNICY.6 Przez to zaś nie przepadło słowo boże; nie wszyscy bowiem, co są z Izraela, ci są izraelitami;7 ani ci, co są potomstwem Abrahama, nie wszyscy są synami, ale “od Izaaka zwać się będzie twoje potomstwo.”8 To znaczy, że nie ci są synami bożymi, co są synami ciała, ale którzy są synami obietnicy, ci są uważani za potomstwo.9 To bowiem jest słowo obietnicy: “W tym czasie przyjdę, a Sara będzie miała syna.”10 Nie tylko zaś ona, ale i Rebeka, zostawszy brzemienną z jednego obcowania z Izaakiem, ojcem naszym.11 Gdy jeszcze się nie narodzili, ani czegokolwiek dobrego albo złego nie uczynili (aby według wybrania pozostało postanowienie boże),12 nie z uczynków, ale przez tego, który powołuje, rzeczono jej:13 Starszy będzie służył młodszemu,” jak napisano: “Jakuba umiłowałem, a Ezawa miałem w nienawiści.”BÓG WYBIERA, KOGO CHCE.14 Cóż więc powiemy? Czyżby niesprawiedliwość u Boga? Żadną miarą.15 Mojżeszowi bowiem mówi: “Zmiłuję się nad tym; komu jestem miłościwy, i miłosierdzie okażę, nad kim się zlituję.”16 Nie zależy to więc ani od tego, co chce, ani od tego, co biegnie, ale od litującego się Boga.17 Mówi bowiem Pismo Faraonowi: “Na to właśnie wzbudziłem cię, abym na tobie okazał moc moją i żeby imię moje było opowiadane po całej ziemi.”18 Przeto lituje się, nad kim chce; a zatwardza, kogo chce.19 Powiesz mi tedy: Czemuż się jeszcze uskarża? Kto bowiem sprzeciwi się jego woli?20 człowiecze, kimże ty jesteś że odpowiadasz Bogu? Czyż naczynie ulepione mówi temu, co je ulepił: Czemu żeś mię tak uczynił?21 Czyż nie ma mocy garncarz z tej samej bryły gliny uczynić jedno naczynie ku poszanowaniu, a drugie ku zelżywości?22 Skoro Bóg, chcąc okazać gniew i oznajmić potęgę swoją, znosił w wielkiej cierpliwości naczynia gniewu, gotowe na zatracenie,23 aby okazać bogactwa swej chwały nad naczyniami miłosierdzia, które przygotował ku chwale,24 nad nami, których też wezwał, nie tylko z żydów, ale i z pogan,25 jak mówi u Ozeasza: “Nazwę nie mój lud ludem moim, i nieumiłowaną umiłowaną, i tę, która miłosierdzia nie dostąpiła, tą co miłosierdzia dostąpiła.26 I stanie się: na miejscu, gdzie im powiedziano: Wy nie jesteście ludem moim, tam ich nazywać będą synami Boga żywego.”27 Izajasz zaś głosi o Izraelu: “Choćby liczba synów izraelskich była jak piasek morski, ostatki będą ocalone.28 Słowo bowiem spełniając, i przyspieszając w sprawiedliwości”: gdyż “słowo wkrótce wykona Pan na ziemi”;29 i jak przepowiedział Izajasz: “Gdyby nam Pan zastępów nie był zostawił potomstwa, bylibyśmy jak Sodoma i stalibyśmy się podobni Gomorze.” ˇSPRAWIEDLIWOŚĆ NIE Z ZAKONU LECZ Z WIARY.30 Cóż więc powiemy? To że poganie, którzy nie zabiegali o sprawiedliwość, dostąpili sprawiedliwości, mianowicie sprawiedliwości, która jest z wiary.31 Izrael zaś, ubiegając się o zakon sprawiedliwości, nie doszedł. do zakonu sprawiedliwości.32 Dlaczego? Gdyż nie z wiary, ale jakby z uczynków; potknęli się bowiem o kamień obrażenia,33 jak napisano: “Oto kładę ná Syjonie kamień obrażenia i skałę zgorszenia; a wszelki, który weń wierzy, nie będzie zawstydzony.”
10SERCEM WIERZY SIĘ KU SPRA WIEDLIWOŚCI.1 Bracia, właśnie pragnienie serca mego i błagalna modlitwa wznosi się do Bo za ich zbawienie.2 Wydaję im wiem świadectwo, że mają żarliwość bożą, ale nie według umiejętności.3 Nie znając bowiem sprawiedliwości bożej i starając się swoją postawić, nie poddali się sprawiedliwości bożej.4 Kresem bowiem Zakonu jest Chrystus ku sprawiedliwości każdego, co wierzy.5 Mojżesz bowiem napisał o sprawiedliwości, która jest z Zakonu, że “człowiek, który by ją wypełnił, będzie w niej żył.”6 Sprawiedliwość zaś, która jest z wiary, tak mówi: “Nie mów w sercu swoim: Któż wstąpi do nieba?” to jest, żeby Chrystusa sprowadzić;7 albo: “Któż zstąpi do przepaści?” to jest, żeby Chrystusa z martwych wywołać.8 Ale cóż powiada Pismo? “Blisko jest słowo w ustach twoich i w sercu twoim,” to znaczy słowo wiary, które głosimy.9 Jeśli bowiem wyznałbyś ustami swoimi Pana Jezusa i uwierzył w sercu swoim, że go Bóg wzbudził z martwych, zbawiony będziesz.10 Sercem bowiem wierzy się ku sprawiedliwości, ustami zaś wyznaje się ku zbawieniu.11 Mówi bowiem Pismo: “Wszelki, kto weń wierzy, nie będzie zawstydzony.”12 Albowiem nie ma różnicy między Żydem a Grekiem, bo ten sam jest Pan wszystkich, bogaty dla wszystkich, którzy go wzywają.13 “Wszelki bowiem, który by wzywał imienia Pańskiego, zbawiony będzie.”NIE WSZYSCY POSŁUSZNI SĄ EWANGELII.14 Jakże więc będą Wzywać tego, w którego nie uwierzyli? Albo jak uwierzą temu, którego nie słyszeli. A jak usłyszą bez przemawiającego?15 Lecz jak będą nauczać, jeśliby nie byli posłani? Jak napisano: “Jak śliczne nogi opowiadających pokój, opowiadających dobra!”16 Ale nie wszyscy są posłuszni ewangelii. Izajasz bowiem mówi: “Panie, kto uwierzył temu, co usłyszał od nas?”17 Wiara więc ze słuchania, słuchanie zaś przez słowo Chrystusowe.18 Lecz mówię: Czyż nie słyszeli? I owszem, “po wszystkiej ziemi rozszedł się ich głos, a na krańce okręgu ziemskiego ich słowa.”19 Ale pytam: Czy Izrael nie poznał? Pierwszy mówi Mojżesz: “Ja w was wzbudzę zawiść przez tego, który nie jest ludem, przez naród głupi, przywiodę was do gniewu.”20 Izajasz zaś odważnie mówi: “Znaleźli mię ci, którzy mnie nie szukali; jawnie się ukazałem tym, co się o mnie nie pytali.”21 Do Izraela zaś mówi: “Cały dzień wyciągałem ręce moje do ludu niewiernego i sprzeciwiającego się.”
11NIE WSZYSCY ŻYDZI SĄ ZA TWARDZIALI.1 Mówię tedy: Czy Bóg odrzucił lud swój? Żadną miarą. Albowiem i ja jestem izraelitą z potomstwa Abrahama, z pokolenia Beniamina.2 Nie odrzucił Bóg ludu swego, który zna. Czy nie wiecie, co mówi Pismo o Eliaszu: jak skarży się przed Bogiem przeciw Izraelowi?3 “Panie, proroków twoich zabili, ołtarze twoje poobalali, ja zostałem sam i czyhają na życie moje.”4 Ale co mu mówi odpowiedź boska? “Zostawiłem sobie siedem tysięcy mężów, którzy nie zgięli kolan przed Baalem.”5 Tak więc i w tym czasie ostatki zostały zbawione według wybrania łaski.6 Jeśli zaś z łaski, to już nie z uczynków, bo inaczej łaska już nie jest łaską.7 Cóż więc? Czego Izrael szukał, tego nie dostąpił, ale wybrani dostąpili; inni zaś zostali zaślepieni,8 jak napisano: “Dał im Bóg ducha odrętwienia; oczy, aby nie widzieli i uszy, aby nie słyszeli aż do dnia dzisiejszego.”9 A Dawid mówi: “Niechaj stół ich stanie się sidłem i pułapką i obrażeniem i odpłatą dla nich.10 Niech się zaćmią ich oczy, by nie widzieli, a grzbiet ich zawsze naginaj. “CZĘŚCIOWE ODSTĘPSTWO ŻYDÓW ZBAWIENIEM POGAN.11 Mówię tedy: Czy się tak potknęli, żeby zginąć? Bynajmniej. Ale ich przestępstwo jest zbawieniem dla pogan, aby z nimi szli w zawody.12 A jeśli ich przestępstwo jest bogactwem świata i ich umniejszenie bogactwem pogan, o ileż więcej ich dopełnienie?13 Mówię bowiem wam poganom: Jak długo przynajmniej ja jestem apostołem pogan, będę przysparzał chwały usługiwaniu mojemu,14 abym jakoś pobudził ciało moje do współzawodnictwa, i zbawił niektórych z nich.15 Jeśli bowiem ich odrzucenie jest pojednaniem świata, czym będzie przyjęcie, jeśli nie zmartwychwstaniem do życia?16 A jeśli zaczyn jest święty, to i ciasto, i jeśli korzeń święty, to i gałęzie.17 A jeśli niektóre gałęzie zostały ułamane, ty zaś skoro byłeś płonną oliwą, jesteś w nie wszczepiony i stałeś się uczestnikiem korzeni i tłustości oliwnejj6nie wynoś się ponad gałęzie. A jeśli się wynosisz, to nie ty nosisz korzenie, ale korzeń ciebie.19 Powiesz tedy: Gałęzie ułamano, abym ja był wszczepiony.20 Dobrze: z powodu niedowiarstwa są ułamane. Ty zaś wiarą stoisz; nie rozumiej wysoko, ale się bój.21 Jeśli bowiem Bóg nie przebaczył naturalnym gałęziom, żeby przypadkiem i tobie nie przebaczył.NIECH SIĘ POGANIE NIE WYNOSZĄ NAD ZYDÓW.22 Przypatrz się więc dobroci i surowości bożej: mianowicie surowości względem tych, co upadli, a dobroci bożej względem ciebie, jeśli wytrwasz w dobroci; inaczej i ty będziesz wycięty.23 Ale i oni będą wszczepieni, jeśli nie pozostaną w niedowiarstwie; Bóg bowiem ma moc znowu ich wszczepić.24 Albowiem jeśli ty jesteś wycięty z oliwki, płonnej z natury, i przeciwko naturze zostałeś wszczepiony w dobrą oliwkę: jakże daleko więcej ci, którzy według natury zostaną wszczepieni w swoją oliwkę?PRZYSZŁE NAWRÓCENIE ŻYDÓW.25 Nie chcę bowiem, bracia, żebyście nie mieli wiedzieć tej tajemnicy (abyście sami siebie nie uważali za mądrych), że zaślepienie po części spadło na Izraela, dopóki poganie nie wejdą w pełności,26 i tak wszystek Izrael będzie zbawiony, jak napisano: “Przyjdzie z Syjonu, który wyrwie i odwróci bezbożność od Jakuba.27 I to będzie moje przymierze z nimi, gdy zgładzę ich grzechy.”28 Dla ewangelii są wprawdzie nieprzyjaciółmi z powodu was, dla wybrania zaś są najmilsi z powodu ojców.29 Nie żałuje bowiem Bóg darów i wezwania.30 Jak bowiem kiedyś i wy nie wierzyliście Bogu, a teraz dostąpiliście miłosierdzia z powodu ich niedowiarstwa;31 tak i oni teraz nie uwierzyli w okazane wam miłosierdzie, aby i oni miłosierdzia dostąpili.32 Zamknął bowiem Bóg wszystko w niedowiarstwie, aby się nad wszystkimi zmiłował.33 O głębokości bogactw mądrości i wiedzy bożej! Jak są nieogarnione sądy jego i niedościgłe drogi jego!34 “Któż bowiem poznał umysł Pański? albo kto był jego doradcą?”35 Albo kto dał mu pierwej, a będzie mu oddane?36 Albowiem z niego, i przezeń, i w nim jest wszystko: Jemu chwała na wieki. Amen.
12ODDAĆ SIĘ CAŁKOWICIE BOGU.1 Proszę was tedy usilnie, bracia przez miłosierdzie boże, abyście wydawali ciała wasze na ofiarę żyjącą, świętą, przyjemną Bogu, na rozumną służbę waszą.2 A nie upodabniajcie się do tego świata, lecz przemieniajcie się przez odnowę umysłu waszego, abyście doświadczali, która jest wola boża dobra i przyjemna i doskonała.3 Z łaski bowiem, która mi jest dana, mówię wszystkim, co są między wami, żeby nie więcej rozumieli, niźli potrzeba rozumieć, ale żeby rozumieli z umiarkowaniem i jaką każdemu udzielił Bóg miarę wiary.4 Jak bowiem w jednym ciele mamy wiele członków, a wszystkie członki nie mają tej samej czynności,5 tak wielu nas jednym ciałem jesteśmy w Chrystusie, a każdy z osobna członkami jeden drugiego.6 Mając zaś dary różne według łaski, która nam jest dana, bądź proroctwo w zakresie wiary,7 bądź posługę w usługiwaniu, jeśli kto uczy, w nauce;8 kto napomina, w napominaniu; kto użycza, w prostocie; kto jest przełożonym, w zapobiegliwości; kto czyni m1łosierdzie, z wesołością.MIŁOŚĆ BRATERSKA.9 Miłość bez obłudy. Nienawidźcie zła, lgnijcie do dobrego;10 miłością braterską jedni drugich miłujcie; uszanowaniem wzajemnie się uprzedzajcie;11 w pilności nie leniwi; duchem płomienni; Panu służący;12 nadzieją się weselący; w utrapieniu cierpliwi; w modlitwie wytrwali;13 w potrzebach dzielący się z świętymi; w gościnności się kochający.14 Błogosławcie prześladujących was; błogosławcie, a nie przeklinajcie.15 Weselcie się z weselącymi się, płaczcie z płaczącymi;16 bądźcie między sobą jednomyślni; nie rozumiejcie wysoko, ale się z pokornymi zgadzajcie. Nie bądźcie mądrymi we własnym mniemaniu.17 Nikomu złym za złe nie oddawajcie: obmyślajcie to, co dobre nie tylko przed Bogiem, ale też i przed wszystkimi ludźmi.18 Jeśli być może, o ile to od was zależy, pokój miejcie ze wszystkimi ludźmi,19 nie brońcie samych siebie, najmilsi, ale dajcie miejsce gniewowi; napisano bowiem: “Mnie pomsta; ja oddam, mówi Pan.”20 Lecz “jeśliby nieprzyjaciel twój był głodny, nakarmił go; jeśli pragnie, napój go. Czyniąc to bowiem, węgle ogniste zgromadzisz na głowę jego.”21 Nie daj się zwyciężyć złemu, ale zwyciężaj złe w dobrym.
13POSŁUSZEŃSTWO PRZEŁOŻONYM.1 Wszelka dusza niech będzie poddana wyższym zwierzchnościom; nie ma bowiem zwierzchności, jak tylko od Boga; te zaś, co są, od Boga są postanowione.2 Tak więc, kto się sprzeciwia zwierzchności, sprzeciwia się postanowieniu bożemu. A ci, co się sprzeciwiają, ściągają na siebie potępienie.3 Gdyż przełożeni nie są na postrach dobremu uczynkowi, ale złemu. Chcesz zaś nie bać się zwierzchności? Czyń, co dobre, a będziesz miał od niej pochwałę;4 jest bowiem dla ciebie sługą bożym ku dobremu. Jeśli zaś uczynisz co złego, bój się, bo nie bez przyczyny miecz nosi. Jest bowiem sługą bożym, mścicielem zagniewanym na tego, co źle czyni.5 Dlatego koniecznie bądźcie poddani, nie tylko dla gniewu, ale też dla sumienia.6 Dlatego bowiem i podatki płacicie, gdyż są sługami Boga, tej właśnie sprawie służący.7 0ddajcież więc wszystkim, coście powinni: komu podatek, podatek; komu cło, cło; komu bojaźń, bojaźń; komu cześć, cześć.MIŁOŚĆ BLIŹNIEGO.8 Nie bądźcie nikomu nic winni, tylko abyście się nawzajem miłowali; bo kto miłuje bliźniego, Prawo wypełnił.9 Albowiem: “Nie będziesz cudzołożył; nie będziesz zabijał; nie będziesz kradł; nie będziesz mówił fałszywego świadectwa; nie będziesz pożądał”; a jeśli istnieje jakie inne przykazanie, zawiera się w tym słowie: “Będziesz miłował bliźniego swego, jak siebie samego.”10 Miłość bliźniego złego nie czyni. Pełnią tedy Prawa jest miłość.ZACHĘTA DO GORLIWOŚCI.11 A tak znając czas, że jest pora, abyśmy już ze snu powstali; teraz bowiem bliższe jest nasze zbawienie, niż gdyśmy uwierzyli.12 Noc przeminęła, dzień zaś się przybliżył. Odrzućmy więc uczynki cien1ności i obleczmy się w zbroję światłości.13 Jak za dnia uczciwie postępujmy; nie w biesiadach i pijaństwach, nie w rozpuście i bezwstydzie, nie w zwadzie i w zazdrości;14 ale obleczcie się w Pana Jezusa Chrystusa i starając się o ciało, nie dogadzajcie pożądliwościom.
14POBŁAŻLIWOŚĆ WZGLĘDEM SŁABYCH.1 Słabego zaś w wierze przyjmujcie; bez sporów o zapatrywania.2 Jeden bowiem wierzy, że może jeść wszystko; a kto jest słaby, niech jada jarzyny.3 Ten, co je, niechaj nie gardzi nie jedzącym; a ten co nie je, niech nie sądzi jedzącego; Bóg bowiem go przyjął.4 Kimże ty jesteś, iż sądzisz cudzego sługę? Panu swemu stoi, albo upada; a ostoi się, bo Bóg ma moc go postawić.5 Gdyż jeden czyni różnicę między dniem a dniem; drugi zaś każdy dzień uznaje; każdy niech pozostanie przy swoim mniemaniu.6 Kto dnia przestrzega, dla Pana przestrzega; a kto jada, dla Pana jada, gdyż Bogu dzięki czyni. A kto nie je, dla Pana nie je i Bogu dzięki czyni.7 Nikt bowiem z nas nie żyje sobie i nikt sobie nie umiera.8 Albowiem czy żyjemy, Panu żyjemy; czy umieramy, Panu umieramy. Czy więc żyjemy, czy umieramy, Pańscy jesteśmy.9 Na to bowiem Chrystus umarł i zmartwychwstał, aby panował i nad umarłymú i nad żyjącymi.10 Ty zaś czemu sądzisz brata swego? Albo ty czemu gardzisz bratem swoim? Wszyscy bowiem staniemy przed stolicą Chrystusa,11 gdyż napisano: “Żyję ja, mówi Pan, przede mną ugnie się wszelkie kolano, i wszelki język wyznawać będzie Bogu.;12 Przeto każdy z nas zda za siebie sprawę Bogu.POŻYCIE POKOJOWE.13 Przeto nie sądźmy się więcej wzajemnie, ale raczej to postanówcie, żebyście nie byli dla brata obrazą albo zgorszeniem.14 Wiem i mam ufność w Panu Jezusie, że nic nie jest samo przez się nieczyste, tylko temu jest nieczyste, który coś uważa za nieczyste.15 Jeśli bowiem dla pokarmu zasmucasz brata swego, już nie postępujesz według miłości. Nie zatracaj pokarmem swoim tego, za którego Chrystus umarł.16 Niechże więc dobro nasze nie będzie bluźnione.17 Albowiem królestwo boże nie jest pokarmem i napojem, ale sprawiedliwością i pokojem i weselem w Duchu Świętym.18 Kto bowiem w tym służy Chrystusowi, podoba się Bogu i ludziom jest przyjemny.19 Tak więc starajmy się o to, co służy pokojowi i pilnujmy wzajemnie tego, co jest ku zbudowaniu.20 Dla pokarmu nie psuj sprawy bożej. Wszystko wprawdzie jest czyste, ale złem jest dla człowieka, który je z obrazą.21 Dobrze jest nie jeść mięsa, i nie pić wina, ani tego, czym twój brat się obraża, albo gorszy, albo słabnie.22 Ty masz wiarę? Miejże ją dla samego siebie przed Bogiem. Błogosławiony, który nie potępia samego siebie w tym, co za dobre uznaje.23 Kto zaś wątpi, ten jedząc, podlega potępieniu, bo nie z wiary. Wszystko zaś, co nie jest z wiary, grzechem jest.
15MOCNIEJSI NIECH ZNOSZĄ UŁOMNOŚCI SŁABSZYCH.1 My zaś, którzy jesteśmy mocniejsi, powinniśmy znosić ułomności słabych, i nie mieć upodobania w sobie.2 Każdy z was niech się bliźniemu swemu podoba ku dobremu, dla zbudowania. 3Albowiem Chrystus nie miał upodobania w sobie, ale jak napisano: “Urągania urągających tobie spadły na mnie”.4 Cokolwiek bowiem napisano, dla nauki naszej napisano, abyśmy przez cierpliwość i przez pociechę z Pisma nadzieję mieli.5 Bóg zaś cierpliwości i pociechy niech wam da, żebyście to samo między sobą rozumieli według Jezusa Chrystusa;6 abyście zgodnie jednymi usty chwalili Boga i Ojca Pana naszego Jezusa Chrystusa.7 Dlatego przyjmujcie jedni drugich, jak i Chrystus przyjął was ku chwale Boga.CHRYSTUS BYŁ SŁUGĄ ŻYDÓW I POGAN.8 Albowiem powiadam, że Jezus Chrystus był sługą obrzezania, dla prawdy bożej, aby utwierdzić obietnice dane ojcom;9 poganie zaś wysławiają miłosierdzie Boga, jak napisano: “Dlatego wyznawać cię będę wśród pogan, Panie, i będę śpiewał imieniowi twemu.”10 I znowu mówi: “Weselcie się narody z ludem jego.”11 I znowu: “Chwalcie wszystkie narody Pana, i wysławiajcie go wszystkie ludý.”12 I znowu Izajasz mówi: “Przyjdzie korzeń Jessego, a w tym co powstanie, by rządzić narodami, narody będą n1ieć nadzieję.”13 Bóg zaś nadziei niech was napełni wszelką radością i pokojem w wierze, abyście obfitowali w nadziei i w mocy Ducha Świętego.PISZE DO RZYMIAN JAKO APOSTOŁ POGAN.14 A ja zaś sam przekonany jestem, bracia moi, o was, że i wy pełni jesteście życzliwości, napełnieni wszelką umiejętnością, tak że możecie się wzajemnie napominać.15 A napisałem wam, bracia, poniekąd śmielej, jakby wam na pamięć przywodząc, na mocy łaski, która mi jest dana od Boga,16 żebym był sługą Jezusa Chrystusa wśród pogan, pełniącym świętą służbę około ewangelii bożej, aby ofiara pogan była przyjęta i poświęcona przez Ducha Świętego.17 Mam więc chwałę w Chrystusie Jezusie wobec Boga.18 Nie. śmiem bowiem nic mówić, czego by Chrystus nie dokonał przeze mnie dla skłonienia ku posłuszeństwu pogan, słowem i czynem,19 przez moc znaków i cudów, przez moc Ducha Świętego, tak że kraje od Jeruzalem wokoło aż do Illiryku napełniłem ewangelią Chrystusową.20 Tak zaś opowiadałem tę ewangelię nie tam, gdzie znane jest imię Chrystusowe, abym na cudzym fundamencie nie budował, ale jak napisano:21 “Ci go ujrzą, którym o nim nie opowiadano, a ci poznają, co o nim nie słyszeli.”PRZED PODRÓŻĄ PROSI O MODLITWY.22 Dlatego też miałem bardzo wiele przeszkód, żeby do was przybyć, co aż dotąd mię zatrzymywało.23 Lecz teraz, nie mając więcej miejsca w tych krainach, a mając chęć przybycia do was od wielu ubiegłych już lat,24 gdy zacznę podróż do Hiszpanii, spodziewam się, że po drodze was ujrzę i że mnie tam odprowadzicie, gdy się najpierw wami choć trochę nacieszę.25 Teraz więc pójdę do Jeruzalem posługiwać świętym.26 Za dobre bowiem uznały Macedonia i Achaja złożyć się nieco na ubogich świętych, którzy są w Jeruzalem.27 Spodobało się im bowiem i są ich dłużnikami. Gdyż jeśli poganie stali się uczestnikami ich dóbr duchowych, to powinni im też usługiwać w cielesnych.28 Gdy więc to wykonam i doręczę im ten owoc, poprzez was pójdę do Hiszpanii.29 Wiem zaś, że przychodząc do was, przyjdę w obfitości błogosławieństwa ewangelii Chrystusowej.30 Proszę was tedy, bracia, przez Pana naszego Jezusa Chrystusa i przez miłość Ducha Świętego, abyście mię wspomagali w modlitwach swoich za mną do Boga,31 abym był wybawiony od niewiernych, którzy są w Judei i żeby ofiara posługi mojej była przyjemna świętym w Jeruzalem,32 abym przyszedł do was z weselem za wolą bożą i pokrzepił się z wami.33 Bóg zaś pokoju niechaj będzie z wami wszystkimi. Amen.
16POLECENIA I POZDROWIENIA.1 A polecam wam Febę, siostrę naszą, która jest na posłudze kościoła, który jest w Kenchrach,2 abyście ją przyjęli w Panu, jak przystoi świętym i wspierali ją w każdej sprawie, w jakiejkolwiek by was potrzebowała; bo i ona wspomagała wielu i mnie samego.3 Pozdrówcie Pryskę i Akwilę pomocników moich w Chrystusie Jezusie4 (którzy za życie moje dali głowę swoją, którym nie tylko ja dziękuję, ale i wszystkie kościoły pogan)5 i kościół w ich domu. Pozdrówcie Epeneta mnie miłego, który jest pierwociną Azji w Chrystusie.6 Pozdrówcie Marię, która wiele pracowała dla was.7 Pozdrówcie Andronika i Junię, krewnych moich i towarzyszów więzienia mojego, którzy są chlubnie znani wśród apostołów, którzy też przede mną byli w Chrystusie.8 Pozdrówcie Ampliata, najmilszego mi w Panu.9 Pozdrówcie Urbana, pomocnika naszego w Chrystusie Jezusie i Stachysa mnie miłego.10 Pozdrówcie Apellesa doświadczonego w Chrystusie.11 Pozdrówcie tych, co są z domu Arystobula. Pozdrówcie Herodiona krewnego mojego. Pozdrówcie tych, co są z domu Narcysa, którzy są w Panu.12 Pozdrówcie Tryfenę i Tryfozę, które pracują w Panu. Pozdrówcie Persydę najmilszą, która wiele pracowała w Panu.13 Pozdrówcie Rufa, wybranego w Panu i matkę jego i moją.14 Pozdrówcie Asynkryta, Flegonta, Hermasa, Patrobę, Hermesa i braci, którzy są z nimi.15 Pozdrówcie Filologa i Julię, Nereusza i siostrę jego i Olimpiadę i wszystkich świętych, którzy są z nimi.16 Pozdrówcie jedni drugich pocałunkiem świętym. Pozdrawiają was wszystkie kościoły Chrystusowe.OSTRZEŻENIE PRZED FAŁSZYWYMI NAUCZYCIELAMI.17 A proszę was, bracia, abyście uważali na tych, co wszczynają kłótnie i wymyślają podrywki przeciw tej nauce, której nauczyliście się i unikajcie ich.18 Tacy bowiem nie służą Panu naszemu Chrystusowi, ale brzuchowi swemu, a przez słodkie mowy i pochlebstwa zwodzą serca prostodusznych.19 Wasze bowiem posłuszeństwo rozsławiło się po wszystkich miejscach. Przeto weselę się z was. Ale chcę, abyście byli mądryn1i w dobrem, a prostymi w złem.20 A Bóg pokoju niech prędko zetrze szatana pod nogami waszymi. Łaska Pana naszego Jezusa Chrystusa z wami.POZDROWIENIA OD TOWARZYSZY PAWŁA.21 Pozdrawia was Tymoteusz, pomocnik mój i Lucjusz i Jazon i Sozypater, krewni moi.22 Pozdrawiam was w Panu ja Tercjusz, który list pisałem.23 Pozdrawia was Gajus, gospodarz mój i cały kościół. Pozdrawia was Erastus, skarbnik miejski i Kwartus brat.24 Łaska Pana naszego Jezusa Chrystusa z wami wszystkimi. Amen.ZAKOŃCZENIE.25 Temu zaś, który ma moc was utwierdzić – według ewangelii mojej i nauki o Jezusie Chrystusie, według objawienia tajemnicy, od czasów wiecznych zakrytej26 (która teraz jest objawiona przez Pisma proroków według rozkazu wiekuiste o Boga ku posłuszeństwu wiary, poznanej przez wszystkie narody,27 jedynie mądremu Bogu, przez Jezusa Chrystusa, jemu cześć i chwała na wieki wieków. Amen.