Styl fragmentu
*Zezwalaj na cookies aby zapamiętać ustawienia
Styl fragmentu
*Zezwalaj na cookies aby zapamiętać ustawienia
Pierwsza Księga Samuela
CZĘŚĆ I (1,1-7,17)SAMUELI. Narodzenie Samuela; jego powołanie.(1,1-3,21) NARODZENIE SAMUELA (1,1-20). Elkana, jego pielgrzymki do świątyni w Silo (1-3); stosunek jego do dwu jego żon, miłość Anny, która była niepłodną (4-8). Modlitwa Anny (9-11); cierpkie uwagi kapłana Helego (12-14); spokojna odpowiedź Anny, błogosławieństwo Helego (15-18). Powrót do Ramata (19). Narodzenie Samuela (20).
11 Był pewien mąż z Ramataim Sofim, z gór Efraim, a imię jego Elkana, syn Jerohama, syna Eliu, syna Tohu, syna Sufa, Efratejczyk.2 I miał dwie żony, imię jednej Anna, a imię drugiej Fenenna. I miała Fenenna synów, ale Anna nie miała dziatek.3 I chodził ów mąż z miasta swego w dni ustanowione, aby oddawać pokłon i ofiarować Panu zastępów w Silo. A byli tam dwaj synowie Helego, Ofni i Finees, kapłani Pańscy.4 Przyszedł tedy dzień, i ofiarował Elkana, i dał Fenennie, żonie swej, i wszystkim synom jej i córkom części,5 a Annie dał część jedną smutny, bo Annę miłował; ale Pan zamknął żywot jej.6 Trapiła ją też przeciwniczka jej i bardzo frasowała, tak dalece, że urągała, iż Pan zamknął żywot jej.7 I tak czynił na każdy rok, kiedy za nadejściem czasu chodzili do kościoła Pańskiego; i tak ją drażniła, a ona płakała i nie jadła.8 Rzekł jej tedy Elkana, mąż jej: „Anno, czemu płaczesz? i dlaczego nie jesz? a czemu się frasuje serce twoje? Czym ja nie lepszy tobie, niźli dziesięciu synów?”9 I wstała Anna najadłszy się i napiwszy w Silo. A gdy Heli kapłan siedział na stołku przed drzwiami kościoła Pańskiego,10 Anna, będąc gorzkiego serca, modliła się do Pana płacząc rzewnie,11 i uczyniła ślub mówiąc: „Panie zastępów, jeśli wejrzawszy wejrzysz na utrapienie służebnicy twojej i wspomnisz na mnie, a nie zapomnisz służebnicy twojej, i dasz słudze twojej płeć męską, dam go Panu przez wszystkie dni żywota jego, a brzytwa nie postoi na głowie jego.”12 I stało się, gdy ona przedłużała modlitwy przed Panem, że Heli przypatrywał się ustom jej.13 Ale Anna mówiła w sercu swoim i tylko usta jej się ruszały, ale głosu zgoła słychać nie było. Mniemał tedy Heli, że była pijana, i rzekł jej:14 „Dokądże pijana będziesz? Wytrzeźwij trochę od wina, którym się upiłaś!”15 Odpowiedziała Anna: „Nie, panie mój, bom ja jest niewiasta bardzo nieszczęśliwa, a wina i żadnej rzeczy, która upoić może, nie piłam, alem wylała duszę moją przed oczyma Pańskimi.16 Nie rozumiej o słudze twojej, jak o jednej z córek Beliala, bo z wielkości boleści i z frasunku mego mówiłam aż dotąd.”17 Rzekł tedy Heli: „Idź w pokoju, a Bóg Izraela niech ci spełni prośbę twoją, którąś do niego zanosiła.”18 A ona rzekła: „Oby znalazła służebnica twoja łaskę w oczach twoich!” I poszła niewiasta w drogę swoją, i jadła, a twarz jej już się więcej nie odmieniała.19 I wstali rano, i pokłonili się przed Panem, i wrócili się, i przyszli do domu swego do Ramata. I poznał Elkana Annę, żonę swoją, i wspomniał na nią Pan.20 I stało się po obrocie dni, poczęła Anna i porodziła syna, i nazwała imię jego Samuel, przeto iż go od Pana żądała. OFIAROWANIE SAMUELA BOGU (1,21-2,11). Nowa pielgrzymka Elkany (21-23). Pielgrzymka Anny po odłączeniu dziecięcia (24-25); ofiaruje je Jahwie na służbę (26-28). Pieśń Anny: Radość wdzięczności (2,1); wielkość Jahwy (2); jego zachowanie się wobec potężnych i wobec pokornych (3-8); on powala bezbożnych (9-10a); nadzieja mesjańska (10b). Powrót do Ramata; Samuel pozostaje w świątyni (11).21 I poszedł mąż jej Elkana i wszystek dom jego, aby złożyć Panu ofiarę uroczystą i ślub swój;22 lecz Anna nie poszła, bo powiedziała mężowi swemu: „Nie pójdę, aż będzie odstawione dziecię, i zawiodę je, żeby się ukazało przed obliczem Pańskim i zostało tam na zawsze.”23 I rzekł jej Elkana, mąż jej: „Czyń, co ci się zda dobrym, i zostań, aż je odstawisz; a proszę Pana, aby wypełnił słowo swoje.” A tak została niewiasta i karmiła piersiami syna swego; aż go odsadziła od mleka.24 – I przywiodła go z sobą, gdy go odstawiła, z trzema cielcami i z trzema korcami mąki i z garncem wina, i przywiodła go do domu Pańskiego do Silo. A było dziecię jeszcze malutkie.25 I ofiarowali cielca, i przywiedli dziecię do Helego.26 I rzekła Anna: „Proszę, mój panie, żyje dusza twoja, panie! Jam-ci to owa niewiasta, która stałam tu przed tobą modląc się do Pana.27 O to dziecię prosiłam, i spełnił mi Pan prośbę moją, którą do niego zanosiłam.28 Przeto i ja użyczyłam go Panu na wszystkie dni, przez które będzie użyczony Panu.” I pokłonili się tam Panu. – A Anna modliła się i rzekła:
21 „Rozradowało się serce moje w Panu, i podniósł się róg mój w Bogu moim; rozszerzyły się usta moje nad nieprzyjacioły mymi, bom się uweseliła w zbawieniu twoim.2 Nie masz świętego, jak jest Pan; bo nie masz innego oprócz ciebie, i nie masz mocnego, jak Bóg nasz.3 Przestańcie mówić wyniosłe rzeczy chlubiąc się; niech odstąpią od ust waszych mowy stare, albowiem Bogiem umiejętności jest Pan i jemu gotują się myśli.4 Łuk mocarzów zwyciężony jest, a niemocni są mocą przepasani.5 Ci co pierwej byli syci, za chleb się wynajęli, a głodni są nasyceni, aż niepłodna porodziła wielu, a która miała wielu synów, omdlała.6 Pan uśmierca i ożywia, doprowadza do otchłani i odwodzi.7 Pan ubiogim czyni i wzbogaca, poniża i podwyższa.8 Wzbudza z prochu nędzarza, a z gnoju podnosi ubogiego, aby siedział z książęty i stolicę chwały dzierżył; albowiem Pańskie są zawiasy ziemi i na nich świat założył.9 Nogi świętych swoich zachowa, a bezbożnicy umilkną w ciemnościach; bo nie w sile swojej będzie się wzmacniał mąż.10 Pana bać się będą przeciwnicy jego i nad nimi będzie grzmiał w niebie; Pan będzie sądził granice ziemi i da panowanie królowi swemu i wywyższy róg Chrystusa swojego.”11 I odszedł Elkana do Ramata, do domu swego, a dziecię służyło przed oczyma Pana, przed obliczem Helego kapłana. SYNOWIE HELEGO (2,12-36). Ich zepsucie (12), przewinienia przy składaniu ofiar (13-17). Samuel w świątyni (18-19). Annie rodzą się inne dzieci (20-21). Heli daremnie napomina swych synów (22-26). Pewien mąż Boży karci Helego z powodu grzechów jego synów (27-29), zapowiada upadek jego rodu (30-33), śmierć obu synów w jednym dniu (34) i wzbudzenie kapłana wiernego (35-36).12 Lecz synowie Helego, synowie Beliala,13 nie uznali Pana ani obowiązku kapłańskiego wobec ludu; ale ktokolwiek składał ofiarę, przychodził sługa kapłański, gdy warzyło się mięso, mając widełki o trzech zębach w ręce swojej,14 i wpuszczał je w kocioł, albo w kociołek, albo w garniec, albo w panewkę, i wszystko, co widełkami podniósł, brał sobie kapłan. Tak czynili wszystkiemu Izraelowi, przychodzącym do Silo.15 Także zanim łój palono, przychodził sługa kapłański i mawiał ofiarującemu: „Daj mi mięsa, żebym uwarzył kapłanowi, bo nie wezmę od ciebie mięsa warzonego, ale surowe!”16 I mówił mu ofiarujący: „Niechaj pierwej spalą łój według zwyczaju dzisiaj, a weź sobie, czegokolwiek pragnie dusza twoja.” A on odpowiadając mówił mu: „Żadną miarą, teraz bowiem dasz, inaczej gwałtem wezmę!”17 I był grzech bardzo wielki młodzieńców przed Panem, gdyż odwodzili ludzi od ofiary Pańskiej.18 A Samuel posługiwał przed obliczem Pana, chłopiątko przepasane efodem lnianym.19 A matka jego robiła mu małą sukienkę, którą przynosiła pewnych dni, gdy przychodziła z mężem swoim, aby złożyć ofiarę uroczystą.20 I błogosławił Heli Elkanie i żonie jego, i rzekł mu: „Niech ci odda Pan potomstwo z tej niewiasty za daninę, której użyczyłeś Panu!” I odeszli na miejsce swoje.21 Potem nawiedził Pan Annę, i poczęła i porodziła trzech synów i dwie córki; a Samuel chłopiątko wsławił się u Pana.22 Ale Heli był bardzo stary i słyszał wszystko, co czynili synowie jego wszystkiemu Izraelowi i jak sypiali z niewiastami, które służbę pełniły u drzwi przybytku, i rzekł im:23 „Czemu czynicie takie rzeczy, rzeczy bardzo złe, które ja słyszę od wszystkiego ludu?24 Nie czyńcie, synowie moi, bo to nie dobra sława, którą ja słyszę, że przywodzicie lud Pański do przestępstwa.25 Jeśli zgrzeszy mąż przeciw mężowi, może Bóg dać się mu ubłagać; ale jeśli mąż zgrzeszy przeciw Panu, kto się zań będzie modlił?” I nie słuchali głosu ojca swego, bo ich Pan chciał zabić.26 Lecz młodzieniaszek Samuel postępował i rósł, i podobał się tak Panu jak i ludziom.27 I przyszedł mąż Boży do Helego i rzekł do niego: „To mówi Pan: Czym się nie jawnie objawił domowi ojca twego, gdy byli w Egipcie w domu Faraonowym?28 I obrałem go sobie ze wszystkich pokoleń Izraelowych na kapłana, żeby wstępował do ołtarza mego i aby mi zapalał kadzidło, i nosił efod przede mną; i dałem domowi ojca twego wszystkie ofiary synów Izraelowych.29 Czemużeście nogą odepchnęli ofiary moje i dary moje, o których rozkazałem, aby ofiarowane były w kościele? i czemuś więcej uczcił synów swoich niźli mnie, tak iż jedliście pierwociny wszystkich ofiar ludu mojego izraelskiego?30 Przeto mówi Pan, Bóg Izraelów: Mówiąc rzekłem, żeby dom twój i dom ojca twego służył przed oczyma moimi aż na wieki. Ale teraz mówi Pan: Niech to daleko będzie ode mnie, ale ktokolwiek mię wielbić będzie, uwielbię go, a którzy mną gardzą, bez czci będą.31 Oto przychodzą dni, i odetnę ramię twoje i ramię domu ojca twego, iż nie będzie starca w domu twoim.32 A będziesz patrzeć na przeciwnika twego w kościele, we wszystkim szczęściu Izraelowym; i nie będzie starca w domu twoim po wszystkie dni.33 Wszakże nie wykorzenię do końca męża z ciebie od ołtarza mego, ale aby ustały oczy twoje i schła dusza twoja; a wielka część domu twego zemrze, gdy do lat męskich przyjdzie.34 A to ci będzie na znak, co przyjdzie na dwu synów twoich, Ofni i Fineesa: dnia jednego obydwaj umrą.35 I wzbudzę sobie kapłana wiernego, który według serca mego i wedle duszy mojej czynić będzie i zbuduję mu dom wierny, i będzie chodził przed pomazańcem moim po wszystkie dni.36 A przyjdzie do tego, że ktokolwiek pozostanie w domu twym, przyjdzie, aby się zań modlono i żeby ofiarować pieniądz srebrny i bochenek chleba, i rzec: Przypuść mię, proszę, do jednej części kapłańskiej, abym spożył kawałek chleba.” POWOŁANIE SAMUELA (3,1-21). Bóg woła Samuela po raz pierwszy (1-5), po raz drugi (6-9), po raz trzeci i zapowiada Samuelowi odrzucenie domu Helego (10-14). Heli każe sobie powtórzyć słowa Boże (15-18). Samuel prorokiem Bożym, uznanym przez całego Izraela (19-21).
31 Lecz młodzieniaszek Samuel służył Panu przed Helim, a słowo Pańskie było drogie w owe dni, nie było widzenia jawnego.2 Stało się tedy dnia jednego, Heli leżał na miejscu swoim, a oczy jego zaćmiły się były i nie mógł widzieć;3 zanim lampa Boża zgasła, Samuel spał w kościele Pańskim, gdzie była skrzynia Boża.4 I zawołał Pan Samuela, a on odpowiadając rzekł: „Otom ja!”5 I pobiegł do Helego, i rzekł: „Otom ja, boś mię wołał!” On rzekł: „Nie wołałem, wróć się, a śpij!” I poszedł, a spał.6 I zawołał Pan znowu Samuela, a Samuel wstawszy poszedł do Helego i rzekł: „Otom ja, boś mię wołał!” On odpowiedział: „Nie wołałem cię, synu mój, wróć się, a śpij!”7 A Samuel jeszcze nie znał Pana ani mu była objawiona mowa Pańska.8 I zawołał Pan Samuela jeszcze trzeci raz. A on wstawszy poszedł do Helego, i rzekł:9 „Otom ja, boś mię wołał!” Dorozumiał się tedy Heli, iż Pan wołał młodzieńca, i rzekł do Samuela: „Idź i śpij, a jeśli cię potem zawoła, rzeczesz: Mów, Panie, bo słucha sługa twój!” I poszedł Samuel i spał na miejscu swoim.10 I przyszedł Pan, i stanął, i zawołał jak był wołał dwa razy: „Samuelu, Samuelu!” I rzekł Samuel: „Mów Panie, bo słucha sługa twój!”11 I rzekł Pan do Samuela: „Oto ja czynię słowo w Izraelu, a ktokolwiek je usłyszy, zadzwoni mu w obu uszach.12 Dnia owego wzbudzę przeciw Helemu wszystko, com mówił na dom jego; pocznę i wykonam.13 Bom mu zapowiedział, że będę sądził dom jego na wieki dla nieprawości, ponieważ wiedział, że nieprzystojnie czynili synowie jego, a nie karał ich.14 I dlatego przysiągłem domowi Helego, że nie będzie odpokutowana nieprawość domu jego ofiarami i darami aż na wieki.”15 – I spał Samuel aż do rana i otworzył drzwi domu Pańskiego. A Samuel bał się oznajmić widzenia Helemu.16 Wezwał tedy Heli Samuela i rzekł: „Samuelu, synu mój!” A on odpowiadając rzekł: „Otom ja!”17 I zapytał go: „Co to są za słowa, które mówił Pan do ciebie? Proszę cię, nie taj przede mną! To niechaj ci Bóg uczyni i to niech przyczyni, jeśli zataisz przede mną słowo ze wszystkiego, co ci rzeczono!”18 Oznajmił mu tedy Samuel wszystkie mowy i nie zataił przed nim. A on odpowiedział: „Pan to jest; co dobre jest w oczach jego, niechaj czyni!”19 Ale Samuel rósł, a Pan był z nim i nie upadło żadne słowo jego na ziemię.20 I poznał wszystek Izrael od Dan aż do Bersabee, że Samuel był wiernym prorokiem Pańskim.21 I dalej ukazywał się Pan w Silo; bo się był objawił Pan Samuelowi w Silo według słowa Pańskiego. I ziściła się mowa Samuela wszystkiemu Izraelowi.II. Izrael i Filistyni. (4,1-7,17) FILISTYNI ZADAJĄ KLĘSKĘ IZRAELITOM I UPROWADZAJĄ ARKĘ (4,1-11). Izraelici, pokonani w Afek (1-2), sprowadzają do obozu arkę (3-4), ich radość, a niepokój Filistynów (5-9). Nowa klęska Izraelitów i uprowadzenie arki (10-11).
41 I stało się w owe dni, że się zebrali Filistyni na wojnę, i wyszedł Izrael przeciwko Filistynom na bitwę i położył się obozem u Kamienia Pomocy. A Filistyni przyciągnęli do Afek i ustawili wojsko przeciw Izraelowi.2 A Izrael potkawszy się począł uciekać przed Filistynami i pobito w owym spotkaniu wszędzie po polach około czterech tysięcy mężów.3 I wrócił się lud do obozu i rzekli starsi z Izraela: „Czemu nas dziś Pan poraził przed Filistynami? Przynieśmy do siebie z Silo skrzynię przymierza Pańskiego i niech przyjdzie między nas, żeby nas wybawić z ręki nieprzyjaciół naszych.”4 Posłał tedy lud do Silo i wzięli stamtąd skrzynię przymierza Pana zastępów, siedzącego na cherubinach; a byli dwaj synowie Helego ze skrzynią przymierza Bożego, Ofni i Finees.5 A gdy przyszła skrzynia przymierza Pańskiego do obozu, krzyczał wszystek Izrael głosem wielkim i rozlegało się po ziemi.6 I usłyszeli Filistyni głos wołania, i rzekli: „Co to za głos krzyku wielkiego w obozie hebrajskim?” I dowiedzieli się, że skrzynia Pańska przyszła do obozu.7 I zlękli się Filistyni mówiąc: „Przyszedł Bóg do obozu.”8 I wzdychali mówiąc: „Biada nam, bo nie była taka radość wczoraj i dziś trzeci dzień. Biada nam! Kto nas wybawi z ręki tych bogów wysokich? Ci to są bogowie, którzy porazili Egipt wszelką plagą na puszczy.9 Umacniajcie się i bądźcie mężni, Filistyni, abyście nie służyli Hebrajczykom, jak i oni wam służyli.10 Umacniajcie się i walczcie!” Stoczyli tedy bitwę Filistyni, i pobity został Izrael, i uciekł każdy do namiotu swego; i była porażka bardzo wielka, i poległo z Izraela trzydzieści tysięcy pieszych.11 I skrzynię Bożą wzięto, i dwaj synowie Helego, Ofni i Finees stracili życie. ŚMIERĆ HELEGO (4,12-22). Beniaminita z pola bitwy w Silo (12-13); zwiastuje Helemu klęskę i śmierć dwu jego synów (14-17); śmierć Helego (18). Narodzenie Ichaboda, wnuka Helego (19-22).12 A mąż z Beniamina biegnąc przybył w ów dzień od wojska do Silo z rozdartą szatą i z głową prochem posypaną.13 A gdy on przyszedł, Heli siedział na stołku, patrząc ku drodze, bo się serce jego lękało o skrzynię Bożą. A ów mąż, skoro wszedł, powiedział miastu, i zapłakało wszystko miasto.14 I usłyszał Heli głos wołania, i rzekł: „Co to za głos tego zamieszania?” A on pospieszył się i przyszedł, i oznajmił Helemu.15 Lecz Heli miał już dziewięćdziesiąt i osiem lat, i oczy jego zaćmiły się były, i nie mógł dojrzeć.16 I rzekł do Helego: „Jam jest, którym przyszedł z bitwy, i ja, którym dziś uciekł z wojska.” A on mu rzekł: „Cóż się stało, synu mój?”17 Odpowiadając ów, który oznajmiał, rzekł: „Uciekł Izrael przed Filistynami i stała się wielka klęska wśród ludu; nadto i dwaj synowie twoi zginęli, Ofni i Finees, i skrzynia Boża uprowadzona została.”18 A gdy on wymienił skrzynię Bożą, spadł ze stołka w tył u drzwi, i złamawszy szyję umarł, bo był człowiek stary i leciwy. A sądził on Izrael czterdzieści lat.19 – A synowa jego, żona Fineesa, była brzemienna i bliska porodzenia; a usłyszawszy nowinę, że uprowadzona została skrzynia Boża i że umarł teść jej i mąż jej, nachyliła się i porodziła, bo przypadły na nią nagłe bóle.20 A w samej chwili śmierci jej rzekły te, które stały koło niej: „Nie bój się, boś urodziła syna.” A ona nie odpowiedziała im ani nie zwróciła uwagi.21 I nazwała dziecię Ichabod mówiąc: „Odjęta jest chwała od Izraela,” bo uprowadzona jest skrzynia Boża, oraz ze względu na teścia swego i na męża swego;22 i rzekła: „Odjęta jest chwała od Izraela, dlatego że uprowadzona została skrzynia Boża.” ARKA U FILISTYNÓW (5,1-12). W świątyni Dagona w Azocie (1-5). Bóg karze Azotczyków (6). W Get (7-9). W Akkaronie (10-12).
51 Lecz Filistyni wzięli skrzynię Bożą i zanieśli ją od Kamienia Pomocy do Azotu.2 I wzięli Filistyni skrzynię Bożą, i wnieśli ją do świątyni Dagona, i postawili ją obok Dagona.3 A gdy nazajutrz o świtaniu wstali Azotczycy, oto Dagon leżał twarzą na ziemi przed skrzynią Pańską; i podnieśli Dagona, i postawili go z powrotem na miejscu jego.4 I znowu nazajutrz rano wstawszy znaleźli Dagona leżącego twarzą swą na ziemi przed skrzynią Pańską, a głowa Dagona i obie dłonie rąk jego ucięte, były na progu,5 sam tylko tułów Dagona został i był na swym miejscu. Dla tej przyczyny kapłani Dagona, i wszyscy, którzy wchodzą do świątyni jego, nie wstępują na próg Dagona w Azocie aż do dnia dzisiejszego.6 Lecz ręka Pańska zaciężyła nad Azotczykami i wygubił ich, i zaraził na tajemnym tylnym miejscu Azot i granice jego. I wykipiały wsi i pola pośród owej krainy, i narodziły się myszy, i stało się zamieszanie śmierci wielkiej w mieście.7 – A widząc mężowie Azotczycy taką plagę rzekli: „Niech nie mieszka u nas skrzynia Boga izraelskiego, bo twarda jest ręka jego nad nami i nad Dagonem, bogiem naszym.”8 A posławszy zebrali wszystkich książąt filistyńskich do siebie i rzekli: „Co mamy czynić ze skrzynią Boga Izraelowego?” I odpowiedzieli Getejczycy: „Niech obwożą wkoło skrzynię Boga izraelskiego.” I obwozili wkoło skrzynię Boga izraelskiego.9 A gdy ją oni obwozili, dotykała ręka Pańska każde miasto porażką bardzo wielką i zarażała mężów każdego miasta, od małego aż do wielkiego, i wychodziły i gniły tylne jelita ich. I naradzili się Getejczycy, i poczynili sobie siedzenia skórzane.10 – Posłali tedy skrzynię Bożą do Akkaronu. A gdy przyszła skrzynia Boża do Akkaronu, zawołali Akkarończycy, mówiąc: „Przywieźli do nas skrzynię Boga izraelskiego, aby nas pobiła i lud nasz.”11 Posłali tedy i zebrali wszystkich książąt filistyńskich, a ci rzekli: „Puśćcie skrzynię Boga Izraelowego i niech się wróci na miejsce swoje, a niechaj nas nie zabija z ludem naszym.”12 Bo był strach śmierci w każdym mieście i bardzo ciężka ręka Boża. Mężowie też, którzy nie pomarli, zarażeni bywali na tajemnym tylnym miejscu; i wstępował krzyk każdego miasta do nieba. POWRÓT ARKI DO IZRAELITÓW (6,1-7,1). Kapłani i wieszczkowie każą odesłać Arkę z darami przebłagalnymi (6,1-6). Arka na nowym wozie (7-9) przywieziona do Betsames (10-12) i przyjęta przez Betsamitów (13-16). Dary Filistynów (17-18). Ukaranie ciekawości Betsamitów (19). W Kariatiarim (6,20-7,1).
61 Była tedy skrzynia Pańska w ziemi filistyńskiej siedem miesięcy.2 I przyzwali Filistyni kapłanów i wieszczków mówiąc: „Co uczynimy ze skrzynią Pańską? Ukażcie nam, jak odesłać ją mamy na miejsce jej.” Oni powiedzieli:3 „Jeśli odsyłacie skrzynię Boga Izraelowego, nie odsyłajcież jej próżnej, ale coście winni, oddajcie jej za grzech, a wtedy będziecie uzdrowieni i dowiecie się, dlaczego nie odstępuje ręka jego od was.”4 A oni rzekli: „A cóż jest, co jej za występek oddać mamy?” I odpowiedzieli oni:5 „Według liczby powiatów filistyńskich, pięć zadnic złotych sprawicie i pięć myszy złotych, bo jedna plaga była na was wszystkich i na książętach waszych. I uczynicie podobizny zadnic waszych i podobizny myszy, które zniszczyły ziemię waszą, i dacie Bogu Izraelowemu chwałę, a może odejmie rękę swoją od was i od bogów waszych, i od ziemi waszej.6 Czemu obciążacie serca wasze, jak obciążył Egipt i Faraon serce swoje? Czy nie wypuścił ich potem dopiero, gdy został ukarany, i wyszli?7 Teraz tedy pochwyćcie i uczyńcie wóz jeden nowy i dwie krowy ocielone, na które nie kładziono jarzma, zaprzężcie do wozu, a cielęta ich pozawierajcie w domu.8 I weźmiecie skrzynię Pańską, i wstawicie na wóz, i sztuki złote, któreście mu oddali za grzech, włożycie do skrzynki z boku jej, a puśćcie ją,9 żeby poszła. I będziecie patrzeć: jeśli drogą granic swych pójdzie ku Betsames, on nam to wielkie zło uczynił; lecz jeśli nie, poznamy, że nie jego ręka dotknęła nas, ale się przypadkiem stało.”10 Uczynili tedy w ten sposób, i wziąwszy dwie krowy, które karmiły cielęta, zaprzęgli je do wozu, a cielęta ich zamknęli w domu.11 I postawili skrzynię Bożą na wozie i skrzynkę, która mieściła w sobie myszy złote i podobizny zadnic.12 A krowy szły prosto drogą, która wiedzie do Betsames, i szły jedną drogą krocząc i rycząc, i nie zboczyły ani na prawo, ani na lewo; lecz i książęta filistyńscy szli za nimi aż do granic Betsames.13 A Betsamici żęli pszenicę na dolinie; a podniósłszy oczy swe ujrzeli skrzynię i uradowali się, gdy ujrzeli.14 A wóz przyszedł na pole Jozuego Betsamity i tam stanął. A był tam kamień wielki; i zrąbali drwa wozu i włożyli krowy na nie na całopalenie Panu.15 Lewici zaś znieśli skrzynię Bożą i skrzynkę, która była przy niej, a były w niej sztuki złote, i postawili na kamieniu wielkim. A mężowie Betsamici ofiarowali całopalenie i złożyli ofiary Panu dnia owego.16 A pięciu książąt filistyńskich patrzyło, i wrócili się do Akkaronu tego dnia.17 Te są zadnice złote, które oddali Filistyni za grzech Panu: Azot jedną, Gaza jedną, Askalon jedną, Get jedną, Akkaron jedną;18 i myszy złote według liczby miast filistyńskich pięciu powiatów, od miasta murowanego aż do wsi, która bez muru była i aż do Abel wielkiego, na którym położyli skrzynię Pańską, która była aż do owego dnia na polu Jozuego Betsamity.19 A zabił Pan z mężów Betsamitów, dlatego, że widzieli skrzynię Pańską, i zabił z ludu siedemdziesięciu mężów i pięćdziesiąt tysięcy pospólstwa, i płakał lud, dlatego że Pan poraził pospólstwo porażką wielką.20 I rzekli mężowie Betsamici: „Któż będzie mógł się ostać przed oczyma Pana, Boga świętego tego?21 I do kogoż pójdzie od nas?” I wyprawili posłów do mieszkańców Kariatiarim mówiąc: „Odprowadzili Filistyni skrzynię Pańską; zstąpcie a odwieźcie ją do siebie.”
71 Przyszli tedy mężowie Kariatiarim i odwieźli skrzynię Pańską, i wnieśli ją do domu Aminadaba w Gabaa, a Eleazara, syna jego, poświęcili, aby strzegł skrzyni Pańskiej. PORAŻKA FILISTYNÓW (7,2-14). Samuel wzywa Izraelitów do pokuty (2-4). Lud zbiera się w Masfat i pości (5-6). Filistyni zbliżają się (7); modlitwa a całopalenie Samuela (8-4); Bóg rozprasza Filistynów. Izraelici ich gonią (10-12); odwet (13-14).2 I stało się, że od dnia, w którym pozostała skrzynia Pańska w Kariatiarim, minęło dni wiele (bo już był rok dwudziesty), i odpoczął wszystek dom Izraelów za Panem.3 Rzekł tedy Samuel do wszystkiego domu Izraelowego mówiąc: „Jeśli ze wszystkiego serca waszego nawracacie się do Pana, wyrzućcież bogi cudze spośród was, Baalów i Astarty, a przygotujcie serca wasze Panu i służcie jemu samemu, a wyrwie was z ręki Filistynów!”4 Odrzucili tedy synowie Izraelowi Baalów i Astarty, i służyli Panu swemu.5 – I rzekł Samuel: „Zgromadźcie wszystkiego Izraela do Masfat, żebym się modlił za wami do Pana!”6 I zeszli się do Masfat, i czerpali wodę, i wylewali przed oczyma Pańskimi, i pościli dnia owego, i mówili tam: „Zgrzeszyliśmy Panu!” I sądził Samuel synów Izraelowych w Masfat.7 I usłyszeli Filistyni, że się zgromadzili synowie Izraelowi w Masfat, i przyjechali książęta filistyńscy do Izraela. Gdy to usłyszeli synowie Izraelowi, zdjął ich strach przed Filistynami.8 I rzekli do Samuela: „Nie przestawaj za nami wołać do Pana, Boga naszego, aby nas wybawił z ręki Filistynów!”9 I wziął Samuel jagnię ssące jedno, i ofiarował je na całopalenie zupełne Panu; i wołał Samuel do Pana za Izraelem, i wysłuchał go Pan.10 I stało się, gdy Samuel ofiarował całopalenie, że Filistyni spotkali się z Izraelem; i zagrzmiał Pan grzmotem wielkim dnia owego nad Filistynami, i przestraszył ich, i pobici zostali od Izraela.11 A wyszedłszy mężowie Izraelowi z Masfat, gonili Filistynów i bili ich aż do miejsca, które było pod Betchar.12 Wziął tedy Samuel kamień jeden i postawił go między Masfat a między Sen, i nadał owemu miejscu nazwę Kamień Pomocy, i rzekł: „Aż dotąd pomagał nam Pan.”13 I uniżeni zostali Filistyni, i nie przyjeżdżali już więcej w granice izraelskie. I była ręka Pańska nad Filistynami po wszystkie dni Samuelowe.14 I przywrócone zostały Izraelowi miasta, które wzięli Filistyni Izraelowi od Akkaronu aż do Get, i do granic ich; i wyswobodził Izraela z ręki Filistynów, i był pokój między Izraelem i Amorejczykami SĘDZIOWANIE SAMUELA (7,15-17).15 Sądził też Samuel Izraela po wszystkie dni żywota swego.16 I chodził na każdy rok, obchodząc Betel, Galgala i Masfat, i sądził Izraela na pomienionych miejscach.17 I wracał się do Ramata, bo tam był dom jego, i tam sądził Izraela; zbudował też tam ołtarz Panu.CZĘŚĆ 11 (8,1-15,35)SAMUEL I SAULI. Wybór Saula.(8,1-10,27)I. IZRAELICI ŻĄDAJĄ KRÓLA (8,1-22). Grzeszne postępowanie synów Samuela (1-3). Starsi Izraela proszą o króla (4-5). Samuel w imieniu Jahwy gani Izraelitów, ale przystaje na ich prośbę (6-9); przedkłada im ujemne strony królestwa (10-18). Lud się upiera (19-20); Bóg każe ich żądanie zaspokoić (21-22).
81 I stało się, gdy się zestarzał Samuel, ustanowił synów swych sędziami nad Izraelem.2 A imię syna jego pierworodnego było Joel, a imię wtórego Abia, sędziów w Bersabee.3 I nie chodzili synowie jego drogami jego, ale szli za łakomstwem, brali dary i prawo naruszali.4 Przeto zebrawszy się wszyscy starsi Izraelowi przyszli do Samuela do Ramata.5 I rzekli mu: „Otoś się ty zestarzał, a synowie twoi nie chodzą drogami twoimi; ustanów nam króla, aby nas sądził, jak i wszystkie narody mają!”6 – Nie podobała się ta mowa w oczach Samuela, przeto że mówili: „Daj nam króla, aby nas sądził.”7 I modlił się Samuel do Pana. I rzekł Pan do Samuela: „Słuchaj głosu ludu we wszystkim, co ci mówią, bo nie ciebie odrzucili, ale mnie, żebym nie królował nad nimi.8 Według wszystkich uczynków swych, których się dopuścili od dnia, któregom ich wywiódł z Egiptu, aż do dnia tego, jak mnie opuszczali i służyli bogom cudzym, tak i tobie czynią.9 Teraz tedy słuchaj głosu ich, wszelako ostrzeż ich i zapowiedz im prawo króla, który ma królować nad nimi.”10 – Rzekł tedy Samuel wszystkie słowa Pańskie do ludu, który go prosił o króla i rzekł:11 „Takie będzie prawo króla, który ma panować nad wami: Synów waszych brać będzie i postawi ich na wozach swych, i uczyni sobie jezdnych i biegających przed wozami jego,12 i poczyni sobie tysiączników i setników, i oraczów ról swoich, i żeńców zboża, i rzemieślników zbroi i wozów swoich.13 Córki też wasze uczyni sobie aptekarkami i kucharkami, i piekarkami.14 Pola też wasze i winnice i oliwnice co najlepsze weźmie, i rozda sługom swoim.15 Ale i ze zboża waszego, i z dochodów winnic dziesięcinę brać będzie, aby dać rzezańcom i służebnikom swoim.16 Sług także waszych i służebnice, i młodzieńców co lepszych, i osły brać będzie, i obróci na robotę swoją.17 Z trzód też waszych będzie brał dziesięcinę, a wy będziecie mu niewolnikami.18 I będziecie wołać w ów dzień przed obliczem króla waszego, któregoście sobie obrali, a nie usłucha was Pan dnia owego, gdyżeście prosili dla siebie o króla.”19 – A nie chciał lud usłuchać głosu Samuelowego, ale rzekli: „Żadną miarą, król bowiem będzie nad nami,20 a my też będziemy jak wszystkie narody i będzie nas król nasz sądził, i będzie wychodził przed nami, i będzie wiódł wojny nasze za nas!”21 I wysłuchał Samuel wszystkich słów ludu, i mówił je w uszy Pańskie.22 I rzekł Pan do Samuela: „Słuchaj głosu ich, a ustanów nad nimi króla.” I rzekł Samuel do mężów izraelskich: „Niech idzie każdy do miasta swego.” SAMUEL NAMASZCZA SAULA (9,1-10,16). Saul, syn Cisa (9,1-2), szukając oślic swego ojca (3-4), przybywa do miasta Samuela, by poradzić się widzącego (5-10), a wstępując, spotyka samego Samuela (11-14). Samuel, uprzedzony przez Boga (15-17), przyjmuje Saula, uspokaja go co do oślic (18-20a), zapowiada przyszłą chwałę (20b-21) i gości go na wyżynie (22-24). Nazajutrz Samuel namaszcza Saula (9,25-10,1), zapowiada mu, co go spotka w drodze (2-7), i naznaczywszy Galgala na miejsce spotkania puszcza go (18). W Gabaa Bożym wśród proroków (9-13). Spotkanie ze stryjem (14-16).
91 I był mąż z pokolenia Beniamina imieniem Cis, syn Abiela, syna Serora, syna Bechorata, syna Afii, syna męża Jemini, siłą potężny.2 I miał syna imieniem Saul, wybornego i dobrego, i nie było męża z synów Izraelowych lepszego nadeń; od ramienia i wyżej był wyższy niż wszystek lud.3 – A zginęły były oślice Cisa, ojca Saulowego, i rzekł Cis do Saula, syna swego: „Weź ze sobą jednego ze służebników, a wstawszy idź i szukaj oślic.”4 A gdy oni przeszli przez górę Efraim i przez ziemię Salisa, a nie znaleźli, przeszli też przez ziemię Salim, a nie było ich; i przez ziemię Jeminiego, a nie znaleźli.5 – A gdy przyszli do ziemi Suf, rzekł Saul do sługi, który był z nim: „Pójdź, a wróćmy się, by snadź ojciec mój nie zaniechał oślic, a o nas się nie frasował.”6 A ten mu rzekł: „Oto jest mąż Boży w tym mieście, człowiek znamienity; wszystko, co on mówi, bez wątpliwości się staje. Teraz tedy pójdźmy tam, a może nam powie o drodze naszej, dla której przyszliśmy.”7 I rzekł Saul do sługi swego: „Oto pójdziemy, ale cóż poniesiemy do męża Bożego? Chleba nie stało w torbach naszych, a podarku nie mamy, który byśmy dali człowiekowi Bożemu, ani czego innego.”8 Sługa znowu odpowiedział Saulowi i rzekł: „Oto się znalazła w ręce mojej czwarta część sykla srebrnego, dajmy człowiekowi Bożemu, aby nam oznajmił drogę naszą.”9 (Przedtem w Izraelu tak mawiał każdy, który szedł radzić się Boga: „Przyjdźcie, a pójdziemy do widzącego”; którego bowiem dziś prorokiem zowią, przedtem zwano widzącym).10 I rzekł Saul do sługi swego: „Bardzo dobra mowa twoja. Pójdź, idźmy!” – I poszli do miasta, w którym był mąż Boży.11 A gdy wstępowali na górę miasta, znaleźli dziewczęta, wychodzące na czerpanie wody, i rzekli im: „A jest tu widzący?”12 One odpowiadając rzekły im: „Tu jest, oto przed tobą, spiesz się teraz, bo dziś przyszedł do miasta, dziś bowiem jest ofiara ludu na wyżynie.13 Wszedłszy do miasta zaraz go znajdziecie, pierwej nim pójdzie leść na wyżynę. Lud bowiem jeść nie będzie, aż on przyjdzie, ponieważ on błogosławi ofierze, a potem jedzą ci, którzy są wezwani. A tak teraz wstąpcie, bo go dziś znajdziecie.”14 I weszli do miasta. A gdy oni chodzili pośród miasta, ukazał się Samuel, wychodzący naprzeciw nich, aby wstąpić na wyżynę.15 A Pan odsłonił ucho Samuelowe dzień przedtem, zanim Saul przyszedł, mówiąc:16 „O tejże godzinie, która teraz jest, poślę jutro do ciebie męża z ziemi Beniamin, i pomażesz go na wodza nad ludem moim izraelskim, i wybawi lud mój z ręki Filistynów; bom wejrzał na lud mój, przyszło bowiem wołanie ich do mnie.”17 A gdy Samuel wejrzał na Saula, rzekł mu Pan: „Oto mąż, o którym ci powiadałem; ten będzie panował nad ludem moim.”18 I przystąpił Saul do Samuela w środku bramy, i rzekł: „Ukaż mi, proszę, gdzie jest dom widzącego.”19 I odpowiedział Samuel Saulowi mówiąc: „Jam jest widzący. Idź przede mną na wyżynę, abyście jedli ze mną dzisiaj, a rano cię odprawię i wszystko, co jest w sercu twoim, oznajmię ci.20 A o oślice, któreś dziś trzeci dzień stracił, nie frasuj się, bo się znalazły. A czyjeż będą co najlepsze rzeczy Izraelowe? Czyż nie twoje i wszystkiego domu ojca twego?”21 A Saul odpowiadając rzekł: „Czyż ja nie jestem syn Jeminiego, z najmniejszego pokolenia Izraelowego, a ród mój najpodlejszy między wszystkimi domami pokolenia Beniamina? Czemuż tedy rzekłeś mi te słowa?”22 Wziąwszy tedy Samuel Saula i sługę jego wwiódł ich na salę i dał im miejsce na czele tych, którzy byli wezwani; bo ich było około trzydziestu mężów.23 I rzekł Samuel kucharzowi: „Daj sztukę, którą ci dałem i rozkazałem, żebyś odłożył osobno u siebie.”24 I podniósł kucharz łopatkę i położył przed Saulem. I rzekł Samuel: „Oto, co zostało, weźmij przed siebie, a jedz, bo umyślnie dla ciebie schowano, kiedym wezwał lud.” I jadł Saul z Samuelem dnia owego.25 I zeszli z wyżyny do miasta, i mówił z Saulem na sali; i posłał Saulowi na sali, i spał.26 A gdy rano wstali i już dniało, wezwał Samuel Saula na sali mówiąc: „Wstań, a odprawię cię.” I wstał Saul, i wyszli obaj, to jest on i Samuel.27 A gdy schodzili na końcu miasta, rzekł Samuel do Saula: „Powiedz słudze, żeby szedł przed nami i minął nas, a ty pozostań trochę, żebym ci opowiedział słowo Pańskie.”
101 I wziął Samuel bańkę oliwy, i wylał na głowę jego, i pocałował go, i rzekł: „Oto pomazał cię Pan na książęcia nad dziedzictwem jego, i wyzwolisz lud jego z rąk nieprzyjaciół jego, którzy są wokoło niego. A ten ci jest znak, że cię Bóg na książęcia pomazał:2 gdy odejdziesz dzisiaj ode mnie, znajdziesz dwu mężów u grobu Racheli na granicy Beniamina, na południu, i powiedzą ci: Znalazły się oślice, których chodziłeś szukać, a ojciec twój zaniechawszy oślic troszczy się o was i mówi: Cóż uczynię ze synem moim?3 A gdy stamtąd odejdziesz i dalej pójdziesz, i przyjdziesz do dębu Tabor, spotkają cię tam trzej mężowie, idący do Boga do Betel, jeden niosący troje koźląt, a drugi trzy bochenki chleba, a inny niosący dzbanek wina.4 A gdy cię pozdrowią, dadzą ci dwa chleby i weźmiesz z ręki ich.5 Potem przyjdziesz na pagórek Boży, kędy jest stanowisko Filistynów; a gdy tam wnijdziesz do miasta, spotkasz gromadę proroków zstępujących z wyżyny, a przed nimi harfę, bęben, piszczałkę i lutnię, a oni będą prorokować.6 I przypadnie na cię duch Pański, i będziesz prorokował z nimi, i odmienisz się w męża innego.7 A tak, gdy ci się ziszczą te wszystkie znaki, czyń, cokolwiek znajdzie ręka twoja, bo Pan jest z tobą.8 I znijdziesz przede mną do Galgala (bo ja znijdę do ciebie), aby złożyć obiatę i ofiary zapokojne; siedem dni poczekasz, aż przyjdę do ciebie i ukażę ci, co masz czynić.”9 A tak gdy odwrócił ramię swe, aby odejść od Samuela, odmienił mu Bóg serce na inne i spełniły się wszystkie znaki dnia owego.10 I przyszli na pomieniony pagórek, a oto gromada proroków wyszła naprzeciwko niego i przypadł nań duch Pański, i prorokował między nimi.11 A widząc wszyscy, którzy go znali wczoraj i dziś trzeci dzień, że był między prorokami i prorokował, rzekli jeden do drugiego: „Cóż się to stało synowi Cisa?12 Czyż i Saul między prorokami?” I odpowiedział jeden drugiemu mówiąc: „A kto jest ojcem jego?” I stąd weszło w przypowieść: „Czyż i Saul między prorokami?”13 I przestał prorokować i przyszedł na wyżynę.14 – I rzekł stryj Saulów do niego i do sługi jego: „Gdzieście chodzili?” Oni odpowiedzieli: „Szukać oślić; a gdyśmy ich nie znaleźli, przyszliśmy do Samuela.”15 I rzekł mu stryj jego: „Powiedz mi, co ci mówił Samuel.”16 A Saul rzekł do stryja swego: „Powiedział nam, że się znalazły oślice.” Lecz o sprawie królestwa, o której mu Samuel mówił, nie powiedział mu. SAUL WYBRANY LOSEM (10,17-27). W Masfa Samuel znowu wyrzuca ludowi jego prośbę (17-19). Saula, wybranego losem (20-21), cały lud wita z radością (22-24). Samuel ogłasza prawo królewskie (25). Rozejście się ludu, Saul w Gabaa (26-27).17 Potem zwołał Samuel lud do Pana w Masfa i rzekł do Synów Izraelowych:18 „To mówi Pan, Bóg Izraelów: Jam wywiódł Izraela z Egiptu i wyrwałem was z ręki Egipcjan i z ręki wszystkich królów, którzy was trapili.19 A wyście dziś porzucili Boga waszego, który sam wybawił was ze wszelakiego złego i z ucisków waszych, i rzekliście: Żadną miarą, ale króla ustanów nad nami! Teraz tedy stańcie przed Panem według pokoleń waszych i wedle domów.”20 I przywiódł Samuel wszystkie pokolenia Izraela, i padł los na pokolenie Beniamina.21 I przywiódł pokolenie Beniamina i rody jego, i wypadł ród Metriego, i przyszedł do Saula, syna Cisa. Szukali go tedy i nie znaleziono go.22 I pytali się potem Pana, czy tam przyjdzie. A Pan odpowiedział: „Oto skrył się w domu.”23 Pobiegli tedy i wzięli go stamtąd, i stanął pośród ludu, i był wyższy nad wszystek lud od ramion i wyżej.24 I rzekł Samuel do wszystkiego ludu: „Zaiste widzicie, kogo Pan obrał, gdyż mu nie masz podobnego między wszystkim ludem.” I zawołał wszystek lud, i rzekł: „Niech żyje król!”25 I opowiedział Samuel przed ludem prawo królewskie i spisał w księdze i położył przed Panem. I rozpuścił Samuel wszystek lud, każdego do domu jego.26 Lecz i Saul odszedł do domu swego do Gabaa; i szła z nim część wojska, których serca Bóg poruszył.27 Ale synowie Beliala mówili: „Czy nas ten wybawić może?” I wzgardzili nim, a nie przynieśli mu darów. Ale on udawał, że nie słyszy.II. Wojny i przewinienia Saula.(11,1-15,35) SAUL I AMMONICI (11,1-15). Naas Ammonita oblega Jabes Galaad (1-3). Mieszkańcy przez posłów proszą Izraelitów o pomoc (4). Saul zbiera wojsko (5-8) i zwycięża Ammonitów (9-11). Potwierdzenie królestwa w Galgala (12-15).
111 I stało się jakoby po miesiącu, przyciągnął Naas Ammonita i począł walczyć przeciw Jabes Galaad. I rzekli wszyscy mężowie Jabesu do Naasa: „Miej nas z sobą w przymierzu, a będziemy ci służyć.”2 Odpowiedział im Naas Ammomta: „Pod tym warunkiem uczynię z wami przymierze, że wyłupię wam wszystkim prawe oczy i dam was na pośmiewisko we wszystkim Izraelu.”3 I rzekli do niego starsi Jabesu: „Użycz nam siedem dni, żebyśmy wyprawili posłów po wszystkich granicach Izraelowych, a jeśli nie będzie, kto by nas bronił, wynijdziemy do ciebie.”4 – Przyszli tedy posłowie do Gabaa Saulowego i mówili te słowa, gdy lud słyszał; i podniósł wszystek lud swój głos, i płakał.5 A oto Saul wracał się, idąc za wołami z pola, i rzekł: „Co ma lud, że płacze?” I powiedzieli mu słowa mężów Jabesu.6 I przypadł duch Pański na Saula, gdy usłyszał te słowa, i rozgniewała się zapalczywość jego bardzo.7 I wziąwszy obydwa woły, zrąbał w sztuki i rozesłał po wszystkich granicach izraelskich przez ręce posłów, mówiąc: „Ktokolwiek nie wynijdzie i nie pójdzie za Saulem i za Samuelem, tak się stanie wołom jego!” I padł strach Pański na lud, i wyszli jak mąż jeden.8 I policzył ich w Bezek; i było synów Izraelowych trzysta tysięcy, a mężów Juda trzydzieści tysięcy.9 – I rzekli posłom, którzy byli przyszli: „Tak powiecie mężom, którzy są w Jabes Galaad: Jutro, skoro słońce zagrzeje, będzie wam wybawienie.” I przyszli posłowie i oznajmili mężom Jabesu, którzy się uradowali10 I rzekli: „Jutro wynijdziemy do was, a uczynicie nam wszystko, co się wam podoba.”11 I stało się, gdy dzień następny przyszedł, rozdzielił Saul lud na trzy części i wtargnął w środek obozu o straży porannej, i poraził Ammonitów aż do zagnania się dnia; a reszta się rozpierzchła, tak że się nie zostało z nich dwu razem.12 – I rzekł lud do Samuela: „Kto to jest, co mówił: Czy Saul będzie królował nad nami? Wydajcie mężów, a pozabijamy ich!”13 I rzekł Saul: „Nie będzie nikt zabity dnia tego, bo dziś Pan uczynił zbawienie w Izraelu.”14 I rzekł Samuel do ludu: „Pójdźcie, a idźmy do Galgala i odnówmy tam królestwo.”15 I poszedł wszystek lud do Galgala, i uczynili tam Saula królem przed Panem w Galgala, i ofiarowali tam ofiary zapokojne przed Panem. I weselił się tam Saul i wszyscy mężowie izraelscy bardzo. SAMUEL ŻEGNA SIĘ Z LUDEM (12,1-25). Samuel uzyskuje pochlebne świadectwo o swoim postępowaniu (1-6). Przypomina ludowi dobrodziejstwa Boże (7-13); napomina go do wierności wobec Boga (14-15). Mowę swą potwierdza cudem (16-18). Obiecuje modlić się za ludem do Boga i znowu zachęca do bojaźni Bożej (19-25).
121 I rzekł Samuel do wszystkiego Izraela: „Otom usłuchał głosu waszego według wszystkiego, coście mówili do mnie, i ustanowiłem nad wami króla.2 A teraz król chodzi przed wami, ja zaś zestarzałem się i osiwiałem, lecz synowie moi są z wami; a tak ja, którym obcował z wami od młodości mojej aż do dnia tego, otom tu jest!3 Mówcie o mnie przed Panem i przed pomazańcem jego, czym wziął czyjego wołu albo osła, czym niesłusznie skrzywdził kogo, czym ucisnął kogo, czym z ręki czyjej wziął dar, a wzgardzę nim dziś i zwrócę wam!”4 I rzekli: „Nie skrzywdziłeś nas aniś ucisnął, aniś wziął z ręki czyjej żadnej rzeczy.”5 I rzekł do nich: „Świadkiem jest Pan przeciw wam i świadkiem pomazaniec jego dnia tego, żeście nic nie znaleźli w ręce mojej.” I rzekli: „Świadkiem.”6 I rzekł Samuel do ludu: „Pan, który uczynił Mojtesza i Aarona, i wywiódł ojców naszych z ziemi Egipskiej.7 Teraz tedy stójcie, że się rozpierać będę sądem przeciw wam przed Panem o wszystkie miłosierdzia Pańskie, które uczynił z wami i z ojcami waszymi:8 jak Jakub wszedł do Egiptu i wołali ojcowie wasi do Pana, i posłał Pan Mojżesza i Aarona, i wywiódł ojców waszych z Egiptu, i posadził ich na tym miejscu.9 A oni zapomnieli Pana, Boga swego, i dał ich w ręce Sisary, hetmana wojska Hasoru, i w rękę Filistynów, i w rękę króla Moabu, i walczyli przeciw nim.10 Potem wołali do Pana i mówili: Zgrzeszyliśmy, żeśmy opuścili Pana, a służyliśmy Baalom i Astartom; teraz tedy wyrwij nas z ręki nieprzyjaciół naszych, a będziemy ci służyć.11 I posłał Pan Jerobaala i Badana, i Jeftego, i Samuela, i wyrwał was z ręki nieprzyjaciół waszych wokoło, i mieszkaliście bezpiecznie.12 A ujrzawszy, że Naas, król synów Ammonowych przyszedł przeciwko wam, rzekliście mi: Żadnym sposobem, ale król będzie nam rozkazywał! gdy Pan, Bóg wasz, królował nad wami.13 Teraz tedy, oto jest król wasz, któregoście obrali i żądali; oto wam dał Pan króla.14 Jeśli będziecie się bać Pana i służyć mu i słuchać głosu jego, a nie rozdrażnicie ust Pańskich: będziecie i wy i król, który wam rozkazuje, chodzili za Panem, Bogiem waszym.15 Ale jeśli nie będziecie słuchać głosu Pańskiego, ale oporni będziecie mowom jego, będzie ręka Pańska na was i na ojcach waszych.16 Ale i teraz stójcie, a obaczcie tę rzecz wielką, którą uczyni Pan przed oczyma waszymi.17 Czy dziś nie jest pszeniczne żniwo? Będę wzywał Pana, a da gromy i deszcze, i poznacie a ujrzycie, żeście bardzo źle sobie czynili przed oczyma Pańskimi, prosząc nad sobą króla.”18 I wołał Samuel do Pana i dał Pan gromy i deszcze dnia owego.19 – I zląkł się bardzo wszystek lud Pana i Samuela. I rzekł wszystek lud do Samuela: „Módl się za sługami twymi do Pana, Boga twego, żebyśmy nie pomarli, bośmy przydali do wszystkich grzechów naszych złość, żeśmy sobie prosili króla.”20 I rzekł Samuel do ludu: „Nie bójcie się! Wyście uczynili. to wszystko zło, wszakże nie odstępujcie od Pana, ale służcie Panu ze wszystkiego serca waszego.21 A nie udawajcie się za nikczemnościami, które wam nie pomogą ani was wyrwą, bo nikczemne są.22 A nie opuści Pan ludu swego dla imienia swego wielkiego, bo przysiągł Pan uczynić was sobie ludem.23 A mnie nie daj, Boże, tego grzechu dopuścić się przeciw Panu, abym miał przestać modlić się za wami, i nauczę was drogi dobrej a prostej.24 Bójcie się tedy Pana, a służcie mu w prawdzie i ze wszystkiego serca waszego, boście widzieli wielkie rzeczy, które czynił między wami.25 Lecz jeśli w złości trwać będziecie, i wy i król wasz razem zginiecie.” WOJNA Z FILISTYNAMI; PIERWSZE PRZEWINIENIE (13,1-14,46). Saul i Jonata na czele wojska rozpoczynają wojnę (13,1-4). Filistyni rozbijają obóz w Machmas i trwożą Izraelitów (5-7a). Saul składa w Galgala ofiarę przed nadejściem Samuela, nagana i odrzucenie rodu Saula (7b-15). Izraelici udają się do Gabaa Beniamina; napadani przez Filistynów, znajdują się w groźnym położeniu (16-23). Jonata walczy z powodzeniem w Machmas (14,1-15). Saul odkrywa przyczynę zgiełku w obozie filistyńskim (16-23). Jonata nieświadomie łamie ślub ojca swego (24-30). Lud zabija zdobyte zwierzęta i pożywa z krwią; środek zaradczy (31-35). Lud ocala Jonatę od śmierci za złamanie ślubu (36-46).
131 Synem jednego roku był Saul, gdy począł królować a dwa lata królował nad Izraelem.2 I wybrał sobie Saul trzy tysiące z Izraela; i były przy Saulu dwa tysiące w Machmas i na górze Betel, a tysiąc był z Jonatą w Gabaa Beniamina, lecz resztę ludu odesłał, każdego do przybytku jego.3 I pobił Jonata straż filistyńską, która była w Gabaa. Gdy to usłyszeli Filistyni, Saul zatrąbił w trąbę po wszystkiej ziemi mówiąc:4 „Niech usłyszą Hebreowie!” A wszystek Izrael usłyszał tę wieść: „Pobił Saul straż filistyńską, i podniósł się Izrael przeciwko Filistynom.” Wołał tedy lud za Saulem w Galgala.5 Filistyni też zgromadzili się, aby walczyć z Izraelem, trzydzieści tysięcy wozów i sześć tysięcy jezdnych, a reszta ludu pospolitego tak liczna jak piasek, który jest na brzegu morskim. I wyciągnąwszy położyli się obozem w Machmas na wschód od Betawen.6 Ujrzawszy mężowie izraelscy, że są w ciężkim położeniu (bo był lud utrapiony), pokryli się w jaskiniach i w skrytych miejscach, w skałach też i w jamach, i w studniach.7 A Hebreowie przeszli za Jordan do ziemi Gad i Galaad. – A gdy jeszcze Saul był w Galgala, przeląkł się wszystek lud, który szedł za nim.8 I czekał siedem dni według woli Samuelowej, lecz Samuel nie przyszedł do Galgala, i rozbiegł się lud od niego.9 Rzekł tedy Saul: „Przynieście mi całopalenie i zapokojne!” I ofiarował całopalenie.10 A gdy skończył ofiarować całopalenie, oto Samuel nadszedł, i wyszedł Saul naprzeciwko niego, aby go przywitać.11 I rzekł do niego Samuel: „Coś uczynił?” Odpowiedział Saul: „Ponieważ widziałem, iż się lud rozchodził ode mnie, a tyś nie przyszedł wedle dni umówionych, Filistyni zaś zgromadzili się w Machmas,12 rzekłem: Teraz zjadą Filistyni do mnie do Galgala, a nie ubłagałem oblicza Pańskiego. Potrzebą przyciśniony, ofiarowałem całopalenie.”13 I rzekł Samuel do Saula: „Głupio postąpiłeś i nie strzegłeś przykazania Pana, Boga twego, które ci nałożył. Gdybyś był tego nie uczynił, teraz by już Pan przygotował królestwo twoje nad Izraelem na wieki.14 Ale żadną miarą królestwo twoje więcej nie powstanie. Poszukał sobie Pan męża według serca swego, i rozkazał mu Pan, aby był książęciem nad ludem jego, przeto żeś nie zachował, co ci Pan rozkazał.”15 I wstał Samuel, i poszedł z Galgala do Gabaa Beniamina. A reszta ludu poszła za Saulem przeciwko ludowi, który walczył z nimi na pagórku Beniaminowym, gdy szli z Galgala do Gabaa. I policzył Saul lud, który się znalazł przy nim, około sześciuset mężów.16 A Saul i Jonata, syn jego, i lud, który się znalazł z nimi, byli w Gabaa Beniamina, a Filistyni położyli się byli w Machmas.17 I wyszły na łupienie z obozu filistyńskiego trzy hufce: jeden hufiec udał się ku drodze Efra, do ziemi Saula,18 a drugi ciągnął drogą Bethoron; trzeci obrócił się ku drodze granicy, przyległej dolinie Seboim, ku puszczy.19 Ale nie było kowala we wszystkiej ziemi izraelskiej, bo Falistyni zapobiegli, aby snadź Hebrajczycy nie uczynili mlecza albo oszczepu.20 Przeto chodził wszystek lud do Filistynów, aby, naostrzyć lemiesz swój i motykę, siekierę i rydel.21 A tak stępiały ostrza lemieszów, motyk, wideł i siekier, aż do ościenia, poprawy potrzebującego.22 A gdy przyszedł dzień bitwy, nie znalazł się miecz i oszczep w ręku wszystkiego ludu, który był z Saulem i z Jonatą, oprócz Saula i Jonaty, syna jego.23 Wyszła tedy straż filistyńska, aby przejść do Machmas.
141 I przydarzyło się dnia jednego, że Jonata, syn Saula, rzekł do pachołka, giermka swego: „Pójdź, a przejdźmy do straży filistyńskiej, która jest za owym miejscem.” A ojcu swemu tego nie powiedział.2 Lecz Saul mieszkał na końcu Gabaa pod granatem, który był w Magron, a było z nim ludu około sześciuset mężów.3 A Achias, syn Achitoba, brata Ichaboda, syna Fineesa, który pochodził od Helego, kapłana Pańskiego w Silo, nosił efod. Ale i lud nie wiedział, gdzie poszedł Jonata.4 A były między górami, przez które usiłował Jonata przebyć do straży filistyńskiej, z obu stron wysokie skały i kamienie urwiste na kształt zębów stąd i zowąd, imię jednej Boses, a drugiej imię Sene.5 Jedna skała wznosiła się ku północy naprzeciw Machmas, a druga ku południowi naprzeciw Gabaa.6 I rzekł Jonata do młodzieńca, giermka swego: „Pójdź, przejdźmy do straży tych nieobrzezańców, czy snadź będzie Pan działał na naszą korzyść; boć nie trudno Panu wybawić albo przez wielu, albo przez nielicznych.”7 I rzekł mu giermek jego: „Czyń wszystko, co się podoba sercu twemu. Idź, kędy chcesz, a z tobą będę, gdziekolwiek zechcesz.”8 I rzekł Jonata: „Oto my idziemy do tych mężów.9 A gdy się im ukażemy, jeśli tak rzekną do nas: Poczekajcie, aż przyjdziemy do was, stójmy na swym miejscu, a nie chodźmy do nich.10 A jeśli rzekną: Wstąpcie do nas, to wstąpmy, bo ich Pan dał w ręce nasze. To nam będzie na znak.”11 I ukazali się obaj straży filistyńskiej; i rzekli Filistyni: „Oto Hebrajczycy wychodzą z jaskiń, w których się pokryli.”12 I mówili mężowie z owej straży do Jonaty i do giermka jego, i rzekli: „Wstąpcie do nas, a ukażemy wam coś!” I rzekł Jonata do giermka swego: „Wstąpmy, pójdź za mną, bo ich Pan dał w ręce Izraelowi.”13 A tak wstępował Jonata pnąc się na rękach i na nogach, a giermek jego za nim. Jedni tedy padali przed Jonatą, a drugich giermek jego zabijał, idąc za nim.14 A była pierwsza porażka, której dokonał Jonata i giermek jego, około dwudziestu mężów na połowie staja, które zwykła para wołów na dzień zorać.15 I stał się dziw w obozie po polach; ale i wszystek lud straży tych, którzy byli wyjechali dla łupu, zdumiał się i strwożyła się ziemia, i stał się jako dziw od Boga.16 I wyjrzeli stróże Saulowi, którzy byli w Gabaa Beniamina, a oto moc porażonych, i tam i sam uciekających.17 I rzekł Saul do ludu, który był z nim: „Poszukajcie a obaczcie, kto z nas odszedł.” A gdy się dowiadywali, znaleziono, że nie ma Jonaty i giermka jego.18 I rzekł Saul do Achiasa: „Przystaw skrzynię Bożą.” (Bo była tam skrzynia Boża w ów dzień z synami Izraelowymi.)19 A gdy Saul mówił do kapłana, zamieszanie wielkie wszczęło się w obozie filistyńskim i pomału się wzmagało, i głośniej się rozlegało. I rzekł Saul do kapłana:20 „Ściągnij rękę twoją!” Zawołał tedy Saul i wszystek lud, który był z nim, i przyszli aż na miejsce bitwy, a oto każdego miecz był obrócony na towarzysza jego, a porażka bardzo21 wielka. Lecz i Hebrajczycy, którzy z Filistynami byli wczoraj i dziś trzeci dzień, i przyciągnęli z nimi do obozu, wrócili się, aby być z Izraelem, który był z Saulem i z Jonatą.22 Wszyscy też Izraelici, którzy się byli pokryli na górze Efraim, usłyszawszy, że uciekali Filistyni, złączyli się ze swymi w bitwie. I było z Saulem około dziesięciu tysięcy mężów.23 I wybawił Pan dnia owego Izraela, a bitwa owa doszła aż do Betawen.24 A mężowie izraelscy złączyli się z sobą dnia owego; Saul zaś poprzysiągł lud mówiąc: „Przeklęty mąż, który by jadł chleb aż do wieczora, aż się pomszczę nad nieprzyjaciółmi mymi!” I nie jadł wszystek lud chleba.25 I wszystko pospólstwo ziemi przyszło do lasu, w którym był miód na polu.26 I wszedł lud do lasu i ujrzał miód płynący, ale żaden nie przytknął ręki do ust swoich, bo bał się lud przysięgi.27 Ale Jonata nie słyszał, gdy ojciec jego lud poprzysięgał, i ściągnął koniec laski, którą miał w ręce, i omoczył go w plastrze miodu, i obrócił ręką swą do ust swoich, i rozjaśniły się oczy jego.28 I odpowiadając jeden z ludu rzekł: „Przysięgą związał lud ojciec twój mówiąc: Przeklęty mąż, który by jadł chleb dzisiaj!”29 A lud był ustał. I rzekł Jonata: „Strwożył ojciec mój ziemię. Widzieliście sami, że się rozjaśniły oczy moje, dlatego żem skosztował trochę miodu tego.30 Jako daleko więcej, gdyby się lud był najadł ze zdobyczy nieprzyjaciół swych, którą znalazł? Czyżby nie większa była porażka pośród Filistynów?”31 Bili tedy dnia owego Filistynów od Machmas aż do Ajalon i zmęczył się lud bardzo.32 A obróciwszy się do łupów, pobrał owce, woły i cielce, i rzezali na ziemi, i jadł lud z krwią.33 I powiedzieli Saulowi mówiąc, że lud zgrzeszył Panu, jedząc z krwią. A on rzekł: „Zgrzeszyliście! Przytoczcie do mnie już teraz kamień wielki!”34 I rzekł Saul: „Rozejdźcie się między ludem i powiedzcie im, aby przywiódł do mnie każdy wołu swego i barana, i zabijajcie na kamieniu i jedzcie, a nie będziecie grzeszyli Panu jedząc z krwią.” A tak przywodził wszystek lud, każdy wołu w ręce swojej, aż do nocy, i zabijali tam.35 I zbudował Saul ołtarz Panu; a wtedy pierwszy raz począł budować ołtarz Panu.36 I rzekł Saul: „Przypadnijmy na Filistynów w nocy, a niszczmy ich, aż zajaśnieje poranek, i nie zostawmy z nich ani męża!” A lud odpowiedział: „Czyń wszystko, co się zda dobre w oczach twoich.” I rzekł kapłan: „Przystąpmy tu do Boga.”37 I radził się Saul Pana: „Czy mam gonić Filistynów? Czy dasz ich w ręce Izraelowi?” I nie odpowiedział mu dnia owego.38 I rzekł Saul: „Przywiedźcie tu wszystkich książąt ludu, a dowiadujcie się i patrzcie, przez kogo stał się grzech ten dzisiaj.39 Żyje Pan, zbawca Izraela, iż jeśli przez Jonatę, syna mego, się stał, bez żadnej odmiany umrze!” Na to mu się żaden ze wszystkiego ludu nie sprzeciwił.40 I rzekł do wszystkiego Izraela: „Odstąpcie wy na jedną stronę, a ja z Jonatą, synem moim, będę na drugiej stronie.” I odpowiedział lud Saulowi: „Co jest dobrego w oczach twoich, uczyń.”41 I rzekł Saul do Pana, Boga Izraelowego: „Panie Boże Izraelów, daj znak: Co jest, żeś nie odpowiedział słudze twemu dzisiaj? Jeśli na mnie albo na Jonacie, synu moim, jest ta nieprawość, daj pokazanie; albo jeśli ta nieprawość jest na ludzie twoim, daj poświęcenie.” I znaleziony jest Jonata i Saul, a lud wyszedł.42 I rzekł Saul: „Rzućcie los między mną, a między Jonatą, synem moim.” I padł los na Jonatę.43 I rzekł Saul do Jonaty: „Powiedz mi coś uczynił!” I powiedział mu Jonata, i rzekł: „Kosztując skosztowałem końcem laski, która była w ręce mojej, trochę miodu, a oto ja umieram!”44 I rzekł Saul: „To mi niech uczyni Bóg, i to niech przyczyni, że śmiercią umrzesz, Jonato!”45 I rzekł lud do Saulaa: „A więc Jonata umrze, który uczynił zbawienie to wielkie w Izraelu? To niesłuszna! Żyje Pan, że nie spadnie włos z głowy jego na ziemię, bo z Bogiem czynił dzisiaj!” Wybawił tedy lud Jonatę, że nie umarł.46 I odjechał Saul, i nie gonił Filistynów, a Filistyni też poszli na miejsca swoje. STRESZCZENIE RZĄDÓW SAULA (14,47-52). Wojny (47-48). Rodzina Saula (49-51). Ustawiczna wojna z Filistynami (52).47 A Saul utwierdziwszy królestwo nad Izraelem walczył wokoło przeciw wszystkim nieprzyjaciołom jego: przeciw Moabowi i synom Ammona, i Edomowi, i królom Soby, i Filistynom, a gdziekolwiek się obrócił, wygrywał.48 I zebrawszy wojsko poraził Amaleka, i wyrwał Izraela z ręki pustoszących go.49 – A synowie Saulowi byli: Jonata, Jessu i Melchisua; a imiona dwu córek jego: imię pierworodnej Merob, a imię młodszej Michol.50 A imię żony Saulowej Achinoam, córka Achimaasa; a imię hetmana wojska jego Abner, syn Nera, brat stryjeczny Saula.51 A Cis był ojcem Saula, a Ner ojcem Abnera, synem Abiela.52 – A walka przeciw Filistynom była potężna po wszystkie dni Saulowe, bo skoro tylko ujrzał Saul męża silnego i sposobnego na wojnę, przyjmował go do siebie. WOJNA Z AMALEKITAMI; DRUGIE PRZEWINIENIE (15,1-35). Samuel zachęca Saula do wojny z Amalekitami (1-3). Saul oszczędza Kenijczyków i zwycięża Amalekitów (4-7). Wbrew rozkazowi zachowuje króla i lepsze rzeczy (8-9). Samuel przychodzi do Saula, który zdaje sprawę ze zdobyczy (10-15). Prorok gani króla (16-21) i oznajmia mu jego odrzucenie (22-23). Mimo prośbę o łaskę, Samuel to samo surowiej powtarza (24-30); zabija Agaga, króla Amalekitów (31-33), i na zawsze opuszcza Saula (34-35).
151 I rzekł Samuel do Saula: „Mnie posłał Pan, abym cię pomazał na królestwo nad ludem jego izraelskim; a tak teraz słuchaj głosu Pańskiego.2 To mówi Pan zastępów: Obliczyłem, cokolwiek uczynił Amalek Izraelowi, jak się mu przeciwstawił na drodze, gdy wychodził z Egiptu.3 Przeto teraz idź, a pobij Amaleka i zburz wszystko jego; nie przepuszczaj mu, ani nie pożądaj niczego z rzeczy jego, ale wybij od męża aż do niewiasty, i dziecię i ssącego, wołu i owcę, wielbłąda i osła!”4 Rozkazał tedy Saul ludowi, i policzył ich jako baranki: dwieście tysięcy pieszych i dziesięć tysięcy mężów jadzkich.5 A gdy przyciągnął Saul aż do miasteczka Amaleka, uczynił zasadzkę przy potoku.6 I rzekł Saul Kenijczykom: „Idźcie, odstąpcie i wynijdźcie od Amaleka, abym snadź nie zagarną was z nimi; boście wy okazali miłosierdzie wszystkim synom Izraelowym, gdy wychodzili z Egiptu.” I odstąpili Kenijczycy spośród Amaleka.7 I poraził Saul Amaleka od Hewili aż pod wejście do Sur, które jest naprzeciw Egiptu.8 I pojmał Agaga, króla Amalekitów, żywego, a wszystek lud pobił ostrzem miecza.9 I przepuścił Saul i lud Agagowi i co lepszym trzodom owiec i bydła, i szatom, i baranom, i wszystkim rzeczom co piękniejszym, i nie chcieli ich wyniszczyć; a cokolwiek było podłego i lichego, to zniszczyli.10 I stało się słowo Pańskie do Samuela mówiąc:11 „Żal mi, żem uczynił Saula królem, bo mię opuścił, a słowa mego do skutku nie doprowadził.” I zafrasował się Samuel, i wołał do Pana całą noc.12 A gdy wstał po nocy Samuel, aby iść do Saula rano, dano znać Samuelowi, że Saul przyszedł do Karmelu i postawił sobie łuk triumfalny, a obróciwszy się, pojechał i wszedł do Galgala. Przyszedł tedy Samuel do Saula, a Saul ofiarował całopalenie Panu z pierwocin łupów, które był przygnał od Amalekitów.13 A gdy przyszedł Samuel do Saula, rzekł do niego Saul: „Błogosławionyś ty Panu! Wypełniłem słowo Pańskie.”14 I rzekł Samuel: „A cóż to za wrzask trzody, który brzmi w uszach moich, i rogatego bydła, który ja słyszę?”15 I rzekł Saul: „Od Amaleka przygnano je, bo lud przepuścił co lepszym owcom i bydłu, aby je ofiarowano Panu, Bogu twemu, a resztę pobiliśmy.”16 I rzekł Samuel do Saula: „Dopuść mi, a powiem ci, co mówił Pan do mnie w nocy.” I rzekł mu: „Powiedz.”17 I rzekł Samuel: „Czy, gdyś był mały w oczach twoich, nie stałeś się głową nad pokoleniami Izraelowymi? I pomazał cię Pan na króla nad Izraelem,18 i posłał cię Pan w drogę, i rzekł: Idź, a wybij grzeszników Amalekitów i będziesz walczył z nimi aż ich do szczętu wytracisz.19 Czemużeś nie usłuchał głosu Pańskiego, aleś się rzucił na łupy i uczyniłeś zło przed oczyma Pańskimi?”20 I rzekł Saul do Samuela:”I owszem usłuchałem głosu Pańskiego, i poszedłem w drogę, w którą mię Pan posłał, i przywiodłem Agaga, króla Amalekitów, i pobiłem Amalekitów.21 A lud pobrał ze zdobyczy owce i woły, pierwociny tych które są pobite, aby je ofiarować Panu, Bogu swemu, w Galgala.”22 I rzekł Samuel: „Czy Pan chce całopalenia i ofiar, a nie raczej, aby słuchano głosu Pańskiego? Lepsze bowiem jest posłuszeństwo niźli ofiary, a słuchać lepiej, niźli ofiarować tłustość baranów.23 Bo jakby grzechem wieszczbiarstwa jest sprzeciwiać się, a jak złem bałwochwalstwa, nie chcieć słuchać. Za to tedy, żeś odrzucił mowę Pańską, odrzucił cię Pan, abyś nie był królem.”24 I rzekł Saul do Samuela: „Zgrzeszyłem, żem przestąpił mowę Pańską i słowa twoje, bojąc się ludu i słuchając głosu ich.25 Ale teraz proszę, znieś grzech mój, a wróć się ze mną, żebym się pokłonił Panu.”26 I rzekł Samuel do Saula: „Nie wrócę się z tobą, boś odrzucił słowo Pańskie, i odrzucił cię Pan, abyś nie był królem nad Izraelem.”27 I obrócił się Samuel, aby odejść, a on uchwycił wierzch płaszcza jego, który się też oderwał.28 I rzekł do niego Samuel: „Oderwał Pan królestwo izraelskie dziś od ciebie i dał je bliźniemu twemu, lepszemu niźli ty.29 A Zwycięzca w Izraelu nie przepuści ani żalem się nie zmiękczy; bo nie jest człowiekiem, żeby miał żałować.”30 A on rzekł: „Zgrzeszyłem! Wszakże teraz uczcij mię przed starszymi ludu mego i przed Izraelem, a wróć się ze mną, abyś się pokłonił Panu, Bogu twemu.”31 Wróciwszy się tedy Samuel poszedł za Saulem i pokłonił się Saul Panu.32 I rzekł Samuel: „Przywiedźcie do mnie Agaga, króla Amaleka.” I przywiedziono przedeń Agaga, bardzo otyłego i drżącego. I rzekł Agag: „Tak to rozłącza gorzka śmierć?”33 I rzekł Samuel: „Jak miecz twój uczynił, że bez dzieci były niewiasty, tak bez dzieci będzie między niewiastami matka twoja!” I rozsiekał go w sztuki przed Panem w Galgala.34 – I poszedł Samuel do Ramata, a Saul wstąpił do domu swego w Gabaa.35 I nie widział więcej Samuel Saula aż do śmierci swej; wszakże płakał Samuel Saula, że Pan żałował, iż go uczynił królem nad Izraelem.CZĘŚC III (16,1-31,13)SAUL I DAWIDZerwanie między Saulem i Dawidem. (16,1-20,43) NAMASZCZENIE DAWIDA NA KRÓLA (16,1-13). Samuel, wysłany przez Boga (1-3), przybywa do Izaja Betlejemity (4-5); którego synów każe sobie przedstawić (6-10); namaszcza Dawida (11-13a) i wraca do Ramata (13b).
161 I rzekł Pan do Samuela: „Pókiż płaczesz Saula, gdym go ja odrzucił, aby nie królował nad Izraelem? Napełnij róg twój oliwą, a pójdź, żebym cię posłał do Izaja Betlejemczyka, bom sobie upatrzył króla między synami jego.”2 I rzekł Samuel: „Jakżeż mam iść? bo się dowie Saul i zabije mię!” I rzekł Pan: „Weźmiesz cielca ze stada w ręce twoje i rzeczesz: Przyszedłem ofiarować Panu.3 I wezwiesz Izaja na ofiarę, a ja tobie pokażę, co masz czynić, i pomażesz, któregokolwiek ci pokażę.”4 Uczynił tedy Samuel, jak mu Pan mówił. I przyszedł do Betlejem, i zdziwili się starsi miasta, wychodzący naprzeciw niego, i spytali: „Jestże spokojne przyjście twoje?”5 I rzekł: „Spokojne. Przyszedłem ofiarować Panu; poświęćcie się, a pójdźcie ze mną, żebym ofiarował.” A tak poświęcił Izaja i synów jego, i wezwał ich na ofiarę.6 A gdy weszli, ujrzał Eliaba i rzekł: „Czy przed Panem jest pomazaniec jego?”7 I rzekł Pan do Samuela: „Nie patrz na twarz jego ani na wysokość wzrostu jego, bom go odrzucił, i nie według spojrzenia człowieczego ja sądzę: bo człowiek widzi, co się pokazuje, a Pan patrzy na serce.”8 I zawołał Izaj Abinadaba, i przywiódł go przed Samuela, który rzekł: „Ani tego Pan nie obrał.”9 A Izaj przywiódł Sammę, o którym rzekł: „I tego Pan nie obrał.”10 I tak przywiódł Izaj siedmiu synów swoich przed Samuela; i rzekł Samuel do Izaja: „Nie obrał Pan z tych.”11 I rzekł Samuel do Izaja: „A czy to już wszyscy synowie?” On odpowiedział: „Jeszcze został mały i pasie owce.” I rzekł Samuel do Izaja: „Poślij, a przywiedź go, bo nie siądziemy do stołu, aż on tu przyjdzie.”12 A tak posłał i przywiódł go; a był rudy i wdzięczny z wejrzenia, i pięknej twarzy. I rzekł Pan: „Wstań, pomaż go, bo ten jest!”13 Wziął tedy Samuel róg oliwy i pomazał go pośród braci jego. I przyszedł duch Pański na Dawida od owego dnia i na potem. A Samuel wstawszy poszedł do Ramata. DAWID U SAULA (16,14-23). Saul dręczony przez złego ducha (14); słudzy szukają harfisty dla uspakajania króla (15-18). Dawid wezwany (19-20) przybywa do Saula (21-23).14 A duch Pański odstąpił od Saula, a miotał nim duch zły od Pana.15 I rzekli słudzy Saulowi do niego: „Oto duch Boży zły miota tobą.16 Niech rozkaże Pan nasz, a słudzy twoi, którzy są przed tobą, poszukują człowieka, co by umiał grać na harfie, żeby gdy cię napadnie duch Pański zły, zagrał ręką swą i lżej ci było.”17 I rzekł Saul do sług swoich: „Upatrzcie mi tedy kogo dobrze grającego, a przywiedźcie go do mnie.”18 I odpowiadając jeden ze sług rzekł: „Otom widział syna Izaja Betlejemczyka, umiejącego grać na harfie i potężnego siłą, i męża walecznego i roztropnego w mowie, i męża pięknego, a Pan jest z nim.”19 Posłał tedy Saul posłów do Izaja mówiąc: „Poślij do mnie Dawida, syna twego, który jest na pastwiskach.”20 Wziął tedy Izaj osła, obłożonego chlebem, i łagwicę wina, i koźlę z kóz jedno, i posłał przez rękę Dawida, syna swego, Saulowi.21 I przyszedł Dawid do Saula, i stanął przed nim; a on się w nim bardzo rozmiłował, i był u niego giermkiem.22 I posłał Saul do Izaja mówiąc: „Niech stoi Dawid przed oczyma mymi, bo znalazł łaskę w oczach moich.”23 A tak, kiedykolwiek duch Pański zły porywał Saula, brał Dawid harfę i grał ręką swą; i pokrzepiał się Saul, i lżej mu bywało, bo duch zły odchodził od niego. WOJNA Z FILISTYNAMI; GOLIAT (17,1-58). Położenie obydwu obozów (1-3), Goliat (4-7) wyzywa Izraelitów na pojedynek; ich przerażenie (8-11). Dawid, pasterz owiec (12-16), przychodzi do obozu odwiedzić braci (17-22), słyszy Goliata, urągającego Izraelitom (23-24), wypytuje o obiecaną przez Saula nagrodę (25-30), staje przed Saulem, który go odwodzi od zamiaru (31-33); odpowiedź Dawida, pewnego zwycięstwa (34-37). Uzbrojenie Dawida (38-40). Pogardliwe słowa Goliata, odpowiedź Dawida (41-47). Dawid zabija Goliata (48-51); popłoch wśród Filistynów (52-54). Abner przyprowadza Dawida do Saula (55-58).
17
Warsz. King J. 171 Tłum. GrEn. Толк. A zebrawszy Filistyni wojska swe na walkę zeszli się do Socho Judy i położyli się obozem między Socho i Azeką, na granicach Dommim.Филистимляне собрали войска свои для войны и собрались в Сокхофе, что в Иудее, и расположились станом между Сокхофом и Азеком в Ефес-Даммиме.
И# собирaша и3ноплемє1нницы полки2 сво‰ на брaнь, и3 собрaшасz въ сокхHfэ їудeйстэмъ, и3 њполчи1шасz средЁ сокхHfа и3 среди2 ґзикA во ґфесдоммjнэ.
17,1Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndσυνάγουσιν sunagousin
V-PAI-3Pσυνάγωsunagōto assemble[3gathered togetherἀλλόφυλοι allofuloi
N-NPMἀλλόφυλοςallofulosforeigner2Philistines]τὰς tas
T-APFὁhothe/this/who1theπαρεμβολὰς parembolas
N-APFπαρεμβολήparembolēbarrackstheir campsαὐτῶν autōn
D-GPMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]εἰς eis
PREPεἰςeistowardforπόλεμον polemon
N-ASMπόλεμοςpolemoswarwar,καὶ kai
CONJκαίkaiandandσυνάγονται sunagontai
V-PMI-3Pσυνάγωsunagōto assemblethey gathered togetherεἰς eis
PREPεἰςeistowardatΣοκχωθ sokchōth
N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI τῆς tēs
T-GSFὁhothe/this/who Ιουδαίας ioudaias
N-GSFἸουδαίαioudaiaJudea[be wise]καὶ kai
CONJκαίkaiandandπαρεμβάλλουσιν paremballousin
V-PAI-3Pstrong:GV-PAI-3Pstrong:GV-PAI-3Pstrong:GV-PAI-3P ἀνὰ ana
PREPἀνάanaeach[Ahlab]μέσον meson
A-ASNμέσοςmesosmidst[to finish]σοκχωθ sokchōth
N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI Καὶ kai
CONJκαίkaiandandἀνὰ ana
PREPἀνάanaeach[Ahlab]μέσον meson
A-ASNμέσοςmesosmidst[to finish]Αζηκα azēka
N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ἐν en
PREPἐνenin/on/amonginΕφερμεμ. efermem
N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI 2 Tłum. GrEn. Толк. A Saul i synowie Izraela zebrawszy się przyciągnęli do doliny Terebintu i ustawili wojsko do bitwy przeciw Filistynom.А Саул и Израильтяне собрались и расположились станом в долине дуба и приготовились к войне против Филистимлян.
Саyлъ же и3 мyжіе ї}лєвы собрaшасz и3 њполчи1шасz во ўд0ли теревjнfа и3 ўстроsхусz на брaнь проти1ву и3ноплемeнникwмъ.
17,2Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndΣαουλ saoul
N-PRIΣαούλsaoulSaul[to melt]καὶ kai
CONJκαίkaiandandοἱ hoi
T-NPMὁhothe/this/whotheἄνδρες andres
N-NPMἀνήρanērmanmenΙσραηλ israēl
N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]συνάγονται sunagontai
V-PMI-3Pσυνάγωsunagōto assemblegathered together,καὶ kai
CONJκαίkaiandandπαρεμβάλλουσιν paremballousin
V-PAI-3Pstrong:GV-PAI-3Pstrong:GV-PAI-3Pstrong:GV-PAI-3P ἐν en
PREPἐνenin/on/amonginτῇ tē
T-DSFὁhothe/this/whotheκοιλάδι· koiladi
N-DSFstrong:GN-DSFstrong:GN-DSFstrong:GN-DSF αὐτοὶ autoi
D-NPMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]παρατάσσονται paratassontai
V-PMI-3Pstrong:GV-PMI-3Pstrong:GV-PMI-3Pstrong:GV-PMI-3P εἰς eis
PREPεἰςeistowardforπόλεμον polemon
N-ASMπόλεμοςpolemoswarwarἐξ ex
PREPἐκekof/from[Gilgal]ἐναντίας enantias
A-GSFἐναντίοςenantiosagainst[to pine]ἀλλοφύλων. allofulōn
N-GPMἀλλόφυλοςallofulosforeignerPhilistines. 3 Tłum. GrEn. Толк. A Filistyni stali na górze z jednej strony, a Izraelici stali na górze z drugiej strony, a dolina była między nimi.И стали Филистимляне на горе с одной стороны, и Израильтяне на горе с другой стороны, а между ними была долина.
И# и3ноплемє1нницы стоsху на горЁ tсю1ду њс0бь, ї}ль же стоsше на горЁ toнyду, и3 ўд0ль междY и4ми бsше.
17,3Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndἀλλόφυλοι allofuloi
N-NPMἀλλόφυλοςallofulosforeignerPhilistinesἵστανται histantai
V-PMI-3Pἵστημιhistēmito standstoodἐπὶ epi
PREPἐπίepiupon/to/againstuponτοῦ tou
T-GSNὁhothe/this/whotheὄρους orous
N-GSNὄροςorosmountainmountainἐνταῦθα, entautha
ADVstrong:GADVstrong:GADVstrong:GADV καὶ kai
CONJκαίkaiandAndΙσραηλ israēl
N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]ἵσταται histatai
V-PMI-3Sἵστημιhistēmito standstoodἐπὶ epi
PREPἐπίepiupon/to/againstuponτοῦ tou
T-GSNὁhothe/this/whotheὄρους orous
N-GSNὄροςorosmountainmountainἐνταῦθα, entautha
ADVstrong:GADVstrong:GADVstrong:GADV καὶ kai
CONJκαίkaiandandὁ ho
T-NSMὁhothe/this/whotheαὐλὼν aulōn
N-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSM ἀνὰ ana
PREPἀνάanaeach[Ahlab]μέσον meson
A-ASNμέσοςmesosmidst[to finish]αὐτῶν. autōn
D-GPMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall] 4 Tłum. GrEn. Толк. I wyszedł mąż bękart z obozu filistyńskiego, imieniem Goliat z Get, wysoki na sześć łokci i piędź;И выступил из стана Филистимского единоборец, по имени Голиаф, из Гефа; ростом он - шести локтей и пяди.
И# и3зhде мyжъ си1ленъ и3з8 полкA и3ноплемeннича, и4мz є3мY голіafъ t гefа, высотA є3гw2 шeсть лакHтъ и3 пsдь:
17,4Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndἐξῆλθεν exēlthen
V-AAI-3Sἐξέρχομαιexerchomaito go outthere came forthἀνὴρ anēr
N-NSMἀνήρanērman[2manδυνατὸς dunatos
A-NSMδυνατόςdunatosable1a mighty]ἐκ ek
PREPἐκekof/fromfrom out ofτῆς tēs
T-GSFὁhothe/this/whotheπαρατάξεως parataxeōs
N-GSFstrong:GN-GSFstrong:GN-GSFstrong:GN-GSF τῶν tōn
T-GPMὁhothe/this/whoof theἀλλοφύλων, allofulōn
N-GPMἀλλόφυλοςallofulosforeignerPhilistines,Γολιαθ goliath
N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ὄνομα onoma
N-NSNὄνομαonomanamenameαὐτῷ autō
D-DSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἐκ ek
PREPἐκekof/fromfromΓεθ, geth
N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ὕψος hupsos
N-NSNὕψοςhupsosheightHis heightαὐτοῦ autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]τεσσάρων tessarōn
A-GPMτέσσαρεςtessaresfourfourπήχεων pēcheōn
A-GPMπῆχυςpēchuscubit/hourcubitsκαὶ kai
CONJκαίkaiandandσπιθαμῆς· spithamēs
N-GSFstrong:GN-GSFstrong:GN-GSFstrong:GN-GSF 5 Tłum. GrEn. Толк. i przyłbica miedziana na głowie jego, i w karacenę łuszczastą się ubierał, a waga karaceny jego pięć tysięcy syklów miedzi była;Медный шлем на голове его; и одет он был в чешуйчатую броню, и вес брони его - пять тысяч сиклей меди;
и3 шлeмъ мёдzнъ на главЁ є3гw2, и3 въ броню2 кольчaту т0й њболчeнъ бsше: и3 вёсъ брони2 є3гw2 пsть тhсzщъ с‡кль мёди и3 желёза:
17,5Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndπερικεφαλαία perikefalaia
N-NSFπερικεφαλαίαperikefalaiahelmet[2helmetἐπὶ epi
PREPἐπίepiupon/to/againstuponτῆς tēs
T-GSFὁhothe/this/who κεφαλῆς kefalēs
N-GSFκεφαλήkefalēheadhis head,αὐτοῦ, autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
CONJκαίkaiandandθώρακα thōraka
N-ASMθώραξthōraxbreastplate[3a chestἁλυσιδωτὸν halusidōton
A-ASMstrong:GA-ASMstrong:GA-ASMstrong:GA-ASM αὐτὸς autos
D-NSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἐνδεδυκώς, endedukōs
V-RAPRSἐνδύωenduōto clothe2put on].καὶ kai
CONJκαίkaiandAndὁ ho
T-NSMὁhothe/this/whotheσταθμὸς stathmos
N-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSM τοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/who θώρακος thōrakos
N-GSMθώραξthōraxbreastplateof his chestαὐτοῦ autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]πέντε pente
N-NUIπέντεpentefivefiveχιλιάδες chiliades
N-NPFχιλιάςchiliasthousandthousandσίκλων siklōn
N-GPMstrong:GN-GPMstrong:GN-GPMstrong:GN-GPM χαλκοῦ chalkou
A-GSMχαλκόςchalkoscopper/bronze/coinof brassκαὶ kai
CONJκαίkaiandandσιδήρου· sidērou
N-GSMσίδηροςsidērosironiron. 6 Tłum. GrEn. Толк. i nakolanki miedziane miał na goleniach, a puklerz miedziany zakrywał ramiona jego.медные наколенники на ногах его, и медный щит за плечами его;
и3 пон0жы мBдzны верхY г0леній є3гw2, и3 щи1тъ мёдzнъ на плещaхъ є3гw2:
17,6Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndκνημῖδες knēmides
N-NPFstrong:GN-NPFstrong:GN-NPFstrong:GN-NPF χαλκαῖ chalkai
A-NPFstrong:GA-NPFstrong:GA-NPFstrong:GA-NPF ἐπάνω epanō
ADVἐπάνωepanōabove[grass]τῶν tōn
T-GPNὁhothe/this/who σκελῶν skelōn
N-GPNσκέλοςskelosleghis legs,αὐτοῦ, autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
CONJκαίkaiandandἀσπὶς aspis
N-NSFἀσπίςaspisaspa shieldχαλκῆ chalkē
A-NSFstrong:GA-NSFstrong:GA-NSFstrong:GA-NSF ἀνὰ ana
PREPἀνάanaeach[Ahlab]μέσον meson
A-ASNμέσοςmesosmidst[to finish]τῶν tōn
T-GPMὁhothe/this/who ὤμων ōmōn
N-GPMὅμωςhomōsjust as[throne]αὐτοῦ· autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall] 7 Tłum. GrEn. Толк. A oszczepisko oszczepu jego było jako nawój tkacki, a grot oszczepu jego miał sześćset syklów żelaza; a giermek jego szedł przed nim.и древко копья его, как навой у ткачей; а самое копье его в шестьсот сиклей железа, и пред ним шел оруженосец.
и3 рaтовище копіS є3гw2 ѓки nрyдіе ткyщихъ, и3 копіE є3гw2 шeсть сHтъ с‡кль желёза: и3 носsй nрyжіе є3гw2 и3дsше пред8 ни1мъ.
17,7Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndὁ ho
T-NSMὁhothe/this/whotheκοντὸς kontos
N-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSM τοῦ tou
T-GSNὁhothe/this/who δόρατος doratos
N-GSNstrong:GN-GSNstrong:GN-GSNstrong:GN-GSN αὐτοῦ autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ὡσεὶ hōsei
ADVὡσείhōseilike/as/aboutasμέσακλον mesaklon
N-NSNstrong:GN-NSNstrong:GN-NSNstrong:GN-NSN ὑφαινόντων, hufainontōn
V-PAPGPstrong:GV-PAPGPstrong:GV-PAPGPstrong:GV-PAPGP καὶ kai
CONJκαίkaiandandἡ hē
T-NSFὁhothe/this/who λόγχη lonchē
N-NSFλόγχηlonchēspearhis lanceαὐτοῦ autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἑξακοσίων hexakosiōn
A-GPMἑξακόσιοιhexakosioisix hundredsix hundredσίκλων siklōn
N-GPMstrong:GN-GPMstrong:GN-GPMstrong:GN-GPM σιδήρου· sidērou
N-GSMσίδηροςsidērosironof iron.καὶ kai
CONJκαίkaiandAndὁ ho
T-NSMὁhothe/this/whotheαἴρων airōn
V-PAPRSαἴρωairōto take upone liftingτὰ ta
T-APNὁhothe/this/who ὅπλα hopla
N-APNὅπλονhoplonweaponhis weaponsαὐτοῦ autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]προεπορεύετο proeporeueto
V-IMI-3Sπροπορεύωproporeuōto go beforewent beforeαὐτοῦ autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall] 8 Tłum. GrEn. Толк. I stanąwszy wołał na hufce izraelskie, i mówił im: „Czemuście wyciągnęli gotowi do bitwy? Czym ja nie jest Filistyn, a wy słudzy Saulowi? Obierzcie z siebie męża i niechaj wynijdzie na pojedynek.И стал он и кричал к полкам Израильским, говоря им: зачем вышли вы воевать? Не Филистимлянин ли я, а вы рабы Сауловы? Выберите у себя человека, и пусть сойдет ко мне;
И# стA и3 возопи2 пред8 полки6 ї}левыми и3 речE и5мъ: почто2 и3зыд0сте, њполчи1тисz ли на брaнь проти1ву нaмъ; нёсмь ли ѓзъ и3ноплемeнникъ, вh же є3врeє саyлwвы; и3збери1те себЁ мyжа, и3 да сни1детъ ко мнЁ:
17,8Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndἔστη estē
V-AAI-3Sἵστημιhistēmito standhe stoodκαὶ kai
CONJκαίkaiandandἀνεβόησεν aneboēsen
V-AAI-3Sἀναβοάωanaboaōto cry outyelled outεἰς eis
PREPεἰςeistowardtoτὴν tēn
T-ASFὁhothe/this/whotheπαράταξιν parataxin
N-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASF Ισραηλ israēl
N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]καὶ kai
CONJκαίkaiandandεἶπεν eipen
V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto saysaidαὐτοῖς autois
D-DPMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]Τί ti
I-ASτίςtiswhich?[to bray]ἐκπορεύεσθε ekporeuesthe
V-PMI-2Pἐκπορεύωekporeuōto come/go outare you come forthπαρατάξασθαι parataxasthai
V-AMRstrong:GV-AMRstrong:GV-AMRstrong:GV-AMR πολέμῳ polemō
N-DSMπόλεμοςpolemoswarbattleἐξ ex
PREPἐκekof/from[Gilgal]ἐναντίας enantias
A-GSFἐναντίοςenantiosagainst[to pine]ἡμῶν; hēmōn
P-GPἡμῶνhēmōnof us[harm]οὐκ ouk
ADVοὐouno[2notἐγώ egō
P-NSἐγώegōI/weto them,εἰμι eimi
V-PAI-1Sεἰμίeimito be[decree]ἀλλόφυλος allofulos
N-NSMἀλλόφυλοςallofulosforeignera Philistine,καὶ kai
CONJκαίkaiandandὑμεῖς humeis
P-NPὑμεῖςhumeisyou[Nineveh]Εβραῖοι ebraioi
N-NPMἙβραῖοςhebraiosa Hebrew[Geder]τοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/who Σαουλ; saoul
N-PRIΣαούλsaoulSaul[to melt]ἐκλέξασθε eklexasthe
V-AMM-2Pἐκλέγωeklegōto selectChooseἑαυτοῖς heautois
D-DPMἑαυτοῦheautoumy/your/him-selffor yourselvesἄνδρα andra
N-ASMἀνήρanērmana man,καὶ kai
CONJκαίkaiandandκαταβήτω katabētō
V-AAM-3Sκαταβαίνωkatabainōto come/go downlet him come downπρός pros
PREPπρόςprosto/withtoμε, me
P-ASμέmeme[Jehdeiah] 9 Tłum. GrEn. Толк. Jeżeli będzie mógł potkać się ze mną i zabije mię, będziemy waszymi niewolnikami; lecz jeśli ja przemogę i zabiję go, wy będziecie niewolnikami i będziecie nam służyć.”если он может сразиться со мною и убьет меня, то мы будем вашими рабами; если же я одолею его и убью его, то вы будете нашими рабами и будете служить нам.
и3 ѓще возм0жетъ со мн0ю брaтисz и3 њдолёетъ ми2, бyдемъ вaмъ раби2: ѓще же ѓзъ возмогY њдолёти є3мY, бyдете вы2 нaмъ раби2 и3 пораб0таете нaмъ.
17,9Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndἐὰν ean
CONJἐάνeanififδυνηθῇ dunēthē
V-APS-3Sδύναμαιdunamaibe ablehe should be ableπρὸς pros
PREPπρόςprosto/with[Mezahab]ἐμὲ eme
P-ASἐμέememe[Diblaim]πολεμῆσαι polemēsai
V-AARπολεμέωpolemeōto fightto battleκαὶ kai
CONJκαίkaiandandἐὰν ean
CONJἐάνeanifBut ifπατάξῃ pataxē
V-FMI-2Sπατάσσωpatassōto strikestrikeμε, me
P-ASμέmeme[Jehdeiah]καὶ kai
CONJκαίkaiandthenἐσόμεθα esometha
V-FMI-1Pἔσομαιesomaiwill be[Zabud]ὑμῖν humin
P-DPὑμῖνhuminto you[spark]εἰς eis
PREPεἰςeistowardforδούλους, doulous
N-APMδοῦλοςdoulosslaveservants.ἐὰν ean
CONJἐάνeanif[Giddalti]δὲ de
PRTδέdethenBut ifἐγὼ egō
P-NSἐγώegōI/weme,δυνηθῶ dunēthō
V-APS-1Sδύναμαιdunamaibe able[Gad]καὶ kai
CONJκαίkaiandandπατάξω pataxō
V-FAI-1Sπατάσσωpatassōto strikeshall strikeαὐτόν, auton
D-ASMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἔσεσθε esesthe
V-FMI-2Pἔσομαιesomaiwill be[Zabud]ἡμῖν hēmin
P-DPἡμῖνhēminto us[to pledge]εἰς eis
PREPεἰςeistowardforδούλους doulous
N-APMδοῦλοςdoulosslaveservants,καὶ kai
CONJκαίkaiandandδουλεύσετε douleusete
V-FAI-2Pδουλεύωdouleuōbe a slaveyou shall serveἡμῖν. hēmin
P-DPἡμῖνhēminto us[to pledge] 10 Tłum. GrEn. Толк. I mówił Filistyn: „Jam dziś urągał hufcom izraelskim: Dajcie mi męża i niech walczy ze mną pojedynkiem.”И сказал Филистимлянин: сегодня я посрамлю полки Израильские; дайте мне человека, и мы сразимся вдвоем.
И# речE и3ноплемeнникъ: сE, ѓзъ днeсь ўничижи1хъ п0лкъ ї}левъ въ сeй дeнь: дади1те ми2 мyжа, и4же поб0ретсz со мн0ю є3ди1нъ.
17,10Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndεἶπεν eipen
V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto say[3saidὁ ho
T-NSMὁhothe/this/who1theἀλλόφυλος allofulos
N-NSMἀλλόφυλοςallofulosforeigner2Philistine],Ἰδοὺ idou
INJἰδούidoulook!Behold,ἐγὼ egō
P-NSἐγώegōI/weIὠνείδισα ōneidisa
V-AAI-1Sὀνειδίζωoneidizōto revileberateτὴν tēn
T-ASFὁhothe/this/whotheπαράταξιν parataxin
N-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASF Ισραηλ israēl
N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]σήμερον sēmeron
ADVσήμερονsēmerontodaytodayἐν en
PREPἐνenin/on/amonginτῇ tē
T-DSFὁhothe/this/who ἡμέρᾳ hēmera
N-DSFἡμέραhēmeradaythis day.ταύτῃ· tautē
D-DSFοὗτοςhoutosthis/he/she/itthis day.δότε dote
V-AAM-2Pδίδωμιdidōmito giveGiveμοι moi
P-DSμοίmoito me[to dwell]ἄνδρα, andra
N-ASMἀνήρanērmana man,καὶ kai
CONJκαίkaiandandμονομαχήσομεν monomachēsomen
V-FAI-1Pstrong:GV-FAI-1Pstrong:GV-FAI-1Pstrong:GV-FAI-1P ἀμφότεροι. amfoteroi
A-NPMἀμφότεροςamfoterosboth1both]! 11 Tłum. GrEn. Толк. A usłyszawszy Saul i wszyscy Izraelici takie mowy Filistyna zdumiewali się i lękali bardzo.И услышали Саул и все Израильтяне эти слова Филистимлянина, и очень испугались и ужаснулись.
И# слhша саyлъ и3 вeсь ї}ль глаг0лы и3ноплемє1нничи сі‰ и3 ўжас0шасz и3 ўбоsшасz ѕэлw2.
17,11Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndἤκουσεν ēkousen
V-AAI-3Sἀκούωakouōto hearSaul heard,Σαουλ saoul
N-PRIΣαούλsaoulSaul[to melt]καὶ kai
CONJκαίkaiandandπᾶς pas
A-NSMπᾶςpasallallΙσραηλ israēl
N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]τὰ ta
T-APNὁhothe/this/who ῥήματα rēmata
N-APNῥῆμαrēmaword[2sayingsτοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/who3of theἀλλοφύλου allofulou
N-GSMἀλλόφυλοςallofulosforeigner4Philistineταῦτα tauta
D-APNταῦταtautathis[reward]καὶ kai
CONJκαίkaiandandἐξέστησαν exestēsan
V-AAI-3Pἐξίστημιexistēmito amazethey were startled,καὶ kai
CONJκαίkaiandandἐφοβήθησαν efobēthēsan
V-API-3Pφοβέωfobeōto fearfearedσφόδρα. sfodra
ADVσφόδραsfodraveryexceedingly. 12 Tłum. GrEn. Толк. A Dawid był synem męża Efratejczyka z Betlejem Judy, o którym wyżej powiedziano; imię jego było Izaj, a miał ośmiu synów i był mężem za dni Saulowych starym i podeszłym w latach między mężami.Давид же был сын Ефрафянина из Вифлеема Иудина, по имени Иессея, у которого было восемь сыновей. Этот человек во дни Саула достиг старости и был старший между мужами.
Давjдъ же є3фраfeевъ, сeй бЁ t виfлеeма їyдина, и4мz же nтцY є3гw2 їессeй, є3мyже бЁ џсмь сынHвъ. Во дни6 же саyлwвы бЁ мyжъ т0й состарёсz въ мужeхъ.
17,12Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABP 13 Tłum. GrEn. Толк. I poszli trzej synowie jego starsi za Saulem na wojnę; a imiona trzech synów jego, którzy poszli na wojnę: Eliab, pierworodny, wtóry Abinadab, a trzeci Samma.Три старших сына Иессеевы пошли с Саулом на войну; имена трех сыновей его, пошедших на войну: старший - Елиав, второй за ним - Аминадав, и третий - Самма;
И# и3д0ша три2 сhны їессeєвы старёйшіи на брaнь съ саyломъ: и3менa же сынHвъ є3гw2 пошeдшихъ на брaнь, є3ліaвъ первор0дный є3гw2, и3 вторhй ґмінадaвъ, и3 трeтій саммA.
17,32Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndεἶπεν eipen
V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto sayDavid saidΔαυιδ dauid
N-PRIΔαυείδ, Δαυίδ, Δαβίδdaueid dauid dabidDavid[Bunni]πρὸς pros
PREPπρόςprosto/withtoΣαουλ saoul
N-PRIΣαούλsaoulSaul[to melt]Μὴ mē
ADVμήmēnotLet notδὴ dē
PRTδήdēso[onion]συμπεσέτω sumpesetō
V-AAM-3Sstrong:GV-AAM-3Sstrong:GV-AAM-3Sstrong:GV-AAM-3S ἡ hē
T-NSFὁhothe/this/who1theκαρδία kardia
N-NSFκαρδίαkardiaheart2heartτοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/who κυρίου kuriou
N-GSMκύριοςkurioslord3of my master]μου mou
P-GSμοῦmouof me[Jesimiel]ἐπ' ep
PREPἐπίepiupon/to/againstoverαὐτόν· auton
D-ASMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ὁ ho
T-NSMὁhothe/this/who δοῦλός doulos
N-NSMδοῦλοςdoulosslaveYour servantσου sou
P-GSσοῦsouyou[guard]πορεύσεται poreusetai
V-FMI-3Sπορεύωporeuōto gowill goΚαὶ kai
CONJκαίkaiandandπολεμήσει polemēsei
V-FAI-3Sπολεμέωpolemeōto fightdo battleμετὰ meta
PREPμετάmetawith/afterwithτοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/who ἀλλοφύλου allofulou
N-GSMἀλλόφυλοςallofulosforeignerthis Philistine.τούτου. toutou
D-GSMτούτουtoutouof this[to flee] 14 Tłum. GrEn. Толк. Lecz Dawid był najmłodszy.Давид же был меньший. Трое старших пошли с Саулом,
Давjдъ же бЁ ю3нёйшій, и3 три2 б0льшіи є3гw2 и3д0ша в8слёдъ саyла.
17,33Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndεἶπεν eipen
V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto saySaul saidΣαουλ saoul
N-PRIΣαούλsaoulSaul[to melt]πρὸς pros
PREPπρόςprosto/withtoΔαυιδ dauid
N-PRIΔαυείδ, Δαυίδ, Δαβίδdaueid dauid dabidDavid[Bunni]Οὐ ou
ADVοὐouno[Carmi]μὴ mē
ADVμήmēnot[Jokmeam]δυνήσῃ dunēsē
V-FMI-2Sδύναμαιdunamaibe ableshall you be ableπορευθῆναι poreuthēnai
V-APRπορεύωporeuōto goto goπρὸς pros
PREPπρόςprosto/withagainstτὸν ton
T-ASMὁhothe/this/who ἀλλόφυλον allofulon
N-ASMἀλλόφυλοςallofulosforeignerthis Philistineτοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/who[that]πολεμεῖν polemein
V-PARπολεμέωpolemeōto fightto battleμετ' met
PREPμετάmetawith/after[bed]αὐτοῦ, autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ὅτι hoti
CONJὅτιhotithat/sinceforπαιδάριον paidarion
N-NSNπαιδάριονpaidarionboyare a boy,εἶ ei
V-PAI-2Sεἰeiif[clod]σύ, su
P-NSσύsuyou[rest]καὶ kai
CONJκαίkaiand[desire]αὐτὸς autos
D-NSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἀνὴρ anēr
N-NSMἀνήρanērmanis a manπολεμιστὴς polemistēs
N-GSMstrong:GN-GSMstrong:GN-GSMstrong:GN-GSM ἐκ ek
PREPἐκekof/fromfromνεότητος neotētos
N-GSFνεότηςneotēsyouthhis youth.αὐτοῦ. autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall] 15 Tłum. GrEn. Толк. Gdy tedy trzej starsi poszli za Saulem, odszedł Dawid i wrócił się od Saula, aby paść trzodę ojca swego w Betlejem.а Давид возвратился от Саула, чтобы пасти овец отца своего в Вифлееме.
Давjдъ же возврати1всz t саyла, tи1де пасти2 џвцы nтцA своегw2 въ виfлеeмъ.
17,34Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndεἶπεν eipen
V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto sayDavid saidΔαυιδ dauid
N-PRIΔαυείδ, Δαυίδ, Δαβίδdaueid dauid dabidDavid[Bunni]πρὸς pros
PREPπρόςprosto/withtoΣαουλ saoul
N-PRIΣαούλsaoulSaul[to melt]Ποιμαίνων poimainōn
V-PAPRSποιμαίνωpoimainōto shepherd[3tendingἦν ēn
V-IAI-3Sἦνēnwas[pledge]ὁ ho
T-NSMὁhothe/this/who δοῦλός doulos
N-NSMδοῦλοςdoulosslave1Your servant]σου sou
P-GSσοῦsouyou[guard]τῷ tō
T-DSMὁhothe/this/whoforπατρὶ patri
N-DSMπατήρpatērfatherhis fatherαὐτοῦ autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἐν en
PREPἐνenin/on/amongamongτῷ tō
T-DSMὁhothe/this/whotheποιμνίῳ, poimniō
N-DSNποίμνιονpoimnionflockflock.καὶ kai
CONJκαίkaiandAndὅταν hotan
ADVὅτανhotanwhen(-ever)wheneverἤρχετο ērcheto
V-IMI-3Sἔρχομαιerchomaito come/go[3cameὁ ho
T-NSMὁhothe/this/who1theλέων leōn
N-NSMλέωνleōnlion2lion]καὶ kai
CONJκαίkaiandandἡ hē
T-NSFὁhothe/this/whotheἄρκος arkos
N-NSFἄρκτοςarktosbearbear,καὶ kai
CONJκαίkaiandandἐλάμβανεν elambanen
V-IAI-3Sλαμβάνωlambanōto takeit tookπρόβατον probaton
N-ASNπρόβατονprobatonsheepa sheepἐκ ek
PREPἐκekof/fromfrom out ofτῆς tēs
T-GSFὁhothe/this/whotheἀγέλης, agelēs
N-GSFἀγέληagelēherdherd, 16 Tłum. GrEn. Толк. A Filistyńczyk wychodził rano i wieczór, i stawał przez czterdzieści dni.И выступал Филистимлянин тот утром и вечером и выставлял себя сорок дней.
И# прихождaше и3ноплемeнникъ ќтрw и3 въ вeчеръ, kвлszсz пред8 ї}лемъ четhредесzть днjй.
17,35Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandthatἐξεπορευόμην exeporeuomēn
V-IMI-1Sἐκπορεύωekporeuōto come/go outI went forthὀπίσω opisō
PREPὀπίσωopisōafterafterαὐτοῦ autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
CONJκαίkaiandandἐπάταξα epataxa
V-AAI-1Sπατάσσωpatassōto strikestruckαὐτὸν auton
D-ASMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
CONJκαίkaiandandἐξέσπασα exespasa
V-AAI-1Sstrong:GV-AAI-1Sstrong:GV-AAI-1Sstrong:GV-AAI-1S ἐκ ek
PREPἐκekof/fromofτοῦ tou
T-GSNὁhothe/this/who στόματος stomatos
N-GSNστόμαstomamouthhis mouth;αὐτοῦ, autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
CONJκαίkaiandandεἰ ei
CONJεἰeiififἐπανίστατο epanistato
V-IMI-3Sἐπανίστημιepanistēmito rebel againsthe rose upἐπ' ep
PREPἐπίepiupon/to/againstagainstἐμέ, eme
P-ASἐμέememe[Diblaim]καὶ kai
CONJκαίkaiand ἐκράτησα ekratēsa
V-AAI-1Sκρατέωkrateōto grasp/seizeI heldτοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/who φάρυγγος farungos
N-GSMstrong:GN-GSMstrong:GN-GSMstrong:GN-GSM αὐτοῦ autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
CONJκαίkaiandandἐπάταξα epataxa
V-AAI-1Sπατάσσωpatassōto strikestruck ,καὶ kai
CONJκαίkaiandandἐθανάτωσα ethanatōsa
V-AAI-1Sθανατόωthanatoōto killI put him to death.αὐτόν· auton
D-ASMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall] 17 Tłum. GrEn. Толк. – Rzekł tedy Izaj do Dawida, syna swego: „Weźmij dla braci swych efę prażma i dziesięcioro chleba tego, i pobiegnij do obozu,И сказал Иессей Давиду, сыну своему: возьми для братьев своих ефу сушеных зерен и десять этих хлебов и отнеси поскорее в стан к твоим братьям;
И# речE їессeй давjду сhну своемY: возми2 u5бо брaтіzмъ твои6мъ мёру є4фі муки2 и3 дeсzть хлBбъ си1хъ, и3 и3ди2 въ п0лкъ, и3 дaждь брaтіzмъ твои6мъ:
17,36Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndτὴν tēn
T-ASFὁhothe/this/who[3theἄρκον arkon
N-ASFἄρκτοςarktosbear7bearἔτυπτεν etupten
V-IAI-3Sτύπτωtuptōto strike2beatὁ ho
T-NSMὁhothe/this/who6theδοῦλός doulos
N-NSMδοῦλοςdoulosslave1your servant],σου sou
P-GSσοῦsouyou[guard]καὶ kai
CONJκαίkaiand5andτὸν ton
T-ASMὁhothe/this/who λέοντα, leonta
N-ASMλέωνleōnlion4lionκαὶ kai
CONJκαίkaiandandἔσται estai
V-FMI-3Sἔσομαιesomaiwill be[Zabud]ὁ ho
T-NSMὁhothe/this/who ἀλλόφυλος allofulos
N-NSMἀλλόφυλοςallofulosforeigner3Philistineὁ ho
T-NSMὁhothe/this/who ἀπερίτμητος aperitmētos
A-NSMἀπερίτμητοςaperitmētosuncircumcised2uncircumcised]ὡς hōs
CONJὡςhōswhich/howasἓν hen
A-ASNεἰςeistoward[to strive]τούτων· toutōn
D-GPMτούτωνtoutōnof these[to sprinkle]οὐχὶ ouchi
ADVοὐχίouchinot[be sated]πορεύσομαι poreusomai
V-FMI-1Sπορεύωporeuōto go[empty]καὶ kai
CONJκαίkaiand[desire]πατάξω pataxō
V-FAI-1Sπατάσσωpatassōto strike[to slander]αὐτὸν auton
D-ASMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
CONJκαίkaiand[desire]ἀφελῶ afelō
V-FAI-1Sἀφαιρέωafaireōto remove[Eshtemoa]σήμερον sēmeron
ADVσήμερονsēmerontoday[mantle]ὄνειδος oneidos
N-ASNὄνειδοςoneidosdisgrace[covering]ἐξ ex
PREPἐκekof/from[Gilgal]Ισραηλ; israēl
N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]διότι dioti
CONJδιότιdiotibecause[cistern]τίς tis
I-NSMτιςtisone[groaning]ὁ ho
T-NSMὁhothe/this/who[that]ἀπερίτμητος aperitmētos
A-NSMἀπερίτμητοςaperitmētosuncircumcised[Immer]οὗτος, houtos
D-NSMοὗτοςhoutosthis/he/she/it3Philistineὃς hos
R-NSMὅς, ἥhhos ēwhichwhoὠνείδισεν ōneidisen
V-AAI-3Sὀνειδίζωoneidizōto revileberatesπαράταξιν parataxin
N-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASF θεοῦ theou
N-GSMθεόςtheosGodof living God.ζῶντος; zōntos
V-PAPGSζάωzaōto liveof living God. 18 Tłum. GrEn. Толк. do braci swych, a dziesięć serów tych zaniesiesz do rotmistrza; i odwiedzisz braci swych, czy się im dobrze wiedzie; i dowiedz się, z kim stoją w szyku.”а эти десять сыров отнеси тысяченачальнику и наведайся о здоровье братьев и узнай о нуждах их.
и3 дeсzть сhрwвъ t млекA сегw2, и3 дaждь тhсzщнику: и3 брaтію свою2 посэти2 въ ми1рэ, и3 є3ли1кихъ ѓще трeбуютъ, ўвёси, суббHтствовати же бyдеши со мн0ю.
17,37Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκύριος, kurios
N-NSMκύριοςkurioslordlordὃς hos
R-NSMὅς, ἥhhos ēwhichwhoἐξείλατό exeilato
V-AAI-3Sἐξαιρέωexaireōto take out/selectrescuedμε me
P-ASμέmeme[Jehdeiah]ἐκ ek
PREPἐκekof/fromfrom out ofχειρὸς cheiros
N-GSFχείρcheirhandhandτοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/whoof theλέοντος leontos
N-GSMλέωνleōnlionlion,καὶ kai
CONJκαίkaiandAndἐκ ek
PREPἐκekof/fromfrom out ofχειρὸς cheiros
N-GSFχείρcheirhandhandτῆς tēs
T-GSFὁhothe/this/whoof theἄρκου, arkou
N-GSFἄρκτοςarktosbearbear,αὐτὸς autos
D-NSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἐξελεῖταί exeleitai
V-FMI-3Sἐξαιρέωexaireōto take out/selectwill rescueμε me
P-ASμέmeme[Jehdeiah]ἐκ ek
PREPἐκekof/fromfrom out ofχειρὸς cheiros
N-GSFχείρcheirhandhandτοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/who ἀλλοφύλου allofulou
N-GSMἀλλόφυλοςallofulosforeigner[2Philistineτοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/who ἀπεριτμήτου aperitmētou
A-GSMἀπερίτμητοςaperitmētosuncircumcised1of this uncircumcised].τούτου. toutou
D-GSMτούτουtoutouof this[to flee]καὶ kai
CONJκαίkaiandandεἶπεν eipen
V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto sayDavid said,Σαουλ saoul
N-PRIΣαούλsaoulSaul[to melt]πρὸς pros
PREPπρόςprosto/withtoΔαυιδ dauid
N-PRIΔαυείδ, Δαυίδ, Δαβίδdaueid dauid dabidDavid[Bunni]Πορεύου, poreuou
V-PAM-2Sπορεύωporeuōto goGoκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndἔσται estai
V-FMI-3Sἔσομαιesomaiwill be[Zabud]κύριος kurios
N-NSMκύριοςkurioslordthe lord will beμετὰ meta
PREPμετάmetawith/afterwithσοῦ. sou
P-GSσοῦsouyou[guard] 19 Tłum. GrEn. Толк. A Saul i oni, i wszyscy synowie Izraelowi w dolinie Terebintu walkę wiedli z Filistynami.Саул и они и все Израильтяне находились в долине дуба и готовились к сражению с Филистимлянами.
Саyлъ же и3 вси2 лю1діе бsху во ўд0ли дyба рaтующесz со и3ноплемє1нники.
17,38Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndἐνέδυσεν enedusen
V-AAI-3Sἐνδύωenduōto clotheSaul clothedΣαουλ saoul
N-PRIΣαούλsaoulSaul[to melt]τὸν ton
T-ASMὁhothe/this/who Δαυιδ dauid
N-PRIΔαυείδ, Δαυίδ, Δαβίδdaueid dauid dabidDavid[Bunni]μανδύαν manduan
N-ASMstrong:GN-ASMstrong:GN-ASMstrong:GN-ASM καὶ kai
CONJκαίkaiandandπερικεφαλαίαν perikefalaian
N-ASFπερικεφαλαίαperikefalaiahelmet[3helmetχαλκῆν chalkēn
A-ASFstrong:GA-ASFstrong:GA-ASFstrong:GA-ASF περὶ peri
PREPπερίperiabout[Mebunnai]τὴν tēn
T-ASFὁhothe/this/who κεφαλὴν kefalēn
N-ASFκεφαλήkefalēheadhis head,αὐτοῦ autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall] 20 Tłum. GrEn. Толк. Wstał tedy Dawid rano i poruczył trzodę stróżowi, a obładowany poszedł, jak mu był przykazał Izaj.И встал Давид рано утром, и поручил овец сторожу, и, взяв ношу, пошел, как приказал ему Иессей, и пришел к обозу, когда войско выведено было в строй и с криком готовилось к сражению.
И# востA давjдъ рaнw, џвцы же њстaви со стрaжею, и3 взS, и3 tи1де, ћкоже заповёда є3мY nтeцъ є3гw2 їессeй: и3 пріи1де на мёсто, и3дёже и3схождaху си1льніи на брaнь и3 вопіsху въ полцёхъ.
17,39Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndἔζωσεν ezōsen
V-AAI-3Sζώννυμιzōnnumito dressDavid tied onτὸν ton
T-ASMὁhothe/this/who Δαυιδ dauid
N-PRIΔαυείδ, Δαυίδ, Δαβίδdaueid dauid dabidDavid[Bunni]τὴν tēn
T-ASFὁhothe/this/whotheῥομφαίαν romfaian
N-ASFῥομφαίαromfaiasword[lampstand]αὐτοῦ autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἐπάνω epanō
ADVἐπάνωepanōaboveuponτοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/who[that]μανδύου manduou
N-GSMstrong:GN-GSMstrong:GN-GSMstrong:GN-GSM αὐτοῦ. autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
CONJκαίkaiandAndἐκοπίασεν ekopiasen
V-AAI-3Sκοπιάωkopiaōto labor[2tiredπεριπατήσας peripatēsas
V-AAPRSπεριπατέωperipateōto walk3walkingἅπαξ hapax
ADVἅπαξhapaxonce[faithfulness]καὶ kai
CONJκαίkaiandAndδίς· dis
ADVδίςdistwice[high]καὶ kai
CONJκαίkaiandandεἶπεν eipen
V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto sayDavid saidΔαυιδ dauid
N-PRIΔαυείδ, Δαυίδ, Δαβίδdaueid dauid dabidDavid[Bunni]πρὸς pros
PREPπρόςprosto/withtoΣαουλ saoul
N-PRIΣαούλsaoulSaul[to melt]οὐ ou
ADVοὐounoI have not tested them;μὴ mē
ADVμήmēnot[Jokmeam]δύνωμαι dunōmai
V-PMS-1Sδύναμαιdunamaibe ableshall I be ableπορευθῆναι poreuthēnai
V-APRπορεύωporeuōto goto goἐν en
PREPἐνenin/on/amonginτούτοις, toutois
D-DPMτούτοιςtoutoisto these[to propagate]ὅτι hoti
CONJὅτιhotithat/sinceforΟὐ ou
ADVοὐouno[Carmi]πεπείραμαι. pepeiramai
V-RMI-1Sπειράζωpeirazōto test/temptI have not tested them;καὶ kai
CONJκαίkaiand[desire]ἀφαιροῦσιν afairousin
V-PAI-3Pἀφαιρέωafaireōto remove[Eshtemoa]αὐτὰ auta
D-APNαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἀπ' ap
PREPἀπόapofromfromαὐτοῦ. autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall] 21 Tłum. GrEn. Толк. I przyszedł na miejsce Magala i do wojska, które wyszedłszy do bitwy okrzyk uczyniło w potyczce; bo się ustawił w szyku lud izraelski, ale i Filistyni naprzeciwko byli w pogotowiu.И расположили Израильтяне и Филистимляне строй против строя.
Занeже воwружaшесz ї}ль проти1ву и3ноплемeнникwмъ, и3 и3ноплемє1нницы воwружaхусz проти1ву ї}лz.
17,40Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndἔλαβεν elaben
V-AAI-3Sλαμβάνωlambanōto takehe tookτὴν tēn
T-ASFὁhothe/this/who βακτηρίαν baktērian
N-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASF αὐτοῦ autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἐν en
PREPἐνenin/on/amonginτῇ tē
T-DSFὁhothe/this/who χειρὶ cheiri
N-DSFχείρcheirhandhis hand,αὐτοῦ autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
CONJκαίkaiandandἐξελέξατο exelexato
V-AMI-3Sἐκλέγωeklegōto selectchoseἑαυτῷ heautō
D-DSMἑαυτοῦheautoumy/your/him-selffor himselfπέντε pente
N-NUIπέντεpentefivefiveλίθους lithous
N-APMλίθοςlithosstone[2stonesλείους leious
A-APMλεῖοςleiossmooth1smooth]ἐκ ek
PREPἐκekof/fromfrom out ofτοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/whotheχειμάρρου cheimarrou
N-GSMχείμαρροςcheimarrosbrookrushing stream.καὶ kai
CONJκαίkaiandAndἔθετο etheto
V-AMI-3Sτίθημιtithēmito placehe putαὐτοὺς autous
D-APMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἐν en
PREPἐνenin/on/amonginτῷ tō
T-DSNὁhothe/this/whotheκαδίῳ kadiō
N-DSNstrong:GN-DSNstrong:GN-DSNstrong:GN-DSN τῷ tō
T-DSNὁhothe/this/whoof theποιμενικῷ poimenikō
A-DSNstrong:GA-DSNstrong:GA-DSNstrong:GA-DSN τῷ tō
T-DSNὁhothe/this/whothe oneὄντι onti
V-PAPMSὤνōnbeing[mockery]αὐτῷ autō
D-DSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]εἰς eis
PREPεἰςeistowardforσυλλογὴν sullogēn
N-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASF καὶ kai
CONJκαίkaiandAndσφενδόνην sfendonēn
N-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASF αὐτοῦ autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἐν en
PREPἐνenin/on/amonginτῇ tē
T-DSFὁhothe/this/who χειρὶ cheiri
N-DSFχείρcheirhandhis hand;αὐτοῦ autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
CONJκαίkaiandandπροσῆλθεν prosēlthen
V-AAI-3Sπροσέρχομαιproserchomaito come near/agreehe went forwardπρὸς pros
PREPπρόςprosto/withtoτὸν ton
T-ASMὁhothe/this/who ἄνδρα andra
N-ASMἀνήρanērmanman,τὸν ton
T-ASMὁhothe/this/whotheἀλλόφυλον. allofulon
N-ASMἀλλόφυλοςallofulosforeignerPhilistine. 22 Tłum. GrEn. Толк. Zostawiwszy tedy Dawid rzeczy, które przyniósł, pod ręką stróża u tłumoków, pobiegł na miejsce bitwy i pytał się, czy się we wszystkim dobrze powodziło braci jego.Давид оставил свою ношу обозному сторожу и побежал в ряды и, придя, спросил братьев своих о здоровье.
И# положи2 давjдъ брeмz своE въ рукaхъ стрaжа, и3 течE въ п0лкъ, и3 пришeдъ вопроси2 брaтію свою2 въ ми1рэ.
17,41Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABP 23 Tłum. GrEn. Толк. A gdy on jeszcze rozmawiał z nimi, ukazał się mąż ów bękart, występujący, imieniem Goliat, Filistyn z Get, z obozu Filistynów, i gdy mówił te same słowa, usłyszał je Dawid.И вот, когда он разговаривал с ними, единоборец, по имени Голиаф, Филистимлянин из Гефа, выступает из рядов Филистимских и говорит те слова, и Давид услышал их.
Глаг0лющу же є3мY съ ни1ми, и3 сE, мyжъ месeйскій, є3мyже и4мz голіafъ, фmлістjмлzнинъ t гefы, и3зhде t полкHвъ и3ноплемeнничихъ и3 глаг0ла по словесє1мъ си6мъ, и3 ўслhша давjдъ.
17,42Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndεἶδεν eiden
V-AAI-3Sεἴδωeidōto knowGoliath beheldΓολιαδ goliad
N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI τὸν ton
T-ASMὁhothe/this/who Δαυιδ dauid
N-PRIΔαυείδ, Δαυίδ, Δαβίδdaueid dauid dabidDavid[Bunni]καὶ kai
CONJκαίkaiandandἠτίμασεν ētimasen
V-AAI-3Sἀτιμάζωatimazōto dishonor[guilty]αὐτόν, auton
D-ASMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ὅτι hoti
CONJὅτιhotithat/sinceforαὐτὸς autos
D-NSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἦν ēn
V-IAI-3Sἦνēnwas[pledge]παιδάριον paidarion
N-ASNπαιδάριονpaidarionboya boy,καὶ kai
CONJκαίkaiandandαὐτὸς autos
D-NSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]πυρράκης purrakēs
N-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSM μετὰ meta
PREPμετάmetawith/afterwithκάλλους kallous
N-GSNstrong:GN-GSNstrong:GN-GSNstrong:GN-GSN ὀφθαλμῶν. ofthalmōn
N-GPMὀφθαλμόςofthalmoseyeof eyes. 24 Tłum. GrEn. Толк. A wszyscy Izraelici, gdy ujrzeli męża, uciekli przed nim, bojąc się go bardzo.И все Израильтяне, увидев этого человека, убегали от него и весьма боялись.
И# вси2 мyжіе ї}лєвы є3гдA ўви1дэша мyжа, и3 бэжaша t лицA є3гw2 и3 ўбоsшасz ѕэлw2.
17,43Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndεἶπεν eipen
V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto say[3saidὁ ho
T-NSMὁhothe/this/who1theἀλλόφυλος allofulos
A-NSMἀλλόφυλοςallofulosforeigner2Philistine]πρὸς pros
PREPπρόςprosto/withtoΔαυιδ dauid
N-PRIΔαυείδ, Δαυίδ, Δαβίδdaueid dauid dabidDavid[Bunni]Ὡσεὶ hōsei
PRTὡσείhōseilike/as/about[2Asκύων kuōn
N-NSMκύωνkuōndog3a dogἐγώ egō
P-NSἐγώegōI/we1Am I]εἰμι, eimi
V-PAI-1Sεἰμίeimito be[decree]ὅτι hoti
CONJὅτιhotithat/sincethatσὺ su
P-NSσύsuyou[rest]ἔρχῃ erchē
V-PMS-2Sἔρχομαιerchomaito come/go[to endow]ἐπ' ep
PREPἐπίepiupon/to/against[Hadadezer]ἐμὲ eme
P-ASἐμέememe[Diblaim]ἐν en
PREPἐνenin/on/amongwithῥάβδῳ rabdō
N-DSFῥάβδοςrabdosroda rodκαὶ kai
CONJκαίkaiandandλίθοις; lithois
N-DPMλίθοςlithosstonestones?καὶ kai
CONJκαίkaiandAndεἶπεν eipen
V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto say[Horam]Δαυιδ dauid
N-PRIΔαυείδ, Δαυίδ, Δαβίδdaueid dauid dabidDavid[Bunni]Οὐχί, ouchi
ADVοὐχίouchinot[be sated]ἀλλ' all
CONJἀλλάallabut[be gone]ἢ ē
CONJὁhothe/this/who1theχείρω cheirō
V-PAI-1Sstrong:GV-PAI-1Sstrong:GV-PAI-1Sstrong:GV-PAI-1S κυνός. kunos
N-GSMκύωνkuōndog[fresh-plucked]καὶ kai
CONJκαίkaiand[desire]κατηράσατο katērasato
V-AMI-3Sκαταράομαιkataraomaito curse[3cursedὁ ho
T-NSMὁhothe/this/who ἀλλόφυλος allofulos
A-NSMἀλλόφυλοςallofulosforeigner2Philistine]τὸν ton
T-ASMὁhothe/this/who Δαυιδ dauid
N-PRIΔαυείδ, Δαυίδ, Δαβίδdaueid dauid dabidDavid[Bunni]ἐν en
PREPἐνenin/on/amongbyτοῖς tois
T-DPMὁhothe/this/who[that]θεοῖς theois
N-DPMθεόςtheosGodhis gods.αὐτοῦ. autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall] 25 Tłum. GrEn. Толк. I rzekł ktoś z Izraelitów: „A widzieliście tego męża, który wychodzi? Wychodzi, aby urągać Izraelowi. Męża tedy, który by go zabił, ubogaci król bogactwy wielkimi i da mu córkę swoją, a dom ojca jego uczyni wolnym od podatków w Izraelu.”И говорили Израильтяне: видите этого выступающего человека? Он выступает, чтобы поносить Израиля. Если бы кто убил его, одарил бы того царь великим богатством, и дочь свою выдал бы за него, и дом отца его сделал бы свободным в Израиле.
И# рёша мyжіе ї}льтестіи: ви1дэсте ли мyжа сего2 восходsща, ћкw поноси1ти ї}лz пріи1де; и3 ѓще бyдетъ мyжъ, и4же ўбіeтъ є3го2, њбогати1тъ є3го2 цaрь богaтствомъ вeліимъ, и3 дщeрь свою2 дaстъ є3мY, и3 д0мъ nтцA є3гw2 сотвори1тъ своб0денъ во ї}ли.
17,44Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndεἶπεν eipen
V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto say[3saidὁ ho
T-NSMὁhothe/this/who1theἀλλόφυλος allofulos
A-NSMἀλλόφυλοςallofulosforeigner2Philistine]πρὸς pros
PREPπρόςprosto/withtoΔαυιδ dauid
N-PRIΔαυείδ, Δαυίδ, Δαβίδdaueid dauid dabidDavid[Bunni]Δεῦρο deuro
ADVδεῦροdeurocomeCome hereπρός pros
PREPπρόςprosto/withtoμε, me
P-ASμέmeme[Jehdeiah]καὶ kai
CONJκαίkaiandandδώσω dōsō
V-FAI-1Sδίδωμιdidōmito giveI will giveτὰς tas
T-APFὁhothe/this/who σάρκας sarkas
N-APFσάρξsarxfleshyour fleshσου sou
P-GSσοῦsouyou[guard]τοῖς tois
T-DPNὁhothe/this/whotoπετεινοῖς peteinois
N-DPNπετεινόςpeteinosbirdbirdsτοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/who οὐρανοῦ ouranou
N-GSMοὐρανόςouranosheavenof heaven,καὶ kai
CONJκαίkaiandandτοῖς tois
T-DPMὁhothe/this/whoto theκτήνεσιν ktēnesin
N-DPNκτῆνοςktēnosanimal[to hide]τῆς tēs
T-GSFὁhothe/this/whoof theγῆς. gēs
N-GSFγῆgēearthearth. 26 Tłum. GrEn. Толк. I rzekł Dawid do mężów, którzy z nim stali, mówiąc: „Co dadzą mężowi, który zabije Filistyna tego, a odejmie hańbę od Izraela? Bo cóż to za Filistyn nieobrzezaniec, który urąga hufcom Boga żyjącego?”И сказал Давид людям, стоящим с ним: что сделают тому, кто убьет этого Филистимлянина и снимет поношение с Израиля? ибо кто этот необрезанный Филистимлянин, что так поносит воинство Бога живаго?
И# речE давjдъ къ мужє1мъ стоsщымъ съ ни1мъ, глаг0лz: что2 сотворитE мyжу, и4же ўбіeтъ и3ноплемeнника џнаго и3 tи1метъ поношeніе t ї}лz; ћкw кто2 є4сть и3ноплемeнникъ неwбрёзанный сeй, и4же пон0ситъ полкY бGа живaгw;
17,45Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndεἰπεν eipen
V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto sayDavid saidΔαυιδ dauid
N-PRIΔαυείδ, Δαυίδ, Δαβίδdaueid dauid dabidDavid[Bunni]πρὸς pros
PREPπρόςprosto/withtoτὸν ton
T-ASMὁhothe/this/whotheἀλλόφυλον allofulon
A-ASMἀλλόφυλοςallofulosforeignerPhilistine,Σὺ su
P-NSσύsuyou[rest]ἔρχῃ erchē
V-PMS-2Sἔρχομαιerchomaito come/gocomeπρός pros
PREPπρόςprosto/withtoμε me
P-ASμέmeme[Jehdeiah]ἐν en
PREPἐνenin/on/amongwithῥομφαίᾳ romfaia
N-DSFῥομφαίαromfaiasworda broadsword,καὶ kai
CONJκαίkaiandandἐν en
PREPἐνenin/on/amongwithδόρατι dorati
N-DSNstrong:GN-DSNstrong:GN-DSNstrong:GN-DSN καὶ kai
CONJκαίkaiandandἐν en
PREPἐνenin/on/amongwithἀσπίδι, aspidi
N-DSFἀσπίςaspisaspa shield.κἀγὼ kagō
CONJκἀγώkagōand I[loin]πορεύομαι poreuomai
V-PMI-1Sπορεύωporeuōto gocomeπρὸς pros
PREPπρόςprosto/withtoσὲ se
P-ASσέseyou[to slip]ἐν en
PREPἐνenin/on/amonginὀνόματι onomati
N-DSNὄνομαonomanamenameκυρίου kuriou
N-GSMκύριοςkurioslordof lordσαβαωθ sabaōth
N-PRIσαβαώθsabaōthof Hostsof hosts,θεοῦ theou
N-GSMθεόςtheosGodGodπαρατάξεως parataxeōs
N-GSFstrong:GN-GSFstrong:GN-GSFstrong:GN-GSF Ισραηλ, israēl
N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]ἣν hēn
R-ASFἦνēnwas[pledge]ὠνείδισας ōneidisas
V-AAI-2Sὀνειδίζωoneidizōto revileyou berateσήμερον· sēmeron
ADVσήμερονsēmerontodaytoday. 27 Tłum. GrEn. Толк. I powiedział mu lud te same słowa mówiąc: „To dadzą mężowi, który go zabije.”И сказал ему народ те же слова, говоря: вот что сделано будет тому человеку, который убьет его.
И# рек0ша є3мY лю1діе по словеси2 семY, глаг0люще: тaкw сотвори1тсz мyжу, и4же ўбіeтъ є3го2.
17,46Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndἀποκλείσει apokleisei
V-FAI-3Sἀποκλείωapokleiōto shut[2shall shut you upσε se
P-ASσέseyou[to slip]κύριος kurios
N-NSMκύριοςkurioslord1 lord]σήμερον sēmeron
ADVσήμερονsēmerontodaytodayεἰς eis
PREPεἰςeistowardbyτὴν tēn
T-ASFὁhothe/this/who χεῖρά cheira
N-ASFχείρcheirhandmy hand,μου, mou
P-GSμοῦmouof me[Jesimiel]καὶ kai
CONJκαίkaiandandἀποκτενῶ apoktenō
V-FAI-1Sἀποκτείνωapokteinōto killI will killσε se
P-ASσέseyou[to slip]καὶ kai
CONJκαίkaiandandἀφελῶ afelō
V-FAI-1Sἀφαιρέωafaireōto removeI will removeτὴν tēn
T-ASFὁhothe/this/who κεφαλήν kefalēn
N-ASFκεφαλήkefalēheadyour headσοῦ sou
P-GSσοῦsouyou[guard]ἀπὸ apo
PREPἀπόapofromfromσου sou
P-GSσοῦsouyou[guard]καὶ kai
CONJκαίkaiandandδώσω dōsō
V-FAI-1Sδίδωμιdidōmito giveI will giveτὰ ta
T-APNὁhothe/this/who κῶλά kōla
N-APNκῶλονkōloncorpseyour carcassσου sou
P-GSσοῦsouyou[guard]καὶ kai
CONJκαίkaiandandτὰ ta
T-APNὁhothe/this/whotheκῶλα kōla
N-APNκῶλονkōloncorpsecarcassesπαρεμβολῆς parembolēs
N-GSFπαρεμβολήparembolēbarracksof campἀλλοφύλων allofulōn
A-GPMἀλλόφυλοςallofulosforeignerPhilistinesἐν en
PREPἐνenin/on/amonginταύτῃ tautē
D-DSFοὗτοςhoutosthis/he/she/itthisτῇ tē
T-DSFὁhothe/this/whoof theἡμέρᾳ hēmera
N-DSFἡμέραhēmeradaydayτοῖς tois
T-DPNὁhothe/this/who πετεινοῖς peteinois
N-DPNπετεινόςpeteinosbirdbirdsτοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/whoto theοὐρανοῦ ouranou
N-GSMοὐρανόςouranosheavenheaven,καὶ kai
CONJκαίkaiandandτοῖς tois
T-DPNὁhothe/this/whoof theθηρίοις thēriois
N-DPNθηρίονthērionwild animalwild beastsτῆς tēs
T-GSFὁhothe/this/whoto theγῆς, gēs
N-GSFγῆgēearthearth;καὶ kai
CONJκαίkaiandandγνώσεται gnōsetai
V-FMI-3Sγινώσκωginōskōto know[4shall knowπᾶσα pasa
A-NSFπᾶςpasall1allἡ hē
T-NSFὁhothe/this/whoof theγῆ gē
N-NSFγῆgēearth3earth]ὅτι hoti
CONJὅτιhotithat/sincethatἔστιν estin
V-PAI-3Sἐστίestihe is[to sacrifice]θεὸς theos
N-NSMθεόςtheosGodGod isἐν en
PREPἐνenin/on/amonginΙσραηλ· israēl
N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window] 28 Tłum. GrEn. Толк. Gdy usłyszał Eliab, brat jego starszy, jak on mówił z drugimi, rozgniewał się na Dawida i rzekł: „Po coś przyszedł, a czemuś opuścił trochę owiec owych na puszczy? Znam ja pychę twoją i niecnotę serca twego; boś przyszedł, żeby widzieć bitwę!”И услышал Елиав, старший брат Давида, что говорил он с людьми, и рассердился Елиав на Давида и сказал: зачем ты сюда пришел и на кого оставил немногих овец тех в пустыне? Я знаю высокомерие твое и дурное сердце твое, ты пришел посмотреть на сражение.
И# ўслhша є3ліaвъ брaтъ є3гw2 б0льшій, внегдA глаг0лати є3мY къ мужє1мъ: и3 разгнёвасz ћростію є3ліaвъ на давjда и3 речE: почто2 сёмw пришeлъ є3си2; и3 комY њстaвилъ є3си2 м†лыz џвцы w4ны въ пустhни; вёмъ ѓзъ г0рдость твою2 и3 ѕл0бу сeрдца твоегw2, ћкw видёніz рaди брaни пришeлъ є3си2.
17,47Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndγνώσεται gnōsetai
V-FMI-3Sγινώσκωginōskōto know[3shall knowπᾶσα pasa
A-NSFπᾶςpasall1allἡ hē
T-NSFὁhothe/this/who ἐκκλησία ekklēsia
N-NSFἐκκλησίαekklēsiaassembly2this assembly]αὕτη hautē
D-NSFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ὅτι hoti
CONJὅτιhotithat/sincethatοὐκ ouk
ADVοὐounonotἐν en
PREPἐνenin/on/amongbyῥομφαίᾳ romfaia
N-DSFῥομφαίαromfaiaswordbroadsword,καὶ kai
CONJκαίkaiandandδόρατι dorati
N-DSNstrong:GN-DSNstrong:GN-DSNstrong:GN-DSN σῴζει sōzei
V-PAI-3Sσῴζωsōzōto savelord delivers;κύριος, kurios
N-NSMκύριοςkurioslordlord delivers;ὅτι hoti
CONJὅτιhotithat/sinceforτοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/who[3 of theκυρίου kuriou
N-GSMκύριοςkurioslord4 lordὁ ho
T-NSMὁhothe/this/who1theπόλεμος, polemos
N-NSMπόλεμοςpolemoswar2war],καὶ kai
CONJκαίkaiandandπαραδώσει paradōsei
V-FAI-3Sπαραδίδωμιparadidōmito deliverlord shall deliverκύριος kurios
N-NSMκύριοςkurioslordlord shall deliverὑμᾶς humas
P-APὑμᾶςhumasyou[offspring]εἰς eis
PREPεἰςeistowardintoχεῖρας cheiras
N-APFχείρcheirhandour hands.ἡμῶν. hēmōn
P-GPἡμῶνhēmōnof us[harm] 29 Tłum. GrEn. Толк. I rzekł Dawid: „Cóżem uczynił? Czyż to nie było tylko słowo?”И сказал Давид: что же я сделал? не слова ли это?
И# речE давjдъ: что2 сотвори1хъ нн7э; нёсть ли рёчь;
17,48Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndἀνέστη anestē
V-AAI-3Sἀνίστημιanistēmito arise[3rose upὁ ho
T-NSMὁhothe/this/who1theἀλλόφυλος allofulos
A-NSMἀλλόφυλοςallofulosforeigner2Philistine],καὶ kai
CONJκαίkaiandandἐπορεύθη eporeuthē
V-API-3Sπορεύωporeuōto gowentεἰς eis
PREPεἰςeistowardtoσυνάντησιν sunantēsin
N-ASFσυνάντησιςsunantēsismeetingmeet withΔαυιδ. dauid
N-PRIΔαυείδ, Δαυίδ, Δαβίδdaueid dauid dabidDavid[Bunni] 30 Tłum. GrEn. Толк. I ustąpił trochę od niego ku drugiemu, i powtórzył tę samą mowę. I odpowiedział mu lud słowo, jak i pierwej.И отворотился от него к другому и говорил те же слова, и отвечал ему народ по-прежнему.
И# tврати1сz t негw2 ко и3н0му и3 речE по словеси2 семY. И# tвэщaша є3мY лю1діе по словеси2 прeжнему.
17,49Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndἐξέτεινεν exeteinen
V-AAI-3Sἐκτείνωekteinōto stretch outDavid stretched outΔαυιδ dauid
N-PRIΔαυείδ, Δαυίδ, Δαβίδdaueid dauid dabidDavid[Bunni]τὴν tēn
T-ASFὁhothe/this/who χεῖρα cheira
N-ASFχείρcheirhandhis handαὐτοῦ autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]εἰς eis
PREPεἰςeistowardintoτὸ to
T-ASNὁhothe/this/whotheκάδιον kadion
N-ASNstrong:GN-ASNstrong:GN-ASNstrong:GN-ASN καὶ kai
CONJκαίkaiandandἔλαβεν elaben
V-AAI-3Sλαμβάνωlambanōto takehe tookἐκεῖθεν ekeithen
ADVἐκεῖθενekeithenfrom therefrom thereλίθον lithon
N-ASMλίθοςlithosstone[2stoneἕνα hena
A-ASMεἷςheisone1one],καὶ kai
CONJκαίkaiandandἐσφενδόνησεν esfendonēsen
V-AAI-3Sstrong:GV-AAI-3Sstrong:GV-AAI-3Sstrong:GV-AAI-3S καὶ kai
CONJκαίkaiandandἐπάταξεν epataxen
V-AAI-3Sπατάσσωpatassōto strikehe struckτὸν ton
T-ASMὁhothe/this/whotheἀλλόφυλον allofulon
A-ASMἀλλόφυλοςallofulosforeignerPhilistineἐπὶ epi
PREPἐπίepiupon/to/againstuntoτὸ to
T-ASNὁhothe/this/who μέτωπον metōpon
N-ASNμέτωπονmetōponforeheadhis forehead;αὐτοῦ, autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
CONJκαίkaiandandδιέδυ diedu
V-AAI-3Sstrong:GV-AAI-3Sstrong:GV-AAI-3Sstrong:GV-AAI-3S ὁ ho
T-NSMὁhothe/this/who1theλίθος lithos
N-NSMλίθοςlithosstone2stone]διὰ dia
PREPδιάdiathrough/because of[enclosure]τῆς tēs
T-GSFὁhothe/this/who περικεφαλαίας perikefalaias
N-GSFπερικεφαλαίαperikefalaiahelmet[precious thing]εἰς eis
PREPεἰςeistowardinτὸ to
T-ASNὁhothe/this/whotheμέτωπον metōpon
N-ASNμέτωπονmetōponforeheadhis forehead;αὐτοῦ, autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
CONJκαίkaiandandἔπεσεν epesen
V-AAI-3Sπίπτωpiptōto collapsehe fellἐπὶ epi
PREPἐπίepiupon/to/againstuponπρόσωπον prosōpon
N-ASNπρόσωπονprosōponfacehis faceαὐτοῦ autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἐπὶ epi
PREPἐπίepiupon/to/againstuponτὴν tēn
T-ASFὁhothe/this/who[that]γῆν. gēn
N-ASFγῆgēearthground. 31 Tłum. GrEn. Толк. – I usłyszano słowa, które mówił Dawid, i powiedziano je przed Saulem.И услышали слова, которые говорил Давид, и пересказали Саулу, и тот призвал его.
И# слы6шаны бhша глаг0лы, и5хже глаг0ла давjдъ, и3 возвэсти1ша пред8 саyломъ: и3 поsша є3го2 лю1діе и3 привед0ша є3го2 пред8 саyла.
17,50Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABP 32 Tłum. GrEn. Толк. A gdy był do niego przywiedziony, rzekł mu: „Niech nie upada serce niczyje dla niego! Ja, sługa twój, pójdę i potkam się z Filistynem.”И сказал Давид Саулу: пусть никто не падает духом из-за него; раб твой пойдет и сразится с этим Филистимлянином.
И# речE давjдъ къ саyлу: да не ўжасaетсz сeрдце господи1ну моемY њ сeмъ, рaбъ тв0й п0йдетъ и3 поб0ретсz со и3ноплемeнникомъ си1мъ.
17,51Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndἔδραμεν edramen
V-AAI-3Sτρέχωtrechōto runDavid ranΔαυιδ dauid
N-PRIΔαυείδ, Δαυίδ, Δαβίδdaueid dauid dabidDavid[Bunni]καὶ kai
CONJκαίkaiandandἐπέστη epestē
V-AAI-3Sἐφίστημιefistēmito approachstoodἐπ' ep
PREPἐπίepiupon/to/againstoverαὐτὸν auton
D-ASMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
CONJκαίkaiandandἔλαβεν elaben
V-AAI-3Sλαμβάνωlambanōto takehe tookτὴν tēn
T-ASFὁhothe/this/who ῥομφαίαν romfaian
N-ASFῥομφαίαromfaiaswordhis broadsword,αὐτοῦ autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
CONJκαίkaiandandἐθανάτωσεν ethanatōsen
V-AAI-3Sθανατόωthanatoōto killhe put him to death,αὐτὸν auton
D-ASMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
CONJκαίkaiandandἀφεῖλεν afeilen
V-AAI-3Sἀφαιρέωafaireōto removehe removedτὴν tēn
T-ASFὁhothe/this/who κεφαλὴν kefalēn
N-ASFκεφαλήkefalēheadhis head.αὐτοῦ. autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
CONJκαίkaiandandεἶδον eidon
V-AAI-3Pεἴδωeidōto know[3beheldοἱ hoi
T-NPMὁhothe/this/who ἀλλόφυλοι allofuloi
A-NPMἀλλόφυλοςallofulosforeigner2Philistines]ὅτι hoti
CONJὅτιhotithat/sincethatτέθνηκεν tethnēken
V-RAI-3Sθνῄσκωthnēskōto die/be dead[2has diedὁ ho
T-NSMὁhothe/this/who1theδυνατὸς dunatos
A-NSMδυνατόςdunatosable1their mighty one],αὐτῶν, autōn
D-GPMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
CONJκαίkaiandAndἔφυγον. efugon
V-AAI-3Pφεύγωfeugōto fleethey fled. 33 Tłum. GrEn. Толк. I rzekł Saul do Dawida: „Nie możesz się oprzeć Filistynowi temu, ani się z nim potykać, boś ty młodzieńczyk, a ten mąż wojenny od młodości swojej.”И сказал Саул Давиду: не можешь ты идти против этого Филистимлянина, чтобы сразиться с ним, ибо ты еще юноша, а он воин от юности своей.
И# речE саyлъ къ давjду: не возм0жеши пойти2 ко и3ноплемeннику семY брaтисz съ ни1мъ, ћкw ты2 дётищь є3си2, сeй же мyжъ борeцъ є4сть t ю4ности своеS.
17,52Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndἀνίστανται anistantai
V-PMI-3Pἀνίστημιanistēmito arise[5rose upἄνδρες andres
N-NPMἀνήρanērman1 menΙσραηλ israēl
N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]καὶ kai
CONJκαίkaiand3andΙουδα iouda
N-PRIἸουδάioudaJudea[dullness]καὶ kai
CONJκαίkaiandandἠλάλαξαν ēlalaxan
V-AAI-3Pἀλαλάζωalalazōto wailshouted,καὶ kai
CONJκαίkaiandandκατεδίωξαν katediōxan
V-AAI-3Pκαταδιώκωkatadiōkōto seekpursuedὀπίσω opisō
PREPὀπίσωopisōafterafterαὐτῶν autōn
D-GPMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἕως heōs
PREPἕωςheōsuntiluntoεἰσόδου eisodou
N-GSFεἴσοδοςeisodosentryentranceΓεθ geth
N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI καὶ kai
CONJκαίkaiandandἕως heōs
PREPἕωςheōsuntiluntoτῆς tēs
T-GSFὁhothe/this/whotheπύλης pulēs
N-GSFπύληpulēgategateἈσκαλῶνος, askalōnos
N-GSMstrong:GN-GSMstrong:GN-GSMstrong:GN-GSM καὶ kai
CONJκαίkaiandAndἔπεσαν epesan
V-AAI-3Pπίπτωpiptōto collapse[4fellτραυματίαι traumatiai
N-NPMstrong:GN-NPMstrong:GN-NPMstrong:GN-NPM τῶν tōn
T-GPMὁhothe/this/who ἀλλοφύλων allofulōn
A-GPMἀλλόφυλοςallofulosforeignerPhilistinesἐν en
PREPἐνenin/on/amonginτῇ tē
T-DSFὁhothe/this/whotheὁδῷ hodō
N-DSFὁδόςhodosroadwayτῶν tōn
T-GPFὁhothe/this/who2of theπυλῶν pulōn
N-GPFπύληpulēgategates,καὶ kai
CONJκαίkaiandandἕως heōs
PREPἕωςheōsuntiluntoγεθ geth
N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI και kai
CONJκαίkaiandandεως eōs
PREPἕωςheōsuntiluntoΑκκαρων. akkarōn
N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI 34 Tłum. GrEn. Толк. I rzekł Dawid do Saula: „Pasał sługa twój trzodę ojca swego, a przychodził lew albo niedźwiedź i porywał barana spośród trzody:И сказал Давид Саулу: раб твой пас овец у отца своего, и когда, бывало, приходил лев или медведь и уносил овцу из стада,
И# речE давjдъ къ саyлу: є3гдA пасsше рaбъ тв0й nтцA своегw2 стaдо, и3 є3гдA прихождaше лeвъ и3ли2 медвёдица и3 восхищaше t стaда џвцу є3ди1ну:
17,53Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndἀνέστρεψαν anestrepsan
V-AAI-3Pἀναστρέφωanastrefōto live/return[3returnedἄνδρες andres
N-NPMἀνήρanērman1 menΙσραηλ israēl
N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]ἐκκλίνοντες ekklinontes
V-PAPRPἐκκλίνωekklinōto turn fromturning asideὀπίσω opisō
PREPὀπίσωopisōafterafterτῶν tōn
T-GPMὁhothe/this/whotheἀλλοφύλων allofulōn
A-GPMἀλλόφυλοςallofulosforeignerPhilistines,καὶ kai
CONJκαίkaiandandκατεπάτουν katepatoun
V-IAI-3Pκαταπατέωkatapateōto trample[Hepherites]τὰς tas
T-APFὁhothe/this/who παρεμβολὰς parembolas
N-APFπαρεμβολήparembolēbarrackstheir camps.αὐτῶν. autōn
D-GPMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall] 35 Tłum. GrEn. Толк. i goniłem je, i biłem je, i wydzierałem z paszczęki ich; a one rzucały się na mnie, i ujmowałem gardła ich, i dusiłem, i zabijałem je.то я гнался за ним и нападал на него и отнимал из пасти его; а если он бросался на меня, то я брал его за космы и поражал его и умерщвлял его;
и3 ѓзъ в8слёдъ є3гw2 и3схождaхъ и3 поражaхъ є3го2, и3 и3сторгaхъ и3з8 ќстъ є3гw2 (взsтое): и3 ѓще воспротивлsшесz ми2, то2 взeмъ за гортaнь є3гw2, поражaхъ и3 ўмерщвлsхъ є3го2:
17,54Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndἔλαβεν elaben
V-AAI-3Sλαμβάνωlambanōto takeDavid tookΔαυιδ dauid
N-PRIΔαυείδ, Δαυίδ, Δαβίδdaueid dauid dabidDavid[Bunni]τὴν tēn
T-ASFὁhothe/this/whotheκεφαλὴν kefalēn
N-ASFκεφαλήkefalēheadheadτοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/whoof theἀλλοφύλου allofulou
A-GSMἀλλόφυλοςallofulosforeignerPhilistine,καὶ kai
CONJκαίkaiandandἤνεγκεν ēnenken
V-AAI-3Sφέρωferōto bear/lead[branch]αὐτὴν autēn
D-ASFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]εἰς eis
PREPεἰςeistowarduntoΙερουσαλημ ierousalēm
N-PRIἹερουσαλήμhierousalēmJerusalem[Hiel]καὶ kai
CONJκαίkaiandAndτὰ ta
T-APNὁhothe/this/who σκεύη skeuē
N-APNσκεῦοςskeuosvesselhis weaponsαὐτοῦ autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἔθηκεν ethēken
V-AAI-3Sτίθημιtithēmito placehe putἐν en
PREPἐνenin/on/amonginτῷ tō
T-DSNὁhothe/this/who σκηνώματι skēnōmati
N-DSNσκήνωμαskēnōmatenthis tent.αὐτοῦ. autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall] 36 Tłum. GrEn. Толк. Bo i lwa i niedźwiedzia zabiłem ja, sługa twój; a tak będzie i ten Filistyn nieobrzezaniec, jako jeden z nich. Teraz pójdę a odejmę hańbę ludu; bo cóż to jest za Filistyn nieobrzezany, który śmiał złorzeczyć wojsku Boga żywego?”и льва и медведя убивал раб твой, и с этим Филистимлянином необрезанным будет то же, что с ними, потому что так поносит воинство Бога живаго. [Не пойти ли мне и поразить его, чтобы снять поношение с Израиля? Ибо кто этот необрезанный?]
и3 львA и3 медвёдицу біsше рaбъ тв0й, и3 бyдетъ и3ноплемeнникъ неwбрёзанный сeй ћкw є3ди1нъ t си1хъ: не поидy ли, и3 поражY є3го2, и3 tимY днeсь поношeніе t ї}лz; понeже кто2 неwбрёзанный сeй, и4же ўничижи2 п0лкъ бGа жи1ва;
17,55Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABP 37 Tłum. GrEn. Толк. I rzekł Dawid: „Pan, który mię wyrwał z ręki lwa i z ręki niedźwiedzia, ten mię wybawi z ręki Filistyna tego.” I rzekł Saul do Dawida: „Idź a Pan niech z tobą będzie!”И сказал Давид: Господь, Который избавлял меня от льва и медведя, избавит меня и от руки этого Филистимлянина. И сказал Саул Давиду: иди, и да будет Господь с тобою.
И# речE давjдъ: гDь и4же и3з8sтъ мS t руки2 льв0вы и3 t руки2 медвёдицы, т0й и4зметъ мS t руки2 и3ноплемeнника сегw2 неwбрёзаннагw. И# речE саyлъ къ давjду: и3ди2, и3 да бyдетъ гDь съ тоб0ю.
38 Tłum. GrEn. Толк. I oblókł Saul Dawida w szaty swoje, i włożył hełm miedziany na głowę jego, i ubrał go w karacenę.И одел Саул Давида в свои одежды, и возложил на голову его медный шлем, и надел на него броню.
И# њблечE саyлъ давjда nдeждею, и3 шлeмъ мёдzнъ возложи2 на главY є3гw2,
39 Tłum. GrEn. Толк. Przypasawszy tedy Dawid miecz jego na szaty swoje, jął próbować, czy będzie mógł zbrojno chodzić, bo nie miał zwyczaju. I rzekł Dawid do Saula: „Nie mogę tak chodzić, bo nie mam zwyczaju.”И опоясался Давид мечом его сверх одежды и начал ходить, ибо не привык к такому вооружению; потом сказал Давид Саулу: я не могу ходить в этом, я не привык. И снял Давид все это с себя.
и3 препоsса давjда nрyжіемъ свои1мъ верхY nдeжды є3гw2. Давjдъ же походи1въ (во nрyжіи) сёмw и3 nвaмw, ўтруди1сz, ћкw не њбhче. И# речE давjдъ саyлу: не могY и3ти2 въ си1хъ, ћкw не њбык0хъ. И# взsша t негw2 сі‰.
40 Tłum. GrEn. Толк. I złożył je, a wziął kij swój, który zawsze miał w ręku, i wybrał sobie pięć jaśniusieńkich kamieni z potoka, i włożył je w torbę pasterską, którą miał przy sobie, a procę niósł w ręku i wyszedł przeciw Filistynowi.И взял посох свой в руку свою, и выбрал себе пять гладких камней из ручья, и положил их в пастушескую сумку, которая была с ним; и с сумкою и с пращею в руке своей выступил против Филистимлянина.
И# взS пaлицу свою2 въ рyку свою2, и3 и3збрA себЁ пsть кaменій глaдкихъ t пот0ка, и3 вложи2 | въ тоб0лецъ пaстырскій є3г0же ношaше, и3 прaщу свою2 и3мhй въ руцЁ своeй, и3 и4де къ мyжу и3ноплемeннику.
41 Tłum. GrEn. Толк. – Lecz Filistyn szedł krocząc i przybliżając się przeciw Dawidowi, a giermek jego przed nim.Выступил и Филистимлянин, идя и приближаясь к Давиду, и оруженосец шел впереди его.
И# и3дsше и3ноплемeнникъ приближazсz къ давjду, и3 носsй nрyжіе є3гw2 пред8 ни1мъ (и3дsше).
42 Tłum. GrEn. Толк. A gdy Filistyn wejrzał i obaczył Dawida, wzgardził nim, bo był młodzieńczyk rudy i piękny na wejrzenie,И взглянул Филистимлянин и, увидев Давида, с презрением посмотрел на него, ибо он был молод, белокур и красив лицем.
И# ви1дэ голіafъ и3ноплемeнникъ давjда и3 њбезчeствова є3го2, занE т0й дётищь бЁ, и3 чeрменъ и3 лёпъ nчи1ма.
43 Tłum. GrEn. Толк. I rzekł Filistyn do Dawida: „Albom ja pies, że ty idziesz do mnie z kijem?” I przeklinał Filistyn Dawida przez bogi swoje.И сказал Филистимлянин Давиду: что ты идешь на меня с палкою [и с камнями]? разве я собака? [И сказал Давид: нет, но хуже собаки.] И проклял Филистимлянин Давида своими богами.
И# речE и3ноплемeнникъ къ давjду: є3дA пeсъ ѓзъ є4смь, ћкw ты2 и4деши проти1ву менє2 съ пaлицею и3 кaменіемъ; И# речE давjдъ: ни2, но и3 хyждшій псA. И# проклS и3ноплемeнникъ давjда бHги свои1ми.
44 Tłum. GrEn. Толк. I rzekł do Dawida: „Chodź tu, a dam ciało twoje ptactwu powietrznemu i zwierzowi ziemnemu!”И сказал Филистимлянин Давиду: подойди ко мне, и я отдам тело твое птицам небесным и зверям полевым.
И# речE и3ноплемeнникъ къ давjду: грzди2 ко мнЁ, и3 дaмъ пл0ть твою2 пти1цамъ небє1снымъ и3 ѕвэрє1мъ зємнhмъ.
45 Tłum. GrEn. Толк. I rzekł Dawid do Filistyna: „Ty idziesz do mnie z mieczem i z oszczepem, i z puklerzem, lecz ja idę do ciebie w imię Pana zastępów, Boga hufców Izraelowych, którym urągałeś.А Давид отвечал Филистимлянину: ты идешь против меня с мечом и копьем и щитом, а я иду против тебя во имя Господа Саваофа, Бога воинств Израильских, которые ты поносил;
И# речE давjдъ и3ноплемeннику: ты2 и4деши на мS съ мечeмъ и3 съ копіeмъ и3 щит0мъ, ѓзъ же и3дY на тS во и4мz гDа бGа саваHfа, бGа њполчeніz ї}лева, є3г0же ты2 ўничижи1лъ є3си2 днeсь:
46 Tłum. GrEn. Толк. Dzisiaj da cię Pan w rękę moją i zabiję cię, i zdejmę głowę twoją z ciebie, a dam dziś ścierwa wojska filistyńskiego ptactwu powietrznemu i zwierzowi ziemnemu, aby wiedziała wszystka ziemia,ныне предаст тебя Господь в руку мою, и я убью тебя, и сниму с тебя голову твою, и отдам [труп твой и] трупы войска Филистимского птицам небесным и зверям земным, и узнает вся земля, что есть Бог в Израиле;
и3 предaстъ тS гDь днeсь въ рyцэ мои2, и3 ўбію2 тS, и3 tимY главY твою2 t тебє2, и3 дaмъ тёло твоE и3 тэлесA полкA и3ноплемeннича въ дeнь сeй пти1цамъ небє1снымъ и3 ѕвэрє1мъ зємнhмъ: и3 ўразумёетъ всS землS, ћкw є4сть гDь бGъ во ї}ли,
47 Tłum. GrEn. Толк. iż jest Bóg w Izraelu, i żeby poznało wszystko to zgromadzenie, że nie mieczem, ani oszczepem wybawia Pan; bo jego jest wojna i poda was w ręce nasze.”и узнает весь этот сонм, что не мечом и копьем спасает Господь, ибо это война Господа, и Он предаст вас в руки наши.
и3 ўразумёетъ вeсь с0нмъ сeй, ћкw не мечeмъ ни копіeмъ сп7сaетъ гDь, ћкw гDнz брaнь, и3 предaстъ гDь вaсъ въ рyки нaшz.
48 Tłum. GrEn. Толк. – A tak gdy powstał Filistyn i przychodził, i przybliżał się przeciw Dawidowi, pospieszył się Dawid i bieżał na walkę przeciw Filistynowi.Когда Филистимлянин поднялся и стал подходить и приближаться навстречу Давиду, Давид поспешно побежал к строю навстречу Филистимлянину.
И# востA и3ноплемeнникъ и3 и4де во срётеніе давjду. И# ўскори2 давjдъ и3 течE на сражeніе во срётеніе и3ноплемeннику.
49 Tłum. GrEn. Толк. I sięgnął ręką swą do torby i wyjął jeden kamień, i rzucił z procy, i wkoło okręciwszy, uderzył Filistyna w czoło, tak że utkwił kamień w czole jego i padł twarzą swą na ziemię.И опустил Давид руку свою в сумку и взял оттуда камень, и бросил из пращи и поразил Филистимлянина в лоб, так что камень вонзился в лоб его, и он упал лицем на землю.
И# прострE давjдъ рyку свою2 въ тоб0лецъ, и3 и3з8S и3з8 негw2 кaмень є3ди1нъ, (и3 вложи2 въ прaщу,) и3 вeрже прaщею, и3 порази2 и3ноплемeнника въ чело2 є3гw2, и3 ўнзE кaмень под8 шлeмомъ є3гw2 въ чело2 є3гw2, и3 падE (голіafъ) на лицы2 своeмъ на зeмлю.
50 Tłum. GrEn. Толк. I wziął Dawid górę nad Filistynem procą i kamieniem, i poraziwszy Filistyna zabił go. A gdy Dawid miecza w ręku nie miał,Так одолел Давид Филистимлянина пращею и камнем, и поразил Филистимлянина и убил его; меча же не было в руках Давида.
И# ўкрэпи1сz давjдъ над8 и3ноплемeнникомъ прaщею и3 кaменемъ, и3 порази2 и3ноплемeнника, и3 ўмертви2 є3го2: nрyжіz же не бЁ въ руцЁ давjдовэ.
51 Tłum. GrEn. Толк. przybieżał i stanął nad Filistynem, i wziął miecz jego, i dobył go z pochwy jego, i zabił go, i uciął głowę jego. A widząc Filistyni, że zginął najmocniejszy z nich, uciekli.Тогда Давид подбежал и, наступив на Филистимлянина, взял меч его и вынул его из ножен, ударил его и отсек им голову его; Филистимляне, увидев, что силач их умер, побежали.
И# течE ск0рw давjдъ, и3 стA над8 ни1мъ, и3 взS мeчь є3гw2, и3 и3звлечE є3го2 t нёдръ є3гw2, и3 ўмертви2 є3го2, и3 tсэчE и4мъ главY є3гw2. И# ви1дэша и3ноплемє1нницы, ћкw ќмре си1льный и4хъ, и3 бэжaша.
52 Tłum. GrEn. Толк. A mężowie izraelscy i Juda powstawszy okrzyk uczynili i gonili Filistynów, aż przyszli do doliny i aż do bram Akkaronu, i padali ranni Filistyni po drodze do Saraim, aż do Get i aż do Akkaronu.И поднялись мужи Израильские и Иудейские, и воскликнули и гнали Филистимлян до входа в долину и до ворот Аккарона. И падали поражаемые Филистимляне по дороге Шааримской до Гефа и до Аккарона.
И# востaша мyжіе ї}лєвы и3 ї{дины и3 воскли1кнуша, и3 погнaша созади2 и4хъ дaже до вх0да гefова и3 до врaтъ ґскалHнскихъ: и3 пад0ша ўsзвленни (мн0зи) и3ноплемє1нницы по пути2 врaтъ и3 дaже до гefа и3 ґккарHна.
53 Tłum. GrEn. Толк. A wracając się synowie Izraelowi z pogoni za Filistynami rzucili się na obóz ich.И возвратились сыны Израилевы из погони за Филистимлянами и разграбили стан их.
И# возврати1шасz мyжіе ї}лєвы гнaвшіи в8слёдъ и3ноплемє1нникъ, и3 потоптaша полки2 и4хъ.
54 Tłum. GrEn. Толк. A Dawid wziąwszy głowę Filistyna poniósł ją do Jeruzalem, a zbroję jego położył w namiocie swoim.И взял Давид голову Филистимлянина и отнес ее в Иерусалим, а оружие его положил в шатре своем.
И# взS давjдъ главY и3ноплемeнника и3 внесE ю5 во їеrли1мъ, и3 nрyжіе є3гw2 положи2 во хрaминэ своeй.
55 Tłum. GrEn. Толк. – A owego czasu, którego widział Saul Dawida, idącego przeciw Filistynowi, rzekł do Abnera, hetmana wojska: „Z którego rodu pochodzi ten młodzieniec, Abnerze?” I rzekł Abner: „Żyje dusza twoja, królu, że nie wiem.”Когда Саул увидел Давида, выходившего против Филистимлянина, то сказал Авениру, начальнику войска: Авенир, чей сын этот юноша? Авенир сказал: да живет душа твоя, царь; я не знаю.
И# є3гдA ви1дэ саyлъ давjда и3сходsща во срётеніе и3ноплемeнника, речE ко ґвени1ру кнsзю си1лы: чjй є4сть сhнъ ю4ноша сeй, ґвени1ре; И# речE ґвени1ръ: да живeтъ душA твоS, царю2, ћкw не вёмъ.
56 Tłum. GrEn. Толк. I rzekł król: „Spytaj ty, czyj to syn ten młodzieńczyk.”И сказал царь: так спроси, чей сын этот юноша?
И# речE цaрь: вопроси2 u5бо ты2, чjй є4сть сhнъ ю4ноша сeй;
57 Tłum. GrEn. Толк. A gdy się wracał Dawid zabiwszy Filistyna, wziął go Abner i przywiódł go, dzierżącego w ręku głowę Filistyna, przed Saula.Когда же Давид возвращался после поражения Филистимлянина, то Авенир взял его и привел к Саулу, и голова Филистимлянина была в руке его.
є3гдa же возврати1сz давjдъ по ўбіeніи и3ноплемeнника, взS є3го2 ґвени1ръ и3 приведE є3го2 пред8 саyла: главa же и3ноплемeннича бЁ въ руцЁ є3гw2.
58 Tłum. GrEn. Толк. I rzekł do niego Saul: „Z któregoś rodu jest, młodzieńcze?” I rzekł Dawid: „Synem sługi twego Izaja Betlejemczyka ja jestem.”И спросил его Саул: чей ты сын, юноша? И отвечал Давид: сын раба твоего Иессея из Вифлеема.И# речE къ немY саyлъ: чjй є3си2 сhнъ, ю4ноше; И# речE давjдъ: сhнъ рабA твоегw2 їессeа t виfлеeма.
Copyright © 2024 | WordPress Theme by MH Themes