NICEFOR.INFO Ośrodek Myśli Prawosławnej
MENU
Fragment:



Styl fragmentu




*Zezwalaj na cookies aby zapamiętać ustawienia

Proroctwo Daniela

Proroctwo Daniela

PROROCTWO DANIELACZĘŚC I (1,1 – 6,28)Zdarzenia z życia Daniela. DANIEL NA DWORZE KRÓLA BABILOŃSKIEGO (1,1-21). Zdobycie Jerozolimy przez Nabuchodonozora za panowania Joakima (1-2). Daniel z trzema towarzyszami na dworze królewskim, ich wierność prawu Mojżeszowemu o pokarmach (3-8); niezwykłe wyniki (9-16). Bóg im udziela mądrości (17-21).
11 Roku trzeciego Joakima, króla judzkiego, przyszedł Nabuchodonozor, król babiloński, do Jeruzalem i obległ je.2 I dał Pan w ręce jego Joakima, króla judzkiego, i część naczyń domu Bożego, i zawiózł je do ziemi Sennaar, do domu boga swego, i wniósł naczynia do domu skarbu boga swego.3 I rzekł król Asfenezowi, przełożonemu trzebieńców, aby z synów Izraelowych a z potomstwa królewskiego i pańskiego4 wprowadził niektórych młodzieńców, w których by nie było żadnej skazy, pięknych urodą i wyćwiczonych we wszelakiej mądrości, ostrożnych w umiejętności i uczonych w nauce, którzy by mogli stać w pałacu królewskim, aby ich uczył pisma i języka chaldejskiego.5 I wyznaczył im król pożywienie na każdy dzień z potraw swoich i z wina, z którego sam pił, aby wychowani przez trzy lata, potem stali przed obliczem królewskim.6 Byli tedy między nimi z synów judzkich Daniel, Ananiasz, Misael i Azariasz.7 I dał im przełożony trzebieńców imiona: Danielowi Baltazar, Ananiaszowi Sydrach, Misaelowi Misach, a Azariaszowi Abdenago.8 Lecz Daniel postanowił w sercu swoim, żeby się nie kalać potrawami ze stołu królewskiego ani winem, które on pił, i poprosił przełożonego rzezańców, żeby się nie skalał.-9 A dał Bóg Danielowi łaskę i miłosierdzie przed obliczem przełożonego rzezańców.10 I rzekł przełożony rzezańców do Daniela: „Boję się ja pana mego króla, który wam wyznaczył pożywienie i picie, bo jeśli ujrzy twarze wasze chudsze niż innych młodzieńców, rówienników waszych, wystawicie na niebezpieczeństwo głowę moją przed królem.”11 I rzekł Daniel do Malasara, którego był ustanowił przełożony rzezańców, nad Danielem, Ananiaszem, Misaelem i Azariaszem:12 „Doświadcz nas proszę cię, sług twoich, przez dziesięć dni i niech nam dają jarzyny do jedzenia i wodę do picia;13 i przypatruj się twarzom naszym i twarzom młodzieńców, którzy jedzą potrawy królewskie, a jak ujrzysz, uczynisz ze sługami twymi.”14 Ten usłyszawszy taką mowę, doświadczał ich przez dziesięć dni.15 A po dziesięciu dniach pokazały się ich twarze lepsze i pełniejsze niźli wszystkich młodzieńców, którzy jedli potrawy królewskie.16 Wtedy Malasar zabierał potrawy i wino, które pić mieli, a dawał im jarzyny.17 A tym młodzieńcom dał Bóg umiejętność i naukę we wszystkich księgach i w mądrości, a Danielowi dał dar zrozumienia wszelkich widzeń i snów.18 A tak, gdy się wypełniły dni, po których król był kazał ich wprowadzić, przywiódł ich przełożony rzezańców przed oczy Nabuchodonozora.19 A gdy z nimi król rozmawiał, nie znaleźli się tacy wśród wszystkich jak Daniel, Ananiasz, Misael i Azariasz, i stawali przed królem.20 A wszelkie słowo mądrości i rozumu, o które pytał się ich król, znalazł w nich dziesięćkroć ponad wszystkich wieszczków i czarnoksiężników, którzy byli w całym królestwie jego.21 I był Daniel aż do pierwszego roku Cyrusa króla. SEN NABUCHODONOZORA O POSĄGU (2,1-49). Sen Nabuchodonozora, niezdolność mędrców odgadnięcia go (1-11). Wyrok śmierci (12-13). Daniel uprasza zwłokę (14-16) i modli się do Boga wraz z trzema towarzyszami (17-18). Bóg oświeca Daniela, który ofiaruje się królowi z odpowiedzią (19-28). Posąg (29-36). Wyjaśnienie: cztery następujące po sobie królestwa (37-43); królestwo mesjańskie na gruzach poprzednich królestw (44-45). Król uznaje moc Bożą i nagradza Daniela wraz z towarzyszami (46-49).
2

Warsz. King J. 21 Tłum. GrEn. Толк. Roku drugiego królestwa Nabuchodonozora widział Nabuchodonozor sen, i zląkł się duch jego, a sen jego odszedł od niego.Во второй год царствования Навуходоносора снились Навуходоносору сны, и возмутился дух его, и сон удалился от него. Въ лёто втор0е цaрства навуходон0сорова, с0ніе ви1дэ навуходон0соръ, и3 ўжасeсz дyхъ є3гw2, и3 с0нъ є3гw2 tступи2 t негw2: 2,1Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPἐν en
PREPἐνenin/on/amongInτῷ tō
T-DSNὁhothe/this/whotheἔτει etei
N-DSNἔτοςetosyear[2yearτῷ tō
T-DSNὁhothe/this/who δευτέρῳ deuterō
A-DSNδεύτεροςdeuterossecondly1second]τῆς tēs
T-GSFὁhothe/this/whoof theβασιλείας basileias
N-GSFβασιλείαbasileiakingdomkingdomΝαβουχοδονοσορ nabouchodonosor
N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ἠνυπνιάσθη ēnupniasthē
V-API-3Sἐνυπνιάζωenupniazōto dream[2dreamedναβουχοδονοσορ nabouchodonosor
N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ἐνύπνιον,     enupnion
N-ASNἐνύπνιονenupniondreama dream,καὶ kai
CONJκαίkaiandandἐξέστη exestē
V-AAI-3Sἐξίστημιexistēmito amaze[2was startledτὸ to
T-NSNὁhothe/this/who πνεῦμα pneuma
N-NSNπνεῦμαpneumaspirit/breath1his spirit],αὐτοῦ,     autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
CONJκαίkaiandandὁ ho
T-NSMὁhothe/this/who ὕπνος hupnos
N-NSMὕπνοςhupnossleephis sleepαὐτοῦ autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἐγένετο egeneto
V-AMI-3Sγίνομαιginomaito be ἀπ'     ap
PREPἀπόapofromfromαὐτοῦ.     autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]  2 Tłum. GrEn. Толк. I rozkazał król, aby przyzwano wieszczków i czarnoksiężników, i czarowników, i chaldejczyków, żeby oznajmili królowi sny jego; ci, gdy przyszli, stanęli przed królem.И велел царь созвать тайноведцев, и гадателей, и чародеев, и Халдеев, чтобы они рассказали царю сновидения его. Они пришли, и стали перед царем. и3 речE цaрь призвaти њбаsтелей и3 волхвHвъ, и3 чародёєвъ и3 халдeєвъ, є4же возвэсти1ти царю2 с0нъ є3гw2. И# пріид0ша и3 стaша пред8 царeмъ. 2,2Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndεἶπεν eipen
V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto say[3saidὁ ho
T-NSMὁhothe/this/who1theβασιλεὺς basileus
N-NSMβασιλεύςbasileusking2king]καλέσαι kalesai
V-AARκαλέωkaleōto callto callτοὺς tous
T-APMὁhothe/this/whotheἐπαοιδοὺς epaoidous
N-APMstrong:GN-APMstrong:GN-APMstrong:GN-APM καὶ kai
CONJκαίkaiandandτοὺς tous
T-APMὁhothe/this/whotheμάγους magous
N-APMμάγοςmagossagemagi,καὶ kai
CONJκαίkaiandandτοὺς tous
T-APMὁhothe/this/whotheφαρμακοὺς farmakous
N-APMφάρμακοςfarmakossorcereradministers of potions,καὶ kai
CONJκαίkaiandandτοὺς tous
T-APMὁhothe/this/whotheχαλδαιους chaldaious
N-APMΧαλδαῖοςchaldaiosChaldean[linen]τοῦ tou
T-GSNὁhothe/this/who ἀναγγεῖλαι anangeilai
V-AARἀναγγέλλωanangellōto reportto announceτῷ tō
T-DSMὁhothe/this/whoto theβασιλεῖ basilei
N-DSMβασιλεύςbasileuskingkingτὰ ta
T-APNὁhothe/this/whotheἐνύπνια enupnia
N-APNἐνύπνιονenupniondreamof his dreams.αὐτοῦ,     autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
CONJκαίkaiandAndἦλθαν ēlthan
V-AAI-3Pἔρχομαιerchomaito come/gothey cameκαὶ kai
CONJκαίkaiandandἔστησαν estēsan
V-AAI-3Pἵστημιhistēmito standstoodἐνώπιον enōpion
PREPἐνώπιονenōpionbeforebeforeτοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/whotheβασιλέως.     basileōs
N-GSMβασιλεύςbasileuskingking.  3 Tłum. GrEn. Толк. I rzekł do nich król: „Widziałem sen, a będąc zatrwożonym w myśli, nie wiem, co widziałem.”И сказал им царь: сон снился мне, и тревожится дух мой; желаю знать этот сон. И# речE и5мъ цaрь: ви1дэхъ с0нъ, и3 ўжасeсz дyхъ м0й, є4же ўразумёти с0нъ. 2,3Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndεἶπεν eipen
V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto say[3saidαὐτοῖς autois
D-DPMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ὁ ho
T-NSMὁhothe/this/who1theβασιλεύς basileus
N-NSMβασιλεύςbasileusking2king],ηνυπνιασθην ēnupniasthēn
V-API-1Sἐνυπνιάζωenupniazōto dreamI dreamed,καὶ kai
CONJκαίkaiandandἐξέστη exestē
V-AAI-3Sἐξίστημιexistēmito amazeit startledτὸ to
T-NSNὁhothe/this/who πνεῦμα·     pneuma
N-NSNπνεῦμαpneumaspirit/breathmy spiritμου mou
P-GSμοῦmouof me[Jesimiel]τοῦ tou
T-GSNὁhothe/this/who γνῶναι gnōnai
V-AARγινώσκωginōskōto knowto knowτὸ to
T-ASNὁhothe/this/whotheἐνύπνιον.     enupnion
N-ASNἐνύπνιονenupniondreamdream.  4 Tłum. GrEn. Толк. I odpowiedzieli chaldejczycy królowi po syryjsku: „Królu, żyj na wieki! Powiedz sen sługom swym, a wykład jego oznajmimy.”И сказали Халдеи царю по-арамейски: царь! вовеки живи! скажи сон рабам твоим, и мы объясним значение его. И# глаг0лаше халдeє сЂрски царeви: царю2, во вёки живи2: ты2 повёждь с0нъ рабHмъ твои6мъ, и3 сказaніе є3гw2 возвэсти1мъ ти2. 2,4Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndἐλάλησαν elalēsan
V-AAI-3Pλαλέωlaleōto speak[3spokeοἱ hoi
T-NPMὁhothe/this/who1theΧαλδαῖοι chaldaioi
N-NPMΧαλδαῖοςchaldaiosChaldean[linen]τῷ tō
T-DSMὁhothe/this/whoto theβασιλεῖ basilei
N-DSMβασιλεύςbasileuskingkingΣυριστί suristi
ADVstrong:GADVstrong:GADVstrong:GADV βασιλεῦ,     basileu
N-VSMβασιλεύςbasileuskingO king,εἰς eis
PREPεἰςeistoward[2intoτοὺς tous
T-APMὁhothe/this/who3theαἰῶνας aiōnas
N-APMαἰώνaiōnan age4eonsζῆθι·     zēthi
V-PAM-2Sζάωzaōto live1live]!σὺ su
P-NSσύsuyou[rest]εἰπὸν eipon
V-AAM-2Sλέγωlegōto speak[dry land]τὸ to
T-ASNὁhothe/this/whotheἐνύπνιόν enupnion
N-ASNἐνύπνιονenupniondreamdreamτοῖς tois
T-DPMὁhothe/this/who παισίν paisin
N-DPMπαῖςpaischildyour servants!σου,     sou
P-GSσοῦsouyou[guard]καὶ kai
CONJκαίkaiandandτὴν tēn
T-ASFὁhothe/this/whotheσύγκρισιν sunkrisin
N-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASF ἀναγγελοῦμεν.     anangeloumen
V-FAI-1Pἀναγγέλλωanangellōto reportwe shall announce.  5 Tłum. GrEn. Толк. A odpowiadając król rzekł chaldejczykom: „Mowa odeszła ode mnie; jeśli mi nie oznajmicie snu i wykładu jego, zginiecie wy, a domy wasze będą zabrane.Отвечал царь и сказал Халдеям: слово отступило от меня; если вы не скажете мне сновидения и значения его, то в куски будете изрублены, и домы ваши обратятся в развалины. Tвэщa же цaрь халдewмъ и3 речE: сл0во tступи1ло є4сть t менє2: ѓще ќбw не возвэститE ми2 снA и3 сказaніz є3гw2, въ пaгубу вyдете, и3 д0мове вaши разгрaбzтсz: 2,5Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPἀπεκρίθη apekrithē
V-API-3Sἀποκρίνωapokrinōto answer[3answeredὁ ho
T-NSMὁhothe/this/who1Theβασιλεὺς basileus
N-NSMβασιλεύςbasileusking2king]καὶ kai
CONJκαίkaiandandεἶπεν eipen
V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto saysaidτοῖς tois
T-DPMὁhothe/this/whoto theΧαλδαίοις chaldaiois
N-DPMΧαλδαῖοςchaldaiosChaldean[linen]ὁ ho
T-NSMὁhothe/this/whoTheλόγος logos
N-NSMλόγοςlogoswordmatterἀπ'     ap
PREPἀπόapofrom[2fromἐμοῦ emou
P-GSἐμοῦemouof me[cause]ἀπέστη·     apestē
V-AAI-3Sἀφίστημιafistēmito leave1departed].Ἐὰν ean
CONJἐάνeanifIfμὴ mē
ADVμήmēnotyou should notγνωρίσητέ gnōrisēte
V-AAS-2Pγνωρίζωgnōrizōto make knownmake knownμοι,     moi
P-DSμοίmoito me[to dwell]τὸ to
T-ASNὁhothe/this/whotheἐνύπνιον enupnion
N-ASNἐνύπνιονenupniondreamdreamκαὶ kai
CONJκαίkaiandandτὴν tēn
T-ASFὁhothe/this/whotheσύγκρισιν sunkrisin
N-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASF αὐτοῦ,     autou
D-GSNαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]εἰς eis
PREPεἰςeistoward[2forἀπώλειαν apōleian
N-ASFἀπώλειαapōleiadestruction3destructionἔσεσθε,     esesthe
V-FMI-2Pἔσομαιesomaiwill be[Zabud]καὶ kai
CONJκαίkaiandandοἱ hoi
T-NPMὁhothe/this/who οἶκοι oikoi
N-NPMοἶκοςoikoshouseyour housesὑμῶν humōn
P-GPὑμῶνhumōnof you[lamp]διαρπαγήσονται·     diarpagēsontai
V-FMI-3Pδιαρπάζωdiarpazōto robshall be torn in pieces.  6 Tłum. GrEn. Толк. Lecz jeśli sen i wykład jego powiecie, zapłaty i dary i cześć wielką otrzymacie ode mnie; sen tedy i wykład lego pokażcie mi.”Если же расскажете сон и значение его, то получите от меня дары, награду и великую почесть; итак скажите мне сон и значение его. ѓще же с0нъ и3 сказaніе є3гw2 возвэститE мнЁ, да‰ніz и3 дaры и3 чeсть мн0гу пріи1мете t менє2: т0чію с0нъ и3 сказaніе є3гw2 возвэсти1те мнЁ. 2,6Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPἐὰν ean
CONJἐάνeanifBut ifδὲ de
PRTδέdethenBut ifτὸ to
T-ASNὁhothe/this/whotheἐνύπνιον enupnion
N-ASNἐνύπνιονenupniondreamdreamκαὶ kai
CONJκαίkaiandandτὴν tēn
T-ASFὁhothe/this/whotheσύγκρισιν sunkrisin
N-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASF αὐτοῦ autou
D-GSNαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]γνωρίσητέ gnōrisēte
V-AAS-2Pγνωρίζωgnōrizōto make knownyou should make knownμοι,     moi
P-DSμοίmoito me[to dwell]δόματα domata
N-APNδόμαdomagiftgiftsκαὶ kai
CONJκαίkaiandandδωρεὰς dōreas
N-APFδωρεάdōreafree giftwithout charge,καὶ kai
CONJκαίkaiandandτιμὴν timēn
N-ASFτιμήtimēhonor[2honorπολλὴν pollēn
A-ASFπολύςpolusmuch1much]λήμψεσθε lēmpsesthe
V-FMI-2Pλαμβάνωlambanōto takeyou shall receiveπαρ'     par
PREPπαράparafrom/with/besidefromἐμοῦ·     emou
P-GSἐμοῦemouof me[cause]πλὴν plēn
ADVπλήνplēnbut/howeverExceptτὸ to
T-ASNὁhothe/this/whotheἐνύπνιον enupnion
N-ASNἐνύπνιονenupniondreamdreamκαὶ kai
CONJκαίkaiandandτὴν tēn
T-ASFὁhothe/this/whotheσύγκρισιν sunkrisin
N-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASF αὐτοῦ autou
D-GSNαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἀπαγγείλατέ apangeilate
V-AAM-2Pἀπαγγέλλωapangellōto announcereportμοι.     moi
P-DSμοίmoito me[to dwell]  7 Tłum. GrEn. Толк. Odpowiedzieli powtórnie i rzekli: „Król niech powie sen sługom swoim, a wykład jego pokażemy.”Они вторично отвечали и сказали: да скажет царь рабам своим сновидение, и мы объясним его значение. И# tвэщaша втор0е и3 рёша: цaрь да повёсть с0нъ рабHмъ свои6мъ, и3 сказaніе є3гw2 возвэсти1мъ є3мY. 2,7Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPἀπεκρίθησαν apekrithēsan
V-API-3Pἀποκρίνωapokrinōto answerThey answeredδεύτερον deuteron
A-ASMδεύτεροςdeuterossecondlya secondκαὶ kai
CONJκαίkaiandandεἶπαν eipan
V-AAI-3Pἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto saysaid,ο o
T-VSMὁhothe/this/who[2theβασιλεὺς basileus
N-VSMβασιλεύςbasileusking3kingεἰπάτω eipatō
V-AAM-3Sλέγωlegōto speak[dry land]τὸ to
T-ASNὁhothe/this/whotheἐνύπνιον enupnion
N-ASNἐνύπνιονenupniondreamdreamτοῖς tois
T-DPMὁhothe/this/whotoπαισὶν paisin
N-DPMπαῖςpaischildhis servants!αὐτοῦ,     autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
CONJκαίkaiandandτὴν tēn
T-ASFὁhothe/this/whotheσύγκρισιν sunkrisin
N-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASF αὐτοῦ autou
D-GSNαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἀναγγελοῦμεν.     anangeloumen
V-FAI-1Pἀναγγέλλωanangellōto reportwe shall announce.  8 Tłum. GrEn. Толк. Odpowiedział król i rzekł: „Zaiste wiem, że chcecie zyskać na czasie wiedząc, iż odeszła mowa ode mnie.Отвечал царь и сказал: верно знаю, что вы хотите выиграть время, потому что видите, что слово отступило от меня. И# tвэщA цaрь и3 речE: пои1стиннэ вёмъ ѓзъ, ћкw врeмz вы2 (т0чію) и3скупyете, понeже ви1дите, ћкw tступи1ло є4сть сл0во t менє2: 2,8Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPἀπεκρίθη apekrithē
V-API-3Sἀποκρίνωapokrinōto answer[3answeredὁ ho
T-NSMὁhothe/this/who1theβασιλεύς basileus
N-NSMβασιλεύςbasileusking2king]καὶ kai
CONJκαίkaiandAndεἶπεν eipen
V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto saysaid,Ἐπ'     ep
PREPἐπίepiupon/to/againstInἀληθείας alētheias
N-GSFἀλήθειαalētheiatruthtruthοἶδα oida
V-RAI-1Sεἴδωeidōto knowI knowἐγὼ egō
P-NSἐγώegōI/weI knowὅτι hoti
CONJὅτιhotithat/sincethatκαιρὸν kairon
N-ASMκαιρόςkairostime/right time[3timeὑμεῖς humeis
P-NPὑμεῖςhumeisyou[Nineveh]ἐξαγοράζετε,     exagorazete
V-PAI-2Pἐξαγοράζωexagorazōto redeem2buy back],καθότι kathoti
ADVκαθότιkathotias/just asin so far asεἴδετε eidete
V-AAI-2Pεἴδωeidōto knowyou knewὅτι hoti
CONJὅτιhotithat/sincethatἀπέστη apestē
V-AAI-3Sἀφίστημιafistēmito leave[3departedἀπ'     ap
PREPἀπόapofrom4fromἐμοῦ emou
P-GSἐμοῦemouof me[cause]τὸ to
T-NSNὁhothe/this/who1theῥῆμα·     rēma
N-NSNῥῆμαrēmaword2word].  9 Tłum. GrEn. Толк. A tak, jeśli mi snu nie oznajmicie, jeden jest wyrok o was, że wykład fałszywy i zdrady pełny ułożyliście, aby mówić przede mną, ażby czas przeminął; przeto sen powiedzcie mi, abym wiedział, że też wykład jego prawdziwy powiadacie.”Так как вы не объявляете мне сновидения, то у вас один умысел: вы собираетесь сказать мне ложь и обман, пока минет время; итак расскажите мне сон, и тогда я узнаю, что вы можете объяснить мне и значение его. ѓще u5бо снA не возвэститE мнЁ, вёмъ, ћкw сл0во л0жно и3 растлённо совэщaстесz рещи2 предо мн0ю, д0ндеже врeмz минeтъ: с0нъ м0й повёдите мнЁ, и3 ўвёмъ, ћкw и3 сказaніе є3гw2 возвэститE мнЁ. 2,9Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPἐὰν ean
CONJἐάνeanifIfοὖν oun
PRTοὖνountherefore/thenthenτὸ to
T-ASNὁhothe/this/whotheἐνύπνιον enupnion
N-ASNἐνύπνιονenupniondreamdreamμὴ mē
ADVμήmēnotyou should notἀναγγείλητέ anangeilēte
V-AAS-2Pἀναγγέλλωanangellōto reportannounceμοι,     moi
P-DSμοίmoito me[to dwell]οἶδα oida
V-RAI-1Sεἴδωeidōto knowI knowὅτι hoti
CONJὅτιhotithat/sincethatῥῆμα rēma
N-ASNῥῆμαrēmaword[4wordψευδὲς pseudes
A-ASNψευδήςpseudēsfalse1a lyingκαὶ kai
CONJκαίkaiand2andδιεφθαρμένον dieftharmenon
V-RMPASδιαφθείρωdiaftheirōto corrupt3corrupt]συνέθεσθε sunethesthe
V-AMI-2Pstrong:GV-AMI-2Pstrong:GV-AMI-2Pstrong:GV-AMI-2P εἰπεῖν eipein
V-AARἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto sayto speakἐνώπιόν enōpion
PREPἐνώπιονenōpionbeforebeforeμου,     mou
P-GSμοῦmouof me[Jesimiel]ἕως heōs
PREPἕωςheōsuntiluntilοὗ hou
R-GSMοὐouno[Carmi]ὁ ho
T-NSMὁhothe/this/whotheκαιρὸς kairos
N-NSMκαιρόςkairostime/right timetimeπαρέλθῃ·     parelthē
V-AAS-3Sπαρέρχομαιparerchomaito pass byshould go by.τὸ to
T-ASNὁhothe/this/who ἐνύπνιον enupnion
N-ASNἐνύπνιονenupniondream[3my dreamμου mou
P-GSμοῦmouof me[Jesimiel]εἴπατέ eipate
V-AAM-2Pἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto say1Tellμοι,     moi
P-DSμοίmoito me[to dwell]καὶ kai
CONJκαίkaiandandγνώσομαι gnōsomai
V-FMI-1Sγινώσκωginōskōto knowI shall knowὅτι hoti
CONJὅτιhotithat/sincethatτὴν tēn
T-ASFὁhothe/this/who σύγκρισιν sunkrisin
N-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASF αὐτοῦ autou
D-GSNαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἀναγγελεῖτέ anangeleite
V-FAI-2Pἀναγγέλλωanangellōto reportyou shall announceμοι,     moi
P-DSμοίmoito me[to dwell]  10 Tłum. GrEn. Толк. Wtedy odpowiadając chaldejczycy przed królem, rzekli: „Nie ma człowieka na ziemi, który by słowo twe, królu, mógł wypełnić, lecz ani żaden z królów, wielki i możny, o taką rzecz nie pyta się żadnego wieszczka i czarownika i chaldejczyka.Халдеи отвечали царю и сказали: нет на земле человека, который мог бы открыть это дело царю, и потому ни один царь, великий и могущественный, не требовал подобного ни от какого тайноведца, гадателя и Халдея. Tвэщaша же пaки халдeє пред8 царeмъ и3 рёша: нёсть человёка на земли2, и4же сл0во царeво возм0жетъ возвэсти1ти, ћкw всsкъ цaрь вели1кій и3 кнsзь не вопрошaетъ сицевaгw словесE њбаsтелz, волхвA и3 халдeа: 2,10Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPἀπεκρίθησαν apekrithēsan
V-API-3Pἀποκρίνωapokrinōto answerAnsweredοἱ hoi
T-NPMὁhothe/this/whotheΧαλδαῖοι chaldaioi
N-NPMΧαλδαῖοςchaldaiosChaldean[linen]ἐνώπιον enōpion
PREPἐνώπιονenōpionbeforebeforeτοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/whotheβασιλέως basileōs
N-GSMβασιλεύςbasileuskingking,καὶ kai
CONJκαίkaiandandλέγουσιν legousin
V-PAI-3Pλέγωlegōto speakthey say,οὐκ ouk
ADVοὐounoThere is notἔστιν estin
V-PAI-3Sἐστίestihe is[to sacrifice]ἄνθρωπος anthrōpos
N-NSMἄνθρωποςanthrōposa humana manἐπὶ epi
PREPἐπίepiupon/to/againstuponτῆς tēs
T-GSFὁhothe/this/whotheξηρᾶς,     xēras
A-GSFξηρόςxērosdried up/withereddry landὅστις hostis
RI-NSMὅστιςhostiswho/whichwhoτὸ to
T-ASNὁhothe/this/who[2theῥῆμα rēma
N-ASNῥῆμαrēmaword3discourseτοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/who4of theβασιλέως basileōs
N-GSMβασιλεύςbasileusking5kingδυνήσεται dunēsetai
V-FMI-3Sδύναμαιdunamaibe ableis ableγνωρίσαι,     gnōrisai
V-AARγνωρίζωgnōrizōto make known1to make known],καθότι kathoti
ADVκαθότιkathotias/just asin so far asπᾶς pas
A-NSMπᾶςpasalleveryβασιλεὺς basileus
N-NSMβασιλεύςbasileusking[2kingμέγας megas
A-NSMμέγαςmegasgreat1great]καὶ kai
CONJκαίkaiandandἄρχων archōn
N-NSMἄρχωνarchōnrulerrulerῥῆμα rēma
N-ASNῥῆμαrēmaword[2matterτοιοῦτο toiouto
D-ASNτοιοῦτοςtoioutossuch as this1 such]οὐκ ouk
ADVοὐounoasked notἐπερωτᾷ eperōta
V-PAI-3Sἐπερωτάωeperōtaōto questionasked notἐπαοιδόν,     epaoidon
N-ASMstrong:GN-ASMstrong:GN-ASMstrong:GN-ASM μάγον magon
N-ASMμάγοςmagossagemagusκαὶ kai
CONJκαίkaiand[desire]Χαλδαῖον·     chaldaion
N-ASMΧαλδαῖοςchaldaiosChaldean[linen]  11 Tłum. GrEn. Толк. Bo rzecz, o którą siç ty pytasz, królu, ciężka jest, i nie znajdzie się nikt, kto by ją oznajmił przed obliczem królewskim, oprócz bogów, których obcowanie nie jest z ludźmi” –Дело, которого царь требует, так трудно, что никто другой не может открыть его царю, кроме богов, которых обитание не с плотью. понeже сл0во, є3г0же вопрошaетъ цaрь, тsжко, и3 нёсть другaгw, и4же возвэсти1тъ є5 пред8 царeмъ, но т0чію б0зи, и4хже нёсть житіE со всsкою пл0тію. 2,11Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPὅτι hoti
CONJὅτιhotithat/sinceForὁ ho
T-NSMὁhothe/this/whotheλόγος,     logos
N-NSMλόγοςlogoswordwordὃν hon
R-ASMὅς, ἥhhos ēwhichwhichὁ ho
T-NSMὁhothe/this/whotheβασιλεὺς basileus
N-NSMβασιλεύςbasileuskingkingἐπερωτᾷ,     eperōta
V-PAI-3Sἐπερωτάωeperōtaōto questionasksβαρύς barus
A-NSMβαρύςbarusweightyheavy,καὶ kai
CONJκαίkaiandandἕτερος heteros
A-NSMἕτεροςheterosother[2no otherοὐκ ouk
ADVοὐouno[2no otherἐστιν,     estin
V-PAI-3Sἐστίestihe is[to sacrifice]ὃς hos
R-NSMὅς, ἥhhos ēwhichwhoἀναγγελεῖ anangelei
V-FAI-3Sἀναγγέλλωanangellōto reportshall announceαὐτὸν auton
D-ASMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἐνώπιον enōpion
PREPἐνώπιονenōpionbeforebeforeτοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/whotheβασιλέως,     basileōs
N-GSMβασιλεύςbasileuskingking,ἀλλ'     all
CONJἀλλάallabutexceptἢ ē
CONJὁhothe/this/whotheθεοί,     theoi
N-NPMθεόςtheosGodgods,ὧν hōn
R-GPMὅς, ἥhhos ēwhichwhichοὐκ ouk
ADVοὐounoare notἔστιν,     estin
V-PAI-3Sἐστίestihe is[to sacrifice]ἡ hē
T-NSFὁhothe/this/who[that]κατοικία katoikia
N-NSFκατοικίαkatoikiadwellingdwellingμετὰ meta
PREPμετάmetawith/afterwithπάσης pasēs
A-GSFπᾶςpasallanyσαρκός·     sarkos
N-GSFσάρξsarxfleshflesh.  12 Tłum. GrEn. Толк. Usłyszawszy to król, w zapalczywości i w gniewie wielkim rozkazał, aby zginęli wszyscy mędrcy babilońscy.Рассвирепел царь и сильно разгневался на это, и приказал истребить всех мудрецов Вавилонских. ТогдA цaрь въ ћрости и3 во гнёвэ мн0зэ речE погуби1ти вс‰ м{дрыz вавmлw6нскіz. 2,12Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPτότε tote
ADVτότεtotethenThenὁ ho
T-NSMὁhothe/this/whotheβασιλεὺς basileus
N-NSMβασιλεύςbasileuskingkingἐν en
PREPἐνenin/on/amonginθυμῷ thumō
N-DSMθυμόςthumoswrathrageκαὶ kai
CONJκαίkaiandandὀργῇ orgē
N-DSFὀργήorgēwrath[2angerπολλῇ pollē
A-DSFπολύςpolusmuch1much],εἶπεν eipen
V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto saysaidἀπολέσαι apolesai
V-AARἀπολλύωapolluōto destroyto destroyπάντας pantas
A-APMπᾶςpasallallτοὺς tous
T-APMὁhothe/this/whotheσοφοὺς sofous
A-APMσοφόςsofoswisewiseβαβυλωνος babulōnos
N-GSFΒαβυλώνbabulōnBabylon[spoil]  13 Tłum. GrEn. Толк. A gdy wyszedł dekret, zabijano mędrców i szukano Daniela i towarzyszów jego, aby zginęli.Когда вышло это повеление, чтобы убивать мудрецов, искали Даниила и товарищей его, чтобы умертвить их. И# и3зhде повелёніе, и3 мyдріи ўбивaхусz: и3 взыскaша даніи1ла и3 другHвъ є3гw2 ўби1ти |. 2,13Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndτὸ to
T-NSNὁhothe/this/whotheδόγμα dogma
N-NSNδόγμαdogmadecreedecreeἐξῆλθεν,     exēlthen
V-AAI-3Sἐξέρχομαιexerchomaito go outwent forth,καὶ kai
CONJκαίkaiandthatοἱ hoi
T-NPMὁhothe/this/whotheσοφοὶ sofoi
A-NPMσοφόςsofoswisewise menἀπεκτέννοντο,     apektennonto
V-IMI-3Pἀποκτείνωapokteinōto killbe killed;καὶ kai
CONJκαίkaiandandἐζήτησαν ezētēsan
V-AAI-3Pζητέωzēteōto seekthey soughtΔανιηλ daniēl
N-PRIΔανιήλdaniēlDaniel[to enquire]καὶ kai
CONJκαίkaiandandτοὺς tous
T-APMὁhothe/this/who φίλους filous
A-APMφίλοςfilosfriendly/friendhis friendsαὐτοῦ autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἀνελεῖν.     anelein
V-AARἀναιρέωanaireōto killto do away with.  14 Tłum. GrEn. Толк. Wtedy Daniel spytał się o prawo i o wyrok Ariocha, dowódcy wojska królewskiego, który był wyszedł, aby zabijać mędrców babilońskich.Тогда Даниил обратился с советом и мудростью к Ариоху, начальнику царских телохранителей, который вышел убивать мудрецов Вавилонских; ТогдA даніи1лъ tвэщA совётъ и3 рaзумъ ґріHху ґрхімагjру цaрску, и4же и3зhде ўби1ти мyдрыхъ вавmлHнскихъ, 2,14Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPτότε tote
ADVτότεtotethenThenΔανιηλ daniēl
N-PRIΔανιήλdaniēlDaniel[to enquire]ἀπεκρίθη apekrithē
V-API-3Sἀποκρίνωapokrinōto answeransweredβουλὴν boulēn
N-ASFβουλήboulēplancounselκαὶ kai
CONJκαίkaiandandγνώμην,     gnōmēn
N-ASFγνώμηgnōmēresolutionopinionτῷ tō
T-DSMὁhothe/this/who αριωχ ariōch
N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI τῷ tō
T-DSMὁhothe/this/whotheἀρχιμαγείρῳ archimageirō
N-DSMstrong:GN-DSMstrong:GN-DSMstrong:GN-DSM τοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/whoof theβασιλέως,     basileōs
N-GSMβασιλεύςbasileuskingking,ὃς hos
R-NSMὅς, ἥhhos ēwhichwhoἐξῆλθεν exēlthen
V-AAI-3Sἐξέρχομαιexerchomaito go outcame forthἀναιρεῖν anairein
V-PARἀναιρέωanaireōto killto do away withτοὺς tous
T-APMὁhothe/this/whotheσοφοὺς sofous
A-APMσοφόςsofoswisewise menβαβυλωνος babulōnos
N-GSFΒαβυλώνbabulōnBabylon[spoil]  15 Tłum. GrEn. Толк. I spytał tego, który był otrzymał moc od króla, dlaczego tak srogi wyrok od oblicza królewskiego wyszedł. Gdy tedy Arioch rzecz oznajmił Danielowi,и спросил Ариоха, сильного при царе: "почему такое грозное повеление от царя?" Тогда Ариох рассказал все дело Даниилу. и3 вопрошaше и5 глаг0лz: кнsже царeвъ, њ чес0мъ и3зhде и3зречeніе безстyдное t лицA царeва; Возвэсти1 же ґріHхъ сл0во даніи1лу. 2,15Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPαρχων archōn
N-VSMἄρχωνarchōnrulerO Rulerτοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/whoof theβασιλέως;     basileōs
N-GSMβασιλεύςbasileuskingking,Περὶ peri
PREPπερίperiaboutforτίνος tinos
I-GSNτίςtiswhich?[to bray]ἐξῆλθεν exēlthen
V-AAI-3Sἐξέρχομαιexerchomaito go outcame forthἡ hē
T-NSFὁhothe/this/whotheγνώμη gnōmē
N-NSFγνώμηgnōmēresolutiondecreeἡ hē
T-NSFὁhothe/this/whoof theἀναιδὴς anaidēs
A-NSMstrong:GA-NSMstrong:GA-NSMstrong:GA-NSM ἐκ ek
PREPἐκekof/fromfromπροσώπου prosōpou
N-GSNπρόσωπονprosōponfacein frontτοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/who4theβασιλέως,     basileōs
N-GSMβασιλεύςbasileuskingking?ἐγνώρισεν egnōrisen
V-AAI-3Sγνωρίζωgnōrizōto make known[3made knownδὲ de
PRTδέdethen1Andτὸ to
T-ASNὁhothe/this/who ῥῆμα rēma
N-ASNῥῆμαrēmaword5sayingαριωχ ariōch
N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI τῷ tō
T-DSMὁhothe/this/who[that]Δανιηλ.     daniēl
N-PRIΔανιήλdaniēlDaniel[to enquire]  16 Tłum. GrEn. Толк. Daniel wszedłszy prosił króla, żeby mu dał czas na oznajmienie wykładu królowi.И Даниил вошел, и упросил царя дать ему время, и он представит царю толкование сна. Даніи1лъ же вни1де и3 моли2 царS, ћкw да врeмz дaстъ є3мY, и3 сказaніе є3гw2 возвэсти1тъ царю2. 2,16Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndΔανιηλ daniēl
N-PRIΔανιήλdaniēlDaniel[to enquire]εἰσῆλθεν eisēlthen
V-AAI-3Sεἰσέρχομαιeiserchomaito enterenteredκαὶ kai
CONJκαίkaiandandἠξίωσεν ēxiōsen
V-AAI-3Sἀξιόωaxioōto deem worthypetitionedτὸν ton
T-ASMὁhothe/this/whotheβασιλέα basilea
N-ASMβασιλεύςbasileuskingkingὅπως hopōs
CONJὅπωςhopōsthatso asχρόνον chronon
N-ASMχρόνοςchronostime[2timeδῷ dō
V-AAS-3Sδίδωμιdidōmito give1to give]αὐτῷ autō
D-DSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
CONJκαίkaiandandτὴν tēn
T-ASFὁhothe/this/whotheσύγκρισιν sunkrisin
N-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASF αὐτοῦ autou
D-GSNαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἀναγγείλῃ anangeilē
V-AAS-3Sἀναγγέλλωanangellōto reporthe should announceτῷ tō
T-DSMὁhothe/this/whoto theβασιλεῖ.     basilei
N-DSMβασιλεύςbasileuskingking.  17 Tłum. GrEn. Толк. I wszedł do domu swego i oznajmił rzecz Ananiaszowi, Misaelowi i Azariaszowi, towarzyszom swoim,Даниил пришел в дом свой, и рассказал дело Анании, Мисаилу и Азарии, товарищам своим, И# вни1де даніи1лъ въ д0мъ св0й и3 возвэсти2 сл0во ґнaніи и3 ґзaріи и3 місаи1лу, другHмъ свои6мъ: 2,17Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndεἰσῆλθεν eisēlthen
V-AAI-3Sεἰσέρχομαιeiserchomaito enterDaniel wentΔανιηλ daniēl
N-PRIΔανιήλdaniēlDaniel[to enquire]εἰς eis
PREPεἰςeistowardintoτὸν ton
T-ASMὁhothe/this/who οἶκον oikon
N-ASMοἶκοςoikoshousehis house,αὐτοῦ autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
CONJκαίkaiandandτῷ tō
T-DSMὁhothe/this/who Ανανια anania
N-PRIἈνανίαςananiasAnanias[terror]καὶ kai
CONJκαίkaiandandτῷ tō
T-DSMὁhothe/this/who Μισαηλ misaēl
N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI καὶ kai
CONJκαίkaiandandτῷ tō
T-DSMὁhothe/this/who Αζαρια azaria
N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI τοῖς tois
T-DPMὁhothe/this/who φίλοις filois
A-DPMφίλοςfilosfriendly/friendhis friendsαὐτοῦ autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]τὸ to
T-ASNὁhothe/this/who[2theῥῆμα rēma
N-ASNῥῆμαrēmaword3sayingἐγνώρισεν·     egnōrisen
V-AAI-3Sγνωρίζωgnōrizōto make known1to make known].  18 Tłum. GrEn. Толк. aby szukali miłosierdzia od oblicza Boga niebieskiego około tej tajemnicy, a nie zginęli Daniel i towarzysze jego z innymi mędrcami babilońskimi.чтобы они просили милости у Бога небесного об этой тайне, дабы Даниил и товарищи его не погибли с прочими мудрецами Вавилонскими. и3 щедр0тъ прошaху ў бGа нбcнагw њтaйнэ сeй, ћкw да не поги1бнутъ даніи1лъ и3 дрyзіе є3гw2 со пр0чіими мyдрыми вавmлHнскими. 2,18Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndοἰκτιρμοὺς oiktirmous
N-APMοἰκτιρμόςoiktirmoscompassion[2compassionsἐζήτουν ezētoun
V-IAI-3Pζητέωzēteōto seek1they sought]παρὰ para
PREPπαράparafrom/with/besidefromτοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/whotheθεοῦ theou
N-GSMθεόςtheosGodGodτοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/who οὐρανοῦ ouranou
N-GSMοὐρανόςouranosheavenof heavenὑπὲρ huper
PREPὑπέρhuperabove/forconcerningτοῦ tou
T-GSNὁhothe/this/who μυστηρίου mustēriou
N-GSNμυστήριονmustērionmysterythis mystery,τούτου,     toutou
D-GSNτούτουtoutouof this[to flee]ὅπως hopōs
CONJὅπωςhopōsthatso thatἂν an
PRTἄνanifthereforeμὴ mē
ADVμήmēnot[4should notἀπόλωνται apolōntai
V-AMS-3Pἀπολλύωapolluōto destroy5be destroyedΔανιηλ daniēl
N-PRIΔανιήλdaniēlDaniel[to enquire]καὶ kai
CONJκαίkaiand2andοἱ hoi
T-NPMὁhothe/this/who φίλοι filoi
A-NPMφίλοςfilosfriendly/friend3his friends]αὐτοῦ autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]μετὰ meta
PREPμετάmetawith/afterwithτῶν tōn
T-GPMὁhothe/this/whotheἐπιλοίπων epiloipōn
A-GPMἐπίλοιποςepiloiposremainingrestσοφῶν sofōn
A-GPMσοφόςsofoswiseof wise menΒαβυλῶνος.     babulōnos
N-GSFΒαβυλώνbabulōnBabylon[spoil]  19 Tłum. GrEn. Толк. Wtedy Danielowi tajemnica przez widzenie w nocy została objawiona i błogosławił Daniel Boga niebieskiego, i rzekł mówiąc:И тогда открыта была тайна Даниилу в ночном видении, и Даниил благословил Бога небесного. ТогдA даніи1лу во снЁ н0щію тaйна tкрhсz: и3 благослови2 даніи1лъ бGа нбcнаго 2,19Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPτότε tote
ADVτότεtotethenThenτῷ tō
T-DSMὁhothe/this/who1theΔανιηλ daniēl
N-PRIΔανιήλdaniēlDaniel[to enquire]ἐν en
PREPἐνenin/on/among5inὁράματι horamati
N-DSNὅραμαhoramavision7visionτῆς tēs
T-GSFὁhothe/this/who3theνυκτὸς nuktos
N-GSFνύξnuxnight6a nightτὸ to
T-NSNὁhothe/this/who μυστήριον mustērion
N-NSNμυστήριονmustērionmystery2mysteryἀπεκαλύφθη·     apekalufthē
V-API-3Sἀποκαλύπτωapokaluptōto reveal3was uncovered],καὶ kai
CONJκαίkaiandandεὐλόγησεν eulogēsen
V-AAI-3Sεὐλογέωeulogeōto praise/bless[2blessedτὸν ton
T-ASMὁhothe/this/who[that]θεὸν theon
N-ASMθεόςtheosGod4Godτοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/who[that]οὐρανοῦ ouranou
N-GSMοὐρανόςouranosheaven5of heaven  20 Tłum. GrEn. Толк. „Niech będzie imię Pańskie błogosławione od wieku do wieku, bo jego jest mądrość i moc.И сказал Даниил: да будет благословенно имя Господа от века и до века! ибо у Него мудрость и сила; и3 речE: бyди и4мz гDа бGа блгcвeно t вёка и3 до вёка, ћкw премdрость и3 смhслъ и3 крёпость є3гw2 є4сть, 2,20Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPδανιηλ daniēl
N-PRIΔανιήλdaniēlDaniel[to enquire]καὶ kai
CONJκαίkaiandAndεἶπεν eipen
V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto sayhe said,ειη eiē
V-PAO-3Sεἴηνeiēnmay be[robbery]τὸ to
T-NSNὁhothe/this/whotheὄνομα onoma
N-NSNὄνομαonomanamenameτοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/who θεοῦ theou
N-GSMθεόςtheosGodof Godεὐλογημένον eulogēmenon
V-RPPRSεὐλογέωeulogeōto praise/blessbeing blessedἀπὸ apo
PREPἀπόapofromfromτοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/whotheαἰῶνος aiōnos
N-GSMαἰώνaiōnan ageeonκαὶ kai
CONJκαίkaiandandἕως heōs
PREPἕωςheōsuntiluntoτοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/whotheαἰῶνος,     aiōnos
N-GSMαἰώνaiōnan ageeon,ὅτι hoti
CONJὅτιhotithat/sinceforἡ hē
T-NSFὁhothe/this/whotheσοφία sofia
N-NSFσοφίαsofiawisdomwisdomκαὶ kai
CONJκαίkaiandandἡ hē
T-NSFὁhothe/this/whotheσύνεσις sunesis
N-NSFσύνεσιςsunesisunderstanding[habitation]αὐτοῦ autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἐστιν·     estin
V-PAI-3Sἐστίestihe is[to sacrifice]  21 Tłum. GrEn. Толк. I on odmienia czasy i wieki, przenosi królestwa i ustanawia, daje mądrość mądrym i umiejętność rozumiejącym naukę;Он изменяет времена и лета, низлагает царей и поставляет царей; дает мудрость мудрым и разумение разумным; и3 т0й премэнsетъ временA и3 лBта, поставлsетъ цари6 и3 преставлsетъ, даsй премyдрость м{дрымъ и3 рaзумъ вёдущымъ смышлeніе: 2,21Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndαὐτὸς autos
D-NSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἀλλοιοῖ alloioi
V-PAI-3Sstrong:GV-PAI-3Sstrong:GV-PAI-3Sstrong:GV-PAI-3S καιροὺς kairous
N-APMκαιρόςkairostime/right timeseasonsκαὶ kai
CONJκαίkaiandandχρόνους,     chronous
N-APMχρόνοςchronostimetimes;καθιστᾷ kathista
V-PAI-3Sκαθίστημιkathistēmito appoint/conducthe ordainsβασιλεῖς basileis
N-NPMβασιλεύςbasileuskingkings,καὶ kai
CONJκαίkaiandandμεθιστᾷ,     methista
V-PAI-3Sμεθίστημιmethistēmito movechanges;διδοὺς didous
V-PAPRSδίδωμιdidōmito givegivingσοφίαν sofian
N-ASFσοφίαsofiawisdomwisdomτοῖς tois
T-DPMὁhothe/this/whoto theσοφοῖς sofois
A-DPMσοφόςsofoswisewise,καὶ kai
CONJκαίkaiandandφρόνησιν fronēsin
N-ASFφρόνησιςfronēsisunderstandingintelligenceτοῖς tois
T-DPMὁhothe/this/whoto the onesεἰδόσιν eidosin
V-RAPMPεἴδωeidōto knowknowingσύνεσιν sunesin
N-ASFσύνεσιςsunesisunderstandingunderstanding.  22 Tłum. GrEn. Толк. on odkrywa głębokości i skrytości, i zna rzeczy będące w ciemności, a światłość z nim mieszka.Он открывает глубокое и сокровенное, знает, что во мраке, и свет обитает с Ним. т0й tкрывaетъ глубHкаz и3 сокровє1ннаz, свёдый с{щаz во тьмЁ и3 свётъ съ ни1мъ є4сть: 2,22Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPαὐτὸς autos
D-NSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἀποκαλύπτει apokaluptei
V-PAI-3Sἀποκαλύπτωapokaluptōto revealuncoversβαθέα bathea
A-APNβαθύςbathusdeepdeepκαὶ kai
CONJκαίkaiandandἀπόκρυφα,     apokrufa
A-APNἀπόκρυφοςapokrufosconcealedconcealed ,γινώσκων ginōskōn
V-PAPRSγινώσκωginōskōto knowknowingτὰ ta
T-APNὁhothe/this/whotheἐν en
PREPἐνenin/on/amonginτῷ tō
T-DSNὁhothe/this/whotheσκότει skotei
N-DSNσκότοςskotosdarknessdarkness,καὶ kai
CONJκαίkaiandandτὸ to
T-NSNὁhothe/this/whotheφῶς fōs
N-NSNφῶςfōslightlightμετ'     met
PREPμετάmetawith/after[2withαὐτοῦ autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἐστιν·     estin
V-PAI-3Sἐστίestihe is[to sacrifice]  23 Tłum. GrEn. Толк. Ciebie, Boże ojców naszych, wysławiam i chwalę cię, żeś mi dał mądrość i moc, i teraz oznajmiłeś mi to, o cośmy cię prosili, żeś nam mowę królewską otworzył.”Славлю и величаю Тебя, Боже отцов моих, что Ты даровал мне мудрость и силу и открыл мне то, о чем мы молили Тебя; ибо Ты открыл нам дело царя. тебЁ, б9е nтцє1въ мои1хъ, и3сповёдаюсz и3 хвалю2, ћкw премyдрость и3 си1лу дaлъ ми2 є3си2 и3 возвэсти1лъ ми2 є3си2, ±же проси1хомъ ў тебє2, и3 видёніе царeво возвэсти1лъ ми2 є3си2. 2,23Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPσοί,     soi
P-DSσοίsoiyou[chaff]ὁ ho
T-VSMὁhothe/this/whoOθεὸς theos
N-VSMθεόςtheosGodGodτῶν tōn
T-GPMὁhothe/this/who πατέρων paterōn
N-GPMπατήρpatērfatherof my fathers,μου,     mou
P-GSμοῦmouof me[Jesimiel]ἐξομολογοῦμαι exomologoumai
V-PMI-1Sἐξομολογέομαιexomologeomaito agreeI acknowledgeκαὶ kai
CONJκαίkaiandandαἰνῶ,     ainō
V-PAI-1Sαἰνέωaineōto praisepraise,ὅτι hoti
CONJὅτιhotithat/sinceforσοφίαν sofian
N-ASFσοφίαsofiawisdomwisdomκαὶ kai
CONJκαίkaiandandδύναμιν dunamin
N-ASFδύναμιςdunamispowerpowerἔδωκάς edōkas
V-AAI-2Sδίδωμιdidōmito giveyou gaveμοι.     moi
P-DSμοίmoito me[to dwell]καὶ kai
CONJκαίkaiandandνῦν nun
ADVνῦνnunnow[Cush; Ethiopia]ἐγνώρισάς egnōrisas
V-AAI-2Sγνωρίζωgnōrizōto make knownmade knownμοι moi
P-DSμοίmoito me[to dwell]ἃ ha
R-APNὅς, ἥhhos ēwhichwhatἠξιώσαμεν ēxiōsamen
V-AAI-1Pἀξιόωaxioōto deem worthywe petitionedπαρὰ para
PREPπαράparafrom/with/besidefromσοῦ sou
P-GSσοῦsouyou[guard]καὶ kai
CONJκαίkaiandandτὸ to
T-ASNὁhothe/this/whotheὅραμα horama
N-ASNὅραμαhoramavision[now]τοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/whoof theβασιλέως basileōs
N-GSMβασιλεύςbasileuskingkingἐγνώρισάς egnōrisas
V-AAI-2Sγνωρίζωgnōrizōto make knownyou made knownμοι moi
P-DSμοίmoito me[to dwell]  24 Tłum. GrEn. Толк. Potem Daniel wszedłszy do Ariocha, którego był naznaczył król, aby wytracił mędrców babilońskich, tak mu rzekł: „Mędrców babilońskich nie trać; wiedź mię przed oblicze królewskie, a wykład królowi powiem.”После сего Даниил вошел к Ариоху, которому царь повелел умертвить мудрецов Вавилонских, пришел и сказал ему: не убивай мудрецов Вавилонских; введи меня к царю, и я открою значение сна. И# пріи1де даніи1лъ ко ґріHху є3г0же пристaви цaрь погуби1ти м{дрыz вавmлHнскіz, и3 речE є3мY: мyдрыхъ вавmлHнскихъ не погублsй, но введи1 мz пред8 царS, и3 сказaніе снA возвэщY є3мY. 2,24Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndἦλθεν ēlthen
V-AAI-3Sἔρχομαιerchomaito come/goDaniel cameΔανιηλ daniēl
N-PRIΔανιήλdaniēlDaniel[to enquire]πρὸς pros
PREPπρόςprosto/withtoΑριωχ ariōch
N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ὃν hon
R-ASMὅς, ἥhhos ēwhichwhomκατέστησεν katestēsen
V-AAI-3Sκαθίστημιkathistēmito appoint/conduct[3appointedὁ ho
T-NSMὁhothe/this/who1theβασιλεὺς basileus
N-NSMβασιλεύςbasileusking2king]ἀπολέσαι apolesai
V-AARἀπολλύωapolluōto destroyto destroyτοὺς tous
T-APMὁhothe/this/whotheσοφοὺς sofous
A-APMσοφόςsofoswisemenβαβυλωνος babulōnos
N-GSFΒαβυλώνbabulōnBabylon[spoil]καὶ kai
CONJκαίkaiandandεἶπεν eipen
V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto saysaidαὐτῷ autō
D-DSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]Τοὺς tous
T-APMὁhothe/this/whoTheσοφοὺς sofous
A-APMσοφόςsofoswisewiseβαβυλωνος babulōnos
N-GSFΒαβυλώνbabulōnBabylon[spoil]μὴ mē
ADVμήmēnotyou should notἀπολέσῃς,     apolesēs
V-AAS-2Sἀπολλύωapolluōto destroydestroy,εἰσάγαγε eisagage
V-AAM-2Sεἰσάγωeisagōto bring inbut bringδὲ de
PRTδέdethenbut bringμε me
P-ASμέmeme[Jehdeiah]ἐνώπιον enōpion
PREPἐνώπιονenōpionbeforebeforeτοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/whotheβασιλέως basileōs
N-GSMβασιλεύςbasileuskingking,καὶ kai
CONJκαίkaiandandτὴν tēn
T-ASFὁhothe/this/whotheσύγκρισιν sunkrisin
N-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASF τῷ tō
T-DSMὁhothe/this/whoto theβασιλεῖ basilei
N-DSMβασιλεύςbasileuskingkingἀναγγελῶ.     anangelō
V-FAI-1Sἀναγγέλλωanangellōto reportI will announce.  25 Tłum. GrEn. Толк. Wtedy Arioch z pośpiechem wprowadził Daniela do króla i rzekł mu: „Znalazłem człowieka z synów przesiedlenia judzkiego, który wykład królowi oznajmi.”Тогда Ариох немедленно привел Даниила к царю и сказал ему: я нашел из пленных сынов Иудеи человека, который может открыть царю значение сна. ТогдA ґріHхъ съ потщaніемъ введE даніи1ла пред8 царS и3 речE є3мY: њбрэт0хъ мyжа t плBнникъ жид0вскихъ, и4же сказaніе царю2 возвэсти1тъ. 2,25Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPτότε tote
ADVτότεtotethenThenΑριωχ ariōch
N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ἐν en
PREPἐνenin/on/amonginσπουδῇ spoudē
N-DSFσπουδήspoudēdiligencehasteεἰσήγαγεν eisēgagen
V-AAI-3Sεἰσάγωeisagōto bring inbroughtτὸν ton
T-ASMὁhothe/this/who Δανιηλ daniēl
N-PRIΔανιήλdaniēlDaniel[to enquire]ἐνώπιον enōpion
PREPἐνώπιονenōpionbeforebeforeτοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/whotheβασιλέως basileōs
N-GSMβασιλεύςbasileuskingking,καὶ kai
CONJκαίkaiandandεἶπεν eipen
V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto saysaidαὐτῷ autō
D-DSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]Εὕρηκα heurēka
V-RAI-1Sεὑρίσκωheuriskōto find/meetI foundἄνδρα andra
N-ASMἀνήρanērmana manἐκ ek
PREPἐκekof/fromfrom out ofτῶν tōn
T-GPMὁhothe/this/whotheυἱῶν huiōn
N-GPMυἱόςhuiossonsonsτῆς tēs
T-GSFὁhothe/this/whoof theαἰχμαλωσίας aichmalōsias
N-GSFαἰχμαλωσίαaichmalōsiacaptivitycaptivityτῆς tēs
T-GSFὁhothe/this/who Ιουδαίας,     ioudaias
N-GSFἸουδαίαioudaiaJudea[be wise]ὅστις hostis
RI-NSMὅστιςhostiswho/whichone whoτὸ to
T-ASNὁhothe/this/who[2theσύγκριμα sunkrima
N-ASNstrong:GN-ASNstrong:GN-ASNstrong:GN-ASN τῷ tō
T-DSMὁhothe/this/who4to theβασιλεῖ basilei
N-DSMβασιλεύςbasileusking5kingἀναγγελεῖ.     anangelei
V-FAI-3Sἀναγγέλλωanangellōto report1will announce].  26 Tłum. GrEn. Толк. Odpowiedział król i rzekł Danielowi, którego imię było Baltazar: „Czy mniemasz, że możesz mi prawdziwie oznajmić sen, który widziałem, i wykład jego?”Царь сказал Даниилу, который назван был Валтасаром: можешь ли ты сказать мне сон, который я видел, и значение его? И# tвэщA цaрь и3 речE даніи1лу, є3мyже и4мz валтасaръ: м0жеши ли ми2 возвэсти1ти с0нъ, є3г0же ви1дэхъ, и3 сказaніе є3гw2; 2,26Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndἀπεκρίθη apekrithē
V-API-3Sἀποκρίνωapokrinōto answer[3answeredὁ ho
T-NSMὁhothe/this/who1theβασιλεὺς basileus
N-NSMβασιλεύςbasileusking2king]καὶ kai
CONJκαίkaiandandεἶπεν eipen
V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto saysaidτῷ tō
T-DSMὁhothe/this/who Δανιηλ daniēl
N-PRIΔανιήλdaniēlDaniel[to enquire]οὗ hou
R-GSMοὐouno[Carmi]τὸ to
T-NSNὁhothe/this/whotheὄνομα onoma
N-NSNὄνομαonomanamenameΒαλτασαρ baltasar
N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ει ei
CONJεἰeiifAreδύνασαί dunasai
V-PMI-2Sδύναμαιdunamaibe ableyou ableμοι moi
P-DSμοίmoito me[to dwell]ἀναγγεῖλαι anangeilai
V-AARἀναγγέλλωanangellōto reportto announce to meτὸ to
T-ASNὁhothe/this/whotheἐνύπνιον,     enupnion
N-ASNἐνύπνιονenupniondreamdreamὃ ho
R-ASNὁhothe/this/whotheεἶδον,     eidon
V-AAI-3Pεἴδωeidōto knowI beheld,καὶ kai
CONJκαίkaiandandτὴν tēn
T-ASFὁhothe/this/who[that]σύγκρισιν;     sunkrisin
N-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASF αὐτοῦ;     autou
D-GSNαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]  27 Tłum. GrEn. Толк. A odpowiadając Daniel przed królem, rzekł: „Tajemnicy, o którą król pyta, mędrcy, czarnoksiężnicy, wieszczkowie i wróżbici nie mogą oznajmić królowi.Даниил отвечал царю и сказал: тайны, о которой царь спрашивает, не могут открыть царю ни мудрецы, ни обаятели, ни тайноведцы, ни гадатели. И# tвэщA даніи1лъ пред8 царeмъ и3 речE: тaйны, є3sже цaрь вопрошaетъ, нёсть мyдрыхъ, волхвHвъ, нижE њбаsтелей газари1нwвъ (си1ла) возвэсти1ти царю2: 2,27Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndἀπεκρίθη apekrithē
V-API-3Sἀποκρίνωapokrinōto answerDaniel answeredΔανιηλ daniēl
N-PRIΔανιήλdaniēlDaniel[to enquire]ἐνώπιον enōpion
PREPἐνώπιονenōpionbeforebeforeτοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/whotheβασιλέως basileōs
N-GSMβασιλεύςbasileuskingking,καὶ kai
CONJκαίkaiandandλέγει legei
V-PAI-3Sλέγωlegōto speak[dry land]Τὸ to
T-NSNὁhothe/this/whoTheμυστήριον,     mustērion
N-NSNμυστήριονmustērionmysterymysteryὁ ho
R-ASNὁhothe/this/whotheὃ ho
T-NSMὁhothe/this/whoto theβασιλεύς,     basileus
N-NSMβασιλεύςbasileuskingkingἐπερωτᾷ,     eperōta
V-PAI-3Sἐπερωτάωeperōtaōto questionasksοὐκ ouk
ADVοὐounois notἔστιν estin
V-PAI-3Sἐστίestihe is[to sacrifice]σοφῶν sofōn
A-GPMσοφόςsofoswiseof wise men,μάγων,     magōn
N-GPMμάγοςmagossagemagi,ἐπαοιδῶν epaoidōn
N-GPMstrong:GN-GPMstrong:GN-GPMstrong:GN-GPM γαζαρηνῶν gazarēnōn
N-GPMstrong:GN-GPMstrong:GN-GPMstrong:GN-GPM ἀναγγεῖλαι anangeilai
V-AARἀναγγέλλωanangellōto reportto announceτῷ tō
T-DSMὁhothe/this/who[that]βασιλεῖ,     basilei
N-DSMβασιλεύςbasileuskingking.  28 Tłum. GrEn. Толк. Ale jest Bóg na niebie, który odkrywa tajemnice i który oznajmił tobie, królu Nabuchodonozorze, co ma przyjść w czasach ostatecznych. Sen twój i widzenia głowy twojej na łożu twym takie były:Но есть на небесах Бог, открывающий тайны; и Он открыл царю Навуходоносору, что будет в последние дни. Сон твой и видения главы твоей на ложе твоем были такие: но є4сть бGъ на нб7си2 tкрывazй т†йны и3 возвэсти2 царю2 навуходон0сору, и5мже подобaетъ бhти въ послBдніz дни6. С0нъ тв0й и3 видёніе главы2 твоеS на л0жи твоeмъ сіE є4сть, царю2: 2,28Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPἀλλ'     all
CONJἀλλάallabutButἢ ē
CONJὁhothe/this/who ἔστιν estin
V-PAI-3Sἐστίestihe is[to sacrifice]θεὸς theos
N-NSMθεόςtheosGoda Godἐν en
PREPἐνenin/on/amonginοὐρανῷ ouranō
N-DSMοὐρανόςouranosheavenheavenἀποκαλύπτων apokaluptōn
V-PAPRSἀποκαλύπτωapokaluptōto revealuncoveringμυστήρια,     mustēria
N-APNμυστήριονmustērionmysterymysteries,καὶ kai
CONJκαίkaiandandἐγνώρισεν egnōrisen
V-AAI-3Sγνωρίζωgnōrizōto make knownhe made knownτῷ tō
T-DSMὁhothe/this/whoof theβασιλεῖ basilei
N-DSMβασιλεύςbasileuskingto kingΝαβουχοδονοσορ nabouchodonosor
N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ἃ ha
R-NPNὅς, ἥhhos ēwhichwhatδεῖ dei
V-PAI-3Sδεῖdeibe necessarymustγενέσθαι genesthai
V-AMRγίνομαιginomaito betake placeἐπ'     ep
PREPἐπίepiupon/to/againstatἐσχάτων eschatōn
A-GPFἔσχατοςeschatoslast/leastlastτῶν tōn
T-GPFὁhothe/this/whoTheἡμερῶν.     hēmerōn
N-GPFἡμέραhēmeradaydays.τὸ to
T-NSNὁhothe/this/whotheἐνύπνιον enupnion
N-NSNἐνύπνιονenupniondreamdreamσου sou
P-GSσοῦsouyou[guard]καὶ kai
CONJκαίkaiandandαἱ hai
T-NPFὁhothe/this/who ὁράσεις horaseis
N-NPFὅρασιςhorasisappearance/visionvisionsτῆς tēs
T-GSFὁhothe/this/who κεφαλῆς kefalēs
N-GSFκεφαλήkefalēheadof your headσου sou
P-GSσοῦsouyou[guard]ἐπὶ epi
PREPἐπίepiupon/to/againstuponτῆς tēs
T-GSFὁhothe/this/who[that]κοίτης koitēs
N-GSFκοίτηkoitēbedyour bed,σου sou
P-GSσοῦsouyou[guard]τοῦτό touto
D-NSNτοῦτοtoutothat[drowsiness]ἐστιν.     estin
V-PAI-3Sἐστίestihe is[to sacrifice]  29 Tłum. GrEn. Толк. Ty, królu, począłeś myśleć na pościeli twej, co ma być potem, a który odkrywa tajemnice, pokazał tobie, co ma przyjść.ты, царь, на ложе твоем думал о том, что будет после сего? и Открывающий тайны показал тебе то, что будет. помышлє1ніz тво‰ на л0жи твоeмъ взыд0ша, чесомY подобaетъ бhти по си1хъ, и3 tкрывazй т†йны kви2 тебЁ, и5мже подобaетъ бhти: 2,29Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPσύ,     su
P-VSσύsuyou[rest]βασιλεῦ,     basileu
N-VSMβασιλεύςbasileuskingO king,οἱ hoi
T-NPMὁhothe/this/who διαλογισμοί dialogismoi
N-NPMδιαλογισμόςdialogismosreasoningyour thoughtsσου sou
P-GSσοῦsouyou[guard]ἐπὶ epi
PREPἐπίepiupon/to/againstuponτῆς tēs
T-GSFὁhothe/this/who κοίτης koitēs
N-GSFκοίτηkoitēbedyour bedσου sou
P-GSσοῦsouyou[guard]ἀνέβησαν anebēsan
V-AAI-3Pἀναβαίνωanabainōto ascendascendedτί ti
I-NSNτίςtiswhich?[to bray]δεῖ dei
V-PAI-3Sδεῖdeibe necessarymustγενέσθαι genesthai
V-AMRγίνομαιginomaito betake placeμετὰ meta
PREPμετάmetawith/afterafterταῦτα,     tauta
D-APNταῦταtautathis[reward]καὶ kai
CONJκαίkaiandAndὁ ho
T-NSMὁhothe/this/whothe oneἀποκαλύπτων apokaluptōn
V-PAPRSἀποκαλύπτωapokaluptōto revealuncoveringμυστήρια mustēria
N-APNμυστήριονmustērionmysterymysteriesἐγνώρισέν egnōrisen
V-AAI-3Sγνωρίζωgnōrizōto make knownmade knownσοι soi
P-DSσοίsoiyou[chaff]ἃ ha
R-NPNὅς, ἥhhos ēwhichwhatδεῖ dei
V-PAI-3Sδεῖdeibe necessarymustγενέσθαι.     genesthai
V-AMRγίνομαιginomaito betake place.  30 Tłum. GrEn. Толк. Mnie też nie mądrością, która by była we mnie większa niźli we wszystkich żyjących, tajemnica ta została objawiona; ale, aby wykład był królowi oznajmiony i żebyś wiedział myśli serca twego,А мне тайна сия открыта не потому, чтобы я был мудрее всех живущих, но для того, чтобы открыто было царю разумение и чтобы ты узнал помышления сердца твоего. и3 мнЁ не премyдростію сyщею во мнЁ пaче всёхъ живyщихъ тaйна сіS tкрhсz, но рaди тогw2, ћкw да возвэщY сказaніе царю2, да ўразумёеши размышлє1ніz сeрдца твоегw2. 2,30Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndἐμοὶ emoi
P-DSἐμοίemoiI[pestilence]δὲ de
PRTδέdethen[terror]οὐκ ouk
ADVοὐounonotἐν en
PREPἐνenin/on/amongaσοφίᾳ sofia
N-DSFσοφίαsofiawisdomwisdomτῇ tē
T-DSFὁhothe/this/who οὔσῃ ousē
V-PAPMSὤνōnbeing[mockery]ἐν en
PREPἐνenin/on/amonginἐμοὶ emoi
P-DSἐμοίemoiI[pestilence]παρὰ para
PREPπαράparafrom/with/besidemore thanπάντας pantas
A-APMπᾶςpasallallτοὺς tous
T-APMὁhothe/this/whotheζῶντας zōntas
V-PAPAPζάωzaōto liveliving;τὸ to
T-NSNὁhothe/this/who μυστήριον mustērion
N-NSNμυστήριονmustērionmystery[2this mysteryτοῦτο touto
D-NSNτοῦτοtoutothat[drowsiness]ἀπεκαλύφθη,     apekalufthē
V-API-3Sἀποκαλύπτωapokaluptōto reveal3was uncoveredἀλλ'     all
CONJἀλλάallabut1but]ἕνεκεν heneken
PREPἕνεκα, εἵνεκενhheneka einekenbecause ofbecauseτοῦ tou
T-GSNὁhothe/this/whoof theτὴν tēn
T-ASFὁhothe/this/who σύγκρισιν sunkrisin
N-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASF τῷ tō
T-DSMὁhothe/this/who[2to theβασιλεῖ basilei
N-DSMβασιλεύςbasileusking3kingγνωρίσαι,     gnōrisai
V-AARγνωρίζωgnōrizōto make known1to be made known],ἵνα hina
CONJἵναhinain order that/tothatτοὺς tous
T-APMὁhothe/this/who[2theδιαλογισμοὺς dialogismous
N-APMδιαλογισμόςdialogismosreasoning3thoughtsτῆς tēs
T-GSFὁhothe/this/who καρδίας kardias
N-GSFκαρδίαkardiaheart4of your heartσου sou
P-GSσοῦsouyou[guard]γνῷς.     gnōs
V-AAS-2Sγινώσκωginōskōto know1you should know].  31 Tłum. GrEn. Толк. Ty, królu, patrzałeś: a oto jakby posąg jeden”wielki; posąg ów wielki i wysokiej postawy stał naprzeciw ciebie, a wygląd jego był straszny.Тебе, царь, было такое видение: вот, какой-то большой истукан; огромный был этот истукан, в чрезвычайном блеске стоял он пред тобою, и страшен был вид его. Ты2, царю2 ви1дэлъ є3си2: и3 сE, тёло є3ди1но, вeліе тёло џно, и3 њбли1чіе є3гw2 высоко2, стоsщо пред8 лицeмъ твои1мъ, и3 w4бразъ є3гw2 стрaшенъ: 2,31Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPσύ,     su
P-NSσύsuyou[rest]βασιλεῦ,     basileu
N-VSMβασιλεύςbasileuskingO king,ἐθεώρεις,     etheōreis
V-IAI-2Sθεωρέωtheōreōto see/experienceviewed.καὶ kai
CONJκαίkaiandAndἰδοὺ idou
INJἰδούidoulook!behold,εἰκὼν eikōn
N-NSFεἰκώνeikōnimage[3imageμία,     mia
A-NSFεἷςheisone1oneμεγάλη megalē
A-NSFμέγαςmegasgreat2great].ἡ hē
T-NSFὁhothe/this/who εἰκὼν eikōn
N-NSFεἰκώνeikōnimage[3imageἐκείνη ekeinē
D-NSFἐκεῖνοςekeinosthat1Thatκαὶ kai
CONJκαίkaiandandἡ hē
T-NSFὁhothe/this/whotheπρόσοψις prosopsis
N-NSFstrong:GN-NSFstrong:GN-NSFstrong:GN-NSF αὐτῆς autēs
D-GSFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ὑπερφερὴς huperferēs
A-NSFstrong:GA-NSFstrong:GA-NSFstrong:GA-NSF ἑστῶσα hestōsa
V-RAPRSἵστημιhistēmito standstandingπρὸ pro
PREPπρόprobeforebeforeπροσώπου prosōpou
N-GSNπρόσωπονprosōponfaceyour face;σου,     sou
P-GSσοῦsouyou[guard]καὶ kai
CONJκαίkaiandandἡ hē
T-NSFὁhothe/this/whotheὅρασις horasis
N-NSFὅρασιςhorasisappearance/visionvisionαὐτῆς autēs
D-GSFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]φοβερά·     fobera
A-NSFφοβερόςfoberosfearfulwas fearful.  32 Tłum. GrEn. Толк. Tego posągu głowa była ze złota co najlepszego, a piersi i ramiona ze srebra, brzuch zaś i biodra z miedzi,У этого истукана голова была из чистого золота, грудь его и руки его - из серебра, чрево его и бедра его медные, тёло, є3гHже главA t злaта чи1ста, рyцэ и3 пє1рси и3 мы6шцы є3гw2 срє1брzны, чрeво и3 стeгна мBдzна, 2,32Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPἡ hē
T-NSFὁhothe/this/whotheεἰκών,     eikōn
N-NSFεἰκώνeikōnimageAn imageἧς hēs
R-GSFὅς, ἥhhos ēwhichof whichἡ hē
T-NSFὁhothe/this/whotheκεφαλὴ kefalē
N-NSFκεφαλήkefalēheadheadχρυσίου chrusiou
N-GSNχρυσίονchrusiongoldof [2goldχρηστοῦ,     chrēstou
A-GSNχρηστόςchrēstosgood/kind[Sallai]αἱ hai
T-NPFὁhothe/this/whotheχεῖρες cheires
N-NPFχείρcheirhandhandsκαὶ kai
CONJκαίkaiandandτὸ to
T-NSNὁhothe/this/whotheστῆθος stēthos
N-NSNστῆθοςstēthoschestbreastκαὶ kai
CONJκαίkaiandandοἱ hoi
T-NPMὁhothe/this/whotheβραχίονες brachiones
N-NPMβραχίωνbrachiōnarmarmsαὐτῆς autēs
D-GSFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἀργυροῖ,     arguroi
A-NPMἀργύρεοςargureossilversilver,ἡ hē
T-NSFὁhothe/this/whotheκοιλία koilia
N-NSFκοιλίαkoiliabelly/womb/stomachbellyκαὶ kai
CONJκαίkaiandandοἱ hoi
T-NPMὁhothe/this/who[that]μηροὶ mēroi
N-NPMμέροςmerospart[to shine]χαλκοῖ,     chalkoi
A-NPMstrong:GA-NPMstrong:GA-NPMstrong:GA-NPM   33 Tłum. GrEn. Толк. a golenie żelazne, nóg jedna część była żelazna, a druga gliniana.голени его железные, ноги его частью железные, частью глиняные. г0лєни желBзны, н0зэ, чaсть ќбw нёкаz желёзна и3 чaсть нёкаz скудeльна: 2,33Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPαἱ hai
T-NPFὁhothe/this/whotheκνῆμαι knēmai
N-NPFstrong:GN-NPFstrong:GN-NPFstrong:GN-NPF σιδηραῖ,     sidērai
A-NPFσιδήρεοςsidēreosironiron,οἱ hoi
T-NPMὁhothe/this/whotheπόδες podes
N-NPMπούςpousfootfeetμέρος meros
N-NSNμέροςmerospartpartτι ti
I-NSNτίςtiswhich?[to bray]σιδηροῦν sidēroun
A-NSNσιδήρεοςsidēreosironof iron,καὶ kai
CONJκαίkaiand[desire]μέρος meros
N-NSNμέροςmerospartand partτι ti
I-NSNτίςtiswhich?[to bray]ὀστράκινον.     ostrakinon
A-NSNὀστράκινοςostrakinosclayearthenware.  34 Tłum. GrEn. Толк. Tak widziałeś, aż oderwał się bez rąk kamień z góry i uderzył posąg w jego nogi żelazne i gliniane, i skruszył je.Ты видел его, доколе камень не оторвался от горы без содействия рук, ударил в истукана, в железные и глиняные ноги его, и разбил их. ви1дэлъ є3си2, д0ндеже tт0ржесz кaмень t горы2 без8 рyкъ, и3 ўдaри тёло въ н0зэ желBзны и3 скудє1льны, и3 и3стни2 и5хъ до концA: 2,34Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPἐθεώρεις,     etheōreis
V-IAI-2Sθεωρέωtheōreōto see/experienceYou viewedἕως heōs
PREPἕωςheōsuntiluntilοὗ hou
R-GSMοὐouno[Carmi]ἐτμήθη etmēthē
V-API-3Sstrong:GV-API-3Sstrong:GV-API-3Sstrong:GV-API-3S λίθος lithos
N-NSMλίθοςlithosstone1a stone]ἐξ ex
PREPἐκekof/fromfromὄρους orous
N-GSNὄροςorosmountaina mountainἄνευ aneu
PREPἄνευaneuwithoutwithoutχειρῶν cheirōn
N-GPFχείρcheirhandhands,καὶ kai
CONJκαίkaiandandἐπάταξεν epataxen
V-AAI-3Sπατάσσωpatassōto strikeit struckτὴν tēn
T-ASFὁhothe/this/whotheεἰκόνα eikona
N-ASFεἰκώνeikōnimageimageἐπὶ epi
PREPἐπίepiupon/to/againstuponτοὺς tous
T-APMὁhothe/this/whotheπόδας podas
N-APMπούςpousfootfeetτοὺς tous
T-APMὁhothe/this/who σιδηροῦς sidērous
A-APMσιδήρεοςsidēreosironof ironκαὶ kai
CONJκαίkaiandandὀστρακίνους ostrakinous
A-APMὀστράκινοςostrakinosclayearthenware;καὶ kai
CONJκαίkaiandandἐλέπτυνεν eleptunen
V-AAI-3Sstrong:GV-AAI-3Sstrong:GV-AAI-3Sstrong:GV-AAI-3S αὐτοὺς autous
D-APMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]εἰς eis
PREPεἰςeistowarduntoτέλος.     telos
N-ASNτέλοςtelosgoal/taxcompletion.  35 Tłum. GrEn. Толк. Wtedy skruszyły się zarazem żelazo, skorupa, miedź, srebro i złoto, i obróciły się jakby w proch boiska w lecie, i uniósł je wiatr, i nie znalazło się dla nich żadne miejsce; a kamień; który był uderzył w posąg, stał się górą wielką i napełnił wszystką ziemię.Тогда все вместе раздробилось: железо, глина, медь, серебро и золото сделались как прах на летних гумнах, и ветер унес их, и следа не осталось от них; а камень, разбивший истукана, сделался великою горою и наполнил всю землю. тогдA сотр0шасz вкyпэ скудeль, желёзо, мёдь, сребро2 и3 злaто, и3 бhсть ћкw прaхъ t гумнA лётнz: и3 взsтъ | премн0гій вётръ, и3 мёсто не њбрётесz и5мъ: кaмень же порази1вый тёло бhсть горA вели1ка и3 нап0лни всю2 зeмлю. 2,35Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPτότε tote
ADVτότεtotethenThenἐλεπτύνθησαν eleptunthēsan
V-API-3Pstrong:GV-API-3Pstrong:GV-API-3Pstrong:GV-API-3P εἰς eis
PREPεἰςeistoward[to strive]ἅπαξ hapax
ADVἅπαξhapaxonce[faithfulness]τὸ to
T-NSNὁhothe/this/whotheὄστρακον ostrakon
N-NSNstrong:GN-NSNstrong:GN-NSNstrong:GN-NSN ὁ ho
T-NSMὁhothe/this/whotheσίδηρος sidēros
N-NSMσίδηροςsidērosironiron,ὁ ho
T-NSMὁhothe/this/whotheχαλκὸς chalkos
N-NSMχαλκόςchalkoscopper/bronze/coinbrass,ὁ ho
T-NSMὁhothe/this/whotheἄργυρος arguros
N-NSMἄργυροςargurossilversilver,ὁ ho
T-NSMὁhothe/this/whotheχρυσὸς chrusos
A-NSMχρυσόςchrusosgoldgold;καὶ kai
CONJκαίkaiandandἐγένοντο egenonto
V-AMI-3Pγίνομαιginomaito bethey becameὡσεὶ hōsei
ADVὡσείhōseilike/as/aboutasκονιορτὸς koniortos
N-NSMκονιορτόςkoniortosdusta cloud of dustἀπὸ apo
PREPἀπόapofromfromἅλωνος halōnos
N-GSFἅλωνhalōnthreshing-floorthreshing-floorθερινῆς·     therinēs
A-GSFstrong:GA-GSFstrong:GA-GSFstrong:GA-GSF καὶ kai
CONJκαίkaiandandἐξῆρεν exēren
V-AAI-3Sἐξαίρωexairōto expel[5lifted them awayαὐτὰ auta
D-APNαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]τὸ to
T-NSNὁhothe/this/who1theπλῆθος plēthos
N-NSNπλῆθοςplēthosmultitude2abundanceτοῦ tou
T-GSNὁhothe/this/who3of theπνεύματος,     pneumatos
N-GSNπνεῦμαpneumaspirit/breath4wind],καὶ kai
CONJκαίkaiandandτόπος topos
N-NSMτόποςtoposplaceno placeοὐχ ouch
ADVοὐounono placeεὑρέθη heurethē
V-API-3Sεὑρίσκωheuriskōto find/meetfoundαὐτοῖς·     autois
D-DPNαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
CONJκαίkaiandandὁ ho
T-NSMὁhothe/this/whotheλίθος lithos
N-NSMλίθοςlithosstonestoneὁ ho
T-NSMὁhothe/this/whotheπατάξας pataxas
V-AAPRSπατάσσωpatassōto strikestruckτὴν tēn
T-ASFὁhothe/this/whotheεἰκόνα eikona
N-ASFεἰκώνeikōnimageimageἐγενήθη egenēthē
V-API-3Sγίνομαιginomaito bebecameὄρος oros
N-NSNὄροςorosmountain[2mountainμέγα mega
A-NSNμέγαςmegasgreat1a great],καὶ kai
CONJκαίkaiandandἐπλήρωσεν eplērōsen
V-AAI-3Sπληρόωplēroōto fulfillit filledπᾶσαν pasan
A-ASFπᾶςpasallallτὴν tēn
T-ASFὁhothe/this/who[that]γῆν.     gēn
N-ASFγῆgēearthearth.  36 Tłum. GrEn. Толк. Taki jest sen. Wykład też jego powiemy przed tobą, królu.Вот сон! Скажем пред царем и значение его. Сeй є4сть с0нъ, ґ сказaніе є3гw2 речeмъ пред8 царeмъ. 2,36Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPτοῦτο touto
D-NSNτοῦτοtoutothat[drowsiness]ἐστιν estin
V-PAI-3Sἐστίestihe is[to sacrifice]τὸ to
T-NSNὁhothe/this/whotheἐνύπνιον·     enupnion
N-NSNἐνύπνιονenupniondreamdream;καὶ kai
CONJκαίkaiandandτὴν tēn
T-ASFὁhothe/this/whotheσύγκρισιν sunkrisin
N-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASF αὐτοῦ autou
D-GSNαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἐροῦμεν eroumen
V-FAI-1Pἐρέω, ἐρῶereō erōto speakwe will tellἐνώπιον enōpion
PREPἐνώπιονenōpionbeforebeforeτοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/whotheβασιλέως.     basileōs
N-GSMβασιλεύςbasileuskingking.  37 Tłum. GrEn. Толк. Ty jesteś królem królów, a Bóg niebieski królestwo i moc, i panowanie, i sławę dał tobie,Ты, царь, царь царей, которому Бог небесный даровал царство, власть, силу и славу, Ты2, царю2, цaрь царeй, є3мyже бGъ нбcный цaрство дадE крёпко и3 держaвно и3 чeстно: 2,37Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPσύ,     su
P-NSσύsuyou[rest]βασιλεῦ basileu
N-VSMβασιλεύςbasileuskingO king,βασιλεὺς basileus
N-NSMβασιλεύςbasileuskingkingβασιλέων,     basileōn
N-GPMβασιλεύςbasileuskingof kings,ᾧ hō
R-DSMὮōOmega[Sippai]ὁ ho
T-NSMὁhothe/this/whotheθεὸς theos
N-NSMθεόςtheosGodGodτοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/who οὐρανοῦ ouranou
N-GSMοὐρανόςouranosheavenof heavenβασιλείαν basileian
N-ASFβασιλείαbasileiakingdom[7kingdomἰσχυρὰν ischuran
A-ASFἰσχυρόςischurosstrong2a strongκαὶ kai
CONJκαίkaiand3andκραταιὰν krataian
A-ASFκραταιόςkrataiosmighty4fortifiedκαὶ kai
CONJκαίkaiand5andἔντιμον entimon
A-ASFἔντιμοςentimosvalued/honored6honorableἔδωκεν,     edōken
V-AAI-3Sδίδωμιdidōmito give1gave].  38 Tłum. GrEn. Толк. i wszystko, w czym mieszkają synowie ludzcy i zwierzęta polne, ptactwo też powietrzne, dał w rękę twą, i pod mocą twoją wszystko postawił; ty watem jesteś głową złotą.и всех сынов человеческих, где бы они ни жили, зверей земных и птиц небесных Он отдал в твои руки и поставил тебя владыкою над всеми ими. Ты - это золотая голова! во всsцэмъ мёстэ, и3дёже живyтъ сhнове человBчи и3 ѕвёріе п0льстіи, и3 пти6цы небє1сныz и3 ры6бы морск‡z дaлъ є4сть въ рyку твою2 и3 постaвилъ тS властели1на всBмъ: ты2 є3си2 главA златaz. 2,38Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPἐν en
PREPἐνenin/on/amongInπαντὶ panti
A-DSMπάντῃpantēalways[poplar]τόπῳ,     topō
N-DSMτόποςtoposplaceplaceὅπου hopou
PRTὅπουhopouwhere(-ever)whereκατοικοῦσιν katoikousin
V-PAI-3Pκατοικέωkatoikeōto dwell[4dwellοἱ hoi
T-NPMὁhothe/this/who1theυἱοὶ huioi
N-NPMυἱόςhuiosson2sonsτῶν tōn
T-GPMὁhothe/this/who ἀνθρώπων anthrōpōn
N-GPMἄνθρωποςanthrōposa human3of men],θηρία thēria
N-APNθηρίονthērionwild animalboth wild beastsτε te
PRTτεteand/bothboth wild beastsἀγροῦ agrou
N-GSMἀγρόςagrosfieldof fieldκαὶ kai
CONJκαίkaiandandπετεινὰ peteina
N-APNπετεινόςpeteinosbirdbirdsοὐρανοῦ ouranou
N-GSMοὐρανόςouranosheavenof heavenἔδωκεν edōken
V-AAI-3Sδίδωμιdidōmito givehe gaveἐν en
PREPἐνenin/on/amongintoτῇ tē
T-DSFὁhothe/this/who χειρί cheiri
N-DSFχείρcheirhandyour hand,σου sou
P-GSσοῦsouyou[guard]καὶ kai
CONJκαίkaiandandκατέστησέν katestēsen
V-AAI-3Sκαθίστημιkathistēmito appoint/conducthe placedσε se
P-ASσέseyou[to slip]κύριον kurion
N-ASMκύριοςkurioslordlordπάντων,     pantōn
A-GPNπᾶςpasalleveryσὺ su
P-NSσύsuyou[rest]εἶ ei
V-PAI-2Sεἰeiif[clod]ἡ hē
T-NSFὁhothe/this/whotheκεφαλὴ kefalē
N-NSFκεφαλήkefalēheadheadἡ hē
T-NSFὁhothe/this/who χρυσῆ.     chrusē
A-NSFχρύσεοςchruseosgoldenof gold.  39 Tłum. GrEn. Толк. A po tobie powstanie krrólewstwo inne, mniejsze niźli ty, srebrne, i trzecie królestwo inne, miedziane, które będzie panowało po wszystkiej ziemi.После тебя восстанет другое царство, ниже твоего, и еще третье царство, медное, которое будет владычествовать над всею землею. И# послэди2 тебє2 востaнетъ цaрство друг0е мeньшее тебє2, є4же є4сть сребро2, цaрство же трeтіе, є4же є4сть мёдь, є4же соwдолёетъ всeй земли2, 2,39Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndὀπίσω opisō
PREPὀπίσωopisōafterafterσου,     sou
P-GSσοῦsouyou[guard]ἀναστήσεται anastēsetai
V-FMI-3Sἀνίστημιanistēmito ariseshall ariseβασιλεία basileia
N-NSFβασιλείαbasileiakingdom[2kingdomἑτέρα hetera
A-NSFἕτεροςheterosother1another]ἥττων hēttōn
A-NSFἥττον, ἥσσωνhhētton ēssōnless/worseinferiorσου,     sou
P-GSσοῦsouyou[guard]καὶ kai
CONJκαίkaiandandβασιλεία basileia
N-NSFβασιλείαbasileiakingdom[2kingdomτρίτη tritē
A-NSFτρίτοςtritosthird1a third]ἥτις hētis
RI-NSFὅστιςhostiswho/whichwhichἐστὶν estin
V-PAI-3Sἐστίestihe is[to sacrifice]ὁ ho
T-NSMὁhothe/this/whotheχαλκός,     chalkos
N-NSMχαλκόςchalkoscopper/bronze/coinbrass,ἣ hē
R-NSFὁhothe/this/whotheκυριεύσει kurieusei
V-FAI-3Sκυριεύωkurieuōto lord overshall dominateπάσης pasēs
A-GSFπᾶςpasallallτῆς tēs
T-GSFὁhothe/this/who[that]γῆς.     gēs
N-GSFγῆgēearthearth.  40 Tłum. GrEn. Толк. A królestwo czwarte będzie jak żelazo; jak żelazo kruszy i ujarzmia wszystko, tak połamie i pokruszy to wszystko.А четвертое царство будет крепко, как железо; ибо как железо разбивает и раздробляет все, так и оно, подобно всесокрушающему железу, будет раздроблять и сокрушать. и3 цaрство четвeртое, є4же бyдетъ крёпко ѓки желёзо: ћкоже желёзо стончевaетъ и3 ўмzгчaетъ вс‰, тaкожде и3 то2 и3стончи1тъ и3 и3стни1тъ вс‰. 2,40Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndβασιλεία basileia
N-NSFβασιλείαbasileiakingdom[2kingdomτετάρτη tetartē
A-NSFτέταρτοςtetartosfourth1a fourth]ἔσται estai
V-FMI-3Sἔσομαιesomaiwill be[Zabud]ἰσχυρὰ ischura
A-NSFἰσχυρόςischurosstrongstrongὡς hōs
CONJὡςhōswhich/howasὁ ho
T-NSMὁhothe/this/who σίδηρος sidēros
N-NSMσίδηροςsidērosironiron,ὃν hon
R-ASMὅς, ἥhhos ēwhichin whichτρόπον tropon
N-ASMτρόποςtroposwaymannerὁ ho
T-NSMὁhothe/this/who[that]σίδηρος·     sidēros
N-NSMσίδηροςsidērosironironλεπτύνει leptunei
V-PAI-3Sstrong:GV-PAI-3Sstrong:GV-PAI-3Sstrong:GV-PAI-3S καὶ kai
CONJκαίkaiandandδαμάζει damazei
V-PAI-3Sδαμάζωdamazōto tametamesπάντα panta
A-APNπᾶςpasallall --οὕτως houtōs
ADVοὕτω, οὕτωςhhoutō outōsthus(-ly)soπάντα,     panta
A-APNπᾶςpasall[tongue]λεπτυνεῖ leptunei
V-FAI-3Sstrong:GV-FAI-3Sstrong:GV-FAI-3Sstrong:GV-FAI-3S καὶ kai
CONJκαίkaiandandδαμάσει.     damasei
V-FAI-3Sδαμάζωdamazōto tamebe tamed.  41 Tłum. GrEn. Толк. A ponieważ widziałeś część nóg i palców ze skorupy garncarskiej, a część żelazną, królestwo rozdzielone będzie, tak jednak, że z podstawy żelaznej wyjdzie, wedle tego, jak widziałeś żelazo zmieszane ze skorupą z gliny.А что ты видел ноги и пальцы на ногах частью из глины горшечной, а частью из железа, то будет царство разделенное, и в нем останется несколько крепости железа, так как ты видел железо, смешанное с горшечною глиною. Ґ ћкw ви1дэлъ є3си2 н0зэ и3 пeрсты, чaсть ќбw нёкую желёзну, чaсть же нёкую гли1нzну, цaрство раздэлeно бyдетъ, и3 t к0рене желёзна бyдетъ въ нeмъ, ћкоже ви1дэлъ є3си2 желёзо смёшено съ гли1ною: 2,41Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndὅτι hoti
CONJὅτιhotithat/sincethatεἶδες eides
V-AAI-2Sεἴδωeidōto knowyou beheldτοὺς tous
T-APMὁhothe/this/whoof theπόδας podas
N-APMπούςpousfootfeetκαὶ kai
CONJκαίkaiandandτοὺς tous
T-APMὁhothe/this/whoof theδακτύλους daktulous
N-APMδάκτυλοςdaktulosfingertoes,μέρος meros
N-ASNμέροςmerospartpartμέν men
PRTμένmenon the other handsomewhatτι ti
I-ASNτίςtiswhich?[to bray]ὀστράκινον ostrakinon
A-ASNὀστράκινοςostrakinosclayearthenware,μέρος meros
N-ASNμέροςmerospartand partδέ de
PRTδέdethenand partτι ti
I-ASNτίςtiswhich?[to bray]σιδηροῦν,     sidēroun
A-ASNσιδήρεοςsidēreosironof iron,βασιλεία basileia
N-NSFβασιλείαbasileiakingdom[2a kingdomδιῃρημένη diērēmenē
V-RMPRSδιαιρέωdiaireōto distribute3dividedἔσται estai
V-FMI-3Sἔσομαιesomaiwill be[Zabud]καὶ kai
CONJκαίkaiandandἀπὸ apo
PREPἀπόapofromfromτῆς tēs
T-GSFὁhothe/this/whotheῥίζης rizēs
N-GSFῥίζαrizarootrootτῆς tēs
T-GSFὁhothe/this/who σιδηρᾶς sidēras
A-GSFσιδήρεοςsidēreosironof ironἔσται,     estai
V-FMI-3Sἔσομαιesomaiwill be[Zabud]ἐν en
PREPἐνenin/on/amonginαὐτῇ,     autē
D-DSFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ὃν hon
R-ASMὅς, ἥhhos ēwhichin whichτρόπον tropon
N-ASMτρόποςtroposwaymannerεἶδες eides
V-AAI-2Sεἴδωeidōto knowyou beheldτὸν ton
T-ASMὁhothe/this/whotheσίδηρον sidēron
N-ASMσίδηροςsidērosironironἀναμεμειγμένον anamemeigmenon
V-RMPASstrong:GV-RMPASstrong:GV-RMPASstrong:GV-RMPAS τῷ tō
T-DSMὁhothe/this/whowith theὀστράκῳ·     ostrakō
N-DSNstrong:GN-DSNstrong:GN-DSNstrong:GN-DSN   42 Tłum. GrEn. Толк. A palce nóg częścią żelazne, a częścią gliniane: królestwo częścią będzie mocne, a częścią skruszone.И как персты ног были частью из железа, а частью из глины, так и царство будет частью крепкое, частью хрупкое. и3 пeрсты ножнjи, чaсть ќбw нёкаz желёзна, чaсть же нёкаz гли1нzна, чaсть нёкаz цaрства бyдетъ крэпкA и3 t негw2 бyдетъ сокрушeна. 2,42Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndοἱ hoi
T-NPMὁhothe/this/whotheδάκτυλοι daktuloi
N-NPMδάκτυλοςdaktulosfingertoesτῶν tōn
T-GPMὁhothe/this/whoof theποδῶν podōn
N-GPMπούςpousfootfeet,μέρος meros
N-NSNμέροςmerospartpartμέν men
PRTμένmenon the other handsomewhatτι ti
I-NSNτίςtiswhich?[to bray]σιδηροῦν sidēroun
A-NSNσιδήρεοςsidēreosironof ironμέρος meros
N-NSNμέροςmerospartand partδέ de
PRTδέdethenand partτι ti
I-NSNτίςtiswhich?[to bray]ὀστράκινον,     ostrakinon
A-NSNὀστράκινοςostrakinosclayearthenware,μέρος meros
N-NSNμέροςmerospartpartτι ti
I-NSNτίςtiswhich?[to bray]τῆς tēs
T-GSFὁhothe/this/who1of theβασιλείας basileias
N-GSFβασιλείαbasileiakingdom2kingdomἔσται estai
V-FMI-3Sἔσομαιesomaiwill be[Zabud]ἰσχυρὸν ischuron
A-NSNἰσχυρόςischurosstrongstrong,καὶ kai
CONJκαίkaiandandἀπ'     ap
PREPἀπόapofromfromαὐτῆς autēs
D-GSFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἔσται estai
V-FMI-3Sἔσομαιesomaiwill be[Zabud]συντριβόμενον.     suntribomenon
V-PMPRSσυντρίβωsuntribōto breakbroken.  43 Tłum. GrEn. Толк. A że widziałeś żelazo zmieszane ze skorupą z gliny, pomieszają się wprawdzie związkami małżeńskimi, ale się nie spoją, jak żelazo nie może się zmieszać ze skorupą.А что ты видел железо, смешанное с глиною горшечною, это значит, что они смешаются через семя человеческое, но не сольются одно с другим, как железо не смешивается с глиною. Ћкw ви1дэлъ є3си2 желёзо смёшено со гли1ною, смёшєны бyдутъ во плeмени человёчи, и3 не бyдутъ прилэплsющесz сeй къ семY, ћкоже желёзо не смэшaетсz со гли1ною. 2,43Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPὅτι hoti
CONJὅτιhotithat/sinceForεἶδες eides
V-AAI-2Sεἴδωeidōto knowyou beheldτὸν ton
T-ASMὁhothe/this/whotheσίδηρον sidēron
N-ASMσίδηροςsidērosironironἀναμεμειγμένον anamemeigmenon
V-RMPASstrong:GV-RMPASstrong:GV-RMPASstrong:GV-RMPAS τῷ tō
T-DSNὁhothe/this/whowith theὀστράκῳ,     ostrakō
N-DSNstrong:GN-DSNstrong:GN-DSNstrong:GN-DSN συμμειγεῖς summeigeis
A-NPNstrong:GA-NPNstrong:GA-NPNstrong:GA-NPN ἔσονται esontai
V-FMI-3Pἔσομαιesomaiwill be[Zabud]ἐν en
PREPἐνenin/on/amongwithσπέρματι spermati
N-DSNσπέρμαspermaseedseedἀνθρώπων,     anthrōpōn
N-GPMἄνθρωποςanthrōposa humanof men.καὶ kai
CONJκαίkaiandButοὐκ ouk
ADVοὐounothey will not beἔσονται esontai
V-FMI-3Pἔσομαιesomaiwill be[Zabud]προσκολλώμενοι proskollōmenoi
V-PMPRPπροσκολλάωproskollaōto joincleaving,οὗτος houtos
D-NSMοὗτοςhoutosthis/he/she/itthis oneμετὰ meta
PREPμετάmetawith/afterwithτούτου,     toutou
D-GSMτούτουtoutouof this[to flee]καθὼς kathōs
ADVκαθώςkathōsas/just asasὁ ho
T-NSMὁhothe/this/whotheσίδηρος sidēros
N-NSMσίδηροςsidērosironironοὐκ ouk
ADVοὐounodoes notἀναμείγνυται anameignutai
V-PMI-3Sstrong:GV-PMI-3Sstrong:GV-PMI-3Sstrong:GV-PMI-3S μετὰ meta
PREPμετάmetawith/afterwithτοῦ tou
T-GSNὁhothe/this/whotheὀστράκου.     ostrakou
N-GSNstrong:GN-GSNstrong:GN-GSNstrong:GN-GSN   44 Tłum. GrEn. Толк. A we dni owych królestw wzbudzi Bóg niebieski królestwo, które się na wieki nie rozproszy, a królestwo jego nie będzie dane innemu ludowi, i połamie i zniszczy te wszystkie królestwa, a samo stać będzie na wieki.И во дни тех царств Бог небесный воздвигнет царство, которое вовеки не разрушится, и царство это не будет передано другому народу; оно сокрушит и разрушит все царства, а само будет стоять вечно, И# во днeхъ царeй тёхъ возстaвитъ бGъ нбcный цaрство, є4же во вёки не разсhплетсz, и3 цaрство є3гw2 лю1демъ и3нBмъ не њстaнетсz, и3стни1тъ и3 развёетъ вс‰ ц†рства, т0е же стaнетъ во вёки, 2,44Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndἐν en
PREPἐνenin/on/amonginταῖς tais
T-DPFὁhothe/this/whotheἡμέραις hēmerais
N-DPFἡμέραhēmeradaydaysτῶν tōn
T-GPMὁhothe/this/who βασιλέων basileōn
N-GPMβασιλεύςbasileuskingof those kingsἐκείνων ekeinōn
D-GPMἐκεῖνοςekeinosthatof those kingsἀναστήσει anastēsei
V-FAI-3Sἀνίστημιanistēmito arise[4shall raise upὁ ho
T-NSMὁhothe/this/who1theθεὸς theos
N-NSMθεόςtheosGod2Godτοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/who οὐρανοῦ ouranou
N-GSMοὐρανόςouranosheaven3of heaven]βασιλείαν basileian
N-ASFβασιλείαbasileiakingdoma kingdom,ἥτις hētis
RI-NSFὅστιςhostiswho/whichwhichεἰς eis
PREPεἰςeistoward[3intoτοὺς tous
T-APMὁhothe/this/who4theαἰῶνας aiōnas
N-APMαἰώνaiōnan age5eonsοὐ ou
ADVοὐouno1shall not beδιαφθαρήσεται,     diaftharēsetai
V-FPI-3Sδιαφθείρωdiaftheirōto corrupt2corrupted].καὶ kai
CONJκαίkaiandAndἡ hē
T-NSFὁhothe/this/who βασιλεία basileia
N-NSFβασιλείαbasileiakingdomhis kingdomαὐτοῦ autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]λαῷ laō
N-DSMλαόςlaosa people[4peopleἑτέρῳ heterō
A-DSMἕτεροςheterosother3to anotherοὐχ ouch
ADVοὐouno1shall notὑπολειφθήσεται·     hupoleifthēsetai
V-FPI-3Sὑπολείπωhupoleipōto leave2be left],λεπτυνεῖ leptunei
V-FAI-3Sstrong:GV-FAI-3Sstrong:GV-FAI-3Sstrong:GV-FAI-3S καὶ kai
CONJκαίkaiandandλικμήσει likmēsei
V-FAI-3Sλικμάωlikmaōto crushwinnowπάσας pasas
A-APFπᾶςpasallallτὰς tas
T-APFὁhothe/this/whotheβασιλείας basileias
N-APFβασιλείαbasileiakingdomkingdoms,καὶ kai
CONJκαίkaiandandαὕτη hautē
D-NSFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἀναστήσεται anastēsetai
V-FMI-3Sἀνίστημιanistēmito ariseshall rise upεἰς eis
PREPεἰςeistowardintoτοὺς tous
T-APMὁhothe/this/whotheαἰῶνας aiōnas
N-APMαἰώνaiōnan ageeons.  45 Tłum. GrEn. Толк. Wedle tego, co widziałeś, że z góry oderwał się kamień bez rąk i pokruszył skorupę i żelazo, i miedź, i srebro, i złoto: Bóg wielki pokazał królowi, co ma przyjść potem, a prawdziwy jest sen i wierny wykład jego.”так как ты видел, что камень отторгнут был от горы не руками и раздробил железо, медь, глину, серебро и золото. Великий Бог дал знать царю, что будет после сего. И верен этот сон, и точно истолкование его! ћкоже ви1дэлъ є3си2, ћкw tсэчeсz t горы2 кaмень без8 рyкъ и3 и3стни2 гли1ну, желёзо, мёдь, сребро2, злaто. БGъ вели1кій возвэсти2 царю2, и5мже подобaетъ бhти по си1хъ: и3 и4стиненъ с0нъ, и3 вёрно сказaніе є3гw2. 2,45Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPὃν hon
R-ASMὅς, ἥhhos ēwhichIn whichτρόπον tropon
N-ASMτρόποςtroposwaymannerεἶδες eides
V-AAI-2Sεἴδωeidōto knowyou beheldὅτι hoti
CONJὅτιhotithat/sincethatἀπὸ apo
PREPἀπόapofromfromὄρους orous
N-GSNὄροςorosmountaina mountainἐτμήθη etmēthē
V-API-3Sstrong:GV-API-3Sstrong:GV-API-3Sstrong:GV-API-3S λίθος lithos
N-NSMλίθοςlithosstone1a stone]ἄνευ aneu
PREPἄνευaneuwithoutwithoutχειρῶν,     cheirōn
N-GPFχείρcheirhandhands,καὶ kai
CONJκαίkaiandandἐλέπτυνεν eleptunen
V-AAI-3Sstrong:GV-AAI-3Sstrong:GV-AAI-3Sstrong:GV-AAI-3S τὸ to
T-ASNὁhothe/this/whotheὄστρακον,     ostrakon
N-ASNstrong:GN-ASNstrong:GN-ASNstrong:GN-ASN τὸν ton
T-ASMὁhothe/this/whotheσίδηρον sidēron
N-ASMσίδηροςsidērosironiron,τὸν ton
T-ASMὁhothe/this/whotheχαλκὸν chalkon
N-ASMχαλκόςchalkoscopper/bronze/coinbrass,τὸν ton
T-ASMὁhothe/this/whotheἄργυρον arguron
N-ASMἄργυροςargurossilversilver,τὸν ton
T-ASMὁhothe/this/whotheχρυσόν.     chruson
N-ASMχρυσόςchrusosgoldgold;ὁ ho
T-NSMὁhothe/this/whotheθεὸς theos
N-NSMθεόςtheosGodgreat Godὁ ho
T-NSMὁhothe/this/whogreat Godμέγας megas
A-NSMμέγαςmegasgreatgreat Godἐγνώρισεν egnōrisen
V-AAI-3Sγνωρίζωgnōrizōto make knownmade knownτῷ tō
T-DSMὁhothe/this/whoto theβασιλεῖ basilei
N-DSMβασιλεύςbasileuskingkingἃ ha
R-NPNὅς, ἥhhos ēwhichwhatδεῖ dei
V-PAI-3Sδεῖdeibe necessarymustγενέσθαι genesthai
V-AMRγίνομαιginomaito betake placeμετὰ meta
PREPμετάmetawith/afterafterταῦτα,     tauta
D-APNταῦταtautathis[reward]καὶ kai
CONJκαίkaiandAndἀληθινὸν alēthinon
A-NSNἀληθινόςalēthinostrue[3 trueτὸ to
T-NSNὁhothe/this/who1theἐνύπνιον,     enupnion
N-NSNἐνύπνιονenupniondream2dream],καὶ kai
CONJκαίkaiandandπιστὴ pistē
A-NSFπιστόςpistosfaithful[4 trustworthyἡ hē
T-NSFὁhothe/this/who1theσύγκρισις sunkrisis
N-NSFstrong:GN-NSFstrong:GN-NSFstrong:GN-NSF αὐτοῦ.     autou
D-GSNαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]  46 Tłum. GrEn. Толк. Wtedy król Nabuchodonozor padł na oblicze swe i pokłonił się Danielowi, i ofiary i kadzenie kazał mu ofiarować.Тогда царь Навуходоносор пал на лице свое и поклонился Даниилу, и велел принести ему дары и благовонные курения. ТогдA цaрь навуходон0соръ падE на лицE и3 поклони1сz даніи1лу, и3 речE дaры и3 благовHніz возліsти є3мY. 2,46Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPτότε tote
ADVτότεtotethenThenὁ ho
T-NSMὁhothe/this/who βασιλεὺς basileus
N-NSMβασιλεύςbasileuskingkingΝαβουχοδονοσορ nabouchodonosor
N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ἔπεσεν epesen
V-AAI-3Sπίπτωpiptōto collapsefellἐπὶ epi
PREPἐπίepiupon/to/againstuponπρόσωπον prosōpon
N-ASNπρόσωπονprosōponfaceface,καὶ kai
CONJκαίkaiandandτῷ tō
T-DSMὁhothe/this/who Δανιηλ daniēl
N-PRIΔανιήλdaniēlDaniel[to enquire]προσεκύνησεν prosekunēsen
V-AAI-3Sπροσκυνέωproskuneōto worshipdid obeisance to Daniel,καὶ kai
CONJκαίkaiandandμαναα manaa
N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI καὶ kai
CONJκαίkaiand5andεὐωδίας euōdias
N-APFεὐωδίαeuōdiaaroma6of a pleasant aromaεἶπεν eipen
V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto say1saidσπεῖσαι speisai
V-AARσπένδωspendōto pour a libation2to offer a libationαὐτῷ.     autō
D-DSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]  47 Tłum. GrEn. Толк. Rzekł tedy król Danielowi te słowa: „Prawdziwie Bóg wasz jest Bogiem bogów i Panem królów i odkrywaczem tajemnic, ponieważ ty mogłeś odkryć tę tajemnicę”И сказал царь Даниилу: истинно Бог ваш есть Бог богов и Владыка царей, открывающий тайны, когда ты мог открыть эту тайну! И# tвэщaвъ цaрь речE даніи1лу: пои1стиннэ бGъ вaшъ т0й є4сть бGъ богHвъ и3 гDь господeй и3 цRь царeй, tкрывazй т†йны, понeже возм0глъ є3си2 tкрhти тaйну сію2. 2,47Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndἀποκριθεὶς apokritheis
V-APPRSἀποκρίνωapokrinōto answerrespondingὁ ho
T-NSMὁhothe/this/whotheβασιλεὺς basileus
N-NSMβασιλεύςbasileuskingkingεἶπεν eipen
V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto saysaidτῷ tō
T-DSMὁhothe/this/who Δανιηλ daniēl
N-PRIΔανιήλdaniēlDaniel[to enquire]Ἐπ'     ep
PREPἐπίepiupon/to/againstInἀληθείας alētheias
N-GSFἀλήθειαalētheiatruthtruthὁ ho
T-NSMὁhothe/this/who θεὸς theos
N-NSMθεόςtheosGodyour God,ὑμῶν humōn
P-GPὑμῶνhumōnof you[lamp]αὐτός autos
D-NSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἐστὶν estin
V-PAI-3Sἐστίestihe is[to sacrifice]θεὸς theos
N-NSMθεόςtheosGodGodθεῶν theōn
N-GPMθεόςtheosGodof gods,καὶ kai
CONJκαίkaiandandκύριος kurios
N-NSMκύριοςkurioslordlordτῶν tōn
T-GPMὁhothe/this/whoof theβασιλέων basileōn
N-GPMβασιλεύςbasileuskingkings,καὶ kai
CONJκαίkaiandandἀποκαλύπτων apokaluptōn
V-PAPRSἀποκαλύπτωapokaluptōto revealuncoveringμυστήρια mustēria
N-APNμυστήριονmustērionmysterymysteries,ὅτι hoti
CONJὅτιhotithat/sinceforἠδυνήθης ēdunēthēs
V-API-2Sδύναμαιdunamaibe ableyou were ableἀποκαλύψαι apokalupsai
V-AARἀποκαλύπτωapokaluptōto revealto uncoverτὸ to
T-ASNὁhothe/this/who μυστήριον mustērion
N-ASNμυστήριονmustērionmysterythis mystery.τοῦτο.     touto
D-ASNτοῦτοtoutothat[drowsiness]  48 Tłum. GrEn. Толк. Wtedy król wyniósł wysoko Daniela i darów wiele i wielkich dał mu, i uczýniił go książęciem nad wszystkimi prowincjami Babilonu, i przełożonym urzędników nad wszystkimi mędrcami babilońskimi.Тогда возвысил царь Даниила и дал ему много больших подарков, и поставил его над всею областью Вавилонскою и главным начальником над всеми мудрецами Вавилонскими. И# возвели1чи цaрь даніи1ла, и3 дaры вели6ки и3 мнHги дадE є3мY, и3 постaви є3го2 над8 всeю стран0ю вавmлHнскою и3 кнsзz воев0дамъ, над8 всёми мyдрыми вавmлHнскими. 2,48Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndἐμεγάλυνεν emegalunen
V-AAI-3Sμεγαλύνωmegalunōto magnify[3magnifiedὁ ho
T-NSMὁhothe/this/who1theβασιλεὺς basileus
N-NSMβασιλεύςbasileusking2king]τὸν ton
T-ASMὁhothe/this/who Δανιηλ daniēl
N-PRIΔανιήλdaniēlDaniel[to enquire]καὶ kai
CONJκαίkaiandandδόματα domata
N-APNδόμαdomagift[6giftsμεγάλα megala
A-APNμέγαςmegasgreat3greatκαὶ kai
CONJκαίkaiand4andπολλὰ polla
A-APNπολύςpolusmuch5manyἔδωκεν edōken
V-AAI-3Sδίδωμιdidōmito give1he gaveαὐτῷ autō
D-DSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
CONJκαίkaiandandκατέστησεν katestēsen
V-AAI-3Sκαθίστημιkathistēmito appoint/conducthe establishedαὐτὸν auton
D-ASMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἐπὶ epi
PREPἐπίepiupon/to/againstoverπάσης pasēs
A-GSFπᾶςpasallallχώρας chōras
N-GSFχώραchōracountryplacesβαβυλωνος babulōnos
N-GSFΒαβυλώνbabulōnBabylon[spoil]καὶ kai
CONJκαίkaiandandἄρχοντα archonta
N-ASMἄρχωνarchōnrulerrulerσατραπῶν satrapōn
N-GPMstrong:GN-GPMstrong:GN-GPMstrong:GN-GPM ἐπὶ epi
PREPἐπίepiupon/to/againstoverπάντας pantas
A-APMπᾶςpasallallτοὺς tous
T-APMὁhothe/this/whotheσοφοὺς sofous
A-APMσοφόςsofoswisewise menβαβυλωνος babulōnos
N-GSFΒαβυλώνbabulōnBabylon[spoil]  49 Tłum. GrEn. Толк. A Daniel poprosił króla, i przełożył nad sprawami prowincji babilońskiej Sydracha, Misacha i Abdenaga; a sam Daniel był we drzwiach królewskich.Но Даниил просил царя, и он поставил Седраха, Мисаха и Авденаго над делами страны Вавилонской, а Даниил остался при дворе царя.И# даніи1лъ проси2 ў царS и3 пристaви над8 дёлы страны2 вавmлHнскіz седрaха, місaха и3 ґвденагw2. Даніи1лъ же бsше во дворЁ царeвэ.2,49Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndΔανιηλ daniēl
N-PRIΔανιήλdaniēlDaniel[to enquire]ᾐτήσατο ētēsato
V-AMI-3Sαἰτέωaiteōto askaskedπαρὰ para
PREPπαράparafrom/with/besideofτοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/whotheβασιλέως,     basileōs
N-GSMβασιλεύςbasileuskingking,καὶ kai
CONJκαίkaiandandκατέστησεν katestēsen
V-AAI-3Sκαθίστημιkathistēmito appoint/conducthe placedἐπὶ epi
PREPἐπίepiupon/to/againstoverτὰ ta
T-APNὁhothe/this/whotheἔργα erga
N-APNἔργονergonworkworksτῆς tēs
T-GSFὁhothe/this/whoof theχώρας chōras
N-GSFχώραchōracountryregionβαβυλωνος babulōnos
N-GSFΒαβυλώνbabulōnBabylon[spoil]τὸν ton
T-ASMὁhothe/this/who Σεδραχ,     sedrach
N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI Μισαχ,     misach
N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI Αβδεναγω·     abdenagō
N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI καὶ kai
CONJκαίkaiandandδανιηλ daniēl
N-PRIΔανιήλdaniēlDaniel[to enquire]ἦν ēn
V-IAI-3Sἦνēnwas[pledge]ἐν en
PREPἐνenin/on/amonginτῇ tē
T-DSFὁhothe/this/whotheαὐλῇ.     aulē
N-DSFαὐλήaulēpalace/courtyardcourtyardτοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/whoof theβασιλέως.     basileōs
N-GSMβασιλεύςbasileuskingking.

31 Nabuchodonozor król uczynił bałwana złotego, na wysokość sześćdziesiąt łokci, a na szerokość sześć łokci, i postawił go na polu Dura prowincji babilońskiej.2 A tak król Nabuchodonozor posłał, aby zebrano przednich panów, urzędników i sędziów, książąt i tyranów, i starostów, i wszystkich przełożonych krain, aby się zeszli na poświęcenie bałwana, którego był postawił król Nabuchodonozor.3 Wtedy się zgromadzili przedniejsi panowie, urzędnicy i sędziowie, książęta i tyrani i przedni ludzie, którzy byli we władzy ustanowieni, i wszyscy przedniejsi z krain, aby wziąć udział w poświęceniu bałwana, którego był wzniósł król Nabuchodonozor. I stali przed bałwanem, którego był postawił król Nabuchodonozor.4 A woźny wołał mocno: „Wam mówię, ludom, narodom i językom:5 W godzinie, w której usłyszycie głos trąby i piszczałki i cytry, fletni i harfy, i symfonału, i wszelakiej muzyki, padłszy pokłońcie się bałwanowi złotemu, którego postawił król Nabuchodonozor.6 A kto by nie upadł i nie pokłonił się, ten w tej samej godzinie będzie wrzucony w piec ognia pałającego.”7 Potem tedy, skoro usłyszały wszystkie narody głos trąby, piszczałki i cytry, fletni i harfy, i symfonału, i wszelakiej muzyki, upadłszy wszystkie narody, pokolenia i języki, pokłoniły się bałwanowi złotemu, którego postawił król Nabuchodonozor.8 Lecz zaraz w tym samym czasie przystąpiwszy mężowie chaldejscy oskarżyli Żydów9 i rzekli Nabuchodonozorowi królowi: „Królu, żyj na wieki!10 Ty, królu, dałeś wyrok, aby każdy człowiek, który by usłyszał głos trąby, piszczałki i cytry, fletni i harfy, i symfonału, i wszelakiej muzyki, upadł i pokłonił się posągowi złotemu;11 a kto by nie upadł i nie pokłonił się, żeby był wrzucony w piec ognia gorejące go.12 Są tedy mężowie Żydzi, których ustanowiłeś nad sprawami krainy babilońskiej, Sydrach, Misach i Abdenago; ci mężowie wzgardzili, królu, wyrokiem twoim, bogom twym nie służą i bałwanowi złotemu, którego postawiłeś, nie kłaniają się.” –13 Wtedy Nabuchodonozor w zapalczywości i w gniewie rozkazał, aby byli przywiedzeni Sydrach, Misach i Abdenago; których wnet przywiedziono przed oblicze króla.14 I odezwał się Nabuchodonozor król i rzekł im: „czy to prawda, Sydrachu, Misachu i Abdenago, że bogom moim nie służycie i bałwanowi złotemu, którego postawiłem, nie kłaniacie się?15 Przeto teraz, jeśli jesteście gotowi, którejkolwiek godziny usłyszycie głos trąby, piszczałki, cytry, fletni i harfy, symfonału i wszelakiej muzyki, padnijcie i pokłońcie się bałwanowi, którego uczyniłem; a jeśli się nie pokłonicie, tej samej godziny będziecie wrzuceni w piec ognia gorejącego; a któryż jest bóg, który was wyrwie z ręki mojej”16 Odpowiadając Sydrach, Misach i Abdenago, rzekli królowi Nabuchodonozorowi: „Nie trzeba nam w tej rzeczy odpowiadać tobie.17 Bo oto Bóg nasz, któremu służymy, może nas wyrwać z pieca ognia pałającego i z rąk twoich, o królu, wybawić.18 A jeśliby nie chciał, niech będzie wiadomo tobie, królu, że bogom twoim nie służymy i bałwanowi złotemu, którego wystawiłeś, nie kłaniamy się.”19 Wtedy Nabuchodonozor zawrzał gniewem i wygląd twarzy jego zmienił się przeciw Sydrachowi, Misachowi i Abdenagowi, i rozkazał, żeby rozpalono piec siedemkroć więcej, niźli był zwyczaj palić.20 A mężom co mocniejszym z wojska swego rozkazał, aby związawszy nogi Sydracha, Misacha i Abdenaga, wrzucili ich w piec ognia gorejącego.21 I natychmiast owi mężowie związani z ubraniami swymi i z tiarami, i obuwiem, i szatami wrzuceni zostali w środek pieca ognia pałającego,22 bo rozkaz królewski przynaglał; a piec był bardzo rozpalony. Lecz mężów owych, którzy byli wrzucili Sydracha, Misacha i Abdenaga, zabił płomień ognia. A ci trzej mężowie, to jest Sydrach, Misach i Abdenago wpadli w środek pieca ognia pałającego związani.23Tego, co następuje, nie znalazłem w księgach żydowskich.24 I chodzili wpośród płomienia chwaląc Boga i błogosławiąc Panu.25 A stojąc Azariasz, tak się modlił i otworzywszy usta swe wpośród ognia rzekł:26 „Błogosławiony jesteś, Panie, Boże ojców naszych, i chwalebne i sławne imię twoje na wieki!27 Bo sprawiedliwy jesteś we wszystkim, co nam uczyniłeś, i wszystkie dzieła twe prawdziwe, a drogi twoje proste i wszystkie sądy twoje prawdziwe.28 Albowiem sądy swoje prawdziwe uczyniłeś według wszystkiego, co dopuściłeś na nas i na miasto święte ojców naszych, Jeruzalem; bo w prawdzie i w sądzie przywiodłeś to wszystko dla grzechów naszych.29 Bo zgrzeszyliśmy i źle uczyniliśmy odstępując od ciebie, i wystąpiliśmy we wszystkim,30 a nie słuchaliśmy, i nie strzegliśmy przykazań twoich, ani nie czyniliśmy, jak nam rozkazałeś, aby się nam dobrze działo.31 A tak wszystko, co przywiodłeś na nas, i wszystko, co nam uczyniłeś, sprawiedliwym sądem uczyniłeś;32 i dałeś nas w ręce nieprzyjaciół naszych niesprawiedliwych i złych i przestępców, i królowi niesprawiedliwemu i najgorszemu na wszystkiej ziemi.33 A teraz nie możemy ust otworzyć; sromotą i hańbą staliśmy się sługom twoim i tym, którzy cię chwalą34 Prosimy cię, abyś nas na wieki nie wydawał dla imienia twego i nie rozrywał przymierza twego.35 I nie oddalaj od nas miłosierdzia twego dla Abrahama, umiłowanego twego, i Izaaka, sługi twego, i Izraela, świętego twego, do których mówiłeś obiecując,36 że rozmnożysz potomstwo ich jak gwiazdy niebieskie, i jak piasek, który jest na brzegu morskim.37 Bo nas ubyło, Panie, więcej niźli wszystkich narodów, i jesteśmy dziś poniżeni na wszystkiej ziemi dla grzechów naszych.38 I nie mamy tego czasu książęcia i hetmana, i proroka, ani całopalenia, ani ofiary, ani obiaty, ani kadzenia, ani miejsca pierwocin przed tobą,39 żebyśmy mogli znaleźć miłosierdzie twoje; ale z umysłem skruszonym i z duchem upokorzonym niech będziemy przyjęci.40 Jak w całopaleniu baranów i wołów i jak w tysiącach baranków tłustych, tak niechaj będzie ofiara nasza dzisiaj przed tobą, aby ci się podobała, bo nie ma zawstydzenia ufającym tobie.41 A teraz idziemy za tobą ze wszystkiego serca i boimy się ciebie, i szukamy oblicza twego.42 Nie zawstydzaj nas, ale uczyń z nami według łaskawości twojej i według mnóstwa miłosierdzia twego.43 A wyrwij nas według dziwów twoich, i daj chwałę imieniu twemu, Panie!44 A niech będą zawstydzeni wszyscy, którzy pokazują sługom twoim zło, niech będą zawstydzeni wszelką mocą twoją, a siła ich niech będzie skruszona;45 a niech wiedzą, żeś ty jest Pan, Bóg sam, i chwalebny na okręgu ziemi.”46 A słudzy królewscy, którzy ich byli wrzucili, nie przestawali podpalać pieca naftą, i zgrzebiami, i smołą, i chrustem;47 a płomień rozchodził się nad piecem na czterdzieści dziewięć łokci,38 i wypadł i popalił tych Chaldejczyków, których znalazł koło pieca.49 A anioł Pański zstąpił z Azariaszem i z towarzyszami jego w piec i wyrzucił płomień ognia z pieca,50 i uczynił wśród pieca jakby wiatr rosisty, przewiewający, i nie dotknął się ich zgoła ogień, ani nie zasmucił, ani żadnej przykrości nie uczynił.51 Wtedy ci trzej jakby jednymi usty chwalili i wysławiali i błogosławili Boga w piecu mówiąc:52 „Błogosławiony jesteś, Panie, Boże ojców naszych, i chwalebny, i sławny, i wywyższony na wieki; i błogosławione imię chwały twojej, i chwalebne i wywyższone po wszystkie wieki.53 Błogosławiony jesteś w kościele świętym chwały twojej i przenajchwalebniejszy i przenajsławniejszy na wieki.54 Błogosławiony jesteś na stolicy królestwa twego i przenajchwalebniejszy i przenajwyższy na wieki.55 Błogosławiony jesteś, który wypatrujesz przepaści, a siedzisz na cherubinach; i chwalebny i przenajwyższy na wieki.56 Błogosławiony jesteś na sklepieniu niebieskim i sławny i chwalebny na wieki.57 Błogosławcie; wszystkie dzieła Pańskie, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!58 Błogosławcie, aniołowie Pańscy, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!59 Błogosławcie, niebiosa, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!60 Błogosławcie, wody wszystkie, które są na niebie, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!61 Błogosławcie, wszystkie moce Pańskie, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!62 Błogosławcie, słońce i miesiącu; Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!63 Błogosławcie, gwiazdy niebieskie, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!64 Błogosławcie, wszelki deszczu i roso; Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!65 Błogosławcie, wszystkie wiatry Boże, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!66 Błogosławcie, ogniu i gorąco, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!67 Błogosławcie, zimno i ciepło, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!68 Błogosławcie, roso i szronie, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!69 Błogosławcie, mrozie i zimno, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!70 Błogosławcie; lody i śniegi, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!71 Błogosławcie, noce i dnie, Panu, chwalcie i Wywyższajcie go na wieki!72 Błogosławcie, światło i ciemności, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki73 Błogosławcie, błyskawicé i obłoki, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!74 Niech błogosławi ziemia Pana, niech chwali i wywyższa go na wieki!75 Błogosławcie, góry i pagórki, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!76 Błogosławcie, wszystko rodzące na ziemi, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!77 Błogosławcie, źródła, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!78 Błogosławcie, morza i rzeki, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!79 Błogosławcie, wieloryby i wszystko, co się rusza w wodach, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!80 Błogosławcie, wszystkie ptaki powietrzne, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!81 Błogosławcie, wszystkie zwierzęta i bydło, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!82 Błogosławcie, synowie ludzcy, Panu, chwalcie i Wywyższajcie go na wieki!83 Niech błogosławi Izrael Pana, niech go chwali i wywyższa na wieki!84 Błogosławcie, kapłani Pańscy, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!85 Błogosławcie, słudzy Pańscy, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!86 Błogosławcie, duchy i dusze sprawiedliwych, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!87 Błogosławcie, święci i pokornego serca, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!88 Błogosławcie, Ananiaszu, Azariaszu, Misaelu, Panu; chwalcie i Wywyższajcie go na wieki! Bo wydarł nas z otchłani i wybawił z ręki śmierci, i wyjął nas spośród płomienia pałającego, i spośród ognia wyrwał nas.89 Wysławiajcie Pana, bo dobry, bo za wieki miłosierdzie jego!90 Błogosławcie, wszyscy chwalcy; Panu, Bogu bogów, chwalcie i wysławiajcie go, bo na wszystkie wieki miłosierdzie jego! Dotąd w żydowskim nie masz, a cośmy podłożyli, z edycji Teodocjona przełożone jest.91 Wtedy król Nabuchodonozor zdumiał się i wstał prędko, i rzekł panom swoim: „Czy nie trzech mężów wrzuciliśmy spętanych w środek ognia?” A ci odpowiadając królowi rzekli: „Prawdziwie, królu!”92 Odpowiedział i rzekł: „Oto ja widzę czterech mężów rozwiązanych i chodzących wpośród ognia, i żadnego naruszenia nie ma w nich, a osoba czwartego podobna synowi Bożemu.”93 Wtedy przystąpił Nabuchodonozor do drzwi pieca ognia pałającego i rzekł: „Sydrachu, Misachu i Abdenago, słudzy Boga wysokiego, wyjdźcie, a przyjdźcie!” I natychmiast wyszli Sydrach, Misach i Abdenago spośród ognia.94 A zgromadziwszy się książęta, urzędnicy i sędziowie i możni królewscy, oglądali mężów tych, iż żadnej mocy nie miał ogień nad ich ciałami i włos głowy ich nie przypalił się, i płaszcze ich nie były uszkodzone, a swąd ognia nie przeszedł przez nich.95 Wtedy krzyknąwszy Nabuchodonozor rzekł: „Błogosławiony Bóg ich, to jest Sydracha, Misacha i Abdenaga, który posłał anioła swego i wybawił sług swych, którzy weń wierzyli, a słowo królewskie odmienili i wydali ciało swe, aby nie służyć ani się kłaniać żadnemu bogu wyjąwszy Bogu swemu.96 Przeto ode mnie wydany jest ten wyrok, aby wszelki naród, pokolenie i język, który by mówił bluźnierstwo przeciw Bogu Sydracha, Misacha i Abdenaga, zginął, a dom jego aby był zburzony; bo nie ma innego boga, który by tak mógł wybawiać „97 Wtedy król podwyższył Sydracha, Misacha i Abdenaga w prowincji Babilonu. OBŁĘD I UZDROWIENIE NABUCHODONOZORA (3,98-4,34). Król wydaje edykt dla okazania czci Bogu (3,98-100): wezwanie Daniela w celu wyjaśnienia snu króla (4,1-6); król opowiada swój sen (7-15); Daniel go wyjaśnia (16-24);-spełnienie snu: obłąkanie (25-30) i uzdrowienie króla (31-34).98 „Nabuchodonozor król wszystkim ludom, narodom i językom, mieszkającym po wszystkiej ziemi: Pokój wam niech się rozmnaża!99 Znaki i dziwy uczynił ze mną Bóg wysoki. Dlatego podobało mi się100 opowiadać znaki jego, bo wielkie są, i cuda jego, bo potężne; a królestwo jego jest królestwem wiecznym i władza jego z pokolenia w pokolenie.
41 Ja, Nabuchodonozor, byłem spokojny w domu moim i szczęśliwy w pałacu moim;2 widziałem sen, który mię przestraszył, i myśli moje na łożu moim, i widzenia głowy mojej strwożyły mię.3 I przeze mnie wydany został wyrok, żeby przywiedziono przed oczy moje wszystkich mędrców babilońskich, ażeby mi wykład snu oznajmili.4 Wtedy przychodzili wieszczkowie, czarnoksiężnicy, chaldejczycy i wróżbici, i powiedziałem sen przed nimi, a wykładu jego nie pokazali mi.5 Aż towarzysz Daniel wszedł przed oczy moje, któremu imię Baltazar wedle imienia boga mego, i który ma ducha bogów świętych sam w sobie, i powiedziałem przed nim sen:6 „Baltazarze, przedniejszy z wieszczków, ponieważ ja wiem, iż ducha bogów świętych masz w sobie, a wszelka tajemnica nie jest tobie niepodobna, widzenia snów moich, które oglądałem, i wykład ich powiedz.7 Widzenie głowy mojej na łożu moim: Widziałem, a oto drzewo wpośród ziemi, a wysokość jego niezmierna.8 Wielkie drzewo i mocne, wysokość jego dosięgająca nieba, a widoczne było aż do granic wszystkiej ziemi.9 Liście jego bardzo piękne, a owoc jego obfity, i pokarm dla wszystkich na nim; pod nim mieszkały zwierzęta i bestie, na gałęziach jego gnieździły się ptaki powietrzne, i z niego jadło wszelkie ciało.10 Oglądałem w widzeniu głowy mojej na pościeli mojej, a oto czuwający i święty z nieba zstąpił.11 Zawołał mocno i tak mówił: „Porąbcie drzewo i obetnijcie gałęzie jego, otrzęście liście jego i rozproszcie owoce jego; niech uciekną zwierzęta, które pod nim są, i ptaki z gałęzi jego.12 Wszakże jednak pień korzeni jego w ziemi zostawcie, i niech będzie związany łańcuchem żelaznym i miedzianym w trawach, które są na polach, a rosą niebieską niech będzie skrapiany i ze zwierzętami część jego w trawie ziemi.13 Serce jego od człowieczego niech się odmieni, a serce zwierzęce niech mu będzie dane, i niech siedem czasów odmieni się nad nim.14 W wyroku czuwających postanowiono, a była to mowa i żądanie świętych, aż poznają żyjący, iż Najwyższy panuje w królestwie ludzi, a komukolwiek zechce, da je, a najpodlejszego człowieka ustanowi nad nim.”15 Ten sen widziałem ja, król Nabuchodonozor; a tak ty, Baltazarze, powiedz co rychlej wykład, bo wszyscy mędrcy królestwa mego nie mogą mi wykładu powiedzieć; ale ty możesz, bo duch bogów świętych jest w tobie „16 Wtedy Daniel, którego imię Baltazar, począł sam w sobie milcząc myśleć jakby przez jedną godzinę i myśli jego trwożyły go. A odpowiadając król rzekł: „Baltazarze, sen i wykład jego niech cię nie trwoży!” Odpowiedział Baltazar i rzekł: „Panie mój, sen niech będzie dla tych, którzy cię nienawidzą, a wykład jego dla nieprzyjaciół twoich!17 Drzewo, które widziałeś, wysokie i mocne, którego wysokość sięga aż do nieba, a widoczne było po wszystkiej ziemi,18 gałęzie jego bardzo piękne i owoc jego obfity, i pokarm dla wszystkich na nim, pod nim mieszkające zwierzęta polne, a na gałęziach jego przebywające ptaki powietrzne –19 to ty jesteś, królu, który się rozwielmożniłeś i wzmogłeś, a wielmożność twoja urosła i dosięgła aż do nieba, a władza twoja do granic wszystkiej ziemi.20 A że widział król czuwającego i świętego, zstępującego z nieba i mówiącego: „Porąbcie drzewo i zniszczcie je, wszakże pień korzeni jego w ziemi zostawcie i niech będzie związany żelazem i miedzią na trawie w polu, a rosą niebieską niech będzie skrapiany i ze zwierzętami niech będzie pokarm jego, aż siedem czasów przemieni się nad nim” –21 ten jest wykład wyroku Najwyższego, który przyszedł na pana mego, króla:22 Wyrzucą cię od ludzi, a z bydłem i z bestiami i ze zwierzem będzie mieszkanie twoje, i trawę jako wół jeść będziesz, a rosą niebieską skrapiany będziesz, siedem też czasów odmieni się nad tobą, aż poznasz, że Najwyższy panuje nad królestwem ludzi, a komukolwiek zechce, daje je.23 A iż rozkazał, aby zostawiono pień korzeni jego, to jest drzewa- królestwo twoje dostanie się tobie, gdy poznasz, że władza należy do nieba.24 Przeto, królu, niech ci się podoba rada moja, i grzechy twoje jałmużnami odkupuj, a nieprawości twe miłosierdziem nad ubogimi: może odpuści grzechy twoje.”25 Wszystko to przyszło na Nabuchodonozora króla.26 Po skończeniu dwunastu miesięcy przechodził się on po pałacu babilońskim.27 I odpowiedział król, i rzekł: „Czy nie to jest Babilon wielki, który ja zbudowałem na dom królestwa w sile mocy mojej i w sławie ozdoby mojej?”28 A gdy jeszcze mowa była w ustach króla, głos spadł z nieba: „Tobie mówią, Nabuchodonozorze królu: królestwo twe odejdzie od ciebie, i od ludzi wyrzucą cię,29 a z bydłem i ze zwierzętami będzie mieszkanie twoje; trawę jak wół jeść będziesz i siedem czasów odmieni się nad tobą, aż poznasz, że Najwyższy panuje w królestwie ludzi, a komukolwiek zechce, daje je.”30 Tejże godziny wypełniło się słowo nad Nabuchodonozorem: od ludzi został wyrzucony, jadł trawę jak wół, i rosą niebieską ciało jego było skrapiane, aż włosy jego na kształt orłów urosły, a paznokcie jego jak ptaków.31 A tak po skończeniu dni ja, Nabuchodonozor, podniosłem w niebo oczy moje, a rozum mój został mi przywrócony, i błogosławiłem Najwyższego, a żyjącego na wieki chwaliłem i sławiłem; bo władza jego to władza wieczna, a królestwo jego na pokolenie i pokolenie.32 I wszyscy mieszkańcy ziemi u niego za nic są poczytani; bo według woli swej postępuje zarówno z wojskiem niebieskim, jak i z mieszkańcami ziemi, a nie ma, kto by się sprzeciwił ręce jego i mówił mu: „Czemuś uczynił?”33 W tym samym czasie wrócił mi rozum i przyszedłem do czci i ozdoby królestwa mego, i postać moja wróciła się do mnie, a panowie moi i urzędnicy moi odszukali mię, i przywrócono mnie na królestwo moje, i wielmożność większa była mi przydana.34 Teraz więc ja, Nabuchodonozor, chwalę i wielbię i wysławiam króla niebieskiego; bo wszystkie dzieła jego są prawdziwe, a drogi jego sprawiedliwe, i chodzących w pysze uniżyć może.” UCZTA BALTAZARA I TAJEMNICZY NAPIS (5,1-31). Uczta, sprofanowanie świętych naczyń z Jerozolimy (1-4). Tajemniczy napis na murze (5). Król przerażony wzywa mędrców, lecz ci niezdolni są dać wytłumaczenie (6-9). Za poradą królowej Baltazar sprowadza Daniela i prosi go o wyjaśnienie (10-16). Odpowiedź Daniela: król będzie ukarany za pychę jak Nabuchodonozor (17-24); odczytanie i wyjaśnienie napisu (25-28). Król nagradza Daniela (29). Spełnienie przepowiedni (30-31).
51 Baltazar król uczynił ucztę wielką dla tysiąca przednich panów swych, a każdy pił podług swego wieku.2 Rozkazał tedy, już pijany, aby przyniesiono naczynia złote i srebrne, które był zabrał Nabuchodonozor, ojciec jego, z kościoła, który był w Jeruzalem, żeby pili z nich król i panowie przedni jego, i żony jego, i nałożnice.3 Wtedy przyniesiono naczynia złote i srebrne, które był zabrał z kościoła, który był w Jeruzalem, i pili nimi król i przedni panowie jego, żony i nałożnice jego.4 Pili wino i chwalili bogów swych złotych i srebrnych, miedzianych, żelaznych, drewnianych i kamiennych. –5 Tejże godziny ukazały się palce jakby ręki człowieczej, piszącej naprzeciw lichtarza na ścianie sali królewskiej, a król patrzał na palce ręki piszącej.6 Wtedy twarz króla zmieniła się, a myśli jego trwożyły go i spojenia nerek jego osłabły, a kolana jego jedno o drugie się tłukły.7 A tak zawołał król mocno, aby przywiedziono czarnoksiężników, chaldejczyków i wróżbitów. A król odezwał się do mędrców babilońskich mówiąc: „Ktokolwiek to pismo przeczyta i wykład jego mi oznajmi, w szkarłat ubrany będzie i łańcuch złoty będzie miał na szyi, a trzecim w królestwie moim będzie.”8 Wtedy weszli wszyscy mędrcy królewscy, lecz nie mogli ani pisma przeczytać ani wykładu królowi pokazać.9 Król Baltazar bardzo się tym przeraził i zmieniła się twarz jego; lecz i panowie przedni jego zatrwożeni byli.10 A królowa z powodu wypadku, który się przydarzył królowi i przednim panom jego, weszła do domu uczty i przemówiwszy rzekła: „Królu, żyj na wieki! Niech cię nie trwożą myśli twoje i niech się nie mieni twarz twoja!11 Jest mąż w królestwie twoim, który ducha bogów świętych ma w sobie, a za dni ojca twego umiejętność i mądrość znalazły się w nim; bo i król Nabuchodonozor, ojciec twój, uczynił go przedniejszym nad czarnoksiężnikami, czarownikami, chaldejezykami i wróżbitami, ojciec, mówię, twój, królu,12 gdyż duch większy i roztropność, i rozum, i wykład snów, i objawienie tajemnic, i rozwiązanie zawiłych rzeczy znalazły się w nim, to jest, w Danielu, któremu król dał imię Baltazar. Teraz tedy niech przyzwą Daniela, a powie wykład.”13 Wprowadzono tedy przed króla Danlela, do którego przemowę uczyniwszy król rzekł: „Czy to ty jesteś Daniel z synów pojmania judzkiego, którego przywiódł ojciec mój król z żydowskiej ziemi?14 Słyszałem o tobie, że masz ducha bogów i że nauka i rozum i mądrość większe znalazły się w tobie.15 A teraz weszli przede mnie mądrzy czarnoksiężnicy, aby to pismo przeczytać i wykład jego mi wskazać, lecz nie mogli wykładu mowy tej wypowiedzieć.16 A ja słyszałem o tobie, że możesz wykładać trudne rzeczy i zawiłe rozwiązywać; a tak, jeśli możesz pismo przeczytać i wykład mi jego oznajmić, w szkarłat ubrany będziesz i złoty łańcuch będziesz miał na szyi, i trzecim w królestwie moim książęciem zostaniesz.”17 Na to odpowiadając Daniel rzekł przed królem: „Dary twoje niech zostaną przy tobie, a upominki domu twego daj innemu, wszakże pismo przeczytam tobie, królu, i wykład jego ci pokażę.18 O królu, Bóg najwyższy dał Nabuchodonozorowi, ojcu twemu, królestwo i wielmożność, sławę i cześć.19 A dla wielmożności, którą mu był dał, wszystkie narody, pokolenia i języki drżały i bały się go; których chciał, zabijał, a których chciał, uderzał, których też chciał, wywyższał, a których chciał, poniżał.20 Lecz, gdy się podniosło serce jego, i duch lego stwardniał pychą, złożony został ze stolicy królestwa swego i odjęta została sława jego,21 i wygnany był od synów ludzkich; ale i serce jego stało się podobne do zwierzęcego i z osłami leśnymi było mieszkanie jego, trawę też jadł jak wół i rosą niebieską ciało jego było skrapiane, aż poznał, że Najwyższy ma moc w królestwie ludzkim, a kogokolwiek zechce, nad nim ustanowi.22 Ty też, Baltazarze, synu jego, nie uniżyłeś serca twego, chociaż to wszystko wiedziałeś,23 ale się podniosłeś przeciw Panu niebieskiemu, i naczynia domu jego przyniesiono przed ciebie, a ty i panowie twoi, i żony twoje, i nałożnice twoje piliście wino z nich, a nadto bogów srebrnych i złotych, miedzianych, żelaznych, kamiennych i drewnianych, którzy nie widzą ani nie słyszą ani nie czują, chwaliłeś, a Boga, który tchnienie twe i wszystkie drogi twoje ma w ręce swej, nie uczciłeś.24 Przeto od niego posłany został palec ręki, która pisała to, co jest wyrażone.25 A to jest pismo, które jest napisane: Mane, Tekel, Fares.26 A ten jest wykład słów: Mane: policzył Bóg królestwo twoje i kres mu położył.27 Tekel: zważony jesteś na wadze i znaleziono cię za lekkim.28 Fares: rozdzielone jest królestwo twoje i dano je Medom i Persom.”29 Wtedy z rozkazu króla obleczono Daniela w szkarłat i włożono łańcuch złoty na szyję jego i obwołano o nim, że miał władzę jako trzeci w królestwie jego.30 Tejże nocy zabity został Baltazar, lcról chaldejski,31 a Dariusz Med nastąpił na królestwo, gdy miał sześćdziesiąt dwa lata. DANIEI W LWIEJ JAMIE (6,1-28). Nowa organizacja królestwa za Dariusza (1-3). Książęta, zazdroszczący Danielowi stanowiska, nakłaniają podstępnie króla do wydania dekretu (4-9), który Daniel, wierny swemu Bogu, przekracza (10). Oskarżenie Daniela, jego stałość i wrzucenie go do lwiej jamy (11-17); wybawienie przez anioła Pańskiego, zguba oskarżycieli (18-24). Dekret Dariusza, wysławiający Boga Daniela (25-28).
61 Podobało się Dariuszowi, i ustanowił nad królestwem stu dwudziestu panów, aby byli we wszystkim królestwie jego;2 a nad nimi trzech książąt, z których jednym był Daniel, aby im panowie zdawali sprawę, a król nie miał trudności.3 A tak Daniel przewyższał wszystkich książąt i panów, bo duch Boży większy był w nim. –4 A król zamyślał go postawić nad całym królestwem, i dlatego książęta i panowie szukali sposobności, aby znaleźć na Daniela coś ze strony króla, lecz żadnej przyczyny ani podejrzenia znaleźć nie mogli, ponieważ był wierny i żadna wina ani podejrzenie nie znajdowało się w nim.5 Rzekli tedy ci mężowie: „Nie znajdziemy na Daniela tego żadnej skargi, chyba może w zakonie Boga jego.”6 Wtedy książęta i panowie podchwycili króla i tak mu rzekli: „Dariuszu królu, żyj na wieki!7 Uradzili wszyscy książęta królestwa twego, urzędnicy i panowie, radni i sędziowie, aby wyszedł dekret i wyrok królewski, aby każdy, kto by w przeciągu trzydziestu dni zanosił jaką prośbę do jakiegokolwiek boga albo człowieka oprócz do ciebie, królu, był wrzucony do lwiej jamy.8 A tak teraz, królu, potwierdź wyrok i napisz dekret, aby się nie odmieniło, co jest postanowione od Medów i Persów, ani się nie godziło przestąpić nikomu.”9 Król tedy Dariusz wydał dekret i postanowił.10 Gdy, się o tym Daniel dowiedział, to jest, iż prawo zostało ustanowione, wszedł do domu swego, a otworzywszy okna na sali swej w stronę Jeruzalem, trzy razy na dzień klękał na kolana swoje i chwalił i wyznawał przed Bogiem swoim, jak i przedtem zwykł był czynić.11 Wtedy mężowie owi pilnie się wywiadując, znaleźli Daniela modlącego się i proszącego Boga swego.12 I przystąpiwszy mówili królowi o wyroku: „Królu, czy nie ustanowiłeś, aby każdy człowiek, który by w przeciągu trzydziestu dni prosił kogoś z bogów lub z ludzi oprócz ciebie, królu, był wrzucony do lwiej jamy?” A odpowiadając im król rzekł: „Prawdziwa jest mowa według dekretu Medów i Persów, którego się przestąpić nie godzi.”13 Wtedy odpowiadając rzekli przed królem: „Daniel z synów pojmania judzkiego nie dbając o twój dekret i o wyrok, który wydałeś, trzy razy na dzień modli się modlitwą swoją.”14 Usłyszawszy to król, zasmucił się bardzo i wziął sobie do serca, żeby Daniela uwolnić, i aż do zachodu słońca usiłował go wybawić.15 Ale owi mężowie zrozumiawszy króla rzekli mu: „Wiedz królu, że jest prawo Medów i Persów, aby żadnego wyroku, który król wydał, nie godziło się zmieniać.”16 Wtedy król rozkazał i przywiedziono Daniela, i wrzucono go do lwiej jamy. I rzekł król Danielowi: „Bóg twój, którego zawsze chwalisz, ten cię wybawi.”17 I przyniesiono kamień jeden i położono go na otworze jamy, a król go zapieczętował sygnetem swoim i sygnetem przednich panów swych, żeby czego nie uczyniono przeciw Danielowi. –18 I poszedł król do domu swego, i położył się spać bez wieczerzy, i potraw przedeń nie przyniesiono, nadto i sen odszedł od niego.19 Wtedy król bardzo rano poszedł skwapliwie do lwiej jamy,20 a zbliżywszy się do jamy, zawołał na Daniela płaczliwym głosem: „Danielu, sługo Boga żywego! czy Bóg twój, któremu zawsze służysz, mógł cię od lwów wybawić?”21 A Daniel odpowiadając królowi rzekł: „Królu, żyj na wieki!22 Bóg mi posłał anioła swego i zamknął paszczęki lwom, i nie zaszkodziły mi, ponieważ przed nim sprawiedliwość znaleziona została we mnie; lecz i przed tobą, królu, występku się nie dopuściłem.”23 Wtedy król bardzo się uradował z tego i kazał Daniela wyciągnąć z jamy; i wyciągnięto Daniela z jamy, a żadnego obrażenia nie znaleziono na nim, gdyż zawierzył Bogu swemu.24 A z rozkazu króla przywiedziono owych mężów, którzy byli oskarżyli Daniela, i wrzucono ich do lwiej jamy, ich samych i synów i żony ich; a nie dosięgli jeszcze dna dołu, gdy ich Iwy pochwyciły i wszystkie kości ich podruzgotały.25 Wtedy Dariusz król napisał do wszystkich narodów, pokoleń i języków, mieszkających po wszystkiej ziemi: „Pokój wam niech będzie rozmnożony!26 Ode mnie ustanowiony został dekret, aby w całym państwie i królestwie moim drżeli i lękali się Boga Daniela, bo on jest Bogiem żywym i wiecznym na wieki, i królestwo jego nie zaginie, a władza jego aż na wieki.27 On wybawiciel i zbawiciel, czyniący znaki i dziwy na niebie i na ziemi, i on wybawił Daniela z lwiej jamy.”28 A Daniel trwał aż do królestwa Dariusza i do królestwa Cyrusa Persa. CZĘŚC (7,1 12,13)Widzenia Daniela.WIDZENIE CZTERECH ZWIERZĄT I SYNA CZŁOWIECZEGO (7,1-28). Opis czterech zwierząt (1-8). Starowieczny wydaje wyrok na zwierzęta i na mały róg (9-12). Władza dana Synowi człowieczemu (13-14). Daniel na swą prośbę otrzymuje wyjaśnienie ogólne widzenia (15-18) i wyjaśnienie szczegółowe, dotyczące czwartego zwierzęcia i małego rogu (19-26), oraz królestwa, danego ludowi świętych (27). Zakończenie (28).
71 Roku pierwszego Baltazara, króla babilońskiego, Daniel widział sen, a widzenie było w głowie jego na łożu jego, i opisując sen w krótkim streszczeniu go ujął, i w głównych rysach oddał:2 „Widziałem w widzeniu moim w nocy, a oto cztery wiatry niebieskie potykały się na morzu wielkim.3 A cztery bestie wielkie występowały z morza, różniące się między sobą.4 Pierwsza jakby lwica, a miała skrzydła orle; patrzyłem, aż wyrwane zostały jej skrzydła i uniesiona została z ziemi, a na nogi stanęła jak człowiek i dano jej serce człowiecze.5 A oto bestia druga, podobna do niedźwiedzia, stanęła na stronie, a trzy rzędy były w paszczęce jej i między zębami jej, i tak jej mówiono: „Wstań, jedz mięsa bardzo wiele!”6 Potem patrzałem, a oto inna jakby pantera, a miała na sobie cztery skrzydła, jak ptak, i cztery głowy były u bestii, i dano jej władzę.7 Potem patrzałem w widzeniu nocnym, a oto bestia czwarta, straszna i dziwna, a bardzo mocna, miała wielkie żelazne zęby, pożerała i kruszyła, a ostatek nogami swymi deptała, a była różna od innych bestyj, które przed nią widziałem, i miała dziesięć rogów.8 Przypatrywałem się rogom, a oto róg inny mały wyrósł spośród nich, a trzy L rogów pierwszych zostały wyłamane przed nim; a oto oczy, jakby oczy człowiecze, były w owym rogu i ustá mówiące wielkie rzeczy.9 Przypatrywałem się, aż postawiono stolicę, a Starowieczny usiadł; szata jego biała jak śnieg, a włosy głowy jego jak wełna czysta, stolica jego płomienie ogniste, koła jej ogień rozpalony.10 Rzeka ognista a bystra wychodziła od oblicza jego; tysiąc tysięcy służyło mu, a po dziesięć tysięcy kroć sto tysięcy stało przy nim. Zasiadł sąd i księgi otworzono.11 Patrzyłem dla głosu mów wielkich, które ów róg mówił, i widziałem, że była zabita bestia i zginęło ciało jej, i dano je na spalenie ogniem.12 Innym też bestiom władzę odjęto i ustanowiono im czasy żywota aż do czasu i czasu.13 Patrzyłem tedy w widzeniu nocnym, a oto z obłokanii niebieskimi jakby syn człowieczy przychodził i aż do Starowiecznego przyszedł, i stawili go przed oblicze jego.14 I dał mu władzę i cześć i królestwo, i wszystkie narody, pokolenia i języki służyć mu będą; władza jego władza wieczna, która nie będzie odjęta, a królestwo jego, które nie zaginie.15 Zląkł się duch mój; ja, Daniel, byłem przestraszony tymi rzeczami, a widzenia głowy mojej strwożyły mię.16 Przystąpiłem do jednego ze stojących i dopytywałem się u niego prawdy o tym wszystkim. On mi powiedział wykład mów i nauczył mię:17 „Te cztery bestie wielkie są to cztery królestwa, które powstaną z ziemi.18 A przyjmą królestwo święci Boga najwyższego i odzierżą królestwo aż na wieki i na wiek wieków.”19 Potem chciałem się pilnie wywiedzieć o bestii czwartej, która była bardzo różna od wszystkich i niezmiernie straszna: zęby i paznokcie jej żelazne, pożerała i kruszyła, a ostatek nogami swymi deptała; i o dziesięciu rogach,20 które miała na głowie, i o innym, który był urósł, przed którym upadły trzy rogi, i o owym rogu, który miał oczy i usta mówiące wielkie rzeczy, a był większy od innych.21 Patrzyłem, a oto ów róg walczył przeciw świętym i przemagał ich,22 aż przyszedł Starowieczny i dał sąd świętym Wysokiego; i czas nadszedł, i święci odzierżyli królestwo.23 tak rzekł: „Bestia czwarta będzie czwartym królestwem na ziemi; to będzie większe niż wszystkie królestwa i pożre wszystką ziemię, i podepce, i zetrze ją.24 dziesięć rogów tego królestwa dziesięciu królów będzie, a inny powstanie po nich i ten będzie mocniejszy od pierwszych, i trzech królów poniży.25 będzie mówił słowa przeciw Wysokiemu i świętych Najwyższego skruszy, i będzie mu się zdało, że może odmienić czasy i prawa, a będą wydani w jego ręce aż do czasu i czasów i pół czasu.26 zasiądzie sąd, aby była odjęta moc i był starty i zginął aż do końca.27 królestwo i władzę i wielkość królestwa, która jest pod wszystkim niebem, żeby dano ludowi świętych Najwyższego, którego królestwo jest królestwem wiecznym, a wszyscy królowie będą mu służyć i słuchać go.”28 Tutaj koniec słowa. ja, Daniel, wielce się myślami mymi trwożyłem i oblicze moje zmieniło się na mnie, a słowo zachowałem w sercu swoim. WIDZENIE BARANA I KOZŁA (8,1-27). Data i miejsce widzenia (1-2). Baran i jego podboje (3-4); kozioł zwycięża barana (5-7); cztery rogi i róg mały, rzucający się na ludzi i na Boga (8-12); długość prześladowania (13-14). Gabriel przychodzi, by wyjaśnić widzenie (15-18): monarchie medo-perska i grecka (19-22); król bezbożny i podstępny, prześladowanie Izraelitów (23-26). Zakończenie (27).
81 Roku trzeciego królestwa Baltazara króla ukazało mi się widzenie. Ja, Daniel, po tym co widziałem był na początku,2 oglądałem w widzeniu moim, gdy byłem na zamku Suza, który jest w krainie Elam, a oglądałem w widzeniu, że byłem nad bramą Ulaj.3 I podniosłem oczy moje, i ujrzałem: a oto nad błotem stał baran jeden, mający rogi wysokie, a jeden wyższy niż drugi i podrastający.4 Potem widziałem barana, rogami uderzającego na zachód i na północ i na południe, a wszystkie bestie nie mogły się mu sprzeciwić ani się wyzwolić z ręki jego; i czynił według woli swej, stał się wielkim.5 A ja uważałem: a oto kozioł kóz przychodził od zachodu na wszystką ziemię nie dotykając się ziemi, a kozioł miał róg znaczny. między oczyma swymi.6 I przyszedł aż do barana owego rogatego, którego widziałem stojącego przed bramą, i skoczył do niego w popędliwości siły swej.7 A gdy się przybliżył do barana, rozjuszył się nań i uderzył barana, i zdruzgotał dwa rogi jego, a nie mógł się mu baran sprzeciwić; i obaliwszy go na ziemię zdeptał, a nikt nie mógł wybawié barana z ręki jego.8 A kozioł kóz stał się bardzo wielkim, a gdy urósł, złamał się róg wielki i wyrosły pod nim cztery rogi na cztery wiatry niebieskie.9 A z jednego z nich wyszedł róg jeden mały, stał się wielkim na południe i na wschód i na moc.10 I rozwielmożył się aż do siły niebieskiej, i zrzucił część siły i gwiazd, i podeptał je.11 I aż do książęcia siły rozwielmożył się, i odjął od niego ofiarę ustawiczną, i zburzył miejsce świątyni jego.12 I dano mu moc przeciw ustawicznej ofierze dla grzechów, i porzuconą będzie prawda na ziemi, i będzie czynił, a powiedzie mu się.13 I słyszałem jednego z świętych mówiącego, i rzekł jeden z świętych drugiemu, nie wiem któremu, mówiącemu: „Dokądże widzenie: i ustawiczna ofiara, i grzech spustoszenia, które się stało, a świątynia i siła będzie podeptana?”14 I rzekł mu: „Aż do wieczora i do poranku dni dwa tysiące trzysta, a będzie oczyszczona świątynia.”15 I stało się, gdy ja, Daniel, oglądałem widzenie szukałem zrozumienia, oto stanęła przed oczyma mymi jakby postać męża.16 I usłyszałem głos męża między Ulaj, i zawołał, a rzekł: „Gabrielu, uczyń, żeby ten zrozumiał widzenie!”17 I przyszedł, i stanął obok miejsca, gdzie ja stałem, a gdy przyszedł, padłem przelękły na oblicze swoje, i rzekł do mnie: „Zrozumiej, synu człowieczy, bo czasu końca wypełni się widzenie.”18 A gdy I mówił do mnie, padłem twarzą na ziemię i dotknął się mnie, i postawił mię na nogach moich, i rzekł mi:19 „Ja pokażę tobie, co będzie na końcu przekleństwa; bo czas ma swój koniec.20 Baran, którego widziałeś mającego rogi, jest to król medyjski i perski.21 A kozioł kóz jest to król grecki, a róg wielki, który był między oczyma jego, ten jest król pierwszy.22 A iż po złamaniu jego urosły cztery zamiast niego, czterej królowie z narodu jego powstaną, ale nie w mocy jego.23 A po królestwie ich, gdy urosną nieprawości, powstanie król niewstydliwej twarzy, a rozumiejący zagadki.24 I wzmocni się siła jego, ale nie swymi siłami, a więcej niż kto uwierzyć może, wszystko zburzy, i powiedzie się mu, i czynić będzie.25 I pobije mocarzów i lud świętych według woli swej, i powiedzie się zdrada w ręce jego, a serce swe podniesie, a w dostatku wszystkich rzeczy pozabija wielu; i przeciw książęciu książąt powstanie, a bez ręki skruszony będzie.26 A widzenie wieczorów i poranków, o którym powiedziano, prawdziwe jest, przeto ty zapieczętuj widzenie, bo po wielu dniach się ziści.”27 A ja, Daniel, zemdlałem i chorowałem przez kilka dni, a gdy wstałem, załatwiałem sprawy królewskie; i zdumiewałem się nad widzeniem, a nie było, kto by wyłożył. WIDZENIE O SIEDEMDZIESIĘCIU TYGODNIACH (9,1-27). Data i okolicznościˇwidzenia (1-2). Modlitwa Daniela (3): Wyznanie grzechów (4-14); prośba o przebaczenie i nieodwlekanie wybawienia (15-19). Gabriel przychodzi, by pouczyć Daniela (20-23): Siedemdziesiąt tygodni poprzedzi pełne zbawienie (24); dwa pierwsze okresy (25); okres trzeci: ucisk i prześladowanie (26-27).
91 I Roku pierwszego Dariusza, syna Aswerusa, z rodu Medów, który panował nad królestwem chaldejskim, roku pierwszego królestwa jego,2 ja, Daniel, zrozumiałem w księgach liczbę lat, o której stała się mowa Pańska do Jeremiasza proroka, aby się wypełniło siedemdziesiąt lat spustoszenia Jeruzalem.3 I obróciłem oblicze moje do Pana, Boga mego, aby prosić i modlić się w postach, w worze i w popiele.4 A modliłem się do Pana, Boga mego, i wyznawałem a rzekłem: „Proszę, Panie, Boże wielki i straszny, który strzeżesz przymierza i miłosierdzia miłującym ciebie i strzegącym przykazań twoich!5 Zgrzeszyliśmy, nieprawość czyniliśmy, bezbożnie się sprawowaliśmy, odwróciliśmy się i odstąpiliśmy od przykazań i sądów twoich.6 Nie byliśmy posłuszni sługom twoim prorokom, którzy mówili w imię twoje królom naszym, książętom naszym, ojcom naszym i wszystkiemu ludowi ziemi.7 Tobie, Panie, sprawiedliwość, a nam zawstydzenie twarzy, jak jest dzisiaj mężom Judy i mieszkańcom Jeruzalem i wszystkiemu Izraelowi, tym, którzy blisko są, i tym, którzy daleko we wszystkich ziemiach, do których ich wygnałeś dla nieprawości ich, którymi grzeszyli przeciw tobie.8 Panie! nam zawstydzenie twarzy, królom naszym, książętom naszym i ojcom naszym, którzy zgrzeszyli.9 A tobie, Panu, Bogu naszemu, miłosierdzie i zlitowanie, bo odstąpiliśmy od ciebie10 i nie słuchaliśmy głosu Pana, Boga naszego, żeby chodzić w zakonie jego, który nam dał przez sług swoich proroków.11 I wszystek Izrael przestąpił zakon twój, i odwrócili się, aby nie słuchać głosu twego; i wylało się na nas przekleństwo i klątwa, którą napisano w księdze Mojżesza, sługi Bożego, bośmy mu zgrzeszyli.12 I utwierdził słowa swoje, które mówił przeciw nam i przeciw książętom naszym, którzy nas sądzili, że przywiedzie na nas zło wielkie, jakie nigdy nie było pod wszystkim niebem, wedle tego, co się stało w Jeruzalem.13 Jak napisano w zakonie Mojżeszowym, to wszystko zło przyszło na nas, a nie prosiliśmy oblicza twego, Panie, Boże nasz, abyśmy się nawrócili od nieprawości naszych, a myśleli o prawdzie twojej.14 I czuwał Pan nad złem, i przywiódł je na nas; sprawiedliwy Pan, Bóg nasz, we wszystkich dziełach swych, których dokonał, bośmy nie słuchali głosu jego.15 A teraz, Panie, Boże nasz, który wywiodłeś lud twój z ziemi Egipskiej ręką mocną í uczyniłeś sobie imię wedle dnia tego: zgrzeszyliśmy, nie prawość popełniliśmy.16 Panie, przez wszystką sprawiedliwość twoją niech odwróci się, proszę, gniew twój i zapalczywość twoja od miasta twego Jeruzalem i od góry świętej twojej; bo dla grzechów naszych i dla nieprawości ojców naszych Jeruzalem i lud twój są na pośmiewisko wszystkim wokoło nas.17 Teraz tedy wysłuchaj, Boże nasz, modlitwę sługi twego i prośby jego, i dla siebie samego ukaż oblicze twoje nad świątynią twoją, która jest spustoszona.18 Nakłoń, Boże mój, ucha twego, a usłysz; otwórz oczy twoje, a obacz spustoszenie nasze i miasto, nad którym wzywano imienia twego; bo nie za: względu na sprawiedliwości nasze składamy modlitwę przed obliczem twoim, ale na litości twoje mnogie.19 Wysłuchaj, Panie! Daj się ubłagać, Panie! Obacz a uczyń, nie zwlekaj dla samego siebie, Boże mój; bo imienia twego wzywano nad miastem i nad ludem twoim.20 A gdy jeszcze mówiłem i modliłem się, i wyznawałem grzechy moje i. grzechy ludu mego izraelskiego, i przedkładałem prośby moje przed obliczem Boga mego za górą świętą Boga mego,21 gdy ja jeszcze mówiłem w modlitwie, oto mąż Gabriel, którego ujrzałem w widzeniu z początku, prędko lecąc dotknął się mnie czasu ofiary wieczornej.22 I pouczył mię, i rozmawiał ze mną, i rzekł: „Danielu, teraz wyszedłem, aby cię pouczyć i żebyś zrozumiał.23 Od początku modlitw twoich wyszło słowo, a ja przyszedłem oznajmić tobie, bo mężem pożądania jesteś; ty tedy bacz na mowę i zrozumiej widzenie.24 Siedemdziesiąt tygodni skrócone są dla ludu twego i dla miasta twego świętego, aby się dokończyło przestępstwo i aby stał się koniec grzechowi, ażeby nieprawość była zgładzona, a przywiedziona sprawiedliwość wieczna, i aby się spełniło widzenie i proroctwo, a był namaszczony święty świętych.25 A tak wiedz i uważaj: Od wyjścia słowa, aby znowu było zbudowane Jeruzalem, aż do Chrystusa wodza, tygodni siedem i tygodni sześćdziesiąt dwa będzie, a znowu będzie zbudowana ulica i mury w trudnych czasach.26 A po tygodniach sześćdziesięciu dwóch będzie zabity Chrystus, a nic będzie ludem jego, który się go zaprze. A miasto i świątynię zburzy lud z wodzem, który przyjdzie; a końcem jego spustoszenie, a po skończeniu wojny postanowione spustoszenie.27 A wzmocni przymierze dla wielu przez tydzień jeden; a w połowie tygodnia ustanie ofiara bita i chlebna, i będzie w kościele obrzydłość spustoszenia, i aż do skończenia i końca będzie trwać spustoszenie.” UCISK LUDU BOŻEGO ZE STRONY POTĘG POGAŃSKICH I WYBAWIENIE (10,1-12,13). Data (10,1). Post i modlitwa Daniela (2-3). Widzenie anioła (4-10); przyczyna spóźnienia i cel przybycia (11-14); uspokojenie Daniela (15-19); walka aniołów i rola Michała (10,20-11,1). Objawienie przyszłości: Streszczenie dziejów monarchij perskiej i greckiej (2-4); wojny między Syrią a Egiptem (5-20). Antioch Epifanes: jego panowanie, wojny z Egiptem, prześladowanie Izraela, upadek (21-45). Wybawienie Izraela, zmartwychwstanie, chwała sprawiedliwych (12, -3). Rozkaz zamknięcia księgi (4). Zakończenie: czas, w którym rzeczy zapowiedziane się spełnią (5-13).
101 Roku trzeciego Cyrusa, króla perskiego, objawione zostało słowo Danielowi, mającemu imię Baltazar, a słowo prawdziwe i moc wielka; i zrozumiał mowę, bo zrozumienia potrzeba w widzeniu.2 W owe dni ja, Daniel, płakałem przez dni trzech tygodni,3 chleba pożądanego nie jadłem, a mięso i wino nie weszło w usta moje, ale ani olejkiem nie namaszczałem się, aż się wypełniły dni trzech tygodni.4 A dwudziestego czwartego dnia miesiąca pierwszego byłem nad rzeką wielką Tygrys.5 I podniosłem oczy moje, i ujrzałem: a oto mąż jeden obleczony w płócienne szaty, nerki jego przepasane złotem najczystszym,6 ciało jego jak chryzolit, oblicze jego jak wygląd błyskawicy, oczy jego jak lampa gorejąca, ramiona jego i co poniżej jest aż do nóg jak wygląd miedzi błyszczącej, a głos słów jego jak głos mnóstwa.7 A widziałem ja, Daniel, sam tylko widzenie; lecz mężowie, którzy byli ze mną, nie widzieli, ale strach ogromny przypadł na nich i pouciekali, i skryli się.8 A ja sam zostawszy, widziałem to widzenie wielkie, a nie zostało we mnie siły, ale i wygląd mój zmienił się we mnie, i struchlałem, i nie miałem żadnej siły.9 I usłyszałem głos słów jego, a usłyszawszy leżałem przestraszony na obliczu moim, a twarz moja przylgnęła do ziemi.10 A oto ręka dotknęła mnie i podniosła mię na kolana moje i na dłonie rąk moich.11 I rzekł do mnie: „Danielu, mężu pożądania, zrozumiej słowa, które ja mówię do ciebie, a stań na nogach twoich, bo teraz jestem posłany do ciebie ” A gdy mi rzekł to słowo, stanąłem drżąc.12 I rzekł do mnie: „Nie bój się, Danielu, bo od dnia pierwszego, którego serce twe przyłożyłeś dla zrozumienia, aby się dręczyć przed obliczem Boga twego, wysłuchane są słowa twoje, a ja przyszedłem z powodu mów twoich.13 Lecz książę królestwa perskiego sprzeciwiał mi się dwadzieścia jeden dni; a oto Michał, jeden z książąt przedniejszych, przyszedł mi na pomoc, a ja tam pozostałem przy królu perskim.14 A przyszedłem, aby cię pouczyć, co ma przyjść na lud twój w dni ostateczne; bo jeszcze widzenie na dni.”15 A gdy mi mówił takimi słowy, spuściłem oblicze moje ku ziemi i milczałem.16 A oto jakby podobieństwo syna człowieczego dotknęło się warg moich, i otworzywszy usta moje przemówiłem i rzekłem do tego, który stał naprzeciw mnie: „Panie mój, na widok twój rozstąpiły się stawy moje, a nie zostało we mnie nic siły.17 A jakże będzie mógł sługa Pana mego mówić z Panem moim? bo nic we mnie sil nie zostało, ale i dech mój ustaje.”18 Znowu tedy dotknęło się mnie jakby widzenie człowieka i wzmocnił mię, i rzekł:19 „Nie bój się, mężu pożądania, pokój tobie! wzmocnij się, a bądź mocny!” A gdy mówił ze mną, nabrałem siły i rzekłem: „Mów, Panie _ mój, bo mię wzmocniłeś!”20 I rzekł: „Czy wiesz, dlaczego przyszedłem do ciebie? A teraz wrócę się, aby walczyć przeciw książęciu perskiemu; gdy ja wychodziłem, ukazał się książę grecki przychodzący.21 Wszakże opowiem ci, co jest wyrażone w piśmie prawdy, a żaden nie jest pomocnikiem moim w tym wszystkim, jeno Michał, książę wasz.
111 A ja od pierwszego roku Dariusza Meda stałem, aby się wzmocnił i utwierdził.2 A teraz prawdę oznajmię tobie: Oto jeszcze trzej królowie powstaną w Perskiej zielni, a czwarty wzbogaci się bogactwami zbytnimi nade wszystkich, a gdy się wzmocni bogactwami swymi, pobudzi wszystkich przeciw królestwu greckiemu.3 Lecz powstanie król mocny i będzie panował mocą wielką, a czynić będzie, co mu się spodoba:4 A gdy stanie, będzie skruszone królestwo jego i będzie rozdzielone na cztery wiatry niebieskie, ale nie między potomków jego ani według mocy jego, którą panował; bo będzie rozszarpane królestwo jego, też między obcych poza tymi.5 I wzmocni się król z południa, a jeden z książąt jego przemoże go i będzie panował mocą, bo wielkie panowanie jego.6 A po skończeniu lat, uczynią z sobą przymierze i córka króla z południa przyjedzie do króla północnego, aby uczynić przyjaźń, lecz nie dotrzyma siły ramienia ani się nie ostoi ród jej, i będzie wydana ona sama i którzy ją przyprowadzili, młodzieńcy jej i którzy ją w tych czasach podtrzymywali.7 A powstanie z latorośli korzenia jej szczep i przyjdzie z wojskiem, a wejdzie do krainy króla północnego i postąpi z nimi samowolnie i odzierży.8 Nadto bogów ich i rzeźby, naczynia też drogie ze srebra i złota zabierze i zawiezie do Egiptu; ten weźmie górę nad królem północnym.9 I wjedzie w królestwo król z południa, wróci się do ziemi swej.10 A synowie jego podnieceni zbiorą mnóstwo wojsk potężnych, i przyjedzie spiesznie i zalewając, i wróci się, i zapędzi się, i zderzy się z mocą jego.11 I rozdrażniony król południowy wyjdzie, i z królem północnym walczyć będzie i wystawi ogromne mnóstwo; i będzie wydane mnóstwo w ręce jego.12 I pojma mnóstwo, a wywyższy się serce jego, i porazi wiele tysięcy, ale nie prze może.13 Bo się wróci król północny i wystawi mnóstwo daleko większe niż pierwej, a na końcu czasów i lat przyjdzie pospiesznie z wojskiem wielkim i z ogromną potęgą.14 A w owych czasach wielu powstanie przeciw królowi południowemu, synowie też przestępców ludu twego podniosą się, by wypełnić widzenie, i upadną.15 I przyjdzie król północny i usypie wał i zajmie miasta bardzo obronne, a ramiona południa nie zniosą i powstaną wybrani jego, aby się oprzeć, ale nie będzie siły.16 I przyciągnie przeciw niemu, i postąpi według upodobania swego, a nie będzie, kto by się przeciwstawił obliczu jego; i będzie stał w sławnej ziemi, i będzie zniszczona przez ręce jego.17 I ułoży sobie, że wejdzie w posiadanie całego królestwa jego, i zawrze z nim układ, i córkę z niewiast da mu, aby je wywrócić, ale się to nie ostoi ani nie będzie jego.18 A obróci oblicze swe ku wyspom i weźmie ich wiele, i uczyni, że ustanie wódz urągania jego, a urąganie jego obróci się nań.19 I obróci oblicze swe ku państwu ziemi swej, i potknie się, i upadnie, a nie znajdzie się.20 I stanie na miejscu jego najpodlejszy i niegodny dostojeństwa królewskiego, a po niewielu dniach starty będzie nie w zapalczywości ani w bitwie.21 I stanie na miejscu jego wzgardzony, a nie dadzą mu czci królewskiej; i przyjdzie potajemnie, i otrzyma królestwo zdradą.22 A ramiona wojującego będą zwalczone przed obliczem jego i starte będą, nadto i wódz przymierza.23 A po przyjaźni postąpi z nim zdradliwie i przyciągnie, i zwycięży małym ludem.24 I do obfitych a bogatych miast wejdzie, i uczyni, czego nie czynili ojcowie jego i ojcowie ojców jego: łupy i zdobycze i bogactwa ich rozproszy, a przeciw najmocniejszym myśleć będzie, a oto aż do czasu.25 I wzbudzi się siła jego i serce jego przeciw królowi południowemu z wojskiem wielkim, a król południowy pobudzony będzie do wojny wielkim i bardzo mocnym wojskiem; lecz się nie ostoją, bo obmyślą przeciw niemu podstępy.26 A ci, którzy z nim chleb jedzą; zetrą go, wojsko też jego pokonane będzie i polegnie zabitych bardzo wielu.27 Dwu też królów serce będzie, aby źle czynić, a u stołu jednego kłamstwo mówić będą, lecz nie powiedzie się im, bo jeszcze koniec na inny czas.28 I wróci się do ziemi swej z wielkimi bogactwami, a serce jego będzie przeciw przymierzu świętemu, i uczyni, i wróci się do ziemi swej.29 Zamierzonego czasu wróci się i przyjdzie na południe, lecz za drugim razem nie będzie jak za pierwszym razem.30 Przyjdą też przeciw niemu galery i Rzymianie, i będzie pobity, i wróci się, i rozgniewa się przeciwko przymierzu świątyni; i uczyni, i wróci się, i będzie myślał przeciwko tym, którzy opuścili przymierze świątyni.31 I ramiona od niego stać będą, i zgwałcą świątynię mocy, i odejmą ustawiczną ofiarę, a dadzą obrzydłość na spustoszenie.32 A bezbożnie działający przeciw przymierzu będą postępować obłudnie i zdradliwie; lecz lud, znający Boga swego, wytrzyma i uczyni.33 A uczeni między ludem będą nauczać wielu, i polegną od miecza i od ognia, i od pojmania, i od łupienia dni.34 A gdy upadną podepcze ich malutka pomoc i przyłączy się do nich wielu zdradliwie.35 I z uczonych niektórzy padną, aby byli oczyszczeni i wybrani i wybieleni aż do czasu zamierzonego; bo jeszcze inny czas będzie.36 A król będzie czynił według woli swojej i podniesie się, i rozwielmoży się przeciw każdemu bogu, i przeciw Bogu bogów będzie mówił wyniośle, i powiedzie mu się, aż się dokona gniew; bo już wyszedł wyrok.37 A boga ojców swoich będzie miał za nic i będzie w pożądliwościach niewiast, a nie będzie dbał na żadnego boga, bo przeciw wszystkiemu powstanie.38 Lecz boga Maozim na miejscu swoim chwalić będzie, a boga, którego nie znali ojcowie jego, będzie czcił złotem i srebrem, i drogim kamieniem, i rzeczami kosztownymi.39 I uczyni, że obwaruje Maozim z bogiem cudzym, którego poznał, i rozmnoży sławę, i da im moc w wielu rzeczach, i ziemię podzieli darmo.40 A czasu zamierzonego będzie przeciwko niemu walczył król południowy, a jak burza przyjdzie nań król północny z wozami i z jezdnymi i z wielu okrętami, a wejdzie w ziemię i zetrze, i przejdzie.41 I wejdzie do ziemi chwalebnej i wiele padnie; a te tylko ujdą ręki jego: Edom i Moab i początek synów Ammona.42 I wyciągnie rękę swoją na ziemie, i ziemia Egipska nie ujdzie.43 I opanuje skarby złota i srebra, i wszystkie kosztowności egipskie, przez Libię też i Etiopię przejdzie.44 A wieść od wschodu słońca i od północy zatrwoży go, i przyjdzie z mnóstwem wielkim, aby zetrzeć i pobić wielu.45 I postawi namiot swój Apadno między morzami na górze chwalebnej i świętej, i przyjdzie aż na wierzch jej, a nikt mu nie dopomoże.
121 A w owym czasie powstanie Michał, książę wielki, który trzyma z synami ludu twego; i nadejdzie czas, jakiego nie było, odkąd narody być poczęły, aż do tego czasu. A w tym czasie będzie wybawiony lud twój, każdy, kto się znajdzie zapisanym w księdze.2 A wielu tych, którzy śpią w prochu ziemi, ocuci się, jedni do żywota wiecznego, a drudzy na hańbę, aby widzieli zawsze.3 A którzy uczeni będą, świecić będą jak światłość sklepienia; a którzy ku sprawiedliwości wprawiają wielu, jak gwiazdy na wieki wieczne.4 A ty, Danielu, zamknij słowa i zapieczętuj księgę aż do czasu zamierzonego; wielu przejdzie i będzie wieloraka umiejętność.”5 I widziałem ja, Daniel, a oto jakby inni dwaj stali: jeden tu na brzegu rzeki, a drugi tam na drugim brzegu rzeki.6 I rzekłem mężowi, który był obleczony w płócienne szaty i stał nad wodami rzeki: „Dokądże koniec tych dziwów?”7 I słyszałem męża, który był obleczony w płócienne szaty i stał nad wodami rzeki, gdy podniósł prawą i lewą rękę swą ku niebu i przysiągł przez Żyjącego na wieki, iż do czasu i czasów, i do połowy czasu, a gdy się dokona rozproszenie ręki ludu świętego, wypełni się wszystko to.8 A ja słyszałem, lecz nie zrozumiałem, i rzekłem: „Panie mój, co będzie potem?”9 I rzekł: „Idź Danielu, bo zawarte są i zapieczętowane słowa aż do zamierzonego czasu.10 Wielu będzie wybranych i wybielonych i jak ogień doświadczonych, a bezbożni bezbożnie czynić będą i nie zrozumieją wszyscy bezbożnicy, ale uczeni zrozumieją.11 A od czasu, gdy będzie odjęta ustawiczna ofiara, a postawiona będzie obrzydłość na spustoszenie, dni tysiąc dwieście i dziewięćdziesiąt.12 Błogosławiony, kto czeka i doszedł aż do dni tysiąc trzechset trzydziestu pięciu!13 A ty idź do zamierzonego, a odpoczniesz i staniesz na losie twoim na końcu dni.”Aż dotąd Daniela w żydowskiej księdze czytamy. Co po tym idzie do końca księgi, z Tedocjonowego wydania jest przełożone.DODATEK PIERWSZY (I3,1-64)Historia Zuzanny.Joakim i Zuzanna (I3,I-4). Dwaj bezwstydni starcy-sędziowie (5-I4). Ich napaść na Zuzannę, rzucenie na nią podejrzenia (15-27). Sąd i skazanie Zuzanny (28-41). Modlitwa Zuzanny i wdanie się Daniela (42-49). Sąd, skazanie i stracenie obu starców (50-62). Dzięki złożone Bogu, znaczenie Daniela (6364).
131 I był mąż, mieszkający w Babilonie, a imię jego Joakim.2 I pojał żonę imieniem Zuzanna, córkę Helkiasza, bardzo piękną i bojącą się Boga;3 bo rodzice jej, będąc sprawiedliwymi, wyćwiczyli córkę swą według zakonu Mojżeszowego.4 A Joakim był bardzo bogaty i miał sad koło domu swego, i do niego się Żydzi schodzili, gdyż był ze wszystkich najznaczniejszy.5 A owego roku ustanowiono z ludu sędziami dwóch starców, o których Pan powiedział: „Wyszła nieprawość z Babilonu od starszych sędziów, o których się zdawało, iż lud sądzili.”6 Ci często bywali w domu Joakima i przychodzili do nich wszyscy, którzy mieli sądy.7 A gdy się lud wracał w południe, wchodziła Zuzanna i przechadzała się po sadzie męża swego.8 I widywali ją starcy na każdy dzień wchodzącą i przechadzającą się, i zapalili się pożądliwością ku niej; i wywrócili rozum swój,9 i odwrócili oczy swe, aby nie patrzeć w niebo, i nie pamiętać na sądy sprawiedliwe.10 Byli tedy obydwaj zranieni miłością ku niej, lecz jeden drugiemu nie oznajmił bólu swego,11 bo się wstydzili jeden drugiemu oznajmić pożądliwość swą, że chcieli z nią grzech popełnić.12 A tym pilniej czatowali na każdy dzień, aby ją zobaczyć. I rzekł jeden do drugiego:13 „Pójdźmy do domu, bo jest godzina obiadu,” i wyszedłszy rozeszli się.14 A wróciwszy się przyszli na jedno miejsce; a pytając się jeden drugiego o przyczynę, wyznali pożądliwość swoją, a wtedy wspólnie ułożyli czas, kiedyby ją samą zastać mogli.15 I zdarzyło się, gdy pilnowali dnia sposobnego, weszła raz, jak wczoraj i dziś trzeci dzień, z dwiema tylko dziewczętami i chciała się wykąpać w sadzie, bo gorąco było;16 a nie było tam nikogo oprócz dwu starców, którzy się ukryli i przypatrywali się jej.17 Rzekła tedy dziewczętom: „Przynieście mi olejku i mydła, a drzwi sadu zamknijcie, abym się wykąpała.”18 I uczyniły tak, jak była kazała, i zamknęły drzwi sadu, i wyszły tyłem, aby przynieść, co była rozkazała; a nie wiedziały, iż się tam byli ukryli starcy.19 A gdy wyszły dziewczęta, powstali dwaj starcy i przybiegli do niej, i rzekli:20 „Oto drzwi sadu są zamknięte i nikt nas nie widzi, a my w pożądliwości ku tobie jesteśmy; przeto przystań na to, by spać z nami.21 A leśli nie będziesz chciała, wydamy przeciw tobie świadectwo, że był z tobą młodzieniec i że dlatego wypuściłaś dziewczęta od siebie.”22 Westchnęła Zuzanna i rzekła: „Ściśnięta jestem zewsząd; bo jeśli to uczynię, muszę śmierć ponieść, a jeśli nie uczynię, nie ujdę rąk waszych.23 Ale mi lepiej bez uczynku wpaść w ręce wasze, niźli zgrzeszyć przed obliczem Pańskim.”24 I zawołała głosem wielkim Zuzanna; zawołali też i starcy przeciwko niej.25 I pobiegł jeden do drzwi sadu, i otworzył.26 A czeladź domowa, usłyszawszy wołanie w sadzie, wpadła tyłem chcąc zoba czyć, co to jest.27 A gdy starcy powiedzleli, zawstydzili się słudzy bardzo, bo nigdy nie powiedziano takiego słowa o Zuzannie. I nadszedł drugi dzień.28 A gdy się lud zebrał u Joakima, męża jej, przyszli też dwaj starcy, pełni myśli złośliwej przeciw Zuzannie, aby ją zgubić.29 I rzekli przed ludem: „Poślijcie po Zuzannę, córkę Helkiasza, żonę Joakima.” I zaraz posłali.30 I przyszła z rodzicami i z synami, i ze wszystkimi krewnymi swymi.31 A była Zuzanna delikatna i pięknego wejrzenia.32 A ci przewrotni kazali lą odsłonić (bo była zakryta), żeby się przynajmniej tak nasycić pięknością jej.33 Płakali tedy przyjaciele jej i wszyscy, którzy ją znali.34 I powstawszy dwaj starcy wpośród ludu, włożyli ręce swe na głowę jej.35 A ona płacząc spojrzała w niebo, bo serce jej miało ufność w Panu.36 I rzekli starcy: „Gdyśmy się sami przechadzali w sadzie, weszła ta z dwiema dziewczętami i zamknęła drzwi sadu, i odesłała dziewczęta od siebie.37 I przyszedł do niej młodzieniec, który się był ukrył, i spał z nią:38 A my, gdyśmy byli w kącie sadu, widząc nieprawość, pobiegliśmy do nich i ujrzeliśmy jak ze sobą obcowali.39 Jego wprawdzie nie mogliśmy pojmać, gdyż był mocniejszy niźli my i otworzywszy drzwi wyskoczył.40 Ale tę pojmawszy spytaliśmy ją, co by to był za młodzieniec, ale nie chciała nam oznajmić.41 Tej rzeczy jesteśmy świadkami.” Uwierzyło im pospólstwo jako starcom i sędziom ludu, i skazali ją na śmierć.42 A Zuzanna zawołała głosem wielkim i rzekła: „Boże wieczny, który znasz skryte rzeczy, który wiesz wszystko pierwej, niżli się stanie,43 ty wiesz, iż fałszywe świadectwo wydali przeciwko mnie; a oto umieram, chociaż nie uczyniłam nic z tych rzeczy, które ci na mnie złośliwie zmyślili.”44 I wysłuchał Pan głosu jej.45 A gdy ją wiedziono na śmierć, wzbudził Pan ducha świętego w młodym człowieku, któremu było na imię Daniel;46 i zawołał głosem wielkim: „Czysty ja jestem od krwi tej!”47 I obróciwszy się wszystek lud do niego; rzekł: „Co to za słowo któreś ty powiedział?”48 A on stojąc wpośród nich rzekł: „Tak to szaleni synowie Izraela, nie rozsądziwszy ani się prawdy dowiedziawszy skazaliście na śmierć córkę izraelską?49 Wróćcie się do sądu, bo fałszywe świadectwo mówili przeciwko niej!”50 Wrócił się tedy lud z pośpiechem, i rzekli mu starsi: „Pójdź, a siądź wpośród nas i ukaż nam, ponieważ ci Bóg dał cześć starości.”51 I rzekł do nich Daniel: „Rozłączcie ich daleko jednego od drugiego, a będę ich sądził.”52 Gdy tedy zostali rozłączeni jeden od drugiego, zawołał jednego z nich i rzekł do niego: „Zastarzały w złych dniach, teraz przyszły grzechy twoje, które przedtem popełniałeś,53 wydając sądy niesprawiedliwe, uciskając niewinnych, a wypuszczając winnych; gdy Pan mówi: „Niewinnego i sprawiedliwego nie będziesz zabijał.”54 Teraz tedy, jeśli ją widziałeś, powiedz, pod jakim drzewem widziałeś ich obcujących ze sobą?” A on rzekł: „Pod mastyksowym.”55 I rzekł Daniel: „Wybornie skłamałeś na głowę twoją; bo oto anioł Boga, wziąwszy od niego wyrok, rozetnie cię na poły.”56 I oddaliwszy go, kazał przyjść drugiemu i rzekł mu: „Plemię chananejskie, a nie judzkie! Piękność cię uwiodła i pożądliwość wywróciła serce twoje.57 Tak czyniliście córkom izraelskim, a one z bojaźni ulegały wam; ale córka judzka nie ścierpiała niecnoty waszej.58 Teraz tedy powiedz mi, pod jakim drzewem zastałeś ich obcujących z sobą?” A on rzekł: „Pod dębem.”59 I rzekł mu Daniel: „I ty wybornie skłamałeś na swą głowę; bo czeka anioł Pański, mający miecz, aby cię rozciąć na poły i zabić was.”60 Tedy wszystko zgromadzenie zawołało głosem wielkim i błogosławili Boga, który wybawia pokładających w nim nadzieję.61 I powstali przeciw dwom starcom (bo im był udowodnił Daniel z ust ich, iż fałszywe świadectwo dali), i uczynili im wedle tego, jak oni sami źle uczynili przeciw bliźniemu,62 aby uczynić według zakonu Mojżeszowego; i zabili ich, a krew niewinna owego dnia była wybawiona.63 A Helkiasz i żona jego chwalili Boga za córkę swą Zuzannę z Joakimem mężem jej i z wszystkimi powinowatymi, że nie znaleziono w niej nic haniebnego.64 A Daniel stał się wielkim w oczach ludu od dnia owego i na potem.DODATEK DRUGI (13, -14,42)O Belu i o smoku. BEL (13,65-14,21). Daniel wzbrania się oddać cześć Belowi jako martwemu bałwanowi (13,65-14,6). Król każe kapłanom udowodnić, te bałwan spożywa potrawy (7-8). Podstęp kapłanów (9-12), odkryty przez Daniela (13-19). Stracenie kapłanów (20-21).65 A król Astiages został przyłączony do ojców swoich, a Cyrus Pers objął królestwo.
141 A Daniel jadał z królem i był we czci nad wszystkich przyjaciół jego.2 Był też bałwan u Babilończyków, imieniem Bel: a wydawano nań na każdy dzień dwanaście miar białej mąki, czterdzieści owiec, i sześć barył wina.3 Król też cześć mu oddawał i chodził na każdy dzień kłaniać się mu; ale Daniel czcił Boga swego. I rzekł mu król: „Dlaczego nie czcisz Bela?”4 A on odpowiadając rzekł mu: „Gdyż nie czczę bałwanów ręką uczynionych, ale Boga żyjącego, który stworzył niebo i ziemię, i ma moc nad wszelkim ciałem”5 I rzekł król do niego: „Nie wydaje ci się, że Bel jest bogiem żyjącym? Czy nie widzisz, jak wiele zjada i pija na każdy dzień?”6 I rzekł Daniel uśmiechając się: „Nie myl się królu, bo ten wewnątrz jest gliniany, a z wierzchu miedziany, i nie jada nigdy.”7 A król rozgniewany przyzwał kapłanów jego i rzekł im: „Jeśli mi nie powiecie, kto jest ten, co zjada te nakłady, pomrzecie.8 A jeśli pokażecie, że to Bel jada, umrze Daniel, gdyż zbluźnił przeciw Belowi.” I rzekł Daniel królowi: „Niech się stanie według słowa twego!”9 A było kapłanów Bela siedemdziesięciu oprócz żon, i małych dzieci i synów. I przyszedł król z Danielem do zboru Bela.10 I rzekli kapłani Bela: „Oto my wychodzimy precz, a ty, królu, połóż potrawy i nalej wina, i zamknij drzwi, i zapieczętuj sygnetem twoim;11 a gdy I wejdziesz rano, jeśli nie znajdziesz, że wszystko Bel zjadł, śmiercią pomrzemy, albo też Daniel, który kłamał przeciwko nam.”12 A nie przejmowali się tym, bo byli uczynili tajemne wejście pod stołem i przez nie zawsze wchodzili, i zjadali to.13 Stało się tedy, gdy oni wyszĺi, król postawił potrawy przed Belem; Daniel rozkazał sługom swym, i przynieśli popiołu, i przesiał po wszystkim zborze przed królem; a wyszedłszy zamknęli drzwi i zapieczętowawszy sygnetem królewskim odeszli.14 Kapłani zaś weszli w nocy wedle zwyczaju swego z żonami i z synami swymi, i wszystko zjedli i wypili.15 A król wstał rano i Daniel z nim.16 I rzekł król: „Czy całe są pieczęcie, Danielu?” A on odpowiedział: „Całe, królu.”17 I zaraz, gdy drzwi otworzył, spojrzawszy król na stół, zawołał głosem wielkim: „Wielki jesteś, Belu, i nie ma u ciebie żadnej zdrady!”18 A Daniel się roześmiał i wstrzymał króla, aby nie wchodził wewnątrz, i rzekł: „Oto podłoga, I obacz czyje to są stopy.”19 I rzekł król: „Widzę stopy mężów i niewiast i dzieci.”20 I rozgniewał się król. Wtedy pojmał kapłanów i żony i synów ich, i ukazali mu skryte drzwiczki, którymi wchodzili i zjadali to, co bywało na stole.21 Pomordował ich tedy król i dał Bela w moc Danielowi, który go wywrócił ze zborem jego. SMOK (14,22-42). Daniel za pozwoleniem króla zabija smoka, czczonego jako boga (22-26). Oburzenie ludu; Daniel w lwiej jamie (27-31). Bóg chroni i posila cudownie proroka (32-38). Król chwali Boga Danielowego (39-42).22 A był smok wielki w owym miejscu i czcili go Babilończycy.23 I rzekł król Danielowi: „Oto teraz nie możesz rzec, że ten nie jest bogiem żyjącym; przeto kłaniaj się mu”24 Ale Daniel rzekł: „Panu, Bogu memu się kłaniam, bo on jest Bogiem żyjącym, a ten nie jest Bogiem żyjącym.25 Ale ty, królu daj mi moc, a zabiję smoka bez miecza i kija.” I rzekł król: „Daję ci.”26 Wziął tedy Daniel smoły, sadła i sierści, i uwarzył je razem; a naczynił kołaczy, i dał w paszczę smokowi, a smok pękł. I rzekł: „Oto, kogoście czcili”27 Usłyszawszy to Babilończycy rozgniewali się bardzo, a zebrawszy się przeciw królowi rzekli: „Król się stał Żydem: Bela zburzył, smoka zabił i kapłanów pomordował.”28 A gdy przyszli do króla, rzekli: „Wydaj nam Daniela, bo inaczej zabijemy ciebie i dom twój!”29 Widząc tedy król, że gwałownie nań nalegali, koniecznością zmuszony wydał im Daniela.30 A oni go wrzucili do lwiej jamy i był tam przez sześć dni.31 A w jamie było siedem lwów, i dawano im na każdy dzień dwa ciała i dwie owce, a natenczas nie dano im, aby pożarły Daniela.32 A był Habakuk prorok w judzkiej ziemi. Ten uwarzył potrawę i nadrobił chleba na misę, i szedł na pole, aby zanieść żeńcom.33 I rzekł anioł pański do Habakuka: „Zanieś obiad, który masz, do Babilonu Danielowi, który jest w lwiej jamie.34 I rzekł Habakuk: „Babilonu nie widziałem, a o jamie nic nie wiem”35 I ujął go anioł Pański za czubek głowy, i niósł go za włosy głowy jego, i postawił go w Babilonie nad jamą w pędzie ducha swego.36 I zawołał Habakuk mówiąc: „Danielu, sługo Boży, weź obiad, który ci Bóg posłał!”37 I rzekł Daniel: „Wspomniałeś na mnie, Boże, a nie opuściłeś tych, którzy cię miłują.”38 I wstawszy Daniel, jadł. A anioł Pański natychmiast postawił Habakuka z powrotem na miejscu jego.39 Przyszedł tedy król dnia siódmego, aby opłakiwać Daniela; i przyszedł do jamy i spojrzał do niej, a oto Daniel siedział między lwami.40 I zawołał król głosem wielkim, mówiąc: „Wielki jesteś, Panie, Boże Daniela!”41 I wyciągnął go z lwiej jamy. A owych, którzy byli przyczyną zatracenia jego, wrzucili do jamy i w mgnieniu oka zostali przed nim pożarci.42 Wtedy król rzekł: „Wszyscy mieszkający po całej ziemi niech się boją Boga Danielowego, bo on jest zbawicielem, czyniącym znaki i cuda na ziemi, on to wybawił Daniela z lwiej jamy.”

Copyright © 2024 | WordPress Theme by MH Themes