Proroctwo Daniela

Proroctwo Daniela

PROROCTWO DANIELACZĘŚC I (1,1 – 6,28)Zdarzenia z życia Daniela. DANIEL NA DWORZE KRÓLA BABILOŃSKIEGO (1,1-21). Zdobycie Jerozolimy przez Nabuchodonozora za panowania Joakima (1-2). Daniel z trzema towarzyszami na dworze królewskim, ich wierność prawu Mojżeszowemu o pokarmach (3-8); niezwykłe wyniki (9-16). Bóg im udziela mądrości (17-21).
11 Roku trzeciego Joakima, króla judzkiego, przyszedł Nabuchodonozor, król babiloński, do Jeruzalem i obległ je.2 I dał Pan w ręce jego Joakima, króla judzkiego, i część naczyń domu Bożego, i zawiózł je do ziemi Sennaar, do domu boga swego, i wniósł naczynia do domu skarbu boga swego.3 I rzekł król Asfenezowi, przełożonemu trzebieńców, aby z synów Izraelowych a z potomstwa królewskiego i pańskiego4 wprowadził niektórych młodzieńców, w których by nie było żadnej skazy, pięknych urodą i wyćwiczonych we wszelakiej mądrości, ostrożnych w umiejętności i uczonych w nauce, którzy by mogli stać w pałacu królewskim, aby ich uczył pisma i języka chaldejskiego.5 I wyznaczył im król pożywienie na każdy dzień z potraw swoich i z wina, z którego sam pił, aby wychowani przez trzy lata, potem stali przed obliczem królewskim.6 Byli tedy między nimi z synów judzkich Daniel, Ananiasz, Misael i Azariasz.7 I dał im przełożony trzebieńców imiona: Danielowi Baltazar, Ananiaszowi Sydrach, Misaelowi Misach, a Azariaszowi Abdenago.8 Lecz Daniel postanowił w sercu swoim, żeby się nie kalać potrawami ze stołu królewskiego ani winem, które on pił, i poprosił przełożonego rzezańców, żeby się nie skalał.-9 A dał Bóg Danielowi łaskę i miłosierdzie przed obliczem przełożonego rzezańców.10 I rzekł przełożony rzezańców do Daniela: „Boję się ja pana mego króla, który wam wyznaczył pożywienie i picie, bo jeśli ujrzy twarze wasze chudsze niż innych młodzieńców, rówienników waszych, wystawicie na niebezpieczeństwo głowę moją przed królem.”11 I rzekł Daniel do Malasara, którego był ustanowił przełożony rzezańców, nad Danielem, Ananiaszem, Misaelem i Azariaszem:12 „Doświadcz nas proszę cię, sług twoich, przez dziesięć dni i niech nam dają jarzyny do jedzenia i wodę do picia;13 i przypatruj się twarzom naszym i twarzom młodzieńców, którzy jedzą potrawy królewskie, a jak ujrzysz, uczynisz ze sługami twymi.”14 Ten usłyszawszy taką mowę, doświadczał ich przez dziesięć dni.15 A po dziesięciu dniach pokazały się ich twarze lepsze i pełniejsze niźli wszystkich młodzieńców, którzy jedli potrawy królewskie.16 Wtedy Malasar zabierał potrawy i wino, które pić mieli, a dawał im jarzyny.17 A tym młodzieńcom dał Bóg umiejętność i naukę we wszystkich księgach i w mądrości, a Danielowi dał dar zrozumienia wszelkich widzeń i snów.18 A tak, gdy się wypełniły dni, po których król był kazał ich wprowadzić, przywiódł ich przełożony rzezańców przed oczy Nabuchodonozora.19 A gdy z nimi król rozmawiał, nie znaleźli się tacy wśród wszystkich jak Daniel, Ananiasz, Misael i Azariasz, i stawali przed królem.20 A wszelkie słowo mądrości i rozumu, o które pytał się ich król, znalazł w nich dziesięćkroć ponad wszystkich wieszczków i czarnoksiężników, którzy byli w całym królestwie jego.21 I był Daniel aż do pierwszego roku Cyrusa króla. SEN NABUCHODONOZORA O POSĄGU (2,1-49). Sen Nabuchodonozora, niezdolność mędrców odgadnięcia go (1-11). Wyrok śmierci (12-13). Daniel uprasza zwłokę (14-16) i modli się do Boga wraz z trzema towarzyszami (17-18). Bóg oświeca Daniela, który ofiaruje się królowi z odpowiedzią (19-28). Posąg (29-36). Wyjaśnienie: cztery następujące po sobie królestwa (37-43); królestwo mesjańskie na gruzach poprzednich królestw (44-45). Król uznaje moc Bożą i nagradza Daniela wraz z towarzyszami (46-49).
21 Roku drugiego królestwa Nabuchodonozora widział Nabuchodonozor sen, i zląkł się duch jego, a sen jego odszedł od niego.2 I rozkazał król, aby przyzwano wieszczków i czarnoksiężników, i czarowników, i chaldejczyków, żeby oznajmili królowi sny jego; ci, gdy przyszli, stanęli przed królem.3 I rzekł do nich król: „Widziałem sen, a będąc zatrwożonym w myśli, nie wiem, co widziałem.”4 I odpowiedzieli chaldejczycy królowi po syryjsku: „Królu, żyj na wieki! Powiedz sen sługom swym, a wykład jego oznajmimy.”5 A odpowiadając król rzekł chaldejczykom: „Mowa odeszła ode mnie; jeśli mi nie oznajmicie snu i wykładu jego, zginiecie wy, a domy wasze będą zabrane.6 Lecz jeśli sen i wykład jego powiecie, zapłaty i dary i cześć wielką otrzymacie ode mnie; sen tedy i wykład lego pokażcie mi.”7 Odpowiedzieli powtórnie i rzekli: „Król niech powie sen sługom swoim, a wykład jego pokażemy.”8 Odpowiedział król i rzekł: „Zaiste wiem, że chcecie zyskać na czasie wiedząc, iż odeszła mowa ode mnie.9 A tak, jeśli mi snu nie oznajmicie, jeden jest wyrok o was, że wykład fałszywy i zdrady pełny ułożyliście, aby mówić przede mną, ażby czas przeminął; przeto sen powiedzcie mi, abym wiedział, że też wykład jego prawdziwy powiadacie.”10 Wtedy odpowiadając chaldejczycy przed królem, rzekli: „Nie ma człowieka na ziemi, który by słowo twe, królu, mógł wypełnić, lecz ani żaden z królów, wielki i możny, o taką rzecz nie pyta się żadnego wieszczka i czarownika i chaldejczyka.11 Bo rzecz, o którą siç ty pytasz, królu, ciężka jest, i nie znajdzie się nikt, kto by ją oznajmił przed obliczem królewskim, oprócz bogów, których obcowanie nie jest z ludźmi” –12 Usłyszawszy to król, w zapalczywości i w gniewie wielkim rozkazał, aby zginęli wszyscy mędrcy babilońscy.13 A gdy wyszedł dekret, zabijano mędrców i szukano Daniela i towarzyszów jego, aby zginęli.14 Wtedy Daniel spytał się o prawo i o wyrok Ariocha, dowódcy wojska królewskiego, który był wyszedł, aby zabijać mędrców babilońskich.15 I spytał tego, który był otrzymał moc od króla, dlaczego tak srogi wyrok od oblicza królewskiego wyszedł. Gdy tedy Arioch rzecz oznajmił Danielowi,16 Daniel wszedłszy prosił króla, żeby mu dał czas na oznajmienie wykładu królowi.17 I wszedł do domu swego i oznajmił rzecz Ananiaszowi, Misaelowi i Azariaszowi, towarzyszom swoim,18 aby szukali miłosierdzia od oblicza Boga niebieskiego około tej tajemnicy, a nie zginęli Daniel i towarzysze jego z innymi mędrcami babilońskimi.19 Wtedy Danielowi tajemnica przez widzenie w nocy została objawiona i błogosławił Daniel Boga niebieskiego, i rzekł mówiąc:20 „Niech będzie imię Pańskie błogosławione od wieku do wieku, bo jego jest mądrość i moc.21 I on odmienia czasy i wieki, przenosi królestwa i ustanawia, daje mądrość mądrym i umiejętność rozumiejącym naukę;22 on odkrywa głębokości i skrytości, i zna rzeczy będące w ciemności, a światłość z nim mieszka.23 Ciebie, Boże ojców naszych, wysławiam i chwalę cię, żeś mi dał mądrość i moc, i teraz oznajmiłeś mi to, o cośmy cię prosili, żeś nam mowę królewską otworzył.”24 Potem Daniel wszedłszy do Ariocha, którego był naznaczył król, aby wytracił mędrców babilońskich, tak mu rzekł: „Mędrców babilońskich nie trać; wiedź mię przed oblicze królewskie, a wykład królowi powiem.”25 Wtedy Arioch z pośpiechem wprowadził Daniela do króla i rzekł mu: „Znalazłem człowieka z synów przesiedlenia judzkiego, który wykład królowi oznajmi.”26 Odpowiedział król i rzekł Danielowi, którego imię było Baltazar: „Czy mniemasz, że możesz mi prawdziwie oznajmić sen, który widziałem, i wykład jego?”27 A odpowiadając Daniel przed królem, rzekł: „Tajemnicy, o którą król pyta, mędrcy, czarnoksiężnicy, wieszczkowie i wróżbici nie mogą oznajmić królowi.28 Ale jest Bóg na niebie, który odkrywa tajemnice i który oznajmił tobie, królu Nabuchodonozorze, co ma przyjść w czasach ostatecznych. Sen twój i widzenia głowy twojej na łożu twym takie były:29 Ty, królu, począłeś myśleć na pościeli twej, co ma być potem, a który odkrywa tajemnice, pokazał tobie, co ma przyjść.30 Mnie też nie mądrością, która by była we mnie większa niźli we wszystkich żyjących, tajemnica ta została objawiona; ale, aby wykład był królowi oznajmiony i żebyś wiedział myśli serca twego,31 Ty, królu, patrzałeś: a oto jakby posąg jeden”wielki; posąg ów wielki i wysokiej postawy stał naprzeciw ciebie, a wygląd jego był straszny.32 Tego posągu głowa była ze złota co najlepszego, a piersi i ramiona ze srebra, brzuch zaś i biodra z miedzi,33 a golenie żelazne, nóg jedna część była żelazna, a druga gliniana.34 Tak widziałeś, aż oderwał się bez rąk kamień z góry i uderzył posąg w jego nogi żelazne i gliniane, i skruszył je.35 Wtedy skruszyły się zarazem żelazo, skorupa, miedź, srebro i złoto, i obróciły się jakby w proch boiska w lecie, i uniósł je wiatr, i nie znalazło się dla nich żadne miejsce; a kamień; który był uderzył w posąg, stał się górą wielką i napełnił wszystką ziemię.36 Taki jest sen. Wykład też jego powiemy przed tobą, królu.37 Ty jesteś królem królów, a Bóg niebieski królestwo i moc, i panowanie, i sławę dał tobie,38 i wszystko, w czym mieszkają synowie ludzcy i zwierzęta polne, ptactwo też powietrzne, dał w rękę twą, i pod mocą twoją wszystko postawił; ty watem jesteś głową złotą.39 A po tobie powstanie krrólewstwo inne, mniejsze niźli ty, srebrne, i trzecie królestwo inne, miedziane, które będzie panowało po wszystkiej ziemi.40 A królestwo czwarte będzie jak żelazo; jak żelazo kruszy i ujarzmia wszystko, tak połamie i pokruszy to wszystko.41 A ponieważ widziałeś część nóg i palców ze skorupy garncarskiej, a część żelazną, królestwo rozdzielone będzie, tak jednak, że z podstawy żelaznej wyjdzie, wedle tego, jak widziałeś żelazo zmieszane ze skorupą z gliny.42 A palce nóg częścią żelazne, a częścią gliniane: królestwo częścią będzie mocne, a częścią skruszone.43 A że widziałeś żelazo zmieszane ze skorupą z gliny, pomieszają się wprawdzie związkami małżeńskimi, ale się nie spoją, jak żelazo nie może się zmieszać ze skorupą.44 A we dni owych królestw wzbudzi Bóg niebieski królestwo, które się na wieki nie rozproszy, a królestwo jego nie będzie dane innemu ludowi, i połamie i zniszczy te wszystkie królestwa, a samo stać będzie na wieki.45 Wedle tego, co widziałeś, że z góry oderwał się kamień bez rąk i pokruszył skorupę i żelazo, i miedź, i srebro, i złoto: Bóg wielki pokazał królowi, co ma przyjść potem, a prawdziwy jest sen i wierny wykład jego.”46 Wtedy król Nabuchodonozor padł na oblicze swe i pokłonił się Danielowi, i ofiary i kadzenie kazał mu ofiarować.47 Rzekł tedy król Danielowi te słowa: „Prawdziwie Bóg wasz jest Bogiem bogów i Panem królów i odkrywaczem tajemnic, ponieważ ty mogłeś odkryć tę tajemnicę”48 Wtedy król wyniósł wysoko Daniela i darów wiele i wielkich dał mu, i uczýniił go książęciem nad wszystkimi prowincjami Babilonu, i przełożonym urzędników nad wszystkimi mędrcami babilońskimi.49 A Daniel poprosił króla, i przełożył nad sprawami prowincji babilońskiej Sydracha, Misacha i Abdenaga; a sam Daniel był we drzwiach królewskich. TRZEJ MŁODZIEŃCY W PIECU OGNISTYM (3,1-97). Nabuchodonozor stawia posąg na równinie Dura i każe mu oddać cześć boską (1-7). Oskarżenie trzech towarzyszów Daniela, że wzbraniają się spełnić nakaz (8-12). Król, rozgniewany ich odmową, każe ich wrzucić w piec ognisty (13-23). Modlitwa Azariasza: Sprawiedliwość Boga w karaniu (24-33); niech Bóg, mając wzgląd na swe przymierze, ulituje się nad nimi i wyratuje ich (34-45). Anioł pański ratujc młodzieńców w piecu (46-50). Hymn trzech młodzieńców: Wstęp (51); ogólna pochwała Boga (52-56); niech Boga chwalą wszystkie jego dzieła (57): dzieła niebieskie (58-73), ziemskie (74-83), uprzywilejowani przez Boga (84-88a) za wyratowanie sług jego (88b-90). Król oddaje cześć. prawdziwemu Bogu i wywyższa młodzieńców (91-97).
31 Nabuchodonozor król uczynił bałwana złotego, na wysokość sześćdziesiąt łokci, a na szerokość sześć łokci, i postawił go na polu Dura prowincji babilońskiej.2 A tak król Nabuchodonozor posłał, aby zebrano przednich panów, urzędników i sędziów, książąt i tyranów, i starostów, i wszystkich przełożonych krain, aby się zeszli na poświęcenie bałwana, którego był postawił król Nabuchodonozor.3 Wtedy się zgromadzili przedniejsi panowie, urzędnicy i sędziowie, książęta i tyrani i przedni ludzie, którzy byli we władzy ustanowieni, i wszyscy przedniejsi z krain, aby wziąć udział w poświęceniu bałwana, którego był wzniósł król Nabuchodonozor. I stali przed bałwanem, którego był postawił król Nabuchodonozor.4 A woźny wołał mocno: „Wam mówię, ludom, narodom i językom:5 W godzinie, w której usłyszycie głos trąby i piszczałki i cytry, fletni i harfy, i symfonału, i wszelakiej muzyki, padłszy pokłońcie się bałwanowi złotemu, którego postawił król Nabuchodonozor.6 A kto by nie upadł i nie pokłonił się, ten w tej samej godzinie będzie wrzucony w piec ognia pałającego.”7 Potem tedy, skoro usłyszały wszystkie narody głos trąby, piszczałki i cytry, fletni i harfy, i symfonału, i wszelakiej muzyki, upadłszy wszystkie narody, pokolenia i języki, pokłoniły się bałwanowi złotemu, którego postawił król Nabuchodonozor.8 Lecz zaraz w tym samym czasie przystąpiwszy mężowie chaldejscy oskarżyli Żydów9 i rzekli Nabuchodonozorowi królowi: „Królu, żyj na wieki!10 Ty, królu, dałeś wyrok, aby każdy człowiek, który by usłyszał głos trąby, piszczałki i cytry, fletni i harfy, i symfonału, i wszelakiej muzyki, upadł i pokłonił się posągowi złotemu;11 a kto by nie upadł i nie pokłonił się, żeby był wrzucony w piec ognia gorejące go.12 Są tedy mężowie Żydzi, których ustanowiłeś nad sprawami krainy babilońskiej, Sydrach, Misach i Abdenago; ci mężowie wzgardzili, królu, wyrokiem twoim, bogom twym nie służą i bałwanowi złotemu, którego postawiłeś, nie kłaniają się.” –13 Wtedy Nabuchodonozor w zapalczywości i w gniewie rozkazał, aby byli przywiedzeni Sydrach, Misach i Abdenago; których wnet przywiedziono przed oblicze króla.14 I odezwał się Nabuchodonozor król i rzekł im: „czy to prawda, Sydrachu, Misachu i Abdenago, że bogom moim nie służycie i bałwanowi złotemu, którego postawiłem, nie kłaniacie się?15 Przeto teraz, jeśli jesteście gotowi, którejkolwiek godziny usłyszycie głos trąby, piszczałki, cytry, fletni i harfy, symfonału i wszelakiej muzyki, padnijcie i pokłońcie się bałwanowi, którego uczyniłem; a jeśli się nie pokłonicie, tej samej godziny będziecie wrzuceni w piec ognia gorejącego; a któryż jest bóg, który was wyrwie z ręki mojej”16 Odpowiadając Sydrach, Misach i Abdenago, rzekli królowi Nabuchodonozorowi: „Nie trzeba nam w tej rzeczy odpowiadać tobie.17 Bo oto Bóg nasz, któremu służymy, może nas wyrwać z pieca ognia pałającego i z rąk twoich, o królu, wybawić.18 A jeśliby nie chciał, niech będzie wiadomo tobie, królu, że bogom twoim nie służymy i bałwanowi złotemu, którego wystawiłeś, nie kłaniamy się.”19 Wtedy Nabuchodonozor zawrzał gniewem i wygląd twarzy jego zmienił się przeciw Sydrachowi, Misachowi i Abdenagowi, i rozkazał, żeby rozpalono piec siedemkroć więcej, niźli był zwyczaj palić.20 A mężom co mocniejszym z wojska swego rozkazał, aby związawszy nogi Sydracha, Misacha i Abdenaga, wrzucili ich w piec ognia gorejącego.21 I natychmiast owi mężowie związani z ubraniami swymi i z tiarami, i obuwiem, i szatami wrzuceni zostali w środek pieca ognia pałającego,22 bo rozkaz królewski przynaglał; a piec był bardzo rozpalony. Lecz mężów owych, którzy byli wrzucili Sydracha, Misacha i Abdenaga, zabił płomień ognia. A ci trzej mężowie, to jest Sydrach, Misach i Abdenago wpadli w środek pieca ognia pałającego związani.23Tego, co następuje, nie znalazłem w księgach żydowskich.24 I chodzili wpośród płomienia chwaląc Boga i błogosławiąc Panu.25 A stojąc Azariasz, tak się modlił i otworzywszy usta swe wpośród ognia rzekł:26 „Błogosławiony jesteś, Panie, Boże ojców naszych, i chwalebne i sławne imię twoje na wieki!27 Bo sprawiedliwy jesteś we wszystkim, co nam uczyniłeś, i wszystkie dzieła twe prawdziwe, a drogi twoje proste i wszystkie sądy twoje prawdziwe.28 Albowiem sądy swoje prawdziwe uczyniłeś według wszystkiego, co dopuściłeś na nas i na miasto święte ojców naszych, Jeruzalem; bo w prawdzie i w sądzie przywiodłeś to wszystko dla grzechów naszych.29 Bo zgrzeszyliśmy i źle uczyniliśmy odstępując od ciebie, i wystąpiliśmy we wszystkim,30 a nie słuchaliśmy, i nie strzegliśmy przykazań twoich, ani nie czyniliśmy, jak nam rozkazałeś, aby się nam dobrze działo.31 A tak wszystko, co przywiodłeś na nas, i wszystko, co nam uczyniłeś, sprawiedliwym sądem uczyniłeś;32 i dałeś nas w ręce nieprzyjaciół naszych niesprawiedliwych i złych i przestępców, i królowi niesprawiedliwemu i najgorszemu na wszystkiej ziemi.33 A teraz nie możemy ust otworzyć; sromotą i hańbą staliśmy się sługom twoim i tym, którzy cię chwalą34 Prosimy cię, abyś nas na wieki nie wydawał dla imienia twego i nie rozrywał przymierza twego.35 I nie oddalaj od nas miłosierdzia twego dla Abrahama, umiłowanego twego, i Izaaka, sługi twego, i Izraela, świętego twego, do których mówiłeś obiecując,36 że rozmnożysz potomstwo ich jak gwiazdy niebieskie, i jak piasek, który jest na brzegu morskim.37 Bo nas ubyło, Panie, więcej niźli wszystkich narodów, i jesteśmy dziś poniżeni na wszystkiej ziemi dla grzechów naszych.38 I nie mamy tego czasu książęcia i hetmana, i proroka, ani całopalenia, ani ofiary, ani obiaty, ani kadzenia, ani miejsca pierwocin przed tobą,39 żebyśmy mogli znaleźć miłosierdzie twoje; ale z umysłem skruszonym i z duchem upokorzonym niech będziemy przyjęci.40 Jak w całopaleniu baranów i wołów i jak w tysiącach baranków tłustych, tak niechaj będzie ofiara nasza dzisiaj przed tobą, aby ci się podobała, bo nie ma zawstydzenia ufającym tobie.41 A teraz idziemy za tobą ze wszystkiego serca i boimy się ciebie, i szukamy oblicza twego.42 Nie zawstydzaj nas, ale uczyń z nami według łaskawości twojej i według mnóstwa miłosierdzia twego.43 A wyrwij nas według dziwów twoich, i daj chwałę imieniu twemu, Panie!44 A niech będą zawstydzeni wszyscy, którzy pokazują sługom twoim zło, niech będą zawstydzeni wszelką mocą twoją, a siła ich niech będzie skruszona;45 a niech wiedzą, żeś ty jest Pan, Bóg sam, i chwalebny na okręgu ziemi.”46 A słudzy królewscy, którzy ich byli wrzucili, nie przestawali podpalać pieca naftą, i zgrzebiami, i smołą, i chrustem;47 a płomień rozchodził się nad piecem na czterdzieści dziewięć łokci,38 i wypadł i popalił tych Chaldejczyków, których znalazł koło pieca.49 A anioł Pański zstąpił z Azariaszem i z towarzyszami jego w piec i wyrzucił płomień ognia z pieca,50 i uczynił wśród pieca jakby wiatr rosisty, przewiewający, i nie dotknął się ich zgoła ogień, ani nie zasmucił, ani żadnej przykrości nie uczynił.51 Wtedy ci trzej jakby jednymi usty chwalili i wysławiali i błogosławili Boga w piecu mówiąc:52 „Błogosławiony jesteś, Panie, Boże ojców naszych, i chwalebny, i sławny, i wywyższony na wieki; i błogosławione imię chwały twojej, i chwalebne i wywyższone po wszystkie wieki.53 Błogosławiony jesteś w kościele świętym chwały twojej i przenajchwalebniejszy i przenajsławniejszy na wieki.54 Błogosławiony jesteś na stolicy królestwa twego i przenajchwalebniejszy i przenajwyższy na wieki.55 Błogosławiony jesteś, który wypatrujesz przepaści, a siedzisz na cherubinach; i chwalebny i przenajwyższy na wieki.56 Błogosławiony jesteś na sklepieniu niebieskim i sławny i chwalebny na wieki.57 Błogosławcie; wszystkie dzieła Pańskie, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!58 Błogosławcie, aniołowie Pańscy, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!59 Błogosławcie, niebiosa, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!60 Błogosławcie, wody wszystkie, które są na niebie, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!61 Błogosławcie, wszystkie moce Pańskie, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!62 Błogosławcie, słońce i miesiącu; Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!63 Błogosławcie, gwiazdy niebieskie, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!64 Błogosławcie, wszelki deszczu i roso; Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!65 Błogosławcie, wszystkie wiatry Boże, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!66 Błogosławcie, ogniu i gorąco, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!67 Błogosławcie, zimno i ciepło, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!68 Błogosławcie, roso i szronie, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!69 Błogosławcie, mrozie i zimno, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!70 Błogosławcie; lody i śniegi, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!71 Błogosławcie, noce i dnie, Panu, chwalcie i Wywyższajcie go na wieki!72 Błogosławcie, światło i ciemności, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki73 Błogosławcie, błyskawicé i obłoki, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!74 Niech błogosławi ziemia Pana, niech chwali i wywyższa go na wieki!75 Błogosławcie, góry i pagórki, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!76 Błogosławcie, wszystko rodzące na ziemi, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!77 Błogosławcie, źródła, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!78 Błogosławcie, morza i rzeki, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!79 Błogosławcie, wieloryby i wszystko, co się rusza w wodach, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!80 Błogosławcie, wszystkie ptaki powietrzne, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!81 Błogosławcie, wszystkie zwierzęta i bydło, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!82 Błogosławcie, synowie ludzcy, Panu, chwalcie i Wywyższajcie go na wieki!83 Niech błogosławi Izrael Pana, niech go chwali i wywyższa na wieki!84 Błogosławcie, kapłani Pańscy, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!85 Błogosławcie, słudzy Pańscy, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!86 Błogosławcie, duchy i dusze sprawiedliwych, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!87 Błogosławcie, święci i pokornego serca, Panu, chwalcie i wywyższajcie go na wieki!88 Błogosławcie, Ananiaszu, Azariaszu, Misaelu, Panu; chwalcie i Wywyższajcie go na wieki! Bo wydarł nas z otchłani i wybawił z ręki śmierci, i wyjął nas spośród płomienia pałającego, i spośród ognia wyrwał nas.89 Wysławiajcie Pana, bo dobry, bo za wieki miłosierdzie jego!90 Błogosławcie, wszyscy chwalcy; Panu, Bogu bogów, chwalcie i wysławiajcie go, bo na wszystkie wieki miłosierdzie jego! Dotąd w żydowskim nie masz, a cośmy podłożyli, z edycji Teodocjona przełożone jest.91 Wtedy król Nabuchodonozor zdumiał się i wstał prędko, i rzekł panom swoim: „Czy nie trzech mężów wrzuciliśmy spętanych w środek ognia?” A ci odpowiadając królowi rzekli: „Prawdziwie, królu!”92 Odpowiedział i rzekł: „Oto ja widzę czterech mężów rozwiązanych i chodzących wpośród ognia, i żadnego naruszenia nie ma w nich, a osoba czwartego podobna synowi Bożemu.”93 Wtedy przystąpił Nabuchodonozor do drzwi pieca ognia pałającego i rzekł: „Sydrachu, Misachu i Abdenago, słudzy Boga wysokiego, wyjdźcie, a przyjdźcie!” I natychmiast wyszli Sydrach, Misach i Abdenago spośród ognia.94 A zgromadziwszy się książęta, urzędnicy i sędziowie i możni królewscy, oglądali mężów tych, iż żadnej mocy nie miał ogień nad ich ciałami i włos głowy ich nie przypalił się, i płaszcze ich nie były uszkodzone, a swąd ognia nie przeszedł przez nich.95 Wtedy krzyknąwszy Nabuchodonozor rzekł: „Błogosławiony Bóg ich, to jest Sydracha, Misacha i Abdenaga, który posłał anioła swego i wybawił sług swych, którzy weń wierzyli, a słowo królewskie odmienili i wydali ciało swe, aby nie służyć ani się kłaniać żadnemu bogu wyjąwszy Bogu swemu.96 Przeto ode mnie wydany jest ten wyrok, aby wszelki naród, pokolenie i język, który by mówił bluźnierstwo przeciw Bogu Sydracha, Misacha i Abdenaga, zginął, a dom jego aby był zburzony; bo nie ma innego boga, który by tak mógł wybawiać „97 Wtedy król podwyższył Sydracha, Misacha i Abdenaga w prowincji Babilonu. OBŁĘD I UZDROWIENIE NABUCHODONOZORA (3,98-4,34). Król wydaje edykt dla okazania czci Bogu (3,98-100): wezwanie Daniela w celu wyjaśnienia snu króla (4,1-6); król opowiada swój sen (7-15); Daniel go wyjaśnia (16-24);-spełnienie snu: obłąkanie (25-30) i uzdrowienie króla (31-34).98 „Nabuchodonozor król wszystkim ludom, narodom i językom, mieszkającym po wszystkiej ziemi: Pokój wam niech się rozmnaża!99 Znaki i dziwy uczynił ze mną Bóg wysoki. Dlatego podobało mi się100 opowiadać znaki jego, bo wielkie są, i cuda jego, bo potężne; a królestwo jego jest królestwem wiecznym i władza jego z pokolenia w pokolenie.
41 Ja, Nabuchodonozor, byłem spokojny w domu moim i szczęśliwy w pałacu moim;2 widziałem sen, który mię przestraszył, i myśli moje na łożu moim, i widzenia głowy mojej strwożyły mię.3 I przeze mnie wydany został wyrok, żeby przywiedziono przed oczy moje wszystkich mędrców babilońskich, ażeby mi wykład snu oznajmili.4 Wtedy przychodzili wieszczkowie, czarnoksiężnicy, chaldejczycy i wróżbici, i powiedziałem sen przed nimi, a wykładu jego nie pokazali mi.5 Aż towarzysz Daniel wszedł przed oczy moje, któremu imię Baltazar wedle imienia boga mego, i który ma ducha bogów świętych sam w sobie, i powiedziałem przed nim sen:6 „Baltazarze, przedniejszy z wieszczków, ponieważ ja wiem, iż ducha bogów świętych masz w sobie, a wszelka tajemnica nie jest tobie niepodobna, widzenia snów moich, które oglądałem, i wykład ich powiedz.7 Widzenie głowy mojej na łożu moim: Widziałem, a oto drzewo wpośród ziemi, a wysokość jego niezmierna.8 Wielkie drzewo i mocne, wysokość jego dosięgająca nieba, a widoczne było aż do granic wszystkiej ziemi.9 Liście jego bardzo piękne, a owoc jego obfity, i pokarm dla wszystkich na nim; pod nim mieszkały zwierzęta i bestie, na gałęziach jego gnieździły się ptaki powietrzne, i z niego jadło wszelkie ciało.10 Oglądałem w widzeniu głowy mojej na pościeli mojej, a oto czuwający i święty z nieba zstąpił.11 Zawołał mocno i tak mówił: „Porąbcie drzewo i obetnijcie gałęzie jego, otrzęście liście jego i rozproszcie owoce jego; niech uciekną zwierzęta, które pod nim są, i ptaki z gałęzi jego.12 Wszakże jednak pień korzeni jego w ziemi zostawcie, i niech będzie związany łańcuchem żelaznym i miedzianym w trawach, które są na polach, a rosą niebieską niech będzie skrapiany i ze zwierzętami część jego w trawie ziemi.13 Serce jego od człowieczego niech się odmieni, a serce zwierzęce niech mu będzie dane, i niech siedem czasów odmieni się nad nim.14 W wyroku czuwających postanowiono, a była to mowa i żądanie świętych, aż poznają żyjący, iż Najwyższy panuje w królestwie ludzi, a komukolwiek zechce, da je, a najpodlejszego człowieka ustanowi nad nim.”15 Ten sen widziałem ja, król Nabuchodonozor; a tak ty, Baltazarze, powiedz co rychlej wykład, bo wszyscy mędrcy królestwa mego nie mogą mi wykładu powiedzieć; ale ty możesz, bo duch bogów świętych jest w tobie „16 Wtedy Daniel, którego imię Baltazar, począł sam w sobie milcząc myśleć jakby przez jedną godzinę i myśli jego trwożyły go. A odpowiadając król rzekł: „Baltazarze, sen i wykład jego niech cię nie trwoży!” Odpowiedział Baltazar i rzekł: „Panie mój, sen niech będzie dla tych, którzy cię nienawidzą, a wykład jego dla nieprzyjaciół twoich!17 Drzewo, które widziałeś, wysokie i mocne, którego wysokość sięga aż do nieba, a widoczne było po wszystkiej ziemi,18 gałęzie jego bardzo piękne i owoc jego obfity, i pokarm dla wszystkich na nim, pod nim mieszkające zwierzęta polne, a na gałęziach jego przebywające ptaki powietrzne –19 to ty jesteś, królu, który się rozwielmożniłeś i wzmogłeś, a wielmożność twoja urosła i dosięgła aż do nieba, a władza twoja do granic wszystkiej ziemi.20 A że widział król czuwającego i świętego, zstępującego z nieba i mówiącego: „Porąbcie drzewo i zniszczcie je, wszakże pień korzeni jego w ziemi zostawcie i niech będzie związany żelazem i miedzią na trawie w polu, a rosą niebieską niech będzie skrapiany i ze zwierzętami niech będzie pokarm jego, aż siedem czasów przemieni się nad nim” –21 ten jest wykład wyroku Najwyższego, który przyszedł na pana mego, króla:22 Wyrzucą cię od ludzi, a z bydłem i z bestiami i ze zwierzem będzie mieszkanie twoje, i trawę jako wół jeść będziesz, a rosą niebieską skrapiany będziesz, siedem też czasów odmieni się nad tobą, aż poznasz, że Najwyższy panuje nad królestwem ludzi, a komukolwiek zechce, daje je.23 A iż rozkazał, aby zostawiono pień korzeni jego, to jest drzewa- królestwo twoje dostanie się tobie, gdy poznasz, że władza należy do nieba.24 Przeto, królu, niech ci się podoba rada moja, i grzechy twoje jałmużnami odkupuj, a nieprawości twe miłosierdziem nad ubogimi: może odpuści grzechy twoje.”25 Wszystko to przyszło na Nabuchodonozora króla.26 Po skończeniu dwunastu miesięcy przechodził się on po pałacu babilońskim.27 I odpowiedział król, i rzekł: „Czy nie to jest Babilon wielki, który ja zbudowałem na dom królestwa w sile mocy mojej i w sławie ozdoby mojej?”28 A gdy jeszcze mowa była w ustach króla, głos spadł z nieba: „Tobie mówią, Nabuchodonozorze królu: królestwo twe odejdzie od ciebie, i od ludzi wyrzucą cię,29 a z bydłem i ze zwierzętami będzie mieszkanie twoje; trawę jak wół jeść będziesz i siedem czasów odmieni się nad tobą, aż poznasz, że Najwyższy panuje w królestwie ludzi, a komukolwiek zechce, daje je.”30 Tejże godziny wypełniło się słowo nad Nabuchodonozorem: od ludzi został wyrzucony, jadł trawę jak wół, i rosą niebieską ciało jego było skrapiane, aż włosy jego na kształt orłów urosły, a paznokcie jego jak ptaków.31 A tak po skończeniu dni ja, Nabuchodonozor, podniosłem w niebo oczy moje, a rozum mój został mi przywrócony, i błogosławiłem Najwyższego, a żyjącego na wieki chwaliłem i sławiłem; bo władza jego to władza wieczna, a królestwo jego na pokolenie i pokolenie.32 I wszyscy mieszkańcy ziemi u niego za nic są poczytani; bo według woli swej postępuje zarówno z wojskiem niebieskim, jak i z mieszkańcami ziemi, a nie ma, kto by się sprzeciwił ręce jego i mówił mu: „Czemuś uczynił?”33 W tym samym czasie wrócił mi rozum i przyszedłem do czci i ozdoby królestwa mego, i postać moja wróciła się do mnie, a panowie moi i urzędnicy moi odszukali mię, i przywrócono mnie na królestwo moje, i wielmożność większa była mi przydana.34 Teraz więc ja, Nabuchodonozor, chwalę i wielbię i wysławiam króla niebieskiego; bo wszystkie dzieła jego są prawdziwe, a drogi jego sprawiedliwe, i chodzących w pysze uniżyć może.” UCZTA BALTAZARA I TAJEMNICZY NAPIS (5,1-31). Uczta, sprofanowanie świętych naczyń z Jerozolimy (1-4). Tajemniczy napis na murze (5). Król przerażony wzywa mędrców, lecz ci niezdolni są dać wytłumaczenie (6-9). Za poradą królowej Baltazar sprowadza Daniela i prosi go o wyjaśnienie (10-16). Odpowiedź Daniela: król będzie ukarany za pychę jak Nabuchodonozor (17-24); odczytanie i wyjaśnienie napisu (25-28). Król nagradza Daniela (29). Spełnienie przepowiedni (30-31).
5

Warsz. King J. 51 Tłum. GrEn. Толк. Baltazar król uczynił ucztę wielką dla tysiąca przednich panów swych, a każdy pił podług swego wieku.Валтасар царь сделал большое пиршество для тысячи вельмож своих и перед глазами тысячи пил вино. Валтасaръ цaрь сотвори2 вeчерю вeлію вельм0жамъ свои6мъ тhсzщи мужє1мъ, 5,1Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPΒαλτασαρ baltasar
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/whotheβασιλεὺς basileus
_N-NSMβασιλεύςbasileuskingkingἐποίησεν epoiēsen
_V-AAI-3Sποιέωpoieōto do/makemadeδεῖπνον deipnon
_N-ASNδεῖπνονdeipnondinner[₂supperμέγα mega
_A-ASNμέγαςmegasgreat₁a great]τοῖς tois
_T-DPMὁhothe/this/whoforμεγιστᾶσιν megistasin
_N-DPMμεγιστάνmegistangreat manhis greatαὐτοῦ autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]χιλίοις,     chiliois
_A-DPMχίλιοιchilioithousanda thousand;καὶ kai
_CONJκαίkaiandandκατέναντι katenanti
_PREPκατέναντιkatenantibeforebeforeτῶν tōn
_T-GPMὁhothe/this/whotheχιλίων chiliōn
_A-GPMχίλιοιchilioithousandthousandὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/whotheοἶνος.     oinos
_N-NSMοἶνοςoinoswinewine.καὶ kai
_CONJκαίkaiand[desire]πίνων pinōn
_V-PAPRSπίνωpinōto drink[steep]  2 Tłum. GrEn. Толк. Rozkazał tedy, już pijany, aby przyniesiono naczynia złote i srebrne, które był zabrał Nabuchodonozor, ojciec jego, z kościoła, który był w Jeruzalem, żeby pili z nich król i panowie przedni jego, i żony jego, i nałożnice.Вкусив вина, Валтасар приказал принести золотые и серебряные сосуды, которые Навуходоносор, отец его, вынес из храма Иерусалимского, чтобы пить из них царю, вельможам его, женам его и наложницам его. пред8 тhсzщею же віно2, и3 піS валтасaръ речE при вкушeніи вінA, є4же принести2 сосyды зл†ты и3 срє1брzны, ±же и3знесE навуходон0соръ nтeцъ є3гw2 и3з8 хрaма (гDа бGа), и4же во їеrли1мэ, и3 да пію1тъ въ ни1хъ цaрь и3 вельмHжи є3гw2, и3 налHжницы є3гw2 и3 возлежaщыz (w4крестъ) є3гw2. 5,2Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPβαλτασαρ baltasar
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI εἶπεν eipen
_V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto sayspokeἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginτῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/whotheγεύσει geusei
_N-DSFstrong:GN-DSFstrong:GN-DSFstrong:GN-DSF τοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/whoof theοἴνου oinou
_N-GSMοἶνοςoinoswinewineτοῦ tou
_T-GSNὁhothe/this/who ἐνεγκεῖν enenkein
_V-AARφέρωferōto bear/leadto bringτὰ ta
_T-APNὁhothe/this/whotheσκεύη skeuē
_N-APNσκεῦοςskeuosvesselitems,τὰ ta
_T-APNὁhothe/this/whothe onesχρυσᾶ chrusa
_A-APNχρύσεοςchruseosgoldenof goldκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndτὰ ta
_T-APNὁhothe/this/whothe onesἀργυρᾶ argura
_A-APNἀργύρεοςargureossilverof silverἃ ha
_R-APNὅς, ἥhhos ēwhichwhichἐξήνεγκεν exēnenken
_V-AAI-3Sἐκφέρωekferōto bring/carry out[₃brought forthΝαβουχοδονοσορ nabouchodonosor
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/who πατὴρ patēr
_N-NSMπατήρpatērfather₂his father]αὐτοῦ,     autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἐκ ek
_PREPἐκekof/fromfrom out ofτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/whotheναοῦ naou
_N-GSMναόςnaostempletempleτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/who ἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginΙερουσαλημ,     ierousalēm
_N-PRIἹερουσαλήμhierousalēmJerusalem[Hiel]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandπιέτωσαν pietōsan
_V-AAM-3Pπίνωpinōto drinkdrinkingἐν en
_PREPἐνenin/on/amongwithαὐτοῖς autois
_D-DPNαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/whotheβασιλεὺς basileus
_N-NSMβασιλεύςbasileuskingking,καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndοἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/who μεγιστᾶνες megistanes
_N-NPMμεγιστάνmegistangreat manhis great men,αὐτοῦ autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandαἱ hai
_T-NPFὁhothe/this/who παλλακαὶ pallakai
_N-NPFstrong:GN-NPFstrong:GN-NPFstrong:GN-NPF αὐτοῦ.     autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandαἱ hai
_T-NPFὁhothe/this/who παράκοιτοι parakoitoi
_N-NPFstrong:GN-NPFstrong:GN-NPFstrong:GN-NPF αὐτοῦ autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]  3 Tłum. GrEn. Толк. Wtedy przyniesiono naczynia złote i srebrne, które był zabrał z kościoła, który był w Jeruzalem, i pili nimi król i przedni panowie jego, żony i nałożnice jego.Тогда принесли золотые сосуды, которые взяты были из святилища дома Божия в Иерусалиме; и пили из них царь и вельможи его, жены его и наложницы его. И# принес0ша сосyды златы6z и3 срє1брzныz, ±же и3знесE (навуходон0соръ цaрь) и3з8 хрaма гDа бGа, и4же во їеrли1мэ: и3 піsху и4ми цaрь и3 вельмHжи є3гw2, и3 налHжницы є3гw2 и3 возлежaщыz (w4крестъ) є3гw2: 5,3Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἠνέχθησαν ēnechthēsan
_V-API-3Pφέρωferōto bear/leadthey broughtτὰ ta
_T-NPNὁhothe/this/whotheσκεύη skeuē
_N-NPNσκεῦοςskeuosvesselitemsτὰ ta
_T-NPNὁhothe/this/who χρυσᾶ chrusa
_A-NPNχρύσεοςchruseosgoldenof gold,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandτὰ ta
_T-NPNὁhothe/this/whothe onesἀργυρᾶ,     argura
_A-NPNἀργύρεοςargureossilverof silver,ἃ ha
_R-APNὅς, ἥhhos ēwhichwhichἐξήνεγκεν exēnenken
_V-AAI-3Sἐκφέρωekferōto bring/carry outwere brought forthἐκ ek
_PREPἐκekof/fromfrom out ofτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/whotheναοῦ naou
_N-GSMναόςnaostempletempleτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/who θεοῦ theou
_N-GSMθεόςtheosGodof Godτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/who ἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginιερουσαλημ ierousalēm
_N-PRIἹερουσαλήμhierousalēmJerusalem[Hiel]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἔπινον epinon
_V-IAI-3Pπίνωpinōto drinkthey drankἐν en
_PREPἐνenin/on/amongwithαὐτοῖς autois
_D-DPNαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/whotheβασιλεὺς basileus
_N-NSMβασιλεύςbasileuskingking,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandοἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/who μεγιστᾶνες megistanes
_N-NPMμεγιστάνmegistangreat manhis great men,αὐτοῦ autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandαἱ hai
_T-NPFὁhothe/this/who παλλακαὶ pallakai
_N-NPFstrong:GN-NPFstrong:GN-NPFstrong:GN-NPF αὐτοῦ autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandαἱ hai
_T-NPFὁhothe/this/who παράκοιτοι parakoitoi
_N-NPFstrong:GN-NPFstrong:GN-NPFstrong:GN-NPF αὐτοῦ·     autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]  4 Tłum. GrEn. Толк. Pili wino i chwalili bogów swych złotych i srebrnych, miedzianych, żelaznych, drewnianych i kamiennych. –Пили вино, и славили богов золотых и серебряных, медных, железных, деревянных и каменных. піsху віно2 и3 похвали1ша б0ги златы6z и3 срє1брzныz, и3 мBдzныz и3 желBзныz, и3 дрєвsныz и3 кaмєнныz, ґ бGа вёчнаго не благослови1ша, и3мyщаго влaсть дyха и4хъ. 5,4Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPἔπινον epinon
_V-IAI-3Pπίνωpinōto drinkThey drankοἶνον oinon
_N-ASMοἶνοςoinoswinewine,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandᾔνεσαν ēnesan
_V-AAI-3Pαἰνέωaineōto praisethey praisedτοὺς tous
_T-APMὁhothe/this/whotheθεοὺς theous
_N-APMθεόςtheosGodgodsτοὺς tous
_T-APMὁhothe/this/who χρυσοῦς chrusous
_A-APMχρύσεοςchruseosgoldenof gold,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἀργυροῦς argurous
_A-APMἀργύρεοςargureossilverof silver,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandχαλκοῦς chalkous
_A-APMstrong:GA-APMstrong:GA-APMstrong:GA-APM καὶ kai
_CONJκαίkaiandandσιδηροῦς sidērous
_A-APMσιδήρεοςsidēreosironof iron,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandξυλίνους xulinous
_A-APMξύλινοςxulinoswoodenof wood,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandλιθίνους.     lithinous
_A-APMλίθινοςlithinosstoneof stones.  5 Tłum. GrEn. Толк. Tejże godziny ukazały się palce jakby ręki człowieczej, piszącej naprzeciw lichtarza na ścianie sali królewskiej, a król patrzał na palce ręki piszącej.В тот самый час вышли персты руки человеческой и писали против лампады на извести стены чертога царского, и царь видел кисть руки, которая писала. Въ т0й чaсъ и3зыд0ша пeрсты руки2 человёчи и3 писaху проти1ву лампaды на поваплeніи стэны2 д0му царeва, и3 цaрь ви1дzше пeрсты руки2 пи1шущіz. 5,5Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPἐν en
_PREPἐνenin/on/amongInαὐτῇ autē
_D-DSFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]τῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/who ὥρᾳ hōra
_N-DSFὥραhōrahourhourἐξῆλθον exēlthon
_V-AAI-3Pἐξέρχομαιexerchomaito go outcame forthδάκτυλοι daktuloi
_N-NPMδάκτυλοςdaktulosfingerfingersχειρὸς cheiros
_N-GSFχείρcheirhandof handἀνθρώπου anthrōpou
_N-GSMἄνθρωποςanthrōposa humanof a man,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἔγραφον egrafon
_V-IAI-3Pγράφωgrafōto writethey wroteκατέναντι katenanti
_PREPκατέναντιkatenantibeforeover againstτῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/whotheλαμπάδος lampados
_N-GSFλαμπάςlampaswindowlampἐπὶ epi
_PREPἐπίepiupon/to/againstuponτὸ to
_T-ASNὁhothe/this/whotheκονίαμα koniama
_N-ASNstrong:GN-ASNstrong:GN-ASNstrong:GN-ASN τοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/whoof theτοίχου toichou
_N-GSMτοῖχοςtoichoswallwallτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/whoof theοἴκου oikou
_N-GSMοἶκοςoikoshousehouseτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/whoof theβασιλέως basileōs
_N-GSMβασιλεύςbasileuskingking.καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/whotheβασιλεὺς basileus
_N-NSMβασιλεύςbasileuskingkingἐθεώρει etheōrei
_V-IAI-3Sθεωρέωtheōreōto see/experienceviewedτοὺς tous
_T-APMὁhothe/this/whotheἀστραγάλους astragalous
_N-APMstrong:GN-APMstrong:GN-APMstrong:GN-APM τῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/whoof theχειρὸς cheiros
_N-GSFχείρcheirhandhandτῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/who γραφούσης.     grafousēs
_V-PAPGSγράφωgrafōto writewriting.  6 Tłum. GrEn. Толк. Wtedy twarz króla zmieniła się, a myśli jego trwożyły go i spojenia nerek jego osłabły, a kolana jego jedno o drugie się tłukły.Тогда царь изменился в лице своем; мысли его смутили его, связи чресл его ослабели, и колени его стали биться одно о другое. ТогдA царю2 зрaкъ и3змэни1сz, и3 размышлє1ніz є3гw2 смущaху є3го2, и3 соyзы чрeслъ є3гw2 разслаблsхусz, и3 кwлёна є3гw2 сражaстасz: 5,6Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPτότε tote
_ADVτότεtotethenThenτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/who[₃of theβασιλέως basileōs
_N-GSMβασιλεύςbasileusking₄kingἡ hē
_T-NSFὁhothe/this/who₁theμορφὴ morfē
_N-NSFμορφήmorfēform₂appearance]ἠλλοιώθη,     ēlloiōthē
_V-API-3Sstrong:GV-API-3Sstrong:GV-API-3Sstrong:GV-API-3S καὶ kai
_CONJκαίkaiandandοἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/who διαλογισμοὶ dialogismoi
_N-NPMδιαλογισμόςdialogismosreasoninghis thoughtsαὐτοῦ autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]συνετάρασσον sunetarasson
_V-IAI-3Pstrong:GV-IAI-3Pstrong:GV-IAI-3Pstrong:GV-IAI-3P αὐτὸν auton
_D-ASMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandοἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/whotheσύνδεσμοι sundesmoi
_N-NPMσύνδεσμοςsundesmosbond(age)bonding togetherτῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/who ὀσφύος osfuos
_N-GSFὀσφῦςosfusloinsof his loinαὐτοῦ autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]διελύοντο,     dieluonto
_V-IMI-3Pδιαλύωdialuōto disperseparted,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandτὰ ta
_T-NPNὁhothe/this/who γόνατα gonata
_N-NPNγόνυgonua kneehis kneesαὐτοῦ autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]συνεκροτοῦντο.     sunekrotounto
_V-IMI-3Pstrong:GV-IMI-3Pstrong:GV-IMI-3Pstrong:GV-IMI-3P   7 Tłum. GrEn. Толк. A tak zawołał król mocno, aby przywiedziono czarnoksiężników, chaldejczyków i wróżbitów. A król odezwał się do mędrców babilońskich mówiąc: „Ktokolwiek to pismo przeczyta i wykład jego mi oznajmi, w szkarłat ubrany będzie i łańcuch złoty będzie miał na szyi, a trzecim w królestwie moim będzie.”Сильно закричал царь, чтобы привели обаятелей, Халдеев и гадателей. Царь начал говорить, и сказал мудрецам Вавилонским: кто прочитает это написанное и объяснит мне значение его, тот будет облечен в багряницу, и золотая цепь будет на шее у него, и третьим властелином будет в царстве. и3 возопи2 цaрь си1лою, є4же ввести2 волхвHвъ, халдeєвъ, газари1нwвъ: и3 речE цaрь м{дрымъ вавmлHнскимъ: и4же прочтeтъ писaніе сіE и3 рaзумъ є3гw2 возвэсти1тъ мнЁ, т0й въ багрzни1цу њблечeтсz, и3 гри1вна златaz на вhю є3гw2, и3 трeтій во цaрствэ моeмъ њбладaти нaчнетъ. 5,7Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἐβόησεν eboēsen
_V-AAI-3Sβοάωboaōto cry out[₃yelledὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/who₁theβασιλεὺς basileus
_N-NSMβασιλεύςbasileusking₂king]ἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginἰσχύι ischui
_N-DSFἰσχύςischusstrengthstrengthτοῦ tou
_T-GSNὁhothe/this/who εἰσαγαγεῖν eisagagein
_V-AARεἰσάγωeisagōto bring into bringμάγους,     magous
_N-APMμάγοςmagossagemagi,Χαλδαίους chaldaious
_N-APMΧαλδαῖοςchaldaiosChaldean[linen]γαζαρηνοὺς gazarēnous
_N-APMstrong:GN-APMstrong:GN-APMstrong:GN-APM καὶ kai
_CONJκαίkaiandandεἶπεν eipen
_V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto sayhe saidτοῖς tois
_T-DPMὁhothe/this/whotheσοφοῖς sofois
_A-DPMσοφόςsofoswisewiseβαβυλωνος babulōnos
_N-GSFΒαβυλώνbabulōnBabylon[spoil]ὃς hos
_R-NSMὅς, ἥhhos ēwhich[to trade]ἂν an
_PRTἄνanif[Ahithophel]ἀναγνῷ anagnō
_V-AAS-3Sἀναγινώσκωanaginōskōto readshould readτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/whotheγραφήν,     grafēn
_N-ASFγραφήgrafēa writingthis writing,ταύτην tautēn
_D-ASFοὗτοςhoutosthis/he/she/itthis writing,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/whotheσύγκρισιν sunkrisin
_N-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASF γνωρίσῃ gnōrisē
_V-AAS-3Sγνωρίζωgnōrizōto make known₁should make known]μοι,     moi
_P-DSμοίmoito me[to dwell]πορφύραν porfuran
_N-ASFπορφύραporfurapurplepurpleἐνδύσεται,     endusetai
_V-FPI-3Sἐνδύωenduōto clotheshall be put on ,καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/whoto theμανιάκης maniakēs
_N-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSM ὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/who χρυσοῦς chrusous
_A-NSMχρύσεοςchruseosgoldenof goldἐπὶ epi
_PREPἐπίepiupon/to/againstuponτὸν ton
_T-ASMὁhothe/this/who τράχηλον trachēlon
_N-ASMτράχηλοςtrachēlosneckhis neck,αὐτοῦ,     autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandτρίτος tritos
_A-NSMτρίτοςtritosthirdas thirdἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginτῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/whotheβασιλείᾳ basileia
_N-DSFβασιλείαbasileiakingdommy kingdomμου mou
_P-GSμοῦmouof me[Jesimiel]ἄρξει.     arxei
_V-FAI-3Sἄρχωarchōbe first[Archite]  8 Tłum. GrEn. Толк. Wtedy weszli wszyscy mędrcy królewscy, lecz nie mogli ani pisma przeczytać ani wykładu królowi pokazać.И вошли все мудрецы царя, но не могли прочитать написанного и объяснить царю значения его. И# вхождaху вси2 мyдріи ко царю2 и3 не можaху писaніz прочести2, ни рaзума царю2 возвэсти1ти. 5,8Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndεἰσεπορεύοντο eiseporeuonto
_V-IMI-3Pεἰσπορεύωeisporeuōto enterenteringπάντες pantes
_A-NPMπᾶςpasallallοἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/whotheσοφοὶ sofoi
_A-NPMσοφόςsofoswisewiseτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/whoof theβασιλέως basileōs
_N-GSMβασιλεύςbasileuskingking,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandοὐκ ouk
_ADVοὐounothey were notἠδύναντο ēdunanto
_V-IMI-3Pδύναμαιdunamaibe ableableτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/who[₂theγραφὴν grafēn
_N-ASFγραφήgrafēa writing₃writingἀναγνῶναι anagnōnai
_V-AARἀναγινώσκωanaginōskōto read₁to read],οὐδὲ oude
_CONJοὐδέoudeand notnorτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/who[₂theσύγκρισιν sunkrisin
_N-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASF γνωρίσαι gnōrisai
_V-AARγνωρίζωgnōrizōto make known₁to make known]τῷ tō
_T-DSMὁhothe/this/whoto theβασιλεῖ.     basilei
_N-DSMβασιλεύςbasileuskingking.  9 Tłum. GrEn. Толк. Król Baltazar bardzo się tym przeraził i zmieniła się twarz jego; lecz i panowie przedni jego zatrwożeni byli.Царь Валтасар чрезвычайно встревожился, и вид лица его изменился на нем, и вельможи его смутились. Цaрь же валтасaръ возмzтeсz, и3 зрaкъ є3гw2 и3змэни1сz на нeмъ, и3 вельмHжи є3гw2 смущaхусz. 5,9Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/who βασιλεὺς basileus
_N-NSMβασιλεύςbasileuskingkingβαλτασαρ baltasar
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI πολὺ polu
_ADVπολύςpolusmuch[Moreshethite]ἐταράχθη,     etarachthē
_V-API-3Sταράσσωtarassōto troublewas disturbed,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἡ hē
_T-NSFὁhothe/this/who μορφὴ morfē
_N-NSFμορφήmorfēformhis appearanceαὐτοῦ autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἠλλοιώθη ēlloiōthē
_V-API-3Sstrong:GV-API-3Sstrong:GV-API-3Sstrong:GV-API-3S ἐπ'     ep
_PREPἐπίepiupon/to/against[Hadadezer]αὐτῷ,     autō
_D-DSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandοἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/who μεγιστᾶνες megistanes
_N-NPMμεγιστάνmegistangreat manhis great menαὐτοῦ autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]συνεταράσσοντο.     sunetarassonto
_V-IMI-3Pstrong:GV-IMI-3Pstrong:GV-IMI-3Pstrong:GV-IMI-3P   10 Tłum. GrEn. Толк. A królowa z powodu wypadku, który się przydarzył królowi i przednim panom jego, weszła do domu uczty i przemówiwszy rzekła: „Królu, żyj na wieki! Niech cię nie trwożą myśli twoje i niech się nie mieni twarz twoja!Царица же, по поводу слов царя и вельмож его, вошла в палату пиршества; начала говорить царица и сказала: царь, вовеки живи! да не смущают тебя мысли твои, и да не изменяется вид лица твоего! И# вни1де цари1ца въ д0мъ пи1рный, и3 речE цари1ца: царю2 во вёки живи2: да не смущaютъ тебE размышлє1ніz тво‰, и3 зрaкъ тв0й да не и3змэнsетсz: 5,10Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndεἰσῆλθεν eisēlthen
_V-AAI-3Sεἰσέρχομαιeiserchomaito enterenteredἡ hē
_T-NSFὁhothe/this/whotheβασίλισσα basilissa
_N-NSFβασίλισσαbasilissaqueenqueenεἰς eis
_PREPεἰςeistowardintoτὸν ton
_T-ASMὁhothe/this/whotheοἶκον oikon
_N-ASMοἶκοςoikoshousehouseτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/whoof theπότου potou
_N-GSMπότοςpotoscarousingbanquet.καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndεἶπεν eipen
_V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto saysaid,βασιλευ basileu
_N-VSMβασιλεύςbasileuskingO king,εἰς eis
_PREPεἰςeistoward[₂intoτοὺς tous
_T-APMὁhothe/this/who₁theαἰῶνας aiōnas
_N-APMαἰώνaiōnan age₄eonζῆθι·     zēthi
_V-PAM-2Sζάωzaōto live₁live]!μὴ mē
_ADVμήmēnot[₃notταρασσέτωσάν tarassetōsan
_V-PAM-3Pταράσσωtarassōto trouble₁Let 4disturbσε se
_P-ASσέseyou[to slip]οἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/who₃theδιαλογισμοί dialogismoi
_N-NPMδιαλογισμόςdialogismosreasoning₂your thoughts],σου,     sou
_P-GSσοῦsouyou[guard]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἡ hē
_T-NSFὁhothe/this/who μορφή morfē
_N-NSFμορφήmorfēform[₄appearanceσου sou
_P-GSσοῦsouyou[guard]μὴ mē
_ADVμήmēnot₂notἀλλοιούσθω·     alloiousthō
_V-PMM-3Sstrong:GV-PMM-3Sstrong:GV-PMM-3Sstrong:GV-PMM-3S   11 Tłum. GrEn. Толк. Jest mąż w królestwie twoim, który ducha bogów świętych ma w sobie, a za dni ojca twego umiejętność i mądrość znalazły się w nim; bo i król Nabuchodonozor, ojciec twój, uczynił go przedniejszym nad czarnoksiężnikami, czarownikami, chaldejezykami i wróżbitami, ojciec, mówię, twój, królu,Есть в царстве твоем муж, в котором дух святаго Бога; во дни отца твоего найдены были в нем свет, разум и мудрость, подобная мудрости богов, и царь Навуходоносор, отец твой, поставил его главою тайноведцев, обаятелей, Халдеев и гадателей, - сам отец твой, царь, є4сть мyжъ во цaрствэ твоeмъ, въ нeмже д¦ъ б9ій: и3 во дни6 nтцA твоегw2 б0дрость и3 смhслъ њбрётесz въ нeмъ, и3 цaрь навуходон0соръ nтeцъ тв0й кнsзz постaви є3го2 волхвHмъ, њбаsтелємъ, халдeємъ, газари1нwмъ, 5,11Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPἔστιν estin
_V-PAI-3Sἐστίestihe is[to sacrifice]ἀνὴρ anēr
_N-NSMἀνήρanērmana manἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginτῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/who βασιλείᾳ basileia
_N-DSFβασιλείαbasileiakingdomyour kingdomσου,     sou
_P-GSσοῦsouyou[guard]ἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginᾧ hō
_R-DSMὮōOmega[Sippai]πνεῦμα pneuma
_N-NSNπνεῦμαpneumaspirit/breath[₂spiritθεοῦ,     theou
_N-GSMθεόςtheosGod₅Godκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginταῖς tais
_T-DPFὁhothe/this/who₃of theἡμέραις hēmerais
_N-DPFἡμέραhēmeradaydaysτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/whotheπατρός patros
_N-GSMπατήρpatērfatherof your father,σου sou
_P-GSσοῦsouyou[guard]γρηγόρησις grēgorēsis
_N-NSFstrong:GN-NSFstrong:GN-NSFstrong:GN-NSF καὶ kai
_CONJκαίkaiandandσύνεσις sunesis
_N-NSFσύνεσιςsunesisunderstandingunderstanding,εὑρέθη heurethē
_V-API-3Sεὑρίσκωheuriskōto find/meetwas foundἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginαὐτῷ,     autō
_D-DSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandὉ ho
_T-NSMὁhothe/this/who βασιλεὺς basileus
_N-NSMβασιλεύςbasileuskingkingναβουχοδονοσορ nabouchodonosor
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/who πατήρ patēr
_N-NSMπατήρpatērfatheryour fatherσου sou
_P-GSσοῦsouyou[guard]ἄρχοντα archonta
_N-ASMἄρχωνarchōnruler[₃rulerἐπαοιδῶν,     epaoidōn
_N-GPMstrong:GN-GPMstrong:GN-GPMstrong:GN-GPM μάγων,     magōn
_N-GPMμάγοςmagossage₅of magiχαλδαιων chaldaiōn
_N-GPMΧαλδαῖοςchaldaiosChaldean[linen]γαζαρηνῶν gazarēnōn
_N-GPMstrong:GN-GPMstrong:GN-GPMstrong:GN-GPM κατέστησεν katestēsen
_V-AAI-3Sκαθίστημιkathistēmito appoint/conduct₁placedαὐτόν,     auton
_D-ASMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]  12 Tłum. GrEn. Толк. gdyż duch większy i roztropność, i rozum, i wykład snów, i objawienie tajemnic, i rozwiązanie zawiłych rzeczy znalazły się w nim, to jest, w Danielu, któremu król dał imię Baltazar. Teraz tedy niech przyzwą Daniela, a powie wykład.”потому что в нем, в Данииле, которого царь переименовал Валтасаром, оказались высокий дух, ведение и разум, способный изъяснять сны, толковать загадочное и разрешать узлы. Итак пусть призовут Даниила и он объяснит значение. ћкw дyхъ преиз8oби1льный (бsше) въ нeмъ, и3 премyдрость и3 смhслъ (њбрётесz) въ нeмъ, сказyz сны2 и3 возвэщaz сокровє1ннаz и3 разрэшaz соyзы, даніи1лъ, и3 цaрь наречE и4мz є3мY валтасaръ: нн7э u5бо да призовeтсz, и3 сказaніе є3гw2 возвэсти1тъ тебЁ. 5,12Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPὅτι hoti
_CONJὅτιhotithat/sinceForπνεῦμα pneuma
_N-NSNπνεῦμαpneumaspirit/breath[₂spiritπερισσὸν perisson
_A-NSNπερισσόςperissosexcessive/abundant₁extra]ἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginαὐτῷ autō
_D-DSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandφρόνησις fronēsis
_N-NSFφρόνησιςfronēsisunderstandingintelligence,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandσύνεσις,     sunesis
_N-NSFσύνεσιςsunesisunderstandingunderstandingσυγκρίνων sunkrinōn
_V-PAPRSσυγκρίνωsunkrinōto compareof interpretingἐνύπνια enupnia
_N-APNἐνύπνιονenupniondreamdreams,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἀναγγέλλων anangellōn
_V-PAPRSἀναγγέλλωanangellōto reportreportingκρατούμενα kratoumena
_V-PMPAPκρατέωkrateōto grasp/seizethings held,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandλύων luōn
_V-PAPRSλύωluōto looseuntyingσυνδέσμους,     sundesmous
_N-APMσύνδεσμοςsundesmosbond(age)things bonded together --δανιηλ daniēl
_N-PRIΔανιήλdaniēlDaniel[to enquire]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/whotheβασιλεὺς basileus
_N-NSMβασιλεύςbasileuskingkingἐπέθηκεν epethēken
_V-AAI-3Sἐπιτίθημιepitithēmito put/lay onputαὐτῷ autō
_D-DSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ὄνομα onoma
_N-ASNὄνομαonomanamename --βαλτασαρ baltasar
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI νῦν nun
_ADVνῦνnunnowNowοὖν oun
_PRTοὖνountherefore/thenthenκληθήτω,     klēthētō
_V-APM-3Sκαλέωkaleōto calllet be called!καὶ kai
_CONJκαίkaiandandτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/who σύγκρισιν sunkrisin
_N-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASF αὐτοῦ autou
_D-GSNαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἀναγγελεῖ anangelei
_V-FAI-3Sἀναγγέλλωanangellōto reporthe will announceσοι.     soi
_P-DSσοίsoiyou[chaff]  13 Tłum. GrEn. Толк. Wprowadzono tedy przed króla Danlela, do którego przemowę uczyniwszy król rzekł: „Czy to ty jesteś Daniel z synów pojmania judzkiego, którego przywiódł ojciec mój król z żydowskiej ziemi?Тогда введен был Даниил пред царя, и царь начал речь и сказал Даниилу: ты ли Даниил, один из пленных сынов Иудейских, которых отец мой, царь, привел из Иудеи? ТогдA даніи1лъ введeнъ бhсть пред8 царS. И# речE цaрь даніи1лу: тh ли є3си2 даніи1лъ, t сынHвъ плBнникъ їудeйскихъ, и5хже приведE навуходон0соръ цaрь nтeцъ м0й; 5,13Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPτότε tote
_ADVτότεtotethenThenΔανιηλ daniēl
_N-PRIΔανιήλdaniēlDaniel[to enquire]εἰσήχθη eisēchthē
_V-API-3Sεἰσάγωeisagōto bring inwas brought inἐνώπιον enōpion
_PREPἐνώπιονenōpionbeforebeforeτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/whotheβασιλέως,     basileōs
_N-GSMβασιλεύςbasileuskingking.καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndεἶπεν eipen
_V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto say[₃saidὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/who₁theβασιλεὺς basileus
_N-NSMβασιλεύςbasileusking₂king]τῷ tō
_T-DSMὁhothe/this/who δανιηλ daniēl
_N-PRIΔανιήλdaniēlDaniel[to enquire]συ su
_P-NSσύsuyou[rest]εἶ ei
_V-PAI-2Sεἰeiif[clod]δανιηλ daniēl
_N-PRIΔανιήλdaniēlDaniel[to enquire]ὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/whothe oneἀπὸ apo
_PREPἀπόapofromfromτῶν tōn
_T-GPMὁhothe/this/whotheυἱῶν huiōn
_N-GPMυἱόςhuiossonsonsτῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/whoof theαἰχμαλωσίας aichmalōsias
_N-GSFαἰχμαλωσίαaichmalōsiacaptivitycaptivityτῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/who ιουδαιας ioudaias
_N-GSFἸουδαίαioudaiaJudea[be wise]ἧς hēs
_R-GSFὅς, ἥhhos ēwhichof whichἤγαγεν ēgagen
_V-AAI-3Sἄγωagōto bring[₄broughtὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/who₂theβασιλεὺς basileus
_N-NSMβασιλεύςbasileusking₃kingὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/who πατήρ patēr
_N-NSMπατήρpatērfather₁my father]?μου;     mou
_P-GSμοῦmouof me[Jesimiel]  14 Tłum. GrEn. Толк. Słyszałem o tobie, że masz ducha bogów i że nauka i rozum i mądrość większe znalazły się w tobie.Я слышал о тебе, что дух Божий в тебе и свет, и разум, и высокая мудрость найдена в тебе. слhшахъ њ тебЁ, ћкw д¦ъ б9ій въ тебЁ, и3 б0дрость и3 смhслъ и3 премyдрость и3з8oби1льна њбрётесz въ тебЁ: 5,14Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPἤκουσα ēkousa
_V-AAI-1Sἀκούωakouōto hearI heardπερὶ peri
_PREPπερίperiaboutconcerningσοῦ sou
_P-GSσοῦsouyou[guard]ὅτι hoti
_CONJὅτιhotithat/sincethatπνεῦμα pneuma
_N-NSNπνεῦμαpneumaspirit/breathspiritθεοῦ theou
_N-GSMθεόςtheosGodof Godἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginσοί,     soi
_P-DSσοίsoiyou[chaff]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandγρηγόρησις grēgorēsis
_N-NSFstrong:GN-NSFstrong:GN-NSFstrong:GN-NSF καὶ kai
_CONJκαίkaiandandσύνεσις sunesis
_N-NSFσύνεσιςsunesisunderstandingunderstanding,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandσοφία sofia
_N-NSFσοφίαsofiawisdom[₂wisdomπερισσὴ perissē
_A-NSFπερισσόςperissosexcessive/abundant₁extra]εὑρέθη heurethē
_V-API-3Sεὑρίσκωheuriskōto find/meetis foundἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginσοί.     soi
_P-DSσοίsoiyou[chaff]  15 Tłum. GrEn. Толк. A teraz weszli przede mnie mądrzy czarnoksiężnicy, aby to pismo przeczytać i wykład jego mi wskazać, lecz nie mogli wykładu mowy tej wypowiedzieć.Вот, приведены были ко мне мудрецы и обаятели, чтобы прочитать это написанное и объяснить мне значение его; но они не могли объяснить мне этого. и3 нн7э внид0ша пред8 мS мyдріи, волсви2, газари1ни, да писaніе сіE прочтyтъ и3 сказ†ніz є3гw2 возвэстsтъ ми2, и3 не мог0ша возвэсти1ти мнЁ: 5,15Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndνῦν nun
_ADVνῦνnunnownowεἰσῆλθον eisēlthon
_V-AAI-3Pεἰσέρχομαιeiserchomaito enterthere enteredἐνώπιόν enōpion
_PREPἐνώπιονenōpionbeforebeforeμου mou
_P-GSμοῦmouof me[Jesimiel]οἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/whotheσοφοί,     sofoi
_A-NPMσοφόςsofoswisewise ,μάγοι,     magoi
_N-NPMμάγοςmagossagemagi,γαζαρηνοί,     gazarēnoi
_N-NPMstrong:GN-NPMstrong:GN-NPMstrong:GN-NPM ἵνα hina
_CONJἵναhinain order that/tothatτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/who γραφὴν grafēn
_N-ASFγραφήgrafēa writing[₂this writingταύτην tautēn
_D-ASFοὗτοςhoutosthis/he/she/it[₂this writingἀναγνῶσιν anagnōsin
_V-AAS-3Pἀνάγνωσιςanagnōsisreading[latter]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/whotheσύγκρισιν sunkrisin
_N-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASF αὐτῆς autēs
_D-GSFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]γνωρίσωσίν gnōrisōsin
_V-AAS-3Pγνωρίζωgnōrizōto make knownthey should make knownμοι,     moi
_P-DSμοίmoito me[to dwell]καὶ kai
_CONJκαίkaiandButοὐκ ouk
_ADVοὐounothey were notἠδυνήθησαν ēdunēthēsan
_V-API-3Pδύναμαιdunamaibe ableableἀναγγεῖλαί anangeilai
_V-AARἀναγγέλλωanangellōto reportto announceμοι.     moi
_P-DSμοίmoito me[to dwell]  16 Tłum. GrEn. Толк. A ja słyszałem o tobie, że możesz wykładać trudne rzeczy i zawiłe rozwiązywać; a tak, jeśli możesz pismo przeczytać i wykład mi jego oznajmić, w szkarłat ubrany będziesz i złoty łańcuch będziesz miał na szyi, i trzecim w królestwie moim książęciem zostaniesz.”А о тебе я слышал, что ты можешь объяснять значение и разрешать узлы; итак, если можешь прочитать это написанное и объяснить мне значение его, то облечен будешь в багряницу, и золотая цепь будет на шее твоей, и третьим властелином будешь в царстве. ѓзъ же слhшахъ њ тебЁ, ћкw м0жеши суды2 сказaти: нн7э u5бо ѓще возм0жеши писaніе сіE прочести2 и3 сказaніе є3гw2 возвэсти1ти мнЁ, въ багрzни1цу њблечeшисz, и3 гри1вна златaz на вhи твоeй бyдетъ, и3 трeтій во цaрствэ моeмъ њбладaти бyдеши. 5,16Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἐγὼ egō
_P-NSἐγώegōI/weIἤκουσα ēkousa
_V-AAI-1Sἀκούωakouōto hearheardπερὶ peri
_PREPπερίperiaboutconcerningσοῦ sou
_P-GSσοῦsouyou[guard]ὅτι hoti
_CONJὅτιhotithat/sincethatδύνασαι dunasai
_V-PMI-2Sδύναμαιdunamaibe ableyou are ableκρίματα krimata
_N-APNκρίμαkrimajudgment[₂judgmentsσυγκρῖναι·     sunkrinai
_V-AARσυγκρίνωsunkrinōto compare₁to interpret].νῦν nun
_ADVνῦνnunnowNowοὖν oun
_PRTοὖνountherefore/thenthen,ἐὰν ean
_CONJἐάνeanififδυνηθῇς dunēthēs
_V-APS-2Sδύναμαιdunamaibe ableyou should be ableτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/who γραφὴν grafēn
_N-ASFγραφήgrafēa writing[₂this writingἀναγνῶναι anagnōnai
_V-AARἀναγινώσκωanaginōskōto read₁to read],καὶ kai
_CONJκαίkaiandandτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/who σύγκρισιν sunkrisin
_N-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASF αὐτῆς autēs
_D-GSFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]γνωρίσαι gnōrisai
_V-AARγνωρίζωgnōrizōto make knownto make knownμοι,     moi
_P-DSμοίmoito me[to dwell]πορφύραν porfuran
_N-ASFπορφύραporfurapurplepurpleἐνδύσῃ,     endusē
_V-FMI-2Sἐνδύωenduōto clotheshall be put on ,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/whotheμανιάκης maniakēs
_N-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSM ὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/who χρυσοῦς chrusous
_A-NSMχρύσεοςchruseosgoldenof goldἔσται estai
_V-FMI-3Sἔσομαιesomaiwill be[Zabud]ἐπὶ epi
_PREPἐπίepiupon/to/againstuponτὸν ton
_T-ASMὁhothe/this/who τράχηλόν trachēlon
_N-ASMτράχηλοςtrachēlosneckyour neck,σου,     sou
_P-GSσοῦsouyou[guard]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandτρίτος tritos
_A-NSMτρίτοςtritosthirdas thirdἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginτῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/who βασιλείᾳ basileia
_N-DSFβασιλείαbasileiakingdommy kingdomμου.     mou
_P-GSμοῦmouof me[Jesimiel]ἄρξεις.     arxeis
_V-FAI-2Sἄρχωarchōbe first[Archite]  17 Tłum. GrEn. Толк. Na to odpowiadając Daniel rzekł przed królem: „Dary twoje niech zostaną przy tobie, a upominki domu twego daj innemu, wszakże pismo przeczytam tobie, królu, i wykład jego ci pokażę.Тогда отвечал Даниил, и сказал царю: дары твои пусть останутся у тебя, и почести отдай другому; а написанное я прочитаю царю и значение объясню ему. ТогдA tвэщA даніи1лъ и3 речE пред8 царeмъ: да‰ніz: тво‰ съ тоб0ю да бyдутъ, и3 дaръ д0му твоегw2 и3н0му дaждь, ѓзъ же писaніе прочтY царю2 и3 сказaніе є3гw2 возвэщY тебЁ. 5,17Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPτότε tote
_ADVτότεtotethenThenἀπεκρίθη apekrithē
_V-API-3Sἀποκρίνωapokrinōto answeransweredΔανιηλ daniēl
_N-PRIΔανιήλdaniēlDaniel[to enquire]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandεἶπεν eipen
_V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto sayhe saidἐνώπιον enōpion
_PREPἐνώπιονenōpionbeforebeforeτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/whotheβασιλέως basileōs
_N-GSMβασιλεύςbasileuskingking,τα ta
_T-NPNὁhothe/this/who δόματά domata
_N-NPNδόμαdomagift[₂your giftsσου sou
_P-GSσοῦsouyou[guard]σοὶ soi
_P-DSσοίsoiyou[chaff]ἔστω,     estō
_V-PAM-3Sἔστωestōto be[sacrifice]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/whotheδωρεὰν dōrean
_N-ASFδωρεάνdōreanfreelypresentτῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/who οἰκίας oikias
_N-GSFοἰκίαoikiahouseof your houseσου sou
_P-GSσοῦsouyou[guard]ἑτέρῳ heterō
_A-DSMἕτεροςheterosother[₂to anotherδός·     dos
_V-AAM-2Sδίδωμιdidōmito give₁give]!ἐγὼ egō
_P-NSἐγώegōI/we[₂your giftsδὲ de
_PRTδέdethenBut Iτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/who[₂theγραφὴν grafēn
_N-ASFγραφήgrafēa writing₃writingἀναγνώσομαι anagnōsomai
_V-FMI-1Sἀναγινώσκωanaginōskōto read₁shall read]τῷ tō
_T-DSMὁhothe/this/whoto theβασιλεῖ basilei
_N-DSMβασιλεύςbasileuskingking,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/whotheσύγκρισιν sunkrisin
_N-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASF αὐτῆς autēs
_D-GSFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]γνωρίσω gnōrisō
_V-AAS-1Sγνωρίζωgnōrizōto make knownI shall make knownσοι.     soi
_P-DSσοίsoiyou[chaff]  18 Tłum. GrEn. Толк. O królu, Bóg najwyższy dał Nabuchodonozorowi, ojcu twemu, królestwo i wielmożność, sławę i cześć.Царь! Всевышний Бог даровал отцу твоему Навуходоносору царство, величие, честь и славу. Царю2! бGъ вhшній цaрство и3 вели1чество, и3 чeсть и3 слaву дадE навуходон0сору nтцY твоемY, 5,18Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPβασιλεῦ,     basileu
_N-VSMβασιλεύςbasileuskingO king,ὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/who θεὸς theos
_N-NSMθεόςtheosGodGodὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/whotheὕψιστος hupsistos
_A-NSMὕψιστοςhupsistoshighesthighestτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/who[₂theβασιλείαν basileian
_N-ASFβασιλείαbasileiakingdom₃kingdomκαὶ kai
_CONJκαίkaiand₄andτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/who₅theμεγαλωσύνην megalōsunēn
_N-ASFμεγαλωσύνηmegalōsunēmajesty₆greatnessκαὶ kai
_CONJκαίkaiand₇andτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/who₈theτιμὴν timēn
_N-ASFτιμήtimēhonor₉honorκαὶ kai
_CONJκαίkaiand₁₀andτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/who₁₁theδόξαν doxan
_N-ASFδόξαdoxaglory₁₂gloryἔδωκεν edōken
_V-AAI-3Sδίδωμιdidōmito give₁gave]ναβουχοδονοσορ nabouchodonosor
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI τῷ tō
_T-DSMὁhothe/this/who πατρί patri
_N-DSMπατήρpatērfatheryour father.σου,     sou
_P-GSσοῦsouyou[guard]  19 Tłum. GrEn. Толк. A dla wielmożności, którą mu był dał, wszystkie narody, pokolenia i języki drżały i bały się go; których chciał, zabijał, a których chciał, uderzał, których też chciał, wywyższał, a których chciał, poniżał.Пред величием, которое Он дал ему, все народы, племена и языки трепетали и страшились его: кого хотел, он убивал, и кого хотел, оставлял в живых; кого хотел, возвышал, и кого хотел, унижал. и3 t вели1чества, є4же є3мY дадE, вси2 лю1діе, племенA, kзhцы бsху трепeщуще и3 боsщесz t лицA є3гw2: и5хже хотsше ўбивaше, и3 и5хже хотsше біsше, и3 и5хже хотsше возвышaше, и3 и5хже хотsше, т0й смирsше: 5,19Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἀπὸ apo
_PREPἀπόapofrombecause ofτῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/whotheμεγαλωσύνης,     megalōsunēs
_N-GSFμεγαλωσύνηmegalōsunēmajestygreatnessἧς hēs
_R-GSFὅς, ἥhhos ēwhichof whichἔδωκεν edōken
_V-AAI-3Sδίδωμιdidōmito givehe gaveαὐτῷ,     autō
_D-DSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]πάντες pantes
_A-NPMπᾶςpasallallοἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/whotheλαοί,     laoi
_N-NPMλαόςlaosa peoplepeoples,φυλαί,     fulai
_N-NPFφυλήfulētribetribes,γλῶσσαι glōssai
_N-NPFγλῶσσαglōssatonguelanguagesἦσαν ēsan
_V-IAI-3Pἦνēnwas[pledge]τρέμοντες tremontes
_V-PAPRPτρέμωtremōto trembletremblingκαὶ kai
_CONJκαίkaiandandφοβούμενοι foboumenoi
_V-PMPRPφοβέωfobeōto fearfearingἀπὸ apo
_PREPἀπόapofromfromπροσώπου prosōpou
_N-GSNπρόσωπονprosōponfacebeforeαὐτοῦ·     autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]οὓς hous
_R-APMοὖςousear[sheep]ἠβούλετο,     ēbouleto
_V-IMI-3Sβούλομαιboulomaito planhe willedαὐτὸς autos
_D-NSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἀνῄρει,     anērei
_V-IAI-3Sἀναιρέωanaireōto killdid away with,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandοὓς hous
_R-APMοὖςousear[sheep]ἠβούλετο,     ēbouleto
_V-IMI-3Sβούλομαιboulomaito planhe willedαὐτὸς autos
_D-NSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἔτυπτεν,     etupten
_V-IAI-3Sτύπτωtuptōto strikebeat,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandοὓς hous
_R-APMοὖςousear[sheep]ἠβούλετο,     ēbouleto
_V-IMI-3Sβούλομαιboulomaito planhe willedαὐτὸς autos
_D-NSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ὕψου,     hupsou
_V-IAI-3Sὑψόωhupsoōto lift upraised up high,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandοὓς hous
_R-APMοὖςousear[sheep]ἠβούλετο,     ēbouleto
_V-IMI-3Sβούλομαιboulomaito planhe willedαὐτὸς autos
_D-NSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἐταπείνου.     etapeinou
_V-IAI-3Sταπεινόωtapeinoōto humblehumbled.  20 Tłum. GrEn. Толк. Lecz, gdy się podniosło serce jego, i duch lego stwardniał pychą, złożony został ze stolicy królestwa swego i odjęta została sława jego,Но когда сердце его надмилось и дух его ожесточился до дерзости, он был свержен с царского престола своего и лишен славы своей, и3 є3гдA вознесeсz сeрдце є3гw2 и3 ўтверди1сz дyхъ є3гw2 є4же през0рствовати, сведeсz t прест0ла цaрства, и3 слaва и3 чeсть tsсz t негw2, 5,20Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndὅτε hote
_ADVὅτεhotewhenwhenὑψώθη hupsōthē
_V-API-3Sὑψόωhupsoōto lift up[₂was raised up highἡ hē
_T-NSFὁhothe/this/who καρδία kardia
_N-NSFκαρδίαkardiaheart₁his heart],αὐτοῦ autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandτὸ to
_T-NSNὁhothe/this/who πνεῦμα pneuma
_N-NSNπνεῦμαpneumaspirit/breathhis spiritαὐτοῦ autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἐκραταιώθη ekrataiōthē
_V-API-3Sκραταιόωkrataioōto strengthenwas fortifiedτοῦ tou
_T-GSNὁhothe/this/who ὑπερηφανεύσασθαι,     huperēfaneusasthai
_V-AMRstrong:GV-AMRstrong:GV-AMRstrong:GV-AMR κατηνέχθη katēnechthē
_V-API-3Sκαταφέρωkataferōto vote againsthe was brought downἀπὸ apo
_PREPἀπόapofromfromτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/whotheθρόνου thronou
_N-GSMθρόνοςthronosthronethroneτῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/whoof theβασιλείας basileias
_N-GSFβασιλείαbasileiakingdomkingdom,αὐτοῦ,     autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἡ hē
_T-NSFὁhothe/this/whotheτιμὴ timē
_N-NSFτιμήtimēhonorhonorἀφῃρέθη afērethē
_V-API-3Sἀφαιρέωafaireōto removewas removedἀπ'     ap
_PREPἀπόapofromfromαὐτοῦ,     autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]  21 Tłum. GrEn. Толк. i wygnany był od synów ludzkich; ale i serce jego stało się podobne do zwierzęcego i z osłami leśnymi było mieszkanie jego, trawę też jadł jak wół i rosą niebieską ciało jego było skrapiane, aż poznał, że Najwyższy ma moc w królestwie ludzkim, a kogokolwiek zechce, nad nim ustanowi.и отлучен был от сынов человеческих, и сердце его уподобилось звериному, и жил он с дикими ослами; кормили его травою, как вола, и тело его орошаемо было небесною росою, доколе он познал, что над царством человеческим владычествует Всевышний Бог и поставляет над ним, кого хочет. и3 t человBкъ tгнaсz, и3 сeрдце є3гw2 со ѕвэрьми2 tдaсz, и3 житіE є3гw2 со ди1віими nслы6, и3 трав0ю ѓки волA питaху є3го2, и3 t росы2 небeсныz њроси1сz тёло є3гw2, д0ндеже ўразумЁ, ћкw владёетъ бGъ вhшній цaрствомъ человёческимъ, и3 є3мyже х0щетъ, дaстъ є5. 5,21Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἀπὸ apo
_PREPἀπόapofromfromτῶν tōn
_T-GPMὁhothe/this/whotheἀνθρώπων anthrōpōn
_N-GPMἄνθρωποςanthrōposa humanmenἐξεδιώχθη,     exediōchthē
_V-API-3Sἐκδιώκωekdiōkōto persecutehe was driven out,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἡ hē
_T-NSFὁhothe/this/who καρδία kardia
_N-NSFκαρδίαkardiahearthis heartαὐτοῦ autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]μετὰ meta
_PREPμετάmetawith/after[₂withτῶν tōn
_T-GPNὁhothe/this/who₃theθηρίων thēriōn
_N-GPNθηρίονthērionwild animal₄wild beastsἐδόθη,     edothē
_V-API-3Sδίδωμιdidōmito give₁was given ],καὶ kai
_CONJκαίkaiandandμετὰ meta
_PREPμετάmetawith/afterwithὀνάγρων onagrōn
_N-GPMstrong:GN-GPMstrong:GN-GPMstrong:GN-GPM ἡ hē
_T-NSFὁhothe/this/whotheκατοικία katoikia
_N-NSFκατοικίαkatoikiadwellinghe dwelt.αὐτοῦ,     autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndχόρτον chorton
_N-ASMχόρτοςchortosgrassgrassὡς hōs
_CONJὡςhōswhich/how[₃asβοῦν boun
_N-ASMβοῦςbousox₄an oxἐψώμιζον epsōmizon
_V-IAI-3Sψωμίζωpsōmizōto feed/dole out₁was fedαὐτόν,     auton
_D-ASMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἀπὸ apo
_PREPἀπόapofrom[₃ofτῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/who₄theδρόσου drosou
_N-GSFstrong:GN-GSFstrong:GN-GSFstrong:GN-GSF τοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/who₆of theοὐρανοῦ ouranou
_N-GSMοὐρανόςouranosheaven₇heavenτὸ to
_T-NSNὁhothe/this/who σῶμα sōma
_N-NSNσῶμαsōmabody₁his bodyαὐτοῦ autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἐβάφη,     ebafē
_V-API-3Sβάπτωbaptōto dip₂was dipped],ἕως heōs
_PREPἕωςheōsuntiluntilοὗ hou
_R-GSMοὐouno[Carmi]ἔγνω egnō
_V-AAI-3Sγινώσκωginōskōto knowhe knewὅτι hoti
_CONJὅτιhotithat/sincethatκυριεύει kurieuei
_V-PAI-3Sκυριεύωkurieuōto lord over[₃dominatedὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/who θεὸς theos
_N-NSMθεόςtheosGod₁Godὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/whotheὕψιστος hupsistos
_A-NSMὕψιστοςhupsistoshighest₂ highest]τῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/who βασιλείας basileias
_N-GSFβασιλείαbasileiakingdomkingdomτῶν tōn
_T-GPMὁhothe/this/who[that]ἀνθρώπων,     anthrōpōn
_N-GPMἄνθρωποςanthrōposa humanof men,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandᾧ hō
_R-DSMὮōOmega[Sippai]ἂν an
_PRTἄνanif[Ahithophel]δόξῃ,     doxē
_V-AAS-3Sδόξαdoxaglory[Gibeon]δώσει dōsei
_V-FAI-3Sδίδωμιdidōmito givehe givesαὐτήν.     autēn
_D-ASFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]  22 Tłum. GrEn. Толк. Ty też, Baltazarze, synu jego, nie uniżyłeś serca twego, chociaż to wszystko wiedziałeś,И ты, сын его Валтасар, не смирил сердца твоего, хотя знал все это, И# ты2 u5бо, сhне є3гw2 валтасaре, не смири1лъ є3си2 сeрдца твоегw2 пред8 гDемъ: не вс‰ ли сі‰ вёдалъ є3си2; 5,22Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndσὺ su
_P-NSσύsuyou[rest]ὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/who υἱὸς huios
_N-NSMυἱόςhuiossonhis son,αὐτοῦ autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]βαλτασαρ baltasar
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI οὐκ ouk
_ADVοὐounohumbled notἐταπείνωσας etapeinōsas
_V-AAI-2Sταπεινόωtapeinoōto humblehumbled notτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/who καρδίαν kardian
_N-ASFκαρδίαkardiaheartyour heartσου sou
_P-GSσοῦsouyou[guard]κατενώπιον katenōpion
_PREPκατενώπιονkatenōpionbeforein frontοὗ hou
_R-GSMοὐouno[Carmi]πάντα panta
_A-APNπᾶςpasallallταῦτα tauta
_D-APNταῦταtautathis[reward]ἔγνως,     egnōs
_V-AAI-2Sγινώσκωginōskōto knowyou knew.  23 Tłum. GrEn. Толк. ale się podniosłeś przeciw Panu niebieskiemu, i naczynia domu jego przyniesiono przed ciebie, a ty i panowie twoi, i żony twoje, i nałożnice twoje piliście wino z nich, a nadto bogów srebrnych i złotych, miedzianych, żelaznych, kamiennych i drewnianych, którzy nie widzą ani nie słyszą ani nie czują, chwaliłeś, a Boga, który tchnienie twe i wszystkie drogi twoje ma w ręce swej, nie uczciłeś.но вознесся против Господа небес, и сосуды дома Его принесли к тебе, и ты и вельможи твои, жены твои и наложницы твои пили из них вино, и ты славил богов серебряных и золотых, медных, железных, деревянных и каменных, которые ни видят, ни слышат, ни разумеют; а Бога, в руке Которого дыхание твое и у Которого все пути твои, ты не прославил. но на гDа бGа нбcнаго вознeслсz є3си2, и3 сосyды хрaма є3гw2 принес0ша пред8 тебE, тh же и3 вельмHжи твои2, и3 налHжницы тво‰ и3 возлежaщыz (w4крестъ) тебє2, віно2 піsсте и4ми: и3 б0ги златы6z и3 срє1брzныz, и3 мBдzныz и3 желBзныz, и3 кaмєнныz и3 древ‰ныz, и5же ни ви1дzтъ, ни слhшатъ, ни разумёютъ, похвали1лъ є3си2, ґ бGа, ў негHже дыхaніе твоE въ руцЁ є3гw2, и3 вси2 путіE твои2, того2 не прослaвилъ є3си2. 5,23Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἐπὶ epi
_PREPἐπίepiupon/to/againstagainstτὸν ton
_T-ASMὁhothe/this/whotheκύριον kurion
_N-ASMκύριοςkurioslordlordθεὸν theon
_N-ASMθεόςtheosGodGodτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/whotheοὐρανοῦ ouranou
_N-GSMοὐρανόςouranosheavenof heavenὑψώθης,     hupsōthēs
_V-API-2Sὑψόωhupsoōto lift upyou were haughty,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandτὰ ta
_T-APNὁhothe/this/who σκεύη skeuē
_N-APNσκεῦοςskeuosvesselitemsτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/whotheοἴκου oikou
_N-GSMοἶκοςoikoshouseof his houseαὐτοῦ,     autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἤνεγκαν ēnenkan
_V-AAI-3Pφέρωferōto bear/leadthey broughtἐνώπιόν enōpion
_PREPἐνώπιονenōpionbeforebeforeσου,     sou
_P-GSσοῦsouyou[guard]καὶ kai
_CONJκαίkaiandevenσὺ su
_P-NSσύsuyou[rest]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandοἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/who μεγιστᾶνές megistanes
_N-NPMμεγιστάνmegistangreat manyour great men,σου,     sou
_P-GSσοῦsouyou[guard]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandαἱ hai
_T-NPFὁhothe/this/who παλλακαί pallakai
_N-NPFstrong:GN-NPFstrong:GN-NPFstrong:GN-NPF σου sou
_P-GSσοῦsouyou[guard]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandαἱ hai
_T-NPFὁhothe/this/who παράκοιτοί parakoitoi
_N-NPFstrong:GN-NPFstrong:GN-NPFstrong:GN-NPF σου sou
_P-GSσοῦsouyou[guard]οἶνον,     oinon
_N-ASMοἶνοςoinoswine[₂wineἐπίνετε epinete
_V-IAI-2Pπίνωpinōto drink₁drank]ἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginαὐτοῖς autois
_D-DPNαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandτοὺς tous
_T-APMὁhothe/this/who θεοὺς theous
_N-APMθεόςtheosGodgodsτοὺς tous
_T-APMὁhothe/this/whotheχρυσοῦς chrusous
_A-APMχρύσεοςchruseosgoldenof gold,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἀργυροῦς argurous
_A-APMἀργύρεοςargureossilverof silver,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandχαλκοῦς chalkous
_A-APMstrong:GA-APMstrong:GA-APMstrong:GA-APM καὶ kai
_CONJκαίkaiandandσιδηροῦς sidērous
_A-APMσιδήρεοςsidēreosironof iron,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandξυλίνους xulinous
_A-APMξύλινοςxulinoswoodenof wood,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandλιθίνους,     lithinous
_A-APMλίθινοςlithinosstoneof stones,οἱ hoi
_R-NPMὁhothe/this/who οὐ ou
_ADVοὐounosee not,βλέπουσιν blepousin
_V-PAI-3Pβλέπωblepōto seesee not,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandοὐκ ouk
_ADVοὐounohear not,ἀκούουσιν akouousin
_V-PAI-3Pἀκούωakouōto hearhear not,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandοὐ ou
_ADVοὐounoknow not,γινώσκουσιν,     ginōskousin
_V-PAI-3Pγινώσκωginōskōto knowknow not,ᾔνεσας ēnesas
_V-AAI-2Sαἰνέωaineōto praiseyou praised;καὶ kai
_CONJκαίkaiandandτὸν ton
_T-ASMὁhothe/this/whothe onesθεόν,     theon
_N-ASMθεόςtheosGodGodοὗ hou
_R-GSMοὐounoyou glorified not.ἡ hē
_T-NSFὁhothe/this/whotheπνοή pnoē
_N-NSFπνοήpnoēwind/breathyour breathσου sou
_P-GSσοῦsouyou[guard]ἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginχειρὶ cheiri
_N-DSFχείρcheirhandhis hand,αὐτοῦ autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandπᾶσαι pasai
_A-NPFπᾶςpasallallαἱ hai
_T-NPFὁhothe/this/who ὁδοί hodoi
_N-NPFὁδόςhodosroadyour ways --σου sou
_P-GSσοῦsouyou[guard]αὐτὸν auton
_D-ASMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]οὐκ ouk
_ADVοὐouno[Carmi]ἐδόξασας.     edoxasas
_V-AAI-2Sδοξάζωdoxazōto glorifyyou glorified not.  24 Tłum. GrEn. Толк. Przeto od niego posłany został palec ręki, która pisała to, co jest wyrażone.За это и послана от Него кисть руки, и начертано это писание. Сегw2 рaди t лицA є3гw2 п0слани бhша пeрсты ручнjи и3 писaніе сіE вчини1ша. 5,24Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPδιὰ dia
_PREPδιάdiathrough/because ofOn account ofτοῦτο touto
_D-ASNτοῦτοtoutothat[drowsiness]ἐκ ek
_PREPἐκekof/from[₄fromπροσώπου prosōpou
_N-GSNπρόσωπονprosōponface₅his presenceαὐτοῦ autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἀπεστάλη apestalē
_V-API-3Sἀποστέλλωapostellōto send₃was sentἀστράγαλος astragalos
_N-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSM χειρὸς cheiros
_N-GSFχείρcheirhand₂of a hand],καὶ kai
_CONJκαίkaiandandτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/who γραφὴν grafēn
_N-ASFγραφήgrafēa writingthis writingταύτην tautēn
_D-ASFοὗτοςhoutosthis/he/she/itthis,ἐνέταξεν.     enetaxen
_V-AAI-3Sstrong:GV-AAI-3Sstrong:GV-AAI-3Sstrong:GV-AAI-3S   25 Tłum. GrEn. Толк. A to jest pismo, które jest napisane: Mane, Tekel, Fares.И вот что начертано: мене, мене, текел, упарсин. Сe же є4сть писaніе вчинeное: мани2, fекeл, фaрес. 5,25Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndαὕτη hautē
_D-NSFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἡ hē
_T-NSFὁhothe/this/whotheγραφὴ grafē
_N-NSFγραφήgrafēa writingwritingἡ hē
_T-NSFὁhothe/this/who[that]ἐντεταγμένη entetagmenē
_V-RMPRSstrong:GV-RMPRSstrong:GV-RMPRSstrong:GV-RMPRS μανη manē
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI θεκελ thekel
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI φαρες.     fares
_N-PRIΦάρεςfaresPerezPeres.  26 Tłum. GrEn. Толк. A ten jest wykład słów: Mane: policzył Bóg królestwo twoje i kres mu położył.Вот и значение слов: мене - исчислил Бог царство твое и положил конец ему; СE сказaніе глаг0ла: мани2, и3змёри бGъ цaрство твоE и3 скончA є5: 5,26Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPτοῦτο touto
_D-NSNτοῦτοtoutothat[drowsiness]τὸ to
_T-NSNὁhothe/this/whotheσύγκριμα sunkrima
_N-NSNstrong:GN-NSNstrong:GN-NSNstrong:GN-NSN τοῦ tou
_T-GSNὁhothe/this/whoof theῥήματος·     rēmatos
_N-GSNῥῆμαrēmawordsaying,μανη,     manē
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ἐμέτρησεν emetrēsen
_V-AAI-3Sμετρέωmetreōto measureGod measuredὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/whoGod measuredθεὸς theos
_N-NSMθεόςtheosGodGod measuredτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/who βασιλείαν basileian
_N-ASFβασιλείαbasileiakingdomyour kingdomσου sou
_P-GSσοῦsouyou[guard]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἐπλήρωσεν eplērōsen
_V-AAI-3Sπληρόωplēroōto fulfillfinishedαὐτήν·     autēn
_D-ASFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]  27 Tłum. GrEn. Толк. Tekel: zważony jesteś na wadze i znaleziono cię za lekkim.Текел - ты взвешен на весах и найден очень легким; fекeл, постaвисz въ мёрилэхъ и3 њбрётесz лишaемо: 5,27Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPθεκελ,     thekel
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ἐστάθη estathē
_V-API-3Sἵστημιhistēmito standit was setἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginζυγῷ zugō
_N-DSMζυγόςzugosyoke/scalesyokeκαὶ kai
_CONJκαίkaiandandεὑρέθη heurethē
_V-API-3Sεὑρίσκωheuriskōto find/meetfoundὑστεροῦσα·     husterousa
_V-PAPRSὑστερέωhustereōto lacklacking.  28 Tłum. GrEn. Толк. Fares: rozdzielone jest królestwo twoje i dano je Medom i Persom.”Перес - разделено царство твое и дано Мидянам и Персам. фaрес, раздэли1сz цaрство твоE и3 дадeсz ми1дwмъ и3 пeрсwмъ. 5,28Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPφαρες,     fares
_N-PRIΦάρεςfaresPerezPeres --διῄρηται diērētai
_V-RMI-3Sδιαιρέωdiaireōto distribute[₂was dividedἡ hē
_T-NSFὁhothe/this/who βασιλεία basileia
_N-NSFβασιλείαbasileiakingdom₁your kingdom]σου,     sou
_P-GSσοῦsouyou[guard]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἐδόθη edothē
_V-API-3Sδίδωμιdidōmito givewas givenΜήδοις mēdois
_N-DPMΜῆδοςmēdosMede[Jokshan]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandΠέρσαις persais
_N-DPMstrong:GN-DPMstrong:GN-DPMstrong:GN-DPM   29 Tłum. GrEn. Толк. Wtedy z rozkazu króla obleczono Daniela w szkarłat i włożono łańcuch złoty na szyję jego i obwołano o nim, że miał władzę jako trzeci w królestwie jego.Тогда по повелению Валтасара облекли Даниила в багряницу и возложили золотую цепь на шею его, и провозгласили его третьим властелином в царстве. И# речE валтасaръ: (њблецhте и5). И# њблек0ша даніи1ла въ багрzни1цу, и3 гри1вну златyю возложи1ша на вhю є3гw2, и3 проповёда њ нeмъ, є4же бhти є3мY кнsзю трeтіему во цaрствэ є3гw2. 5,29Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndεἶπεν eipen
_V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto sayBelshazzar spoke,Βαλτασαρ baltasar
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἐνέδυσαν enedusan
_V-AAI-3Pἐνδύωenduōto clothethey put onτὸν ton
_T-ASMὁhothe/this/who Δανιηλ daniēl
_N-PRIΔανιήλdaniēlDaniel[to enquire]πορφύραν porfuran
_N-ASFπορφύραporfurapurplepurple,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandτὸν ton
_T-ASMὁhothe/this/whotheμανιάκην maniakēn
_N-ASMstrong:GN-ASMstrong:GN-ASMstrong:GN-ASM τὸν ton
_T-ASMὁhothe/this/who χρυσοῦν chrusoun
_A-ASMχρύσεοςchruseosgolden₁gold]περιέθηκαν periethēkan
_V-AAI-3Pπεριτίθημιperitithēmito put onthey putπερὶ peri
_PREPπερίperiaboutaroundτὸν ton
_T-ASMὁhothe/this/who τράχηλον trachēlon
_N-ASMτράχηλοςtrachēlosneckhis neck,αὐτοῦ.     autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἐκήρυξεν ekēruxen
_V-AAI-3Sκηρύσσωkērussōto preachproclaimedπερὶ peri
_PREPπερίperiaboutconcerningαὐτοῦ,     autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]εἶναι einai
_V-PARεἶναιeinaito exist[Gezrite]αὐτὸν auton
_D-ASMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἄρχοντα archonta
_N-ASMἄρχωνarchōnruler[₂rulerτρίτον triton
_A-ASMτρίτοςtritosthird₁third]ἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginτῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/whotheβασιλείᾳ.     basileia
_N-DSFβασιλείαbasileiakingdomkingdom.  30 Tłum. GrEn. Толк. Tejże nocy zabity został Baltazar, lcról chaldejski,В ту же самую ночь Валтасар, царь Халдейский, был убит, Валтасaра царS халдeйска ўби1ша въ тY н0щь, 5,30Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPἐν en
_PREPἐνenin/on/amongInαὐτῇ autē
_D-DSFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]τῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/who νυκτὶ nukti
_N-DSFνύξnuxnightnightἀναιρέθη anairethē
_V-API-3Sἀναιρέωanaireōto kill[₆was done away withΒαλτασαρ baltasar
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/who₂theβασιλεὺς basileus
_N-NSMβασιλεύςbasileusking₃kingὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/who₄of theΧαλδαίων chaldaiōn
_N-GPMΧαλδαῖοςchaldaiosChaldean[linen]  31 Tłum. GrEn. Толк. a Dariusz Med nastąpił na królestwo, gdy miał sześćdziesiąt dwa lata.и Дарий Мидянин принял царство, будучи шестидесяти двух лет.дaрій же ми1дzнинъ пріS цaрство, сhй шести1десzти и3 двою2 лётъ.5,31Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndΔαρεῖος dareios
_N-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSM ὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/whotheμηδος mēdos
_N-NSMΜῆδοςmēdosMede[Jokshan]παρέλαβεν parelaben
_V-AAI-3Sπαραλαμβάνωparalambanōto taketookτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/whotheβασιλείαν.     basileian
_N-ASFβασιλείαbasileiakingdomkingdom,ὢν ōn
_V-PAPRSὅς, ἥhhos ēwhich[to trade]ἐτῶν etōn
_N-GPNἔτοςetosyear[₃yearsἑξήκοντα hexēkonta
_N-NUIἑξήκονταhexēkontasixty₁sixtyδύο.     duo
_N-NUIδύοduotwo₂two].