Styl fragmentu
*Zezwalaj na cookies aby zapamiętać ustawienia
MENU
Fragment:
Księga Estery
Księga Estery
CZĘŚC 1 (1,1 – 4,17)NIEBEZPIECZEŃSTWO ZGUBY ZAGRAŻAJĄCE ŻYDOMI. ODRZUCENIE KRÓLOWEJ WASTI (1,1-22). Uczta Aswerusa dla książąt i możnych (1-4), dla całego ludu (5-8). Uczta wydana przez królowę (9). Królowa wzbrania się przyjść przed króla (10-12a). Król rozgniewany radzi się mędrców (12b-20). Odrzucenie królowej Wasli (21-22).
11 Za dni Aswerusa, który panował od Indyj aż do Etiopii nad stu dwudziestu siedmiu prowincjami,2 gdy siedział na stolicy królestwa swego, Susan miastem królestwa jego pierwszym było.3 Trzeciego tedy roku panowania swego sprawił wielką ucztę wszystkim książętom i sługom swoim, najmożniejszym z Persów i najznakomitszym z Medów,4 i starostom krain przed sobą, przez długi czas, to jest przez sto osiemdziesiąt dni, aby okazać bogactwa chwały królestwa swego i wielkość i chlubę możności swojej.5 A gdy się dni uczty skończyły, wezwał wszystek lud, który się znalazł w Susan, od największego aż do najmniejszego i kazał przez siedem dni ucztę nagotować w wejściu do ogrodu i gaju, który królewską uprawą i ręką był szczepiony. 6 I wisiały po wszystkich stronach opony białe i zielone i błękitne, zawieszone na sznurach bisiorowych i szkarłatnych, które były przez kółka z kości słoniowej przewleczone i na słupach marmurowych zawieszone. Łóżka też złote i srebrne rozstawione były na posadzce, szmaragdowym i marmurowym kamieniem wyłożonej i dziwnie rozmaitymi obrazami ozdobionej.7 A ci, którzy byli zaproszeni, pili z kubków złotych, i na coraz innych naczyniach wnoszono potrawy; wino też, tak jak wielmożność królewskiej przystało, obficie i co najlepsze nalewano.8 A nie było nikogo, który by nie chcących do picia przymuszał, ale jak król postanowił, stawiając nad każdym stołem jednego z książąt swoich, aby brał każdy, co by chciał.9 Wasti królowa sprawiła też ucztę dla niewiast w pałacu, gdzie król Aswerus zwykł był mieszkać.10 A tak dnia siódmego, gdy sobie król podweselił, a po zbytnim piciu zagrzał się winem, rozkazał Maumamowi, Bazacie, Harbonie, Bagacie, Abgacie, Zetarowi i Charchasowi, siedmiu rzezańcom, którzy przed oczyma jego służyli, 11 aby przywiedli królowę Wasů przed króla, włożywszy na głowę jej koronę, aby pokazał wszystkim ludziom i książętom piękność jej, bo bardzo piękna była.12 Lecz ona wzbraniała się i na królewski rozkaz, który dał przez rzezańców, przyjść nie chciała. Rozgniewany tym i wielką złością zapalony,13 zapytał król mędrców, którzy według zwyczaju królewskiego zawsze przy nim byli, i za których radą wszystko czynił, bo znali ustawy 14 i prawa przodków (a byli pierwsi i najbliżsi: Charsena, Setar, Adnaata, Tarsis, Mares, Marsana i Mamuchan, siedmiu książąt perskich i medyjskich, którzy patrzyli na oblicze króla i pierwsi po nim zwykli byli siadać),15 jakiemu wyrokowi podlega królowa Wasti, która rozkazu Aswerusa króla, danego przez rzezańców, wykonać nie chciała.16 I odpowiedział Mamuchan, co król słyszał i książęta: „Nie tylko króla obraziła królowa Wasti, ale i wszystkie narody i książąt, którzy są po wszystkich ziemiach króla Aswerusa.17 Bo rozejdzie się mowa o królowej do wszystkich niewiast, tak iż wzgardzą mężami swymi i rzekną: „l Król Aswerus kazał, aby królowa Wasti weszła do niego, a ona nie chciała.18 „I za tym przykładem wszystkie żony książąt perskich i medyjskich lekce sobie będą ważyć rozkazania mężów. Słuszny przeto jest gniew królewski.19 Jeśli ci się podoba, niech wyjdzie wyrok od oblicza twego, a niech będzie napisany wedle prawa Persów i Medów, którego się przestępować nie godzi, aby żadną miarą więcej Wasti do króla nie wchodziła, ale żeby królestwo jej otrzymała inna, która jest lepsza niż ona.20 A to po wszystkim państwie (które jest bardzo szerokie) ziem twoich niech będzie obwołane, i wszystkie żony, tak wielkich jak i małych, niech oddają cześć małżonkom swoim”.21 Podobała się rada jego królowi i książętom i uczynił król według rady Mamuchana,22 i rozesłał listy po wszystkich ziemiach królestwa swego w różnych językach i pismach, aby każdy naród słyszeć i czytać mógł, że mężowie są zwierzchnikami i starszymi w domach swoich, i żeby to po wszystkich narodach obwołano. WYBÓR ESTERY NA MIEJSCE WASTI (2,1-23). Zarządzenie, mające na celu wybór nowej królowej (1-4). Estera, wychowanica Mardocheusza (5-7), znajduje łaskę u eunucha Egeusza (8-11). Wprowadzanie panien do króla (12-14); kolej Estery, jej wybór na królowę (15-18). Estera powiadamia króla o spisku na jego życic, odkrytym przez Mardocheusza (19-23).
21 Z Gdy się to tak stało i gdy się uśmierzył gniew króla Aswerusa wspomniał na Wasti, i co była uczyniła i co ucierpiała.2 I rzekli dworzanie królewscy i służebnicy jego: „Niech szukają królowí dzieweczek,3 panienek i nadobnych, i niech roześlą ludzi, którzy by wypatrzyli po wszystkich krainach dzieweczki piękne i panny, i niech je przywiodą do miasta Susan i oddadzą je do domu niewiast pod rękę Egeusza rzezańca, który jest ochmistrzem i stróżem niewiast królewskich, i niech otrzymają strój niewieści i inne rzeczy do potrzeby.4 A która się ze wszystkich oczom królewskim spodoba, ta niech króluje zamiast Wasti.” Podobała się mowa królowi, i tak jak poddali, uczynić rozkazał.5 Był mąż Żyd w mieście Susan, imieniem Mardocheusz, syn Jaira, syna Semeja, syna Cisa, z pokolenia Jeminiego, 6 który był przeniesiony z Jeruzalem naonczas, gdy Nabuchodonozor, król babiloński, przeniósł Jechoniasza, króla judzkiego.7 Ten wychowywał córkę brata swego Edissę, którą drugim imieniem zwano Estera, i oboje rodziców straciła, a była piękna bardzo i wdzięcznej twarzy. A po śmierci ojca i matki jej przybrał ją sobie Mardocheusz za córkę. –8 A gdy się rozgłosił dekret króla i według rozkazu jego wiele pięknych panien do Susan przywodzono i Egeuszowi rzezańcowi oddawano, Esterę też między innymi pannami oddano mu, aby była chowana w poczcie niewiast.9 Ta mu się spodobała i znalazła łaskę w oczach jego. I rozkazał rzezańcowi, aby przyspieszył pielęgnację niewieścią i aby jej dał część jej i siedem co najpiękniejszych panienek z domu królewskiego i tak ją, jak i służebne panny jej przybrał i ozdobił.10 A ona nie chciała mu oznajmić narodu i ojczyzny swojej, bo jej był nakazał Mardocheusz, aby o tej rzeczy całkiem milczała.11 On zaś przechadzał się codzień przed przysionkiem domu, w którym wybrane panny chowano, troszcząc się o zdrowie Estery i chcąc wiedzieć, co się z nią dzieje.12 A gdy przychodził czas dla każdej za porządkiem panienki, żeby wejść do króla, zanim dokonano wszystkiego, co do pielęgnacji niewieściej należało, upływał dwunasty miesiąc; mianowicie przez sześć miesięcy namaszczały się olejkiem z mirry, a przez drugie sześć barwiczek i rzeczy wonnych używały.13 A gdy miały wejść do króla, o cokolwiek prosiły, co do ozdoby należało, otrzymywały, i ubrawszy się, jak się im podobało, z domu niewiast przechodziły do łożnicy królewskiej.14 A która weszła wieczór, rano wychodziła, i stamtąd była odprowadzana do drugiego domu, który był pod ręką Susagazego, rzezańca, który był przełożonym nad nałożnicami królewskimi; a nie miała możności wrócić się więcej do króla, ażby król zechciał i po imieniu jej przyjść rozkazał. –15 A gdy przeminął czas porządkiem, nadchodził dzień, którego Estera, córka Abihaila, brata Mardocheusza, którą sobie przybrał za córkę, miała wejść do krola. Ona nie szukała strojów niewieścich, ale cokolwiek chciał Egeusz, rzezaniec, stróż panien, to jej dał na ozdobę; bo była bardzo kształtna, a niewymowną pięknością zdała się oczom wszystkich wdzięczną i miłą. 16 Wprowadzona tedy została do pokoju króla Aswerusa miesiąca dziesiątego, który zowią Tebet, siódmego roku królestwa jego. 17 I umiłował ją król bardziej niż wszystkie niewiasty, i miała przed nim łaskę i miłosierdzie nad wszystkie niewiasty, i włożył na głowę jej koronę królestwa, i uczynił ją królową na miejscu Wasti.18 I rozkazał nagotować ucztę bardzo wielką dla wszystkich książąt i sług swoich na pojęcie i na wesele Estery. I dał odpocznienie wszystkim ziemiom i rozdawał dary według szczodrobliwości książęcej.19 A gdy poraz drugi szukano i zbierano panny, Mardocheusz siedział u drzwi królewskich.20 A Estera jeszcze nie oznajmiła ojczyzny i narodu swego, według rozkazu jego; bo, cokolwiek on rozkazał, przestrzegała Estera, i tak wszystko czyniła, jak wtedy zwykła była, gdy ją malutką wychowywał.21 Tego tedy czasu, gdy Mardocheusz siedział u drzwi królewskich, rozgniewali się Bagatan i Tares, dwaj rzezańcy królewscy, którzy byli odźwiernymi i u pierwszego progu pałacu siadali, i chcieli się targnąć na króla i zabić go.22 To nie było tajne Mardocheuszowi, i wnet oznajmił królowej Esterze, a ona królowi imieniem Mardocheusza, który do niej rzecz tę był doniósł.23 Gdy zbadano rzecz i stwierdzono, powieszono obu na szubienicy. I podano to do historii, i w kroniki wpisano przed królem. DEKRET O WYTĘPIENIU ŻYDÓW (3, 1-15). Wywyższenie Amana (1-2a). Mardocheusz odmawia mu pokłonu (2b-5). Aman rozgniewany, postanawia zemścić się na wszystkich Żydach (6) i wyprasza w tym celu dekret u Aswerusa (7-11). Ogłoszenie dekretu (12-15).
31 Potem król Aswerus wywyższył Amana, syna Amadaty, który był z rodu Agaga, i wystawił stolicę jego nad wszystkich książąt, których miał.2 I wszyscy słudzy królewscy, którzy we drzwiach pałacu byli, klękali i kłaniali się Amanowi, bo im tak pan rozkazał. Sam tylko Mardocheusznie klękał ani mu się nie kłaniał.3 Rzekli mu słudzy królewscy, którzy przed drzwiami pałacu siadali: „Czemu wbrew innym nie zachowujesz przykazania królewskiego?”4 A gdy to często mawiali, a on słuchać nie chciał, powiedzieli Amanowi, chcąc wiedzieć, czy będzie trwał w postanowieniu; bo im był powiedział, że był Żydem.5 Gdy to usłyszał Aman i sam doświadczył, że Mardocheusz nie klękał przed nim ani mu się kłaniał, rozgniewał się bardzo.6 I za nic sobie nie miał na jednym Mardocheuszu położyć ręce swe; bo usłyszał, że był z narodu żydowskiego, i raczej chciał wytracić wszystek naród Żydów, którzy byli w królestwie Aswerusa.7 Miesiąca pierwszego (który zowią Nisan), roku dwunastego królestwa Aswerusa, rzucono los, który po hebrajsku zowią pur, w skrzynkę przed Amanem, którego dnia i którego miesiąca naród żydowski miał być wygubiony. I wyszedł miesiąc dwunasty, który zowią Adar.8 I rzekł Aman królowi Aswerusowi: „Jest lud po wszystkich krainach królestwa twego rozproszony i między sobą podzielony, nowych praw i zwyczajów używający, a nadto gardzący królewskim rozkazaniem. A wiesz bardzo dobrze, że nie jest pożyteczne królestwu twojemu, aby się miał rozzuchwalić przez pobłażliwość.9 Jeśli ci się podoba, wydaj wyrok, aby zginął, a dziesięć tysięcy talentów odważę podskarbim skarbu twego.10 Zdjął tedy król sygnet, którego używał, z ręki swej i dał go Amanowi, synowi Amadaty z rodu Agaga, nieprzyjacielowi żydowskiemu.11 I rzekł do niego: „Srebro, które mi obiecujesz, niech twoje będzie; z ludem czyń, co ci się podoba.”12 I przyzwano pisarzów królewskich, pierwszego miesiąca, Nisana, trzynastego dnia tegoż miesiąca, i napisano, jak rozkazał Aman, do wszystkich książąt królewskich i sędziów krain i rozmaitych narodów, jak każdy na ród mógł według różności języków czytać i rozumieć, imieniem króla Aswerusa; a listy, zapieczętowane sygnetem jego,13 rozesłano przez posłów królewskich do wszystkich ziemi, aby zabito i wygładzono wszystkich Żydów od dziecięcia aż do starca, dziatki i niewiasty, jednego dnia, to jest trzynastego miesiąca dwunastego, który zowią Adar, a majętność ich aby zrabowali.14 A treść listów ta była, aby wszystkie krainy wiedziały i przygotowały się na dzień wymieniony.15 Spieszyli się posłowie, których wysłano, aby rozkazanie królewskie wypełnić. I natychmiast w Susan przybito wyrok, gdy król i Aman biesiadowali, a wszyscy Żydzi, którzy byli w mieście, płakali. ŻAŁOBA MARDOCHEUSZA, PLAN ESTERY (4,1-17). Żałoba Mardocheusza i Żydów (1-3). Estera wywiaduje się o powód żałoby (4-6); Mardocheusz go jej podaje i wzywa ją, by wstawiła się za Żydami u króla (7-9); rozprasza jej wątpliwości (10-14). Postanowienie Estery (15-17).
4
Warsz. King J. 41 Tłum. GrEn. Толк. Gdy to usłyszał Mardocheusz, rozdarł szaty swe i oblókł się w wór, posypał głowę popiołem i na ulicy wpośród miasta krzyczał wielkim głosem, okazując gorzkość serca swego,Когда Мардохей узнал все, что делалось, разодрал одежды свои и возложил на себя вретище и пепел, и вышел на средину города и взывал с воплем великим и горьким: [истребляется народ ни в чем не повинный!]
Мардохeй же разумёвъ замышлsемое, раздрA ри6зы сво‰ и3 њблечeсz во врeтище и3 посhпасz пeпеломъ: и3 скочи1въ въ прострaнную ќлицу грaда, возопи2 в0племъ вели1кимъ и3 г0рькимъ: взимaетсz р0дъ ничт0же преступи1вый.
4,1Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPὉ ho
T-NSMὁhothe/this/who δὲ de
PRTδέdethenButΜαρδοχαῖος mardochaios
N-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSM ἐπιγνοὺς epignous
V-AAPRSἐπιγινώσκωepiginōskōto come to knowrealizingτὸ to
T-ASNὁhothe/this/whotheσυντελούμενον sunteloumenon
V-PMPASσυντελέωsunteleōto completeend,διέρρηξεν dierrēxen
V-AAI-3Sδιαρρήγνυμιdiarrēgnumito teartoreτὰ ta
T-APNὁhothe/this/who ἱμάτια himatia
N-APNἱμάτιονhimationclothinghis garments,αὐτοῦ autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
CONJκαίkaiandandἐνεδύσατο enedusato
V-AMI-3Sἐνδύωenduōto clotheput onσάκκον sakkon
N-ASMσάκκοςsakkossackclothsackcloth,καὶ kai
CONJκαίkaiandandκατεπάσατο katepasato
V-AMI-3Sstrong:GV-AMI-3Sstrong:GV-AMI-3Sstrong:GV-AMI-3S σποδὸν spodon
N-ASMσποδόςspodosashesashes;καὶ kai
CONJκαίkaiandandἐκπηδήσας ekpēdēsas
V-AAPRSstrong:GV-AAPRSstrong:GV-AAPRSstrong:GV-AAPRS διὰ dia
PREPδιάdiathrough/because ofthroughτῆς tēs
T-GSFὁhothe/this/whotheπλατείας plateias
A-GSFπλατεῖαplateiawide street/roadsquareτῆς tēs
T-GSFὁhothe/this/whoof theπόλεως poleōs
N-GSFπόλιςpoliscitycity,ἐβόα eboa
V-IAI-3Sβοάωboaōto cry outhe yelledφωνῇ fōnē
N-DSFφωνήfōnēvoice/sound[2voiceμεγάλῃ megalē
A-DSFμέγαςmegasgreat1with a great],Αἴρεται airetai
V-PMI-3Sαἴρωairōto take up[4 to be taken awayἔθνος ethnos
N-NSNἔθνοςethnosGentiles1A nationμηδὲν mēden
A-NSNμηδείςmēdeisnothing3no oneἠδικηκός. ēdikēkos
V-RAPRSἀδικέωadikeōto harm2having wronged]. 2 Tłum. GrEn. Толк. i z tym krzykiem aż do drzwi pałacu idąc; bo się nie godziło obleczonemu w wór wnijść na dwór królewski.И дошел до царских ворот [и остановился,] так как нельзя было входить в царские ворота во вретище [и с пеплом].
И# пріи1де дaже до врaтъ царeвыхъ и3 стA: не лёть бо бЁ є3мY вни1ти во дв0ръ во врeтище њблечeну и3 пeпеломъ њсhпану сyщу.
4,2Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndἦλθεν ēlthen
V-AAI-3Sἔρχομαιerchomaito come/gohe cameἕως heōs
PREPἕωςheōsuntiluntoτῆς tēs
T-GSFὁhothe/this/whotheπύλης pulēs
N-GSFπύληpulēgategateτοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/whoof theβασιλέως basileōs
N-GSMβασιλεύςbasileuskingking,καὶ kai
CONJκαίkaiandandἔστη· estē
V-AAI-3Sἵστημιhistēmito standstood;οὐ ou
ADVοὐouno[3notγὰρ gar
PRTγάρgarfor1forἦν ēn
V-IAI-3Sἦνēnwas[pledge]ἐξὸν exon
V-PAPRSἔξεστι, ἐξόνexesti exonbe permitted4allowed]αὐτῷ autō
D-DSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]εἰσελθεῖν eiselthein
V-AARεἰσέρχομαιeiserchomaito enterto enterεἰς eis
PREPεἰςeistowardintoτὴν tēn
T-ASFὁhothe/this/whotheαὐλὴν aulēn
N-ASFαὐλήaulēpalace/courtyardcourtyardσάκκον sakkon
N-ASMσάκκοςsakkossackcloth[2sackclothἔχοντι echonti
V-PAPMSἔχωechōto have/be1having on]καὶ kai
CONJκαίkaiandandσποδόν. spodon
N-ASMσποδόςspodosashesashes. 3 Tłum. GrEn. Толк. Po wszystkich też krainach, miasteczkach i miejscach, do których okrutny wyrok królewski doszedł, była niezmierna żałość u Żydów, post, krzyk i płacz, i wielu ich zamiast pościeli woru i popiołu używało.Равно и во всякой области и месте, куда только доходило повеление царя и указ его, было большое сетование у Иудеев, и пост, и плач, и вопль; вретище и пепел служили постелью для многих.
И# во всsцэй странЁ, и3дёже покaзовахусz пис†ніz (царє1ва), в0пль бЁ и3 плaчь и3 рыдaніе превeліе їудewмъ, врeтище и3 пeпелъ постилaху себЁ.
4,3Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndἐν en
PREPἐνenin/on/amonginπάσῃ pasē
A-DSFπᾶςpasalleveryχώρᾳ, chōra
N-DSFχώραchōracountryplaceοὗ hou
ADVοὐouno[Carmi]ἐξετίθετο exetitheto
V-IPI-3Sἐκτίθημιektithēmito explain/expose[3were displayedτὰ ta
T-NPNὁhothe/this/who1theγράμματα, grammata
N-NPNγράμμαgrammasomething written2letters]κραυγὴ kraugē
N-NSFκραυγήkraugēshoutinga cry,καὶ kai
CONJκαίkaiandandκοπετὸς kopetos
N-NSMκοπετόςkopetoslamentationbeating of the breast,καὶ kai
CONJκαίkaiandandπένθος penthos
N-NSNπένθοςpenthosgrief[2mourningμέγα mega
A-NSNμέγαςmegasgreat1great]τοῖς tois
T-DPMὁhothe/this/whoamong theΙουδαίοις, ioudaiois
N-DPMἸουδαῖοςioudaiosJewish[Hachmoni]σάκκον sakkon
N-ASMσάκκοςsakkossackclothsackclothκαὶ kai
CONJκαίkaiandandσποδὸν spodon
N-ASMσποδόςspodosashesashesἔστρωσαν estrōsan
V-AAI-3Pστρώννυμιstrōnnumito spreadthey made bedsἑαυτοῖς. heautois
D-DPMἑαυτοῦheautoumy/your/him-selffor themselves. 4 Tłum. GrEn. Толк. I weszły panny służebne Estery i rzezańcy, i oznajmili jej. Usłyszawszy to zlękła się, i posłała szatę, aby go, zdjąwszy zeń wór, w nią ubrali; lecz on jej przyjąć nie chciał. И пришли служанки Есфири и евнухи ее и рассказали ей, и сильно встревожилась царица. И послала одежды, чтобы Мардохей надел их и снял с себя вретище свое. Но он не принял.
И# внид0ша рабы6ни и3 є3vнyси цари6цыны и3 возвэсти1ша є4й. И# смzтeсz ўслhшавши бhвшее: и3 послA ри6зы њблещи2 мардохeа и3 снsти врeтище є3гw2. И# не послyша.
4,4Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndεἰσῆλθον eisēlthon
V-AAI-3Pεἰσέρχομαιeiserchomaito enter[8enteredαἱ hai
T-NPFὁhothe/this/who1theἅβραι habrai
N-NPFstrong:GN-NPFstrong:GN-NPFstrong:GN-NPF καὶ kai
CONJκαίkaiand3andοἱ hoi
T-NPMὁhothe/this/who4theεὐνοῦχοι eunouchoi
N-NPMεὐνοῦχοςeunouchoseunuch5eunuchsτῆς tēs
T-GSFὁhothe/this/who6of theβασιλίσσης basilissēs
N-GSFβασίλισσαbasilissaqueen7queen],καὶ kai
CONJκαίkaiandandἀνήγγειλαν anēngeilan
V-AAI-3Pἀναγγέλλωanangellōto reportthey announcedαὐτῇ, autē
D-DSFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
CONJκαίkaiandAndἐταράχθη etarachthē
V-API-3Sταράσσωtarassōto troubleshe was disturbedἀκούσασα akousasa
V-AAPRSἀκούωakouōto hearhearingτὸ to
T-ASNὁhothe/this/whotheγεγονὸς gegonos
V-RAPASγίνομαιginomaito betaking place.καὶ kai
CONJκαίkaiandAndἀπέστειλεν apesteilen
V-AAI-3Sἀποστέλλωapostellōto sendshe sentστολίσαι stolisai
V-AARstrong:GV-AARstrong:GV-AARstrong:GV-AAR τὸν ton
T-ASMὁhothe/this/who Μαρδοχαῖον mardochaion
N-ASMstrong:GN-ASMstrong:GN-ASMstrong:GN-ASM καὶ kai
CONJκαίkaiandandἀφελέσθαι afelesthai
V-AMRἀφαιρέωafaireōto removeto removeαὐτοῦ autou
D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]τὸν ton
T-ASMὁhothe/this/whotheσάκκον, sakkon
N-ASMσάκκοςsakkossackclothsackcloth;ὁ ho
T-NSMὁhothe/this/who δὲ de
PRTδέdethenbutοὐκ ouk
ADVοὐounohe did notἐπείσθη. epeisthē
V-API-3Sπείθωpeithōto persuadeyield. 5 Tłum. GrEn. Толк. I zawoławszy Atacha rzezańca, którego jej był król dał za sługę, rozkazała mu, aby poszedł do Mardocheusza i dowiedział się od niego, dlaczego to czyni.Тогда позвала Есфирь Гафаха, одного из евнухов царя, которого он приставил к ней, и послала его к Мардохею узнать: что это и отчего это?
є3сfи1рь же призвA ґхраfeа скопцA своего2, предстоsщаго є4й,
4,5Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPἡ hē
T-NSFὁhothe/this/whoAnd thenδὲ de
PRTδέdethenAnd thenΕσθηρ esthēr
N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI προσεκαλέσατο prosekalesato
V-AMI-3Sπροσκαλέωproskaleōto call to/summoncalled onΑχραθαῖον achrathaion
N-ASMstrong:GN-ASMstrong:GN-ASMstrong:GN-ASM τὸν ton
T-ASMὁhothe/this/who εὐνοῦχον eunouchon
N-ASMεὐνοῦχοςeunouchoseunuchher eunuchαὐτῆς, autēs
D-GSFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ὃς hos
R-NSMὅς, ἥhhos ēwhichwhoπαρειστήκει pareistēkei
V-RAI-3Sπαρίστημιparistēmito stand bystood besideαὐτῇ, autē
D-DSFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
CONJκαίkaiandAndἀπέστειλεν apesteilen
V-AAI-3Sἀποστέλλωapostellōto sendshe sentμαθεῖν mathein
V-AARμανθάνωmanthanōto learnto learnαὐτῇ autē
D-DSFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]παρὰ para
PREPπαράparafrom/with/besidefromτοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/who Μαρδοχαίου mardochaiou
N-GSMstrong:GN-GSMstrong:GN-GSMstrong:GN-GSM τὸ to
T-ASNὁhothe/this/whotheἀκριβές· akribes
A-ASNstrong:GA-ASNstrong:GA-ASNstrong:GA-ASN 6 Tłum. GrEn. Толк. I wyszedłszy Atach poszedł do Mardocheusza, stojącego na ulicy miejskiej przed drzwiami pałacu.И пошел Гафах к Мардохею на городскую площадь, которая пред царскими воротами.
и3 послA є3го2 ўвёдати t мардохeа и4стину.
4,6Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABP 7 Tłum. GrEn. Толк. Ten mu powiedział wszystko, co się działo jak Aman obiecał, że za wytracenie Żydów wniesie srebro do skarbów królewskich.И рассказал ему Мардохей обо всем, что с ним случилось, и об определенном числе серебра, которое обещал Аман отвесить в казну царскую за Иудеев, чтобы истребить их;
Мардохeй же сказA є3мY бhвшее, и3 њбэщaніе, є4же њбэщA ґмaнъ царю2 въ сокр0вищный д0мъ (положи1ти) дeсzть тhсzщъ тал†нтъ сребрA, да погуби1тъ їудє1й:
4,7Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPὁ ho
T-NSMὁhothe/this/who δὲ de
PRTδέdethenAndΜαρδοχαῖος mardochaios
N-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSM ὑπέδειξεν hupedeixen
V-AAI-3Sὑποδείκνυμιhupodeiknumito showindicatedαὐτῷ autō
D-DSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]τὸ to
T-ASNὁhothe/this/whotheγεγονὸς gegonos
V-RAPASγίνομαιginomaito betaking place,καὶ kai
CONJκαίkaiandandτὴν tēn
T-ASFὁhothe/this/whotheἐπαγγελίαν, epangelian
N-ASFἐπαγγελίαepangeliapromisepromiseἣν hēn
R-ASFἦνēnwas[pledge]ἐπηγγείλατο epēngeilato
V-AMI-3Sἐπαγγέλλωepangellōto professHaman promisedΑμαν aman
N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI τῷ tō
T-DSMὁhothe/this/whoto theβασιλεῖ basilei
N-DSMβασιλεύςbasileuskingking,εἰς eis
PREPεἰςeistowardforτὴν tēn
T-ASFὁhothe/this/who[3to theγάζαν gazan
N-ASFΓάζαgazaGazah[Beth-pazzez]ταλάντων talantōn
N-GPNτάλαντονtalantontalent2talentsμυρίων, muriōn
A-GPNμύριοιmurioimyriad1ten thousand],ἵνα hina
CONJἵναhinain order that/tothatἀπολέσῃ apolesē
V-AAS-3Sἀπολλύωapolluōto destroyhe should destroyτοὺς tous
T-APMὁhothe/this/whotheΙουδαίους· ioudaious
N-APMἸουδαῖοςioudaiosJewish[Hachmoni] 8 Tłum. GrEn. Толк. Kopię też wyroku, który był przybity w Susan, dał mu, aby pokazał królowej i napomniał ją, aby weszła do króla i prosiła go za ludem swoim.и вручил ему список с указа, обнародованного в Сузах, об истреблении их, чтобы показать Есфири и дать ей знать обо всем; притом наказывал ей, чтобы она пошла к царю и молила его о помиловании и просила его за народ свой, [вспомнив дни смирения своего, когда она воспитывалась под рукою моею, потому что Аман, второй по царе, осудил нас на смерть, и чтобы призвала Господа и сказала о нас царю, да избавит нас от смерти].
и3 списaніе (повелёніz) и3здaннагw въ сyсэхъ (грaдэ) на погублeніе и4хъ дадE є3мY, да покaжетъ є3сfи1ри: и3 речE є3мY, заповёдати є4й и3ти2 моли1ти царS и3 проси1ти є3го2 њ лю1дехъ, поминaющи дни6 смирeніz твоегw2, кaкw воспитaна є3си2 въ руцЁ моeй, занE ґмaнъ вторhй по цари2 глаг0ла проти1ву нaмъ на смeрть: призови2 гDа и3 глаг0ли царю2 њ нaсъ, да и3збaвитъ нaсъ t смeрти.
4,8Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndτὸ to
T-ASNὁhothe/this/whotheἀντίγραφον antigrafon
N-ASNstrong:GN-ASNstrong:GN-ASNstrong:GN-ASN τὸ to
T-ASNὁhothe/this/whothe oneἐν en
PREPἐνenin/on/amonginΣούσοις sousois
N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ἐκτεθὲν ektethen
V-APPASἐκτίθημιektithēmito explain/exposebeing displayedὑπὲρ huper
PREPὑπέρhuperabove/forforτοῦ tou
T-GSNὁhothe/this/who ἀπολέσθαι apolesthai
V-AMRἀπολλύωapolluōto destroydestroyingαὐτοὺς autous
D-APMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἔδωκεν edōken
V-AAI-3Sδίδωμιdidōmito givehe gaveαὐτῷ autō
D-DSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]δεῖξαι deixai
V-AARδεικνύωdeiknuōto showto showτῇ tē
T-DSFὁhothe/this/who Εσθηρ esthēr
N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI καὶ kai
CONJκαίkaiandAndεἶπεν eipen
V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto sayhe toldαὐτῷ autō
D-DSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἐντείλασθαι enteilasthai
V-AMRἐντέλλωentellōto orderto give charge toαὐτῇ autē
D-DSFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]εἰσελθούσῃ eiselthousē
V-AAPMSεἰσέρχομαιeiserchomaito enterto enterπαραιτήσασθαι paraitēsasthai
V-AMRstrong:GV-AMRstrong:GV-AMRstrong:GV-AMR τὸν ton
T-ASMὁhothe/this/whotheβασιλέα basilea
N-ASMβασιλεύςbasileuskingking,καὶ kai
CONJκαίkaiandandἀξιῶσαι axiōsai
V-AARἀξιόωaxioōto deem worthyto be found worthyαὐτὸν auton
D-ASMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]περὶ peri
PREPπερίperiaboutforτοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/whotheλαοῦ laou
N-GSMλαόςlaosa peoplepeople,μνησθεῖσα mnēstheisa
V-APPRSμιμνήσκωmimnēskōto rememberremembering,ἡμερῶν hēmerōn
N-GPFἡμέραhēmeradaydaysταπεινώσεώς tapeinōseōs
N-GSFταπείνωσιςtapeinōsislowlinessof your low estate,σου sou
P-GSσοῦsouyou[guard]ὡς hōs
CONJὡςhōswhich/howhowἐτράφης etrafēs
V-API-2Sτρέφωtrefōto feedyou were maintainedἐν en
PREPἐνenin/on/amongbyχειρί cheiri
N-DSFχείρcheirhandmy hand;μου, mou
P-GSμοῦmouof me[Jesimiel]διότι dioti
CONJδιότιdiotibecausebecauseΑμαν aman
N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ὁ ho
T-NSMὁhothe/this/whothe oneδευτερεύων deutereuōn
V-PAPRSstrong:GV-PAPRSstrong:GV-PAPRSstrong:GV-PAPRS τῷ tō
T-DSMὁhothe/this/whoto theβασιλεῖ basilei
N-DSMβασιλεύςbasileuskingkingἐλάλησεν elalēsen
V-AAI-3Sλαλέωlaleōto speakspeaksκαθ' kath
PREPκατάkataaccording toagainstἡμῶν hēmōn
P-GPἡμῶνhēmōnof us[harm]εἰς eis
PREPεἰςeistowardforθάνατον· thanaton
N-ASMθάνατοςthanatosdeathdeath.ἐπικάλεσαι epikalesai
V-AMM-2Sἐπικαλέωepikaleōto call (on)/nameYou call uponτὸν ton
T-ASMὁhothe/this/whotheκύριον kurion
N-ASMκύριοςkurioslordlord,καὶ kai
CONJκαίkaiandandλάλησον lalēson
V-AAM-2Sλαλέωlaleōto speakspeakτῷ tō
T-DSMὁhothe/this/whoto theβασιλεῖ basilei
N-DSMβασιλεύςbasileuskingkingπερὶ peri
PREPπερίperiaboutconcerningἡμῶν hēmōn
P-GPἡμῶνhēmōnof us[harm]καὶ kai
CONJκαίkaiandevenρυσαι rusai
V-AMM-2Sῥύομαιruomaito rescueto rescueημας ēmas
P-APἡμᾶςhēmasus[crime]εκ ek
PREPἐκekof/fromfromθανατου thanatou
N-GSMθάνατοςthanatosdeathdeath. 9 Tłum. GrEn. Толк. Wróciwszy się Atach, powiedział Esterze wszystko, co rzekł Mardocheusz. И пришел Гафах и пересказал Есфири слова Мардохея.
Вшeдъ же ґхраfeй, повёда є3сfи1ри вс‰ глаг0лы сі‰.
4,9Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPεἰσελθὼν eiselthōn
V-AAPRSεἰσέρχομαιeiserchomaito enter[3enteredδὲ de
PRTδέdethen1Andὁ ho
T-NSMὁhothe/this/who Αχραθαῖος achrathaios
N-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSM ἐλάλησεν elalēsen
V-AAI-3Sλαλέωlaleōto speakspokeαὐτῇ autē
D-DSFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]πάντας pantas
A-APMπᾶςpasallallτοὺς tous
T-APMὁhothe/this/who λόγους logous
N-APMλόγοςlogoswordthese words.τούτους. toutous
D-APMτούτουςtoutousthese[to shake] 10 Tłum. GrEn. Толк. Ona mu odpowiedziała i kazała powiedzieć Mardocheuszowi:И сказала Есфирь Гафаху и послала его сказать Мардохею:
И# речE є3сfи1рь ко ґхраfeю: и3ди2 къ мардохeю и3 рцы2:
4,10Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPεἶπεν eipen
V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto say[3saidδὲ de
PRTδέdethen1AndΕσθηρ esthēr
N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI πρὸς pros
PREPπρόςprosto/withtoΑχραθαῖον achrathaion
N-ASMstrong:GN-ASMstrong:GN-ASMstrong:GN-ASM Πορεύθητι poreuthēti
V-APM-2Sπορεύωporeuōto goYou goπρὸς pros
PREPπρόςprosto/withtoΜαρδοχαῖον mardochaion
N-ASMstrong:GN-ASMstrong:GN-ASMstrong:GN-ASM καὶ kai
CONJκαίkaiandandεἰπὸν eipon
V-AAM-2Sλέγωlegōto speak[dry land]ὅτι hoti
CONJὅτιhotithat/since[vineyard] 11 Tłum. GrEn. Толк. „Wszyscy słudzy króla i wszystkie krainy, które pod mocą jego są, wiedzą, iż, jeśliby kto, czy to mężczyzna, czy niewiasta, nie będąc wezwany, wszedł do wewnętrznego przedsionka królewskiego, bez żadnej zwłoki ma być zabity, chybaby król laskę złotą ku niemu wyciągnął na znak łaski, i tak mógłby żywym zostać. Jakże tedy ja mam wejść do króla, która już trzydzieści dni nie jestem wezwana do niego ?”все служащие при царе и народы в областях царских знают, что всякому, и мужчине и женщине, кто войдет к царю во внутренний двор, не быв позван, один суд - смерть; только тот, к кому прострет царь свой золотой скипетр, останется жив. А я не звана к царю вот уже тридцать дней.
понeже вси2 kзhцы цaрствіz вёдzтъ, ћкw всsкъ мyжъ и3ли2 женA, и4же ѓще вни1детъ ко царeви во внyтренній д0мъ не при1званъ, нёсть є3мY спасeніz, т0чію къ немyже ѓще прострeтъ цaрь златhй жeзлъ, сeй спасeнъ бyдетъ: ѓзъ же нёсмь званA вни1ти ко царю2 сE ўжE три1десzть днjй.
4,11Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPΤὰ ta
T-NPNὁhothe/this/who[2theἔθνη ethnē
N-NPNἔθνοςethnosGentiles3nationsπάντα panta
A-NPNπᾶςpasall1All]τῆς tēs
T-GSFὁhothe/this/whoof theβασιλείας basileias
N-GSFβασιλείαbasileiakingdomkingdomγινώσκει ginōskei
V-PAI-3Sγινώσκωginōskōto knowknowὅτι hoti
CONJὅτιhotithat/sincethat,πᾶς pas
A-NSMπᾶςpasalleveryἄνθρωπος anthrōpos
N-NSMἄνθρωποςanthrōposa humanmanἢ ē
CONJὁhothe/this/whotheγυνή, gunē
N-NSFγυνήgunēwomanwoman,ὃς hos
R-NSMὅς, ἥhhos ēwhichwhoεἰσελεύσεται eiseleusetai
V-FMI-3Sεἰσέρχομαιeiserchomaito entershall enterπρὸς pros
PREPπρόςprosto/withtoτὸν ton
T-ASMὁhothe/this/whotheβασιλέα basilea
N-ASMβασιλεύςbasileuskingking,εἰς eis
PREPεἰςeistowardintoτὴν tēn
T-ASFὁhothe/this/who αὐλὴν aulēn
N-ASFαὐλήaulēpalace/courtyard[2courtyardτὴν tēn
T-ASFὁhothe/this/who1theἐσωτέραν esōteran
A-ASFCἐσωτέρωesōterōinner1inner]ἄκλητος, aklētos
A-NSFstrong:GA-NSFstrong:GA-NSFstrong:GA-NSF οὐκ ouk
ADVοὐounothere is noἔστιν estin
V-PAI-3Sἐστίestihe is[to sacrifice]αὐτῷ autō
D-DSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]σωτηρία· sōtēria
N-NSFσωτηρίαsōtēriasalvationdeliverance to him,πλὴν plēn
ADVπλήνplēnbut/howeverexceptᾧ hō
R-DSMὮōOmega[Sippai]ἐκτείνει ekteinei
V-PAI-3Sἐκτείνωekteinōto stretch out[3stretches outὁ ho
T-NSMὁhothe/this/whotheβασιλεὺς basileus
N-NSMβασιλεύςbasileusking2king]τὴν tēn
T-ASFὁhothe/this/whotheχρυσῆν chrusēn
A-ASFχρύσεοςchruseosgoldengoldenῥάβδον, rabdon
N-ASFῥάβδοςrabdosrodrod,οὗτος houtos
D-NSMοὗτοςhoutosthis/he/she/itthis oneσωθήσεται· sōthēsetai
V-FPI-3Sσῴζωsōzōto saveshall be delivered;κἀγὼ kagō
CONJκἀγώkagōand Iand Iοὐ ou
ADVοὐounohave notκέκλημαι keklēmai
V-RMI-1Sκαλέωkaleōto callbeen calledεἰσελθεῖν eiselthein
V-AARεἰσέρχομαιeiserchomaito enterto enterπρὸς pros
PREPπρόςprosto/withtoτὸν ton
T-ASMὁhothe/this/who[that]βασιλέα, basilea
N-ASMβασιλεύςbasileuskingking --εἰσὶν eisin
V-PAI-3Pεἰσίeisithey are[Gilonite]αὗται hautai
D-NPFοὗτοςhoutosthis/he/she/ittheseἡμέραι hēmerai
N-NPFἡμέραhēmeraday[2daysτριάκοντα. triakonta
N-NUIτριάκονταtriakontathirty1thirty]. 12 Tłum. GrEn. Толк. Gdy to usłyszał Mardocheusz, znowu dał znać Esterze mówiąc:И пересказали Мардохею слова Есфири.
И# возвэсти2 ґхраfeй мардохeю вс‰ глаг0лы є3сfи6рины.
4,12Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndἀπήγγειλεν apēngeilen
V-AAI-3Sἀπαγγέλλωapangellōto announceHatach reportedΑχραθαῖος achrathaios
N-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSM Μαρδοχαίῳ mardochaiō
N-DSMstrong:GN-DSMstrong:GN-DSMstrong:GN-DSM πάντας pantas
A-APMπᾶςpasallallτοὺς tous
T-APMὁhothe/this/who λόγους logous
N-APMλόγοςlogoswordwordsΕσθηρ. esthēr
N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI 13 Tłum. GrEn. Толк. „Nie mniemaj, że jedynie swoje życie uratujesz spośród wszystkich Żydów, ponieważ jesteś w domu królewskim;И сказал Мардохей в ответ Есфири: не думай, что ты одна спасешься в доме царском из всех Иудеев.
И# речE мардохeй ко ґхраfeю: и3ди2 и3 рцы2 є4й: є3сfи1ре, да не речeши въ себЁ, ћкw ты2 є3ди1на спасeшисz во цaрствіи пaче всёхъ їудє1й:
4,13Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndεἶπεν eipen
V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto sayMordecai saidΜαρδοχαῖος mardochaios
N-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSM πρὸς pros
PREPπρόςprosto/withtoΑχραθαῖον achrathaion
N-ASMstrong:GN-ASMstrong:GN-ASMstrong:GN-ASM Πορεύθητι poreuthēti
V-APM-2Sπορεύωporeuōto goGoκαὶ kai
CONJκαίkaiandandεἰπὸν eipon
V-AAM-2Sλέγωlegōto speak[dry land]αὐτῇ autē
D-DSFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]Εσθηρ, esthēr
N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI μὴ mē
ADVμήmēnotyou should notεἴπῃς eipēs
V-AAS-2Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto saysayσεαυτῇ seautē
D-DSFσεαυτοῦseautouyourselfto yourselfὅτι hoti
CONJὅτιhotithat/sincethatσωθήσῃ sōthēsē
V-FPI-2Sσῴζωsōzōto saveyou shall be deliveredμόνη monē
A-NSFμόνοςmonosalonealoneἐν en
PREPἐνenin/on/amonginτῇ tē
T-DSFὁhothe/this/whotheβασιλείᾳ basileia
N-DSFβασιλείαbasileiakingdomkingdomπαρὰ para
PREPπαράparafrom/with/besideofπάντας pantas
A-APMπᾶςpasallallτοὺς tous
T-APMὁhothe/this/whotheΙουδαίους· ioudaious
N-APMἸουδαῖοςioudaiosJewish[Hachmoni] 14 Tłum. GrEn. Толк. bo jeśli teraz milczeć będziesz, innym sposobem będą wybawieni Żydzi, a ty i dom ojca twego zginiecie. A kto wie, czyś nie dlatego dostąpiła królestwa, abyś na taki czas była gotowa ?” Если ты промолчишь в это время, то свобода и избавление придет для Иудеев из другого места, а ты и дом отца твоего погибнете. И кто знает, не для такого ли времени ты и достигла достоинства царского?
занE ѓще преслyшаеши въ сіE врeмz, tи1нуду п0мощь и3 покр0въ бyдетъ їудewмъ, тh же и3 д0мъ nтцA твоегw2 поги1бнете: и3 кто2 вёсть, ѓще на сіE врeмz воцари1ласz є3си2;
4,14Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPὡς hōs
CONJὡςhōswhich/howSoὅτι hoti
CONJὅτιhotithat/sincethatἐὰν ean
CONJἐάνeanififπαρακούσῃς parakousēs
V-AAS-2Sstrong:GV-AAS-2Sstrong:GV-AAS-2Sstrong:GV-AAS-2S ἐν en
PREPἐνenin/on/amongatτούτῳ toutō
D-DSMτούτῳtoutōto this[Noadiah]τῷ tō
T-DSMὁhothe/this/who καιρῷ, kairō
N-DSMκαιρόςkairostime/right timetime,ἄλλοθεν allothen
ADVstrong:GADVstrong:GADVstrong:GADV βοήθεια boētheia
N-NSFβοήθειαboētheiahelphelpκαὶ kai
CONJκαίkaiandandσκέπη skepē
N-NSFstrong:GN-NSFstrong:GN-NSFstrong:GN-NSF ἔσται estai
V-FMI-3Sἔσομαιesomaiwill be[Zabud]τοῖς tois
T-DPMὁhothe/this/whoto theΙουδαίοις, ioudaiois
N-DPMἸουδαῖοςioudaiosJewish[Hachmoni]σὺ su
P-NSσύsuyou[rest]δὲ de
PRTδέdethenbut youκαὶ kai
CONJκαίkaiandandὁ ho
T-NSMὁhothe/this/whotheοἶκος oikos
N-NSMοἶκοςoikoshousehouseτοῦ tou
T-GSMὁhothe/this/who πατρός patros
N-GSMπατήρpatērfatherof your fatherσου sou
P-GSσοῦsouyou[guard]ἀπολεῖσθε· apoleisthe
V-FPI-2Pἀπολλύωapolluōto destroywill be destroyed;καὶ kai
ADVκαίkaiandandτίς tis
I-NSMτιςtisonewhoοἶδεν oiden
V-RAI-3Sεἴδωeidōto knowknowsεἰ ei
CONJεἰeiififεἰς eis
PREPεἰςeistowardforτὸν ton
T-ASMὁhothe/this/who καιρὸν kairon
N-ASMκαιρόςkairostime/right timethis occasionτοῦτον touton
D-ASMτοῦτονtoutonthis[Non]ἐβασίλευσας; ebasileusas
V-AAI-2Sβασιλεύωbasileuōto reignyou reigned. 15 Tłum. GrEn. Толк. Znowu Estera do Mardocheusza te słowa przesłała:И сказала Есфирь в ответ Мардохею:
И# послA є3сfи1рь пришeдшаго къ нeй ко мардохeю, глаг0лющи:
4,15Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJκαίkaiandAndἐξαπέστειλεν exapesteilen
V-AAI-3Sἐξαποστέλλωexapostellōto send out/awayEsther sentΕσθηρ esthēr
N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI τὸν ton
T-ASMὁhothe/this/whotheἥκοντα hēkonta
V-PAPASἔξωexōout/outside(r)[to crush]πρὸς pros
PREPπρόςprosto/withtoαὐτὴν autēn
D-ASFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]πρὸς pros
PREPπρόςprosto/withtoΜαρδοχαῖον mardochaion
N-ASMstrong:GN-ASMstrong:GN-ASMstrong:GN-ASM λέγουσα legousa
V-PAPRSλέγωlegōto speaksaying, 16 Tłum. GrEn. Толк. „Idź, a zbierz wszystkich Żydów, których w Susan znajdziesz, a módlcie się za mnie. Nie jedzcie ani pijcie przez trzy dni i przez trzy noce; a ja podobnie będę pościć ze służebnicami swymi, a wtedy wnijdę do króla czyniąc przeciw prawu, jako nie wezwana, i narażając się na śmierci niebezpieczeństwo.” пойди, собери всех Иудеев, находящихся в Сузах, и поститесь ради меня, и не ешьте и не пейте три дня, ни днем, ни ночью, и я с служанками моими буду также поститься и потом пойду к царю, хотя это против закона, и если погибнуть - погибну.
Шeдъ собери2 їудє1и и5же въ сyсэхъ, и3 пости1тесz њ мнЁ, и3 не kди1те нижE пjйте три2 дни6 дeнь и3 н0щь: ѓзъ же и3 служє1бницы мо‰ (тaкожде) не и4мамы ћсти: и3 тогдA вни1ду ко царю2 кромЁ зак0на, ѓще и3 поги1бнути ми2 приключи1тсz.
4,16Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPΒαδίσας badisas
V-AAPRSstrong:GV-AAPRSstrong:GV-AAPRSstrong:GV-AAPRS ἐκκλησίασον ekklēsiason
V-AAM-2Sstrong:GV-AAM-2Sstrong:GV-AAM-2Sstrong:GV-AAM-2S τοὺς tous
T-APMὁhothe/this/whoof theΙουδαίους ioudaious
N-APMἸουδαῖοςioudaiosJewish[Hachmoni]τοὺς tous
T-APMὁhothe/this/who ἐν en
PREPἐνenin/on/amonginΣούσοις sousois
N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI καὶ kai
CONJκαίkaiandandνηστεύσατε nēsteusate
V-AAM-2Pνηστεύωnēsteuōto fastyou all fastἐπ' ep
PREPἐπίepiupon/to/againstforἐμοὶ emoi
P-DSἐμοίemoiI[pestilence]καὶ kai
CONJκαίkaiandAndμὴ mē
ADVμήmēnotyou should not eatφάγητε fagēte
V-AAS-2Pφαγεῖνfageinto eat[soul]μηδὲ mēde
CONJμηδέmēdenotnorπίητε piēte
V-AAS-2Pπίνωpinōto drinkdrinkἐπὶ epi
PREPἐπίepiupon/to/againstforἡμέρας hēmeras
N-APFἡμέραhēmeraday[2daysτρεῖς treis
N-NUIτρεῖς, τρίαtreis triathree1three] --νύκτα nukta
N-ASFνύξnuxnightnightκαὶ kai
CONJκαίkaiandandἡμέραν, hēmeran
N-ASFἡμέραhēmeradayday.κἀγὼ kagō
CONJκἀγώkagōand IAnd Iδὲ de
PRTδέdethen[terror]καὶ kai
CONJκαίkaiandandαἱ hai
T-NPFὁhothe/this/whotheἅβραι habrai
N-NPFstrong:GN-NPFstrong:GN-NPFstrong:GN-NPF μου mou
P-GSμοῦmouof me[Jesimiel]ἀσιτήσομεν, asitēsomen
V-FAI-1Pstrong:GV-FAI-1Pstrong:GV-FAI-1Pstrong:GV-FAI-1P καὶ kai
CONJκαίkaiandandτότε tote
ADVτότεtotethenthenεἰσελεύσομαι eiseleusomai
V-FMI-1Sεἰσέρχομαιeiserchomaito enterI shall enterπρὸς pros
PREPπρόςprosto/withtoτὸν ton
T-ASMὁhothe/this/whotheβασιλέα basilea
N-ASMβασιλεύςbasileuskingkingπαρὰ para
PREPπαράparafrom/with/besidecontrary toτὸν ton
T-ASMὁhothe/this/whotheνόμον, nomon
N-ASMνόμοςnomoslawlaw,ἐὰν ean
CONJἐάνeanifeven ifκαὶ kai
ADVκαίkaiandeven ifἀπολέσθαι apolesthai
V-AMRἀπολλύωapolluōto destroy[3to perishμε me
P-ASμέmeme[Jehdeiah]ᾖ. ē
V-PAS-3Sὁhothe/this/who[that] 17 Tłum. GrEn. Толк. Poszedł tedy Mardocheusz i uczynił wszystko, co mu Estera rozkazała.И пошел Мардохей и сделал, как приказала ему Есфирь. [И молился он Господу, воспоминая все дела Господни, и говорил: Господи, Господи, Царю, Вседержителю! Все в Твоей власти, и нет противящегося Тебе, когда Ты захочешь спасти Израиля; Ты сотворил небо и землю и все дивное в поднебесной; Ты - Господь всех, и нет такого, кто воспротивился бы Тебе, Господу. Ты знаешь всё; Ты знаешь, Господи, что не для обиды и не по гордости и не по тщеславию я делал это, что не поклонялся тщеславному Аману, ибо я охотно стал бы лобызать следы ног его для спасения Израиля; но я делал это для того, чтобы не воздать славы человеку выше славы Божией и не поклоняться никому, кроме Тебя, Господа моего, и я не стану делать этого по гордости. И ныне, Господи Боже, Царю, Боже Авраамов, пощади народ Твой; ибо замышляют нам погибель и хотят истребить изначальное наследие Твое; не презри достояния Твоего, которое Ты избавил для Себя из земли Египетской; услышь молитву мою и умилосердись над наследием Твоим и обрати сетование наше в веселие, дабы мы, живя, воспевали имя Твое, Господи, и не погуби уст, прославляющих Тебя, Господи. И все Израильтяне взывали всеми силами своими, потому что смерть их была пред глазами их. И царица Есфирь прибегла к Господу, объятая смертною горестью, и, сняв одежды славы своей, облеклась в одежды скорби и сетования, и, вместо многоценных мастей, пеплом и прахом посыпала голову свою, и весьма изнурила тело свое, и всякое место, украшаемое в веселии ее, покрыла распущенными волосами своими, и молилась Господу Богу Израилеву, говоря: Господи мой! Ты один Царь наш; помоги мне, одинокой и не имеющей помощника, кроме Тебя; ибо беда моя близ меня. Я слышала, Господи, от отца моего, в родном колене моем, что Ты, Господи, избрал Себе Израиля из всех народов и отцов наших из всех предков их в наследие вечное, и сделал для них то, о чем говорил им. И ныне мы согрешили пред Тобою, и предал Ты нас в руки врагов наших за то, что мы славили богов их: праведен Ты, Господи! А ныне они не удовольствовались горьким рабством нашим, но положили руки свои в руки идолов своих, чтобы ниспровергнуть заповедь уст Твоих, и истребить наследие Твое, и заградить уста воспевающих Тебя, и погасить славу храма Твоего и жертвенника Твоего, и отверзть уста народов на прославление тщетных богов, и царю плотскому величаться вовек. Не предай, Господи, скипетра Твоего богам несуществующим, и пусть не радуются падению нашему, но обрати замысел их на них самих: наветника же против нас предай позору. Помяни, Господи, яви Себя нам во время скорби нашей и дай мне мужество. Царь богов и Владыка всякого начальства! даруй устам моим слово благоприятное пред этим львом и исполни сердце его ненавистью к преследующему нас, на погибель ему и единомышленникам его; нас же избавь рукою Твоею и помоги мне, одинокой и не имеющей помощника, кроме Тебя, Господи. Ты имеешь ведение всего и знаешь, что я ненавижу славу беззаконных и гнушаюсь ложа необрезанных и всякого иноплеменника; Ты знаешь необходимость мою, что я гнушаюсь знака гордости моей, который бывает на голове моей во дни появления моего, гнушаюсь его, как одежды, оскверненной кровью, и не ношу его во дни уединения моего. И не вкушала раба Твоя от трапезы Амана и не дорожила пиром царским, и не пила вина идоложертвенного, и не веселилась раба Твоя со дня перемены судьбы моей доныне, кроме как о Тебе, Господи Боже Авраамов. Боже, имеющий силу над всеми! услышь голос безнадежных, и спаси нас от руки злоумышляющих, и избавь меня от страха моего.]И# шeдъ мардохeй сотвори2, є3ли6ка заповёда є3мY є3сfи1рь, и3 помоли1сz гDеви поминaz вс‰ дэлA гDнz и3 речE: гDи, гDи цRю2 вседержи1телю, ћкw во влaсти твоeй сіE всE є4сть, и3 нёсть противомyдрствуzй тебЁ, внегдA восх0щеши спcти2 ї}лz: ћкw ты2 сотвори1лъ є3си2 нeбо и3 зeмлю и3 всE ўдивлsемое въ поднебeснэй и3 гDь є3си2 всёхъ, и3 нёсть, и4же воспроти1витсz тебЁ гDеви: ты2 вс‰ вёси, ты2 знaеши, гDи, ћкw не въ ўкори1знэ ни въ г0рдости, нижE во тщеслaвіи сотвори1хъ сіE, є4же не покланsтисz прег0рдому ґмaну, понeже благоволи1мъ бhхъ лобзaти и3 слэды2 н0гъ є3гw2 спасeніz рaди ї}лева, но сіE сотвори1хъ, да не воздaмъ слaвы человёку пaче слaвы б9іz, и3 не поклоню1сz никомyже, кромЁ тебє2 гDа моегw2, и3 не сотворю2 сі‰ въ г0рдости: и3 нн7э, гDи б9е, цRю2, б9е ґвраaмовъ, пощади2 лю1ди тво‰, ћкw назирaютъ нaмъ въ поги1бель и3 вожделёша погуби1ти є4же и3з8 начaла наслёдіе твоE: не прeзри досто‰ніz твоегw2, є4же и3збaвилъ є3си2 тебЁ t земли2 є3гЂпетскіz: ўслhши моли1тву мою2, и3 ўмлcрдисz над8 жрeбіемъ твои1мъ, и3 њбрати2 рыдaніе нaше въ весeліе, да живyще восхвали1мъ и4мz твоE, гDи, и3 не погуби2 ќстъ восхвалsющихъ тS, гDи. И# вeсь ї}ль возопи2 t крёпости своеS, ћкw смeрть и4хъ пред8 nчи1ма и4хъ: и3 є3сfи1рь цари1ца притечE ко гDу въ п0двизэ смeрти њбдержи1ма, и3 снeмши ри6зы слaвы своеS, њблечeсz въ ри6зы тэсноты2 и3 плaча, и3 вмёстw многоцённыхъ мaстей и3 благов0нныхъ пeпеломъ и3 гн0емъ посhпа главY свою2, и3 пл0ть свою2 смири2 ѕэлw2, и3 к0ждо мёсто ўкрашeніz весeліz своегw2 и3сп0лни растeрзанными власы6 свои1ми, и3 молsшесz гDу бGу ї}леву и3 речE: гDи м0й, цRю2 нaшъ, ты2 є3си2 є3ди1нъ, помози2 ми2 є3ди1ный и3 не и3мёющей п0мощи рaзвэ тебє2, ћкw бэдA моS въ руцЁ моeй: ѓзъ слhшахъ, гDи, t nтцA моегw2 въ плeмени nтeчества моегw2, ћкw ты2 гDи, пріsлъ є3си2 ї}лz t всёхъ kзы6къ и3 nтцы2 нaшz t всёхъ прaoтєцъ и4хъ въ наслёдие вёчное, и3 сотвори1лъ є3си2 и5мъ, є3ли6ка гlалъ є3си2: и3 нн7э согрэши1хомъ пред8 тоб0ю, и3 прeдалъ є3си2 нaсъ въ рyки вр†гъ нaшихъ, занeже слaвихомъ б0ги и4хъ: првdнъ є3си2, гDи: и3 нн7э не дов0льни бhша горeстію раб0ты нaшеz, но положи1ша рyки сво‰ на рyки јдwлъ свои1хъ, и3ст0ргнути зaповэдь ќстъ твои1хъ и3 погуби1ти наслёдіе твоE, и3 загради1ти ўстA хвaлzщихъ тS и3 ўгаси1ти слaву хрaма твоегw2 и3 nлтарS твоегw2, и3 tвeрзти ўстA kзhкwмъ во ўгождє1ніz сyетныхъ и3 ўдиви1тисz царeви плотск0му во вёки: не предaждь, гDи, ски1птра твоегw2 си6мъ, и5же не сyть, и3 да не посмэю1тсz въ падeніи нaшемъ, но њбрати2 совётъ и4хъ на нS, начeньшаго же на нaсъ въ при1тчу положи2: помzни2, гDи, познaнъ бyди во врeмz ск0рби нaшеz и3 менE спод0би дерзновeніz: цRю2 богHвъ и3 всsкагw начaльства содержи1телю, дaждь сл0во благоуг0дно во ўстA мо‰ пред8 льв0мъ, и3 премэни2 сeрдце є3гw2 въ ненавидёніе вою1ющагw ны2, во и3стреблeніе є3гw2 и3 съ ни1мъ совётующихъ: нaсъ же и3зми2 рук0ю твоeю и3 помози1 ми є3ди1нэй и3 не и3мёющей никогHже, т0кмw тебE, гDи: всёхъ рaзумъ и4маши и3 вёси, ћкw возненави1дэхъ слaву беззак0нныхъ и3 гнушaюсz л0жа неwбрёзанныхъ и3 всsкагw и3ноплемeнника: ты2 вёси нyжду мою2, ћкw гнушaюсz знaменіz г0рдости моеS, є4же є4сть на главЁ моeй во днeхъ видёніz моегw2, гнушaюсz є3гw2, ћкw рyбищъ њсквернeнныхъ, и3 не ношY є3гw2 въ дeнь молчaніz моегw2: и3 не kдE рабA твоS t трапeзы ґмaновы, и3 не прославлsхъ пи1ра царeва, нижE піsхъ віно2 трeбищъ (јдwльскихъ): и3 не возвесели1сz рабA твоS t днE премёненіz моегw2 дaже донн7э, т0чію њ тебЁ, гDи б9е ґвраaмовъ: б9е, могjй над8 всёми, ўслhши глaсъ безнадeжныхъ, и3 и3збaви нaсъ t руки2 лукaвнующихъ и3 и3зми1 мz t стрaха моегw2.4,17Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPΚαὶ kai
CONJκαίkaiandAndβαδίσας badisas
V-AAPRSstrong:GV-AAPRSstrong:GV-AAPRSstrong:GV-AAPRS Μαρδοχαῖος mardochaios
N-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSM ἐποίησεν epoiēsen
V-AAI-3Sποιέωpoieōto do/makedidὅσα hosa
A-APNὅσοςhososjust as/how muchas much asἐνετείλατο eneteilato
V-AMI-3Sἐντέλλωentellōto order[2gave chargeαὐτῷ autō
D-DSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]Εσθηρ, esthēr
N-NSFstrong:GN-NSFstrong:GN-NSFstrong:GN-NSF
61 Tej nocy król spać nie mógł, i kazał sobie przynieść historię i kroniki przeszłych czasów.2 A gdy je przed nim czytano, przyszło do tego miejsca, gdzie było napisane, jak Mardocheusz wyjawił zdradę Bagatana i Taresa, rzezańców, którzy króla Aswerusa zabić chcieli.3 Usłyszawszy to król rzekł: „Jakiej czci i nagrody za tę wierność dostąpił Mardocheusz ?” Odpowiedzieli mu dworzanie i słudzy jego: „Żadnej zgoła nagrody nie otrzymał.”4 I zaraz król rzekł: „Kto jest w sieni?” Bo Aman wszedł był do przedsionka wewnętrznego domu królewskiego, aby podsunąć królowi, by kazał powiesić Mardocheusza na szubienicy, która mu była przygotowana.5 Odpowiedzieli słudzy: „Aman stoi w przedsionku.” I rzekł król:6 „Niech wnijdzie!” A gdy wszedł, rzekł do niego: „Co ma być uczynione mężowi, którego król chce uczcić?” A Aman, myśląc w sercu swoim i rozumiejąc, że król nikogo innego nie chciał uczcić oprócz niego,7 odpowiedział: „Człowiek, którego król chce uczcić,8 ma być obleczony w szaty królewskie i wsadzony na konia, który pod siodłem królewskim chodzi, i wziąć koronę królewską na głowę swą,9 a pierwszy z książąt i panów królewskich_ niech prowadzi konia jego, a idąc po ulicy miejskiej, niech woła i mówi: Tak uczczony będzie ten, którego król będzie chciał uczcić!”10 I rzekł mu król: „Pospiesz się, a wziąwszy szatę i konia uczyń, jak powiedziałeś, Mardocheuszowi Żydowi, który siedzi przed drzwiami pałacu. Strzeż się, abyś nic z tego, coś mówił, nie opuścił!” 11 Wziął tedy Aman szatę królewską i konia, a ubrawszy Mardocheusza na ulicy miejskiej i wsadziwszy na konia, poprzedzał go i wołał: „Tej czci godzien jest ten, którego król będzie chciał uczcić!”-12 I wrócił się Mardocheusz do drzwi pałacu, a Aman spieszył się iść do domu swego, żałosny i z zakrytą głową.13 I powiedział Zares, żonie swej, i przyjaciołom, wszystko, co mu się przydarzyło. Odpowiedzieli mu mędrcy, których miał w radzie, i żona jego: „Jeśli Mardocheusz, przed któtyln począłeś upadać, jest z rodu żydowskiego, nie będziesz mógł mu się oprzeć, ale upadniesz przed oczyma jego.”14 Gdy jeszcze oni mówili, przyszli rzezańcy królewscy i przynaglili, żeby co rychlej szedł na ucztę, którą była królowa zgotowała. ESTERA WYPRASZA U KRÓLA OCALENIE SWEGO LUDU (7,1- 8,14). Króli Aman na uczcie u Estery; Estera prosi o wybawienie swego ludu, wskazując na Amana jako na sprawcę zła (7,1-6). Król rozgniewany każe powiesić Amana (7-10) i daruje jego dom Esterze (8,1-2). Estera wyprasza nowy dekret, mający na celu wybawienie Żydów (3-8). Sporządzenie i ogłoszenie dekretu (9-14).
71 Wszedł tedy król i Aman, aby ucztować z królową.2 I rzekł jej król także drugiego dnia, gdy się winem zagrzał: „Cóż jest za prośba twoja, Estero, aby ci była dana? i co chcesz, aby się stało ? choćbyś też prosiła o pół królestwa mego, uprosisz!”3 Ona mu odpowiedziała: „Jeślim znalazła łaskę w oczach twoich, o królu, i jeśli ci się podoba, daruj mi duszę moją, o którą proszę, i lud mój, za którym się przyczyniam.4 Albowiem wydani jesteśmy, ja i lud mój, abyśmy byli starci, wybici i abyśmy zginęli. A daj, Boże, abyśmy byli zaprzedani za niewolników i za niewolnice; znośne by to zło było i milczałabym wzdychając; ale teraz nieprzyjaciel nasz jest, którego okrucieństwo spada na króla”5 A odpowiadając król Aswerus rzekł: „Któż to jest i jakiej mocy, żeby to śmiał czynić ?” 6 I rzekła Estera: „Przeciwnikiem i nieprzyjacielem naszym jest ten niegodziwy Aman!” Gdy on to usłyszał, zaraz osłupiał, spojrzenia króla i królowej znieść nie mogąc.7 A król rozgniewany wstał z miejsca uczty i wszedł do ogrodu drzewami zasadzonego. Aman też wstał, aby prosić królowę Esterę o życie swoje; bo zrozumiał, że król gotował nieszczęście.8 A ten, gdy się wrócił z ogrodu gajami zasadzonego i wszedł na miejsce uczty, znalazł Amana opadłego na łóżko, na którym leżała Estera, i rzekł: „I królowę chce zgwałcić przy mnie w domu moim?” Jeszcze me wyszło słowo z ust królewskich, a wnet zakryli twarz jego.9 I rzekł Harbona, jeden z rzezańców, którzy stali na służbie królewskiej: „Oto drzewo, które przygotował Mardocheuszowi, który mówił za któlem, stoi w domu Amanowym, a ma wzwyż pięćdziesiąt łokci.” Rzekł mu król: „Powieście go na nim!”10 Powieszono tedy Amana na szubienicy, którą był zgotował Mardocheuszowi, i uspokoił się gniew królewski.
81 Tegoż dnia dał król Aswerus królowej Esterze dom Amana, nieprzyjaciela żydowskiego, i Mardocheusz wszedł przed oblicze króla, bo mu była wyznała Estera, że był jej stryjem.2 I wziął król pierścień, który kazał odebrać od Amana, i dał Mardocheuszowi. A Estera ustanowiła Mardocheusza nad domem swoim.3 I na tym nie przestając, upadła do nóg królewskich i płakała; i mówiąc do niego prosiła, aby złość Amana Agagejczyka i jego zgubne plany, które wymyślił przeciw Żydom, rozkazał wniwecz obrócić.4 A on według zwyczaju wyciągnął ręką berło złote, przez co się znak łaski ukazywał, a ona wstawszy, stanęła przed nim i rzekła:5 „Jeśli się podoba królowi i jeślim znalazła łaskę przed oczyma jego, a prośba moja nie zda się mu przeciwna, proszę, aby nowymi listami stare listy Amana, zdrajcy i nieprzyjaciela Żydów, w których rozkazał ich wytracić, we wszystkich ziemiach królewskich zniesione były.6 Bo jakże będę mogła znosić zabijanie i mordowanie narodu mojego?”7 I odpowiedział król Aswerus Esterze królowej i Mardocheuszowi Żydowi: „Dom Amana dałem Esterze, a jego samego kazałem zawiesić na szubienicy, ponieważ odważył się rękę wyciągnąć na Żydów.8 Napiszcie więc Żydom, jak się wam podoba, imieniem królewskim i zapieczętujcie listy sygnetem moim.” Bo ten był zwyczaj, iż listom, które imieniem królewskim posyłano, a sygnetem jego zapieczętowano, nikt me śmiał się sprzeciwić.9 I zawoławszy pisarzów i przepisywaczów królewskich (a był czas miesiąca trzeciego, który zowią Siban), dwudziestego trzeciego dnia napisano listy, jak chciał Mardocheusz, do Żydów i do książąt, i do rządców i sędziów, którzy byli przełożonymi w stu dwudziestu siedmiu prowincjach od Indyj aż do Etiopii, dla każdej krainy i dla każdego narodu wedle języków i pism ich, i dla Żydów, jak czytać mogli i rozutnieć.10 A te listy, które posyłano imieniem królewskim, sygnetem jego zapieczętowano i rozesłano przez prędkich posłów, którzy by biegając po wszystkich ziemiach owe pierwsze listy nowymi poselstwy uprzedzili.11 A król im rozkazał, aby szli do Żydów w każdym mieście i kazali się im zgromadzić, aby się zastawiali za dusze swe, a wszystkich swych nieprzyjaciół z żonami, z dziećmi i ze wszystkimi domami pobili i wygładzili, i łupy ich pobrali. 12 I naznaczono po wszystkich ziemiach jeden dzień pomsty, to jest trzynasty miesiąca dwunastego, Adara.13 A treść listu ta była, aby we wszystkich ziemiach i narodach, które były pod panowaniem króla Aswerusa, wiadomo było, że Żydzi są gotowi pomścić się nad nieprzyjaciółmi swymi.14 I biegli gońcy prędcy niosąc poselstwa, a wyrok królewski przybito w Susan. RADOŚC ŻYDÓW I ICH ODWET (8,15-9,16). Chwała Mardocheusza i radość Żydów (8,15-17). Trzynasty Adara, odwet Żydów, popieranych przez urzędników królewskich (9,1-4). Rzeź wrogów w Suzie (5-10). Estera uprasza u króla rozciągnięcie dekretu na następny dzień (11-15). Rzeź na prowincji (16).15 A Mardocheusz, wychodząc z pałacu i od oczu królewskich, świecił się w szatach królewskich, to jest w błękitnych i białych, niosąc na głowie koronę złotą i odziany płaszczem jedwabnym i szkarłatnym.16 I wszystko miasto weseliło się i radowało. A Żydom nowa światłość zdała się wschodzić, wesele, cześć i tańce.17 We wszystkich narodach, miastach i krainach, gdziekolwiek rozkazy królewskie przychodziły, była zadziwiająca radość, biesiady, uczty i święto, tak iż wielu z innych narodów i religii do ich wiary i zwyczajów się przyłączało; bo na wszystkich przypadł wielki strach imienia żydowskiego.
91 Dwunastego tedy miesiąca, o którym już wyżej powiedzieliśmy, że go zowią Adar, trzynastego dnia, kiedy wszystkim Żydom zatracenie gotowano, a nieprzyjaciele krwi ich pragnęli, za odmianą szczęścia Żydzi poczęli brać górę i mścić się na nieprzyjaciołach swoich.2 I zebrali się po wszystkich miastach i miasteczkach i miejscach, aby wyciągnąć rękę na nieprzyjaciół i prześladowców swoich; i nikt nie śmiał się sprzeciwić, dlatego że strach przed wielkością ich przeraził wszystkie narody.3 Bo i sędziowie krain i książęta, i rządcy, i wszyscy dygnitarze, którzy nad każdym miejscem i sprawą przełożeni byli, wywyższali Żydów,4 bojąc się Mardocheusza, o którym dowiedzieli się, że był przedniejszym w pałacu i że wiele mógł; sława też imienia jego co dzień rosła i było jej pełno na ustach wszystkich ludzi.5 Pobili tedy Żydzi nieprzyjaciół swych porażką wielką i pozabijali ich, oddając im to, 6 co im byli gotowi uczynić, tak dalece, że nawet w Susan pięciuset mężów zabili, oprócz dziesięciu synów Amana Agagejezyka,7 nieprzyjaciela żydowskiego,8 których te są imiona:9 Farsandata, Delfon, Esfata, Forata, Adalia, Aridata, Fernlesta, Arisaj, Aridaj i Jezata.10 Tych pobiwszy, łupów z majętności ich tykać się nie chcieli. –11 I natychmiast liczbę tych, których zabito w Susan, przyniesiono do króla, 12 który rzekł królowej: „W mieście Susan zabili Żydzi pięciuset mężów i innych, dziesięciu synów Amana; jak wielki mord, mniemasz, czynią oni we wszystkich krainach? Czegoż więcej prosisz i co chcesz, abym kazał uczynić ?” 13 Ona mu odpowiedziała: „Jeśli się królowi podoba, niech będzie dana moc Żydom, aby jak dziś uczynili w Susan, tak i jutro uczyrsili, a dziesięciu synów Amana aby na szubienicach zawieszono.” 14 I rozkazał król, aby się tak stało. I wnet w Susan przybito wyrok, i dziesięciu synów Amana powieszono.15 A gdy się zebrali Żydzi czternastego dnia miesiąca Adara, zabito w Susan trzystu mężów, lecz majętność ich nie była przez nich rozchwycona. –16 Ale i po wszystkich ziemiach, które były pod mocą królewską, zastawiali się Żydzi za swe dusze i zabijali nieprzyjaciół i prześladowców swoich, tak dalece, że doszło do siedemdziesięciu pięciu tysięcy zabitych, a nikt się niczego z ich majętności nie ŚWIĘTO PURIM (9,17-32). Początek święta (17-19). Przepis wydany przez Mardocheusza (20-22). Dostosowanie się Żydów do tego przepisu (23-28). Nowe napomnienie Estery i Mardocheusza (29-32).17 Dzień trzynasty miesiąca Adara był u wszystkich pierwszy zabijania, a czternastego dnia zabijać przestali. I ustanowili, aby to był dzień uroczysty, aby weń potem zawsze biesiadom, weselu i ucztom się oddawano.18 Ale ci, którzy w mieście Susan zabijali, trzynastego i czternastego dnia tegoż miesiąca zabijaniu się oddawali, a piętnastego dnia zabijać przestali; i przeto tenże dzień jako uroczysty ustanowili na uczty i na wesele.19 Ci zaś Żydzi, którzy w miasteczkach niemurowanych i po wsiach mieszkali, czternasty dzień miesiąca Adara na biesiady i na wesele ustanowili, tak aby się weń radowali i posyłali części uczt i potraw jeden drugiemu. –20 Spisał tedy Mardocheusz to wszystko, i w listy zamknąwszy rozesłał do Żydów, którzy po wszystkich krainach królewskich mieszkali, tak blisko leżących, jak i odległych,21 aby czternasty i piętnasty dzień miesiąca Adara jako święte przyjęli i na każdy rok zawsze uroczystą czcią obchodzili,22 gdyż w te dni pomścili się Żydzi na nieprzyjaciołach swoich, a płacz i smutek obróciły się im w radość i w wesele; i żeby te dni obchodzili z biesiadami i z weselem, i posyłali jeden drugiemu części potraw, i ubogim dary dawali.23 I przyjęli Żydzi w uroczysty obrzęd wszystko, co naonczas czynić poczęli, i co Mardocheusz przez listy czynić rozkazał.24 Albowiem Aman, syn Amadaty, z pokolenia Agaga, nieprzyjaciel i przeciwnik żydowski, umyślił zło przeciwko nim, aby ich wybić i zgładzić, i rzucał „pur”, co naszym językiem wykłada się los.25 A potem weszła Estera do króla, prosząc, aby zamysły jego przez listy królewskie wniwecz obrócone były, a zło, które przeciw Żydom umyślił, obróciło się na głowę jego. W końcu i jego samego i synów jego na szubienicy powiesili.26 I od tego czasu te dni nazwano „Purim,” to jest losów, przeto że „pur,” to znaczy los, w skrzynkę był wrzucony. I wszystko, co się stało, zawiera się w liście, to jest w tej księdze; i za to,27 co ucierpieli, i co potem zmienione zostało, przyjęli Żydzi na siebie i na potomstwo swoje i na wszystkich, którzy na ich wiarę przejść chcieli, aby się nikomu nie godziło bez święcenia spędzić tych dwu dni, o których pismo świadczy i których pewne czasy żądają rok po roku ustawicznie.28 Te są dni, których zapomnienie żadne nigdy nie zgładzi, i w każdym wieku wszystkie krainy na całym świecie obchodzić będą; i nie masz żadnego miasta, w którym dni „Purim,” to jest losów, nie byłyby święcone przez ydów i przez ich potomków, którzy są do tych zwyczajów obowiązani.29 I napisali Estera królowa, córka Abihaila, i Mardocheusz Żyd jeszcze drugi list, aby ze wszelaką pilnością ten dzień ustanowiony był jako święty na potomne czasy. 30 I posłali do wszystkich Żydów, którzy mieszkali w stu dwudziestu siedmiu krainach króla Aswerusa, aby mieli pokój i przyjmowali prawdę,31 zachowując dni losów, a czasu swego z radością je obchodząc, jak Mardocheusz z Esterą ustanowili, a oni zachowywać obiecali, i sami, i z potomstwem swoim,32 posty i wołania, i dni losów, i wszystko, co się w historii tej księgi, którą zowią Estery, zawiera. ŻRÓDŁA DO HISTORII ASWERUSA, WIELKOŚĆ MARDOCHEUSZA (10,1-3).
101 A król Aswerus zhołdował wszystką ziemię i wszystkie wyspy morskie.2 A moc jego i panowanie oraz godność i wywyższenie, do których podniósł Mardocheusza, zapisane są w księgach Medów i Persów,3 i jak Mardocheusz z narodu żydowskiego był drugim po królu Aswerusie i wielkim u Żydów i miał wzięcie u ludu, braci swych, ponieważ troszczył się o dobro ludu swego i mówił to, co należało ku pokojowi narodu jego.DODATKI UZUPEŁNIAJĄCE Z PRZEKŁADU GRECKIEGOZAKOŃCZENIE KSIĘGII. Wyjaśnienie snu Mardocheusza. (10,4-13) Co jest w księdze żydowskiej; wiernie przełożyłem. Lecz to, co potem idzie, znalazłem napisanc w wydaniu pospolitym, gdzie w języku greckim i greckimi literami się zawiera; a tam na końcu księgi ten rozdział był napisany, co według zwyczaju naszego obelem to jest rożenkiem zaznaczyliśmy.4 I rzekł Mardocheusz: „Od Boga się to stało.5 Wspomniałem na sen, który widziałem, to samo znaczący, a nic się z niego nie odmieniło.6 Małe źródło, które urosło w rzekę i obróciło się w światło i w słońce, i w wody wielkie się rozlało, jest to Estera, którą król wziął za żonę, i chciał, aby była królową.7 A dwa smoki, to ja jestem i Aman.8 Narody, które się zebrały, są to ci, którzy chcieli zgładzić imię żydowskie.9 A naród mój, jest to lud izraelski, który wołał do Pana, i zachował Pan lud swój, i wybawił nas od wszystkiego złego, i uczynił znaki wielkie i dziwy między narodami.10 I rozkazał, aby dwa losy były, jeden ludu Bożego, a drugi wszystkich narodów.11 I przyszły oba losy na dzień, ustanowiony od owego czasu przed Bogiem dla wszystkich narodów.12 I wspomniał Pan na lud swój, i zmiłował się nad swym dziedzictwem.13 I będą obchodzone te dni w miesiącu Adar, czternastego i piętnastego dnia tegoż miesiąca, ze wszystką pilnością i z weselem ludu, w jedną gromadę zebranego, przez wszystkie dalsze pokolenia ludu izraelskiego.”II. Uwaga o tłumaczeniu greckim. (11,1)
111 Roku czwartego, za panowania Ptolemeusza i Kleopatry, Dosyteusz, który się podawał za kapłana z rodu lewiekiego, i Ptolemeusz, syn jego, przynieśli ten list „Purim,” o którym mówili, że go przełożył Lisymach, syn Ptolemeusza w Jeruzalem.III. Sen Mardocheusza, odkrycie spisku i nienawiść Amana. (11,2 – 12,6)WSTĘP Ten też początek był w wydaniu pospolitym, a nie masz go w żydowskim ani u żadnego tłumacza. 1. SEN MARDOCHEUSZA (11,2-12). Mardocheusz (2-4); jego sen wieszczy (5-12).2 Roku drugiego za panowania Artakserksesa wielkiego, pierwszego dnia miesiąca Nisan, widział sen Mardocheusz, syn Jaira, syna Semeja,3 syna Cisa, z pokolenia Beniamina, człowiek Żyd, który mieszkał w mieście Suzie, mąż wielki i między pierwszymi dworu królewskiego.4 A był z tej liczby więźniów, których przeniósł Nabuchodonozor, król babiloński, z Jeruzalem z jechoniaszem, królem judzkim.5 A sen jego był taki: Pojawiły się głosy i zaburzenia, grzmoty, trzęsienia zielni i zamieszanie wielkie na ziemi;6 a oto dwa smoki wielkie i gotowe potykać się z sobą.7 Na ich wołanie poruszyły się wszystkie narody, aby walczyć przeciw narodowi sprawiedliwych.8 I był to dzień ciemności i niebezpieczeństwa, utrapienia i ucisku, i okrutny strach na ziemi. 9 I zatrwożył się naród sprawiedliwych, bojąc się nieszczęścia swego i gotowy na śmierć.10 I wołali do Boga; a gdy oni krzyczeli, źródło małe urosło w rzekę wielką i rozlało się w wielką wodę.11 Światło i słońce wzeszło, i poniżeni zostali wywyższeni i pożarli sławnych. – 12 Gdy to ujrzał Mardocheusz i wstał z łoża, myślał, co Bóg zamierzał uczynić; i wbił sobie to w głowę, chcąc wiedzieć, co by sen znaczył. MARDOCHEUSZ ODKRYWA SPISEK PRZECIW KRÓLOWI, NIENAWIŚĆ AMANA (12,1-6).
121 A naonczas mieszkał na dworze królewskim z Bagatą i Tarą, rzezańcami królewskimi, którzy byli odźwiernymi pałacu.2 A gdy wyrozumiał myśli ich i usiłowania ich pilnie wybadał, doszedł, iż się chcieli targnąć na króla Artakserksesa, i dał o tym znać królowi.3 Ten polecił obu zbadać, a gdy się przyznali, kazał zaprowadzić na śmierć.4 A król to, co się stało, w kroniki wpisał; ale i Mardocheusz pamiątkę rzeczy na piśmie zostawił.5 I rozkazał mu król, aby mieszkał w pałacu, dawszy mu dary za doniesienie.6 A Aman, syn Amadaty, Bugejezyk, był najsławniejszym przed królem, i chciał zaszkodzić Mardocheuszowi i narodowi jego z powodu dwu rzezańców królewskich, którzy zostali straceni.Póty przedmowa.IV. Dekret, w którym Aswerus rozkazuje wytępić Żydów (13,1-7) Po 3,13Co potem idzie, na owym miejscu było położone, gdzie napisano w księdze: „I rozchwycili dobra i majętności ich,” cośmy w wydaniu znaleźli.A kopia listu ta była:
131 „Król wielki Artakserkses od Indyj aż do Etiopii, książętom stu dwudziestu siedmiu krain i przełożonym, którzy są pod jego panowaniem, zdrowia!2 Chociaż nad bardzo wielu narodami panuję i wszystek świat podbiłem pod moc swoją, nie chciałem jednak źle używać wielkości mocy, ale łaskawością i łagodnością rządzić poddanymi, aby bez żadnego strachu żywot spokojnie wiodąc, zażywali pokoju, którego wszyscy ludzie pragną.3 Ale gdym się pytał radnych moich, jakby się to wypełnić mogło, jeden z nich, który mądrością i wiernością innych przechodził, i był po królu wtóry, imieniem Aman,4 oznajmił mi, że jest lud po wszystkim świecie rozproszony, który nowych praw używa, i przeciwko wszystkich narodów zwyczajowi postępując królewskim rozkazaniem gardzi i zgodę wszystkich narodów swoją niezgodą targa.5 Gdyśmy się o tym dowiedzieli, widząc, że jeden naród oporny przeciwko wszystkiemu rodzajowi ludzkiemu przewrotnych praw używa i naszemu rozkazaniu się sprzeciwia, a pokój i zgodę krain nam poddanych targa, rozkazaliśmy,6 aby wszyscy, których Aman (który nad wszystkimi krainami jest przełożonym i wtórym po królu, i którego jak ojca naszego czcimy) wskaże, ż żbnami i z dziećmi od nieprzyjaciół swych byli wygładzeni, i żeby się nad nimi nikt nie zlitował, czternastego dnia dwunastego miesiąca,7 Adara, roku niniejszego, aby złośliwi ludzie jednego dnia zstąpiwszy do otchłani, przywrócili królestwu naszemu pokój, który pogwałcili.” Dotąd kopia listu.V. Modlitwy Mardocheusza i Estery. (13,8 – 14,19)Po 4,17Co potem idzie, znalazłem na owym miejscu napisane, gdzie czytamy:„A tak poszedłszy Mardocheusz, uczynił wszystko, co mu Estera rozkazała.” Wszakże tego nie masz w żydowskim ani zgoła u żadnego tłumacza. MODLITWA MARDOCHEUSZA (13,8-18). Wielbi Boga, Stwórcę wszechmogącego (8-11); wyznaje, że nie dla pychy odmówił oznak czci Amanowi (12-14); prosi o wyratowanie swego ludu (IS-17). Modlitwa ludu (18).8 A Mardocheusz modlił się do Pana pamiętając o wszystkich sprawach jego, i rzekł:9 „Panie, Panie, Królu wszechmogący, bo w mocy twojej wszystko jest położone, i nie masz, kto by się mógł woli twej sprzeciwić, jeśli będziesz chciał zachować Izraela.10 Tyś stworzył niebo i ziemię, i cokolwiek się okręgiem niebieskim zamyka.11 Panem wszystkich jesteś, i nie masz, kto by się sprzeciwił majestatowi twemu.12 Wszystko znasz i wiesz, żem ani z pychy, ani ze wzgardy, ani z jakiego czci pragnienia to uczynił, żem się nie kłaniał Amanowi najpyszniejszemu;13 dla zachowania bowiem ludu izraelskiego gotów bym był i stopy jego całować.14 Alem się bał, abym czci Boga mego nie przeniósł na człowieka i żebym się nikomu nie kłaniał oprócz Boga mego.15 A teraz, Panie, Królu, Boże Abrahamów, zmiłuj się nad ludem twym, bo nas chcą nieprzyjaciele nasi wytracić i dziedzictwo twoje wygubić.16 Nie gardź cząstką twoją, którąś sobie wykupił z Egiptu.17 Wysłuchaj prośbę moją, a bądź miłościw działowi i sznurowi twemu, a obróć żałobę naszą w wesele, abyśmy żywi będąc, chwalili imię twoje, Panie, a nie zamykaj ust o tobie śpiewających.” –18 Wszystek też Izrael takimże sercem i modlitwą wołał do Pana, przeto iż nad nimi pewna śmierć wisiała. MODLITWA ESTERY (14,1-19). Żałoba Estery (1-2). Jej modlitwa: Wspomina, co Bóg uczynił od początku dla Izraela (3-5), grzechy ludu izraelskiego (6-7), zamiary jego wrogów (8-10). Prosi Boga, by wybawił lud (11-12), by miał wzgląd na jej dobre usposobienie i by przez nią zgubił Amana (13-19).
141 Królowa też Estera uciekła się do Pana bojąc się niebezpieczeństwa, które nadchodziło.2 A złożywszy odzienie królewskie, wzięła szaty płaczowi i żałobie przystojne, a zamiast rozlicznych olejków popiołem i gnojem głowę posypała, i ciało swe postami poniżyła, i wszystkie miejsca, na których przedtem zwykła była być wesoła, targaniem włosów napełniła.3 I prosiła Pana, Boga izraelskiego, mówiąc: „Panie mój, który sam tylko jesteś Królem naszym, wspomóż mię opuszczoną i która oprócz ciebie żadnego innego pomocnika nie mam.4 Nie bezpieczeństwo moje jest w ręku moich.5 Słyszałam od ojca mego, żeś ty, Panie, wziął Izraela ze wszystkich na rodów, a ojców naszych ze wszystkich wstecz przodków ich, aby posiadać dziedzictwo wieczne; i uczyniłeś im jakoś rzekł. –6 Zgrzeszyliśmy przed oczyma twymi, a przeto nas dałeś w ręce nieprzyjaciół naszych,7 bośmy służyli bogom ich. Sprawiedliwy jesteś, Panie! –8 Lecz teraz nie dosyć im tego, że nas ciężką niewolą ściskają, ale siłę rąk swoich mocy bałwanów przypisując,9 chcą odmienić obietnice twoje, i wytracić dziedzictwo twoje, i zawrzeć usta chwalących cię, i zgasić sławę kościoła10 i ołtarza twego, aby otworzyć usta pogan, i chwalić moc bałwanów, i wielbić cielesnego króla, na wieki.-11 Nie dawaj, Panie, berła twego tym, którzy nie są, by się nie śmiali na upadek nasz; ale obróć radę ich na nich, a tego, który się począł srożyć przeciw nam, zatrać.12 Wspomnij, Panie, a ukaż się nam czasu ucisku naszego, i daj mi śmiałość, Panie, Królu bogów i wszystkiej mocy.13 Daj mowę ozdobną w usta moje przed oczyma lwa, a obróć serce jego ku nienawiści nieprzyjaciela naszego, aby i on zginął, i inni, którzy się z nim zgadzają.14 A nas wybaw ręką twoją i wspomóż mnie, żadnej innej pomocy nie mającą, jeno ciebie, Panie,15 który masz wiadomość wszystkich rzeczy i wiesz, że w nienawiści mam chwałę grzesznych i że się brzydzę łożem nieobrzezańców i każdego obcego.16 Ty znasz potrzebę moją, że się brzydzę znakiem pychy i chwały mojej, która jest na głowie mojej w dni ukazywania się mego, i że jest mi wstrętny jak szmata miesięcznej niewiasty, a nie noszę jej w dzień milczenia mego;17 że nie jadałam u stołu Amana ani mi się podobała uczta królewska, anim piła wina płynnych ofiar,18 i nigdy się nie weseliła służebnica twoja od tego czasu, jak tu jestem zawiedziona, aż do dnia dzisiejszego, jeno w tobie, Panie, Boże Abrahamów! 19 Boże mocny nade wszystkich, wysłuchaj głosu tych, którzy żadnej innej nadziei nie mają, a wybaw nas z rąk ludzi bezbożnych i wyrwij mię z bojaźni mojej!”VI. Napomnienie Mardocheusza udzielone Esterze. (15,1-3) Po 4,8To też znalazłem przydane w wydaniu pospolitym.
151 I rozkazał jej (nie ma wątpliwości, że był to Mardocheusz), aby weszła do króla i przyczyniła się za ludem swym i za ojezyzną swoją.2 Pamiętaj, rzecze, na dni uniżenia twego, jak byłaś wychowana na rękach moich, bo Aman, drugi po królu, mówił przeciwko nam na śmierć;3 a ty wzywaj Pana i mów królowi, i wybaw nas od śmierci.”VII. Estera u króla. (15,4-19)Do 5,1-3ESTERA UDAJE SIĘ DO PAŁACU (15,4-19). Wszedłszy przed króla mdleje (9-10). Król uspokaja ją łagodnymi słowami (11-17). Nowe omdlenie (18-19).Także i to, co potem idzie. 4 A dnia trzeciego złożyła z siebie szaty ubioru swego i otoczyła się chwałą swoją.5 A jaśniejąc w odzieniu królewskim i wezwawszy rządcę i zbawiciela wszystkich, Boga, wzięła z sobą dwie służebnice,6 i na jednej się wspierała, jakoby od rozkoszy i od wielkiej ciała delikatności sama sobą władać nie mogła,7 a druga panna szła za panią, niosąc szatę wleczącą się po ziemi.8 A ona sama różaną barwą na twarzy rozlaną i wdzięcznymi a jasnymi oczyma serce swe smutne i zbytnią bojaźnią ściśniore pokrywała. –9 Wszedłszy tedy za porządkiem przez wszystkie drzwi stanęła przed królem, gdzie on siedział na stolicy królestwa swego, obleczony w szaty królewskie i świecący się od złota i drogich kamieni, a był srogiego wejrzenia.10 A gdy podniósł oblicze swe i pałającymi oczyma gniew serca swego ukazał, upadła królowa i zbladłszy omdlałą głowę na panience służebnej położyła.11 I odmienił Bóg serce króla w łaskawość, i zaraz, uląkłszy się o nią, skoczył ze stolicy, a trzymając ją swymi rękoma, ażby przyszła do siebie, tymi ją słowy uspokajał:12 „Cóż ci to, Estero ?13 Jam jest brat twój, nie bój się! Nie umrzesz, bo nie dla ciebie, ale dla wszystkich innych to prawo uczynione.14 Przystąp tedy a dotknij się berła.”15 A gdy ona milczała, wziął złote berło i położył na jej szyi, i pocałował ją, i rzekł: „Czemu mi nie mówisz?”16 A ona odpowiedziała: „Ujrzałam cię, panie, jak anioła Bożego i strwożyło się serce moje dla bojaźni chwały twojej.17 Albowiem zadziwiający jesteś, panie, a oblicze twoje jest pełne powabu.”18 A gdy mówiła, znowu upadła i ledwie nie umarła.19 A król się frasował, i wszyscy słudzy jego pocieszali ją.VIII. Dekret Aswerusa Qrzychylny Żydom. (16,l-24)Po 8,13Adres (1). Częsta niewdzięczność tych, którym królowie sprzyjali (2-9). Przewrotność Amana, jego nienawiść i oszczerstwa przeciw Żydom, oraz kara (10-18). Nowe postanowienie, pozwalające Żydom używać praw swoich (19,24). Kopia listu króla Artakserksesa, który na korzyść Żydów do wszystkich krain królestwa swego rozesłał; tego też w księdze żydowskiej nie masz.
161 Król wielki Artakserkses od Indyj aż do Etiopii, stu dwudziestu siedmiu ziem książętom i przełożonym, którzy są posłuszni naszemu rozkazaniu, zdrowia życzy.2 Wielu ludzi dobroci panów i czci, którą im przyznali, źle na pychę używało,3 i nie tylko poddanych królewskich zagubić usiłują, ale chwały, którą im dano, nie umiejąc użyć, przeciw tym, którzy ją dali, zdradę knują.4 A mało na tym mają, że nie dziękują za dobrodziejstwa i gwałcą prawo łaski im okazanej, ale też mniemają, że dekretu Boga, który wszystko widzi, ujść mogą. 5 I tak daleko w szaleństwie zaszli, że tych, którzy urzędów sobie zwierzonych pilnie przestrzegają i tak się we wszystkim sprawują, aby byli godni pochwały wszystkich, kłamstwami tajemnymi wywrócić usiłują,6 podczas gdy uszy pańskie proste i ze swego przyrodzenia innych szanujące, chytrą zdradą oszukują;7 co i ze starych historyj dowodzi się, i z tego, co się na każdy dzień dzieje, jako złym niektórych ludzi poduszczeniem chęci królewskie bywają skażone.8 Przeto potrzeba obmyślać pokój wszystkich krain.9 A nie macie mniemać, jeśli różne rzeczy rozkazujemy, żeby to z lekkości myśli naszej pochodziło, ale że według sposobu i potrzeby czasu, jak żąda pożytek rzeczypospolite, wyroki wydajemy.10 Żebyście zaś to, co mówimy, jaśniej zrozumieli, Aman, syn Amadaty, sercem i rodem Macedończyk, i od krwi perskiej daleki, i naszą dobrotliwość okrucieństwem swym kalający, jako obcy od nas był przyjęty,11 i tak wielkiej łaskawości doznał względem siebie, że go ojcem naszym zwano i kłaniali się mu wszyscy jako drugiemu po królu.12 Ten się w tak wielką nadętość pychy podniósł, że się o to starał, aby nas i królestwa i ducha pozbawić.13 Albowiem Mardocheusza, za którego wiernością i dobrodziejstwem żyjemy, i towarzyszkę królestwa naszego, Esterę, ze wszystkim narodem ich nowymi jakimiś a niesłychanymi chytrościami żądał na śmierć,14 to zamierzając, aby ich pobiwszy zasadzkę uczynić na opuszczenie nasze i królestwo perskie do Macedończyków przenieść.15 A my znaleźliśmy,ˇ że Żydzi, od najniegodziwszego ze wszystkich ludzi na śmierć skazani, w niczym zgoła winnymi nie są,16 ale przeciwnie praw sprawiedliwych używają i są synami najwyższego i najświętszego; i zawsze żyjącego Boga, za którego dobrodziejstwem i ojcom naszym, i nam królestwo jest dane, i aż po dziś dzień zachowane:17 Przeto owe listy, które on był naszym imieniem rozesłał, wiedzcie, że są zniesione;18 a dla tej zbrodni przed bramami tego miasta, to jest Susan, i ten, który knował, i wszystek ród jego na szubienicach wisi; nie my, ale Bóg oddał mu, co zasłużył.19 A wyrok ten, który teraz ślemy, po wszystkich miastach niech będzie zawieszony, żeby wolno było Żydom używać praw swoich.20 A macie im dopomagać, aby tych, którzy się na mordowanie ich gotowali, mogli zabijać trzynastego dnia miesiąca dwunastego, który zowią Adar.21 Albowiem ten dzień smutku i żałości Bóg wszechmogący odmienił im w radość.22 Stąd i wy między inne dni święte ten dzień policzcie i obchodźcie go z wszelką radością, aby i na potem wiedziano, że wszyscy,23 którzy Persom wiernie służą, godną za wierność swą zapłatę otrzymują; a którzy królestwu ich są na zdradzie, giną za zbrodnię.24 A wszelka kraina i miasto, które by nie chciało być uczestnikiem tego święta, niech mieczem i ogniem zginie, i niech tak będzie wygładzone, żeby nie tylko ludziom ale i zwierzętom drogi przez nie na wieki nie było, na przykład wzgardy i nieposłuszeństwa.
Copyright © 2024 | WordPress Theme by MH Themes