Księga Estery

Księga Estery

CZĘŚC 1 (1,1 – 4,17)NIEBEZPIECZEŃSTWO ZGUBY ZAGRAŻAJĄCE ŻYDOMI. ODRZUCENIE KRÓLOWEJ WASTI (1,1-22). Uczta Aswerusa dla książąt i możnych (1-4), dla całego ludu (5-8). Uczta wydana przez królowę (9). Królowa wzbrania się przyjść przed króla (10-12a). Król rozgniewany radzi się mędrców (12b-20). Odrzucenie królowej Wasli (21-22).
11 Za dni Aswerusa, który panował od Indyj aż do Etiopii nad stu dwudziestu siedmiu prowincjami,2 gdy siedział na stolicy królestwa swego, Susan miastem królestwa jego pierwszym było.3 Trzeciego tedy roku panowania swego sprawił wielką ucztę wszystkim książętom i sługom swoim, najmożniejszym z Persów i najznakomitszym z Medów,4 i starostom krain przed sobą, przez długi czas, to jest przez sto osiemdziesiąt dni, aby okazać bogactwa chwały królestwa swego i wielkość i chlubę możności swojej.5 A gdy się dni uczty skończyły, wezwał wszystek lud, który się znalazł w Susan, od największego aż do najmniejszego i kazał przez siedem dni ucztę nagotować w wejściu do ogrodu i gaju, który królewską uprawą i ręką był szczepiony. 6 I wisiały po wszystkich stronach opony białe i zielone i błękitne, zawieszone na sznurach bisiorowych i szkarłatnych, które były przez kółka z kości słoniowej przewleczone i na słupach marmurowych zawieszone. Łóżka też złote i srebrne rozstawione były na posadzce, szmaragdowym i marmurowym kamieniem wyłożonej i dziwnie rozmaitymi obrazami ozdobionej.7 A ci, którzy byli zaproszeni, pili z kubków złotych, i na coraz innych naczyniach wnoszono potrawy; wino też, tak jak wielmożność królewskiej przystało, obficie i co najlepsze nalewano.8 A nie było nikogo, który by nie chcących do picia przymuszał, ale jak król postanowił, stawiając nad każdym stołem jednego z książąt swoich, aby brał każdy, co by chciał.9 Wasti królowa sprawiła też ucztę dla niewiast w pałacu, gdzie król Aswerus zwykł był mieszkać.10 A tak dnia siódmego, gdy sobie król podweselił, a po zbytnim piciu zagrzał się winem, rozkazał Maumamowi, Bazacie, Harbonie, Bagacie, Abgacie, Zetarowi i Charchasowi, siedmiu rzezańcom, którzy przed oczyma jego służyli, 11 aby przywiedli królowę Wasů przed króla, włożywszy na głowę jej koronę, aby pokazał wszystkim ludziom i książętom piękność jej, bo bardzo piękna była.12 Lecz ona wzbraniała się i na królewski rozkaz, który dał przez rzezańców, przyjść nie chciała. Rozgniewany tym i wielką złością zapalony,13 zapytał król mędrców, którzy według zwyczaju królewskiego zawsze przy nim byli, i za których radą wszystko czynił, bo znali ustawy 14 i prawa przodków (a byli pierwsi i najbliżsi: Charsena, Setar, Adnaata, Tarsis, Mares, Marsana i Mamuchan, siedmiu książąt perskich i medyjskich, którzy patrzyli na oblicze króla i pierwsi po nim zwykli byli siadać),15 jakiemu wyrokowi podlega królowa Wasti, która rozkazu Aswerusa króla, danego przez rzezańców, wykonać nie chciała.16 I odpowiedział Mamuchan, co król słyszał i książęta: „Nie tylko króla obraziła królowa Wasti, ale i wszystkie narody i książąt, którzy są po wszystkich ziemiach króla Aswerusa.17 Bo rozejdzie się mowa o królowej do wszystkich niewiast, tak iż wzgardzą mężami swymi i rzekną: „l Król Aswerus kazał, aby królowa Wasti weszła do niego, a ona nie chciała.18 „I za tym przykładem wszystkie żony książąt perskich i medyjskich lekce sobie będą ważyć rozkazania mężów. Słuszny przeto jest gniew królewski.19 Jeśli ci się podoba, niech wyjdzie wyrok od oblicza twego, a niech będzie napisany wedle prawa Persów i Medów, którego się przestępować nie godzi, aby żadną miarą więcej Wasti do króla nie wchodziła, ale żeby królestwo jej otrzymała inna, która jest lepsza niż ona.20 A to po wszystkim państwie (które jest bardzo szerokie) ziem twoich niech będzie obwołane, i wszystkie żony, tak wielkich jak i małych, niech oddają cześć małżonkom swoim”.21 Podobała się rada jego królowi i książętom i uczynił król według rady Mamuchana,22 i rozesłał listy po wszystkich ziemiach królestwa swego w różnych językach i pismach, aby każdy naród słyszeć i czytać mógł, że mężowie są zwierzchnikami i starszymi w domach swoich, i żeby to po wszystkich narodach obwołano. WYBÓR ESTERY NA MIEJSCE WASTI (2,1-23). Zarządzenie, mające na celu wybór nowej królowej (1-4). Estera, wychowanica Mardocheusza (5-7), znajduje łaskę u eunucha Egeusza (8-11). Wprowadzanie panien do króla (12-14); kolej Estery, jej wybór na królowę (15-18). Estera powiadamia króla o spisku na jego życic, odkrytym przez Mardocheusza (19-23).
21 Z Gdy się to tak stało i gdy się uśmierzył gniew króla Aswerusa wspomniał na Wasti, i co była uczyniła i co ucierpiała.2 I rzekli dworzanie królewscy i służebnicy jego: „Niech szukają królowí dzieweczek,3 panienek i nadobnych, i niech roześlą ludzi, którzy by wypatrzyli po wszystkich krainach dzieweczki piękne i panny, i niech je przywiodą do miasta Susan i oddadzą je do domu niewiast pod rękę Egeusza rzezańca, który jest ochmistrzem i stróżem niewiast królewskich, i niech otrzymają strój niewieści i inne rzeczy do potrzeby.4 A która się ze wszystkich oczom królewskim spodoba, ta niech króluje zamiast Wasti.” Podobała się mowa królowi, i tak jak poddali, uczynić rozkazał.5 Był mąż Żyd w mieście Susan, imieniem Mardocheusz, syn Jaira, syna Semeja, syna Cisa, z pokolenia Jeminiego, 6 który był przeniesiony z Jeruzalem naonczas, gdy Nabuchodonozor, król babiloński, przeniósł Jechoniasza, króla judzkiego.7 Ten wychowywał córkę brata swego Edissę, którą drugim imieniem zwano Estera, i oboje rodziców straciła, a była piękna bardzo i wdzięcznej twarzy. A po śmierci ojca i matki jej przybrał ją sobie Mardocheusz za córkę. –8 A gdy się rozgłosił dekret króla i według rozkazu jego wiele pięknych panien do Susan przywodzono i Egeuszowi rzezańcowi oddawano, Esterę też między innymi pannami oddano mu, aby była chowana w poczcie niewiast.9 Ta mu się spodobała i znalazła łaskę w oczach jego. I rozkazał rzezańcowi, aby przyspieszył pielęgnację niewieścią i aby jej dał część jej i siedem co najpiękniejszych panienek z domu królewskiego i tak ją, jak i służebne panny jej przybrał i ozdobił.10 A ona nie chciała mu oznajmić narodu i ojczyzny swojej, bo jej był nakazał Mardocheusz, aby o tej rzeczy całkiem milczała.11 On zaś przechadzał się codzień przed przysionkiem domu, w którym wybrane panny chowano, troszcząc się o zdrowie Estery i chcąc wiedzieć, co się z nią dzieje.12 A gdy przychodził czas dla każdej za porządkiem panienki, żeby wejść do króla, zanim dokonano wszystkiego, co do pielęgnacji niewieściej należało, upływał dwunasty miesiąc; mianowicie przez sześć miesięcy namaszczały się olejkiem z mirry, a przez drugie sześć barwiczek i rzeczy wonnych używały.13 A gdy miały wejść do króla, o cokolwiek prosiły, co do ozdoby należało, otrzymywały, i ubrawszy się, jak się im podobało, z domu niewiast przechodziły do łożnicy królewskiej.14 A która weszła wieczór, rano wychodziła, i stamtąd była odprowadzana do drugiego domu, który był pod ręką Susagazego, rzezańca, który był przełożonym nad nałożnicami królewskimi; a nie miała możności wrócić się więcej do króla, ażby król zechciał i po imieniu jej przyjść rozkazał. –15 A gdy przeminął czas porządkiem, nadchodził dzień, którego Estera, córka Abihaila, brata Mardocheusza, którą sobie przybrał za córkę, miała wejść do krola. Ona nie szukała strojów niewieścich, ale cokolwiek chciał Egeusz, rzezaniec, stróż panien, to jej dał na ozdobę; bo była bardzo kształtna, a niewymowną pięknością zdała się oczom wszystkich wdzięczną i miłą. 16 Wprowadzona tedy została do pokoju króla Aswerusa miesiąca dziesiątego, który zowią Tebet, siódmego roku królestwa jego. 17 I umiłował ją król bardziej niż wszystkie niewiasty, i miała przed nim łaskę i miłosierdzie nad wszystkie niewiasty, i włożył na głowę jej koronę królestwa, i uczynił ją królową na miejscu Wasti.18 I rozkazał nagotować ucztę bardzo wielką dla wszystkich książąt i sług swoich na pojęcie i na wesele Estery. I dał odpocznienie wszystkim ziemiom i rozdawał dary według szczodrobliwości książęcej.19 A gdy poraz drugi szukano i zbierano panny, Mardocheusz siedział u drzwi królewskich.20 A Estera jeszcze nie oznajmiła ojczyzny i narodu swego, według rozkazu jego; bo, cokolwiek on rozkazał, przestrzegała Estera, i tak wszystko czyniła, jak wtedy zwykła była, gdy ją malutką wychowywał.21 Tego tedy czasu, gdy Mardocheusz siedział u drzwi królewskich, rozgniewali się Bagatan i Tares, dwaj rzezańcy królewscy, którzy byli odźwiernymi i u pierwszego progu pałacu siadali, i chcieli się targnąć na króla i zabić go.22 To nie było tajne Mardocheuszowi, i wnet oznajmił królowej Esterze, a ona królowi imieniem Mardocheusza, który do niej rzecz tę był doniósł.23 Gdy zbadano rzecz i stwierdzono, powieszono obu na szubienicy. I podano to do historii, i w kroniki wpisano przed królem. DEKRET O WYTĘPIENIU ŻYDÓW (3, 1-15). Wywyższenie Amana (1-2a). Mardocheusz odmawia mu pokłonu (2b-5). Aman rozgniewany, postanawia zemścić się na wszystkich Żydach (6) i wyprasza w tym celu dekret u Aswerusa (7-11). Ogłoszenie dekretu (12-15).
31 Potem król Aswerus wywyższył Amana, syna Amadaty, który był z rodu Agaga, i wystawił stolicę jego nad wszystkich książąt, których miał.2 I wszyscy słudzy królewscy, którzy we drzwiach pałacu byli, klękali i kłaniali się Amanowi, bo im tak pan rozkazał. Sam tylko Mardocheusznie klękał ani mu się nie kłaniał.3 Rzekli mu słudzy królewscy, którzy przed drzwiami pałacu siadali: „Czemu wbrew innym nie zachowujesz przykazania królewskiego?”4 A gdy to często mawiali, a on słuchać nie chciał, powiedzieli Amanowi, chcąc wiedzieć, czy będzie trwał w postanowieniu; bo im był powiedział, że był Żydem.5 Gdy to usłyszał Aman i sam doświadczył, że Mardocheusz nie klękał przed nim ani mu się kłaniał, rozgniewał się bardzo.6 I za nic sobie nie miał na jednym Mardocheuszu położyć ręce swe; bo usłyszał, że był z narodu żydowskiego, i raczej chciał wytracić wszystek naród Żydów, którzy byli w królestwie Aswerusa.7 Miesiąca pierwszego (który zowią Nisan), roku dwunastego królestwa Aswerusa, rzucono los, który po hebrajsku zowią pur, w skrzynkę przed Amanem, którego dnia i którego miesiąca naród żydowski miał być wygubiony. I wyszedł miesiąc dwunasty, który zowią Adar.8 I rzekł Aman królowi Aswerusowi: „Jest lud po wszystkich krainach królestwa twego rozproszony i między sobą podzielony, nowych praw i zwyczajów używający, a nadto gardzący królewskim rozkazaniem. A wiesz bardzo dobrze, że nie jest pożyteczne królestwu twojemu, aby się miał rozzuchwalić przez pobłażliwość.9 Jeśli ci się podoba, wydaj wyrok, aby zginął, a dziesięć tysięcy talentów odważę podskarbim skarbu twego.10 Zdjął tedy król sygnet, którego używał, z ręki swej i dał go Amanowi, synowi Amadaty z rodu Agaga, nieprzyjacielowi żydowskiemu.11 I rzekł do niego: „Srebro, które mi obiecujesz, niech twoje będzie; z ludem czyń, co ci się podoba.”12 I przyzwano pisarzów królewskich, pierwszego miesiąca, Nisana, trzynastego dnia tegoż miesiąca, i napisano, jak rozkazał Aman, do wszystkich książąt królewskich i sędziów krain i rozmaitych narodów, jak każdy na ród mógł według różności języków czytać i rozumieć, imieniem króla Aswerusa; a listy, zapieczętowane sygnetem jego,13 rozesłano przez posłów królewskich do wszystkich ziemi, aby zabito i wygładzono wszystkich Żydów od dziecięcia aż do starca, dziatki i niewiasty, jednego dnia, to jest trzynastego miesiąca dwunastego, który zowią Adar, a majętność ich aby zrabowali.14 A treść listów ta była, aby wszystkie krainy wiedziały i przygotowały się na dzień wymieniony.15 Spieszyli się posłowie, których wysłano, aby rozkazanie królewskie wypełnić. I natychmiast w Susan przybito wyrok, gdy król i Aman biesiadowali, a wszyscy Żydzi, którzy byli w mieście, płakali. ŻAŁOBA MARDOCHEUSZA, PLAN ESTERY (4,1-17). Żałoba Mardocheusza i Żydów (1-3). Estera wywiaduje się o powód żałoby (4-6); Mardocheusz go jej podaje i wzywa ją, by wstawiła się za Żydami u króla (7-9); rozprasza jej wątpliwości (10-14). Postanowienie Estery (15-17).
41 Gdy to usłyszał Mardocheusz, rozdarł szaty swe i oblókł się w wór, posypał głowę popiołem i na ulicy wpośród miasta krzyczał wielkim głosem, okazując gorzkość serca swego,2 i z tym krzykiem aż do drzwi pałacu idąc; bo się nie godziło obleczonemu w wór wnijść na dwór królewski.3 Po wszystkich też krainach, miasteczkach i miejscach, do których okrutny wyrok królewski doszedł, była niezmierna żałość u Żydów, post, krzyk i płacz, i wielu ich zamiast pościeli woru i popiołu używało.4 I weszły panny służebne Estery i rzezańcy, i oznajmili jej. Usłyszawszy to zlękła się, i posłała szatę, aby go, zdjąwszy zeń wór, w nią ubrali; lecz on jej przyjąć nie chciał. 5 I zawoławszy Atacha rzezańca, którego jej był król dał za sługę, rozkazała mu, aby poszedł do Mardocheusza i dowiedział się od niego, dlaczego to czyni.6 I wyszedłszy Atach poszedł do Mardocheusza, stojącego na ulicy miejskiej przed drzwiami pałacu.7 Ten mu powiedział wszystko, co się działo jak Aman obiecał, że za wytracenie Żydów wniesie srebro do skarbów królewskich.8 Kopię też wyroku, który był przybity w Susan, dał mu, aby pokazał królowej i napomniał ją, aby weszła do króla i prosiła go za ludem swoim.9 Wróciwszy się Atach, powiedział Esterze wszystko, co rzekł Mardocheusz. 10 Ona mu odpowiedziała i kazała powiedzieć Mardocheuszowi:11 „Wszyscy słudzy króla i wszystkie krainy, które pod mocą jego są, wiedzą, iż, jeśliby kto, czy to mężczyzna, czy niewiasta, nie będąc wezwany, wszedł do wewnętrznego przedsionka królewskiego, bez żadnej zwłoki ma być zabity, chybaby król laskę złotą ku niemu wyciągnął na znak łaski, i tak mógłby żywym zostać. Jakże tedy ja mam wejść do króla, która już trzydzieści dni nie jestem wezwana do niego ?”12 Gdy to usłyszał Mardocheusz, znowu dał znać Esterze mówiąc:13 „Nie mniemaj, że jedynie swoje życie uratujesz spośród wszystkich Żydów, ponieważ jesteś w domu królewskim;14 bo jeśli teraz milczeć będziesz, innym sposobem będą wybawieni Żydzi, a ty i dom ojca twego zginiecie. A kto wie, czyś nie dlatego dostąpiła królestwa, abyś na taki czas była gotowa ?” 15 Znowu Estera do Mardocheusza te słowa przesłała:16 „Idź, a zbierz wszystkich Żydów, których w Susan znajdziesz, a módlcie się za mnie. Nie jedzcie ani pijcie przez trzy dni i przez trzy noce; a ja podobnie będę pościć ze służebnicami swymi, a wtedy wnijdę do króla czyniąc przeciw prawu, jako nie wezwana, i narażając się na śmierci niebezpieczeństwo.” 17 Poszedł tedy Mardocheusz i uczynił wszystko, co mu Estera rozkazała.CZĘŚC II (5,1 – 10,3)ESTERA WYBAWIA ŻYDÓW ESTERA U KRÓLA; ZAPRASZA JEGO I AMANA DWA RAZY NA UCZTĘ (5,1-8).
5

Warsz. King J. 51 Tłum. GrEn. Толк. A trzeciego dnia oblekła się Estera w ubiór królewski i stanęła w przedsionku domu królewskiego, który był wewnątrz naprzeciw pokoju królewskiego; a on siedział na stolicy swej w sali sądowej pałacu naprzeciwko drzwi domu.На третий день Есфирь [перестав молиться, сняла одежды сетования и] оделась по-царски, [и сделавшись великолепною, призывая всевидца Бога и Спасителя, взяла двух служанок, и на одну опиралась, как бы предавшись неге, а другая следовала за нею, поддерживая одеяние ее. Она была прекрасна во цвете красоты своей, и лице ее радостно, как бы исполненное любви, но сердце ее было стеснено от страха]. И стала она на внутреннем дворе царского дома, перед домом царя; царь же сидел тогда на царском престоле своем, в царском доме, прямо против входа в дом, [облеченный во все одеяние величия своего, весь в золоте и драгоценных камнях, и был весьма страшен]. Когда царь увидел царицу Есфирь, стоящую на дворе, она нашла милость в глазах его. [Обратив лице свое, пламеневшее славою, он взглянул с сильным гневом; и царица упала духом и изменилась в лице своем от ослабления и склонилась на голову служанки, которая сопровождала ее. И изменил Бог дух царя на кротость, и поспешно встал он с престола своего и принял ее в объятия свои, пока она не пришла в себя. Потом он утешил ее ласковыми словами, сказав ей: что тебе, Есфирь? Я - брат твой; ободрись, не умрешь, ибо наше владычество общее; подойди.] И# бhсть по тріeхъ днeхъ, є3гдA престA моли1тисz, совлечeсz и3з8 ри1зъ приск0рбныхъ и3 њблечeсz въ ри6зы слaвы своеS: и3 бhсть доброзрaчна, призывaющи всеви1дца бGа и3 сп7си1телz, и3 взS двЁ рабы6ни съ соб0ю, и3 њ є3ди1ну ќбw њпирaшесz ѓки слaдостьми њби1лующи, другaz же послёдоваше, да њблегчaетъ ри6зы є3S: и3 сіS червленёющисz доброт0ю красоты2 своеS, и3 лицE є3S њсклаблsющеесz ѓки прелюби1вэйше, сeрдце же є3S стенsше t стрaха. И# прошeдши вс‰ двє1ри, стA пред8 царeмъ. Џнъ же сэдsше на прест0лэ цaрства своегw2, њболчeнъ во всE њдэsніе слaвы своеS, вeсь во злaтэ и3 кaменіихъ многоцвёныхъ, и3 бsше стрaшенъ ѕэлw2: и3 возвeдъ лицE своE nгневи1дно слaвою, ѕёльною ћростію воззрЁ. И# падE цари1ца, и3 и3змэни1сz лицE є3S со њслаблeніемъ, и3 преклони1сz на главY рабhни пред8идyщіz. И# премэни2 бGъ дyхъ царeвъ на кр0тость, и3 потщaвсz сни1де со прест0ла своегw2 и3 воспріsтъ ю5 во њб8‰тіz сво‰, д0ндеже пріи1де въ себE, и3 ўтёши ю5 глагHлы ми1рными и3 речE є4й: чт0 ти є4сть, є3сfи1ре; ѓзъ є4смь брaтъ тв0й, дерзaй, не ќмреши: ћкw џбщее повелёніе нaше є4сть, приступи2. 5,4Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPεἶπεν eipen
_V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto sayAnd Esther said,δὲ de
_PRTδέdethenAnd Esther said,Εσθηρ esthēr
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI Ἡμέρα hēmera
_N-NSFἡμέραhēmeraday[₄dayμου mou
_P-GSμοῦmouof me[Jesimiel]ἐπίσημος episēmos
_A-NSFἐπίσημοςepisēmosnotable₃a notableσήμερόν sēmeron
_ADVσήμερονsēmerontoday₁Todayἐστιν·     estin
_V-PAI-3Sἐστίestihe is[to sacrifice]εἰ ei
_CONJεἰeiifIfοὖν oun
_PRTοὖνountherefore/thenthenδοκεῖ dokei
_V-PAI-3Sδοκέωdokeōto thinkit seemsτῷ tō
_T-DSMὁhothe/this/whoto theβασιλεῖ,     basilei
_N-DSMβασιλεύςbasileuskingking,ἐλθάτω elthatō
_V-AAM-3Sἔρχομαιerchomaito come/golet [6comeκαὶ kai
_CONJκαίkaiand₁bothαὐτὸς autos
_D-NSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
_CONJκαίkaiand₄andΑμαν aman
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI εἰς eis
_PREPεἰςeistowardtoτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/who₂theδοχήν,     dochēn
_N-ASFδοχήdochēbanquetbanquetἣν hēn
_R-ASFἦνēnwas[pledge]ποιήσω poiēsō
_V-FAI-1Sποιέωpoieōto do/makeI shall prepareσήμερον.     sēmeron
_ADVσήμερονsēmerontodaytoday!  2 Tłum. GrEn. Толк. I gdy ujrzał królowę Esterę stojącą, spodobała się oczom jego i wyciągnął ku niej laskę złotą, którą trzymał w ręce. A ona przystąpiwszy, pocałowała koniec laski jego.И простер царь к Есфири золотой скипетр, который был в руке его, и подошла Есфирь и коснулась конца скипетра, [и положил царь скипетр на шею ее и поцеловал ее и сказал: говори мне. И сказала она: я видела в тебе, господин, как бы Ангела Божия, и смутилось сердце мое от страха пред славою твоею, ибо дивен ты, господин, и лице твое исполнено благодати. - Но во время беседы она упала от ослабления; и царь смутился, и все слуги его утешали ее]. И# взeмъ златhй жeзлъ (цaрь) возложи2 на вhю є3S и3 њблобызA ю5 и3 речE: глаг0ли ми2. И# речE є3мY: ви1дэхъ тS, господи1не, ћкw ѓгGла б9іz, и3 смzтeсz сeрдце моE t стрaха слaвы твоеS, ћкw ди1венъ є3си2, господи1не, и3 лицE твоE благодaтей и3сп0лнено. Бесёдующи же nнA къ немY, падE t њслаблeніz. Цaрь же смzтeсz, и3 вси2 раби2 є3гw2 ўтэшaху є3S. 5,5Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndεἶπεν eipen
_V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto say[₃saidὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/who₁theβασιλεύς basileus
_N-NSMβασιλεύςbasileusking₂king],Κατασπεύσατε kataspeusate
_V-AAM-2Pstrong:GV-AAM-2Pstrong:GV-AAM-2Pstrong:GV-AAM-2P Αμαν,     aman
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ὅπως hopōs
_CONJὅπωςhopōsthatso thatποιήσωμεν poiēsōmen
_V-AAS-1Pποιέωpoieōto do/makewe should doτὸν ton
_T-ASMὁhothe/this/whotheλόγον logon
_N-ASMλόγοςlogoswordwordΕσθηρ·     esthēr
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndπαραγίνονται paraginontai
_V-PMI-3Pπαραγίνομαιparaginomaito comethey cameἀμφότεροι amfoteroi
_A-NPMἀμφότεροςamfoterosbothbothεἰς eis
_PREPεἰςeistowardtoτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/whotheδοχήν,     dochēn
_N-ASFδοχήdochēbanquetbanquetἣν hēn
_R-ASFἦνēnwas[pledge]εἶπεν eipen
_V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto say[Horam]Εσθηρ.     esthēr
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI   3 Tłum. GrEn. Толк. I rzekł do niej król: „Czego chcesz, Estero królowo? co za prośba twoja ? Chociażbyś o połowę królestwa prosiła, będzie ci dana!”И сказал ей царь: что тебе, царица Есфирь, и какая просьба твоя? Даже до полуцарства будет дано тебе. И# речE є4й цaрь: что2 х0щеши, є3сfи1ре; и3 что2 прошeніе твоE; бyдетъ ти2 дaже и3 до полуцaрства моегw2. 5,6Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPἐν en
_PREPἐνenin/on/amongAnd atδὲ de
_PRTδέdethenAnd atτῷ tō
_T-DSNὁhothe/this/whotheπότῳ potō
_N-DSNπότοςpotoscarousingbanquetεἶπεν eipen
_V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto say[₃saidὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/who₁theβασιλεὺς basileus
_N-NSMβασιλεύςbasileusking₂king]πρὸς pros
_PREPπρόςprosto/withtoΕσθηρ;     esthēr
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI Τί ti
_I-NSNτίςtiswhich?[to bray]ἐστιν,     estin
_V-PAI-3Sἐστίestihe is[to sacrifice]βασίλισσα basilissa
_N-VSFβασίλισσαbasilissaqueenqueenΕσθηρ;     esthēr
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἔσται estai
_V-FMI-3Sἔσομαιesomaiwill be[Zabud]σοι soi
_P-DSσοίsoiyou[chaff]ὅσα hosa
_A-APNὅσοςhososjust as/how muchas much asἀξιοῖς.     axiois
_V-PAI-2Sἀξιόωaxioōto deem worthyis worthy?  4 Tłum. GrEn. Толк. A ona od powiedziała: „Jeśli się królowi po doba, proszę, żebyś dziś przyszedł do mnie i Aman z tobą na ucztę, którą nagotowałam.” И сказала Есфирь: [ныне у меня день праздничный;] если царю благоугодно, пусть придет царь с Аманом сегодня на пир, который я приготовила ему. И# речE є3сfи1рь: дeнь моегw2 прaзднованіz днeсь є4сть: ѓще u5бо ўг0дно є4сть царeви, да пріи1детъ цaрь и3 ґмaнъ на пи1ръ, є3г0же сотворю2 днeсь. 5,7Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndεἶπεν eipen
_V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto sayshe said,τὸ to
_T-NSNὁhothe/this/whoTheαἴτημά aitēma
_N-NSNαἴτημαaitēmarequestrequestμου·     mou
_P-GSμοῦmouof me[Jesimiel]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandΤὸ to
_T-NSNὁhothe/this/who ἀξίωμά axiōma
_N-NSNstrong:GN-NSNstrong:GN-NSNstrong:GN-NSN μου mou
_P-GSμοῦmouof me[Jesimiel]  5 Tłum. GrEn. Толк. I zaraz król rzekł: „Wezwijcie co rychlej Amana, aby zadość uczynił woli Estery!” Przyszli tedy król i Aman na ucztę, którą im królowa zgotowała.И сказал царь: сходите скорее за Аманом, чтобы сделать по слову Есфири. И пришел царь с Аманом на пир, который приготовила Есфирь. И# речE цaрь: ўскори1те и3ти2 по ґмaна, да сотвори1мъ сл0во є3сfи1рино. И# пріид0ста џба на пи1ръ, є3г0же сотвори2 є3сfи1рь. 5,8Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPεἰ ei
_CONJεἰeiififεὗρον heuron
_V-AAI-1Sεὑρίσκωheuriskōto find/meetI foundχάριν charin
_N-ASFχάρινcharinthereforefavorἐνώπιον enōpion
_PREPἐνώπιονenōpionbeforebeforeτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/whotheβασιλέως,     basileōs
_N-GSMβασιλεύςbasileuskingking,ἐλθάτω elthatō
_V-AAM-3Sἔρχομαιerchomaito come/golet [5comeὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/who₁theβασιλεὺς basileus
_N-NSMβασιλεύςbasileusking₂kingκαὶ kai
_CONJκαίkaiand₃andΑμαν aman
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ἐπὶ epi
_PREPἐπίepiupon/to/againstuponτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/whotheαὔριον aurion
_ADVαὔριονauriontomorrowmorrowεἰς eis
_PREPεἰςeistowardtoτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/whotheδοχήν,     dochēn
_N-ASFδοχήdochēbanquetbanquetἣν hēn
_R-ASFἦνēnwas[pledge]ποιήσω poiēsō
_V-FAI-1Sποιέωpoieōto do/makeI shall prepareαὐτοῖς,     autois
_D-DPMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandαὔριον aurion
_ADVαὔριονauriontomorrowtomorrowποιήσω poiēsō
_V-FAI-1Sποιέωpoieōto do/makeI will doτὰ ta
_T-APNὁhothe/this/whotheαὐτά.     auta
_D-APNαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]  6 Tłum. GrEn. Толк. I rzekł król do niej, napiwszy się pod dostatkiem wina: „Czego żądasz, aby ci dano? i o co prosisz? Chociażbyś o pół królestwa mego prosiła, uprosisz.”И сказал царь Есфири при питье вина: какое желание твое? оно будет удовлетворено; и какая просьба твоя? хотя бы до полуцарства, она будет исполнена. На пирy же речE цaрь ко є3сfи1ри: чт0 є3сть, є3сfи1ре цари1це; (и3 кaz є4сть мhсль прошeніz твоегw2; дaмъ ти2 и3 до полуцaрства моегw2,) и3 бyдетъ є3ли1кw проси1ши. 5,9Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPΚαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἐξῆλθεν exēlthen
_V-AAI-3Sἐξέρχομαιexerchomaito go out[₂went forthὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/whotheΑμαν aman
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ἀπὸ apo
_PREPἀπόapofromfromτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/who βασιλέως basileōs
_N-GSMβασιλεύςbasileuskingkingὑπερχαρὴς hupercharēs
_A-NSMstrong:GA-NSMstrong:GA-NSMstrong:GA-NSM εὐφραινόμενος·     eufrainomenos
_V-PMPRSεὐφραίνωeufrainōto celebratebeing glad.ἐν en
_PREPἐνenin/on/amongBut inδὲ de
_PRTδέdethenBut inτῷ tō
_T-DSNὁhothe/this/whotheἰδεῖν idein
_V-AARεἴδωeidōto knowHaman seeingαμαν aman
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI Μαρδοχαῖον mardochaion
_N-ASMstrong:GN-ASMstrong:GN-ASMstrong:GN-ASM τὸν ton
_T-ASMὁhothe/this/whotheΙουδαῖον ioudaion
_N-ASMἸουδαῖοςioudaiosJewish[Hachmoni]ἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginτῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/who[that]αὐλῇ aulē
_N-DSFαὐλήaulēpalace/courtyardcourtyard,ἐθυμώθη ethumōthē
_V-API-3Sθυμόωthumoōto angerhe was enragedσφόδρα.     sfodra
_ADVσφόδραsfodraveryexceedingly.  7 Tłum. GrEn. Толк. Odpowiedziała mu Estera: „Żądanie moje i prośba ta jest:И отвечала Есфирь, и сказала: вот мое желание и моя просьба: И# речE є3сfи1рь: прошeніе моE и3 молeніе: 5,10Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndεἰσελθὼν eiselthōn
_V-AAPRSεἰσέρχομαιeiserchomaito enterenteringεἰς eis
_PREPεἰςeistowardintoτὰ ta
_T-APNὁhothe/this/who ἴδια idia
_A-APNἴδιοςidiosone's own/privateownἐκάλεσεν ekalesen
_V-AAI-3Sκαλέωkaleōto callhe calledτοὺς tous
_T-APMὁhothe/this/who φίλους filous
_A-APMφίλοςfilosfriendly/friendfriends,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandΖωσαραν zōsaran
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI τὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/who γυναῖκα gunaika
_N-ASFγυνήgunēwomanhis wife.αὐτοῦ autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]  8 Tłum. GrEn. Толк. Jeślim znalazła łaskę przed obliczem królewskim, i jeśli się królowi podoba, żeby mi dał, czego żądam, i prośbę moją wypełnił, niech przyjdzie król i Aman na ucztę, którą im zgotowałam, a jutro odkryję królowi wolę moją.”если я нашла благоволение в очах царя, и если царю благоугодно удовлетворить желание мое и исполнить просьбу мою, то пусть царь с Аманом придет [еще завтра] на пир, который я приготовлю для них, и завтра я исполню слово царя. ѓще њбрэт0хъ благодaть пред8 царeмъ, да пріи1детъ цaрь и3 ґмaнъ є3щE заyтра на пи1ръ, є3г0же сотворю2 и4ма, и3 заyтра сотворю2 сіE прошeніе. 5,11Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndὑπέδειξεν hupedeixen
_V-AAI-3Sὑποδείκνυμιhupodeiknumito showhe showedαὐτοῖς autois
_D-DPMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]τὸν ton
_T-ASMὁhothe/this/who πλοῦτον plouton
_N-ASMπλοῦτοςploutosricheshis riches,αὐτοῦ autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/whotheδόξαν,     doxan
_N-ASFδόξαdoxaglorygloryἣν hēn
_R-ASFἦνēnwas[pledge]ὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/whotheβασιλεὺς basileus
_N-NSMβασιλεύςbasileuskingkingαὐτῷ autō
_D-DSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]περιέθηκεν,     periethēken
_V-AAI-3Sπεριτίθημιperitithēmito put oninvested in him,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandὡς hōs
_CONJὡςhōswhich/howhowἐποίησεν epoiēsen
_V-AAI-3Sποιέωpoieōto do/makehe madeαὐτὸν auton
_D-ASMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]πρωτεύειν prōteuein
_V-PARπρωτεύωprōteuōbe firstto be preeminent,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἡγεῖσθαι hēgeisthai
_V-PMRἡγέομαιhēgeomaito governto take the leadτῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/whoof theβασιλείας.     basileias
_N-GSFβασιλείαbasileiakingdomkingdom.  9 Tłum. GrEn. Толк. A tak wyszedł Aman tego dnia wesoły i ochoczy. A gdy ujrzał Mardocheusza, siedzącego przed drzwiami pałacu, iż nie tylko nie wstał przed nim, ale ani się ruszył z miejsca siedzenia swego, rozsierdził się okrutnie;И вышел Аман в тот день веселый и благодушный. Но когда увидел Аман Мардохея у ворот царских, и тот не встал и с места не тронулся пред ним, тогда исполнился Аман гневом на Мардохея. И# и3зhде ґмaнъ t царS ѕэлw2 рaдостенъ и3 вeселъ: ви1дэвъ же мардохeа їудeанина во дворЁ (царeвэ не подви1гнувшасz и3 не клaнzющасz пред8 ни1мъ), воз8zри1сz ѕэлw2: 5,12Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndεἶπεν eipen
_V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto sayHaman said,Αμαν aman
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI Οὐ ou
_ADVοὐouno[₄no oneκέκληκεν keklēken
_V-RAI-3Sκαλέωkaleōto call₃has calledἡ hē
_T-NSFὁhothe/this/who₁Theβασίλισσα basilissa
_N-NSFβασίλισσαbasilissaqueen₂queen]μετὰ meta
_PREPμετάmetawith/afterwithτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/whotheβασιλέως basileōs
_N-GSMβασιλεύςbasileuskingking,οὐδένα oudena
_A-ASMοὐδείςoudeisno onenot oneεἰς eis
_PREPεἰςeistowardtoτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/whotheδοχὴν dochēn
_N-ASFδοχήdochēbanquetbanquetἀλλ'     all
_CONJἀλλάallabut[be gone]ἢ ē
_CONJὁhothe/this/who ἐμέ,     eme
_P-ASἐμέememe[Diblaim]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandεἰς eis
_PREPεἰςeistowardforτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/who[that]αὔριον aurion
_ADVαὔριονauriontomorrowtomorrowκέκλημαι·     keklēmai
_V-RMI-1Sκαλέωkaleōto callshe has invited  10 Tłum. GrEn. Толк. lecz nie pokazując gniewu wrócił się do domu swego i wezwał do siebie przyjaciół swych i Zares, żonę swoją, Однако же скрепился Аман. А когда пришел в дом свой, то послал позвать друзей своих и Зерешь, жену свою. и3 вшeдъ въ д0мъ св0й, призвA дрyги сво‰ и3 зwсaру женY свою2 5,13Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndταῦτά tauta
_D-NPNταῦταtautathis[reward]μοι moi
_P-DSμοίmoito me[to dwell]οὐκ ouk
_ADVοὐouno₁do notἀρέσκει,     areskei
_V-PAI-3Sἀρέσκωareskōto please₂please],ὅταν hotan
_ADVὅτανhotanwhen(-ever)wheneverἴδω idō
_V-AAS-1Sεἴδωeidōto knowI beholdΜαρδοχαῖον mardochaion
_N-ASMstrong:GN-ASMstrong:GN-ASMstrong:GN-ASM τὸν ton
_T-ASMὁhothe/this/whotheΙουδαῖον ioudaion
_N-ASMἸουδαῖοςioudaiosJewish[Hachmoni]ἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginτῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/whotheαὐλῇ.     aulē
_N-DSFαὐλήaulēpalace/courtyardcourtyard.  11 Tłum. GrEn. Толк. i przedłożył im wielkość bogactw swoich i gromadę synów, i z jak wielką chwałą wywyższył go król nad wszystkich książąt i sług swoich.И рассказывал им Аман о великом богатстве своем и о множестве сыновей своих и обо всем том, как возвеличил его царь и как вознес его над князьями и слугами царскими. и3 показA и5мъ богaтство своE и3 слaву, є4юже возвели1чи є3го2 цaрь, и3 ћкw сотвори2 є3го2 пeрваго бhти и3 прaвити цaрствіе. 5,14Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndεἶπεν eipen
_V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto say[₃saidπρὸς pros
_PREPπρόςprosto/with₄toαὐτὸν auton
_D-ASMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]Ζωσαρα zōsara
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ἡ hē
_T-NSFὁhothe/this/who γυνὴ gunē
_N-NSFγυνήgunēwoman₂his wife],αὐτοῦ autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandοἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/who φίλοι filoi
_A-NPMφίλοςfilosfriendly/friendfriends,Κοπήτω kopētō
_V-AAM-3Sκόπτωkoptōto cut/mournFellσοι soi
_P-DSσοίsoiyou[chaff]ξύλον xulon
_N-ASNξύλονxulonwooda treeπηχῶν pēchōn
_N-GPMπῆχυςpēchuscubit/hour[₂cubitsπεντήκοντα,     pentēkonta
_N-NUIπεντήκονταpentēkontafifty₁of fifty],ὄρθρου orthrou
_N-GSMὄρθροςorthrosdawnand at dawnδὲ de
_PRTδέdethenand at dawnεἰπὸν eipon
_V-AAM-2Sλέγωlegōto speak[dry land]τῷ tō
_T-DSMὁhothe/this/whoto theβασιλεῖ basilei
_N-DSMβασιλεύςbasileuskingking,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandκρεμασθήτω kremasthētō
_V-APM-3Sstrong:GV-APM-3Sstrong:GV-APM-3Sstrong:GV-APM-3S Μαρδοχαῖος mardochaios
_N-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSM ἐπὶ epi
_PREPἐπίepiupon/to/againstuponτοῦ tou
_T-GSNὁhothe/this/whotheξύλου·     xulou
_N-GSNξύλονxulonwoodtree;σὺ su
_P-NSσύsuyou[rest]δὲ de
_PRTδέdethen[terror]εἴσελθε eiselthe
_V-AAM-2Sεἰσέρχομαιeiserchomaito enterenterεἰς eis
_PREPεἰςeistowardintoτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/whotheδοχὴν dochēn
_N-ASFδοχήdochēbanquetbanquetσὺν sun
_PREPσύνsunwithwithτῷ tō
_T-DSMὁhothe/this/whotheβασιλεῖ basilei
_N-DSMβασιλεύςbasileuskingking,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandεὐφραίνου.     eufrainou
_V-PMM-2Sεὐφραίνωeufrainōto celebratebe glad!καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἤρεσεν ēresen
_V-AAI-3Sἀρέσκωareskōto please[₃pleasedτὸ to
_T-NSNὁhothe/this/who₁theῥῆμα rēma
_N-NSNῥῆμαrēmaword₂saying]τῷ tō
_T-DSMὁhothe/this/who Αμαν,     aman
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἡτοιμάσθη hētoimasthē
_V-API-3Sἑτοιμάζωhetoimazōto make ready[₃was preparedτὸ to
_T-NSNὁhothe/this/who₁theξύλον.     xulon
_N-NSNξύλονxulonwood₂tree]. 12 Tłum. GrEn. Толк. A potem rzekł: „Królowa też Estera nikogo innego nie wezwała na ucztę z królem, jeno mnie, u której też jutro z królem obiadować mam.И сказал Аман: да и царица Есфирь никого не позвала с царем на пир, который она приготовила, кроме меня; так и на завтра я зван к ней с царем. И# речE ґмaнъ: не звA цари1ца ни є3ди1нагw на пи1ръ со царeмъ, но т0чію менE, и3 наyтріе звaше мS: 13 Tłum. GrEn. Толк. A choć to wszystko mam, zda mi się, jakbym nic nie miał, póki będę patrzył na Mardocheusza yda, siedzącego przed drzwiami królewskimi”Но всего этого не довольно для меня, доколе я вижу Мардохея Иудеянина сидящим у ворот царских. но сі‰ не сyть ми2 ўгHдна, є3гдA ви1жду мардохeа їудeанина во дворЁ (царeвэ). 14 Tłum. GrEn. Толк. I odpowiedzieli mu Zares, żona jego, i inni przyjaciele: „Każ przygotować wysokie drzewo, mające wzwyż pięćdziesiąt łokci, a rano powiedz królowi, aby na nim Mardocheusz był powieszony, i tak pójdziesz z lkrólem na ucztę wesoło.” Spodobała mu się rada i kazał przygotować wysoką szubienicę.И сказала ему Зерешь, жена его, и все друзья его: пусть приготовят дерево вышиною в пятьдесят локтей, и утром скажи царю, чтобы повесили Мардохея на нем, и тогда весело иди на пир с царем. И понравилось это слово Аману, и он приготовил дерево.И# речE є3мY зwсaра женA є3гw2 и3 дрyзіе: пригот0ви дрeво лакHтъ пzтьдесsтъ, и3 заyтра речeши царeви, и3 да повёшенъ бyдетъ мардохeй на дрeвэ: тh же вни1ди со царeмъ на пи1ръ и3 весели1сz. И# ўг0денъ бhсть ґмaну глаг0лъ сeй, и3 ўгот0ва дрeво.