MENU
Fragment:




Styl fragmentu




*Zezwalaj na cookies aby zapamiętać ustawienia

Księga Rut

Księga Rut

RUT I NOEMI (1,1-22). Głód w ziemi Judy (1a); Elimelech z Betlejem chroni się do ziemi Moab wraz z żoną i dwoma synami (1b-2). Śmierć Elimelecha (3) i dwóch jego synów (4-5). Noemi wraca do ziemi Judy (6-7) ze swoją synową Rut (8-18). Przybycie do Betlejem (19-22).
11 Za czasów jednego sędziego, gdy sędziowie byli przełożonymi, nastał głód w ziemi. I poszedł człowiek z Betlejem Judy, aby przebywać w krainie Moab, z żoną swą i dwoma synami.2 Jego zwano Elimelechem, a żonę jego Noemi, dwu zaś synów, jednego Mahalon, a drugiego Chelion; byli Efratejczykami z Betlejem Judy. I wszedłszy w krainę moabicką mieszkali tam.3 I umarł Elimelech, mąż Noemi, i została sama z synami.4 Ci pojęli za żony Moabitki, z których jedną zwano Orfa, a drugą Rut. I mieszkali tam dziesięć lat.5 I umarli obaj, to jest Mahalon i Chelion, i została niewiasta osierociała bez dwu synów i bez męża.6 I wybrała się, aby iść do ojczyzny z obiema synowemi swymi z kraju moabickiego, bo słyszała, że wejrzał Pan na lud swój i dał im żywność.7 Wyszła tedy z miejsca tułaczki swojej z obiema synowemi; a będąc już w drodze powrotnej do ziemi judzkiej, rzekła do nich:8 „Idźcie do domu matki waszej, niechaj uczyni z wami Pan miłosierdzie, jakoście czyniły z nieboszczykami i ze mną.9 Niechaj wam da znaleźć odpocznienie w domach mężów, których dostaniecie.” I pocałowała je, a one podniósłszy głos zaczęły płakać i mówić:10 „Pójdziemy z tobą do ludu twojego.”11 A ona im odpowiedziała: „Wróćcie się, córki moje, czemu idziecie ze mną? Czy mam jeszcze synów w żywocie moim, żebyście się mężów ze mnie spodziewać mogły?12 Wróćcie się, córki moje, a idźcie, bom się już zestarzała, ani się nie nadaję do związku małżeńskiego. Choćbym mogła tej nocy począć i porodzić synów,13 jeślibyście ich czekać chciały, ażby podrośli i lat młodości doszli, pierwejbyście się zestarzały, niźli za mąż wyszły. Nie chciejcie, proszę, córki moje, bo wasze utrapienie bardziej mię uciska i wyszła ręka Pańska przeciwko mnie.”14 Podniósłszy tedy głos, znowu zaczęły płakać. Orfa pocałowała świekrę i wróciła się; Rut została przy świekrze swej.15 Rzekła jej Noemi: „Oto się wróciła bratowa twoja do ludu swego i do bogów swoich, idź z nią!”16 Ona odpowiedziała: „Nie sprzeciwiaj mi się, abym cię musiała opuścić i odejść, bo gdziekolwiek się obrócisz, pójdę, a gdzie będziesz mieszkać, i ja razem mieszkać będę. Lud twój, lud mój; a Bóg twój, Bóg mój.17 Która ziemia ciebie umarłą przyjmie, na tej umrę i tamże miejsce pogrzebu otrzymam. To mi niech uczyni Pan i to niech przyczyni, jeśli nie sama śmierć mnie i ciebie rozłączy!”18 Widząc tedy Noemi, że upornym sercem umyśliła Rut z nią iść, nie chciała się sprzeciwiać ani więcej radzić, żeby się do swoich wróciła.19 I poszły razem, i przyszły do Betlejem. A gdy weszły do miasta, prędko się u wszystkich wieść rozniosła, i mówiły niewiasty: „Ta to jest Noemi!”20 A ona im rzekła: „Nie nazywajcie mnie Noemi (to jest piękna), ale mię nazywajcie Mara (to jest gorzka), bo mię gorzkością bardzo napełnił Wszechmogący.21 Wyszłam pełna, a próżną mię przywrócił Pan. Czemuż mię tedy zowiecie Noemi, skoro mię Pan poniżył, a Wszechmogący utrapił?”22 Przyszła tedy Noemi z Rut Moabitką, synową swą, z ziemi tułaczki swojej i wróciła się do Betlejem, kiedy zaczęto żąć jęczmień. NA POLU BOOZA (2,1-23). Booz, krewny Elimelecha (1); Rut przychodzi zbierać kłosy na jego polu (2-7); Booz łaskawie do niej przemawia ze względu na to, co ona zrobiła dla Noemi (8-13); każe jej posilać się wraz ze swymi sługami i poleca mieć na nią wzgląd (14-16). Powrót do Noemi (17-20). Rut chodzi na pole Booza aż do końca żniw (21-23).
2

Warsz. King J. 21 Tłum. GrEn. Толк. Elimelech zaś, jej mąż, miał krewnego, człowieka możnego i wielkich bogactw, imieniem Booz.У Ноемини был родственник по мужу ее, человек весьма знатный, из племени Елимелехова, имя ему Вооз. И# бЁ мyжъ знaемый мyжу ноеммjню: мyжъ же си1ленъ t р0да є3лімелeхова, и4мz же є3мY во0зъ. 2,1Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
τῇ
T-DSF
hothe/this/who 
Νωεμιν nōemin
N-PRI
strong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI 
ἀνὴρ anēr
N-NSM
ἀνήρanērmana male
γνώριμος gnōrimos
A-NSM
strong:GA-NSMstrong:GA-NSMstrong:GA-NSM 
τῷ
T-DSM
hothe/this/who 
ἀνδρὶ andri
N-DSM
ἀνήρanērmanher husband,
αὐτῆς·     autēs
D-GSF
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
ho
T-NSM
hothe/this/whoand the
δὲ de
PRT
δέdethenand the
ἀνὴρ anēr
N-NSM
ἀνήρanērmanman
δυνατὸς dunatos
A-NSM
δυνατόςdunatosablewas mighty
ἰσχύι ischui
N-DSF
ἰσχύςischusstrengthin strength
ἐκ ek
PREP
ἐκekof/fromof
τῆς tēs
T-GSF
hothe/this/whothe
συγγενείας sungeneias
N-GSF
συγγένειαsungeneiakindredkin
Αβιμελεχ,     abimelech
N-PRI
strong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI 
Καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
ὄνομα onoma
N-NSN
ὄνομαonomanamename
αὐτῷ autō
D-DSM
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
Βοος.     boos
N-PRI
strong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI 
 
2 Tłum. GrEn. Толк. – I rzekła Rut Moabitka do świekry swej: „Jeśli każesz, pójdę na pole a będę zbierać kłosy, które by uszły ręki żeńców, gdziekolwiek gospodarza dla mnie przychylnego łaskę znajdę.” Ona jej odpowiedziała: „Idź, córko moja!”И сказала Руфь Моавитянка Ноемини: пойду я на поле и буду подбирать колосья по следам того, у кого найду благоволение. Она сказала ей: пойди, дочь моя. И# речE рyfь мwавjтінz къ ноеммjни: да и3дY u5бо на ни1ву и3 соберY клaсы вслёдствующи, и3дёже ѓще њбрsщу благодaть пред8 nчи1ма є3гw2. Речe же є4й: и3ди2, дщи2 (моS). 2,2Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
εἶπεν eipen
V-AAI-3S
ἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto say[4said
Ρουθ routh
N-PRI
ῬούθrouthRuth[offering]

T-NSF
hothe/this/who2the
Μωαβῖτις mōabitis
A-NSF
strong:GA-NSFstrong:GA-NSFstrong:GA-NSF 
πρὸς pros
PREP
πρόςprosto/withto
Νωεμιν nōemin
N-PRI
strong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI 
Πορευθῶ poreuthō
V-APS-1S
πορεύωporeuōto goI should go
δὴ
PRT
δήsoindeed
εἰς eis
PREP
εἰςeistowardinto
ἀγρὸν agron
N-ASM
ἀγρόςagrosfieldfield,
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
συνάξω sunaxō
V-FAI-1S
συνάγωsunagōto assemblegather
ἐν en
PREP
ἐνenin/on/amongamong
τοῖς tois
T-DPM
hothe/this/whothe
στάχυσιν stachusin
N-DPM
στάχυςstachushead of grainears of corn
κατόπισθεν katopisthen
ADV
strong:GADVstrong:GADVstrong:GADV 
οὗ hou
ADV
οὐouno[Carmi]
ἐὰν ean
CONJ
ἐάνeanif[Giddalti]
εὕρω heurō
V-AAS-1S
εὑρίσκωheuriskōto find/meetI should find
χάριν charin
N-ASF
χάρινcharinthereforefavor
ἐν en
PREP
ἐνenin/on/amongin
ὀφθαλμοῖς ofthalmois
N-DPM
ὀφθαλμόςofthalmoseyehis eyes.
αὐτοῦ.     autou
D-GSM
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
εἶπεν eipen
V-AAI-3S
ἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto sayAnd she said
δὲ de
PRT
δέdethenAnd she said
αὐτῇ autē
D-DSF
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
Πορεύου,     poreuou
V-PMM-2S
πορεύωporeuōto goGo,
θύγατερ.     thugater
N-VSF
θυγάτηρthugatērdaughterO daughter!
 
3 Tłum. GrEn. Толк. Poszła tedy i zbierała kłosy za żeńcami. I trafiło się, że owo pole miało pana, imieniem Booz, który był z rodu Elimelecha.Она пошла, и пришла, и подбирала в поле колосья позади жнецов. И случилось, что та часть поля принадлежала Воозу, который из племени Елимелехова. И# и4де, и3 пришeдши собирaше на ни1вэ вслёдствующи жaтелємъ: и3 пріи1де по слyчаю въ чaсть ни1вы во0зовы, и4же t ср0дства є3лімелeхова. 2,3Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
ἐπορεύθη eporeuthē
V-API-3S
πορεύωporeuōto goshe went.
καὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
συνέλεξεν sunelexen
V-AAI-3S
συλλέγωsullegōto collectshe collected together
ἐν en
PREP
ἐνenin/on/amongin
τῷ
T-DSM
hothe/this/whothe
ἀγρῷ agrō
N-DSM
ἀγρόςagrosfieldfield
κατόπισθεν katopisthen
ADV
strong:GADVstrong:GADVstrong:GADV 
τῶν tōn
T-GPM
hothe/this/whothe ones
θεριζόντων·     therizontōn
V-PAPGP
θερίζωtherizōto reapharvesting.
καὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
περιέπεσεν periepesen
V-AAI-3S
περιπίπτωperipiptōto fall uponshe fell
περιπτώματι periptōmati
N-DSM
strong:GN-DSMstrong:GN-DSMstrong:GN-DSM 
τῇ
T-DSF
hothe/this/whoin the
μερίδι meridi
N-DSF
μερίςmerispartportion
τοῦ tou
T-GSM
hothe/this/whoof the
ἀγροῦ agrou
N-GSM
ἀγρόςagrosfieldfield
Βοος boos
N-PRI
strong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI 
τοῦ tou
T-GSM
hothe/this/whothe one
ἐκ ek
PREP
ἐκekof/fromof
συγγενείας sungeneias
N-GSF
συγγένειαsungeneiakindredkin
Αβιμελεχ.     abimelech
N-PRI
strong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI 
 
4 Tłum. GrEn. Толк. A oto on sam przyszedł z Betlejem i rzekł do żeńców: „Pan z wami!” Oni mu odpowiedzieli: „Niech ci błogosławi Pan!”И вот, Вооз пришел из Вифлеема и сказал жнецам: Господь с вами! Они сказали ему: да благословит тебя Господь! И# сE, во0зъ пріи1де t виfлеeма и3 речE жнyщымъ: гDь съ вaми. И# рёша є3мY: да блгcви1тъ тS гDь. 2,4Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
ἰδοὺ idou
INJ
ἰδούidoulook!behold,
Βοος boos
N-PRI
strong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI 
ἦλθεν ēlthen
V-AAI-3S
ἔρχομαιerchomaito come/gocame
ἐκ ek
PREP
ἐκekof/fromfrom
Βαιθλεεμ baithleem
N-PRI
strong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI 
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
εἶπεν eipen
V-AAI-3S
ἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto sayhe said
τοῖς tois
T-DPM
hothe/this/whoto the ones
θερίζουσιν therizousin
V-PAPMP
θερίζωtherizōto reapharvesting,
κύριος.     kurios
N-NSM
κύριοςkurioslordlord
μεθ'     meth
PREP
μετάmetawith/afterwith
ὑμῶν·     humōn
P-GP
ὑμῶνhumōnof you[lamp]
καὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
εἶπον eipon
V-AAI-3P
λέγωlegōto speak[dry land]
αὐτῷ autō
D-DSM
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
Εὐλογήσαι eulogēsai
V-AAO-3S
εὐλογέωeulogeōto praise/blessMay [2bless
σε se
P-ASM
σέseyou[to slip]
Κύριος kurios
N-NSM
κύριοςkurioslord1 lord].
 
5 Tłum. GrEn. Толк. I rzekł Booz młodzieńcowi, który stał nad żeńcami: „Czyja to dziewczyna?”И сказал Вооз слуге своему, приставленному к жнецам: чья это молодая женщина? И# речE во0зъ џтроку своемY стоsщему над8 жaтєли: чіS nтрокови1ца сіS; 2,5Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
εἶπεν eipen
V-AAI-3S
ἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto sayBoaz said
Βοος boos
N-PRI
strong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI 
τῷ
T-DSN
hothe/this/who 
παιδαρίῳ paidariō
N-DSN
παιδάριονpaidarionboyhis servant,
αὐτοῦ autou
D-GSM
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
τῷ
T-DSN
hothe/this/whoto the one
ἐφεστῶτι efestōti
V-RAPMS
ἐπίσταμαιepistamaito know/understand[Helem]
ἐπὶ epi
PREP
ἐπίepiupon/to/againstover
τοὺς tous
T-APM
hothe/this/whothe ones
θερίζοντας therizontas
V-PAPAP
θερίζωtherizōto reapharvesting,
Τίνος tinos
I-GS
τίςtiswhich?[to bray]

T-NSF
hothe/this/who 
νεᾶνις neanis
N-NSF
strong:GN-NSFstrong:GN-NSFstrong:GN-NSF 
αὕτη;     hautē
D-NSF
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
 
6 Tłum. GrEn. Толк. A on odpowiedział: „To jest Moabitka, która przyszła z Noemi z kraju moabickiego;Слуга, приставленный к жнецам, отвечал и сказал: эта молодая женщина - Моавитянка, пришедшая с Ноеминью с полей Моавитских; И# tвэщA џтрокъ стоsй над8 жнyщими, и3 речE: nтрокови1ца мwавjтінz є4сть, пришeдшаz съ ноеммjною t селA мwaвлz: 2,6Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
ἀπεκρίθη apekrithē
V-API-3S
ἀποκρίνωapokrinōto answer[7answered
τὸ to
T-NSN
hothe/this/who1the
παιδάριον paidarion
N-NSN
παιδάριονpaidarionboy2servant
τὸ to
T-NSN
hothe/this/who 
ἐφεστὸς efestos
V-RAPRS
ἐπίσταμαιepistamaito know/understand[Helem]
ἐπὶ epi
PREP
ἐπίepiupon/to/against4over
τοὺς tous
T-APM
hothe/this/who5the ones
θερίζοντας therizontas
V-PAPAP
θερίζωtherizōto reap6harvesting]
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
εἶπεν eipen
V-AAI-3S
ἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto saysaid,

T-NSF
hothe/this/whoShe
παῖς pais
N-NSF
παῖςpaischild[4servant

T-NSF
hothe/this/who2the
Μωαβῖτίς mōabitis
A-NSF
strong:GA-NSFstrong:GA-NSFstrong:GA-NSF 
ἐστιν estin
V-PAI-3S
ἐστίestihe is[to sacrifice]

T-NSF
hothe/this/who 
ἀποστραφεῖσα apostrafeisa
V-APPRS
ἀποστρέφωapostrefōto turn awayreturning
μετὰ meta
PREP
μετάmetawith/afterwith
Νωεμιν nōemin
N-PRI
strong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI 
ἐξ ex
PREP
ἐκekof/fromfrom out of
ἀγροῦ agrou
N-GSM
ἀγρόςagrosfieldcountry
Μωαβ mōab
N-PRI
strong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI 
 
7 Tłum. GrEn. Толк. prosiła, aby mogła zbierać kłosy pozostałe, idąc w tropy żeńców, a od poranku aż dotąd stoi na polu i ani na małą chwilę nie wróciła się do domu.”она сказала: "буду я подбирать и собирать между снопами позади жнецов"; и пришла, и находится здесь с самого утра доселе; мало бывает она дома. и3 речE: да соберY нн7э и3 сложY въ снопёхъ по слёду жнyщихъ: и3 пріи1де, и3 стA t ќтра дaже и3 до вeчера, и3 ни мaлw почи2 на ни1вэ. 2,7Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
εἶπεν eipen
V-AAI-3S
ἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto sayshe said,
Συλλέξω sullexō
V-FAI-1S
συλλέγωsullegōto collectI shall collect together
δὴ
PRT
δήsoplease,
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
συνάξω sunaxō
V-FAI-1S
συνάγωsunagōto assembleI will bring
ἐν en
PREP
ἐνenin/on/amongin
τοῖς tois
T-DPN
hothe/this/whothe
δράγμασιν dragmasin
N-DPN
strong:GN-DPNstrong:GN-DPNstrong:GN-DPN 
ὄπισθεν opisthen
ADV
ὄπισθενopisthenafterbehind
τῶν tōn
T-GPM
hothe/this/whothe ones
θεριζόντων·     therizontōn
V-PAPGP
θερίζωtherizōto reapharvesting.
καὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
ἦλθεν ēlthen
V-AAI-3S
ἔρχομαιerchomaito come/goshe came
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
ἔστη estē
V-AAI-3S
ἵστημιhistēmito standstood,
ἀπὸ apo
PREP
ἀπόapofromfrom
πρωίθεν prōithen
ADV
strong:GADVstrong:GADVstrong:GADV 
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
ἕως heōs
CONJ
ἕωςheōsuntiluntil
ἑσπέρας,     hesperas
N-GSF
ἑσπέραhesperaeveningevening,
οὐ ou
ADV
οὐounoshe did not
κατέπαυσεν katepausen
V-AAI-3S
καταπαύωkatapauōto keep fromrest
ἐν en
PREP
ἐνenin/on/amongin
τῷ
T-DSM
hothe/this/whothe
ἀγρῷ agrō
N-DSM
ἀγρόςagrosfieldfield
μικρόν.     mikron
A-ASM
μικρόςmikrossmall[Jarha]
 
8 Tłum. GrEn. Толк. I rzekł Booz do Rut: „Słuchaj, córko, nie chodź na inne pole na zbieranie ani nie odchodź z tego miejsca, ale się przyłącz do dziewcząt moich,И сказал Вооз Руфи: послушай, дочь моя, не ходи подбирать на другом поле и не переходи отсюда, но будь здесь с моими служанками; И# речE во0зъ къ рyfэ: слhши, дщи2, не ходи2 собирaти на ни1ву и4ну, и3 ты2 да не tи1деши tсю1ду: но здЁ прилэпи1сz ко nтрокови1цамъ мои6мъ, 2,8Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
εἶπεν eipen
V-AAI-3S
ἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto sayBoaz said
Βοος boos
N-PRI
strong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI 
πρὸς pros
PREP
πρόςprosto/withto
Ρουθ routh
N-PRI
ῬούθrouthRuth[offering]
Οὐκ ouk
ADV
οὐounoDid you not
ἤκουσας,     ēkousas
V-AAI-2S
ἀκούωakouōto hearhear,
θύγατερ;     thugater
N-VSF
θυγάτηρthugatērdaughterO daughter?
μὴ
ADV
μήnotYou should not
πορευθῇς poreuthēs
V-APS-2S
πορεύωporeuōto gogo
ἐν en
PREP
ἐνenin/on/amonginto
ἀγρῷ agrō
N-DSM
ἀγρόςagrosfield[2field
συλλέξαι sullexai
V-AAR
συλλέγωsullegōto collectto collect
ἑτέρῳ,     heterō
A-DSM
ἕτεροςheterosother1another],
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
σὺ su
P-NSF
σύsuyou[rest]
οὐ ou
ADV
οὐounoshould not
πορεύσῃ poreusē
V-AMS-2S
πορεύωporeuōto gogo
ἐντεῦθεν·     enteuthen
ADV
ἐντεῦθεν, ἔνθενenteuthen enthenfrom herefrom here;
ὧδε hōde
ADV
ὧδεhōdehere[2here
κολλήθητι kollēthēti
V-APM-2S
κολλάωkollaōto join1you join up]
μετὰ meta
PREP
μετάmetawith/afterwith
τῶν tōn
T-GPN
hothe/this/who 
κορασίων korasiōn
N-GPN
κοράσιονkorasiongirlmy young women!
μου·     mou
P-GSM
μοῦmouof me[Jesimiel]
 
9 Tłum. GrEn. Толк. a gdzie żąć będą, idź za nimi, bom ja przykazał sługom moim, aby ci żaden przykry nie był. I owszem, jeśli będziesz spragniona, idź do łagwi, a pij wodę, z której piją i słudzy.”пусть в глазах твоих будет то поле, где они жнут, и ходи за ними; вот, я приказал слугам моим не трогать тебя; когда захочешь пить, иди к сосудам и пей, откуда черпают слуги мои. и3 џчи твои2 да бyдутъ на ни1вэ, и3дёже жнyтъ, и3 да х0диши в8слёдъ и4хъ: сE, заповёдахъ nтрокHмъ не коснyтисz тебЁ: и3 є3гдA возжaждеши, и3 да и4деши къ сосyдwмъ, и3 піeши tню1дуже чeрплютъ џтроцы. 2,9Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPοἱ hoi
T-NPM
hothe/this/who 
ὀφθαλμοί ofthalmoi
N-NPM
ὀφθαλμόςofthalmoseyeyour eyes
σου·     sou
P-GSF
σοῦsouyou[guard]
εἰς eis
PREP
εἰςeistowardunto
τὸν ton
T-ASM
hothe/this/whothe
ἀγρόν,     agron
N-ASM
ἀγρόςagrosfieldfield
οὗ hou
ADV
οὐouno[Carmi]
ἐὰν ean
CONJ
ἐάνeanif[Giddalti]
θερίζωσιν,     therizōsin
V-PAS-3P
θερίζωtherizōto reapshould harvest!
καὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
πορεύσῃ poreusē
V-AMS-2S
πορεύωporeuōto goyou should go
κατόπισθεν katopisthen
ADV
strong:GADVstrong:GADVstrong:GADV 
αὐτῶν·     autōn
D-GPM
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
ἰδοὺ idou
INJ
ἰδούidoulook!Behold,
ἐνετειλάμην eneteilamēn
V-AMI-1S
ἐντέλλωentellōto orderI gave charge
τοῖς tois
T-DPN
hothe/this/whoto the
παιδαρίοις paidariois
N-DPN
παιδάριονpaidarionboyservants
τοῦ tou
T-GSN
hothe/this/who 
μὴ
ADV
μήnotto not
ἅψασθαί hapsasthai
V-AMR
ἅπτωhaptōto touchtouch
σου sou
P-GSF
σοῦsouyou[guard]
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
ho
R-ASN
hothe/this/whothe
τι ti
I-ASN
τίςtiswhich?[to bray]
διψήσεις,     dipsēseis
V-FAI-2S
διψάωdipsaōto thirstyou shall thirst,
καὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
πορευθήσῃ poreuthēsē
V-FPI-2S
πορεύωporeuōto goyou shall go
εἰς eis
PREP
εἰςeistowardto
τὰ ta
T-APN
hothe/this/who1the
σκεύη skeuē
N-APN
σκεῦοςskeuosvesselvessels,
καὶ kai
CONJ
καίkaiandthen
πίεσαι piesai
V-FAI-2S
πίνωpinōto drinkyou shall drink
ὅθεν hothen
ADV
ὅθενhothenwhencefrom where
ἂν an
PRT
ἄνanifever
ὑδρεύωνται hudreuōntai
V-PMS-3P
strong:GV-PMS-3Pstrong:GV-PMS-3Pstrong:GV-PMS-3P 
τὰ ta
T-NPN
hothe/this/who[that]
παιδάρια.     paidaria
N-NPN
παιδάριονpaidarionboy2servants].
 
10 Tłum. GrEn. Толк. A ona upadłszy na oblicze swe i pokłoniwszy się do ziemi rzekła do niego: „Skądże to mnie, żem znalazła łaskę w oczach twoich i raczysz mię znać, niewiastę cudzoziemkę?”Она пала на лице свое и поклонилась до земли и сказала ему: чем снискала я в глазах твоих милость, что ты принимаешь меня, хотя я и чужеземка? И# падE (nтрокови1ца) ни1цъ и3 поклони1сz до земли2, и3 речE є3мY: что2 ћкw њбрэт0хъ благодaть пред8 nчи1ма твои1ма, є4же познaти мS, ѓзъ же є4смь стрaнна; 2,10Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
ἔπεσεν epesen
V-AAI-3S
πίπτωpiptōto collapseshe fell
ἐπὶ epi
PREP
ἐπίepiupon/to/againstupon
πρόσωπον prosōpon
N-ASN
πρόσωπονprosōponfaceher face,
αὐτῆς autēs
D-GSF
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
προσεκύνησεν prosekunēsen
V-AAI-3S
προσκυνέωproskuneōto worshipdid obeisance
ἐπὶ epi
PREP
ἐπίepiupon/to/againstupon
τὴν tēn
T-ASF
hothe/this/whothe
γῆν gēn
N-ASF
γῆearthground,
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
εἶπεν eipen
V-AAI-3S
ἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto saysaid
πρὸς pros
PREP
πρόςprosto/withto
αὐτόν auton
D-ASM
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
Τί ti
I-D
τίςtiswhich?[to bray]
ὅτι hoti
CONJ
ὅτιhotithat/sincethat
εὗρον heuron
V-AAI-1S
εὑρίσκωheuriskōto find/meetI found
χάριν charin
N-ASF
χάρινcharinthereforefavor
ἐν en
PREP
ἐνenin/on/amongin
ὀφθαλμοῖς ofthalmois
N-DPM
ὀφθαλμόςofthalmoseyeyour eyes
σου sou
P-GSM
σοῦsouyou[guard]
τοῦ tou
T-GSN
hothe/this/who 
ἐπιγνῶναί epignōnai
V-AAR
ἐπιγινώσκωepiginōskōto come to knowto recognize
με;     me
P-ASF
μέmeme[Jehdeiah]
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
ἐγώ egō
P-NSF
ἐγώegōI/weher face,
εἰμι eimi
V-PAI-1S
εἰμίeimito be[decree]
ξένη.     xenē
A-NSF
ξένοςxenosforeigna stranger?
 
11 Tłum. GrEn. Толк. On jej odpowiedział: „Powiedziano mi wszystko, coś uczyniła świekrze twej po śmierci męża twego, i żeś opuściła rodziców twoich i ziemię, w której się urodziłaś, i przyszłaś do ludu, któregoś przedtem nie znała.Вооз отвечал и сказал ей: мне сказано все, что сделала ты для свекрови своей по смерти мужа твоего, что ты оставила твоего отца и твою мать и твою родину и пришла к народу, которого ты не знала вчера и третьего дня; И# tвэщA во0зъ и3 речE къ нeй: возвэщeніемъ возвэсти1сz мнЁ, є3ли6ка сотвори1ла є3си2 со свекр0вію твоeю по ўмeртвіи мyжа твоегw2, и3 кaкw њстaвила є3си2 nтцA твоего2 и3 мaтерь твою2 и3 зeмлю рождeніz твоегw2, и3 пришлA є3си2 въ лю1ди, и4хже не вёдала t вчерA и3 трeтіzгw днE: 2,11Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
ἀπεκρίθη apekrithē
V-API-3S
ἀποκρίνωapokrinōto answerBoaz answered
Βοος boos
N-PRI
strong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI 
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
εἶπεν eipen
V-AAI-3S
ἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto saysaid
αὐτῇ autē
D-DSF
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
Ἀπαγγελίᾳ apangelia
N-DSF
strong:GN-DSFstrong:GN-DSFstrong:GN-DSF 
ἀπηγγέλη apēngelē
V-API-3S
ἀπαγγέλλωapangellōto announceit was reported
μοι moi
P-DSM
μοίmoito me[to dwell]
ὅσα hosa
A-APN
ὅσοςhososjust as/how muchas much as
πεποίηκας pepoiēkas
V-RAI-2S
ποιέωpoieōto do/makeyou have done
μετὰ meta
PREP
μετάmetawith/afterwith
τῆς tēs
T-GSF
hothe/this/who 
πενθερᾶς pentheras
N-GSF
πενθεράpentheramother-in-lawyour mother-in-law
σου sou
P-GSF
σοῦsouyou[guard]
μετὰ meta
PREP
μετάmetawith/afterafter
τὸ to
T-ASN
hothe/this/whothe
ἀποθανεῖν apothanein
V-AAR
ἀποθνήσκωapothnēskōto diedying
τὸν ton
T-ASM
hothe/this/who 
ἄνδρα andra
N-ASM
ἀνήρanērmanof your husband;
σου sou
P-GSF
σοῦsouyou[guard]
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
πῶς pōs
ADV
πωςpōshowhow
κατέλιπες katelipes
V-AAI-2S
καταλείπωkataleipōto leaveyou left behind
τὸν ton
T-ASM
hothe/this/who 
πατέρα patera
N-ASM
πατήρpatērfatheryour father,
σου sou
P-GSF
σοῦsouyou[guard]
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
τὴν tēn
T-ASF
hothe/this/who 
μητέρα mētera
N-ASF
μήτηρmētērmotheryour mother,
σου sou
P-GSF
σοῦsouyou[guard]
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
τὴν tēn
T-ASF
hothe/this/whothe
γῆν gēn
N-ASF
γῆearthland
γενέσεώς geneseōs
N-GSF
γένεσιςgenesisoriginof your origin,
σου sou
P-GSF
σοῦsouyou[guard]
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
ἐπορεύθης eporeuthēs
V-API-2S
πορεύωporeuōto gowent
πρὸς pros
PREP
πρόςprosto/withto
λαὸν laon
N-ASM
λαόςlaosa peoplea people
ὃν hon
R-ASM
ὅς, ἥhhos ēwhichwhich
οὐκ ouk
ADV
οὐounoyou did not
ᾔδεις ēdeis
V-LAI-3S
εἴδωeidōto knowknow
ἐχθὲς echthes
ADV
strong:GADVstrong:GADVstrong:GADV 
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
τρίτης·     tritēs
A-GSF
τρίτοςtritosthirdthird .
 
12 Tłum. GrEn. Толк. Niechże ci Pan odda za uczynek twój i pełną zapłatę weźmij od Pana, Boga Izraelowego, do któregoś przyszła i pod któregoś skrzydła się uciekła.”да воздаст Господь за это дело твое, и да будет тебе полная награда от Господа Бога Израилева, к Которому ты пришла, чтоб успокоиться под Его крылами! да воздaстъ гDь дёло твоE, и3 да бyдетъ мздA твоS и3сп0лнь t гDа бGа ї}лева, къ немyже пришлA є3си2 ўповaти под8 крил0ма є3гw2. 2,12Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPἀποτείσαι apoteisai
V-AAO-3S
ἀποτίνωapotinōto repaylord repay
κύριος kurios
N-NSM
κύριοςkurioslordlord repay
τὴν tēn
T-ASF
hothe/this/who 
ἐργασίαν ergasian
N-ASF
ἐργασίαergasiaworkyour work,
σου,     sou
P-GSF
σοῦsouyou[guard]
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
γένοιτο genoito
V-AMO-3S
γίνομαιginomaito bemay [2be
ho
T-NSM
hothe/this/who 
μισθός misthos
N-NSM
μισθόςmisthoswage1your wage]
σου sou
P-GSF
σοῦsouyou[guard]
πλήρης plērēs
A-NSM
πλήρηςplērēsfullfull
παρὰ para
PREP
παράparafrom/with/besidefrom
κυρίου kuriou
N-GSM
κύριοςkurioslordlord
θεοῦ theou
N-GSM
θεόςtheosGodGod
Ισραηλ,     israēl
N-PRI
ἸσραήλisraēlIsrael[window]
πρὸς pros
PREP
πρόςprosto/withto
ὃν hon
R-ASM
ὅς, ἥhhos ēwhichwhom
ἦλθες ēlthes
V-AAI-2S
ἔρχομαιerchomaito come/goyou came
πεποιθέναι pepoithenai
V-RAR
πείθωpeithōto persuadeto yield
ὑπὸ hupo
PREP
ὑπόhupoby/underunder
τὰς tas
T-APF
hothe/this/who 
πτέρυγας pterugas
N-APF
πτέρυξpteruxwinghis wings.
αὐτοῦ.     autou
D-GSM
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
 
13 Tłum. GrEn. Толк. Ona zaś rzekła: „Znalazłam łaskę w oczach twych, panie mój, któryś mię pocieszył i mówiłeś do serca służebnicy twej, która nie jestem podobna do jednej z dziewcząt twoich.”Она сказала: да буду я в милости пред очами твоими, господин мой! Ты утешил меня и говорил по сердцу рабы твоей, между тем как я не стою ни одной из рабынь твоих. Nнa же речE: њбрэт0хъ благодaть пред8 nчи1ма твои1ма, господи1не м0й, ћкw ўтёшилъ мS є3си2, и3 ћкw глаг0лалъ є3си2 въ сeрдце рабы2 твоеS, и3 сE, ѓзъ бyду ћкw є3ди1на t рабhнь твои1хъ. 2,13Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABP
T-NSF
hothe/this/who 
δὲ de
PRT
δέdethenAnd
εἶπεν eipen
V-AAI-3S
ἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto sayshe said,
Εὕροιμι heuroimi
V-AAO-1S
εὑρίσκωheuriskōto find/meetMay I find
χάριν charin
N-ASF
χάρινcharinthereforefavor
ἐν en
PREP
ἐνenin/on/amongin
ὀφθαλμοῖς ofthalmois
N-DPM
ὀφθαλμόςofthalmoseyeyour eyes,
σου,     sou
P-GSM
σοῦsouyou[guard]
κύριε,     kurie
N-VSM
κύριοςkurioslordO my master;
ὅτι hoti
CONJ
ὅτιhotithat/sincefor
παρεκάλεσάς parekalesas
V-AAI-2S
παρακαλέωparakaleōto plead/comfortyou comforted
με me
P-ASF
μέmeme[Jehdeiah]
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
ὅτι hoti
CONJ
ὅτιhotithat/sincebecause
ἐλάλησας elalēsas
V-AAI-2S
λαλέωlaleōto speakyou spoke
ἐπὶ epi
PREP
ἐπίepiupon/to/againstin
καρδίαν kardian
N-ASF
καρδίαkardiaheartheart
τῆς tēs
T-GSF
hothe/this/who 
δούλης doulēs
N-GSF
δούληdoulēfemale slaveyour maidservant;
σου,     sou
P-GSF
σοῦsouyou[guard]
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
ἰδοὺ idou
INJ
ἰδούidoulook!behold,
ἐγὼ egō
P-NSF
ἐγώegōI/weyour eyes,
ἔσομαι esomai
V-FMI-1S
ἔσομαιesomaiwill be[Zabud]
ὡς hōs
CONJ
ὡςhōswhich/howas
μία mia
A-ASF
εἷςheisoneone
τῶν tōn
T-GPM
hothe/this/who 
παιδισκῶν paidiskōn
N-GPM
παιδίσκηpaidiskēmaidservantof your maidservants.
σου.     sou
P-GSM
σοῦsouyou[guard]
 
14 Tłum. GrEn. Толк. I rzekł do niej Booz: „Gdy godzina jedzenia będzie, przyjdź tu, a jedz chleb i umaczaj skibkę twoją w occie.” A tak siadła przy boku żeńców i nabrała sobie prażma, i jadła, i najadła się, a ostatek wzięła.И сказал ей Вооз: время обеда; приди сюда и ешь хлеб и обмакивай кусок твой в уксус. И села она возле жнецов. Он подал ей хлеба; она ела, наелась, и еще осталось. И# речE є4й во0зъ: ўжE чaсъ ћсти, прибли1жисz u5бо сёмw, да ћси хлёбъ м0й, и3 њмочи2 ўкрyхъ тв0й во џцетъ. И# сsде рyfь t страны2 жaтелей: и3 подадE є4й во0зъ прsжмо, и3 kдE и3 насhтисz, и3 њстA: 2,14Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
εἶπεν eipen
V-AAI-3S
ἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto say[2said
αὐτῇ autē
D-DSF
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
Βοος boos
N-PRI
strong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI 
Ἤδη ēdē
ADV
ἤδηēdēalreadyAlready
ὥρᾳ hōra
N-DSF
ὥραhōrahourhour
τοῦ tou
T-GSN
hothe/this/who 
φαγεῖν fagein
V-AAR
ἐσθίωesthiōto eatto eat;
πρόσελθε proselthe
V-AMM-2S
προσέρχομαιproserchomaito come near/agreedraw near
ὧδε hōde
ADV
ὧδεhōdeherehere!
καὶ kai
CONJ
καίkaiandfor
φάγεσαι fagesai
V-FMI-2S
φαγεῖνfageinto eat[soul]
τῶν tōn
T-GPM
hothe/this/who 
ἄρτων artōn
N-GPM
ἄρτοςartosbreadof my bread ,
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
βάψεις bapseis
V-FAI-2S
βάπτωbaptōto dipdip
τὸν ton
T-ASM
hothe/this/who 
ψωμόν psōmon
N-ASM
strong:GN-ASMstrong:GN-ASMstrong:GN-ASM 
σου sou
P-GSF
σοῦsouyou[guard]
ἐν en
PREP
ἐνenin/on/amongin
τῷ
T-DSM
hothe/this/whothe
ὄξει.     oxei
N-DSN
ὄξοςoxosvinegarvinegar.
καὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
ἐκάθισεν ekathisen
V-AAI-3S
καθίζωkathizōto seatRuth sat
Ρουθ routh
N-PRI
ῬούθrouthRuth[offering]
ἐκ ek
PREP
ἐκekof/fromby
πλαγίων plagiōn
A-GPM
strong:GA-GPMstrong:GA-GPMstrong:GA-GPM 
τῶν tōn
T-GPM
hothe/this/whoof the ones
θεριζόντων,     therizontōn
V-PAPGP
θερίζωtherizōto reapharvesting,
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
ἐβούνισεν ebounisen
V-AAI-3S
strong:GV-AAI-3Sstrong:GV-AAI-3Sstrong:GV-AAI-3S 
αὐτῇ autē
D-DSF
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
βοος boos
N-PRI
strong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI 
ἄλφιτον,     alfiton
N-ASN
strong:GN-ASNstrong:GN-ASNstrong:GN-ASN 
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
ἔφαγεν efagen
V-AAI-3S
φαγεῖνfageinto eat[soul]
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
ενεπλησθη eneplēsthē
V-API-3S
ἐμπίμπλημιempimplēmito fill upwas filled,
και kai
CONJ
καίkaiandand
κατέλιπεν.     katelipen
V-AAI-3S
καταλείπωkataleipōto leaveleft.
 
15 Tłum. GrEn. Толк. A potem wstała, żeby kłosy wedle zwyczaju zbierać. I przykazał Booz sługom swoim mówiąc: „By też i żąć z wami chciała, nie brońcie jej;И встала, чтобы подбирать. Вооз дал приказ слугам своим, сказав: пусть подбирает она и между снопами, и не обижайте ее; и3 востA собирaти. И# заповёда во0зъ nтрокHмъ свои6мъ, глаг0лz: средЁ снопHвъ да собирaетъ, и3 не посрами1те ю5: 2,15Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
ἀνέστη anestē
V-AAI-3S
ἀνίστημιanistēmito ariseshe rose up
τοῦ tou
T-GSN
hothe/this/who 
συλλέγειν,     sullegein
V-PAR
συλλέγωsullegōto collectto collect ,
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
ἐνετείλατο eneteilato
V-AMI-3S
ἐντέλλωentellōto orderBoaz gave charge
Βοος boos
N-PRI
strong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI 
τοῖς tois
T-DPN
hothe/this/who 
παιδαρίοις paidariois
N-DPN
παιδάριονpaidarionboyhis servants,
αὐτοῦ autou
D-GSM
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
λέγων legōn
V-PAPRS
λέγωlegōto speaksaying,
καὶ kai
CONJ
καίkaiand 
γε ge
PRT
γέgeindeedIndeed,
ἀνὰ ana
PREP
ἀνάanaeach[Ahlab]
μέσον meson
A-ASN
μέσοςmesosmidst[to finish]
τῶν tōn
T-GPN
hothe/this/who3of the
δραγμάτων dragmatōn
N-GPN
strong:GN-GPNstrong:GN-GPNstrong:GN-GPN 
συλλεγέτω,     sullegetō
V-PAM-3S
συλλέγωsullegōto collect1let her collect],
Καί kai
CONJ
καίkaiandand
μὴ
ADV
μήnotdo not
καταισχύνητε kataischunēte
V-PAS-2P
καταισχύνωkataischunōto dishonorshame
αὐτήν·     autēn
D-ASF
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
 
16 Tłum. GrEn. Толк. i z waszych też snopów umyślnie rzucajcie i zostawiajcie, aby bez wstydu zbierała, a zbierającej żaden niech nie łaje.”да и от снопов откидывайте ей и оставляйте, пусть она подбирает [и ест], и не браните ее. и3 носsще носи1те є4й, и3 tлагaюще tлагaйте є4й t снопHвъ, и3 њстaвите ю5 собирaти и3 ћсти, и3 не возбрани1те є4й. 2,16Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
βαστάζοντες bastazontes
V-PAPRP
βαστάζωbastazōto carry[Buzi]
βαστάξατε bastaxate
V-AAM-2P
βαστάζωbastazōto carry[Buzi]
αὐτῇ autē
D-DSF
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
καί kai
CONJ
καίkaiandand
γε ge
PRT
γέgeindeedindeed
παραβάλλοντες paraballontes
V-PAPRP
παραβάλλωparaballōto arrivein setting aside,
παραβαλεῖτε parabaleite
V-FAI-2P
παραβάλλωparaballōto arriveyou set aside
αὐτῇ autē
D-DSF
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
ἐκ ek
PREP
ἐκekof/fromof
τῶν tōn
T-GPM
hothe/this/whothe
βεβουνισμένων,     bebounismenōn
V-RMPGP
strong:GV-RMPGPstrong:GV-RMPGPstrong:GV-RMPGP 
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
ἄφετε afete
V-AAM-2P
ἀφίημιafiēmito releaseallow
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
συλλέξει,     sullexei
V-FAI-3S
συλλέγωsullegōto collectshe shall collect,
καὶ kai
CONJ
καίkaiand[desire]
οὐκ ouk
ADV
οὐounoyou shall not reproach
ἐπιτιμήσετε epitimēsete
V-FAI-2P
ἐπιτιμάωepitimaōto rebukeyou shall not reproach
αὐτῇ.     autē
D-DSF
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
 
17 Tłum. GrEn. Толк. A tak zbierała na polu aż do wieczora; a co nazbierała, laską wybiła i wymłóciła, i znalazła jęczmienia jakoby miarę efy, to jest trzy korce.Так подбирала она на поле до вечера и вымолотила собранное, и вышло около ефы ячменя. И# собирA до вeчера на ни1вэ, и3 и3змлати2 є4же собрA, и3 бhсть ћкw їфJ мёра kчмeнz: 2,17Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
συνέλεξεν sunelexen
V-AAI-3S
συλλέγωsullegōto collectshe collected
ἐν en
PREP
ἐνenin/on/amongin
τῷ
T-DSM
hothe/this/whothe
ἀγρῷ agrō
N-DSM
ἀγρόςagrosfieldfield
ἕως heōs
CONJ
ἕωςheōsuntiluntil
ἑσπέρας·     hesperas
N-GSF
ἑσπέραhesperaeveningevening,
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
ἐρράβδισεν errabdisen
V-AAI-3S
strong:GV-AAI-3Sstrong:GV-AAI-3Sstrong:GV-AAI-3S 
ha
R-APN
ὅς, ἥhhos ēwhichwhat
συνέλεξεν,     sunelexen
V-AAI-3S
συλλέγωsullegōto collectshe collected up,
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
ἐγενήθη egenēthē
V-API-3S
γίνομαιginomaito beit was
ὡς hōs
CONJ
ὡςhōswhich/howabout
οιφι oifi
N-ASN
strong:GN-ASNstrong:GN-ASNstrong:GN-ASN 
κριθῶν.     krithōn
N-GPF
κριθήkrithēbarleyof barley.
 
18 Tłum. GrEn. Толк. Niosąc to wróciła się do miasta i pokazała świekrze swojej, a nadto wyjęła i dała jej z ostatków pokarmu swego, którego się była najadła.Взяв это, она пошла в город, и свекровь ее увидела, что она набрала. И вынула [Руфь из пазухи своей] и дала ей то, что оставила, наевшись сама. и3 взS, и3 пріи1де во грaдъ. И# ви1дэ свекр0вь є3S є4же собрA: и3 и3з8eмши рyfь t нёдръ свои1хъ, дадE свекр0ви своeй, є4же њстaвила, t ни1хже насhтисz. 2,18Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
ἦρεν ēren
V-AAI-3S
αἴρωairōto take upshe carried ,
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
εἰσῆλθεν eisēlthen
V-AAI-3S
εἰσέρχομαιeiserchomaito enterentered
εἰς eis
PREP
εἰςeistowardinto
τὴν tēn
T-ASF
hothe/this/whothe
πόλιν,     polin
N-ASF
πόλιςpoliscitycity.
καὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
εἶδεν eiden
V-AAI-3S
εἴδωeidōto know[3saw

T-NSF
hothe/this/who 
πενθερὰ penthera
N-NSF
πενθεράpentheramother-in-law2mother-in-law
αὐτῆς autēs
D-GSF
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
ha
R-APN
ὅς, ἥhhos ēwhichwhat
συνέλεξεν,     sunelexen
V-AAI-3S
συλλέγωsullegōto collectshe collected,
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
ἐξενέγκασα exenenkasa
V-AAPRS
ἐκφέρωekferōto bring/carry outRuth brought forth
Ρουθ routh
N-PRI
ῬούθrouthRuth[offering]
ἔδωκεν edōken
V-AAI-3S
δίδωμιdidōmito giveto give
αὐτῇ autē
D-DSF
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
ha
R-APN
ὅς, ἥhhos ēwhichwhat
κατέλιπεν katelipen
V-AAI-3S
καταλείπωkataleipōto leavewas left
ἐξ ex
PREP
ἐκekof/fromof
ὧν hōn
R-GPN
ὅς, ἥhhos ēwhichwhat
ἐνεπλήσθη.     eneplēsthē
V-API-3S
ἐμπίμπλημιempimplēmito fill upshe was filled up with.
 
19 Tłum. GrEn. Толк. I rzekła jej świekra: „Gdzieś dzisiaj zbierała i gdzieś robiła? Niech będzie błogosławiony, który się nad tobą zmiłował!” I powiedziała jej, u kogo robiła, i imię powiedziała męża, że go zwano Booz.И сказала ей свекровь ее: где ты собирала сегодня и где работала? да будет благословен принявший тебя! [Руфь!] объявила свекрови своей, у кого она работала, и сказала: человеку тому, у которого я сегодня работала, имя Вооз. И# речE къ нeй свекр0вь є3S: гдЁ є3си2 собирaла днeсь, и3 гдЁ раб0тала; да бyдетъ благословeнъ познaвый тS. И# повёда рyfь свекр0ви своeй, гдЁ раб0тала, и3 речE: и4мz мyжу во0зъ, ў негHже раб0тахъ днeсь. 2,19Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
εἶπεν eipen
V-AAI-3S
ἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto say[3said
αὐτῇ autē
D-DSF
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]

T-NSF
hothe/this/who 
πενθερὰ penthera
N-NSF
πενθεράpentheramother-in-law2mother-in-law
αὐτῆς autēs
D-GSF
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
ποῦ pou
ADV
ποῦpouwhere?Where did
συνέλεξας sunelexas
V-AAI-2S
συλλέγωsullegōto collectyou collect
σήμερον sēmeron
ADV
σήμερονsēmerontodaytoday?
καὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
ποῦ pou
ADV
ποῦpouwhere?where
ἐποίησας;     epoiēsas
V-AAI-2S
ποιέωpoieōto do/makedid you ?
εἴη eiē
V-PAO-3S
εἴηνeiēnmay be[robbery]
ho
T-NSM
hothe/this/whothe one
ἐπιγνούς epignous
V-AAPRS
ἐπιγινώσκωepiginōskōto come to knowrecognizing
σε se
P-ASF
σέseyou[to slip]
εὐλογημένος.     eulogēmenos
V-RPPRS
εὐλογέωeulogeōto praise/blessa blessing.
καὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
ἀπήγγειλεν apēngeilen
V-AAI-3S
ἀπαγγέλλωapangellōto announceRuth reported
Ρουθ routh
N-PRI
ῬούθrouthRuth[offering]
τῇ
T-DSF
hothe/this/who 
πενθερᾷ penthera
N-DSF
πενθεράpentheramother-in-lawher mother-in-law
αὐτῆς autēs
D-GSF
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
Ποῦ pou
ADV
ποῦpouwhere?where
ἐποίησεν,     epoiēsen
V-AAI-3S
ποιέωpoieōto do/makeshe did .
καὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
εἶπεν eipen
V-AAI-3S
ἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto sayshe said,
Τὸ to
T-ASN
hothe/this/whoThe
ὄνομα onoma
N-ASN
ὄνομαonomanamename
τοῦ tou
T-GSM
hothe/this/whoof the
ἀνδρός,     andros
N-GSM
ἀνήρanērmanman
μεθ'     meth
PREP
μετάmetawith/afterwith
οὗ hou
R-GSM
οὐouno[Carmi]
ἐποίησα epoiēsa
V-AAI-1S
ποιέωpoieōto do/makeI did
σήμερον,     sēmeron
ADV
σήμερονsēmerontodaytoday
Βοος.     boos
N-PRI
strong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI 
 
20 Tłum. GrEn. Толк. Odpowiedziała jej Noemi: „Niech będzie błogosławiony od Pana, ponieważ tę samą łaskę, którą okazywał żywym, zachował i dla umarłych.” I znowu rzekła: „Krewny nasz jest ten człowiek.”И сказала Ноеминь снохе своей: благословен он от Господа за то, что не лишил милости своей ни живых, ни мертвых! И сказала ей Ноеминь: человек этот близок к нам; он из наших родственников. Речe же ноеммjнь снохЁ своeй: блгcвeнъ є4сть гDемъ, ћкw не њстaви ми1лости своеS съ живhми и3 со ўмeршими. И# речE є4й ноеммjнь: ќжикъ є4сть нaмъ мyжъ т0й, и3 є4сть t ќжикъ нaшихъ. 2,20Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJ
καίkaiandand
εἶπεν eipen
V-AAI-3S
ἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto say[3said
Νωεμιν nōemin
N-PRI
strong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI 
τῇ
T-DSF
hothe/this/who 
νύμφῃ numfē
N-DSF
νύμφηnumfēbrideher daughter-in-law,
αὐτῆς autēs
D-GSF
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
Εὐλογητός eulogētos
A-NSM
εὐλογητόςeulogētospraiseworthyBlessed
ἐστιν estin
V-PAI-3S
ἐστίestihe is[to sacrifice]
τῷ
T-DSM
hothe/this/whothe
κυρίῳ,     kuriō
N-DSM
κύριοςkurioslordlord,
ὅτι hoti
CONJ
ὅτιhotithat/sincefor
οὐκ ouk
ADV
οὐounohe abandoned not
ἐγκατέλιπεν enkatelipen
V-AAI-3S
ἐγκαταλείπωenkataleipōto leave behindhe abandoned not
τὸ to
T-ASN
hothe/this/who 
ἔλεος eleos
N-ASN
ἔλεοςeleosmercyhis mercy
αὐτοῦ autou
D-GSM
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
μετὰ meta
PREP
μετάmetawith/afterwith
τῶν tōn
T-GPM
hothe/this/whothe
ζώντων zōntōn
V-PAPGP
ζάωzaōto liveliving
καὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
μετὰ meta
PREP
μετάmetawith/afterwith
τῶν tōn
T-GPM
hothe/this/whothe ones
τεθνηκότων.     tethnēkotōn
V-RAPGP
θνῄσκωthnēskōto die/be deadhaving died.
καὶ kai
CONJ
καίkaiand[desire]
εἶπεν eipen
V-AAI-3S
ἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto say[2said
αὐτῇ autē
D-DSF
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
νωεμιν nōemin
N-PRI
strong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI 
Ἐγγίζει engizei
V-PAI-3S
ἐγγίζωengizōto come near[3is near
ἡμῖν hēmin
P-DP
ἡμῖνhēminto us[to pledge]
ho
T-NSM
hothe/this/who1The
ἀνὴρ,     anēr
N-NSM
ἀνήρanērman2man],
ἐκ ek
PREP
ἐκekof/fromof
τῶν tōn
T-GPM
hothe/this/whothe ones
ἀγχιστευόντων anchisteuontōn
V-PAPGP
strong:GV-PAPGPstrong:GV-PAPGPstrong:GV-PAPGP 
ἡμᾶς hēmas
P-APF
ἡμᾶςhēmasus[crime]
ἐστιν.     estin
V-PAI-3S
ἐστίestihe is[to sacrifice]
 
21 Tłum. GrEn. Толк. A Rut: „To mi też rzecze, rozkazał, żebym się tak długo trzymała żeńców jego, aż wszystko zboże pożną.”Руфь Моавитянка сказала [свекрови своей]: он даже сказал мне: будь с моими служанками, доколе не докончат они жатвы моей. И# речE рyfь ко свекр0ви своeй: и3 мнЁ ќбw речE: ко nтрокови1цамъ мои6мъ пристaни, д0ндеже скончaютъ всю2 жaтву, ћже є4сть мнЁ. 2,21Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
εἶπεν eipen
V-AAI-3S
ἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto sayRuth said
Ρουθ routh
N-PRI
ῬούθrouthRuth[offering]
πρὸς pros
PREP
πρόςprosto/withto
τὴν tēn
T-ASF
hothe/this/who 
πενθερὰν pentheran
N-ASF
πενθεράpentheramother-in-lawher mother-in-law,
αὐτῆς autēs
D-GSF
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
Καί kai
CONJ
καίkaiandAnd also
γε ge
PRT
γέgeindeedAnd also
ὅτι hoti
CONJ
ὅτιhotithat/sinceAnd also
εἶπεν eipen
V-AAI-3S
ἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto sayhe said
πρός pros
PREP
πρόςprosto/withto
με me
P-ASF
μέmeme[Jehdeiah]
Μετὰ meta
PREP
μετάmetawith/after[2with
τῶν tōn
T-GPN
hothe/this/who3the
παιδαρίων paidariōn
N-GPN
παιδάριονpaidarionboy4young men
μου mou
P-GSF
μοῦmouof me[Jesimiel]
προσκολλήθητι,     proskollēthēti
V-APM-2S
προσκολλάωproskollaōto join1You cleave]!
ἕως heōs
CONJ
ἕωςheōsuntiluntil
ἂν an
PRT
ἄνanifwhenever
τελέσωσιν telesōsin
V-AAS-3P
τελέωteleōto finishthey should finish
ὅλον holon
A-ASM
ὅλοςholosallall
τὸν ton
T-ASM
hothe/this/who 
ἀμητόν,     amēton
N-ASM
strong:GN-ASMstrong:GN-ASMstrong:GN-ASM 
ὃς hos
R-NSM
ὅς, ἥhhos ēwhichwhich
ὑπάρχει huparchei
V-PAI-3S
ὑπάρχωhuparchōto be[Nacon]
μοι.     moi
P-DSM
μοίmoito me[to dwell]
 
22 Tłum. GrEn. Толк. Rzekła jej świekra: „Lepiej-ci, miła córko, żebyś z jego dziewczętami wychodziła na żniwo, aby ci się kto na cudzym polu nie sprzeciwił.”И сказала Ноеминь снохе своей Руфи: хорошо, дочь моя, что ты будешь ходить со служанками его, и не будут оскорблять тебя на другом поле. И# речE ноеммjнь къ рyfэ снохЁ своeй: блaго, дщи2, ћкw ходи1ла є3си2 со nтрокови1цами є3гw2, и3 не сопроти1вzтсz тебЁ на и4нэй ни1вэ. 2,22Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
εἶπεν eipen
V-AAI-3S
ἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto sayNaomi said
Νωεμιν nōemin
N-PRI
strong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI 
πρὸς pros
PREP
πρόςprosto/withto
Ρουθ routh
N-PRI
ῬούθrouthRuth[offering]
τὴν tēn
T-ASF
hothe/this/who 
νύμφην numfēn
N-ASF
νύμφηnumfēbrideher daughter-in-law,
αὐτῆς autēs
D-GSF
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
Ἀγαθόν,     agathon
A-NSN
ἀγαθόςagathosgood-doergood,
θύγατερ,     thugater
N-VSF
θυγάτηρthugatērdaughterO daughter,
ὅτι hoti
CONJ
ὅτιhotithat/sincethat
ἐπορεύθης eporeuthēs
V-API-2S
πορεύωporeuōto go[empty]
μετὰ meta
PREP
μετάmetawith/afterwith
τῶν tōn
T-GPN
hothe/this/who 
κορασίων korasiōn
N-GPN
κοράσιονkorasiongirlhis young women,
αὐτοῦ,     autou
D-GSM
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
οὐκ ouk
ADV
οὐounothey shall not
ἀπαντήσονταί apantēsontai
V-FMI-3P
ἀπαντάωapantaōto meetmeet
σοι soi
P-DSF
σοίsoiyou[chaff]
ἐν en
PREP
ἐνenin/on/amongin
ἀγρῷ agrō
N-DSM
ἀγρόςagrosfield[2field
ἑτέρῳ.     heterō
A-DSM
ἕτεροςheterosother1another].
 
23 Tłum. GrEn. Толк. A tak przyłączyła się do dziewcząt Booza i tak długo z nimi żęła, aż jęczmień i pszenicę do gumien schowano.Так была она со служанками Воозовыми и подбирала [колосья], доколе не кончилась жатва ячменя и жатва пшеницы, и жила у свекрови своей.И# пристA рyfь ко nтрокови1цамъ во0зwвымъ собирaти (клaсы), д0ндеже скончaсz жaтва kчмeнz и3 пшени1цы: и3 сёде со свекр0вію своeю.2,23Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
προσεκολλήθη prosekollēthē
V-API-3S
προσκολλάωproskollaōto joinRuth cleaved
Ρουθ routh
N-PRI
ῬούθrouthRuth[offering]
τοῖς tois
T-DPN
hothe/this/whoto the
κορασίοις korasiois
N-DPN
κοράσιονkorasiongirlyoung women
Βοος boos
N-PRI
strong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI 
συλλέγειν sullegein
V-PAR
συλλέγωsullegōto collectto collect
ἕως heōs
CONJ
ἕωςheōsuntiluntil
οὗ hou
ADV
οὐouno[Carmi]
συνετέλεσεν sunetelesen
V-AAI-3S
συντελέωsunteleōto completethey completed
τὸν ton
T-ASM
hothe/this/who 
θερισμὸν therismon
N-ASM
θερισμόςtherismosharvestharvest
τῶν tōn
T-GPF
hothe/this/who 
κριθῶν krithōn
N-GPF
κριθήkrithēbarleybarley,
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
τῶν tōn
T-GPF
hothe/this/whothe
πυρῶν.     purōn
N-GPF
πυράpurafire[Malchiram]
καὶ kai
CONJ
καίkaiand[desire]
ἐκάθισεν ekathisen
V-AAI-3S
καθίζωkathizōto seat[weak]
μετὰ meta
PREP
μετάmetawith/after[bed]
τῆς tēs
T-GSF
hothe/this/whoof the
πενθερᾶς pentheras
N-GSF
πενθεράpentheramother-in-law[curse]
αὐτῆς.     autēs
D-GSF
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]

31 A potem, gdy wróciła się do świekry swojej, usłyszała od niej: „Córko moja, poszukam ci odpocznienia i opatrzę, abyś się miała dobrze.2 Booz ten, do którego dziewcząt na polu się przyłączyłaś, jest bliski nasz, a tej nocy na boisku jęczmień wieje.3 Umyj się tedy, namaż się i oblecz się w strojniejsze szaty, i idź na boisko; niechaj cię nie widzi człowiek, aż się naje i napije.4 A gdy, pójdzie spać, zauważ miejsce, na którym będzie spał; a przyjdziesz i odkryjesz płaszcz, którym będzie nakryty, od nóg, i położysz się, i tam leżeć będziesz, a on tobie powie, co masz czynić.”5 A ona odpowiedziała: „Cokolwiek rozkażesz, uczynię.”6 I poszła na boisko i uczyniła wszystko, co jej świekra rozkazała.7 A gdy się najadł Booz i napił, i podweselił sobie, i poszedł spać przy stogu snopów, przyszła potajemnie i odkrywszy płaszcz od nóg jego położyła się.8 Aż oto już o północy zląkł się człowiek i strwożył się, i ujrzał niewiastę leżącą u nóg swoich.9 I rzekł jej: „Ktoś jest?” A ona odpowiedziała: „Jam jest Rut, służebnica twoja; rozciągnij płaszcz twój na sługę twoją, boś jest powinowaty.”10 A on rzekł: „Błogosławiona jesteś, córko, od Pana, i pierwsze miłosierdzie ostatnim przewyższyłaś, gdyżeś nie poszła za młodzieńcami, ubogimi albo bogatymi.11 A tak nie bój się, ale cokolwiek mi rzekniesz, uczynię tobie, bo wie wszystek lud, który mieszka między bramami miasta mego, żeś ty jest cnotliwa niewiasta.12 I nie przeczę, żem jest bliskim, ale jest inny bliższy ode mnie.13 Odpocznij tej nocy, a gdy będzie rano, jeśli cię będzie chciał zatrzymać prawem bliskości, dobrze się rzecz stała, a jeśli on nie zechce, ja ciebie bez żadnej wątpliwości przyjmę, żyje Pan! Śpij aż do rana!”14 A tak spała u nóg jego aż do końca nocy. Wstała tedy pierwej, nim ludzie jeden drugiego poznać mogli, i rzekł Booz: „Strzeż się, aby kto nie dowiedział się, żeś tu przyszła.”15 I znowu rzekł: „Rozciągnij płaszcz twój, którym się odziewasz, i trzymaj obiema rękoma.” A gdy rozciągnęła i trzymała, namierzył sześć korcy jęczmienia i włożył na nią, a niosąc je, weszła do miasta,16 i przyszła do świekry swojej, która jej rzekła: „Cóżeś sprawiła, córko?” I powiedziała jej wszystko, co jej uczynił człowiek.17 I rzekła: „Oto sześć korcy jęczmienia dał mi i rzekł: Nie chcę, abyś się próżno wróciła do świekry swojej.”18 I rzekła Noemi: „Poczekaj, córko, aż ujrzymy, co za koniec rzecz będzie miała, bo nie ustanie człowiek, aż się spełni, co mówił.” BOOZ POŚLUBIA RUT (4,1-17). W bramie miasta, Booz wzywa najbliższego krewnego Elimelecha, by dochodził praw swoich do jego dziedzictwa i pojął Rut (1-5). Na jego odmowę (6-8) Booz dochodzi praw swoich (9-12). Ślub; narodziny Obeda, radość Noemi (13-17).
41 Poszedł tedy Booz do bramy i siadł tam. A gdy ujrzał powinowatego, o którym pierwej była mowa, mimo idącego, rzekł do niego: „Zbocz trochę a siądź tu” i nazwał go imieniem jego. On zboczył i usiadł.2 A Booz wziąwszy dziesięciu mężów ze starszych miasta, rzekł do nich:3 „Siądźcie tu.” A gdy oni siedli, rzekł do powinowatego: „Część pola brata naszego Elimelecha sprzeda Noemi, która się wróciła z kraju moabickiego.4 Chciałem, abyś to słyszał i żebym ci to powiedział przed wszystkimi siedzącymi i starszymi z ludu mego. Jeśli chcesz posiąść prawem bliskości, kup i posiadaj; lecz jeśli ci się nie podoba, i to też mi powiedz, abym wiedział, co mam czynić; bo nie ma żadnego bliskiego wyjąwszy ciebie, któryś jest pierwszy, i mnie, którym jest wtóry.” A on odpowiedział: „Ja pole kupię.”5 Rzekł mu Booz: „Kiedy kupisz pole z ręki niewiasty; Rut też Moabitkę, która była żoną zmarłego, musisz pojąć, abyś wzbudził imię bliskiego twego w dziedzictwie jego.”6 A on odpowiedział: „Odstępuję prawa bliskości, bo potomstwa domu mego gładzić nie powinienem. Ty używaj przywileju mego, którego wyznaję, że rad się zrzekam.”7 A ten był od dawna zwyczaj w Izraelu między powinowatymi, że kiedy jeden drugiemu prawa swego ustępował, aby ustępstwo było ważne, zzuwał trzewik swój i dawał go bliskiemu swemu; takie było świadectwo ustępowania w Izraelu.8 Rzekł tedy Booz bliskiemu swemu: „Zdejmijże trzewik twój!” I zaraz zdjął go z nogi swojej.9 A on starszym i wszystkiemu ludowi rzekł: „Wy dziś jesteście świadkami, żem otrzymał wszystko, co było Elimelechowe i Chelionowe, i Mahalonowe, z rąk Noemi;10 i Rut Moabitkę, żonę Mahalona, wziąłem w małżeństwo, abym wzbudził imię zmarłego w dziedzictwie jego, aby imię jego z domu jego i z braci i z ludu nie zginęło. Wy, mówię, jesteście tej rzeczy świadkami.”11 Odpowiedział wszystek lud, który był w bramie, i starsi: „My jesteśmy świadkami! Niech uczyni Pan tę niewiastę, która wstępuje do domu twego, jako Rachel i Lię, które zbudowały dom Izraelów; aby była przykładem cnoty w Efrata, a miała sławne imię w Betlejem.12 A niech będzie dom twój, jako dom Faresa, którego Tamar porodziła Judzie z potomstwa, które ci Pan da z tej niewiasty!”13 Wziął tedy Booz Rut i pojął za żonę, i wszedł do niej; i dał jej Pan, że poczęła i porodziła syna.14 I rzekły niewiasty do Noemi: „Błogosławiony Pan, który nie dopuścił, żeby ustał potomek domu twego, i którego by imię nie było nazywane w Izraelu,15 i abyś miała, kto by cieszył duszę twoją, a żywił w starości; bo urodził się z synowej twojej, która cię miłuje i jest ci daleko lepsza, niż gdybyś miała siedmiu synów.”16 Wziąwszy tedy Noemi dziecię, położyła je na łonie swoim, i żywicielki i piastunki urząd sprawowała.17 A sąsiadki radując się z nią i mówiąc: „Urodził się syn Noemi”, nazwały imię jego Obed; ten-ci jest ojciec Izaja, ojca Dawidowego. RODOWÓD DAWIDA (4,18-23).18 Te są pokolenia Faresa: Fares zrodził Ezrona,19 Ezron zrodził Arama,20 Aram zrodził Aminadaba; Aminadab zrodził Nahassona;21 Nahasson zrodził Salmona;22 Salmon zrodził Booza, Booz zrodził Obeda;23 Obed zrodził Izaja, a Izaj zrodził Dawida.