Biblia | Center of Orthodox Thought

Księga Sędziów

WSTĘP (1,1-3,6)Stan polityczny i religijny Izraela po śmierci Jozuego. STAN POLITYCZNY: STOPNIOWE ZAJMOWANIE ZIEMI CHANAAN (1,1-2,5). Pokolenie Judy, wyznaczone przez Boga, by pierwsze ciągnęło przeciw Chananejczykom (1-2), łączy się z Symeonem (3); zwycięstwo nad Adonibezekiem (4-7); w Jeruzalem (8); podbój rozciąga się na południe (9); w Hebronie (10-15); Kenijczycy (16); na górach i w Szefeli (17-20). Beniamin; w Jerozolimie (21). Józef; zajęcie Betelu (22-26); Manasses (27-28); Efraim (29); Zabulon (30); Aser (31-32); Neftali (33); Dan i Amorejczycy (34-36). Anioł Pański w Bokim; nagana i skrucha (2,1-5).
1 1 Po śmierci Jozuego radzili się synowie Izraelowi Pana mówiąc: “Kto pójdzie przed nami przeciw Chananejczykom, i będzie hetmanem wojny?”2 I rzekł Pan: “Juda pójdzie; otom dał ziemię w ręce jego.”3 I rzekł Juda Symeonowi, bratu swemu: “Pójdź ze mną do działu mego i walcz przeciw Chananejczykom, a ja też pójdę do działu twego.”4 I poszedł z nim Symeon. I wyciągnął Juda, i dał Pan Chananejczyków i Ferezejczyków w ręce ich, i pobili w Bezek dziesięć tysięcy mężów.5 I znaleźli Adonibezeka w Bezek, i walczyli przeciw niemu, i porazili Chananejczyków i Ferezejczyków.6 A Adonibezek uciekł, lecz oni dogoniwszy pojmali go i obcięli końce rąk i nóg jego.7 I rzekł Adonibezek: “Siedemdziesięciu królów z obciętymi końcami rąk i nóg zbierało pod stołem moim odrobiny pokarmów; jakom czynił, tak mi Bóg oddał.” I przywiedli go do Jeruzalem, i tam umarł.8 Dobywając tedy synowie Judy Jeruzalem, wzięli je i pobili je mieczem, wydając na spalenie wszystko miasto.9 A potem wyszli i walczyli przeciw Chananejczykom, którzy mieszkali na górach i na południu, i na polach.10 I wyciągnąwszy Juda przeciw Chananejczykom, którzy mieszkali w Hebron (którego imię ze starodawna było Kariat Arbe), zabił Sesaja, Ahimana i Tolmaja;11 a stamtąd ruszył i poszedł do mieszkańców Dabiru, którego imię stare było Kariat Sefer, to jest miasto ksiąg.12 I rzekł Kaleb: “Kto zdobędzie Kariat Sefer i spustoszy je, dam mu Aksę, córkę moją, za żonę.”13 A gdy je zdobył Otoniel, syn Keneza, młodszy brat Kaleba, dał mu Aksę, córkę swą za żonę.14 Gdy ona w drodze jechała, upominał ją mąż jej, aby prosiła ojca swego o pole. Ona tedy wzdychała siedząc na ośle; i rzekł jej Kaleb:15 “Cóż ci jest?” A ona odpowiedziała: “Daj mi błogosławieństwo; ponieważeś mi dał suchą ziemię, daj i oblaną wodami.” I dał jej Kaleb mokrą ziemię, wyższą i niższą.16 – A synowie Kenijczyka, powinowatego Mojżesza, wyszli z miasta Palm z synami Judy w puszczę działu jego, która jest na południe od Arad, i mieszkali z nim.17 I poszedł Juda z Symeonem, bratem swym, i porazili Chananejczyków, którzy mieszkali w Sefaad i zabili ich; i nazwano to miasto Horma, to jest przekleństwo.18 Wziął też Juda Gazę z jej okolicą, i Askalon i Akkaron z ich okolicami.19 I był Pan z Judą, który posiadł podgórze, lecz nie mógł wygładzić mieszkających w dolinie, gdyż mieli dużo wozów kosistych.20 I dano Kalebowi Hebron, jak mówił Mojżesz, a on wygładził z niego trzech synów Enaka.21 Lecz Jebuzejczyków, mieszkańców Jeruzalem, nie wygładzili synowie Beniamina, i mieszkali Jebuzejczycy z synami Beniamina w Jeruzalem aż do dnia dzisiejszego.22 – Dom też Józefowy udał się do Betel i był Pan z nimi.23 Bo gdy oblegli miasto, które pierwej zwano Luza,24 ujrzeli człowieka, wychodzącego z miasta, i rzekli do niego: “Ukaż nam wejście do miasta, a okażemy ci miłosierdzie”25 A gdy im okazał, pobili miasto ostrzem miecza, a owego człowieka i wszystek ród jego puścili.26 On zaś puszczony, poszedł do ziemi Hettim i zbudował tam miasto, i nazwał je Luzą, i tak je zowią aż do dnia dzisiejszego.27 – Manasses też nie wygładził Betsanu i Tanaku ze wsiami ich, i mieszkańców Doru, Jeblamu i Magedda ze wsiami ich; i poczęli Chananejczycy mieszkać z nimi.28 Ale potem, gdy się wzmocnił Izrael, uczynił ich hołdownikami, a wygładzić nie chciał.29 – Efraim też nie wybił Chananejczyków, którzy mieszkali w Gazer, ale mieszkał z nimi 30 – Zabulon nie wytracił mieszkańców Cetronu i Naalolu, ale mieszkali Chananejczycy pośród niego, i stali mu się hołdownikami.31 – Aser też nie wygładził mieszkańców Akko, Sydonu, Ahalabu, Ahasybu, Helby, Afeku i Rohobu,32 i mieszkał pośród Chananejczyków, mieszkańców owej ziemi, a nie wybił ich.33 – Neftali też nie wygładził mieszkańców Betsames i Betanat, i mieszkał między Chananejczykami, mieszkańcami ziemi, i byli Betsamici i Betanatejczycy jego hołdownikami.34 – I ścisnęli Amorejczycy synów Danowych na górze, i nie dali im możności zejścia na równinę;35 i mieszkali na górze Hares, co się wykłada “Skorpiona” w Ajalon i w Salebim. I stała się ciężka ręka domu Józefowego, i stali mu się hołdownikami.36 A była granica Amorejczyków od wstępu Skorpiona, skała i wyższe miejsca.
2 1 I wstąpił Anioł Pański z Galgala na Miejsce Płaczących i rzekł: “Wywiodłem was z Egiptu i wprowadziłem do ziemi, którą przysiągłem ojcom waszym, i obiecałem, że nie zgwałcę przymierza z wami na wieki,2 ale wtedy tylko, jeżeli nie będziecie zawierali przymierza z mieszkańcami tej ziemi, lecz ołtarze ich zburzycie; a nie chcieliście słuchać głosu mego.3 Czemuście to uczynili? A przeto nie chciałem ich wytracić przed wami, żebyście mieli nieprzyjaciół, a bogowie ich byli wam na upadek.”4 A gdy mówił Anioł Pański te słowa do wszystkich synów Izraelowych, oni podnieśli głos swój i płakali.5 I nazwano miejsce owo Miejscem Płaczących albo Łez; i złożyli tam ofiary Panu. STAN RELIGIJNY (2,6-3,6). Wierność Bogu pokolenia, które znało Jozuego (6-10). Niewierność pokoleń następnych: opuszczenie Jahwy i czczenie bogów obcych, surowość kary (11-17). Sędziowie; ich rola (18); brak nawrócenia trwałego (19); powód pozostania ludów obcych wokół Izraela (20-23). Narody, które pozostały (3,1-6).6 Rozpuścił tedy Jozue lud, i poszli synowie Izraelowi, każdy do posiadłości swej, aby ją objąć.7 I służyli Panu przez wszystkie dni jego i starszych, którzy po nim przez długi czas żyli, a znali wszystkie dzieła Pana, których dokonał dla Izraela.8 I umarł Jozue, syn Nuna, sługa Pański, mając sto dziesięć lat.9 I pogrzebali go w granicach posiadłości jego w Tamnatsare, w górach Efraima, od północnej strony góry Gaas.10 I wszystko owo pokolenie, zgromadzone zostało do ojców swoich, a powstali inni, którzy nie znali Pana i czynów, których dokonał nad Izraelem.11 I czynili synowie Izraelowi zło przed oczyma Pańskimi, i służyli Baalom.12 I opuścili Pana, Boga ojców swoich, który ich wywiódł z ziemi Egipskiej, i poszli za bogami cudzymi i za bogami tych narodów, które mieszkały wokoło nich, i kłaniali się im,13 i ku gniewowi pobudzili Pana, opuszczając go, a służąc Baalowi i Astartom.14 I rozgniewawszy się Pan na Izraela, podał ich w ręce łupieżców, a ci ich pojmali i zaprzedali nieprzyjaciołom, którzy mieszkali wokoło; nie mogli się oprzeć nieprzyjaciołom swoim,15 ale gdziekolwiek chcieli się obrócić, tam ręka Pana była nad nimi, jak powiedział i przysiągł im, i byli bardzo udręczeni.16 I wzbudził Pan sędziów, którzy ich wyzwalali z rąk pustoszących; ale i tych słuchać nie chcieli,17 cudzołożąc z bogami cudzymi i kłaniając się im. Prędko opuścili drogę, którą chodzili ojcowie ich, a chociaż słyszeli przykazania Pańskie, wszystko przeciwnie czynili.18 A gdy Pan wzbudzał sędziów, za czasu ich wzruszał się miłosierdziem i słuchał wzdychania utrapionych, i wybawiał ich od mordowania pustoszących.19 A potem gdy umarł sędzia, wracali się i daleko gorsze rzeczy czynili niż ojcowie ich idąc za cudzymi bogami, służąc im i kłaniając się im; nie opuścili wynalazków swoich i drogi bardzo przekornej, którą chodzić przywykli.20 I rozgniewała się zapalczywość Pana na Izraela, i rzekł: “Ponieważ ten lud zgwałcił przymierze moje, którem uczynił z ojcami ich i głosu mego słuchać nie chciał:21 i ja nie wygładzę narodów, które zostawił Jozue i umarł,22 żebym przez nie doświadczył Izraela, czy strzegą drogi Pańskiej i chodzą nią, jak strzegli ojcowie ich, czy też nie.”23 A tak zostawił Pan wszystkie narody te i nie chciał ich rychło wyniszczyć, ani ich nie dał w ręce Jozuemu.
3 1 Te są narody, które Pan zostawił, aby przez nie próbować Izraela i wszystkich, którzy nie wiedzieli o walkach Chananejczyków,2 aby się potem nauczyli synowie ich potykać z nieprzyjaciółmi i nabrali zwyczaju walczenia:3 pięciu książąt filistyńskich, i wszystkich Chanejczyków, Sydończyków i Hewejczyków, którzy mieszkali na górze Libanie, od góry Baal Hermon aż do wejścia do Emat.4 I zostawił ich, aby przez nich doświadczać Izraela, czy będzie słuchał rozkazania Pańskiego, które przykazał ojcom ich przez usta Mojżesza, czy też nie.5 A tak synowie Izraelowi mieszkali pośród Chananejczyków, Hetejczyków, Amorejczyków, Ferezejczyków, Hewejczyków i Jebuzejczyków,6 i brali córki ich za żony, i sami córki swe synom ich dawali, i służyli bogom ich.CZĘŚĆ I(3,7-16,31)EPIZODY Z HISTORII SĘDZIÓWI. Otoniel i Aod. (3,7-31) OTONIEL (3,7-11). Niewierność Izraelitów (7); ucisk Chusan-Rasataima (8). Zwycięskie wdanie się Otoniela (9-11).7 I czynili zło przed oczyma Pańskimi i zapomnieli Boga swego, służąc Baalom i Astartom.8 I rozgniewawszy się Pan na Izraela, dał ich w ręce Chusan Rasataima, króla mezopotamskiego, i służyli mu osiem lat.9 I wołali do Pana, a on im wzbudził wybawiciela, który wybawił ich, to jest Otoniela, syna Keneza, młodszego brata Kaleba.10 I był w nim duch Pański, i sądził Izraela; i wyjechał na wojnę, i dał Pan w ręce jego Chusan Rasataima, króla syryjskiego, i przemógł go.11 I ucichła ziemia czterdzieści lat, i umarł Otoniel, syn Keneza. AOD (3,12-30). Nowa niewierność (12a); ucisk Eglona, króla moabskiego; podbój (12b-14). Poselstwo Aoda do Eglona (15-17); podstępne zamordowanie Eglona (18-26). Pokonanie Moabitów (27-30).12 Ale poczęli synowie Izraelowi znowu czynić zło przed oczyma Pana, który wzmocnił przeciwko nim Eglona, króla moabskiego, przeto iż zło czynili przed oblicznością jego.13 I przyłączył do niego synów Ammona, i Amalekitów; i wyjechał, i poraził Izraela, i posiadł miasto Palm.14 I służyli synowie Izraelscy Eglonowi, królowi Moabu osiemnaście lat.15 – A potem wołali do Pana, a on wzbudził im wybawiciela imieniem Aod, syna Gery, syna Jeminiego, który obydwu rąk jako prawej używał. I posłali synowie Izraelowi przezeń dary Eglonowi, królowi moabskiemu.16 A on uczynił sobie miecz o dwu ostrzach, mający w środku rękojeść wzdłuż na dłoń, i przypasał go pod płaszczem na prawym boku.17 I przyniósł dary Eglonowi, królowi Moabu. – A był Eglon człowiekiem bardzo otyłym.18 A gdy mu oddał dary poszedł za towarzyszami, którzy z nim przyszli.19 A wróciwszy się z Galgala, gdzie były bałwany, rzekł do króla: “Słowo tajemne mam do ciebie, o królu.” On rozkazał zamilczeć, a gdy wyszli wszyscy, którzy przy nim byli, przystąpił Aod do niego 20 – siedział zaś w letniej sali sam – i rzekł: “Słowo Boże mam do ciebie.”21 I powstał zaraz z tronu. I wyciągnął Aod lewą rękę, i dobył miecza od prawego biodra swego, i wbił go w brzuch jego tak mocno,22 że rękojeść weszła z żelazem w ranę i przetłustym sadłem ściśnięta została. I nie wyjął miecza, ale tak jak uderzył, zostawił w ciele; i wnet przez tajemne miejsca natury rzucił się kał z brzucha.23 Aod zaś, zawarłszy bardzo pilnie drzwi sali i zamknąwszy na zamek, wyszedł tyłem.24 A słudzy królewscy przyszedłszy ujrzeli zawarte drzwi sali i rzekli: “Może wypróżnia żołądek w gmachu letnim.”25 A naczekawszy się długo, że aż się wstydzili, i widząc, że nikt nie otwiera, wzięli klucz, a otworzywszy znaleźli pana swego na ziemi leżącego umarłym.26 A podczas gdy oni byli zamieszani, Aod uciekł i minął miejsce bałwanów, skąd się był wrócił.27 – I przyszedł do Seirat, i natychmiast zatrąbił w trąbę na górach Efraim, i poszli z nim synowie Izraelowi, a on szedł na czele.28 I rzekł do nich: “Pójdźcie za mną, albowiem dał Pan nieprzyjaciół naszych, Moabitów, w ręce nasze.” I szli za nim i ubiegli brody Jordanu, przez które się przeprawiają do Moabu, i nie dopuścili nikomu przechodzić,29 ale porazili naonczas Moabitów, około dziesięć tysięcy, wszystkich tęgich i mocnych mężów, żaden z nich ujść nie mógł.30 I uniżony został Moab dnia owego pod ręką Izraela, i ucichła ziemia osiemdziesiąt lat. SAMGAR (3,31).31 Potem był Samgar, syn Anata, który zabił sześciuset mężów filistyńskich lemieszem; i ten też bronił Izraela.II. Debora i Barak.(4,1-5,32)I. ZWYCIĘSTWO NAD CHANANEJCZYKAMI (4,1-24). Nowa niewierność (1); ucisk Jabina, króla chananejskiego (2-3). Debora sędzią Izraela (4-5); zachęca Baraka do wybawienia Izraela (6-7) i towarzyszy mu na czele wojska (8-10), Haber Kenijczyk (11). Wojsko Sisary w dolinie Kisonu (12-13); jego klęska (14-16). Sisara zabity przez Jahelę, żonę Habera (17-22). Rosnąca przewaga Izraela nad Chananejczykami (23-24).
4 1 I poczęli znowu synowie Izraelowi zło czynić przed oczyma Pańskimi po śmierci Aoda.2 I dał ich Pan w ręce Jabina, króla chananejskiego, który królował w Asorze, a miał hetmana wojska swego imieniem Sisara, sam zaś mieszkał w Haroset pogańskim.3 I wołali synowie Izraelowi do Pana, bo miał dziewięćset wozów kosistych, a przez dwadzieścia lat bardzo ich ucisnął.4 – A była Debora prorokini, żona Lapidota, która sądziła lud w owym czasie.5 A siedziała pod palmą, którą imieniem jej zwano, między Ramą a Betel, w górach Efraim; i chodzili do niej synowie Izraelowi na każdy sąd.6 Ona to posłała, i przyzwała Baraka, syna Abinoema, z Kedes Neftali, i rzekła do niego: “Przykazał ci Pan, Bóg Izraelów: Idź i prowadź wojsko na górę Tabor, a weźmiesz z sobą dziesięć tysięcy rycerzów z synów Neftalego i z synów Zabulona,7 ja zaś przywiodę do ciebie na miejsce potoku Cison Sisarę, hetmana wojska Jabina, i wozy jego i wszystek lud, a dam ich w rękę twoją.”8 I rzekł do niej Barak: “Jeśli pójdziesz ze mną, pójdę; jeśli nie będziesz chciała iść ze mną, nie pójdę.”9 A ona rzekła do niego: “Pójdę z tobą, ale tego razu zwycięstwa nie przypiszą tobie, bo w niewieścią rękę będzie dany, Sisara.” A tak powstała Debora i poszła z Barakiem do Kedes.10 On zaś przyzwawszy Zabulona i Neftalego, wyjechał z dziesięciu tysiącami wojowników, mając Deborę w swym towarzystwie.11 – A Haber Kenijczyk oddzielił się niegdyś od innych Kenijczyków, braci swych, synów Hobaba, powinowatego Mojżeszowego, i rozbił namioty aż do doliny, którą zowią Sennim, a był koło Kedes.12 I oznajmiono Sisarze, że wstąpił Barak, syn Abinoema, na górę Tabor.13 I zebrał dziewięćset kosistych wozów i wszystko wojsko z Haroset pogańskiego do potoku Cison.14 I rzekła Debora do Baraka: “Wstań, bo ten jest dzień, którego dał Pan Sisarę w ręce twoje; oto On sam jest wodzem twoim.” Zstąpił tedy Barak z góry Tabor i dziesięć tysięcy wojowników z nim.15 I przestraszył Pan Sisarę i wszystkie wozy jego i wszystek lud ostrzem miecza przed Barakiem tak bardzo, że Sisara skoczywszy z wozu pieszo uciekał.16 A Barak ścigał uciekające wozy i wojsko aż do Haroset pogańskiego, i wszystko mnóstwo nieprzyjacielskie aż do szczętu poległo.17 A Sisara uciekając przyszedł do namiotu Jaheli, żony Habera Kenijczyka; bo był pokój między Jabinem, królem Asoru, a domem Habera Kenijczyka.18 Wybiegłszy tedy Jahel naprzeciwko Sisary rzekła do niego: “Wnijdź do mnie, panie mój, wnijdź, nie bój się!”19 A gdy wszedł do jej namiotu i został przykryty przez nią płaszczem, rzekł do niej: “Daj mi proszę cię, trochę wody, bo pragnę bardzo.” Ona otworzyła bukłak mleka i dała mu pić, i nakryła go.20 I rzekł Sisara do niej: “Stój u drzwi namiotu, a gdy kto przyjdzie pytając cię i mówiąc: “Jestże tu kto?” odpowiesz: “Nie masz nikogo.”21 Wzięła tedy Jahel, żona Habera, gwóźdź namiotowy, a biorąc razem i młot weszła potajemnie i milczkiem, przyłożyła gwóźdź do skroni głowy jego, i uderzywszy weń młotem, wbiła w mózg aż do ziemi, a on spanie ze śmiercią łącząc ustał i umarł.22 Ale oto Barak goniąc Sisarę nadbiegł, a Jahel wyszedłszy naprzeciw niego rzekła mu: “Pójdź, a ukażę ci męża, którego szukasz.” A on wszedłszy do niej, ujrzał Sisarę leżącego martwym, a gwóźdź wbity w skroni jego.23 – Uniżył tedy Bóg owego dnia Jabina, króla Chanaanu,24 przed synami Izraela, którzy co dzień się wzmagali i mocną ręką tłumili Jabina, króla chananejskiego, aż go zgładzili. PIEŚŃ DEBORY (5,1-32). Przedmowa (1). Debora wzywa wodzów, by wysławiali Jahwę (2-3). Dawniejsze czyny Jahwy (4-5). Utrapienie Izraela (6-7); szlachetność Debory (8-9). Jej odezwa (10-11); odpowiedź ludu (12-13); różne zachowanie się pokoleń (14-18). Porażka nieprzyjaciela (19-22), przekleństwo ziemi Meroz (23). Jahel błogosławiona za swoje poświęcenie (24-27). Rozczarowanie matki i tony Sisary (28-30). Niech tak zginą nieprzyjaciele Izraela (31). Czterdzieści lat pokoju (32).
5 1 I śpiewali Debora i Barak, syn Abinoema, dnia owego, mówiąc:2 “Którzyście dobrowolnie ofiarowali z Izraela dusze wasze na niebezpieczeństwo, błogosławcie Panu!3 Słuchajcie, królowie, bierzcie w uszy, książęta: Jam jest, jam jest, która Panu zaśpiewam, śpiewać będę Panu, Bogu Izraelowemu.4 – Panie, gdyś wychodził z Seiru, a przechodziłeś przez krainy Edomu, ziemia się wzruszyła, a niebiosa i obłoki kropiły wodą.5 Góry spłynęły od oblicza Pańskiego, i Synaj od oblicza Pana, Boga Izraelowego.6 – Za czasu Samgara, syna Anata, za czasu Jaheli odpoczęły ścieżki, a którzy chodzili przez nie, szli dróżkami błędnymi.7 Ustali mocni w Izraelu i ucichli, aż powstała Debora, powstała matka w Izraelu.8 – Nowe wojny obrał Pan, a bramy nieprzyjacielskie sam obalił; tarcza i drzewce czyż się ukazały na czterdzieści tysięcy Izraela?9 Serce moje miłuje książęta izraelskie; wy, którzyście się dobrowolnie wydali na niebezpieczeństwa, błogosławcie Panu!10 – Którzy wsiadacie na osły świetne, i zasiadacie w sądach, a chodzicie drogą, mówcie!11 Gdzie się potłukły wozy i wojsko nieprzyjacielskie stłumiono, tam niech opowiadają sprawiedliwości Pańskie i łaskę względem mocnych Izraela; wtedy zstąpił lud Pański do bram i otrzymał zwierzchność.12 – Powstań, powstań, Deboro! powstań, powstań, a zaczynaj pieśń! Wstań Baraku, a pojmaj więźniów twoich, synu Abinoema!13 Zachowane są ostatki ludu, Pan w mocnych się potykał.14 – Z Efraima wygładził ich w Amaleku, a po nim z Beniamina przeciwko ludowi twemu, o Amaleku; z Machira książęta wyszli, a z Zabulona ci, którzy wywiedli wojsko ku wojowaniu.15 Książęta Issachara byli z Deborą i w Baraka tropy szli, który jakby z góry i w przepaść w niebezpieczeństwo się wdał; gdy rozerwany był Ruben przeciw sobie, ludzie wielkiej myśli znaleźli się w sprzeczce.16 Czemu mieszkasz między dwiema granicami, aby słuchać beczenia trzód? Gdy rozerwany był Ruben przeciw sobie, ludzie wielkiej myśli znaleźli się w sprzeczce.17 Galaad za Jordanem odpoczywał, a Dan bawił się okrętami, Aser mieszkał na brzegu morskim i przebywał w portach.18 Ale Zabulon i Neftali wydali dusze swe na śmierć w krainie Merome.19 Przyjechali królowie i walczyli, walczyli królowie Chanaanu w Tanach przy wodach Magedda, a przecie nic nie zabrali łupiąc.20 Z nieba walczono przeciwko nim; gwiazdy, trwając w rzędzie i w biegu swoim, przeciwko Sisarze walczyły.21 Potok Cison niósł trupy ich, potok Kadumim, potok Cison; podeptaj, duszo moja, mocarzów.22 Kopyta koniom spadały, gdy uciekali pędem i gdy spadali na szyję co mocniejsi nieprzyjaciele.23 Przeklinajcie ziemię Meroz, rzekł Anioł Pański, złorzeczcie mieszkańcom jej, iż nie przyszli na pomoc Panu, na pomoc najmocniejszym jego.24 – Błogosławiona między niewiastami Jahel, żona Habera, Kenijczyka, i niech będzie błogosławiona w namiocie swoim!25 Proszącemu wody, mleka dała, a w kubku książąt przyniosła masła.26 Lewą rękę wyciągnęła po gwóźdź, a prawą po kowalskie młoty, i uderzyła Sisarę, szukając w głowie miejsca na ranę i skroń mocno dziurawiąc.27 Padł jej między nogi, ustał i umarł; walał się przed jej nogami i leżał bez duszy i nędzny.28 Oknem wyglądając, wyła matka jego i z sali mówiła: “Czemu zwleka z powrotem wóz jego? czemu leniwo szły nogi zaprzęgu jego?”29 – Jedna, mędrsza nad inne żony jego, w te słowa świekrze odpowiedziała:30 “A może teraz dzieli zdobycze i obierają mu co najcudniejszą białogłowę; szaty rozmaitej barwy Sisarze dają za łup, i sprzęt rozmaity zbierają na ozdobę szyj.”31 – Tak niechaj zginą wszyscy nieprzyjaciele twoi Panie, a którzy cię miłują, jako jaśnieje słońce, kiedy wschodzi, tak niechaj świecą!”32 – I była w pokoju ziemia przez czterdzieści lat.III. Gedeon i Abimelech.(6,1-10,5) IZRAEL UCISKANY PRZEZ MADIANITÓW (6,1-10). Nowa niewierność (1a). Ucisk Madianitów (1b-6). Skrucha Izraela, nagana od pewnego proroka (7-10).
6 1 I uczynili synowie Izraelowi zło przed oczyma Pana, i dał ich w ręce Madianitów przez siedem lat i byli przez nich bardzo uciśnieni.2 I poczynili sobie jamy i jaskinie w górach i miejsca bardzo obronne na odpór.3 A gdy Izrael zasiał, przyjeżdżali Madianici, Amalekici i inne wschodnie narody,4 a rozbiwszy u nich namioty, niszczyli wszystko, jak było w trawie, aż do wejścia do Gazy, i nic zgoła do żywności należącego nie zostawiali w Izraelu, ani owiec, ani wołów, ani osłów.5 Bo i oni, i wszystkie stada ich, przyciągali z namiotami swymi, i jako szarańcza wszystkie miejsca napełniali, niezliczone mnóstwo ludzi i wielbłądów, pustosząc wszystko, czego się dotknęli.6 I poniżony był bardzo Izrael przed oczyma Madianitów.7 I wołał do Pana, prosząc pomocy przeciw Madianitom.8 A on posłał do nich męża proroka i rzekł: “To mówi Pan, Bóg Izraelów: Jam uczynił, żeście wyszli z Egiptu, i wywiodłem was z domu niewoli,9 i wybawiłem z ręki Egipcjan i wszystkich nieprzyjaciół, którzy was trapili, i wygnałem ich na wejście wasze, i dałem wam ich ziemię.10 I rzekłem: Jam Pan, Bóg wasz; nie bójcie się bogów Amorejczyków, w których ziemi mieszkacie. A nie chcieliście słuchać głosu mego.” POWOŁANIE GEDEONA (6,11-40). Anioł Jahwy; Gedeon ma być wybawicielem Izraela (11-14); Gedeon prosi o znak (15-18). Posiłek przygotowany dla Anioła; ołtarz Pokoju Pańskiego (19-24). Zburzenie ołtarza Baala; Jerobaal (25-32). Nieprzyjaciel na dolinie Jezraelskiej, wezwanie do broni (33-35). Dwa znaki dla Gedeona (36-40).11 I przyszedł Anioł Pański, i siedział pod dębem, który był w Efra i należał do Joasa, ojca domu Ezri. A gdy Gedeon, syn jego, młócił i czyścił zboże w prasie, aby uciec przed Madianitami,12 ukazał mu się Anioł Pański i rzekł: “Pan z tobą, z mężów najmocniejszy!”13 I rzekł mu Gedeon: “Proszę, mój panie, jeśli jest Pan z nami, czemuż nas spotkało to wszystko? Gdzież są dziwy jego, o których opowiadali ojcowie nasi i mówili: “Wywiódł nas Pan z Egiptu?” A teraz opuścił nas Pan i dał w ręce Madianitów.”14 I wejrzał Pan, i rzekł: “Idź w tej mocy twojej, a wybawisz Izraela z ręki Madianitów.15 Wiedz, żem cię posłał!” – A on odpowiadając, rzekł: “Proszę, mój panie, czym wybawię Izraela? Oto dom mój najpodlejszy jest w Manassesie, a ja najmniejszy w domu ojca mego.”16 I rzekł mu Pan: “Ja będę z tobą, i porazisz Madianitów jako jednego męża.”17 A on: “Jeślim, rzecze, znalazł łaskę przed tobą, daj mi znak, żeś ty jest, który mówisz do mnie.18 A nie odchodź stąd, aż się wrócę do ciebie niosąc ofiarę i ofiaruję ci.” A on odpowiedział: “Ja będę czekał przyjścia twego.”19 – Wszedł tedy Gedeon i upiekł koźlątko i przaśnego chleba z miary mąki, i włożywszy mięso w kosz, a polewkę mięsną wlawszy w garniec przyniósł wszystko pod dąb i ofiarował mu.20 Lecz Anioł Pański rzekł mu: “Weźmij mięso i przaśne chleby, i połóż na tej skale, a polej polewką.”21 A gdy tak uczynił, wyciągnął Anioł Pański koniec laski, którą trzymał w ręce, i dotknął mięsa i przaśnych chlebów, i wystąpił ogień ze skały i strawił mięso i przaśniki, a Anioł Pański zniknął z oczu jego.22 A Gedeon ujrzawszy, że to był Anioł Pański, rzekł: “Biada mi, mój Panie Boże, iżem widział Anioła Pańskiego twarzą w twarz!”23 I rzekł mu Pan: “Pokój z tobą! Nie bój się, nie umrzesz.”24 Zbudował tedy tam Gedeon ołtarz Panu i nazwał go: “Pokój Pański,” aż do dnia dzisiejszego. A gdy był jeszcze w Efra, które należy do domu Ezri, nocy owej rzekł Pan do niego:25 “Weźmij byka ojca twego i drugiego byka siedmioletniego, i rozwalisz ołtarz Baala, który należy do ojca twego, a gaj, który jest wokoło ołtarza, wyrąb.26 I zbudujesz ołtarz Panu, Bogu twemu, na wierzchu tej skały, na której pierwej ofiarę położyłeś, i weźmiesz byka wtórego i ofiarujesz całopalenie na stosie drew, które z gaju wytniesz.”27 Wziąwszy tedy Gedeon dziesięciu mężów, służebników swoich, uczynił, jak mu Pan przykazał. Lecz bojąc się domu ojca swego i ludzi miasta owego, nie chciał tego czynić we dnie, ale wszystko w nocy wykonał.28 A gdy wstali rano ludzie miasta owego, ujrzeli ołtarz Baala rozwalony i gaj wyrąbany; i byka drugiego włożonego na ołtarz, który natenczas był zbudowany.29 I rzekli jeden do drugiego: “Kto to uczynił?” A gdy się dowiadywali, kto by to uczynił, powiedziano: “Gedeon, syn Joasa, to wszystko uczynił.”30 I rzekli do Joasa: “Wywiedź tu syna twego, żeby umarł, bo rozwalił ołtarz Baalów i gaj wyrąbał.”31 On im odpowiedział: “Czyżeście wy mściciele Baalowi, żebyście się zań zastawiali? Kto jego przeciwnikiem jest, niech umrze, zanim dzień jutrzejszy przyjdzie; jeśli bogiem jest, niech się pomści na tym, który podkopał ołtarz jego.”32 Od owego dnia nazwano Gedeona Jerobaalem, przeto iż rzekł Joas: “Niech się pomści Baal na tym, który podkopał ołtarz jego.”33 Wszyscy tedy Madianici i Amalekici, i wschodnie narody zebrali się razem, i przeprawiwszy się przez Jordan położyli się obozem w dolinie Jezrael.34 A duch Pański oblókł Gedeona, który zatrąbiwszy w trąbę zwołał dom Abiezera, aby szedł za nim.35 I wyprawił posłów do wszystkiego Manassesa, który też poszedł za nim, i innych posłów do Asera i do Zabulona, i do Neftalego, którzy wyszli naprzeciwko niego.36 – I rzekł Gedeon do Boga: “Jeśli chcesz wybawić przez rękę moją Izraela, jakoś powiedział,37 położę to runo wełny na boisku: jeśli rosa będzie na samej tylko wełnie, a na wszystkiej ziemi suchość, będę wiedział, że przez rękę moją, jakoś rzekł, wyzwolisz Izraela.”38 I stało się tak. A wstawszy po nocy wycisnął runo i napełnił miednicę rosą.39 I rzekł znowu do Boga: “Niech się nie gniewa zapalczywość twa na mnie, jeśli się jeszcze raz pokuszę szukając znaku na runie. Proszę niechaj samo tylko runo suche będzie, a wszystka ziemia zmokła od rosy.”40 I uczynił Bóg owej nocy, jako żądał, i była suchość na samym tylko runie, a rosa po wszystkiej ziemi. ZWYCIĘSTWO GEDEONA (7,1-23a). Dwa obozy (1). Kolejne uszczuplanie wojska izraelskiego (2-8). Mnogość armii nieprzyjacielskiej; sen pewnego Madianity (9-14). Plan Gedeona (15-18); klęska i ucieczka wrogów (19-23a).
7 1 Jerobaal tedy, to jest Gedeon, wstawszy po nocy, i wszystek lud z nim, przyciągnął do źródła, które zowią Harad, a wojsko Madianitów było w dolinie na północnej stronie pagórka wysokiego.2 I rzekł Pan do Gedeona: “Wielki jest lud z tobą, i nie będzie dany Madian w ręce jego, aby się nie chwalił przeciw mnie Izrael i nie rzekł: “Mocą moją jestem wybawiony!”3 Mów do ludu i głoś tak, by słyszeli wszyscy: “Kto jest bojaźliwy a lękliwy, niech się wróci.” I odjechało z gór Galaadu i wróciło się z ludu dwadzieścia dwa tysiące mężów, a tylko dziesięć tysięcy zostało.4 I rzekł Pan do Gedeona: “Jeszcze wielki lud jest; wiedź ich do wody, a tam ich doświadczę, a o którym ci powiem, aby z tobą szedł, ten niech idzie; któremu iść zakażę, niech się wróci.”5 A gdy przyszedł lud do wody, rzekł Pan do Gedeona: “Tych, którzy językiem chłeptać będą wodę, jak psy zwykły chłeptać, oddzielisz osobno; a ci, którzy uklęknąwszy na kolana pić będą, będą na drugiej stronie.”6 Była tedy liczba tych, którzy ręką do ust niosąc, chłeptali wodę, trzystu mężów, a wszystek inny lud pił uklęknąwszy.7 I rzekł Pan do Gedeona: “Przez trzystu mężów, którzy chłeptali wodę wybawię was i dam w rękę twą Madianitów, a inny wszystek lud niech się wróci na miejsce swoje.”8 Nabrawszy tedy wedle pocztu strawy i trąb, rozkazał wszystkiemu innemu mnóstwu odejść do przybytków swoich, a sam z trzystu mężami puścił się na wojnę. A obóz Madianitów był pod nim w dolinie.9 Tejże nocy rzekł Pan do niego: “Wstań, a znijdź do obozu, bom ich dał w rękę twoją.10 A jeśli się sam iść boisz, niechaj znijdzie z tobą Fara, sługa twój.11 A gdy usłyszysz, co mówią, wtedy się wzmocnią ręce twoje i bezpieczniej do obozu nieprzyjacielskiego znijdziesz” Poszedł tedy on i Fara, sługa jego, do części obozu, gdzie była straż zbrojnych.12 A Madianici i Amalekici i wszystkie wschodnie narody pokładłszy się leżeli w dolinie jak mnóstwo szarańczy; wielbłądy też były niezliczone jak piasek, który leży na brzegu morskim.13 A gdy przyszedł Gedeon, opowiadał ktoś towarzyszowi swemu sen, i tym sposobem opowiadał, co widział: “Widziałem sen, i zdało mi się, jakoby podpłomyk jęczmienny toczył się i do obozu Madianitów zstępował, a doszedłszy do namiotu uderzył weń i wywrócił i z ziemią do gruntu zrównał.”14 Odpowiedział ten, do którego mówił: “Nie jest to nic innego, jeno miecz Gedeona, syna Joasa, męża izraelskiego, bo dał Pan w ręce jego Madianitów i wszystek obóz ich.”15 – A usłyszawszy Gedeon sen i wykład jego, pokłonił się, wrócił się do obozu izraelskiego, i rzekł: “Wstańcie, bo dał Pan w ręce nasze obóz Madianitów.”16 I rozdzielił trzystu mężów na trzy części, i dał im w ręce trąby i dzbany próżne, a pochodnie wewnątrz dzbanów.17 I rzekł do nich: “Co ujrzycie, że ja czynić będę, to czyńcie; wnijdę w część obozu, a co uczynię, naśladujcie.18 Kiedy zabrzmi trąba w ręce mojej, wtedy wy też wokoło obozu trąbcie, a okrzyk wznoście: Panu i Gedeonowi!”19 – I wszedł Gedeon i trzystu mężów, którzy byli z nim, w część obozu, gdy się zaczynała straż północna, a pobudziwszy stróżów jęli trąbić w trąby i tłuc dzbanki jeden o drugi.20 A gdy wkoło obozu na trzech miejscach trąbili i potłukli dzbanki, trzymali w lewych rękach pochodnie, a w prawych trąby grzmiące, i wołali: “Miecz Pański i Gedeonów!”21 stojąc każdy na swym miejscu wkoło obozu nieprzyjacielskiego. I tak strwożył się wszystek obóz, a wrzeszcząc i wyjąc uciekli.22 Ale trzystu mężów w dalszym ciągu trąbiło w trąby. I wpuścił Pan miecz na wszystek obóz i sami się między sobą zabijali uciekając aż do Betseta i brzegu Abelmehula w Tebbat.23 A mężowie izraelscy z Neftalego i Asera, i wszystkiego Manassesa, okrzyk uczyniwszy gonili Madianitów. POŚCIG ZA MADIANITAMI (7,23b-8,21). Wojsko izraelskie w pościgu (23b). Gedeon wzywa Efraima, by zajął brody Jordanu; zabicie Oreba i Zeba (24-25). Efraimici wyrzucają Gedeonowi, że ich nie wezwał do walki; jego odpowiedź (8,1-3). Gedeon w Zajordanii; nieużytość mieszkańców Sokotu i Fanuelu (4-9). Porażka Zebeego i Salmany (10-12). Zemsta na Sokocie i Fanuelu (13-17). Zabicie Zebeego i Salmany (18-21).24 I posłał Gedeon posłów na wszystką górę Efraim mówiąc: “Zstąpcie naprzeciwko Madianitów i zajmijcie wody aż do Betbera, i Jordanu!” I zawołał wszystek Efraim, i zajął wody i Jordan aż do Betbera.25 I pojmawszy dwu mężów madianickich, Oreba i Zeba, zabił Oreba na skale Oreb, a Zeba na prasie Zeb. I gonili Madianitów niosąc głowy Oreba i Zeba do Gedeona za rzekę Jordan.
8 1 I rzekli do niego mężowie z Efraima: “Co to jest, coś chciał uczynić, żeś nas nie wezwał, gdyś wyjechał na wojnę przeciw Madianitom?” swarząc się mocno i o mało gwałtu nie czyniąc.2 A on im odpowiedział: “Cóżem ja mógł takiego uczynić, jak wyście uczynili? Czyż nie lepsze jest grono wina Efraimowe, niźli zbieranie wina Abiezerowe?3 W ręce wasze Pan dał książąt madianickich, Oreba i Zeba. Cóżem ja takiego mógł uczynić, jak wyście uczynili?” Gdy to rzekł, ucichł duch ich, którym się nadymali przeciw niemu.4 – A gdy przyszedł Gedeon do Jordanu, przeprawił się przezeń z trzystu mężami, którzy z nim byli, a od zmęczenia gonić nie mogli uciekających.5 I rzekł do mężów Sokotu: “Dajcie, proszę, chleba ludowi, który jest ze mną, bo bardzo ustali, abyśmy mogli ścigać Zebeego i Salmanę, królów madianickich.”6 Odpowiedzieli przełożeni Sokotu: “Może dłonie rąk Zebeego i Salmany są w ręce twojej, i dlatego chcesz, abyśmy dali wojsku twemu chleba?”7 On im rzekł: “Więc kiedy da Pan Zebeego i Salmanę w ręce moje, skruszę ciała wasze cierniem i ostem pustyni.”8 A wyjechawszy stamtąd, przyszedł do Fanuel i mówił podobnie do mężów owego miejsca.9 A oni mu odpowiedzieli, jak odpowiedzieli mężowie Sokotu. Rzekł tedy i im: “Gdy się wrócę zwycięzcą w pokoju, rozwalę tę wieżę.”10 A Zebee i Salmana odpoczywali ze wszystkim wojskiem swoim; albowiem piętnaście tysięcy mężów zostało było ze wszystkich hufców ludzi wschodnich, a pobito sto i dwadzieścia tysięcy wojowników dobywających miecza.11 A ciągnąc drogą tych, którzy mieszkali w namiotach, na wschodnią stronę Nobe i Jegbaa, poraził Gedeon obóz nieprzyjaciół, którzy się czuli bezpiecznymi i nic przeciwnego się nie obawiali.12 A Zebee i Salmana uciekli, lecz Gedeon goniąc pojmał ich, rozgromiwszy wszystko ich wojsko.13 – A wracając się z wojny przed wejściem słońca,14 pojmał pacholę z mężów Sokotu i wypytał się go o imiona książąt i starszych Sokotu, i napisał siedemdziesięciu i siedmiu mężów.15 I przyszedł do Sokotu, i rzekł im: “Oto Zebee i Salmana, o którycheście mi przymawiali mówiąc: “Może ręce Zebeego i Salmany są w rękach twoich, i przeto żądasz, abyśmy dali mężom, którzy się zmęczyli i ustali, chleba?”16 Wziął tedy starszych miasta, i ciernie z puszczy i oset, i starł nimi i pogruchotał mężów Sokotu.17 Wieżę też Fanuel wywrócił, wybiwszy mieszkańców miasta.18 – I rzekł do Zebeego i do Salmany: “Jacy byli mężowie, którycheście pomordowali na Taborze?” A oni odpowiedzieli: “Tobie podobni, a jeden z nich jako syn królewski.”19 Odpowiedział im: “Bracia moi byli, synowie matki mojej. Żyje Pan, że gdybyście ich byli żywo zachowali, tobym was nie zabił.”20 I rzekł Geterowi, pierworodnemu swemu: “Wstań i zabij ich!” Lecz on nie dobył miecza, bo się bał, gdyż jeszcze był pacholęciem.21 I rzekli Zebee i Salmana: “Ty wstań i rzuć się na nas, bo wedle lat jest siła człowiecza.” Wstał Gedeon i zabił Zebeego i Salmanę, i wziął stroje i pukle, którymi szyje wielbłądów królewskich zwykły być ozdobione. OSTATNIE DNI GEDEONA (8,22-35). Nie przyjmuje godności królewskiej (22-23). Efod Gedeona staje się przedmiotem kultu bałwochwalczego (24-27). Czterdzieści lat pokoju (28). Rodzina Gedeona (29-31); jego śmierć (32). Nowe niewierności Izraelitów (33-35).22 I rzekli wszyscy mężowie izraelscy do Gedeona: “Panuj ty nad nami i syn twój, i syn syna twego, gdyżeś nas wybawił z ręki Madianitów.”23 On im odpowiedział: “Nie będę ja ani nie będzie panował nad wami syn mój, ale Pan nad wami panować będzie.”24 I rzekł do nich: “Jedną prośbę mam do was: dajcie mi nausznice ze zdobyczy waszej.” Bo nausznice złote zwykli byli miewać Izmaelici.25 A oni odpowiedzieli: “Bardzo radzi damy.” I rozciągnąwszy płaszcz na ziemi, rzucali nań nausznice ze zdobyczy;26 i była waga uproszonych nausznic, tysiąc i siedemset syklów złota, oprócz strojów i klejnotów, i szat szkarłatnych, których królowie madianiccy zwykli byli używać, i oprócz łańcuchów złotych z wielbłądów.27 I uczynił z tego Gedeon efod, i położył go w mieście swoim Efra. I cudzołożył z nim wszystek Izrael, i stało się Gedeonowi i wszystkiemu domowi jego na upadek.28 – I poniżeni byli Madianici przed synami Izraelowymi, i nie mogli więcej podnieść szyi, ale była w pokoju ziemia przez czterdzieści lat, przez które Gedeon rządził.29 – Odszedł tedy Jerobaal, syn Joasa, i mieszkał w domu swym;30 a miał siedemdziesięciu synów, którzy wyszli z biódr jego, dlatego że miał wiele żon.31 A nałożnica jego, którą miał w Sychem, urodziła mu syna imieniem Abimelech.32 I umarł Gedeon, syn Joasa, w starości dobrej, i pogrzebany został w grobie Joasa, ojca swego, w Efra z domu Ezri.33 – A potem gdy umarł Gedeon, odwrócili się synowie Izraelowi i cudzołożyli z Baalami. I uczynili przymierze z Baalem,34 aby im był za boga, a nie wspomnieli na Pana, Boga swego, który ich wyrwał z rąk wszystkich nieprzyjaciół ich okolicznych;35 ani nie okazali miłosierdzia domowi Jerobaala Gedeona, według wszystkiego dobra, które był uczynił Izraelowi. ABIMELECH KAŻE SIĘ OGŁOSIĆ KRÓLEM (9,1-6).
9 1 I poszedł Abimelech, syn Jerobaala, do Sychem do braci matki swej, i mówił do nich i do wszystkiej rodziny domu ojca matki swej mówiąc: 2 “Mówcie do wszystkich mężów Sychem: Co dla was lepsze: żeby panowało nad wami siedemdziesięciu mężów, wszyscy synowie Jerobaalowi, czyli aby panował jeden mąż? A przytem obaczcie, żem kość wasza i ciało wasze.”3 I powiedzieli bracia matki jego o nim do wszystkich mężów Sychem wszystkie te słowa, i nakłoniło się serce ich za Abimelechem mówiąc: “Bratem naszym jest.”4 I dali mu siedemdziesiąt funtów srebra ze świątyni Baalberyt, a on najął sobie za nie mężów nędzarzy i tułaczów, i chodzili za nim.5 I przyszedł do domu ojca swego do Efra i zabił braci swych, synów Jerobaalowych, siedemdziesięciu mężów na jednym kamieniu; i został Joatam, syn Jerobaalów najmłodszy, i skryto go.6 I zebrali się wszyscy mężowie Sychem i wszystkie domy miasta Mello, i poszli i uczynili królem Abimelecha koło dębu, który stał w Sychem. PROTEST JOATAMA (9,7-21). Bajka Joatama (7-15); niewdzięczność względem Gedeona; wzywanie pomsty Bożej (16-20). Ucieczka Joatama (21).7 Gdy to powiedziano Joatamowi, poszedł i stanął na wierzchu góry Garizim, i podniósłszy głos zawołał i rzekł: “Posłuchajcie mię, mężowie Sychem, tak niech was Bóg słucha!8 Poszły drzewa, aby pomazać nad sobą króla, i rzekły oliwie: “Rozkazuj nam!”9 Odpowiedziała: “Czyż mogę opuścić tłustość moją, której używają i bogowie i ludzie, a iść, żebym między drzewami wyniesiona była?”10 I rzekły drzewa do figowego drzewa: “Pójdź, a przyjmij królestwo nad nami!”11 A ono im odpowiedziało: “Czyż mogę opuścić słodkość moją i owoce przewdzięczne, a iść, abym między innymi drzewami było wyniesione?”12 I rzekły drzewa do szczepu winnego: “Pójdź, a rozkazuj nam!”13 A on im odpowiedział: “Iżali mogę opuścić wino moje, które uwesela Boga i ludzi, i między innymi drzewami być wyniesiony?”14 I rzekły wszystkie drzewa do krzaku ciernistego: “Pójdź, a króluj nad nami!”15 On im odpowiedział: “Jeśli mię prawdziwie królem nad sobą stanowicie, przyjdźcież a odpoczywajcie pod cieniem moim; a jeśli nie chcecie, niechaj wynijdzie ogień z krzaku ciernistego i niech pożre cedry libańskie!”16 Teraz tedy, jeśliście prawnie i bez grzechu ustanowili Abimelecha królem nad wami, i jeśliście się dobrze obeszli z Jerobaalem i z domem jego, i odpłaciliście mu za dobrodziejstwa jego,17 który walczył za was i życie swoje wystawił na niebezpieczeństwo, aby was wyrwać z ręki Madianitów:18 kiedyście teraz powstali na dom ojca mego, i pozabijaliście synów jego, siedemdziesięciu mężów na jednym kamieniu, a uczyniliście królem Abimelecha, syna służebnicy jego, nad mieszkańcami Sychem, przeto że bratem waszym jest:19 jeśli tedy dobrze a bez grzechu obeszliście się z Jerobaalem i z domem jego, weselcie się dziś z Abimelecha, a on z was niechaj się weseli.20 Ale jeśli przewrotnie, niech ogień wynijdzie z niego a niech zniszczy mieszkańców Sychem i miasteczko Mello; i niech wynijdzie ogień z mężów Sychem i z miasteczka Mello, a niech pożre Abimelecha!”21 Gdy to wyrzekł, uciekł i poszedł do Bery, i mieszkał tam z bojaźni przed Abimelechem, bratem swym. BUNT SYCHEMITÓW I ICH KLĘSKA (9,22-49). Sychemici buntują się przeciw Abimelechowi; zasadzki w górach (22-25); Gaal staje na czele buntu (26-29). Zebul, zarządca miasta, powiadamia o wszystkim Abimelecha (30-33), który zwycięża Gaala (34-41), następnie Sychemitów (42-44); zdobywa miasto i wieżę Sychem (45-49).22 Królował tedy Abimelech nad Izraelem trzy lata.23 I posłał Pan ducha złego między Abimelecha i między mieszkańców Sychem, którzy zaczęli się nim brzydzić,24 a zbrodnię mordu siedemdziesięciu synów Jerobaala i wylanie krwi ich zaczęli składać na Abimelecha, brata ich, i na innych książąt Sychemitów, którzy mu byli pomogli.25 I zasadzili się nań na wierzchu gór, a czekając przyjazdu jego, zajmowali się rozbojem biorąc łup z mijających; i powiedziano to Abimelechowi.26 – I przyszedł Gaal, syn Obeda, z braćmi swymi i przeszedł do Sychem.27 Na jego przybycie nabrawszy serca mieszkańcy Sychem, wyszli na pola, pustosząc winnice i depcąc winne grona, a uczyniwszy tańce śpiewających, weszli do świątyni boga swego i przy biesiadzie i kuflach złorzeczyli Abimelechowi.28 A Gaal, syn Obeda, wołał: “Cóż jest Abimelech i co jest Sychem, żebyśmy mu służyli? Czyż nie jest synem Jerobaalowym i ustanowił wodzem Zebula, sługę swego, nad mężami Emora, ojca Sychema? Czemuż tedy służyć mu będziemy?29 Oby kto dał ten lud pod rękę moją, żebym sprzątnął Abimelecha!” I rzeczono Abimelechowi: “Zbierz mnóstwo wojska, przyjedź!”30 Bo Zebul, przełożony nad miastem, usłyszawszy słowa Gaala, syna Obeda, rozgniewał się bardzo,31 i wyprawił potajemnie do Abimelecha posłów mówiąc: “Oto Gaal, syn Obeda, przyszedł do Sychem z braćmi swymi, i podburza miasto przeciw tobie.32 Rusz więc nocą z ludem, który z tobą jest, i ukryj się w polu,33 a rano, gdy wschodzi słońce, przypadnij na miasto. A gdy on wyjedzie przeciw tobie z ludem swoim, uczyń mu, co będziesz mógł.”34 Wstał tedy Abimelech ze wszystkim wojskiem swym w nocy, i uczynił zasadzkę koło Sychem na czterech miejscach.35 I wyszedł Gaal, syn Obeda, i stanął u wejścia do bramy miejskiej, a Abimelech wstał i wszystko wojsko z nim z miejsca zasadzki.36 A gdy Gaal ujrzał lud, rzekł do Zebula: “Oto lud z gór zstępuje.” On mu odpowiedział: “Cienie gór widzisz, jakoby głowy ludzkie, i ta omyłka cię zwodzi”37 I rzekł znowu Gaal: “Oto lud występuje ze środka ziemi, a jeden hufiec idzie drogą, która prowadzi do dębu.”38 Rzekł mu Zebul: “Gdzież teraz mowa twoja, którąś mówił: “Cóż jest Abimelech, abyśmy mu służyli? Czy nie ten to jest lud, któryś lekceważył? Wynijdźże i walcz przeciw niemu!”39 Wyszedł tedy Gaal – a patrzył na to lud Sychem – i potkał się z Abimelechem;40 a ten go gonił uciekającego i wpędził do miasta, i poległo z jego strony bardzo wielu aż do bramy miejskiej.41 I mieszkał Abimelech w Rumie, Zebul zaś Gaala i towarzyszów jego wygnał z miasta i nie dopuścił im w nim mieszkać.42 Nazajutrz tedy wyszedł lud w pole. Gdy to powiedziano Abimelechowi,43 wywiódł wojsko swoje i rozdzielił na trzy hufce, uczyniwszy zasadzki w polu; a widząc, iż lud wychodzi z miasta,44 powstał i rzucił się na nich z hufcem swoim dobywając i oblegając miasto, a dwa hufce goniły nieprzyjaciół błąkających się po polu.45 Ale Abimelech przez cały ów dzień dobywał miasta, zajął je i pozabijał mieszkańców jego, a samo miasto rozwalił, tak iż sól na nim posiał.46 Gdy to usłyszeli ci, którzy mieszkali na wieży Sychemitów, weszli do świątyni boga swego Beryta, gdzie byli z nim przymierze uczynili, i stąd imię otrzymało to miejsce, które było bardzo obronne.47 Abimelech też usłyszawszy, że mężowie wieży Sychemitów razem się skupili,48 wstąpił na górę Selmon ze wszystkim ludem swoim, a pochwyciwszy siekierę uciął gałąź z drzewa i niosąc ją położoną na ramieniu, rzekł do towarzyszów: “Co widzicie, że ja czynię, prędko czyńcie!”49 A tak ubiegając się narąbali gałęzi z drzew i szli za wodzem, a obłożywszy wieżę, zapalili; i tak się stało, że od dymu i ognia tysiąc ludzi zginęło, mężów i niewiast, mieszkańców wieży Sychem.9 OBLĘŻENIE TEBES I ŚMIERĆ ABIMELECHA (9,50-57). Zdobycie Tebes (50); atak na wieżę (51-52); Abimelech zabity odłamkiem żarna (53-55). Sprawiedliwość Boża i spełnienie przekleństwa (56-57).50 A Abimelech ruszywszy stamtąd, przyciągnął do miasteczka Tebes, a otoczywszy je obległ wojskiem.51 A wpośród miasta była wieża wysoka, do której uciekli razem mężowie i niewiasty, i wszyscy przedniejsi miasta, zawarłszy drzwi bardzo mocno, i stali na dachu wieży po miejscach obronnych.52 I przyszedłszy Abimelech pod wieżę mężnie walczył, a przystąpiwszy ku drzwiom chciał ogień podłożyć.53 A oto jedna niewiasta zrzuciwszy z góry ułomek kamienia żarnowego, uderzyła w głowę Abimelecha i rozbiła mózg jego.54 A on zawołał prędko giermka swego i rzekł do niego: “Dobądź miecza swego i zabij mię, aby snadź nie mówiono, żem od niewiasty zabity!” A ten, czyniąc zadość rozkazaniu, zabił go.55 A gdy on umarł, wszyscy, którzy z nim byli z Izraela, wrócili się do domów swoich.56 – I oddał Bóg Abimelechowi za zło, które uczynił przeciw ojcu swemu, zabijając siedemdziesięciu braci swoich.57 Sychemitom też to, co byli uczynili, oddane zostało i przyszło na nich przekleństwo Joatama, syna Jerobaalowego. DWAJ MNIEJSI SĘDZIOWIE (10,1-5). Tola (1-2). Jair (3-5).
10 1 Po Abimelechu powstał wódz w Izraelu Tola, syn Fuy, stryja Abimelechowego, mąż z Issachara, który mieszkał w Samir w górach Efraim;2 i sądził Izraela dwadzieścia i trzy lata, i umarł, i pogrzebany został w Samir.3 – Po tym nastąpił Jair Galaadyta, który sądził Izraela dwadzieścia dwa lata,4 mając trzydziestu synów, siedzących na trzydziestu źrebcach oślic i przełożonych nad trzydziestu miastami, które od imienia jego są nazwane Hawot Jair, to jest miasteczka Jairowe, aż do dnia dzisiejszego, w ziemi Galaad.5 I umarł Jair, i pogrzebany został na miejscu, które zowią Kamon.IV. Jefte.(10,6-12,15) IZRAEL UCIŚNIONY PRZEZ AMMONITÓW (10,6-18). Nowa niewierność (6); osiemnaście lat ucisku ze strony Ammonitów (7-9). Wołanie do Jahwy, wyrzuty i skrucha (10-16). Dwa obozy (17-18).6 A synowie Izraelowi do starych grzechów przyczyniając nowe czynili zło przed oczyma Pańskimi i służyli bałwanom, Baalom i Astartom, bogom syryjskim, sydońskim, moabskim, synów Ammona i filistyńskim, a opuścili Pana i nie służyli mu.7 A Pan rozgniewawszy się na nich dał ich w ręce Filistynów i synów Ammona.8 I byli trapieni i bardzo uciskani przez lat osiemnaście wszyscy, którzy mieszkali za Jordanem w zielni Amorejczyków, którzy są w Galaadzie,9 tak dalece, że synowie Ammonowi, przeprawiwszy się przez Jordan, pustoszyli Judę i Beniamina i Efraima, i był Izrael bardzo utrapiony.10 – I wołając do Pana rzekli: “Zgrzeszyliśmy tobie, żeśmy opuścili Pana, Boga naszego, a służyliśmy Baalom.”11 I rzekł im Pan: “Czyż Egipcjanie i Amorejczycy, i synowie Ammona, i Filistyni,12 Sydończycy też, i Amalekici, i Chananejczycy nie trapili was, i wołaliście do mnie, a wyrwałem was z ręki ich?13 A przecież opuściliście mię i służyliście bogom cudzym; przeto nie chcę was więcej wybawiać.14 Idźcie, a wzywajcie bogów, których sobie obraliście; oni niech was wybawią czasu ucisku!”15 I rzekli synowie Izraelowi do Pana: “Zgrzeszyliśmy, oddaj ty nam, cokolwiek ci się podoba, tylko nas teraz wybaw!”16 A to mówiąc wszystkie bałwany cudzych bogów wyrzucili z granic swoich i służyli Panu Bogu, a on się użalił nędzy ich.17 – Synowie tedy Ammona zwoławszy się, w Galaadzie rozbili namioty; synowie zaś Izraelowi zebrawszy się przeciw nim, położyli się obozem w Masfa.18 I rzekli książęta Galaadu, każdy do bliźniego swego: “Kto z nas najpierw zacznie się potykać z synami Ammona, będzie wodzem ludu Galaad.” JEFTE WEZWANY NA OBRONĘ BRACI (11,1-11). Jefte wypędzony przez Galaadytów z powodu swego pochodzenia (1-2); na czele bandy (3). Galaadyci, walcząc z Ammonitami, proszą Jeftego o pomoc (4-6). Jefte przyrzeka pod warunkiem, że zostanie księciem (7-11).
11 1 Był naonczas Jefte Galaadyta, mąż bardzo mocny i waleczny, syn nierządnej niewiasty, który się urodził z Galaada.2 A miał Galaad żonę, z którą miał synów; ci gdy dorośli, wygnali Jeftego mówiąc: “Dziedzicem w domu ojca naszego nie będziesz mógł być, boś się z innej matki narodził.”3 On tedy uciekając i chroniąc się mieszkał w ziemi Tob; i zgromadzili się do niego mężowie nędzarze i zbójcy, i chodzili za nim, jako za książęciem.4 – Natenczas walczyli synowie Ammona przeciw Izraelowi.5 A gdy, bardzo dokuczali, poszli starsi z Galaadu, aby wziąć sobie na pomoc Jeftego z ziemi Tob.6 I rzekli do niego: “Pójdź, a bądź książęciem naszym i walcz przeciw synom Ammona.”7 On im odpowiedział: “Czyż nie wy jesteście, którzyście mię nienawidzili i wyrzucili z domu ojca mego, a teraz koniecznością zmuszeni przyszliście do mnie?”8 I rzekli książęta Galaadu do Jeftego: “Przetożeśmy teraz przyszli do ciebie, abyś jechał z nami i walczył przeciw synom Ammona, a był książęciem wszystkich, którzy mieszkają w Galaadzie.”9 Jefte też rzekł im: “Jeśliście prawdziwie przyszli do mnie, abym walczył za was przeciw synom Ammona, to gdyby ich Pan dał w ręce moje, czy ja będę książęciem waszym?”10 – Odpowiedzieli mu: “Pan, który to słyszy, ten jest pośrednikiem i świadkiem, że naszą obietnicę spełnimy.”11 Jechał tedy Jefte z książętami Galaadu i uczynił go wszystek lud książęciem swoim; i mówił Jefte wszystkie mowy swe przed Panem w Masfa. WYMIANA ZDAŃ Z AMMONITAMI (11,12-28). Jefte wyprawia posłów do króla ammonickiego, zażalenia Ammonitów (12-13). Jefte ich zbija, przypominając historię zajęcia kraju amorejskiego (14-23), powołując się na wolę Jahwy (24), na dawność niekwestiowanego nigdy posiadania (25-27). Upór króla ammonickiego (28).12 I wyprawił posłów do króla synów Ammona, którzy by imieniem jego mówili: “Co mnie i tobie jest, żeś przyciągnął przeciwko mnie, abyś pustoszył ziemię moją?”13 On im odpowiedział: “Gdyż wziął Izrael ziemię moją, kiedy wyszedł z Egiptu, od granic Arnonu aż do Jaboku i do Jordanu; teraz tedy wróć mi ją w pokoju.”14 – Jefte znowu dał znać przez nich i rozkazał, aby mówili królowi Ammonitów:15 “To mówi Jefte: Nie wziął Izrael ziemi Moab ani ziemi synów Ammona,16 ale kiedy szli z Egiptu, chodził po puszczy aż do Morza Czerwonego i przyszedł do Kades.17 I wyprawił posłów do króla Edomu mówiąc: Przepuść mię, abym przeszedł przez ziemię twoją. Lecz on nie chciał zezwolić na prośbę jego. Posłał też do króla Moabu, który mu też przejścia dozwolić się wzbraniał. Mieszkał tedy w Kades,18 i obszedł z boku ziemię Edom i ziemię Moab, i przyszedł na wschodnią stronę ziemi Moab, i położył się obozem za Arnonem, a nie chciał wnijść w granice Moabu; Arnon bowiem jest na pograniczu ziemi Moab.19 Posłał tedy Izrael posłów do Sehona, króla amorejskiego, który mieszkał w Hesebonie, i rzekli mu: Dopuść, abym przeszedł przez ziemię twoją aż do rzeki.20 A on też wzgardziwszy słowami Izraela, nie dopuścił mu przejść przez granice swoje, ale zebrawszy niezliczony lud wyjechał przeciw niemu do Jassa i mocny opór stawiał.21 I dał go Pan w ręce Izraela ze wszystkim wojskiem jego, a Izrael go poraził i posiadł wszystką ziemię Amorejczyków, mieszkańców owej krainy,22 i wszystkie granice ich od Arnonu aż do Jaboku, i od pustyni aż do Jordanu.23 Pan tedy, Bóg izraelski, wygubił Amorejczyków, gdy walczył z nimi lud jego izraelski, a ty teraz chcesz posiąść ziemię jego?24 Czyż to, co posiadł Chamos, bóg twój, do ciebie prawnie nie należy? A co Pan, Bóg nasz, jako zwycięzca otrzymał, w nasze też posiadanie się dostanie.25 Chyba żeś ty lepszy niźli Balak, syn Sefora, król moabski, albo możesz pokazać, że się spierał z Izraelem i walczył przeciw niemu,26 gdy mieszkał w Hesebonie i w wioskach jego i w Aroerze i wsiach jego, albo we wszystkich miastach nad Jordanem przez trzysta lat. Czemużeście przez tak długi czas z tym upominaniem się nic nie czynili?27 A tak nie ja grzeszę przeciwko tobie, ale ty przeciwko mnie źle czynisz, narzucając mi wojny niesprawiedliwe. Niechaj sądzi Pan, Sędzia tego dnia, między Izraelem a między synami Ammona!”28 – I nie chciał król synów Ammona przystać na słowa Jeftego, które przez posłów przesłał. ŚLUB JEFTEGO I JEGO ZWYCIĘSTWO (11,29-40). Jefte ciągnie przeciw wrogom (29), jego ślub (30-31). Zwycięstwo (32-33). Powrót Jeftego, jego córka wychodzi naprzeciw (34); ona zgadza się na spełnienie na niej ślubu (35-36), prosząc tylko, by mogła opłakiwać na górach swe dziewictwo (37-38). Wykonanie ślubu (39-40).29 Stał się tedy nad Jeftem duch Pański, a obchodząc Galaad i Manassesa, Masfa też Galaadu, a stamtąd ciągnąc do synów Ammona,30 złożył ślub Panu mówiąc: “Jeśli dasz synów Ammona w ręce moje,31 ktokolwiek pierwszy wynijdzie z drzwi domu mego i zabieży mi wracającemu się w pokoju od synów Ammona, tego ofiaruję na całopalenie Panu.”32 I przyszedł Jefte do synów Ammona, aby walczyć przeciw nim, i dał ich Pan w ręce jego.33 I pobił ich od Aroeru, aż do wejścia do Mennit, dwadzieścia miast, i aż do Abel, które jest obsadzone winnicami, porażką bardzo wielką; i poniżeni są synowie Ammona przez synów Izraelowych.34 – A gdy się wracał Jefte do Masfa do domu swego, wybiegła naprzeciw niego jedyna córka jego z bębnami i z tańcami; bo nie miał innych dzieci.35 Ujrzawszy ją rozdarł szaty swe i rzekł: “Biada mnie, córko moja, oszukałaś mię i samaś jest oszukana, bom otworzył usta moje do Pana, a inaczej uczynić nie będę mógł.”36 Ona mu odpowiedziała: “Ojcze mój, jeśliś otworzył usta twoje do Pana, uczyń mi, cokolwiek obiecałeś, gdyż ci dał Pan pomstę i zwycięstwo nad nieprzyjaciółmi twymi”37 I rzekła do ojca: “To mi tylko uczyń, o co proszę: puść mię, abym przez dwa miesiące obchodziła góry i opłakiwała dziewictwo moje z towarzyszkami moimi.”38 A on jej odpowiedział: “Idź” i puścił ją na dwa miesiące. A gdy odeszła z rówienniczkami i towarzyszkami swymi, opłakiwała dziewictwo swoje na górach.39 A wypełniwszy dwa miesiące, wróciła się do ojca swego i uczynił jej, jak był ślubował, a ona nie poznała męża. Stąd weszło w zwyczaj w Izraelu i zachowany jest obyczaj,40 że co roku schodzą się córki izraelskie na jedno miejsce i opłakują córkę Jeftego Galaadyty przez cztery dni. WOJNA MIĘDZY EFRAIMEM A IZRAELEM. ŚMIERĆ JEFTEGO (12,1-7). Efraimici wyrzucają Jeftemu, że ich nie wezwał na wojnę, jego odpowiedź (1-3); walczy z nimi i pokonywa ich (4); próba Szibboletu (5-6). Śmierć Jeftego (7).
12 1 Ale oto w Efraimie wszczął się tumult, bo przeszedłszy ku północy rzekli do Jeftego: “Czemu jadąc na wojnę przeciwko synom Ammona, nie chciałeś nas zawołać, abyśmy jechali z tobą? Przeto spalimy dom twój.”2 A on im odpowiedział: “Miałem ja i lud mój spór wielki z synami Ammona, i wzywałem was, abyście mi pomoc dali, a nie chcieliście uczynić.3 Widząc to, położyłem duszę moją w rękach moich i przeszedłem do synów Ammona, i dał ich Pan w ręce moje. I cóżem zawinił, że przeciwko mnie powstajecie na wojnę?4 Zwoławszy tedy do siebie wszystkich mężów Galaadu, walczył przeciwko Efraimowi; i porazili mężowie Galaadu Efraima, ponieważ rzekł: “Zbiegiem jest Galaad od Efraima i mieszka pośród Efraima i Manassesa.”5 – I zajęli Galaadyci brody Jordanu, przez które się Efraim wracać miał. A gdy przyszedł do nich ktoś z liczby Efraimitów, uciekając, i mówił: “Proszę, dopuście mi się przeprawić,” mówili mu Galaadyci: “Czyś ty Efratejczyk?” A gdy mówił: “Nie jestem,” pytali go:6 “Mówże Szibbolet,” co się wykłada: kłos. A on odpowiadał: “Sibbolet,” tąż literą kłosu wyrazić nie mogąc. I zaraz pojmawszy go zabijali u samego przeprawiania się przez Jordan. I poległo wonczas z Efraima czterdzieści dwa tysiące.7 Sądził tedy Jefte Galaadyta Izraela sześć lat i umarł, i pogrzebany został w mieście swym Galaad. TRZEJ MNIEJSI SĘDZIOWIE (12,8-15).Abesan (8-10). Ahialon (11-12). Abdon (13-15).8 Potem sądził Izraela Abesan z Betlejem;9 ten miał trzydziestu synów i trzydzieści córek, które wydając z domu, dał za mąż, i tejże liczby synom swym wziął żony wprowadzając do domu swego. Siedem lat sądził on Izraela;10 i umarł, i pogrzebany został w Betlejem.11 – Po nim nastąpił Ahialon Zabulończyk, i sądził Izraela dziesięć lat,12 i umarł i pogrzebany został w Zabulonie.13 – Potem sądził Izraela Abdon, syn Illela, Faratończyk,14 który miał czterdziestu synów i trzydziestu wnuków z nich, wsiadających na siedemdziesiąt źrebców oślic, a sądził Izraela osiem lat; i umarł,15 i pogrzebany został w Faraton w ziemi Efraim, na górach amalekickich.V. Samson.(13,1-16,31) NARODZENIE SAMSONA (13,1-25). Nowa niewierność; Izrael pod jarzmem Filistynów (1). Anioł Jahwy zwiastuje tonie Manuego narodzenie Samsona i oznajmia, że ma być nazarejczykiem (2-5); niewiasta powiadamia o tym Manuego (6-7). Drugie zjawienie (8-14); Anioł przez cud daje się poznać małżonkom (15-21). Przestrach Manuego, żona go uspokaja (22-23). Narodzenie i młodość Samsona (24-25).
13 1 I znowu uczynili synowie Izraelowi zło przed oblicznością Pana, a ten ich dał w ręce Filistynów przez czterdzieści lat.2 I był jeden mąż z Saraa, z pokolenia Dana, imieniem Manue, mający niepłodną żonę.3 Tej ukazał się Anioł Pański i rzekł do niej: “Niepłodnaś jest i bez dziatek, ale poczniesz i porodzisz syna.4 Strzeżże się, abyś nie piła wina i sycery, ani nie jadła nic nieczystego.5 Albowiem poczniesz i porodzisz syna, którego głowy brzytwa się nie dotknie, bo będzie nazarejczykiem Bożym od dzieciństwa swego i z żywota matki, i on pocznie wybawiać Izraela z ręki Filistynów.”6 – A ona, gdy przyszła do męża swego, rzekła mu: “Mąż Boży przyszedł do mnie, mając twarz anielską, straszny bardzo; a gdym go pytała, kim był i skąd przyszedł, i jakim go imieniem zwano, nie chciał mi powiedzieć, ale to odpowiedział:7 Oto poczniesz i porodzisz syna; strzeż się, abyś nie piła wina ani sycery, i nie jadła czego nieczystego, bo dziecię będzie nazarejczykiem Bożym od dzieciństwa swego, z żywota matki swej aż do dnia śmierci swej.”8 Modlił się tedy Manue do Pana i rzekł: “Proszę, Panie, aby mąż Boży, któregoś posłał, po wtóre przyszedł i nauczył nas, co mamy czynić z dziecięciem, które się narodzi.”9 I wysłuchał Pan modlącego się Manuego, i ukazał się znowu Anioł Boży żonie jego siedzącej na polu. A Manue, mąż jej, nie był przy niej.10 Ujrzawszy tedy Anioła pospieszyła się i pobiegła do męża swego, i powiedziała mu mówiąc: “Oto mi się ukazał mąż, któregom pierwej widziała.”11 A on wstał i poszedł za żoną swoją, a przyszeddłszy do męża rzekł mu: “Tyżeś to, któryś mówił do niewiasty?” A on odpowiedział: “Jam jest.”12 A Manue do niego: “Kiedy, rzecze, ziści się mowa twoja, co chcesz aby czyniło dziecię, albo czego się strzec będzie miało?”13 I rzekł Anioł Pański do Manuego: “Od wszystkiego, com powiedział żonie twojej, niech się wstrzyma.14 Cokolwiek się z winnicy rodzi, niechaj nie jada, wina i sycery niech nie pije, niczego nieczystego niech nie pożywa, a com jej rozkazał, to niechaj wypełni i przestrzega.”15 – I rzekł Manue do Anioła Pańskiego: “Proszę cię, abyś zezwolił na prośbę moją, i żebyśmy ci przygotowali koźlątko z kóz.”16 Odpowiedział mu Anioł: “Chociaż mię przymuszasz, nie będę jadł chleba twego; ale jeśli chcesz uczynić całopalenie, ofiarujże je Panu.” A nie wiedział Manue, że to był Anioł Pański.17 I rzekł do niego: “Jakie twe imię, abyśmy, jeśli się spełni słowo twoje, uczcili cię?”18 A on odpowiedział: “Czemu się pytasz o imię moje, które jest dziwne?”19 Wziął tedy Manue koźlę z kóz i płynne ofiary, i położył na skale ofiarując Panu, który czyni dziwy; a sam i żona jego patrzyli.20 A gdy występował płomień ołtarza ku niebu, Anioł Pański wstąpił także w płomieniu. Gdy to ujrzeli Manue i żona jego, upadli na twarze swe na ziemię.21 I więcej im się nie ukazał Anioł Pański. I zaraz poznał Manue, że był to Anioł Pański.22 I rzekł do żony swej: “Śmiercią pomrzemy, bośmy widzieli Boga.”23 A żona odpowiedziała: “Gdyby nas Pan chciał zabić, nie przyjąłby był całopalenia i płynnych ofiar z rąk naszych, aniby nam był nie ukazał tego wszystkiego, aniby tego, co ma przyjść, nie objawił.”24 Porodziła tedy syna i dała mu imię Samson. I urosło dziecię, i błogosławił mu Pan.25 I począł duch Pański być z nim w obozie Dana między Saraa a między Estaol. MAŁŻEŃSTWO SAMSONA (14,1-20). Samson poznaje dziewczynę filistyńską i mimo przedstawień ze strony rodziców chce ją poślubić (1-4). Na drodze do Tamnata: walka zwycięska z lwem (5-7). Rój pszczół i miód w padlinie lwiej (8-9). Gody weselne, zagadka (10-14); na skutek intryg towarzyszów Samsona, on żonie zagadkę wyjaśnia (15-18a); Samson odkrywa podstęp, jego zemsta na Filistynach (18b-19). Żonę Samsona otrzymuje jeden z jego towarzyszów (20).
14 1 Poszedł tedy Samson do Tamnata, a ujrzawszy tam niewiastę z córek filistyńskich,2 poszedł i powiedział ojcu swemu i matce swej mówiąc: “Widziałem w Tamnata niewiastę z córek filistyńskich; proszę, żebyście mi ją wzięli za żonę.”3 Rzekli mu ojciec i matka jego: “Czyż nie ma niewiasty między córkami braci twoich i między wszystkim ludem moim, że chcesz wziąć żonę u Filistynów, którzy są nieobrzezani?” I rzekł Samson do ojca swego: “Tę mi weźmij, bo się podobała oczom moim.”4 A rodzice jego nie wiedzieli, że rzecz działa się od Pana i że szukał zaczepki przeciw Filistynom, bo naonczas Filistyni panowali nad Izraelem.5 – Poszedł tedy Samson z ojcem swym i z matką do Tamnata. A gdy przyszli do winnic miejskich, ukazał się młody lew srogi a ryczący, i zabieżał mu.6 Lecz duch Pański przypadł na Samsona, i rozdarł lwa jakby koźlę i poszarpał go na sztuki, choć nic zgoła w ręku nie miał; a ojcu i matce nie chciał tego oznajmić.7 I poszedł, i mówił z niewiastą, która się podobała oczom jego.8 – A wracając się po kilku dniach aby ją pojąć, zstąpił, aby oglądać ścierw lwi, a oto rój pszczół był w paszczęce lwiej i plastr miodu.9 Wziąwszy go tedy w ręce, jadł na drodze, a przyszedłszy do ojca swego i matki dał im część, którzy też sami zjedli; a przecie im nie chciał powiedzieć, że miód ze ścierwa lwiego wybrał.10 Przyszedł tedy ojciec jego do niewiasty i sprawił synowi swemu Samsonowi ucztę, bo tak młodzieńcy zwykli byli czynić.11 Gdy tedy go ujrzeli mieszczanie owego miasta, dali mu trzydziestu towarzyszów, żeby z nim byli.12 I rzekł im Samson: “Zadam wam zagadkę; jeśli mi ją zgadniecie przez siedem dni wesela, dam wam trzydzieści prześcieradeł i trzydzieści sukien.13 A jeśli nie będziecie mogli zgadnąć, wtedy wy mnie dacie trzydzieści prześcieradeł i trzydzieści sukien.” Odpowiedzieli mu: “Zadaj zagadkę, żebyśmy usłyszeli.”14 I rzekł im: “Z jedzącego wyszedł pokarm, a z mocnego wyszła słodkość.” I nie mogli przez trzy dni zgadnąć zagadki.15 – A gdy nadchodził siódmy dzień, rzekli do żony Samsona: “Pochlebiaj mężowi twemu i namów go, żeby ci powiedział, co znaczy zagadka; a jeśli nie będziesz chciała tego uczynić, spalimy cię z domem ojca twego. Czyście nas dlatego prosili na wesele, żeby nas złupić?”16 A ona łzy przed Samsonem wylewała i uskarżała się mówiąc: “Masz mię w nienawiści, a nie miłujesz, dlatego zagadki, którąś dał synom ludu mego, nie chcesz mi wyłożyć.” A on odpowiedział: “Ojcu memu i matce nie chciałem powiedzieć, a tobie miałbym powiedzieć?”17 Przez siedem tedy dni wesela płakała przed nim, aż dnia siódmego, gdy mu się uprzykrzyła, wyłożył, a ona zaraz powiedziała sąsiadom swoim.18 A oni mu rzekli dnia siódmego przed zachodem słońca: “Co słodszego nad miód? a co mocniejszego nad lwa?” I rzekł do nich: “Byście byli nie orali jałowicą moją, nie rozwiązalibyście zagadki mojej.”19 Przypadł tedy nań duch Pański, i poszedł do Askalonu, i zabił tam trzydziestu mężów, a wziąwszy ich szaty dał je tym, którzy byli zagadkę zgadli. I rozgniewany bardzo,20 poszedł do domu ojca swego, żona zaś jego wyszła za mąż za jednego z przyjaciół jego i swatów. SAMSON W WALCE Z FILISTYNAMI (15,1-16,3). Gniew jego z powodu niewierności żony i plany zemsty (1-3). Lisy i zniszczenie plonów (4-5); Filistyni zabijają żonę Samsona, jego zemsta (6-8). W jaskini Etam: Samson pozwala się związać Judejczykom i wydać w ręce Filistynów (9-13). W Lechi: Samson rozrywa więzy (14); paszczęka ośla (15-17); woda wytryskująca ze skały (18-19). Czas sądzenia Samsona (20). Brama Gazy (16,1-3).
15 1 A po niedługim czasie, gdy nadchodziły dni pszenicznego żniwa, przyszedł Samson chcąc odwiedzić żonę swoją, i przyniósł jej koźlę z kóz. A gdy według zwyczaju chciał wnijść do jej komory, zabronił mu ojciec jej mówiąc:2 “Mniemałem, że jej nienawidzisz, a przetom ją wydał za przyjaciela twego; ale ma siostrę, która młodsza i cudniejsza jest niż ona, niech ci będzie w miejsce niej żoną.”3 A Samson mu odpowiedział: “Od tego dnia nie będzie na mnie winy wobec Filistynów, – bo wam będę zło wyrządzał.”4 I poszedł, i pojmał trzysta lisów, i ogony ich do ogonów przywiązał, a w środku przywiązał pochodnie,5 po czym ogniem je zapaliwszy rozpuścił, aby tam i sam biegały. Lisy wbiegły zaraz w zboża filistyńskie, a gdy się zapaliło, i zboże już zebrane i to, co jeszcze w kłosie stało, tak wszystko zgorzało, że i winnice i oliwnice też ogień popalił.6 I rzekli Filistyni: “Kto to uczynił?” Powiedziano im: “Samson zięć Tamnatczyka uczynił to za to, że wziął żonę i dał drugiemu.” I poszli Filistyni i spalili tak niewiastę, jak i ojca jej.7 Rzekł im Samson: “Chociażeście to uczynili, wszakże jeszcze na was wezmę pomstę, a wtedy przestanę.”8 I poraził ich porażką wielką, tak iż zdumieni nogę na biodro zakładali. A poszedłszy mieszkał w jaskini skały Etam.9 Przyciągnąwszy tedy Filistyni do ziemi Juda, położyli się obozem na miejscu, które potem nazwano Lechi, to jest paszczęka, i tam się ich wojsko rozpostarło.10 I rzekli do nich z pokolenia Judy: “Czemuście przyciągnęli przeciw nam?” Oni odpowiedzieli: “Przyszliśmy, aby związać Samsona i żeby mu oddać to, co nam wyrządził.”11 Poszło tedy trzy tysiące mężów z Judy do jaskini skały Etam i rzekli do Samsona: “Nie wiesz, iż Filistyni panują nad nami? Czemuś to chciał uczynić?” A on im rzekł: “Jak mnie uczynili, tak im uczyniłem.”12 Przyszliśmy, mówią, związać cię i wydać w ręce Filistynów.” Samson im rzecze: “Przysięgnijcie i przyrzeczcie mi, że mnie nie zabijecie.”13 Rzekli: “Nie zabijemy cię, ale związanego wydamy.” I związali go dwoma nowymi powrozami, i zabrali go ze skały Etam.14 – A gdy przyszedł do miejsca Paszczęki i Filistyni krzycząc wybiegli naprzeciw niego, przypadł nań duch Pański; a jako zwykły za podmuchem ognia lny się palić, tak powrozy, którymi był związany, rozleciały się i rozwiązały.15 I znalezioną paszczękę, to jest szczękę oślą, która leżała, porwawszy, zabił nią tysiąc mężów i rzekł:16 “Paszczęką oślą, szczęką źrebca oślic zgładziłem ich i zabiłem tysiąc mężów.”17 A gdy tych słów śpiewając dokończył, rzucił paszczękę z ręki i nazwał imię miejsca owego Ramat Lechi, co się wykłada: podniesienie paszczęki.18 A gdy był bardzo spragniony, wołał do Pana i rzekł: “Tyś dał przez rękę sługi twego to wybawienie bardzo wielkie i zwycięstwo; a oto od pragnienia umieram i wpadnę w ręce nieobrzezanych.”19 I otworzył Pan trzonowy ząb w paszczęce oślej, i wyszła z niego woda; a gdy jej się napił, ochłodził ducha i wzmocnił się. I przeto nazwano owo miejsce: Źródło wzywającego z paszczęki, aż do dnia dzisiejszego.20 – I sądził Izraela za dni Filistynów dwadzieścia lat.
16 1 Poszedł też do Gazy i ujrzał tam niewiastę nierządnicę, i wszedł do niej.2 Gdy to usłyszeli Filistyni i gruchnęło u nich, że Samson wszedł do miasta, otoczyli go, postawiwszy straż w bramie miejskiej, i tam całą noc po cichu czekali, aby skoro dzień, wychodzącego zabić.3 Ale Samson spał aż do północy, po czym powstawszy wziął oboje wrota u bramy z podwojami ich i z zamkiem, i włożywszy je na ramiona swe, zaniósł na wierzch góry, stojącej od strony Hebronu.SAMSON I DALILA (16,4-31). Samson przystaje do Dalili (4). Książęta filistyńscy pozyskują Dalilę, aby wydobyła od Samsona sekret jego siły (5). Trzy próby Samson udaremnia (6-9; 10-12; 13-14). Czwarta próba uwieńczona powodzeniem (15-18). Dalila każe ostrzyc głowę Samsonowi w i wydaje go w ręce Filistynów, którzy mu wyłupują oczy (19-21). W świątyni Dagona; śmierć Samsona; jego pogrzeb (22-31).4 Potem rozmiłował się w niewieście, która mieszkała w dolinie Sorek, a zwano ją Dalila.5 I przyjechali do niej książęta filistyńscy, i rzekli: “Oszukaj go, a dowiedz się od niego, w czym tak wielką moc ma i jakbyśmy go zwyciężyć mogli i związanego utrapić. Jeśli to uczynisz, damy ci każdy tysiąc i sto srebrników.”6 Rzekła tedy Dalila do Samsona: “Powiedz mi, proszę, w czym jest największa moc twoja, i co jest, czym byś związany, wyrwać się nie mógł?”7 Odpowiedział jej Samson: “Gdyby mię związano siedmiu powrozami żylastymi, jeszcze nie uschłymi i jeszcze wilgotnymi, będę słaby jak inni ludzie.”8 I przynieśli do niej książęta filistyńscy siedem powrozów, jak była rzekła,9 i związała go nimi, podczas gdy się u niej ukryła zasadzka i w komorze końca sprawy oczekiwała. I zawołała nań: “Filistyni nad tobą, Samsonie!” A on rozerwał powrozy, jak gdyby kto przerwał nić ukręconą z paździerzy zgrzebnych, gdy zapach ognia poczuje; i nie poznano, w czym była moc jego.10 – I rzekła do niego Dalila: “Otoś mię oszukał i nieprawdę powiedziałeś; teraz przynajmniej powiedz mi, czym by cię związać.”11 On jej odpowiedział: “Gdyby mię związano nowymi powrozami, których nigdy nie używano, słaby będę i innym ludziom podobny.”12 I znowu Dalila związała go takimi, i przygotowawszy zasadzkę w komorze zawołała: “Filistyni nad tobą, Samsonie!” – A on tak porwał powrozy jak nici płótna.13 I rzekła znowu Dalila do niego: “Pókiż mię zdradzasz i kłamstwo powiadasz? Wyjaw, czym masz być związany.” Samson jej odpowiedział: “Jeśli siedem włosów z głowy mojej z nicią osnowaną spleciesz, a gwóźdź w nie obwiniony wbijesz w ziemię, słabym będę.”14 Gdy to uczyniła Dalila, rzekła do niego: “Filistyni nad tobą, Samsonie!” Lecz on wstawszy ze snu wyrwał gwóźdź z włosami i z osnową.15 I rzekła do niego Dalila: “Jakże możesz mówić, że mię miłujesz, gdy serce twoje nie jest ze mną? Trzykroć mię okłamałeś, a nie chciałeś powiedzieć, w czym jest bardzo wielka moc twoja.”16 A gdy mu dokuczała i przez wiele dni ustawicznie przy nim tkwiła czasu odpocznienia nie dając, ustała dusza jego i aż do śmierci się spracowała.17 Wtedy wyjawiając prawdę rzekł do niej: “Żelazo nigdy nie postało na głowie mojej, bom jest nazarejczyk, to jest poświęcony Bogu z żywota matki mojej; jeśliby mi głowę ogolono, odejdzie ode mnie moc moja i ustanę, i będę jak inni ludzie.”18 A ona widząc, że jej otworzył całą duszę swoją, posłała do książąt filistyńskich i kazała powiedzieć: “Przyjedźcie jeszcze raz, bo mi teraz otworzył serce swoje.” I przyjechali wziąwszy pieniądze, które byli obiecali.19 – A ona uśpiła go na kolanach swoich i położyła głowę jego na swym łonie, i przyzwała balwierza, i ogoliła siedem włosów jego, i poczęła go odpychać i wyganiać od siebie, bo natychmiast odeszła moc od niego.20 I rzekła: “Filistyni nad tobą, Samsonie!” A on wstawszy ze snu rzekł w sercu swoim: “Wyrwę się, jak przedtem czyniłem, i otrząsnę się,” nie wiedząc, że Pan odstąpił od niego.21 A Filistyni pojmawszy go, natychmiast wyłupili mu oczy i powiedli go do Gazy związanego łańcuchami, a zamknąwszy go w ciemnicy żarna obracać przymusili.22 I już włosy jego podrastać poczynały.23 A książęta filistyńscy zeszli się razem, żeby złożyć ofiary wielkie Dagonowi, bogu swemu, i weselili się mówiąc: “Dał bóg nasz nieprzyjaciela naszego Samsona w ręce nasze.”24 Lud też widząc to chwalił boga swego i to samo mówił: “Dał bóg nasz nieprzyjaciela naszego w ręce nasze, który spustoszył ziemię naszą i wielu zabił.”25 A gdy byli dobrej myśli weseląc się przy biesiadach, najadłszy się już, przykazali, aby zawołano Samsona i aby grał przed nimi. I przywiedziony z ciemnicy grał przed nimi, i postawili go między dwoma słupami.26 I rzekł chłopcu, który go prowadził: “Puść mię, żebym się dotknął słupów, na których stoi wszystek dom, a podparł się na nich i trochę odpoczął.”27 A dom pełen był mężów i niewiast, i byli tam wszyscy książęta filistyńscy, a z dachu i z sali około trzech tysięcy obojej płci patrzyło na grającego Samsona.28 A on wzywając Pana rzekł: “Panie Boże, wspomnij na mnie, a przywróć mi teraz pierwszą moc, Boże mój, abym się pomścił nad nieprzyjaciółmi mymi, a za utratę obu oczu jedną pomstę wziął.”29 I ująwszy obydwa słupy, na których stał dom, jeden z nich prawą ręką,30 a drugi lewą trzymając, rzekł: “Niech umrze dusza moja z Filistynami!” I zatrząsł mocno słupami, i upadł dom na wszystkich książąt i na cały lud, – który tam był; i daleko ich więcej zabił umierając niźli przedtem żywy będąc.31 A przyszedłszy bracia jego I wszystek ród wzięli ciało jego i pogrzebali między Saraa i Estaol w grobie ojca jego Manuego; a sądził on Izraela dwadzieścia lat.CZĘŚĆ II (17,1-21,24)DODATKII. Początki świątyni w Lais-Dan.(17,1-18,31) SANKTUARIUM MICHASA (17,1-13). Matka Michasa każe mu sporządzić przedmioty kultu za pieniądze, które jej był zabrał; Michas poświęca na kapłana jednego ze swych synów (1-6). Lewita z Betlejemu (7-9); Michas zatrzymuje go przy swym sanktuarium (10-13).
17 1 Był naonczas jeden mąż z góry Efraim, imieniem Michas, który rzekł matce swej:2 “Tysiąc i sto srebrników, któreś sobie była oddzieliła, i na które przy mnie przysięgłaś, oto ja mam i są u mnie.” Ona mu odpowiedziała: “Błogosławiony syn mój Panu.”3 Zwrócił je tedy matce swej, która mu była rzekła: “Poświęciłam i ślubowałam to srebro Panu, aby z ręki mej przyjął syn mój i uczynił obraz rzeźbiony i lany; a teraz oddaję je tobie.”4 Zwrócił je tedy matce swej, a ona wzięła dwieście srebrnych i dała je złotnikowi, żeby z nich uczynił obraz rzeźbiony i lany; i był w domu Michasa.5 A odłączył on też w nim Bogu świątyńkę i uczynił efod i terafim, to jest szatę kapłańską i bałwany, i napełnił rękę jednego z synów swych, i był mu kapłanem.6 W owe dni nie było króla w Izraelu, ale każdy, co mu się zdało prawego, to czynił.7 – Był też drugi młodzieniec z Betlejem Judy, z pokolenia jego; a ten był Lewitą i mieszkał tam.8 I wyszedłszy z miasta Betlejem, chciał gościem być, gdzieby mu dogodnie było. A gdy będąc w drodze przyszedł na góry Efraim i wstąpił na chwilę do domu Michasa,9 spytany był przez niego, skąd przyszedł. Odpowiedział: “Jestem Lewita z Betlejem Judy, a idę żeby mieszkać, kędy będę mógł, i gdzieby mi się zdało z moim pożytkiem.”10 I rzekł Michas: “Mieszkaj u mnie i bądź mi ojcem i kapłanem, a dam ci na każdy rok dziesięć srebrników i dwie szaty, i czego do żywności potrzeba.”11 Zgodził się i zamieszkał u człowieka, i był mu jako jeden z synów.12 I napełnił Michas rękę jego, i miał młodzieńca kapłanem u siebie mówiąc:13 “Teraz wiem, że mi Bóg uczyni dobrze, gdy mam kapłana z rodu lewickiego.” DANICI W POSZUKIWANIU TERYTORIUM (18,1-10). Szpiedzy wysłani na poszukiwanie terytorium (1-2a). W domu Michasa; Lewita otrzymuje pomyślną odpowiedź od Boga o wyniku poszukiwania (2b-6). W Lais (7). Po powrocie szpiedzy zachęcają swych braci (8-10).
18 1 W owe dni nie było króla w Izraelu, a pokolenie Dan szukało sobie posiadłości na zamieszkanie, bo aż do owego dnia między innymi pokoleniami nie otrzymało działu.2 Posłali tedy synowie Dana z pokolenia i domu swego pięciu mężów bardzo mocnych z Saraa i z Estaol, aby wybadali ziemię i pilnie wypatrzyli, i rzekli im: Idźcie a wybadajcie ziemię.” Ci, gdy po drodze przyszli na góry Efraim i weszli do domu Michasa, odpoczęli tam.3 A poznawszy głos młodzieńca Lewity i stojąc w jego gospodzie rzekli do niego: “Kto cię tu przywiódł? Co tu czynisz?4 Dlaczegoś tu chciał przyjść?” A on im odpowiedział: “To a to mi uczynił Michas i najął mię za zapłatę, abym mu był kapłanem.”5 I prosili go, aby się poradził Pana, żeby mogli wiedzieć, czy szczęśliwą drogą idą i czy rzecz będzie miała powodzenie.6 On im odpowiedział: “Idźcie w pokoju! Pan patrzy na drogę waszą i na ścieżkę, którą idziecie.”7 – Poszedłszy tedy pięciu mężów, przyszli do Lais i ujrzeli lud, mieszkający w nim bez żadnej bojaźni, według zwyczaju Sydończyków, bezpiecznie i spokojnie, bo im się nikt nie sprzeciwiał, i bardzo bogaty, a daleko od Sydonu i od wszystkich ludzi oddzieleni.8 I wrócili się do braci swych do Saraa i Estaol, a na pytanie ich, co sprawili, odpowiedzieli:9 “Wstańcie! pójdźmy do nich, bośmy widzieli ziemię bardzo bogatą i obfitą; nie zaniedbujcie, nie ustajcie, pójdźmy a posiądźmy ją, nie będzie żadnego trudu.10 Przyjdziemy do bezpiecznych, do krainy bardzo szerokiej, a da nam Pan miejsce, na którym nie masz niedostatku żadnej rzeczy z tych, które się na ziemi rodzą.” PRZENIESIENIE SIĘ DANITÓW; ŚWIĄTYNIA W LAIS-DAN(18,11-31). Wyruszenie w Kariatiarim (11-12). W domu Michasa: Danici zabierają przedmioty kultu (13-17) i namawiają Lewitę, żeby z nimi poszedł (18-20); Michas stara się na próżno odzyskać swoich bożków (21-26). Danici zajmują Lais i odbudowują miasto (27-29). Urządzenie świątyni (30-31).11 Wyjechało tedy z pokolenia Dan, to jest z Saraa i z Estaol, sześciuset mężów, przepasanych bronią wojenną,12 a idąc położyli się w Kariatiarim judzkim; które to miejsce od owego czasu otrzymało imię Obóz Dana, a jest za Kariatiarim.13 Stamtąd przeszli na góry Efraim. A gdy przyszli do domu Michasa,14 rzekło pięciu mężów, którzy pierwej posłani byli na wybadanie ziemi Lais, do drugich braci swoich: “Wiecie że w tych domach jest efod i terafim, i obraz rzeźbiony i lany; patrzcież, co się wam podoba.”15 A skręciwszy trochę, weszli do mieszkania młodzieńca Lewity, który był w domu Michasa, i pozdrowili go słowy spokojnymi.16 Sześciuset mężów zaś, tak jak byli zbrojni, stało przed drzwiami.17 Lecz ci, którzy byli weszli do domu młodzieńca, usiłowali wziąć obraz rzeźbiony i efod, i terafim i obraz lany, a kapłan stał przed drzwiami i sześciuset mężów mocnych niedaleko czekało.18 Wzięli tedy ci, którzy byli weszli, obraz rzeźbiony i efod, i bałwany i obraz lany. I rzekł im kapłan: “Cóż czynicie?”19 Odpowiedzieli mu: “Milcz i połóż palec na usta twoje, a pójdź z nami, żebyśmy cię mieli za ojca i kapłana. Co ci lepiej: żebyś był kapłanem w domu jednego męża, czy też w jednym pokoleniu i rodzie w Izraelu?”20 Gdy to usłyszał, zgodził się na ich mowę i wziął efod i bałwany i obraz rzeźbiony, i szedł z nimi.21 – A gdy odeszli puściwszy przed sobą dziatki i bydło, i wszystko, co było kosztownego,22 i już daleko byli od domu Michasa, mężowie, którzy mieszkali w domu Michasa, zwoławszy się puścili się w pogoń i poczęli wołać za nimi.23 A ci obejrzawszy się rzekli do Michasa: “Czego chcesz? Czemu wołasz?”24 Odpowiedział: “Bogi moje, którem sobie sprawił, pobraliście i kapłana i wszystko, co mam, a mówicie: Co ci jest?”25 I rzekli mu synowie Dana: “Strzeż się, abyś więcej do nas nie mówił, by nie przyszli do ciebie mężowie rozgniewani, a zginąłbyś sam z całym domem twoim.”26 I tak szli zaczętą drogą. A widząc Michas, że są mocniejsi od niego, wrócił się do domu swego.27 A sześciuset mężów wzięło kapłana i cośmy wyżej powiedzieli, i przyszli do Lais, do ludu spokojnego i bezpiecznego, i pobili ich ostrzem miecza, i miasto spalili,28 a nikt zgoła ich nie ratował, gdyż daleko mieszkali od Sydonu i z żadnymi ludźmi nie mieli towarzystwa ani sprawy żadnej. A było miasto położone w krainie Rohob;29 i zbudowali je na nowo, i mieszkali w nim dawszy miastu imię Dan, wedle imienia ojca swego, którego zrodził Izrael, przedtem zaś zwało się Lais.30 – I postawili sobie obraz rzeźbiony i uczynili Jonatana, syna Gersama, syna Mojżeszowego, i synów jego kapłanami w pokoleniu Dan, aż do dnia pojmania swego.31 I został u nich bałwan Michasa przez wszystek czas, póki był dom Boży w Silo. Naonczas nie było króla w Izraelu.II. Epizod z dziejów Beniaminitów.(19,1-21,24) ZBRODNIA MIESZKAŃCÓW GABAA (19,1-30). Opuszczony przez swą żonę, Lewita efraimski idzie po nią do swego teścia do Betlejem (1-3). Cztery dni w Betlejemie (4-7). Lewita wyrusza wieczorem piątego dnia (8-9). Przechodzą obok Jeruzalem (10-13). W Gabaa (14-15); przyjmuje ich pewien starzec, Efraimita (16-21). Bezwstydne żądania mieszkańców Gabaa (22-24); Lewita wydaje swą nałożnicę na ich wolę, rano znajduje ją martwą u progu domu (25-28). Wezwanie pokoleń do pomszczenia zbrodni (29-30).
19 1 Był pewien mąż Lewita, mieszkający na kraju gór Efraim, który pojął żonę z Betlejem Judy.2 Ona go opuściła i wróciła się do domu ojca swego do Betlejem, i mieszkała u niego cztery miesiące.3 I poszedł za nią mąż jej, chcąc się z nią pojednać i ubłagać ją, i z sobą przywieść, mając za sobą chłopca i dwa osły; a ona przyjęła go i wwiodła do domu ojca swego. Gdy to usłyszał teść jego, ujrzawszy go zabieżał mu z radością i objął go.4 I mieszkał zięć w domu teścia trzy dni, jedząc i pijąc z nim po przyjacielsku.5 A czwartego dnia, wstawszy po nocy, chciał odjechać. Lecz zatrzymał go teść i rzekł do niego: “Zjedz pierwej trochę chleba i pokrzep żołądek, a tak pojedziesz.”6 I siedzieli z sobą, i jedli i pili. I rzekł ojciec dziewczyny do zięcia swego: “Proszę cię, zostań tu jeszcze przez dziś, a bądźmy razem dobrej myśli.”7 Ale on wstawszy, chciał odjechać; teść przecie usilnie go powściągał i zatrzymał przy sobie.8 A gdy było rano, gotował się Lewita w drogę, i znowu rzekł mu teść: “Proszę cię, zjedz co trochę i posil się, aż dnia przybędzie, potem pojedziesz.” I tak jedli z sobą.9 I wstał młodzieniec, aby jechać z żoną swą i z chłopcem. I znowu rzekł mu teść: “Obacz że się już dzień chyli ku zachodowi, a wieczór nadchodzi; zostali u mnie jeszcze dziś i spędź dzień wesoło, a jutro wyruszysz, aby iść do domu swego.”10 Nie chciał zięć zgodzić się na mowę jego, ale zaraz pojechał i przyszedł naprzeciw Jebuz, które innym imieniem zowią Jeruzalem, wiodąc z sobą dwa osły z brzemionami i nałożnicę.11 I już byli koło Jebuz, a dzień się odmieniał w noc; i rzekł sługa do pana swego: “Pójdź, proszę, wstąpmy do miasta Jebuzejczyków i zostańmy w nim.”12 Odpowiedział mu pan: “Nie wstąpię do miasta obcego narodu, który nie jest z synów Izraelowych, ale przejdę aż do Gabaa,13 a tam przyszedłszy staniemy w nim, albo też w mieście Rama.”14 Minęli tedy Jebuz i szli zaczętą drogą, a słońce im zaszło koło Gabaa, które jest w pokoleniu Beniamina.15 I weszli do niego, aby tam zostać. Gdy tam weszli, siedzieli na ulicy miejskiej, a nikt ich nie chciał przyjąć w gościnę.16 Ale oto nadszedł człowiek stary, wracający z pola od roboty swej wieczór; ten też był z góry Efraim i gościem mieszkał w Gabaa, ludzie zaś owej krainy byli synami Jeminiego.17 I podniósłszy starzec oczy ujrzał człowieka, siedzącego z tłumoczkami swymi na ulicy miasta, i rzekł do niego: “Skąd przychodzisz? dokąd idziesz?”18 A on mu odpowiedział: “Wyjechaliśmy z Betlejem Judy, a idziemy do miejsca naszego, które jest na kraju gór Efraim, skądeśmy wyszli do Betlejem; a teraz idziemy do domu Bożego, a nikt nas nie chce przyjąć pod dach swój,19 choć mamy plewy i siano na obrok dla osłów, a chleb i wino na moją i służebnicy twojej potrzebę, i chłopca, który jest ze mną; niczego nie potrzebujemy, jeno gospody.”20 Odpowiedział mu starzec: “Pokój z tobą niech będzie! Ja dam czego potrzeba; tylko proszę, żebyś nie stał na ulicy.”21 I wwiódł go do domu swego, i dał osłom obrok; a skoro umyli nogi swoje, wziął ich na ucztę.22 A gdy oni ucztowali, a po utrudzeniu z drogi jedząc i pijąc ciała posilali, przyszli mężowie miasta owego, synowie Beliala (to jest bez jarzma), a obstąpiwszy dom starca we drzwi bić poczęli wołając na pana domu i mówiąc: “Wywiedź męża, który wszedł do domu twego, żebyśmy z nim uczynili, co chcemy!”23 I wyszedł do nich starzec, i rzekł: “Nie chciejcie, bracia, nie chciejcie czynić tego zła, bo wszedł ten człowiek w gościnę do mnie; odstąpcie od tego szaleństwa.24 Mam córkę dziewicę, a ten człowiek ma nałożnicę, wywiodę je do was, żebyście je poniżyli i waszą rozpustę wypełnili, tylko proszę, tej niecnoty przeciw naturze z mężem nie czyńcie!”25 – Nie chcieli słuchać mowy jego. Widząc to ów człowiek wywiódł do nich nałożnicę swoją i dał ją na ich swawolę, a gdy z nią całą noc rozpustę czynili, puścili ją rano.26 Niewiasta zaś, gdy ciemności mijały, przyszła do drzwi domu, w którym pan jej mieszkał, i tam upadła.27 A gdy było rano, wstał człowiek i otworzył drzwi, aby skończyć zaczętą drogę; a oto nałożnica jego leżała przed drzwiami, z rozciągniętymi rękami na progu.28 On mniemając, że śpi, mówił do niej: “Wstań a idźmy!” Gdy zaś nic nie odpowiadała, obaczywszy, że umarła, wziął ją i włożył na osła i wrócił się do domu swego.29 – A wszedłszy doń porwał miecz i ciało żony z kośćmi jej na dwanaście części i sztuk porąbawszy, rozesłał po wszystkich granicach izraelskich.30 A każdy ujrzawszy to wołał: “Nigdy się takowa rzecz nie stała w Izraelu od tego dnia, którego wyszli ojcowie nasi z Egiptu, aż do tego czasu. Wydajcie wyrok, a wspólnie postanówcie, co trzeba czynić.” WOJNA POKOLEŃ Z BENIAMINITAMI (20,1-48). Izraelici w Masfa (1-3a); zobowiązanie się do pomszczenia zbrodni (3b-11). Upór Beniaminitów (12-13); zbierają się w Gabaa (14). Dwa wojska (15-17). Izraelici radzą się Jahwy; klęska pierwszego dnia (18-21). Nowe zasiągnięcie rady i nowa klęska (22-25). Po trzecim poradzeniu się pewność zwycięstwa (26-28). Zasadzka i wyruszenie przeciw Gabaa (29-30); wyjście obrońców (31-32a); udana ucieczka Izraelitów, zwycięskie u danie się zasadzki, złupienie i spalenie miasta (32b-40). Ucieczka Beniaminitów; pościg (41-46); zbiegowie na górze Remmon (47). W powrocie z pościgu (48).
20

Warsz. King J. 201 Tłum. GrEn. Толк. Wyszli tedy wszyscy synowie Izraelowi, i zgromadzili się razem jak mąż jeden, od Dan aż do Bersabee, i ziemia Galaad, do Pana, do Masfa.И вышли все сыны Израилевы, и собралось все общество, как один человек, от Дана до Вирсавии, и земля Галаадская пред Господа в Массифу. И# и3зыд0ша вси2 сhнове ї}лєвы, и3 собрaшасz вeсь с0нмъ ћкw є3ди1нъ мyжъ, t дaна и3 до вирсавjи, и3 землS галаaдска къ гDеви въ массифY, 20,1Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἐξῆλθον exēlthon
_V-AAI-3Pἐξέρχομαιexerchomaito go outthere came forthπάντες pantes
_A-NPMπᾶςpasallallοἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/whotheυἱοὶ huioi
_N-NPMυἱόςhuiossonsonsΙσραηλ,     israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἐξεκκλησιάσθη exekklēsiasthē
_V-API-3Sstrong:GV-API-3Sstrong:GV-API-3Sstrong:GV-API-3S πᾶσα pasa
_A-NSFπᾶςpasall[tongue]ἡ hē
_T-NSFὁhothe/this/who₁theσυναγωγὴ sunagōgē
_N-NSFσυναγωγήsunagōgēsynagogue₂congregation]ὡς hōs
_CONJὡςhōswhich/howasἀνὴρ anēr
_N-NSMἀνήρanērman[₂manεἷς heis
_A-NSMεἰςeistowardinἀπὸ apo
_PREPἀπόapofromfromΔαν dan
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἕως heōs
_PREPἕωςheōsuntiluntoΒηρσαβεε bērsabee
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI Καὶ kai
_CONJκαίkaiandandγῆ gē
_N-NSFγῆgēearthlandΓαλααδ galaad
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI πρὸς pros
_PREPπρόςprosto/withbeforeκύριον kurion
_N-ASMκύριοςkurioslordlordεἰς eis
_PREPεἰςeistoward[to strive]Μασσηφα.     massēfa
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI 2 Tłum. GrEn. Толк. I wszyscy przedniejsi ludu i wszystkie pokolenia Izraelowe zeszły się na zgromadzenie ludu Bożego, czterysta tysięcy pieszych wojowników.И собрались [пред Господа] начальники всего народа, все колена Израилевы, в собрание народа Божия, четыреста тысяч пеших, обнажающих меч. и3 стaша пред8 лицeмъ гDнимъ вс‰ племенA ї}лєва въ с0нмэ людjй б9іихъ, четhреста тhсzщъ мужeй пёшихъ воздвизaющихъ nр{жіz. 20,2Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἔστη estē
_V-AAI-3Sἵστημιhistēmito stand[₃establishedτὸ to
_T-NSNὁhothe/this/who₁theκλίμα klima
_N-NSNκλίμαklimaregion₂region]παντὸς pantos
_A-GSMπᾶςpasallallτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/whoof theλαοῦ,     laou
_N-GSMλαόςlaosa peoplepeopleπᾶσαι pasai
_A-NPFπᾶςpasallin allαἱ hai
_T-NPFὁhothe/this/whotheφυλαὶ fulai
_N-NPFφυλήfulētribetribesΙσραηλ,     israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]ἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginτῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/who ἐκκλησίᾳ ekklēsia
_N-DSFἐκκλησίαekklēsiaassemblyassemblyτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/whotheλαοῦ laou
_N-GSMλαόςlaosa peoplepeopleτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/whoof theθεοῦ,     theou
_N-GSMθεόςtheosGodof God --τετρακόσιαι tetrakosiai
_A-NPFτετρακόσιοιtetrakosioifour hundredfour hundredχιλιάδες chiliades
_N-NPFχιλιάςchiliasthousandthousandἀνδρῶν andrōn
_N-GPMἀνήρanērmanmenπεζῶν pezōn
_A-GPMπεζῇpezēon foot[knife]σπωμένων spōmenōn
_V-PMPGPσπάωspaōto drawunsheathingῥομφαίαν.     romfaian
_N-ASFῥομφαίαromfaiaswordbroadsword. 3 Tłum. GrEn. Толк. (A nie było to tajne synom Beniamina, że się zeszli synowie Izraelowi w Masfa). I Lewita, mąż niewiasty zamordowanej, spytany, jak się tak wielka złość stała, odpowiedział:И сыны Вениаминовы услышали, что сыны Израилевы пришли в Массифу. И сказали сыны Израилевы: скажите, как происходило это зло? И# ўслhшаша сhнове веніам‡ни, ћкw взыд0ша сhнове ї}лєвы въ массифY, и3 рек0ша сhнове ї}лєвы: глаг0лите, гдЁ бhсть ѕл0ба сіS; 20,3Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἤκουσαν ēkousan
_V-AAI-3Pἀκούωakouōto hear[₄heardοἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/who₁theυἱοὶ huioi
_N-NPMυἱόςhuiosson₂sonsΒενιαμιν beniamin
_N-PRIΒενιαμίνbeniaminBenjamin[to divide]ὅτι hoti
_CONJὅτιhotithat/sincethatἀνέβησαν anebēsan
_V-AAI-3Pἀναβαίνωanabainōto ascend[₄ascendedοἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/who₁theυἱοὶ huioi
_N-NPMυἱόςhuiosson₂sonsΙσραηλ israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]πρὸς pros
_PREPπρόςprosto/with[Mezahab]κύριον kurion
_N-ASMκύριοςkurioslord[before]εἰς eis
_PREPεἰςeistowarduntoΜασσηφα.     massēfa
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndεἶπαν eipan
_V-AAI-3Pἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto say[₄saidοἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/who₁theυἱοὶ huioi
_N-NPMυἱόςhuiosson₂sonsισραηλ israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]Λαλήσατε lalēsate
_V-AAM-2Pλαλέωlaleōto speakTellποῦ pou
_ADVποῦpouwhere?whereἐγένετο egeneto
_V-AMI-3Sγίνομαιginomaito be[₃took placeἡ hē
_T-NSFὁhothe/this/who κακία kakia
_N-NSFκακίαkakiaevil₂evilαὕτη.     hautē
_D-NSFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall] 4 Tłum. GrEn. Толк. “Przyszedłem do Gabaa Beniaminonowego z żoną swą i tamem stanął.Левит, муж оной убитой женщины, отвечал и сказал: я с наложницею моею пришел ночевать в Гиву Вениаминову; И# tвэщA мyжъ леvjтинъ, мyжъ жены2 ўморeныz, глаг0лz: въ гаваHнъ веніамjнь пріид0хъ ѓзъ и3 подл0жница моS витaти: 20,4Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἀπεκρίθη apekrithē
_V-API-3Sἀποκρίνωapokrinōto answer[₃answeredὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/who₁theἀνὴρ anēr
_N-NSMἀνήρanērman₂man],ὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/whotheΛευίτης leuitēs
_N-NSMΛευΐτηςleuitēsLevite[weary]ὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/whotheἀνὴρ anēr
_N-NSMἀνήρanērmanhusbandτῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/whoof theγυναικὸς gunaikos
_N-GSFγυνήgunēwomanwomanτῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/who πεφονευμένης pefoneumenēs
_V-RPPGSφονεύωfoneuōto murderhaving been murdered.καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndεἶπεν eipen
_V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto sayhe said,Εἰς eis
_PREPεἰςeistoward[₂untoΓαβαα gabaa
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI τῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/who Βενιαμιν beniamin
_N-PRIΒενιαμίνbeniaminBenjamin[to divide]ἦλθον ēlthon
_V-AAI-1Sἔρχομαιerchomaito come/go₁I came],ἐγὼ egō
_P-NSἐγώegōI/weIκαὶ kai
_CONJκαίkaiandandἡ hē
_T-NSFὁhothe/this/who παλλακή pallakē
_N-NSFstrong:GN-NSFstrong:GN-NSFstrong:GN-NSF μου mou
_P-GSμοῦmouof me[Jesimiel]καταλῦσαι.     katalusai
_V-AARκαταλύωkataluōto destroy/lodgeto rest up. 5 Tłum. GrEn. Толк. A oto ludzie owego miasta obstąpili w nocy dom, w którymem stał, chcąc mię zabić, a żonę moją niesłychaną zapalczywością wszeteczeństwa zgwałcili, aż w końcu umarła.и восстали на меня жители Гивы и окружили из-за меня дом ночью; меня намеревались убить, и наложницу мою замучили, [надругавшись над нею,] так, что она умерла; и3 востaша на мS мyжіе гаваHнстіи и3 њбыд0ша мS во дворЁ н0щію, и3 хотёша мS ўби1ти, и3 подл0жницу мою2 њби1дэша и3 њбругaша, и3 ќмре: 20,5Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἀνέστησαν anestēsan
_V-AAI-3Pἀνίστημιanistēmito arise[₃rose upἐπ'     ep
_PREPἐπίepiupon/to/against₄againstἐμὲ eme
_P-ASἐμέememe[Diblaim]οἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/who₁theἄνδρες andres
_N-NPMἀνήρanērman₂men],οἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/whothe onesπαρὰ para
_PREPπαράparafrom/with/beside[Lebanon]τῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/who Γαβαα gabaa
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI καὶ kai
_CONJκαίkaiandandπεριεκύκλωσαν periekuklōsan
_V-AAI-3Pπερικυκλόωperikukloōto surroundthey encircledἐπ'     ep
_PREPἐπίepiupon/to/againstuponἐμὲ eme
_P-ASἐμέememe[Diblaim]τὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/whotheοἰκίαν oikian
_N-ASFοἰκίαoikiahousehouseνυκτὸς nuktos
_N-GSFνύξnuxnightat night;καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἐμὲ eme
_P-ASἐμέememe[Diblaim]ἠθέλησαν ēthelēsan
_V-AAI-3Pθέλωthelōto will/desire₁they wantedἀποκτεῖναι apokteinai
_V-AARἀποκτείνωapokteinōto kill₂to kill],καὶ kai
_CONJκαίkaiandandτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/who παλλακήν pallakēn
_N-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASF μου mou
_P-GSμοῦmouof me[Jesimiel]ἐταπείνωσαν etapeinōsan
_V-AAI-3Pταπεινόωtapeinoōto humble₁they humbled],καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἐνέπαιξαν enepaixan
_V-AAI-3Pἐμπαίζωempaizōto mocksported withαὐτῇ autē
_D-DSFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἀπέθανεν.     apethanen
_V-AAI-3Sἀποθνήσκωapothnēskōto dieshe died. 6 Tłum. GrEn. Толк. Porwawszy ją tedy, rozsiekałem w sztuki i rozesłałem części po wszystkich granicach posiadłości waszej, bo nigdy taka niecnota i tak haniebny grzech nie stał się w Izraelu.я взял наложницу мою, разрезал ее и послал ее во все области владения Израилева, ибо они сделали беззаконное и срамное дело в Израиле; и3 взsхъ подл0жницу мою2 и3 раздроби1хъ ю5, и3 послaхъ ю5 во вс‰ предёлы наслёдіz ї}лева, ћкw сотвори1ша безyміе во ї}ли: 20,6Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἐπελαβόμην epelabomēn
_V-AMI-1Sἐπιλαμβάνωepilambanōto catchI took holdτῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/who παλλακῆς pallakēs
_N-GSFstrong:GN-GSFstrong:GN-GSFstrong:GN-GSF μου mou
_P-GSμοῦmouof me[Jesimiel]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἐμέλισα emelisa
_V-AAI-1Sstrong:GV-AAI-1Sstrong:GV-AAI-1Sstrong:GV-AAI-1S αὐτὴν autēn
_D-ASFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἐξαπέστειλα exapesteila
_V-AAI-1Sἐξαποστέλλωexapostellōto send out/awayI sent outἐν en
_PREPἐνenin/on/amongintoπαντὶ panti
_A-DSNπάντῃpantēalways[poplar]ὁρίῳ horiō
_N-DSNὅριονhorionregionborderκληρονομίας klēronomias
_N-GSFκληρονομίαklēronomiainheritanceof inheritanceΙσραηλ,     israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]ὅτι hoti
_CONJὅτιhotithat/sinceforἐποίησαν epoiēsan
_V-AAI-3Pποιέωpoieōto do/makethey committedἀφροσύνην afrosunēn
_N-ASFἀφροσύνηafrosunēfoolishnessfollyἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginτῷ tō
_T-DSMὁhothe/this/who[that]Ισραηλ.     israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window] 7 Tłum. GrEn. Толк. Jesteście tu wszyscy synowie Izraelowi, postanówcież co czynić macie.”вот все вы, сыны Израилевы, рассмотрите это дело и решите здесь. сE, вси2 вы2 сhнове ї}лєвы, дади1те себЁ сл0во и3 совётъ здЁ. 20,7Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPἰδοὺ idou
_INJἰδούidoulook!Behold,πάντες pantes
_A-NPMπᾶςpasallallὑμεῖς,     humeis
_P-NPὑμεῖςhumeisyou[Nineveh]οἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/whotheυἱοὶ huioi
_N-NPMυἱόςhuiossonsonsΙσραηλ,     israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]δότε dote
_V-AAM-2Pδίδωμιdidōmito givemakeἑαυτοῖς heautois
_D-DPMἑαυτοῦheautoumy/your/him-self[to cut down|off]λόγον logon
_N-ASMλόγοςlogoswordan accountκαὶ kai
_CONJκαίkaiandandβουλήν.     boulēn
_N-ASFβουλήboulēplanplan 8 Tłum. GrEn. Толк. I stojąc wszystek lud, jak jednego człowieka mową odpowiedział: “Nie wrócimy się do przybytków naszych, ani nikt nie wnijdzie do domu swego,И восстал весь народ, как один человек, и сказал: не пойдем никто в шатер свой и не возвратимся никто в дом свой; И# востaша вси2 лю1діе ћкw є3ди1нъ мyжъ, глаг0люще: не tи1детъ мyжъ въ селeніе своE, и3 не возврати1тсz мyжъ въ д0мъ св0й: 20,8Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἀνέστη anestē
_V-AAI-3Sἀνίστημιanistēmito arise[₄rose upπᾶς pas
_A-NSMπᾶςpasall₁allὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/who₂theλαὸς laos
_N-NSMλαόςlaosa people₃people]ὡς hōs
_CONJὡςhōswhich/howasἀνὴρ anēr
_N-NSMἀνήρanērman[₂manεἷς heis
_A-NSMεἰςeistowardintoλέγων legōn
_V-PAPRSλέγωlegōto speaksaying,οὐκ ouk
_ADVοὐounoWe shall notεἰσελευσόμεθα eiseleusometha
_V-FMI-1Pεἰσέρχομαιeiserchomaito enterenter --ἀνὴρ anēr
_N-NSMἀνήρanērmana manεἰς eis
_PREPεἰςeistowardtoτὸ to
_T-ASNὁhothe/this/who σκήνωμα skēnōma
_N-ASNσκήνωμαskēnōmatenthis tent,αὐτοῦ autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandΟὐκ ouk
_ADVοὐounowe shall notἐκκλινοῦμεν ekklinoumen
_V-FAI-1Pἐκκλίνωekklinōto turn fromturn aside --ἀνὴρ anēr
_N-NSMἀνήρanērmana manεἰς eis
_PREPεἰςeistoward[to strive]τὸν ton
_T-ASMὁhothe/this/who οἶκον oikon
_N-ASMοἶκοςoikoshousehis house.αὐτοῦ.     autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall] 9 Tłum. GrEn. Толк. ale to przeciw Gabaa wspólnie uczyńmy:и вот что мы сделаем ныне с Гивою: [пойдем] на нее по жребию; и3 нн7э сл0во сіE, є4же сотвори1мъ гаваHну: взhдемъ на него2 по жрeбію, 20,9Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndνῦν nun
_ADVνῦνnunnownowτοῦτο touto
_D-NSNτοῦτοtoutothat[drowsiness]τὸ to
_T-NSNὁhothe/this/who[₂theῥῆμα,     rēma
_N-NSNῥῆμαrēmaword₃thingὃ ho
_R-ASNὁhothe/this/who ποιήσομεν poiēsomen
_V-FAI-1Pποιέωpoieōto do/makewe shall doτῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/who[that]Γαβαα·     gabaa
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ἀναβησόμεθα anabēsometha
_V-FMI-1Pἀναβαίνωanabainōto ascendwe will ascendἐπ'     ep
_PREPἐπίepiupon/to/againstagainstαὐτὴν autēn
_D-ASFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἐν en
_PREPἐνenin/on/amongbyκλήρῳ klērō
_N-DSMκλῆροςklēroslotlot. 10 Tłum. GrEn. Толк. niech będzie wybranych dziesięciu mężów ze stu, ze wszystkich pokoleń izraelskich, a stu, z tysiąca, a tysiąc z dziesięciu tysięcy, żeby znosili żywność wojsku i abyśmy mogli walczyć przeciw Gabaa Beniaminowemu i oddać mu za niecnotę, co zasłużył.”и возьмем по десяти человек из ста от всех колен Израилевых, по сто от тысячи и по тысяче от тьмы, чтоб они принесли съестных припасов для народа, который пойдет против Гивы Вениаминовой, наказать ее за срамное дело, которое она сделала в Израиле. т0кмw в0змемъ по десzти2 мужeй t стA во всёхъ племенёхъ ї}левыхъ, и3 сто2 t тhсzщи, и3 тhсzща t тьмы2, взsти брaшно лю1демъ и3сходsщымъ въ гаваю2 веніамjню, сотвори1ти є3мY по всемY согрэшeнію, є4же сотвори2 во ї}ли. 20,10Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndλημψόμεθα lēmpsometha
_V-FMI-1Pλαμβάνωlambanōto takewe shall takeδέκα deka
_N-NUIδέκαdekatentenἄνδρας andras
_N-APMἀνήρanērmanmenτοῖς tois
_T-DPMὁhothe/this/who ἑκατὸν hekaton
_N-NUIἑκατόνhekatonhundreda hundredκαὶ kai
_CONJκαίkaiandandἑκατὸν hekaton
_N-NUIἑκατόνhekatonhundreda hundredτοῖς tois
_T-DPMὁhothe/this/who χιλίοις chiliois
_A-DPMχίλιοιchilioithousanda thousand ,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandχιλίους chilious
_A-APMχίλιοιchilioithousanda thousandτοῖς tois
_T-DPMὁhothe/this/who μυρίοις muriois
_A-DPMμύριοιmurioimyriadten thousand ,λαβεῖν labein
_V-AARλαμβάνωlambanōto taketo takeἐπισιτισμὸν episitismon
_N-ASMἐπισιτισμόςepisitismosfooda provisionτῷ tō
_T-DSMὁhothe/this/whofor theλαῷ laō
_N-DSMλαόςlaosa peoplepeople,τοῖς tois
_T-DPMὁhothe/this/whoto the onesεἰσπορευομένοις eisporeuomenois
_V-PMPMPεἰσπορεύωeisporeuōto enter[bowl]ἐπιτελέσαι epitelesai
_V-AARἐπιτελέωepiteleōto completeto completeτῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/who Γαβαα gabaa
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI τοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/who Βενιαμιν beniamin
_N-PRIΒενιαμίνbeniaminBenjamin[to divide]κατὰ kata
_PREPκατάkataaccording toagainstπᾶσαν pasan
_A-ASFπᾶςpasallallτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/whotheἀφροσύνην,     afrosunēn
_N-ASFἀφροσύνηafrosunēfoolishnessfollyἣν hēn
_R-ASFἦνēnwas[pledge]ἐποίησαν epoiēsan
_V-AAI-3Pποιέωpoieōto do/makethey didἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginΙσραηλ.     israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window] 11 Tłum. GrEn. Толк. I zebrał się wszystek Izrael do miasta jak jeden człowiek, jednaką myślą i jedną radą.И собрались все Израильтяне против города единодушно, как один человек. И# собрaшасz вси2 мyжіе ї}лєвы ко грaду, ћкw є3ди1нъ мyжъ и3з8 градHвъ и3сходsще, 20,11Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndσυνήχθη sunēchthē
_V-API-3Sσυνάγωsunagōto assemblecame togetherπᾶς pas
_A-NSMπᾶςpasalleveryἀνὴρ anēr
_N-NSMἀνήρanērmanmanΙσραηλ israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]ἐκ ek
_PREPἐκekof/from[Gilgal]τῶν tōn
_T-GPFὁhothe/this/whotheπόλεων poleōn
_N-GPFπόλιςpoliscitycityὡς hōs
_CONJὡςhōswhich/howasἀνὴρ anēr
_N-NSMἀνήρanērman[₂manεἷς heis
_A-NSMεἰςeistowardtoἐρχόμενοι.     erchomenoi
_V-PMPRPἔρχομαιerchomaito come/gocoming. 12 Tłum. GrEn. Толк. I wyprawili posłów do całego pokolenia Beniamina, żeby im powiedzieć: “Czemu się tak haniebna złość stała między wami?И послали колена Израилевы во все колено Вениаминово сказать: какое это гнусное дело сделано у вас! и3 послaша племенA ї}лєва мужeй во всE плeмz веніамjне, глаг0люще: кaz ѕл0ба сіS бhвшаz въ вaсъ; 20,12Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPΚαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἐξαπέστειλαν exapesteilan
_V-AAI-3Pἐξαποστέλλωexapostellōto send out/away[₄sent outαἱ hai
_T-NPFὁhothe/this/who₁theφυλαὶ fulai
_N-NPFφυλήfulētribe₂tribesΙσραηλ israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]ἄνδρας andras
_N-APMἀνήρanērmanmenἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginπάσῃ pasē
_A-DSFπᾶςpasallallφυλῇ fulē
_N-DSFφυλήfulētribetribeΒενιαμιν beniamin
_N-PRIΒενιαμίνbeniaminBenjamin[to divide]λέγοντες legontes
_V-PAPRPλέγωlegōto speaksaying,Τίς tis
_I-NSFτιςtisoneWhatἡ hē
_T-NSFὁhothe/this/who κακία kakia
_N-NSFκακίαkakiaevilthis evilαὕτη hautē
_D-NSFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἡ hē
_T-NSFὁhothe/this/whothatγενομένη genomenē
_V-AMPRSγίνομαιginomaito betook placeἐν en
_PREPἐνenin/on/amongamongὑμῖν;     humin
_P-DPὑμῖνhuminto you[spark] 13 Tłum. GrEn. Толк. Wydajcie ludzi z Gabaa, którzy tę złość popełnili, aby pomarli i żeby było zniesione zło spośród Izraela.” Lecz oni nie chcieli usłuchać rozkazania braci swych, synów Izraelowych,Выдайте развращенных оных людей, которые в Гиве; мы умертвим их и искореним зло из Израиля. Но сыны Вениаминовы не хотели послушать голоса братьев своих, сынов Израилевых; и3 нн7э дади1те мужeй беззак0нныхъ, и5же въ гаваи2, сынHвъ веліaловыхъ, и3 ўмертви1мъ и5хъ, и3 њчи1стимъ ѕло2 t ї}лz. И# не и3зв0лиша сhнове веніам‡ни послyшати глaса брaтіи своеS сынHвъ ї}левыхъ. 20,13Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndνῦν nun
_ADVνῦνnunnownow,δότε dote
_V-AAM-2Pδίδωμιdidōmito givegiveτοὺς tous
_T-APMὁhothe/this/whotheἄνδρας andras
_N-APMἀνήρanērman[₂menτοὺς tous
_T-APMὁhothe/this/who ἀσεβεῖς asebeis
_A-APMἀσεβήςasebēsungodly₁impious]τοὺς tous
_T-APMὁhothe/this/who ἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginΓαβαα gabaa
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI τοὺς tous
_T-APMὁhothe/this/whotheυἱοὺς huious
_N-APMυἱόςhuiossonsonsΒελιαλ,     belial
_N-PRIΒελίαλbelialBelial[shame]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandθανατώσομεν thanatōsomen
_V-FAI-1Pθανατόωthanatoōto killwe shall killαὐτοὺς autous
_D-APMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἐξαροῦμεν exaroumen
_V-FAI-1Pἐξαίρωexairōto expellift awayκακίαν kakian
_N-ASFκακίαkakiaevilevilἐξ ex
_PREPἐκekof/fromfromΙσραηλ.     israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]καὶ kai
_CONJκαίkaiandButοὐκ ouk
_ADVοὐouno[₄did notἠθέλησαν ēthelēsan
_V-AAI-3Pθέλωthelōto will/desire₅wantοἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/who₁theυἱοὶ huioi
_N-NPMυἱόςhuiosson₂sonsΒενιαμιν beniamin
_N-PRIΒενιαμίνbeniaminBenjamin[to divide]εἰσακοῦσαι eisakousai
_V-AARεἰσακούωeisakouōto listen to[Gehazi]τῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/whotheφωνῆς fōnēs
_N-GSFφωνήfōnēvoice/soundvoiceτῶν tōn
_T-GPMὁhothe/this/who ἀδελφῶν adelfōn
_N-GPMἀδελφόςadelfosbrotherof their brethrenαὐτῶν autōn
_D-GPMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]τῶν tōn
_T-GPMὁhothe/this/who[that]υἱῶν huiōn
_N-GPMυἱόςhuiossonsonsΙσραηλ.     israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window] 14 Tłum. GrEn. Толк. ale ze wszystkich miast, które w ich dziale były, zeszli się do Gabaa, aby im dać pomoc i walczyć ze wszystkim ludem Izraelskim.а собрались сыны Вениаминовы из городов в Гиву, чтобы пойти войною против сынов Израилевых. И# собрaшасz сhнове веніам‡ни t градHвъ свои1хъ въ гаваю2, и3зhти на брaнь къ сынHмъ ї}лєвымъ. 20,14Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndσυνήχθησαν sunēchthēsan
_V-API-3Pσυνάγωsunagōto assemble[₄came togetherοἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/who₁theυἱοὶ huioi
_N-NPMυἱόςhuiosson₂sonsΒενιαμιν beniamin
_N-PRIΒενιαμίνbeniaminBenjamin[to divide]ἐκ ek
_PREPἐκekof/fromfromτῶν tōn
_T-GPFὁhothe/this/who πόλεων poleōn
_N-GPFπόλιςpoliscitytheir citiesαὐτῶν autōn
_D-GPMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]εἰς eis
_PREPεἰςeistowardtoΓαβαα gabaa
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ἐξελθεῖν exelthein
_V-AARἐξέρχομαιexerchomaito go outto go forthτοῦ tou
_T-GSNὁhothe/this/who[that]πολεμῆσαι polemēsai
_V-AARπολεμέωpolemeōto fight[snare]μετὰ meta
_PREPμετάmetawith/after[bed]υἱῶν huiōn
_N-GPMυἱόςhuiossonsonsΙσραηλ.     israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window] 15 Tłum. GrEn. Толк. I znalazło się dwadzieścia pięć tysięcy z Beniamina, dobywających miecza, oprócz mieszkańców Gabaa,И насчиталось в тот день сынов Вениаминовых, собравшихся из городов, двадцать шесть тысяч человек, обнажающих меч; кроме того, из жителей Гивы насчитано семьсот отборных; И# сочт0шасz сhнове веніам‡ни t градHвъ въ т0й дeнь двaдесzть и3 пsть тhсzщъ мужeй воздвизaющихъ nр{жіz, кромЁ живyщихъ въ гаваи2: 20,15Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἐπεσκέπησαν epeskepēsan
_V-API-3Pἐπισκέπτομαιepiskeptomaito visit/care for[₄numberedοἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/who₁theυἱοὶ huioi
_N-NPMυἱόςhuiosson₂sonsΒενιαμιν beniamin
_N-PRIΒενιαμίνbeniaminBenjamin[to divide]ἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginτῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/who ἡμέρᾳ hēmera
_N-DSFἡμέραhēmeradaythat dayἐκείνῃ ekeinē
_D-DSFἐκεῖνοςekeinosthatthat dayἐκ ek
_PREPἐκekof/fromofτῶν tōn
_T-GPFὁhothe/this/whotheπόλεων poleōn
_N-GPFπόλιςpoliscitycities,εἴκοσι eikosi
_N-NUIεἴκοσιeikositwentytwentyκαὶ kai
_CONJκαίkaiand πέντε pente
_N-NUIπέντεpentefivefiveχιλιάδες chiliades
_N-NPFχιλιάςchiliasthousandthousandἀνδρῶν andrōn
_N-GPMἀνήρanērmanmenσπωμένων spōmenōn
_V-PMPGPσπάωspaōto drawunsheathingῥομφαίαν romfaian
_N-ASFῥομφαίαromfaiaswordbroadsword,χωρὶς chōris
_ADVχωρίςchōriswithoutapart fromτῶν tōn
_T-GPMὁhothe/this/whotheκατοικούντων katoikountōn
_V-PAPGPκατοικέωkatoikeōto dwellones dwellingτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/who Γαβαα·     gabaa
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI οὗτοι houtoi
_D-NPMοὗτοςhoutosthis/he/she/it[Chaldea]ἐπεσκέπησαν epeskepēsan
_V-API-3Pἐπισκέπτομαιepiskeptomaito visit/care for[to go]ἑπτακόσιοι heptakosioi
_A-NPMstrong:GA-NPMstrong:GA-NPMstrong:GA-NPM ἄνδρες andres
_N-NPMἀνήρanērman[Elul]νεανίσκοι neaniskoi
_N-NPMνεανίσκοςneaniskosyoung man[Ithmah]ἐκλεκτοὶ eklektoi
_A-NPMἐκλεκτόςeklektosselect[garden] 16 Tłum. GrEn. Толк. których było siedmiuset mężów mocnych, tak lewą jak prawą ręką walczących i tak pewno procami kamienie ciskających, że i włos mogli ubić, a żadną miarą na inną stronę rzut kamienia nie zbaczał.из всего народа сего было семьсот человек отборных, которые были левши, и все сии, бросая из пращей камни в волос, не бросали мимо. и4хже сочтeсz сeдмь сHтъ мужeй и3збрaнныхъ t всёхъ людjй nбодеснорyчныхъ: сjи вси2 прaщницы мeщуще кaменіе ко влaсу и3 не погрэшaюще. 20,16Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPἀμφοτεροδέξιοι·     amfoterodexioi
_A-NPMstrong:GA-NPMstrong:GA-NPMstrong:GA-NPM πάντες pantes
_A-NPMπᾶςpasallallοὗτοι houtoi
_D-NPMοὗτοςhoutosthis/he/she/itTheseσφενδονῆται sfendonētai
_N-NPMstrong:GN-NPMstrong:GN-NPMstrong:GN-NPM βάλλοντες ballontes
_V-PAPRPβάλλωballōto throwcastingλίθους lithous
_N-APMλίθοςlithosstonestonesπρὸς pros
_PREPπρόςprosto/withtoτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/whoof theτρίχα tricha
_N-ASFθρίξthrixhairhair,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandοὐ ou
_ADVοὐounonotδιαμαρτάνοντες.     diamartanontes
_V-PAPRPstrong:GV-PAPRPstrong:GV-PAPRPstrong:GV-PAPRP 17 Tłum. GrEn. Толк. Mężów też izraelskich, oprócz Beniamina, znalazło się czterysta tysięcy dobywających mieczów i gotowych do bitwy.Израильтян же, кроме сынов Вениаминовых, насчиталось четыреста тысяч человек, обнажающих меч; все они были способны к войне. И# всёхъ мужeй ї}левыхъ сочтeсz, кромЁ сынHвъ веніамjновыхъ, четhреста тhсzщъ мужeй воздвизaющихъ nрyжіе: вси2 сjи мyжіе в0ини. 20,17Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndπᾶς pas
_A-NSMπᾶςpasalleveryἀνὴρ anēr
_N-NSMἀνήρanērmanmanΙσραηλ israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]ἐπεσκέπησαν epeskepēsan
_V-API-3Pἐπισκέπτομαιepiskeptomaito visit/care forthey were numbered,χωρὶς chōris
_ADVχωρίςchōriswithoutseparateτῶν tōn
_T-GPMὁhothe/this/whofrom theυἱῶν huiōn
_N-GPMυἱόςhuiossonsonsΒενιαμιν beniamin
_N-PRIΒενιαμίνbeniaminBenjamin[to divide]τετρακόσιαι tetrakosiai
_A-NPFτετρακόσιοιtetrakosioifour hundredfour hundredχιλιάδες chiliades
_N-NPFχιλιάςchiliasthousandthousandἀνδρῶν andrōn
_N-GPMἀνήρanērmanmenσπωμένων spōmenōn
_V-PMPGPσπάωspaōto drawunsheathingῥομφαίαν·     romfaian
_N-ASFῥομφαίαromfaiaswordbroadsword;πάντες pantes
_A-NPMπᾶςpasallallοὗτοι houtoi
_D-NPMοὗτοςhoutosthis/he/she/ittheseἄνδρες andres
_N-NPMἀνήρanērmanmenπολεμισταί.     polemistai
_N-NPMstrong:GN-NPMstrong:GN-NPMstrong:GN-NPM 18 Tłum. GrEn. Толк. Ci tedy wstawszy przyszli do domu Bożego, to jest do Silo, i radzili się Boga, i mówili: “Kto będzie w wojsku naszym wodzem walki przeciw synom Beniamina?” Odpowiedział im Pan: “Juda niech będzie wodzem waszym”И встали и пошли в дом Божий, и вопрошали Бога и сказали сыны Израилевы: кто из нас прежде пойдет на войну с сынами Вениамина? И сказал Господь: Иуда [пойдет] впереди. И# востaша, и3 взыд0ша въ веfи1ль, и3 вопроси1ша бGа, и3 рек0ша сhнове ї}лєвы: кто2 t нaсъ взhдетъ въ начaлэ воевaти на сhны веніам‡ни; И# речE гDь: їyда въ начaлэ да взhдетъ в0ждь. 20,18Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἀνέστησαν anestēsan
_V-AAI-3Pἀνίστημιanistēmito arisethey rose upκαὶ kai
_CONJκαίkaiandandἀνέβησαν anebēsan
_V-AAI-3Pἀναβαίνωanabainōto ascendascendedεἰς eis
_PREPεἰςeistowarduntoΒαιθηλ baithēl
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἐπηρώτησαν epērōtēsan
_V-AAI-3Pἐπερωτάωeperōtaōto questionaskedἐν en
_PREPἐνenin/on/amongofτῷ tō
_T-DSMὁhothe/this/who θεῷ theō
_N-DSMθεόςtheosGodGod.καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndεἶπαν eipan
_V-AAI-3Pἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto say[₄saidοἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/who₁theυἱοὶ huioi
_N-NPMυἱόςhuiosson₂sonsΙσραηλ israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]Τίς tis
_I-NSMτιςtisoneWhoἀναβήσεται anabēsetai
_V-FMI-3Sἀναβαίνωanabainōto ascendshall ascendἡμῖν hēmin
_P-DPἡμῖνhēminto us[to pledge]ἀφηγούμενος afēgoumenos
_V-PMPRSstrong:GV-PMPRSstrong:GV-PMPRSstrong:GV-PMPRS πολεμῆσαι polemēsai
_V-AARπολεμέωpolemeōto fightto wage warμετὰ meta
_PREPμετάmetawith/afterwithΒενιαμιν;     beniamin
_N-PRIΒενιαμίνbeniaminBenjamin[to divide]καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndεἶπεν eipen
_V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto saylord said,κύριος kurios
_N-NSMκύριοςkurioslordlord said,Ιουδας ioudas
_N-NSMἸούδαςioudasJudah/Judas/Jude[common]ἀναβήσεται anabēsetai
_V-FMI-3Sἀναβαίνωanabainōto ascendshall ascendἀφηγούμενος.     afēgoumenos
_V-PMPRSstrong:GV-PMPRSstrong:GV-PMPRSstrong:GV-PMPRS 19 Tłum. GrEn. Толк. I wnet synowie Izraelowi wstawszy rano położyli się obozem koło Gabaa. A stamtąd wyszedłszy na bitwę przeciw Beniaminowi, poczęli dobywać miasta.И встали сыны Израилевы поутру и расположились станом подле Гивы; И# востaша сhнове ї}лєвы заyтра и3 њполчи1шасz на гаваю2. 20,19Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἀνέστησαν anestēsan
_V-AAI-3Pἀνίστημιanistēmito arise[₄rose upοἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/who₁theυἱοὶ huioi
_N-NPMυἱόςhuiosson₂sonsΙσραηλ israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandπαρενέβαλον parenebalon
_V-AAI-3Pstrong:GV-AAI-3Pstrong:GV-AAI-3Pstrong:GV-AAI-3P ἐπὶ epi
_PREPἐπίepiupon/to/againstatτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/who[that]Γαβαα.     gabaa
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI 20 Tłum. GrEn. Толк. A synowie Beniaminowi wypadłszy z Gabaa zabili dnia owego synów Izraelowych dwadzieścia dwa tysiące mężów.и выступили Израильтяне на войну против Вениамина, и стали сыны Израилевы в боевой порядок близ Гивы. И# и3зhде всsкъ мyжъ ї}левъ на брaнь съ веніамjномъ, и3 срази1шасz съ ни1ми мyжіе ї}лєвы на брaни ў гаваи2. 20,20Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἐξῆλθεν exēlthen
_V-AAI-3Sἐξέρχομαιexerchomaito go out[₄went forthπᾶς pas
_A-NSMπᾶςpasall₁everyἀνὴρ anēr
_N-NSMἀνήρanērman₂manΙσραηλ israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]εἰς eis
_PREPεἰςeistowardforπόλεμον polemon
_N-ASMπόλεμοςpolemoswarwarμετὰ meta
_PREPμετάmetawith/afteragainstΒενιαμιν,     beniamin
_N-PRIΒενιαμίνbeniaminBenjamin[to divide]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandπαρετάξαντο paretaxanto
_V-AMI-3Pstrong:GV-AMI-3Pstrong:GV-AMI-3Pstrong:GV-AMI-3P μετ'     met
_PREPμετάmetawith/afteragainstαὐτῶν autōn
_D-GPMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]εἰς eis
_PREPεἰςeistowardforπόλεμον polemon
_N-ASMπόλεμοςpolemoswarwarἀνὴρ anēr
_N-NSMἀνήρanērmanmanισραηλ israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]πρὸς pros
_PREPπρόςprosto/withagainstτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/who Γαβαα.     gabaa
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI 21 Tłum. GrEn. Толк. И вышли сыны Вениаминовы из Гивы и положили в тот день двадцать две тысячи Израильтян на землю. И# и3зыд0ша сhнове веніамjнwвы и3з8 гаваи2, и3 и3зби1ша во ї}ли въ т0й дeнь двaдесzть двЁ тhсzщы мужeй на земли2. 20,21Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἐξῆλθον exēlthon
_V-AAI-3Pἐξέρχομαιexerchomaito go outcame forthοἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/whotheυἱοὶ huioi
_N-NPMυἱόςhuiossonsonsΒενιαμιν beniamin
_N-PRIΒενιαμίνbeniaminBenjamin[to divide]ἐκ ek
_PREPἐκekof/fromfromτῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/whotheπόλεως poleōs
_N-GSFπόλιςpoliscitycity,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandδιέφθειραν dieftheiran
_V-AAI-3Pδιαφθείρωdiaftheirōto corruptutterly destroyedἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginΙσραηλ israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]ἐν en
_PREPἐνenin/on/amongonτῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/who ἡμέρᾳ hēmera
_N-DSFἡμέραhēmeradaythat dayἐκείνῃ ekeinē
_D-DSFἐκεῖνοςekeinosthat[solitary]δύο duo
_N-NUIδύοduotwotwoκαὶ kai
_CONJκαίkaiandandεἴκοσι eikosi
_N-NUIεἴκοσιeikositwentytwentyχιλιάδας chiliadas
_N-APFχιλιάςchiliasthousandthousandἀνδρῶν andrōn
_N-GPMἀνήρanērmanmenἐπὶ epi
_PREPἐπίepiupon/to/againstuponτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/whotheγῆν.     gēn
_N-ASFγῆgēearthground. 22 Tłum. GrEn. Толк. Znowu synowie Izraelowi, i mocy i liczbie ufając, na tymże miejscu, na którym się pierwej potykali, uszykowali wojsko,Но народ Израильский ободрился, и опять стали в боевой порядок на том месте, где стояли в прежний день. И# ўкрэпи1сz всsкъ мyжъ ї}левъ, и3 приложи1ша сни1тисz на брaнь на мёсто, и3дёже снид0шасz въ дeнь пeрвый. 20,22Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἐνίσχυσεν enischusen
_V-AAI-3Sἐνισχύωenischuōto strengthen[₃strengthenedἀνὴρ anēr
_N-NSMἀνήρanērmanmanΙσραηλ israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandπροσέθεντο prosethento
_V-AMI-3Pπροστίθημιprostithēmito add (to)proceededπαρατάξασθαι parataxasthai
_V-AMRstrong:GV-AMRstrong:GV-AMRstrong:GV-AMR πόλεμον polemon
_N-ASMπόλεμοςpolemoswarfor warἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginτῷ tō
_T-DSMὁhothe/this/who₁theτόπῳ,     topō
_N-DSMτόποςtoposplaceplaceᾧ hō
_R-DSMὮōOmega[Sippai]παρετάξαντο paretaxanto
_V-AMI-3Pstrong:GV-AMI-3Pstrong:GV-AMI-3Pstrong:GV-AMI-3P ἐκεῖ ekei
_ADVἐκεῖekeitherethereἐν en
_PREPἐνenin/on/amongonτῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/whotheἡμέρᾳ hēmera
_N-DSFἡμέραhēmeraday[₂dayτῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/whotheπρώτῃ.     prōtē
_A-DSFπρῶτοςprōtosfirst₁first]. 23 Tłum. GrEn. Толк. wszakże tak, że pierwej poszli i płakali przed Panem aż do nocy, i radzili się go, i mówili: “Mamy-li jeszcze iść ku bitwie przeciw synom Beniaminowym, braci naszej, czyli nie?” A on im odpowiedział: “Idźcie do nich a potykajcie się.”И пошли сыны Израилевы, и плакали пред Господом до вечера, и вопрошали Господа: вступать ли мне еще в сражение с сынами Вениамина, брата моего? Господь сказал: идите против него. И# взыд0ша сhнове ї}лєвы и3 плaкашасz пред8 гDемъ до вeчера, и3 вопроси1ша гDа, глаг0люще: ѓще приложи1мъ є3щE приступи1ти на брaнь къ сынHмъ веніам‡нимъ брaтіzмъ нaшымъ; И# речE гDь: взhдите къ ни6мъ. 20,23Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἀνέβησαν anebēsan
_V-AAI-3Pἀναβαίνωanabainōto ascend[₄ascended upοἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/who₁theυἱοὶ huioi
_N-NPMυἱόςhuiosson₂sonsΙσραηλ israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἔκλαυσαν eklausan
_V-AAI-3Pκλαίωklaiōto weepthey weptἐνώπιον enōpion
_PREPἐνώπιονenōpionbeforebeforeκυρίου kuriou
_N-GSMκύριοςkurioslordlordἕως heōs
_PREPἕωςheōsuntiluntilἑσπέρας hesperas
_N-GSFἑσπέραhesperaeveningevening,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἐπηρώτησαν epērōtēsan
_V-AAI-3Pἐπερωτάωeperōtaōto questionthey askedἐν en
_PREPἐνenin/on/amongofκυρίῳ kuriō
_N-DSMκύριοςkurioslordlord,λέγοντες legontes
_V-PAPRPλέγωlegōto speaksaying,Εἰ ei
_CONJεἰeiifShallπροσθῶ prosthō
_V-AAS-1Sπροστίθημιprostithēmito add (to)I proceedπροσεγγίσαι prosengisai
_V-AARπροσεγγίζωprosengizōto approachto draw nearεἰς eis
_PREPεἰςeistowardforπόλεμον polemon
_N-ASMπόλεμοςpolemoswarwarμετὰ meta
_PREPμετάmetawith/afteragainstΒενιαμιν beniamin
_N-PRIΒενιαμίνbeniaminBenjamin[to divide]τοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/who ἀδελφοῦ adelfou
_N-GSMἀδελφόςadelfosbrothermy brother?μου;     mou
_P-GSμοῦmouof me[Jesimiel]καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndεἶπεν eipen
_V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto saylord said,κύριος kurios
_N-NSMκύριοςkurioslordlord said,Ἀνάβητε anabēte
_V-AAM-2Pἀναβαίνωanabainōto ascendAscendπρὸς pros
_PREPπρόςprosto/withagainstαὐτόν.     auton
_D-ASMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall] 24 Tłum. GrEn. Толк. A gdy drugiego dnia synowie Izraelowi wyszli na spotkanie z synami Beniaminowymi,И подступили сыны Израилевы к сынам Вениамина во второй день. И# пріид0ша сhнове ї}лєвы къ сынHмъ веніам‡нимъ въ дeнь вторhй. 20,24Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPΚαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndπροσήλθοσαν prosēlthosan
_V-AAI-3Pπροσέρχομαιproserchomaito come near/agree[₄came forwardοἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/who₁theυἱοὶ huioi
_N-NPMυἱόςhuiosson₂sonsΙσραηλ israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]πρὸς pros
_PREPπρόςprosto/withagainstΒενιαμιν beniamin
_N-PRIΒενιαμίνbeniaminBenjamin[to divide]ἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginτῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/whotheἡμέρᾳ hēmera
_N-DSFἡμέραhēmeraday[₂dayτῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/who δευτέρᾳ.     deutera
_A-DSFδεύτεροςdeuterossecondly₁second]. 25 Tłum. GrEn. Толк. wypadli synowie Beniaminowi z bram Gabaa i potkawszy się z nimi tak szalenie ich mordowali, że osiemnaście tysięcy mężów dobywających miecza położyli.Вениамин вышел против них из Гивы во второй день, и еще положили на землю из сынов Израилевых восемнадцать тысяч человек, обнажающих меч. И# и3зыд0ша сhнове веніам‡ни проти1ву и5мъ t гаваи2 въ дeнь вторhй, и3 и3зби1ша є3щE t сынHвъ ї}левыхъ nсмьнaдесzть тhсzщъ мужeй на земли2: сjи вси2 воздвизaющіи nрyжіе. 20,25Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἐξῆλθεν exēlthen
_V-AAI-3Sἐξέρχομαιexerchomaito go outBenjamin came forthΒενιαμιν beniamin
_N-PRIΒενιαμίνbeniaminBenjamin[to divide]εἰς eis
_PREPεἰςeistowardtoἀπάντησιν apantēsin
_N-ASFἀπάντησιςapantēsismeetingmeetαὐτῶν autōn
_D-GPMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἐκ ek
_PREPἐκekof/fromfromτῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/who Γαβαα gabaa
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ἐν en
_PREPἐνenin/on/amongonτῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/whotheἡμέρᾳ hēmera
_N-DSFἡμέραhēmeraday[₂dayτῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/who δευτέρᾳ deutera
_A-DSFδεύτεροςdeuterossecondly₁second].καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndδιέφθειρεν dieftheiren
_V-IAI-3Sδιαφθείρωdiaftheirōto corruptthey utterly destroyedἐκ ek
_PREPἐκekof/fromofτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/whotheλαοῦ laou
_N-GSMλαόςlaosa peoplepeopleὀκτωκαίδεκα oktōkaideka
_N-NUIstrong:GN-NUIstrong:GN-NUIstrong:GN-NUI χιλιάδας chiliadas
_N-APFχιλιάςchiliasthousandthousandἀνδρῶν andrōn
_N-GPMἀνήρanērmanmenἐπὶ epi
_PREPἐπίepiupon/to/againstuponτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/whotheγῆν·     gēn
_N-ASFγῆgēearthground,πάντες pantes
_A-NPMπᾶςpasallallοὗτοι houtoi
_D-NPMοὗτοςhoutosthis/he/she/ittheseἐσπασμένοι espasmenoi
_V-RMPRPσπάωspaōto drawunsheathingῥομφαίαν.     romfaian
_N-ASFῥομφαίαromfaiaswordbroadsword. 26 Tłum. GrEn. Толк. Przeto wszyscy synowie Izraelowi przyszli do domu Bożego, a siedząc płakali przed Panem, i pościli dnia owego aż do wieczora, i ofiarowali mu całopalenia i zapokojne ofiary, i pytali się o swe powodzenie.Тогда все сыны Израилевы и весь народ пошли и пришли в дом Божий и, сидя там, плакали пред Господом, и постились в тот день до вечера, и вознесли всесожжения и мирные жертвы пред Господом. И# взыд0ша вси2 сhнове ї}лєвы и3 вси2 лю1діе, и3 пріид0ша въ веfи1ль, и3 плaкашасz, и3 сэд0ша тaмw пред8 гDемъ, и3 пости1шасz въ т0й дeнь дaже до вeчера: 20,26Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἀνέβησαν anebēsan
_V-AAI-3Pἀναβαίνωanabainōto ascend[₅ascended upπάντες pantes
_A-NPMπᾶςpasall₁allοἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/who₂theυἱοὶ huioi
_N-NPMυἱόςhuiosson₃sonsΙσραηλ israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandπᾶς pas
_A-NSMπᾶςpasallallὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/whotheλαὸς laos
_N-NSMλαόςlaosa peoplepeople,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἤλθοσαν ēlthosan
_V-AAI-3Pἔρχομαιerchomaito come/gothey cameεἰς eis
_PREPεἰςeistowarduntoΒαιθηλ baithēl
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἔκλαυσαν eklausan
_V-AAI-3Pκλαίωklaiōto weepwept,ἔναντι enanti
_PREPἔναντιenantibeforebeforeκυρίου kuriou
_N-GSMκύριοςkurioslordlord,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἐνήστευσαν enēsteusan
_V-AAI-3Pνηστεύωnēsteuōto fastfastedἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginτῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/who ἡμέρᾳ hēmera
_N-DSFἡμέραhēmeradaythat dayἐκείνῃ ekeinē
_D-DSFἐκεῖνοςekeinosthatthat dayκαὶ kai
_CONJκαίkaiandandἀνήνεγκαν anēnenkan
_V-AAI-3Pἀναφέρωanaferōto carry upthey offeredὁλοκαυτώματα holokautōmata
_N-APNὁλοκαύτωμαholokautōmaburnt offeringa whole burnt-offeringσωτηρίου sōtēriou
_N-GSNσωτήριονsōtērionsavingfor deliveranceἔναντι enanti
_PREPἔναντιenantibeforebeforeκυρίου,     kuriou
_N-GSMκύριοςkurioslordlord. 27 Tłum. GrEn. Толк. Natenczas była tam skrzynia przymierza Bożego, a Finees, syn Eleazara,И вопрошали сыны Израилевы Господа [в то время ковчег завета Божия находился там, и3 вознес0ша всесожжeніе спасeніz пред8 гDемъ, ћкw тaмw ківHтъ завёта гDа бGа во дни6 w4ны, 20,27Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἐπηρώτησαν epērōtēsan
_V-AAI-3Pἐπερωτάωeperōtaōto question[₄askedοἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/who₁theυἱοὶ huioi
_N-NPMυἱόςhuiosson₂sonsΙσραηλ israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]ἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginκυρίῳ·     kuriō
_N-DSMκύριοςkurioslordlord.καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἐκεῖ ekei
_ADVἐκεῖekeithere[₄ thereἡ hē
_T-NSFὁhothe/this/who κιβωτὸς kibōtos
_N-NSFκιβωτόςkibōtosark₁ arkδιαθήκης diathēkēs
_N-GSFδιαθήκηdiathēkēcovenant₂of covenantκυρίου kuriou
_N-GSMκύριοςkurioslord₃ lord]ἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginταῖς tais
_T-DPFὁhothe/this/who ἡμέραις hēmerais
_N-DPFἡμέραhēmeradaythose days.ἐκείναις,     ekeinais
_D-DPFἐκεῖνοςekeinosthatthose days. 28 Tłum. GrEn. Толк. syna Aaronowego, był przełożonym domu. Radzili się tedy Pana i rzekli: “Mamy-li jeszcze wynijść na wojnę przeciw synom Beniaminowym, braciom naszym, czy też zaniechać?” Pan im rzekł: “Idźcie, bo jutro dam ich w ręce wasze.”и Финеес, сын Елеазара, сына Ааронова, предстоял пред ним]: выходить ли мне еще на сражение с сынами Вениамина, брата моего, или нет? Господь сказал: идите; Я завтра предам его в руки ваши. и3 фінеeсъ сhнъ є3леазaра сhна ґарHнz предстоS пред8 ни1мъ въ ты6z дни6. И# вопроси1ша сhнове ї}лєвы гDа, глаг0люще: ѓще приложи1мъ взhти є3щE на брaнь къ сынHмъ веніам‡нимъ брaтіzмъ нaшымъ, и3ли2 њстaвимъ; И# речE гDь: взhдите, заyтра предaмъ и5хъ въ рyки вaшz. 20,28Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndΦινεες finees
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI υἱὸς huios
_N-NSMυἱόςhuiossonsonΕλεαζαρ eleazar
_N-PRIἘλεάζαρeleazarEleazar[Gershon]υἱοῦ huiou
_N-GSMυἱόςhuiossonsonΑαρων aarōn
_N-PRIἈαρώνaarōnAaron[father]παρεστηκὼς parestēkōs
_V-RAPRSπαρίστημιparistēmito stand bystoodἐνώπιον enōpion
_PREPἐνώπιονenōpionbeforebeforeαὐτῆς autēs
_D-GSFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginταῖς tais
_T-DPFὁhothe/this/who ἡμέραις hēmerais
_N-DPFἡμέραhēmeradaythose days,ἐκείναις ekeinais
_D-DPFἐκεῖνοςekeinosthatthose days,λέγων legōn
_V-PAPRSλέγωlegōto speaksaying,Εἰ ei
_CONJεἰeiifShallπροσθῶ prosthō
_V-AAS-1Sπροστίθημιprostithēmito add (to)I proceedἔτι eti
_ADVἔτιetistillstillἐξελθεῖν exelthein
_V-AARἐξέρχομαιexerchomaito go outto go forthεἰς eis
_PREPεἰςeistowardforπόλεμον polemon
_N-ASMπόλεμοςpolemoswarwarμετὰ meta
_PREPμετάmetawith/afteragainstυἱῶν huiōn
_N-GPMυἱόςhuiossonsonsΒενιαμιν beniamin
_N-PRIΒενιαμίνbeniaminBenjamin[to divide]τοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/who ἀδελφοῦ adelfou
_N-GSMἀδελφόςadelfosbrothermy brother,μου mou
_P-GSμοῦmouof me[Jesimiel]ἢ ē
_CONJὁhothe/this/who κοπάσω;     kopasō
_V-AAS-1Sκοπάζωkopazōto abateslacken?καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndεἶπεν eipen
_V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto saylord said,κύριος kurios
_N-NSMκύριοςkurioslordlord said,Ἀνάβητε,     anabēte
_V-AAM-2Pἀναβαίνωanabainōto ascendAscend,ὅτι hoti
_CONJὅτιhotithat/since[vineyard]αὔριον aurion
_ADVαὔριονauriontomorrowtomorrowπαραδώσω paradōsō
_V-FAI-1Sπαραδίδωμιparadidōmito deliverI will deliverαὐτὸν auton
_D-ASMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἐν en
_PREPἐνenin/on/amongintoχειρί cheiri
_N-DSFχείρcheirhandyour hand.σου.     sou
_P-GSσοῦsouyou[guard] 29 Tłum. GrEn. Толк. I postawili synowie Izraelowi zasadzkę wokoło miasta Gabaa,И поставил Израиль засаду вокруг Гивы. И# постaвиша сhнове ї}лєвы подсaду w4крестъ гаваи2. 20,29Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPΚαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἔθηκαν ethēkan
_V-AAI-3Pτίθημιtithēmito place[₄placedοἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/who₁theυἱοὶ huioi
_N-NPMυἱόςhuiosson₂sonsΙσραηλ israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]ἔνεδρα enedra
_N-APNἔνεδρονenedronambushan ambushἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginτῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/who Γαβαα gabaa
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI κύκλῳ.     kuklō
_N-DSMκύκλῳkuklōsurroundinground about. 30 Tłum. GrEn. Толк. i trzeci raz jak pierwszym i drugim razem wywiedli przeciw Beniaminowi wojsko.И пошли сыны Израилевы на сынов Вениамина в третий день и стали в боевой порядок пред Гивою, как прежде. И# взыд0ша сhнове ї}лєвы къ сынHмъ веніам‡нимъ въ дeнь трeтій: и3 њполчи1шасz на гаваю2 ћкw є3ди1ною и3 є3ди1ною. 20,30Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἔταξεν etaxen
_V-AAI-3Sτάσσωtassōto appoint[Nebushazban]Ισραηλ israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]πρὸς pros
_PREPπρόςprosto/withagainstτὸν ton
_T-ASMὁhothe/this/who₁theΒενιαμιν beniamin
_N-PRIΒενιαμίνbeniaminBenjamin[to divide]ἐν en
_PREPἐνenin/on/amongonτῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/whotheἡμέρᾳ hēmera
_N-DSFἡμέραhēmeraday[₂dayτῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/whotheτρίτῃ tritē
_A-DSFτρίτοςtritosthird₁third].καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndπαρετάξαντο paretaxanto
_V-AMI-3Pstrong:GV-AMI-3Pstrong:GV-AMI-3Pstrong:GV-AMI-3P πρὸς pros
_PREPπρόςprosto/withagainstΓαβαα gabaa
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI καθὼς kathōs
_ADVκαθώςkathōsas/just asasἅπαξ hapax
_ADVἅπαξhapaxonceonce ,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἅπαξ.     hapax
_ADVἅπαξhapaxonceonce . 31 Tłum. GrEn. Толк. Lecz i synowie Beniaminowi wypadli śmiało z miasta i uciekających przeciwników gonili daleko, tak iż ranili niektórych z nich jak pierwszego i wtórego dnia i siekli ich, uciekających dwiema drogami, z których jedna szła do Betel, a druga do Gabaa, i porazili około trzydziestu mężów,Сыны Вениаминовы выступили против народа и отдалились от города, и начали, как прежде, убивать из народа на дорогах, из которых одна идет к Вефилю, а другая к Гиве полем, и убили до тридцати человек из Израильтян. И# и3зыд0ша сhнове веніам‡ни проти1ву лю1демъ и3 протzг0шасz и3з8 грaда, и3 начaша ўбивaти людjй ўsзвленыхъ, ћкоже пeрвое и3 втор0е на путeхъ, t ни1хже є4сть є3ди1нъ сходsй въ веfи1ль, ґ другjй въ гаваю2 на селЁ, ћкw три1десzть мужeй во ї}ли. 20,31Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἐξῆλθον exēlthon
_V-AAI-3Pἐξέρχομαιexerchomaito go out[₄came forthοἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/who₁theυἱοὶ huioi
_N-NPMυἱόςhuiosson₂sonsΒενιαμιν beniamin
_N-PRIΒενιαμίνbeniaminBenjamin[to divide]εἰς eis
_PREPεἰςeistowardforἀπάντησιν apantēsin
_N-ASFἀπάντησιςapantēsismeetingmeetingτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/whotheλαοῦ laou
_N-GSMλαόςlaosa peoplepeople,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἐξειλκύσθησαν exeilkusthēsan
_V-API-3Pἐξέλκωexelkōto drag out/awaywere drawn awayἐκ ek
_PREPἐκekof/fromfromτῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/whotheπόλεως poleōs
_N-GSFπόλιςpoliscitycity.καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἤρξαντο ērxanto
_V-AMI-3Pἄρχομαιarchomaito rule/beginthey beganτύπτειν tuptein
_V-PARτύπτωtuptōto striketo strikeἐκ ek
_PREPἐκekof/fromofτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/whotheλαοῦ laou
_N-GSMλαόςlaosa peoplepeopleκαθὼς kathōs
_ADVκαθώςkathōsas/just asasἅπαξ hapax
_ADVἅπαξhapaxonceonce ,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἅπαξ hapax
_ADVἅπαξhapaxonceonce )ἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginταῖς tais
_T-DPFὁhothe/this/whotheὁδοῖς,     hodois
_N-DPFὁδόςhodosroadwaysἥ hē
_R-NSFὁhothe/this/who ἐστιν estin
_V-PAI-3Sἐστίestihe is[to sacrifice]μία mia
_A-NSNεἷςheisoneoneἀναβαίνουσα anabainousa
_V-PAPRSἀναβαίνωanabainōto ascendascendingεἰς eis
_PREPεἰςeistowardtoΒαιθηλ baithēl
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI καὶ kai
_CONJκαίkaiandandμία mia
_A-NSFεἷςheisoneoneἀναβαίνουσα anabainousa
_V-PAPRSἀναβαίνωanabainōto ascendascendingεἰς eis
_PREPεἰςeistowardtoΓαβαα gabaa
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginτῷ tō
_T-DSMὁhothe/this/who[that]ἀγρῷ,     agrō
_N-DSMἀγρόςagrosfieldfield,ὡσεὶ hōsei
_ADVὡσείhōseilike/as/aboutaboutτριάκοντα triakonta
_N-NUIτριάκονταtriakontathirtythirtyἄνδρας andras
_N-APMἀνήρanērmanmenἐν en
_PREPἐνenin/on/amongofτῷ tō
_T-DSMὁhothe/this/who[that]Ισραηλ.     israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window] 32 Tłum. GrEn. Толк. bo mniemali, że ci jak zwykle ustępowali. Lecz oni zmyślając podstępnie ucieczkę zmówili się, aby ich od miasta odwieść, i jakby uciekając na wymienione drogi zaprowadzić.И сказали сыны Вениаминовы: они падают пред нами, как и прежде. А сыны Израилевы сказали: побежим от них и отвлечем их от города на дороги. [И сделали так.] И# рек0ша сhнове веніам‡ни: пaдаютъ пред8 нaми ћкоже и3 прeжде. И# сhнове ї}лєвы рек0ша: побэжи1мъ и3 tт0ргнемъ и5хъ t грaда на пути2. И# сотвори1ша тaкw. 20,32Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndεἶπαν eipan
_V-AAI-3Pἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto say[₄saidοἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/who₁theυἱοὶ huioi
_N-NPMυἱόςhuiosson₂sonsΒενιαμιν beniamin
_N-PRIΒενιαμίνbeniaminBenjamin[to divide]Προσκόπτουσιν proskoptousin
_V-PAI-1Pπροσκόπτωproskoptōto strikeThey stumbleἐνώπιον enōpion
_PREPἐνώπιονenōpionbeforebeforeἡμῶν hēmōn
_P-GPἡμῶνhēmōnof us[harm]καθὼς kathōs
_ADVκαθώςkathōsas/just asasἔμπροσθεν.     emprosthen
_ADVἔμπροσθενemprosthenbeforebefore.καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndοἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/whotheυἱοὶ huioi
_N-NPMυἱόςhuiossonsonsΙσραηλ israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]εἶπαν eipan
_V-AAI-3Pἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto saysaid,Φύγωμεν fugōmen
_V-AAS-1Pφεύγωfeugōto fleeWe should fleeκαὶ kai
_CONJκαίkaiandandἐκσπάσωμεν ekspasōmen
_V-AAS-1Pstrong:GV-AAS-1Pstrong:GV-AAS-1Pstrong:GV-AAS-1P αὐτοὺς autous
_D-APMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἐκ ek
_PREPἐκekof/fromfromτῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/whotheπόλεως poleōs
_N-GSFπόλιςpoliscitycityεἰς eis
_PREPεἰςeistowardintoτὰς tas
_T-APFὁhothe/this/whotheὁδούς.     hodous
_N-APFὁδόςhodosroadways. 33 Tłum. GrEn. Толк. A tak wszyscy synowie Izraelowi, wstawszy z miejsc swoich, uszykowali się na miejscu, które zowią Baaltamar; zasadzka też, która wokoło miasta była, powoli się zaczęła pokazywać i od zachodniej strony miasta wychodzić.И все Израильтяне встали с своего места и выстроились в Ваал-Фамаре. И засада Израилева устремилась из своего места, с западной стороны Гивы. И# вси2 мyжіе ї}лєвы востaша t мёста своегw2 и3 снид0шасz въ ваaлъ–fамaрэ: подсaда же ї}лева нахождaше t мёста своегw2 t зaпада гаваи2. 20,33Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndπᾶς pas
_A-NSMπᾶςpasalleveryἀνὴρ anēr
_N-NSMἀνήρanērmanmanΙσραηλ israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]ἀνέστη anestē
_V-AAI-3Sἀνίστημιanistēmito ariserose upἐκ ek
_PREPἐκekof/fromfromτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/who τόπου topou
_N-GSMτόποςtoposplacehis place,αὐτοῦ autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandπαρετάξαντο paretaxanto
_V-AMI-3Pstrong:GV-AMI-3Pstrong:GV-AMI-3Pstrong:GV-AMI-3P ἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginΒααλθαμαρ,     baalthamar
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndτὸ to
_T-NSNὁhothe/this/whotheἔνεδρον enedron
_N-NSNἔνεδρονenedronambushambushισραηλ israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]ἐπάλαιεν epalaien
_V-AAI-3Sstrong:GV-AAI-3Sstrong:GV-AAI-3Sstrong:GV-AAI-3S ἐκ ek
_PREPἐκekof/fromfrom out ofτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/who τόπου topou
_N-GSMτόποςtoposplaceits placeαὐτοῦ autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἀπὸ apo
_PREPἀπόapofromfromδυσμῶν dusmōn
_N-GPFδυσμήdusmēwestdescentτῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/who Γαβαα.     gabaa
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI 34 Tłum. GrEn. Толк. Ale i drugie dziesięć tysięcy mężów ze wszystkiego Izraela, mieszkańców miasta do bitwy wyzywali, i wzmocniła się bitwa przeciw synom Beniaminowym, a nie wiedzieli, że ze wszystkich stron nadchodził ich upadek.И пришли пред Гиву десять тысяч человек отборных из всего Израиля, и началось жестокое сражение; но сыны Вениамина не знали, что предстоит им беда. И# пріид0ша проти1ву гаваи2 дeсzть тhсzщъ мужeй и3збрaнныхъ t всегw2 ї}лz, и3 брaнь бsше тzжкA: и3 тjи не разумёша, ћкw постизaетъ и5хъ ѕло2. 20,34Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndπαρεγένοντο paregenonto
_V-AMI-3Pπαραγίνομαιparaginomaito comethey arrivedἐξ ex
_PREPἐκekof/fromfrom out ofἐναντίας enantias
_A-GSFἐναντίοςenantiosagainst[to pine]τῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/whotheΓαβαα gabaa
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI δέκα deka
_N-NUIδέκαdekatentenχιλιάδες chiliades
_N-NPFχιλιάςchiliasthousandthousandἀνδρῶν andrōn
_N-GPMἀνήρanērman[₂menἐκλεκτῶν eklektōn
_A-GPMἐκλεκτόςeklektosselect₁chosen]ἐκ ek
_PREPἐκekof/from[Gilgal]παντὸς pantos
_A-GSMπᾶςpasallallΙσραηλ,     israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/who πόλεμος polemos
_N-NSMπόλεμοςpolemoswarbattleἐβαρύνθη·     ebarunthē
_V-API-3Sβαρύνωbarunōto weigh downweighed down,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandαὐτοὶ autoi
_D-NPMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]οὐκ ouk
_ADVοὐounodid notἔγνωσαν egnōsan
_V-AAI-3Pγινώσκωginōskōto knowknowὅτι hoti
_CONJὅτιhotithat/sincethatἀφῆπται afēptai
_V-RPI-3Sstrong:GV-RPI-3Sstrong:GV-RPI-3Sstrong:GV-RPI-3S αὐτῶν autōn
_D-GPMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἡ hē
_T-NSFὁhothe/this/who[that]κακία.     kakia
_N-NSFκακίαkakiaevil₁hurt]. 35 Tłum. GrEn. Толк. I poraził ich Pan przed oczyma synów Izraelowych, i zabił z nich owego dnia dwadzieścia pięć tysięcy i stu mężów, wszystko wojowników i dobywających miecza.И поразил Господь Вениамина пред Израильтянами, и положили в тот день Израильтяне из сынов Вениамина двадцать пять тысяч сто человек, обнажавших меч. И# порази2 гDь веніамjна пред8 сы6ны ї}левыми: и3 и3зби1ша сhнове ї}лєвы t веніамjна въ т0й дeнь двaдесzть пsть тhсzщъ и3 сто2 мужeй: сjи вси2 воздвизaху nрyжіе. 20,35Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἐτρόπωσεν etropōsen
_V-AAI-3Sstrong:GV-AAI-3Sstrong:GV-AAI-3Sstrong:GV-AAI-3S κύριος kurios
_N-NSMκύριοςkurioslord₁ lordτὸν ton
_T-ASMὁhothe/this/who Βενιαμιν beniamin
_N-PRIΒενιαμίνbeniaminBenjamin[to divide]κατὰ kata
_PREPκατάkataaccording tobeforeπρόσωπον prosōpon
_N-ASNπρόσωπονprosōponface[stumbling]Ισραηλ,     israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndδιέφθειραν dieftheiran
_V-AAI-3Pδιαφθείρωdiaftheirōto corrupt[₄utterly destroyedοἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/who₁theυἱοὶ huioi
_N-NPMυἱόςhuiosson₂sonsΙσραηλ israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]ἐν en
_PREPἐνenin/on/amongamongτῷ tō
_T-DSMὁhothe/this/who βενιαμιν beniamin
_N-PRIΒενιαμίνbeniaminBenjamin[to divide]ἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginτῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/who ἡμέρᾳ hēmera
_N-DSFἡμέραhēmeradaythat dayἐκείνῃ ekeinē
_D-DSFἐκεῖνοςekeinosthatthat dayεἴκοσι eikosi
_N-NUIεἴκοσιeikositwentytwentyκαὶ kai
_CONJκαίkaiandandπέντε pente
_N-NUIπέντεpentefivefiveχιλιάδας chiliadas
_N-APFχιλιάςchiliasthousandthousandκαὶ kai
_CONJκαίkaiandandἑκατὸν hekaton
_N-NUIἑκατόνhekatonhundreda hundredἄνδρας·     andras
_N-APMἀνήρanērmanmen,πάντες pantes
_A-NPMπᾶςpasallallοὗτοι houtoi
_D-NPMοὗτοςhoutosthis/he/she/ittheseσπώμενοι spōmenoi
_V-PMPRPσπάωspaōto drawunsheathingῥομφαίαν.     romfaian
_N-ASFῥομφαίαromfaiaswordbroadsword. 36 Tłum. GrEn. Толк. A synowie Beniaminowi obaczywszy, że im już nie dorównają, zaczęli uciekać. Gdy to ujrzeli synowie Izraelowi, dozwolili uciekać, aby wpadli na gotową zasadzkę, którą u miasta byli postawili.Когда сыны Вениамина увидели, что они поражены, тогда Израильтяне уступили место сынам Вениамина, ибо надеялись на засаду, которую они поставили близ Гивы. И# ви1дэша сhнове веніам‡ни, ћкw поражeни сyть. И# дaша мёсто сhнове ї}лєвы веніамjну, понeже ўповaша на подсaду, ю4же подсади1ша ў гаваи2: 20,36Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndεἶδεν eiden
_V-AAI-3Sεἴδωeidōto know[₄beheldΒενιαμιν beniamin
_N-PRIΒενιαμίνbeniaminBenjamin[to divide]ὅτι hoti
_CONJὅτιhotithat/sincethatτετρόπωται·     tetropōtai
_V-RPI-3Sstrong:GV-RPI-3Sstrong:GV-RPI-3Sstrong:GV-RPI-3S καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἔδωκεν edōken
_V-AAI-3Sδίδωμιdidōmito give[₃gaveἀνὴρ anēr
_N-NSMἀνήρanērman₁ manΙσραηλ israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]τῷ tō
_T-DSMὁhothe/this/who₁theβενιαμιν beniamin
_N-PRIΒενιαμίνbeniaminBenjamin[to divide]τόπον,     topon
_N-ASMτόποςtoposplaceplace to Benjamin,ὅτι hoti
_CONJὅτιhotithat/sinceforἤλπισαν ēlpisan
_V-AAI-3Pἐλπίζωelpizōto hope/expectthey hopedἐπὶ epi
_PREPἐπίepiupon/to/againstuponτὸ to
_T-ASNὁhothe/this/who ἔνεδρον,     enedron
_N-ASNἔνεδρονenedronambushambushὃ ho
_R-ASNὁhothe/this/whotheἔταξαν etaxan
_V-AAI-3Pτάσσωtassōto appointthey arrangedπρὸς pros
_PREPπρόςprosto/withnearτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/who Γαβαα.     gabaa
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI 37 Tłum. GrEn. Толк. Gdy ci z nagła z miejsc skrytych powstali, a Beniamin uciekał przed siekającymi, weszli do miasta i porazili ich ostrzem miecza.Засада же поспешила и устремилась к Гиве, и вступила и поразила весь город мечом. и3 подви1жесz подсaда, и3 ўстреми1сz на гаваю2, и3 и3зби1ша вeсь грaдъ џстріемъ мечA. 20,37Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndτὸ to
_T-NSNὁhothe/this/whotheἔνεδρον enedron
_N-NSNἔνεδρονenedronambushambushὥρμησεν hōrmēsen
_V-AAI-3Sὁρμάωhormaōto stampedeadvanced,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἐξεχύθησαν exechuthēsan
_V-API-3Pἐκχέωekcheōto pour outthey poured outπρὸς pros
_PREPπρόςprosto/withagainstτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/who Γαβαα,     gabaa
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἐπορεύθη eporeuthē
_V-API-3Sπορεύωporeuōto go[₃wentτὸ to
_T-NSNὁhothe/this/who₁theἔνεδρον enedron
_N-NSNἔνεδρονenedronambush₂ambush],καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἐπάταξαν epataxan
_V-AAI-3Pπατάσσωpatassōto strikethey struckὅλην holēn
_A-ASFὅλοςholosallallτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/whotheπόλιν polin
_N-ASFπόλιςpoliscitycityἐν en
_PREPἐνenin/on/amongbyστόματι stomati
_N-DSNστόμαstomamouthmouthῥομφαίας.     romfaias
_N-GSFῥομφαίαromfaiaswordof broadsword. 38 Tłum. GrEn. Толк. A synowie izraelscy dali byli znak tym, których na zasadzkach postawili, aby wziąwszy miasto, ogień podpalili, żeby dym ku górze wstępujący wskazał, że miasto wzięte.Израильтяне поставили с засадою условленным знаком к нападению поднимающийся дым из города. И# ї}льтzне и3мsху знaменіе съ подсaдою брaни, kви1ти знaменіе дhма и3з8 грaда. 20,38Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἡ hē
_T-NSFὁhothe/this/whotheσυνταγὴ suntagē
_N-NSFstrong:GN-NSFstrong:GN-NSFstrong:GN-NSF ἦν ēn
_V-IAI-3Sἦνēnwas[pledge]ἀνδρὶ andri
_N-DSMἀνήρanērmanmanΙσραηλ israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]πρὸς pros
_PREPπρόςprosto/withwithτὸ to
_T-ASNὁhothe/this/whotheἔνεδρον enedron
_N-ASNἔνεδρονenedronambushambush,τοῦ tou
_T-GSNὁhothe/this/who ἀνενέγκαι anenenkai
_V-AARἀναφέρωanaferōto carry upfor them to offerαὐτοὺς autous
_D-APMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]πυρσὸν purson
_N-ASMstrong:GN-ASMstrong:GN-ASMstrong:GN-ASM τοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/who καπνοῦ kapnou
_N-GSMκαπνόςkapnossmokeof smokeτῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/whotheπόλεως.     poleōs
_N-GSFπόλιςpoliscitycity. 39 Tłum. GrEn. Толк. Gdy to ujrzeli synowie Izraelowi w samym potykaniu będący (bo mniemali synowi” Beniaminowi, że uciekali, i potężniej gonili, zabiwszy z wojska ich mężów trzydziestu)Итак, когда Израильтяне отступили с места сражения, и Вениамин начал поражать и поверг Израильтян до тридцати человек и говорил: "опять падают они пред нами, как и в прежние сражения", И# возврати1сz ї}ль на брaнь, и3 веніамjнъ начA ўбивaти ћзвеныхъ во ї}ли до три1десzти мужeй, ћкw рек0ша: пaки падeніемъ пaдаютъ пред8 нaми, ћкоже и3 пeрваz брaнь. 20,39Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἀνέστρεψαν anestrepsan
_V-AAI-3Pἀναστρέφωanastrefōto live/return[₃turnedἀνὴρ anēr
_N-NSMἀνήρanērman₁ manΙσραηλ israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]ἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginτῷ tō
_T-DSMὁhothe/this/whotheπολέμῳ,     polemō
_N-DSMπόλεμοςpolemoswarbattle.καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndΒενιαμιν beniamin
_N-PRIΒενιαμίνbeniaminBenjamin[to divide]ἦρκται ērktai
_V-RMI-3Sἄρχωarchōbe first[Archite]τοῦ tou
_T-GSNὁhothe/this/who τύπτειν tuptein
_V-PARτύπτωtuptōto striketo strikeτραυματίας traumatias
_N-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSM ἐν en
_PREPἐνenin/on/amongagainstτῷ tō
_T-DSMὁhothe/this/whotheἀνδρὶ andri
_N-DSMἀνήρanērmanmanισραηλ israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]ὡσεὶ hōsei
_ADVὡσείhōseilike/as/about[Sepharvite]τριάκοντα triakonta
_N-NUIτριάκονταtriakontathirtythirtyἄνδρας,     andras
_N-APMἀνήρanērmanmen.ὅτι hoti
_CONJὅτιhotithat/sinceForεἶπαν eipan
_V-AAI-3Pἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto saythey said,Πλὴν plēn
_ADVπλήνplēnbut/howeverSurelyτροπούμενος tropoumenos
_V-PPPRSstrong:GV-PPPRSstrong:GV-PPPRSstrong:GV-PPPRS τροποῦται tropoutai
_V-PPI-3Sstrong:GV-PPI-3Sstrong:GV-PPI-3Sstrong:GV-PPI-3S ἐναντίον enantion
_PREPἐναντίοςenantiosagainst[to pine]ἡμῶν hēmōn
_P-GPἡμῶνhēmōnof us[harm]καθὼς kathōs
_ADVκαθώςkathōsas/just asasὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/whotheπόλεμος polemos
_N-NSMπόλεμοςpolemoswarbattleὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/who ἔμπροσθεν.     emprosthen
_ADVἔμπροσθενemprosthenbeforebefore. 40 Tłum. GrEn. Толк. i widzieli jakoby słup dymu z miasta wychodzący, Beniamin też, gdy obejrzawszy się obaczył, że już miasto wzięte, a płomień wysoko idzie:тогда начал подниматься из города дым столбом. Вениамин оглянулся назад, и вот, дым от всего города восходит к небу. И# знaменіе взhде наипaче над8 грaдомъ, ѓки ст0лпъ дhма: и3 њзрёсz веніамjнъ вспsть, и3 сE, взhде скончaніе грaда до небеси2. 20,40Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/whotheπυρσὸς pursos
_N-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSM ἤρξατο ērxato
_V-AMI-3Sἄρχομαιarchomaito rule/beginbeganἀναβαίνειν anabainein
_V-PARἀναβαίνωanabainōto ascendto ascendἐκ ek
_PREPἐκekof/fromfromτῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/whotheπόλεως poleōs
_N-GSFπόλιςpoliscitycityστῦλος stulos
_N-NSMστῦλοςstulospillara columnκαπνοῦ·     kapnou
_N-GSMκαπνόςkapnossmokeof smoke.καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἐπέβλεψεν epeblepsen
_V-AAI-3Sἐπιβλέπωepiblepōto look upon/atBenjamin lookedΒενιαμιν beniamin
_N-PRIΒενιαμίνbeniaminBenjamin[to divide]ὀπίσω opisō
_PREPὀπίσωopisōafterbehindαὐτοῦ,     autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἰδοὺ idou
_INJἰδούidoulook!behold,ἀνέβη anebē
_V-AAI-3Sἀναβαίνωanabainōto ascendascendedσυντέλεια sunteleia
_N-NSFσυντέλειαsunteleiaconsummationconsummationτῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/whoof theπόλεως poleōs
_N-GSFπόλιςpoliscitycityεἰς eis
_PREPεἰςeistowarduntoτὸν ton
_T-ASMὁhothe/this/whotheοὐρανόν.     ouranon
_N-ASMοὐρανόςouranosheavenheaven. 41 Tłum. GrEn. Толк. ci, którzy pierwwej rzekomo uciekali, obróciwszy twarz mocniej odpierali. Obaczywszy to synowie Beniaminowi rzucili się do ucieczki,Израильтяне воротились, а Вениамин оробел, ибо увидел, что постигла его беда. И# мyжъ ї}левъ возврати1сz: и3 потщaшасz мyжіе веніам‡ни, ви1дэша бо, ћкw пости1же и5хъ ѕло2, 20,41Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἀνὴρ anēr
_N-NSMἀνήρanērmanmanΙσραηλ israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]ἀπέστρεψεν,     apestrepsen
_V-AAI-3Sἀποστρέφωapostrefōto turn away[Ephlal]καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἔσπευσεν espeusen
_V-AAI-3Sσπεύδωspeudōto hasten[₃hastenedἀνὴρ anēr
_N-NSMἀνήρanērman₁ manΒενιαμιν beniamin
_N-PRIΒενιαμίνbeniaminBenjamin[to divide]καὶ kai
_CONJκαίkaiandforεἶδεν eiden
_V-AAI-3Sεἴδωeidōto knowhe beheldὅτι hoti
_CONJὅτιhotithat/sincethatἧπται hēptai
_V-RPI-3Sἅπτωhaptōto touch[₂has touchedαὐτοῦ autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἡ hē
_T-NSFὁhothe/this/who κακία.     kakia
_N-NSFκακίαkakiaevil₁a bad ]. 42 Tłum. GrEn. Толк. i ku drodze pustyni iść poczęli, gdzie ich też nieprzyjaciele gonili; ale i ci, którzy byli miasto podpalili, zaskoczyli im.И побежали они от Израильтян по дороге к пустыне; но сеча преследовала их, и выходившие из городов побивали их там; и3 побэг0ша пред8 сы6ны ї}левыми на пyть пустhни, брaнь же пости1же и5хъ, и3 и5же и3з8 градHвъ и3збивaша и5хъ средЁ себє2: 20,42Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἔκλιναν eklinan
_V-AAI-3Pκλίνωklinōto bow/lay downthey leanedἐνώπιον enōpion
_PREPἐνώπιονenōpionbeforebeforeἀνδρὸς andros
_N-GSMἀνήρanērmanmanΙσραηλ israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]εἰς eis
_PREPεἰςeistowardinτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/whotheὁδὸν hodon
_N-ASFὁδόςhodosroadwayτῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/whoof theἐρήμου,     erēmou
_N-GSFἔρημοςerēmosdesertedwilderness,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/whotheπόλεμος polemos
_N-NSMπόλεμοςpolemoswarbattleκατέφθασεν katefthasen
_V-AAI-3Sstrong:GV-AAI-3Sstrong:GV-AAI-3Sstrong:GV-AAI-3S αὐτόν,     auton
_D-ASMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandοἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/whothe onesἀπὸ apo
_PREPἀπόapofromfromτῶν tōn
_T-GPFὁhothe/this/whotheπόλεων poleōn
_N-GPFπόλιςpoliscitycities --διέφθειραν dieftheiran
_V-AAI-3Pδιαφθείρωdiaftheirōto corruptthey utterly destroyedαὐτὸν auton
_D-ASMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginμέσῳ mesō
_A-DSNμέσοςmesosmidsttheir midst.αὐτῶν.     autōn
_D-GPMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall] 43 Tłum. GrEn. Толк. I tak się stało, że ich z obu stron nieprzyjaciele siekli i nie było żadnego odpoczynku umierającym. Padli i polegli na wschodniej stronie miasta Gabaa.окружили Вениамина, и преследовали его до Менухи и поражали до самой восточной стороны Гивы. и3 побивaху веніамjна, и3 гнaша є3го2 t нуA в8слёдъ є3гw2 до гаваи2 без8 њпочивaніz, и3 порази1ша є3го2 дaже проти1ву гаваи2 на вост0къ с0лнца. 20,43Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἔκοψαν ekopsan
_V-AAI-3Pκόπτωkoptōto cut/mourn[Tebah]τὸν ton
_T-ASMὁhothe/this/who Βενιαμιν beniamin
_N-PRIΒενιαμίνbeniaminBenjamin[to divide]καταπαῦσαι katapausai
_V-AARκαταπαύωkatapauōto keep from[to search]αὐτὸν auton
_D-ASMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]κατάπαυσιν katapausin
_N-ASFκατάπαυσιςkatapausisrest[Hapharaim]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandκατεπάτησαν katepatēsan
_V-AAI-3Pκαταπατέωkatapateōto trampletrampledαὐτὸν auton
_D-ASMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἕως heōs
_CONJἕωςheōsuntiluntoἐξ ex
_PREPἐκekof/from[Gilgal]ἐναντίας enantias
_A-GSFἐναντίοςenantiosagainstbeforeτῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/who[that]Γαβαα gabaa
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ἀπὸ apo
_PREPἀπόapofrom[where?]ἀνατολῶν anatolōn
_N-GPFἀνατολήanatolēeastrisingἡλίου.     hēliou
_N-GSMἥλιοςhēliossunof sun. 44 Tłum. GrEn. Толк. A było tych, którzy na tymże miejscu zostali zabici, osiemnaście tysięcy mężów, wszystko mocni wojownicy.И пало из сынов Вениамина восемнадцать тысяч человек, людей сильных. И# пад0ша t веніамjна nсмьнaдесzть тhсzщъ мужeй, сjи вси2 мyжіе си1льніи. 20,44Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἔπεσαν epesan
_V-AAI-3Pπίπτωpiptōto collapse[₆fellἐκ ek
_PREPἐκekof/from₄ofτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/who Βενιαμιν beniamin
_N-PRIΒενιαμίνbeniaminBenjamin[to divide]ὀκτωκαίδεκα oktōkaideka
_N-NUIstrong:GN-NUIstrong:GN-NUIstrong:GN-NUI χιλιάδες chiliades
_N-NPFχιλιάςchiliasthousand₂thousandἀνδρῶν·     andrōn
_N-GPMἀνήρanērman₃men];σὺν sun
_PREPσύνsunwith[petition]πᾶσιν pasin
_A-DPMπᾶςpasallallτούτοις toutois
_D-DPMτούτοιςtoutoisto these[to propagate]ἄνδρες andres
_N-NPMἀνήρanērmanmenδυνατοί.     dunatoi
_A-NPMδυνατόςdunatosableof power. 45 Tłum. GrEn. Толк. Gdy to ujrzeli ci, którzy byli zostali z Beniamina, uciekli na pustynię i szli do skały, której imię jest Remmon. W owej też ucieczce tułających się i tam i sam biegających zabili pięć tysięcy mężów. A gdy jeszcze dalej uciekali, gonili ich i zabili jeszcze drugie dwa tysiące.[Оставшиеся] оборотились и побежали к пустыне, к скале Риммону, и побили еще [Израильтяне] на дорогах пять тысяч человек; и гнались за ними до Гидома и еще убили из них две тысячи человек. И# њзрёшасz њстaвшіи, и3 побэг0ша въ пустhню къ кaменю реммHню: и3 пожaша t ни1хъ сhнове ї}лєвы по стезsмъ ћкw стeбліе пsть тhсzщъ мужeй, и3 гнaша в8слёдъ и4хъ до гадаaма и3 и3зби1ша t ни1хъ двЁ тhсzщы мужeй. 20,45Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἐξέκλιναν exeklinan
_V-AAI-3Pἐκκλίνωekklinōto turn fromthey turned asideκαὶ kai
_CONJκαίkaiandandἔφυγον efugon
_V-AAI-3Pφεύγωfeugōto fleefledεἰς eis
_PREPεἰςeistowardintoτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/whotheἔρημον erēmon
_N-ASFἔρημοςerēmosdesertedwildernessπρὸς pros
_PREPπρόςprosto/withtoτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/whotheπέτραν petran
_N-ASFπέτραpetrarockrockτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/who Ρεμμων,     remmōn
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἐκαλαμήσαντο ekalamēsanto
_V-AMI-3Pstrong:GV-AMI-3Pstrong:GV-AMI-3Pstrong:GV-AMI-3P ἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginταῖς tais
_T-DPFὁhothe/this/whotheὁδοῖς hodois
_N-DPFὁδόςhodosroadways --πέντε pente
_N-NUIπέντεpentefivefiveχιλιάδας chiliadas
_N-APFχιλιάςchiliasthousandthousandἀνδρῶν·     andrōn
_N-GPMἀνήρanērmanmen.καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndπροσεκολλήθησαν prosekollēthēsan
_V-API-3Pπροσκολλάωproskollaōto jointhey cleavedὀπίσω opisō
_PREPὀπίσωopisōafterafterαὐτοῦ autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἕως heōs
_PREPἕωςheōsuntiluntoΓαδααμ gadaam
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἐπάταξαν epataxan
_V-AAI-3Pπατάσσωpatassōto strikestruckἐξ ex
_PREPἐκekof/fromofαὐτῶν autōn
_D-GPMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]δισχιλίους dischilious
_A-APMδισχίλιοιdischilioitwo thousandtwo thousandἄνδρας.     andras
_N-APMἀνήρanērmanmen. 46 Tłum. GrEn. Толк. I tak się stało, że wszystkich, którzy polegli z Beniamina na różnych miejscach, było dwadzieścia pięć tysięcy wojowników do wojny gotowych.Всех же сынов Вениаминовых, павших в тот день, было двадцать пять тысяч человек, обнажавших меч, и все они были мужи сильные. И# бhсть всёхъ пaдшихъ t веніамjна въ т0й дeнь двaдесzть пsть тhсzщъ мужeй воздвизaющихъ nрyжіе, вси2 сjи мyжіе си1льніи. 20,46Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἐγένοντο egenonto
_V-AMI-3Pγίνομαιginomaito beit came to passπάντες pantes
_A-NPMπᾶςpasallallοἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/whotheπεπτωκότες peptōkotes
_V-RAPRPπίπτωpiptōto collapseones fallingἐν en
_PREPἐνenin/on/amongamongτῷ tō
_T-DSMὁhothe/this/who Βενιαμιν beniamin
_N-PRIΒενιαμίνbeniaminBenjamin[to divide]εἴκοσι eikosi
_N-NUIεἴκοσιeikositwenty[locust]καὶ kai
_CONJκαίkaiand[desire]πέντε pente
_N-NUIπέντεpentefive[spring]χιλιάδες chiliades
_N-NPFχιλιάςchiliasthousandthousandἀνδρῶν andrōn
_N-GPMἀνήρanērmanmenσπωμένων spōmenōn
_V-PMPGPσπάωspaōto drawunsheathingῥομφαίαν romfaian
_N-ASFῥομφαίαromfaiaswordbroadswordἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginτῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/who ἡμέρᾳ hēmera
_N-DSFἡμέραhēmeradaythat day;ἐκείνῃ·     ekeinē
_D-DSFἐκεῖνοςekeinosthatthat day;σὺν sun
_PREPσύνsunwith[petition]πᾶσι pasi
_A-DPMπᾶςpasallallτούτοις toutois
_D-DPMτούτοιςtoutoisto these[to propagate]ἄνδρες andres
_N-NPMἀνήρanērmanmenδυνατοί.     dunatoi
_A-NPMδυνατόςdunatosable[bank] 47 Tłum. GrEn. Толк. A tak ze wszystkiego pocztu Beniaminowego tych, którzy ujść i uciec na puszczę mogli, zostało się sześciuset mężów, i siedzieli na skale Remmon przez cztery miesiące.И обратились [оставшиеся] и убежали в пустыню, к скале Риммону, шестьсот человек, и оставались там в каменной горе Риммоне четыре месяца. И# њзрёшасz њстaвшіи, и3 вбэг0ша въ пустhню къ кaменю реммHню шeсть сHтъ мужeй, и3 сэдёша въ кaмени реммHни четhри мцcы. 20,47Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἐξέκλιναν exeklinan
_V-AAI-3Pἐκκλίνωekklinōto turn fromthey turned asideκαὶ kai
_CONJκαίkaiandandἔφυγον efugon
_V-AAI-3Pφεύγωfeugōto fleefledεἰς eis
_PREPεἰςeistowardintoτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/whotheἔρημον erēmon
_N-ASFἔρημοςerēmosdesertedwildernessπρὸς pros
_PREPπρόςprosto/withtoτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/whotheπέτραν petran
_N-ASFπέτραpetrarockrockτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/who Ρεμμων remmōn
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ἑξακόσιοι hexakosioi
_A-NPMἑξακόσιοιhexakosioisix hundredsix hundredἄνδρες andres
_N-NPMἀνήρanērmanmen;καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἐκάθισαν ekathisan
_V-AAI-3Pκαθίζωkathizōto seatthey stayedἐν en
_PREPἐνenin/on/amongatτῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/who[that]πέτρᾳ petra
_N-DSFπέτραpetrarockrockρεμμων remmōn
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI τετράμηνον.     tetramēnon
_A-ASNτετράμηνοςtetramēnosfour monthsfour months. 48 Tłum. GrEn. Толк. A wróciwszy się synowie Izraelowi całą resztę miasta, ludzi i bydlęta, mieczem pobili, i wszystkie miasta i wsie Beniaminowe żrący płomień pochłonął.Израильтяне же опять пошли к сынам Вениаминовым и поразили их мечом, и людей в городе, и скот, и все, что ни встречалось [во всех городах], и все находившиеся на пути города сожгли огнем.Сhнове же ї}лєвы возврати1шасz къ сынHмъ веніам‡нимъ, и3 и3зби1ша | nрyжіемъ t грaда внЁ, дaже и3 до скотA, и3 всE є4же њбрётесz во всёхъ градёхъ, и3 грaды вс‰ њбрётшыzсz пожг0ша nгнeмъ.20,48Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἀνὴρ anēr
_N-NSMἀνήρanērmanmanΙσραηλ israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]ἀπέκλεισεν apekleisen
_V-AAI-3Sἀποκλείωapokleiōto shut[you]τοὺς tous
_T-APMὁhothe/this/whotheυἱοὺς huious
_N-APMυἱόςhuiossonsonsΒενιαμιν beniamin
_N-PRIΒενιαμίνbeniaminBenjamin[to divide]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἐπάταξαν epataxan
_V-AAI-3Pπατάσσωpatassōto strikethey struckαὐτοὺς autous
_D-APMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἐν en
_PREPἐνenin/on/amongbyστόματι stomati
_N-DSNστόμαstomamouthmouthῥομφαίας romfaias
_N-GSFῥομφαίαromfaiaswordof broadsword,ἀπὸ apo
_PREPἀπόapofromfromπόλεως poleōs
_N-GSFπόλιςpoliscity[₂cityἑξῆς hexēs
_ADVἑξῆςhexēsnext/afterward₁ next],ἕως heōs
_PREPἕωςheōsuntiluntoκτήνους ktēnous
_N-GSNκτῆνοςktēnosanimalbeast,ἕως heōs
_PREPἕωςheōsuntiluntoπαντὸς pantos
_A-GSMπᾶςpasallallτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/who εὑρεθέντος heurethentos
_V-APPGSεὑρίσκωheuriskōto find/meetbeing foundεἰς eis
_PREPεἰςeistowardagainstπάσας pasas
_A-APFπᾶςpasall[tongue]τὰς tas
_T-APFὁhothe/this/whotheπόλεις·     poleis
_N-APFπόλιςpoliscitycities;καὶ kai
_CONJκαίkaiandandτὰς tas
_T-APFὁhothe/this/whotheπόλεις poleis
_N-APFπόλιςpoliscitycitiesτὰς tas
_T-APFὁhothe/this/who εὑρεθείσας heuretheisas
_V-APPAPεὑρίσκωheuriskōto find/meetbeing foundἐξαπέστειλαν exapesteilan
_V-AAI-3Pἐξαποστέλλωexapostellōto send out/away[be like]ἐν en
_PREPἐνenin/on/amongbyπυρί.     puri
_N-DSNπῦρpurfirefire.

21 1 Przysięgli też synowie Izraelowi w Masfa i rzekli: “Żaden z nas nie da synom Beniaminowym córek swych za żony.”2 I przyszli wszyscy do domu Bożego do Silo, a siedząc przed oczyma Boga aż do wieczora podnieśli głos i wielkim krzykiem zaczęli płakać mówiąc:3 “Czemuż, Panie, Boże Izraelów, stało się to zło w ludzie twoim, że dziś jedno pokolenie z nas zniesione jest?”4 A drugiego dnia rano wstawszy zbudowali ołtarz i ofiarowali tam całopalenia i zapokojne ofiary, i rzekli:5 “Kto nie szedł w wojsku Pańskim ze wszystkich pokoleń Izraelowych?” Bo się byli wielką przysięgą związali, będąc w Masfa, że będą zabici ci, których by niedostawało.6 I żalem zdjęci synowie Izraelowi nad bratem swym Beniaminem, zaczęli mówić: “Zniesione jest jedno pokolenie z Izraela.7 Skądże wezmą żony? Bośmy wszyscy wspólnie przysięgli, że my nie damy im córek naszych.”8 Przeto rzekli: “Kto jest ze wszystkich pokoleń Izraelowych, który nie przyszedł do Pana do Masfa?” A oto znaleziono, że mieszkańcy Jabes Galaad nie byli w owym wojsku.9 (Wtedy też, gdy byli w Silo żaden z nich tam się nie znajdował).10 Posłali tedy dziesięć tysięcy mężów najmocniejszych i przykazali im: “Idźcie, a wybijcie mieszkańców Jabes Galaad ostrzem miecza, tak żony jak i dziatki ich.11 A to jest, co zachować macie: każdego mężczyznę i niewiasty, które poznały mężów, zabijcie, a panny zachowajcie “12 I znalazło się w Jabes Galaad czterysta panien, które nie znały łoża męskiego; i przywiedli je do obozu do Silo w ziemi Chananejskiej.13 I wyprawili posłów do synów Beniaminowych, którzy byli na skale Remmon, i rozkazali im, aby ich przywiedli w pokoju.14 I przyszli synowie Beniaminowi owego czasu, i dano im żony z córek Jabes Galaad; ale innych nie znajdowali, które by tymże sposobem wydali.15 I wszystek lud izraelski bardzo żałował i pokutę czynił za wygubienie jednego pokolenia z Izraela.16 I rzekli starsi: “Cóż uczynimy drugim, którzy żon nie otrzymali? Wszystkie niewiasty Beniaminowe poległy,17 a z wielkim staraniem i niezmierną pilnością trzeba nam opatrzyć, aby nie zginęło jedno pokolenie z Izraela.18 Bo córek naszych dać im nie możemy będąc przysięgą i klątwą zobowiązani, gdyśmy rzekli: Przeklęty, kto by dał z córek swych żonę Beniaminowi.”19 I naradzili się, i rzekli: “Oto jest święto Pańskie uroczyste w Silo, które leży na północ od miasta Betel, i na wschodniej stronie drogi, która z Betel idzie ku Sychem, a na południe od miasteczka Lebona.”20 I przykazali synom Beniaminowym, i rzekli: “Idźcie, a skryjcie się w winnicach.21 A gdy ujrzycie, że córki Silo wynijdą według zwyczaju do tańca wyskoczycie z nagła z winnic i pochwyćcie z nich każdy po jednej żonie, i idźcie do ziemi Beniamin.22 A gdy przyjdą ojcowie ich i bracia, i przeciw wam skarżyć się poczną i prawować, rzeczemy im: Zmiłujcie się nad nimi, boć ich nie pobrali prawem wojujących i zwycięzców; ale gdy prosili was, aby wzięli, nie daliście im, i z waszej strony grzech jest”23 I uczynili synowie Beniaminowi jak im kazano, i wedle liczby swojej porwali sobie z tych, które tańczyły, po żonie, i odeszli do posiadłości swych, budując miasta i mieszkając w nich.24 Synowie też izraelscy wrócili się według pokoleń rodów do przybytków swoich. We dni owe nie było króla w Izraelu, ale każdy, co się mu zdało dobrego, to czynił.