W oświeceniowych państwach chrześcijańskich, w ostatnich czasach, pojawiły się żydowskie nauki o sprawiedliwości Podstawą do zbawienia ma być wiara bez dobrych uczynków, bez zbawiennych sakramentów Cerkwi i wszystkiego, co przekazali nam Apostołowie. Wystarczy wierzyć, że będziemy zbawieni przez Chrystusa: nie potrzebna jest ani Cerkiew, ani sakramenty, ani uczynki płynące z wiary. Przypomina to fałszywą żydowską sprawiedliwość, która nie chciała, lub nie uznała za potrzebne wypuścić “owocu godnego pokuty” [Ew. Mateusza 3, 8]. Nadzieja u żydów jest pokładana tylko w pochodzeniu od Abrahama, a tutaj [u nas] nadzieja jest pokładana w naśladowaniu Chrystusa i prawdziwej wierze w Niego.
Naukom tym zawsze towarzyszy charakterystyczna część judaizmu – interpretacja Pisma na swój stronniczy sposób. Własne wyjaśnianie Słowa Bożego jest niemożliwe, ponieważ przewodnictwo Cerkwi i tradycja apostolska zostają wtedy odrzucone. Mało tego, nowy kierunek nie jest obcy i żydowskiemu mesjanizmowi, ponieważ zgodnie z dogmatyką mesjańską, moc Boża należy do wszystkich wierzących, a nie do osób, postawionych przez Samego Boga, aby służyć słowom prawdy. Dlatego już nie Bóg, a społeczeństwo określa, komu przyzna mesjańskie duchowe dary, które zgodnie z zasadami, należą do całego społeczeństwa wierzących. Ta absurdalna doktryna ze sfery duchowej przeszła w cywilną i polityczną, gdzie przejawia się tym, że władza, wbrew jasnej nauce Świętych Apostołów, pochodzi nie od Boga, a od społeczeństwa, poprzez system umowy społecznej. To wywyższanie społeczeństwa i przypisywanie mu Boskiej władzy jest polityczną apostazją całych społeczeństw. Pojawił się nowy żarłoczny i głupi bożek – cały naród, który upoważnia przedstawicieli do przejęcia władzy do niego należącej, czyli władzy bożka. Wybrani przez tego bożka, jako prawodawcy, wybierają swoich ludzi i zmieniają ich co chwilę, pozostawiając przy tym najwyższego władcę, postawionego przez Boga Niebieskiego, który ma wypełniać Jego wolę [w tym miejscu autor nawiązuje do monarchii konstytucyjnych i parlamentarnych]. Wszystko to stanowi tak zwane “wielkie osiągnięcia reformacji i rewolucji”, które, prawdę mówiąc, nie stanowią nic innego jak apostazję narodów, naśladowanie starożytnych Chamitów.
Do czego to wszystko w końcu doprowadzi? Polityczny mesjanizm żydów doprowadził do odrzucenia Boga, a w konsekwencji do porzucenia przez Boga ludzkich społeczeństw na pastwę ich własnej lekkomyślności i namiętności. Takie społeczeństwa są wykorzystywane przez żydów do ich osobistych, samolubnych i polityczno-mesjańskich celów, co z kolei spowoduje ostateczne nieszczęścia i koniec świata.
Hieromnich Pantelejmon, 1914
“Początek i koniec naszego ziemskiego świata” (Koniec wieku, kazanie 8)
