Z okazji święta św. Jana Maksymowicza (†19.06.1966 r. wg cer. kal.), arcybiskupa Szanghaju i San-Francisco, hierarchy-wyznawcy i misjonarza Ruskiej Zagranicznej Cerkwi Prawosławnej, wysławionego przez Boga swymi nierozkładającymi się relikwiami, publikujemy dwa listy znalezione w archiwum naszego Świątobliwego Synodu. Listy te święty Jan adresował przedstawicielom naszej Cerkwi. Na podastawie ich zawartości jest widocznym zainteresowanie i poparcie jakie święty wyrażał starostylnej Cerkwi w jej świątobliwej walce.
Po błogosławionej śmierci zwierzchnika metropolity-wyznawcy Chryzostoma Florińskiego († 7.09.1955 r. wg cer. kal.), wierni cerkiewnemu kalendarzowi ostali się bez biskupa. Kolejne lata były poświęcone próbom znalezienia kanonicznych biskupich chirotonii. W tej sprawie Cerkiew nasza zwracała się z prośbą o pomoc również i do Ruskiej Zagranicznej Cerkwi Prawosławnej, jak i do oddzielnych jej hierarchów którzy z przychylnością i ze zrozumieniem odnosili się względem greckich starostylników i ich sytuacji. Jednym z takich biskupów był ówczesny arcybiskup brukselski i zachodnioeuropejski Jan (Maksymowicz), z katedrą w paryskim Wersalu.
Oba listy są datowane na 10-ego stycznia 1958 r. (cer. kal.). Jeden z nich, pod numerem 63, został napisany w języku rosyjskim i był adresowany do Mikołaja Dulgerisa. Drugi o numerze 69, – po francusku i skierowany do „Helladzkiej Cerkwi, ul. Nikis, 33, miasto Ateny, Grecja”.
O pierwszym adresacie (Dulgerisie) w naszym archiwum nie posiadamy żadnych informacji, stąd nie wiemy w jakiej sprawie zwrócił się on do św. Jana. „Helladzką Cerkiew“ w tym czasie reprezentowała Rada Cerkiewna, odpowiedzialna za organizację i administrację ruchu Prawdziwych Prawosławnych Chrześcijan w Grecji. Rada ta została założona po śmierci metropolity Chryzostoma (Florińskiego) a jej członkami zostali klerycy. Siedziba Cerkiewnej Rady znajdowała się pod adresem: Ateny, ul. Nikis 33.
W drugim liście święty Jan nawet podpisał się po grecku: «+Ἰωάννης Ἀρχιερεύς» („+Ioannis Archiereus“ –tłum.).
Jak widać z zawartości listu, święty Jan znajdował się w modlitewnej jedności z prawdziwie prawosławnymi grekami, których popierał. I chociaż w związku z ówczesną trudną sytuacją nie mógł on zaproponować im innej pomocy aniżeli wyrazić swe współczucie, to pomimo tego święty zachęcał ich i modlił się aby Bóg rozwiązał ich trudną sytuację na chwałę Cerkwi.
Z drugiego źródła (ruski mnich Antonin Sawwatis) datowanego na następny rok (1959) wiemy, że święty arcypasterz Jan był gotów dokonać chirotonii nad greckimi starostylnymi kapłanami jeśliby kandydaci w tym celu mogli przybyć do Francji.
Koniec końców, hierarchowie Ruskiej Zagranicznej Cerkwi Prawosławnej wyświęcili w 1960 i 1962 roku biskupów dla greckiej Cerkwi (zachowującej kalendarz ojców) przy czym za zgodą i z pełnym poparciem świętego Jana.
Błosławieństwo i modlitwy świętego arcypasterza Jana, stały się wtedy dla naszej Cerkwi w rzeczy samej zbawiennymi. Niechaj Bóg da nam aby i teraz Jego błosławieństwo z niebios wspierało nas i pomagało nam w naszej walce za utrzymanie czystej prawosławnej Wiary i bogobojnego życia!
19.06.2015 r. (cer. kal.)
+G.Kl.
(Biskup Klemens gardikijski, locum tenes Morawskiej Episkopii, Cerkwi Prawdziwych Prawosławnych Chrześcijan Hellady –tłum.)
LIST PIERWSZY
RUSKA ZAGRANICZNA
CERKIEW PRAWOSŁAWNA
Arcybiskup Brukseli i Zachodniej Europy
10 stycznia 1958 r.
№ 63
Św. arcypasterza Grzegorza,
Biskupa Nyssy
Do Pana N. Dulgerisa
Szanowny Mikołaju Dulgerisie.
W święte dni Świąt Bożego Narodzenia i Teofanii z miłością wspominałem modlitewnie wszystkich naszych braci w Chrystusie, modląc się o zesłanie im Bożego Miłosierdzia.
Z całej duszy żałuję, że w obecnym czasie nic nie mogę zrobić dla jednomyślnych z nami w Grecji, choć i podzielam ich Cerkiewne dążenia.
Niech zachowa Was Pan od duchowej rozpaczy (унынiя –tłum.) i niech umocni w staniu za prawdę w nadziei, że w odpowiednim czasie Pan zorganizuje wam wszystko to, co jest potrzebnym na chwałę Powszechnej Cerkwi.
Przyzywając Boże Błogosławieństwo na Was i na przyjaciół Waszych i na wszelkie wasze dobre w Chrystusie działania i zamierzenia.
Narodzony w Betlejem i w Jordanie ochrzczony Chrystus niech poda wam wszystkim Swe miłosierdzie, umacniając Cerkiew Swą na kamieniu wiary.
Błogosławieństwo Pana niech przebywa nad wami wszystkimi!
Z miłością w Chrystusie
† Arcybiskup Jan
LIST DRUGI
RUSKA ZAGRANICZNA
CERKIEW PRAWOSŁAWNA
Arcybiskup Brukseli i Zachodniej Europy
10 stycznia 1958 r.
№ 69
DO HELLADZKIEJ CERKWI
ul. Nikis 33
Ateny, Grecja
Dziękuję Wam za Wasz list i ślę Wam i Waszym przyjaciołom serdeczne pozdrowienia z okazji świąt Bożego Narodzenia i Teofanii, w czasie których wspominałem Was w swych modlitwach. W czasie tych świątecznych i światłych dni duchem przebywałem wraz z Wami.
Jest mi szczerze żal, że w obecnym czasie nie mogę nic dla Was uczynić. Ja podzielam z Wami Wasze cerkiewne dążenia.
Niech Narodzony w Betlejem, i ze względu na nas w Jordanie Ochrzczony Pan ześle Swą Boską pomoc.
Mam nadzieję, że my nie będziemy pozbawieni Jego miłosierdzia, i że Wasze trudności zostaną poprzez Niego rozwiązane dla dobra Cerkwi.
† Jan Arcypasterz
Pierwszy od lewej grecki starostylny biskup Piotr Astoryjski (Astifidis, +1997), rosyjski biskup N, święty arcybiskup Jan Szanghajski (Maksymowicz, +1966), rosyjski arcybiskup Awierkiusz Syrakuzski (Tauszew, +1976), grecki starostylny biskup N, rosyjski biskup Leoncjusz Czylijski i Peruański (Filipowicz, +1971). Zdjęcie zrobione w 1964 roku w Astorii (NY, Stany Zjednoczone), podczas braterskiej corocznej wizyty rosyjskich biskupów w greskiej starostylnej katedrze św. Markeli.
Pierwszy od lewej grecki starostylny biskup N, grecki starostylny biskup Paweł (Stratigeas, do niedawna metropolita Ameryki), święty arcybiskup Jan Szanghajski (Maksymowicz, +1966), grecki starostylny biskup Piotr Astoryjski (Astifidis, +1997) , rosyjski arcybiskup Awierkiusz Syrakuzski i Troicki (Tauszew, +1976), rosyjski biskup Sawa Edmontski (Saracewic, +1973). Zdjęcie zrobione w 1964 roku w Astorii (NY, Stany Zjednoczone), podczas braterskiej corocznej wizyty greckich starostylnych biskupów w rosyjskiej emigracyjnej parafii pw. Św. Ducha.