Możliwe, że niektórzy z czytających naszą książkę – pisze święty Serafim, – przedstawią taki zarzut: jeśli upadek Rosji nastąpił z powodu odejścia narodu od wiary prawosławnej, co było spowodowane głównie antycerkiewnymi reformami samodzierżawnego cara Piotra I, to po co wzywać naród rosyjski do przywrócenia samodzierżawnej władzy carkiej? Przecież na rosyjskim tronie znów może pojawić się car, który podobnie jak Piotr odejdzie od wiary prawosławnej i wykorzystując swoją autokratyczną władzę, ponownie przyczyni się do upadku Rosji.
Oto co mamy na ten temat do powiedzenia. Jeśli nie wszyscy carowie byli godni i nie wszyscy w swoich przekonaniach i życiu odpowiadali prawom Bożym, to wcale nie oznacza, że powinniśmy mieć negatywny stosunek do samej instytucji władzy carskiej. Wszystko co Bóg uczynił i czyni dla naszego ziemskiego dobrobytu i zbawienia jest idealne i dobre, ponieważ nic złego i niedoskonałego nie może pochodzić od Boga, dlatego Pismo Święte mówi: Wszystko, co Pan uczynił było dobre (Rdz 1, 31).
Samodzierżawna władza carska jest ustanowiona przez Boga i jako taka jest idealna. W związku z czym nie może równać się z nią żaden demokratyczny rząd, który jest owocem ludzkiej grzesznej samowoli.
Jeśli niektórzy duchowni są bardzo niegodnymi pasterzami, to nie znaczy, że trzeba zlikwidować samo kapłaństwo ustanowione przez Boga dla naszego zbawienia. Kiedyś biskup Teofan Zatwornik powiedział w swoich listach, że gdyby łaska zawsze szukała godnych pasterzy, to ludzie pozostaliby bez chrztu i pozbawieni wiecznego zbawienia. To samo należy powiedzieć o carze i jego władzy. Niedociągnięcia Piotra i innych carów nie powinny stanowić dla narodu przeszkody w przywróceniu carskiej samodzierżawnej władzy w przyszłej Rosji jako źródła dobrobytu i zbawczego życia ludu.
Nie przejmujmy się opinią, że Cerkiew Prawosławną nie obchodzi, jaka będzie forma rządów w naszej Rosji. Dla Cerkwi władza sprzyjająca jej nie może być równa władzy bogoborczeskiej.
Cerkiew Prawosławna nie może przekładać władzy ludu nad władzę cara, ponieważ rządy ludu nie są systemem ustanowionym przez Boga, nie można go przypisać temu, o czym mówił apostoł Paweł: Nie ma bowiem władzy, która by nie pochodziła od Boga, a te, które są, zostały ustanowione przez Boga. Wypowiadając te słowa, apostoł miał na myśli formę władzy, jaka istniała w jego czasach, czyli autokratyczną (samodzierżawną) lub jednowładczą monarchię i wszystkie jej konsekwencje w postaci naczelników podległych cesarzowi. Dlatego prosi on apostoła Tymoteusza o modlitwy i dziękczynienia przede wszystkim za cesarza i wszystkich rządzących, aby wieść ciche i spokojne życie pełne pobożności i czystości (1Tym 2, 1-2). Również wielki apostoł Piotr miał na myśli monarchię, gdy wzywał chrześcijan do posłuszeństwa cesarzowi, mówiąc: Bądźcie poddani każdej ludzkiej zwierzchności ze względu na Pana: czy to królowi jako mającemu władzę, czy to namiestnikom jako przez niego posłanym celem karania złoczyńców, udzielania zaś pochwały tym, którzy dobrze czynią (1P 2, 13-14).
Bazując na słowach apostoła: nie ma bowiem władzy, która by nie pochodziła od Boga, niektórzy wyciągają wnioski, że razem z samodzierżawną władzą carską, Bóg ustanowił także władzę republikańską i konstytucyjną. (Kilka lat temu w rosyjskiej zagranicznej prasie był wysyp artykułów, w których nawet rząd sowiecki został uznany za ustanowiony przez Boga). Sam tekst apostolskich nauk o władzy świadczy, że zawsze jest tam mowa o autokratycznej monarchii.
Mówi o tym również zdrowy rozsądek: jak apostołowie mogli sądzić, że władza która obala władzę ustanowioną przez Boga, sama jest ustanowiona przez Boga?
Oczywistym jest to, że to nie wola Boża, wyrażona w Piśmie Świętym, ale ludzka – buntownicza, grzeszna wola obalająca objawioną przez Boga i nauki świętych ojców autokratyczną monarchię leży u podstaw systemu republikańskiego i konstytucyjnego. Tą myśl potwierdza święty Izydor z Pelusium: chcielibyśmy powiedzieć, że to, co rozumiemy pod postacią “władzy” to jest zwierzchnictwo i władza cesarska, ustanowiona przez Boga, żeby społeczeństwo nie popadło w nieład. Ale jeśli jakiś złoczyńca przejął tę władzę bez prawnie, nie twierdzimy, że został wyznaczony przez Boga, ale mówimy, że dopuszczone było, by objawił swoją przebiegłość, jak faraon, by w takim wypadku ponieść ciężką karę, lub doświadczyć tych, którym i smutek jest potrzebny, tak jak król Babilonu doświadczał Żydów.
Książka św. Serafima ”Русская идеологія” (1939), poświęcona w całości władzy carskiej
