Pierwsza Księga Królewska

Pierwsza Księga Królewska

CZĘŚC 1 (1,1 – 11,43)SALOMONI. Początki rządów,Salomona.(1,1 – 4,34) STAROŚĆ DAWIDA; ABISAG (1,1-4).
11 A król Dawid zestarzał się i miał wiele dni wieku; a choć go okrywano szatami, nie zagrzewał się.2 Rzekli mu tedy słudzy jego: “Poszukajmy królowi, panu naszemu, młodej panienki, niech stoi przed królem i okrywa go, i śpi na łonie jego, a zagrzewa króla, pana naszego.”3 A tak szukali panienki pięknej we wszystkich granicach izraelskich i znaleźli Abisag Sunamitkę, i przywiedli ją do króla.4 A była to panienka bardzo piękna i sypiała z królem, i służyła mu, ale król jej nie poznał. SPRZYSIĘŻENIE ADONIASA (1,5-10). Adonias dąży do osiągnięcia tronu (5-6); jego stronnicy (7-8); uczta koło źródła Rogel (9-10).5 Lecz Adonias, syn Haggity, wynosił się mówiąc: “Ja będę królował.” I nasprawiał sobie wozów i jezdnych, i pięćdziesięciu mężów, którzy by biegali przed nim.6 A nie skarcił go nigdy ojciec jego mówiąc: “Czemużeś to uczynił?” A był i ten bardzo piękny, wtóry syn po Absalomie.7 A miał zmowę z Joabem, synem Sarwii, i z Abiatarem kapłanem, którzy pomagali stronnictwu Adoniasa.8 Lecz Sadok kapłan i Banajas, syn Jojady, i Natan prorok, i Semej, i Rej, i moc wojska Dawidowego nie trzymała z Adoniasem.9 A tak nabił Adonias baranów i cielców, i wszelakiego bydła tłustego u kamienia Zohelet, który był blisko źródła Rogel, i wezwał wszystkich braci swych, synów królewskich, i wszystkich mężów judzkich, sług królewskich.10 Lecz Natana proroka i Banajasa, i wszystkich mocarzów, i Salomona, brata swego, nie wezwał. DAWID NAZNACZA SALOMONA NA SWEGO NASTĘPCĘ (1,11-53). Natan zachęca Betsabeę, by przypomniała Dawidowi obietnicę, daną na korzyść Salomona (11-14); jej rozmowa z królem (15-21); Natan osobiście wstawia się u króla (22-27) i uzyskuje zgodę (28-31). Namaszczenie Salomona w Gihonie (32-40). Adonias dowiaduje się o wszystkim (41-48); Salomon obiecuje mu życie, jeżeli będzie wierny (49-53).11 I rzekł Natan do Betsabee, matki Salomona: “Czy słyszałaś, że królem został Adonias, syn Haggity, a pan nasz Dawid o tym nie wie?12 Przeto teraz pójdź, przyjmij radę ode mnie, a zachowaj duszę swoją i syna twego Salomona.13 Idź, a wnijdź do króla Dawida, i powiedz mu: Czyś ty, panie mój, królu, nie przysiągł mnie, słudze twojej, mówiąc: Salomon, syn twój, będzie królował po mnie i on będzie siedział na stolicy mojej? Czemuż tedy królem jest Adonias?14 A gdy jeszcze tam będziesz mówić z królem, ja przyjdę za tobą i dopełnię słów twoich.”15 A tak weszła Betsabee do króla na pokój; a król się bardzo zestarzał i Abisag Sunamitka posługiwała mu.16 Nachyliła się Betsabee i pokłoniła się królowi. Król rzekł do niej: 17 “Czego chcesz ?” Ona odpowiadając rzekła: “Panie mój, tyś przysiągł przez Pana, Boga twego, słudze twojej: Salomon, syn twój, będzie królował po mnie i on siedzieć będzie na stolicy mojej.18 A teraz oto Adonias jest królem, o czym ty, królu, panie mój, nie wiesz.19 Nabił wołów i bydła tłustego, i baranów bardzo wiele, i wezwał wszystkich synów królewskich i Abiatara kapłana, i Joaba, hetmana rycerstwa; lecz Salomona, sługi twego, nie wezwał.20 A jednak, panie mój królu, na ciebie się oglądają oczy wszystkiego Izraela, żebyś im oznajmił, kto ma siedzieć na stolicy twojej, królu, panie mój, po tobie.21 I stanie się, gdy zaśnie pan mój król z ojcami swymi, ja i Salomon, syn mój, będziemy grzesznymi.”22 A gdy ona jeszcze mówiła z królem, Natan prorok przyszedł.23 I oznajmili królowi mówiąc: “Idzie Natan prorok.” A gdy wszedł przed oczy królewskie i pokłonił się mu twarzą do ziemi, rzekł Natan:24 “Panie mój królu, czyś ty rzekł: Adonias niech króluje po mnie, i on niechaj siedzi na stolicy mojej?25 Dziś bowiem poszedł i nabił wołów i tłustego bydła, i baranów wiele, i wezwał wszystkich synów królewskich i hetmanów, i Abiatara kapłana; a gdy oni jedzą i piją przednim, i mówią: Niech żyje król Adonias,26 mnie, sługi twego, i Sadoka kapłana, i Banajasa, syna Jojady, i Salomona, sługi twego, nie wezwał.27 Czy od pana mego króla wyszło to słowo,ˇa nie oznajmiłeś mnie, słudze twemu, kto ma siedzieć na stolicy pana mego króla po nim?”28 I odpowiedział król Dawid mówiąc: “Wezwijcie do mnie Betsabeę.” A gdy weszła przed króla i stanęła przed nim,29 przysiągł król i rzekł: “Żyje Pan, który wyrwał duszę moją ze wszystkiego ucisku,30 iż jak ci przysiągłem przez Pana, Boga Izraelowego mówiąc: Salomon, syn twój, królować będzie po mnie, i on będzie siedział zamiast mnie na stolicy mojej, tak uczynię dzisiaj.”31 I schyliwszy Betsabee twarz ku ziemi, pokłoniła się królowi mówiąc: “Niech żyje pan mój Dawid na wieki!”32 Rzekł też król Dawid: “Wezwijcie mi Sadoka kapłana i Natana proroka, i Banajasa, syna Jojady!”33 A gdy ci weszli przed króla, rzekł do nich: “Weźmijcie z sobą sługi pana waszego, a wsadźcie Salomona, syna mego, na mulicę moją i prowadźcie go do Gihonu.34 Tam niech go pomaże kapłan Sadok i Natan prorok na króla nad Izraelem; i będziecie trąbić w trąbę, i rzeczecie: Niech żyje król Salomon!35 I pójdziecie za nim,i przyjdzie, a usiądzie na stolicy mojej, i on będzie królował zamiast mnie, i jemu rozkażę, aby był wodzem nad Izraelem i nad Judą.”36I odpowiedział Banajas, syn Jojady, królowi mówiąc:”Amen. Tak niech mówi Pan, Bóg pana mego króla.37 Jak był Pan z panem moim królem, tak niech będzie z Salomonem, a niech wywyższy stolicę jego nad stolicę króla, pana mego Dawida!”38 Poszedł tedy Natan, prorok i Sadok kapłan, i Banajas, syn Jojady, i Cereci i Feleci, i wsadzili Salomona na mulicę króla Dawida, i przyprowadzili go do Gihonu.39 I wziąwszy Sadok kapłan róg oliwy z przybytku, namaścił Salomona; i trąbili w trąbę, i zawołał wszystek lud: “Niech żyje król Salomon!”40 I poszedł za nim wszystek gmin i lud grających na piszczałkach i weselących się weselem wielkim, i brzmiała ziemia od krzyku ich.41 I usłyszał Adonias i wszyscy zaproszeni przez niego, a biesiada była już skończona; lecz i Joab usłyszawszy głos trąby rzekł: “Co to za krzyk miasta huczącego?”42 A gdy on jeszcze mówił, Jonatas, syn Abiatara kapłana, przyszedł. Rzekł do niego Adonias: “Wnijdź, boś mąż mocny i dobrą nowinę niosący.”43 Odpowiedział Jonatas Adoniasowi: “Nie, bo pan nasz, król Dawid, ustanowił królem Salomona,44 i posłał z nim kapłana Sadoka i Natana proroka, i Banajasa, syna Jojady, i Ceretów i Feletów, i wsadzili go na mulicę królewską.45 I namaścili go kapłan Sadok i Natan prorok na króla w Gihonie, i pojechali stamtąd weseląc się, i zabrzmiało miasto. Ten to jest głos, któryście słyszeli. 46 Lecz i Salomon siedzi na stolicy królestwa.47 I wszedłszy słudzy królewscy błogosławili panu naszemu, królowi Dawidowi, mówiąc: Niech rozszerzy Bóg imię Salomona nad imię twoje, i niech sławniejszą uczyni stolicę jego nad stolicę twoją! I pokłonił się król na łożu swoim, i powiedział:48 Błogosławiony Pan, Bóg Izraelów, który dał dzisiaj siedzącego na stolicy mojej, na co patrzą oczy moje!”49 Zlękli się tedy i wstali wszyscy, których sprosił Adonias, i poszedł każdy w drogę swoją.50 A Adonias bojąc się Salomona wstał i poszedł, i uchwycił się rogu ołtarza.51 I powiedzieli Salomonowi mówiąc: “Oto Adonias, bojąc się króla Salomona, uchwycił się rogu ołtarza mówiąc: Niech mi dziś przysięże król Salomon, że nie zabije sługi swego mieczem!”52 I rzekł Salomon: “Jeżeli będzie dobrym mężem, nie spadnie i jeden włos z głowy jego na ziemię; ale jeśli się w nim znajdzie co złego, umrze.”53 Posłał tedy król Salomon i wywiódł go od ołtarza, a wszedłszy pokłonił się królowi Salomonowi, i rzekł mu Salomon: “Idź do domu swego!” DAWID UDZIELA OSTATNICH RAD SALOMONOWI (2,l-9). O zachowaniu prawa (1-4); o Joabie (5-6); o Berzellaju (7); o Semeju (8-9).
21 I przybliżyły się dni Dawida, gdy Dawid miał umrzeć, i rozkazał Salomonowi, synowi swemu, mówiąc:2 “Ja idę w drogę wszystkiej ziemi; wzmacniaj się i bądź mężem.3 Przestrzegaj służby Pana, Boga twego, abyś chodził drogami jego, żebyś strzegł ustaw jego i przykazań jego,i sądów, i świadectw, jak napisano w zakonie Mojżeszowym, abyś rozumiał wszystko, co czynisz i do czego się jeno obrócisz;4aby potwierdził Pan słowa swoje, które wypowiedział o mnie mówiąc: Jeśli będą strzec synowie twoi dróg swych i będą chodzić przede mną w prawdzie ze wszystkiego serca swego i ze wszystkiej duszy swojej, nie będzie odjęty mąż ze stolicy izraelskiej.5 Ty wiesz także, co mi uczynił Joab, syn Sarwii, co uczynił dwom hetmanom wojska izraelslziego, Abnerowi, synowi Nera, i Amazie synowi Jetera, których zabił i wylał krew wojny w pokoju, i położył krew bitwy na pasie rycerskim swoim, który był około biódr jego, i na obuwiu swym, które było na nogach jego.6 Uczynisz tedy według mądrości twej, a nie doprowadzisz sędziwości jego w pokoju do otchłani.7 Ale i synom Berzellaja Galaadczyka łaskę okażesz, i będą jadać u stołu twego, bo wyszli naprzeciw mnie, gdym uciekał przed Absalomem, bratem twoim.8 Masz też przy sobie Semeja, syna Gery, syna Jeminiego, z Bahurim, który mi złorzeczył złorzeczeństwem najgorszym, gdym szedł do obozu, ale ponieważ wyszedł naprzeciw mnie, gdym się przeprawiał przez Jordan, a przysięgłem mu przez Pana mówiąc: Nie zabiję cię mieczem,9 ty nie dopuść, żeby był bez karania; ale jesteś mężem mądrym, żeby wiedzieć, co masz mu uczynić, i doprowadzisz sędziwość jego z krwią do otchłani.” ŚMIERĆ DAWIDA, SALOMON OBEJMUJE WŁADZĘ (2,10-12).10 Zasnął tedy Dawid z ojcami swymi i pogrzebany został w mieście Dawidowym.11 A dni, których królował Dawid nad Izraelem, jest czterdzieści lat: w Hebronie królował siedem lat, a w Jeruzalem trzydzieści lat i trzy.12 A Salomon zasiadł na stolicy Dawida, ojca swego, i wzmocniło się królestwo jego bardzo. PIERWSZE CZYNY SALOMONA (2,13-46). Adonias prosi przez Betsabeę o rękę Abisag (13-22); Salomon skazuje go na śmierć (23-25). Salomon odbiera godność arcykapłańską Abiatarowi (26-27) i każe zabić Joaba w świątyni (28-35); zakazuje Semejowi opuszczać Jerozolimę (36-38) i karze go śmiercią za nieposłuszeństwo (39-46).13 I wszedł Adonias, syn Haggity, do Betsabei, matki Salomonowej. Ona mu rzekła: “Czy spokojne jest wejście twoje?” Odpowiedział: “Spokojne.”14 I przydał: “Mam coś mówić z tobą.” Rzekła mu: “Mów!” A on rzekł:15 “Ty wiesz, iż moje było królestwo i mnie był przełożył wszystek Izrael nad sobą na króla; lecz przeniesione zostało królestwo i dostało się bratu memu, bo je Pan przeznaczył.16 Teraz tedy mam jedną prośbę do ciebie, nie zawstydzaj oblicza mego!” Rzekła do niego: “Powiedz!” A on rzekł:17 “Proszę, abyś powiedziała królowi Salomonowi (bo tobie nic odmówić nie może), aby mi dał Abisag Sunamitkę za żonę!”18 I rzekła Betsabee: “Dobrze, ja będę z królem mówiła za tobą.”19 Przyszła tedy Betsabee do króla Salomona, aby z nim mówić za Adoniasem; i wstał król naprzeciwko niej, i ukłonił się jej, i usiadł na stolicy swojej i postawiono tron matce królewskiej, która siadła po prawicy jego. I rzekła mu: 20 “Jedną prośbę maluczką ja do ciebie zanoszę, nie zawstydzaj oblicza mego!” I rzekł jej król: “Proś, matko moja, bo mi się nie godzi, abym odwrócił oblicze twoje.”21 Ona rzekła: “Niech będzie dana Abisag Sunamitka Adoniasowi, bratu twemu za żonę!”22 Odpowiedział król Salomon i rzekł matce swojej: “Czemu prosisz o Abisag Sunamitkę dla Adoniasa? Proś dla niego i o królestwo, bo on jest bratem moim, starszym niżeli ja, a ma za sobą Abiatara kapłana i Joaba, syna Sarwii.”23 A tak przysiągł król Salomon na Pana mówiąc: “To niech mi Bóg uczyni i to niech przyczyni, że przeciw duszy swojej mówił Adonias słowo to!24 A teraz żyje Pan, który mię wzmocnił i posadził mię na stolicy Dawida, ojca mego, i który mi uczynił dom jako rzekł – że dziś będzie zabity Adonias.”25 I posłał król Salomon Banajasa, syna Jojady, który go zabił, i umarł.26 Abiatarowi też kapłanowi rzekł król: “Idź do Anatot, do roli twej; zaiste mężem śmierci jesteś, ale cię dziś nie zabiję, boś nosił skrzynię Pana Boga przed Dawidem, ojcem moim, i znosiłeś utrapienia we wszystkim, co wycierpiał ojciec mój.”27 Wyrzucił tedy Salomon Abiatara, żeby nie był kapłanem Pańskim, aby się spełniło słowo Pańskie, które mówił o domu Helego w Silo.28 I przyszła wieść do Joaba, gdyż Joab przystał do Adoniasa, a nie przystał do Salomona; uciekł tedy Joab do przybytku Pańskiego i uchwycił się rogu ołtarza.29 I oznajmiono królowi Salomonowi, że Joab uciekł do przybytku Pańskiego i jest u ołtarza; i posłał Salomon Banajasa, syna Jojady, mówiąc: “Idź, zabij go!”30 I przyszedł Banajas do przybytku Pańskiego, i rzekł mu: “To mówi król: Wynijdź!” On rzekł: “Nie wynijdę ale tu umrę.” I doniósł Banajas królowi te słowa mówiąc: “Tak mówił Joab i to mi odpowiedział.”31 I rzekł mu król: “Uczyńże, jak mówił, a zabij go i pogrzeb, a oddalisz krew niewinną, którą wylał Joab, ode mnie i od domu ojca mego.32 I obróci Pan krew jego na głowę jego, ponieważ zabił dwu mężów sprawiedliwych i lepszych niźli on, a zabił ich mieczem, o czym nie wiedział ojciec mój Dawid: Abnera, syna Nera, hetmana wojska izraelskiego, i Amazę, syna Jetera, hetmana wojska judzkiego.33 I wróci się krew ich na głowę Joaba i na głowę potomstwa jego na wieki; a Dawidowi i potomstwu jego, i domowi, i stolicy jego niech będzie pokój aż na wieki od Pana.”34 A tak poszedł Banajas, syn Jojady, i rzuciwszy się nań, zabił go, i pogrzebany zostałw domu swym na pustyni.35 I ustanowił król Banajasa, syna Jojady, nad wojskiem zamiast niego, a Sadoka uczynił kapłanem zamiast Abiatara.36 Posłał też król i wezwał Semeja, i rzekł mu: “Zbuduj sobie dom w Jeruzalem i mieszkaj tam, a nie będziesz wychodził stamtąd tam i sam.37 Ale któregokolwiek dnia wyjdziesz i przejdziesz przez potok Cedron, wiedz, że zabity będziesz; krew twoja będzie na głowie twojej.”38 I rzekł Semej królowi: “Dobra mowa; jak rzekł pan mój król, tak uczyni sługa twój.” I mieszkał Semej w Jeruzalem przez niemały czas.39 I zdarzyło się po trzech latach, że uciekli słudzy Semeja do Achisa, syna Maachy, króla Get; i powiedziano Semejowi, że słudzy jego poszli do Get.40 I wstał Semej, i osiodłał osła swego, i pojechał do Achisa do Get szukać sług swoich, i przywiódł ich z Get.41 I powiedziano Salomonowi, że jeździł Semej z Jeruzalem do Get i wrócił się.42A posławszy wezwał go i rzekł mu: “Czym ci nie oświadczył przez Pana i zapowiedziałem ci: Któregokolwiek dnia wyszedłszy pójdziesz tam i sam, wiedz, że umrzesz? I odpowiedziałeś mi: Dobra mowa, którą słyszałem.43 Czemużeś tedy nie strzegł przysięgi Pańskiej i rozkazu, który ci dałem?”44 I rzekł król do Semeja: “Ty znasz wszystko zło, którego jest świadome serce twoje i któreś uczynił Dawidowi, ojcu memu; obrócił Pan złość twoją na głowę twoją.45 A król Salomon błogosławiony, i stolica Dawidowa będzie utwierdzoną przed Panem aż na wieki.”46 I rozkazał król Banajasowi, synowi Jojady, a ten wyszedłszy zabił go, i umarł. MAŁŻEŃSTWO SALOMONA; JEGO STOSUNEK DO WYŻYN (3,1-3).
31 Utwierdziło się tedy królestwo w ręce Salomona, i spowinowacił się z Faraonem, królem egipskim, bo pojął córkę jego i przyprowadził do miasta Dawidowego, ażby skończył budować dom swój i dom Pański, i mur jerozolimski wokoło.2 Wszelako lud ofiarował na wyżynach, bo nie był zbudowany kościół imieniu Pańskiemu aż do dnia owego.3 I miłował Salomon Pana, chodząc według przykazań Dawida, ojca swego, wyjąwszy, iż na wyżynach ofiarował i zapalał kadzidło. SALOMON PROSI BOGA O MĄDROŚĆ (3,4-15). Król przybywa do Gabaonu dla zlożenia ofiar (4). Jego modlitwa: dziękczynienie (5-8); prośba o mądrość (9). Oprócz mądrości Bóg mu udziela potęgi i sławy (10-14). Król składa w Jerozolimie przed arką ofiary (15).4 Poszedł tedy do Gabaonu, aby tam ofiarować, bo ta wyżyna była największa. Tysiąc ofiar na całopalenie ofiarował Salomon na owym ołtarzu w Gabaonie5 I ukazał się Pan Salomonowi przez sen w nocy mówiąc: “Proś czego chcesz, żebym ci dał!”6 I rzekł Salomon: “Tyś uczynił ze sługą twoim Dawidem, ojcem moim, miłosierdzie wielkie, jak chodził przed oczyma twymi w. prawdzie i w sprawiedliwości i prostym sercem z tobą; zachowałeś mu miłosierdzie twoje wielkie i dałeś mu syna, siedzącego na stolicy jego, jak jest dzisiaj.7 A teraz, Panie Boże, tyś uczynił królem sługę twego zamiast Dawida; ojca mego, a jam jest pacholę małe i nie znające wyjścia i wejścia mego.8 A sługa twój jest pośród ludu, któryś obrał, ludu niezliczonego, który dla mnóstwa nie może być policzony ani porachowany.9 A przeto daj słudze twemu serce rozumne, aby mógł sądzić lud twój i rozeznać między złem a dobrem; bo któż może sądzić lud ten, lud ten twój wielki?”10 Podobała się tedy mowa przed Panem, że Salomon prosił o taką rzecz.11 I rzekł Pan Salomonowi: “Ponieważ o tę rzecz prosiłeś, a nie żądałeś dla siebie dni wielu ani bogactw, albo dusz nieprzyjaciół twoich, aleś prosił dla siebie o mądrość dla rozeznania tego, co słuszne,12 otom ci uczynił według słów twoich i dałem ci serce mądre i rozumne, tak iż nikt przed tobą nie był podobny tobie, ani po tobie nie powstanie.13 Lecz i to, czegoś nie żądał, dałem tobie, to jest bogactwa i sławę, tak iż żaden z królów nie był podobny do ciebie wszystkich przeszłych czasów.14 A jeśli będziesz chodził drogami moimi i strzegł przykazań moich i ustaw moich, jak twój ojciec chodził, przedłużę dni twoje.”15 Ocucił się tedy Salomon i zrozumiał, że był to sen. A przyjechawszy do Jeruzalem stanął przed skrzynią przymierza Pańskiego i ofiarował całopalenia, i uczynił ofiary zapokojne i wielką ucztę dla wszystkich sług swoich. WYROK SALOMONA (3,16-28). Dwie nierządnice przed królem oskarżają się wzajemnie o odebranie sobie dziecka (16-22). Salomon każe podzielić na dwie części dziecię żywe; sprzeciw prawdziwej matki (23-26). Król sprawę rozstrzyga; wszyscy podziwiają jego mądrość (27-28).16 I przyszły dwie niewiasty wszetecznice do króla i stanęły przed nim.17 Jedna z nich rzekła: “Proszę, mój panie, ja i ta niewiasta mieszkałyśmy w jednym domu, i porodziłam u niej w komorze.18 A trzeciego dnia potem, gdym porodziła, porodziła też i ona; i byłyśmy razem, a nikogo innego nie było z nami w domu oprócz nas obu.19 I umarł syn tej niewiasty w nocy, bo go śpiąc przygniotła.20 A wstawszy o północy, wzięła syna mego od boku mego, służebnicy twojej śpiącej, i położyła go na łonie swoim, a syna swego, który był umarł, położyła na łonie moim.21 A gdym wstała rano, chcąc dać mleka synowi memu, znalazłam umarłego; lecz przypatrując mu się pilniej w jasny dzień, poznałam, że nie był mój, któregom porodziła.”22 I odpowiedziała druga niewiasta: “Nie jest tak, jak powiadasz ale twój syn umarł, a mój żyje!” Przeciwnie zaś tamta mówiła: “Nieprawdę mówisz, bo mój syn jest żywy, a twój syn umarł!” I tak się spierały przed królem.23 Wtedy król rzekł: “Ta mówi: Mój syn żywy, a twój syn umarł, a tamta odpowiada: Nie, ale twój syn umarł, a mój żywy.”24 I rzekł król: “Przynieście mi miecz!” A gdy przyniesiono miecz przed króla:25 “Rozdzielcie, rzecze, dzieáę żywe na dwie części i dajcie połowę jednej, a połowę drugiej!”26 I rzekła niewiasta, której syn był żywy, do króla (bo się poruszyły wnętrzności jej nad synem swoim): “Proszę, panie, dajcie jej dziecię żywe, a nie zabijajcie go!” Przeciwnie owa mówiła: “Niech nie będzie ani mnie ani tobie, ale niech je rozdzielą!”27 Odpowiedział król i rzekł: “Dajcie tej dziecię żywe, a nie zabijajcie go, bo ta jest matką jego!”28 I usłyszał wszystek lud izraelski wyrok, który król wydał, i ulękli się króla, widząc, że mądrość Boża była w nim ku czynieniu sprawiedliwości. URZĘDNICY KRÓLEWSCY (4,1-19). Ministrzy (1-6); dwunastu przełożonych nad Izraelem, (7-19).
41 A był król Salomon królem nad i wszystkim Izraelem.2 A ci są książęta, których miał: Azarias, syn Sadoka kapłana;3 Elihoref i Ahia, synowie Sisy, pisarze, Jozafat syn Ahiluda, kanclerz; Banajas,4 syn Jojady, nad wojskiem, a Sadok i Abiatar kapłani;5 Azarias, syn Natana, nad tymi, którzy stali przy królu; Zabud, syn Natana, kapłan, przyjaciel królewski;6 i Achisar, przełożony nad domem, a Adoniram, syn Abdy, nad poborami.7 – Lecz Salomon miał dwunastu przełożonych nad wszystkim Izraelem, którzy dostarczali żywności królowi i domowi jego; bo na każdy miesiąc w roku jeden z nich dostarczał rzeczy potrzebnych.8 A te są imiona ich: Benhur na górze Efraim;9 Bendekar w Makkes, w Salebim, w Betsames,10 w Elon i w Bethanan; Benhesed w Arubot; jego było Socho i wszystka ziemia Efer;11 Benabinadab, którego wszystek Nefat Dor, Tafetę, córkę Salomonową miał za żonę;12 Bana, syn Ahiluda, rządził Tanakiem i Mageddem i wszystkim Betsanem, który jest koło Sartany pod Jezrahelem, od Betsanu aż do Abelmehuli naprzeciw Jekmaan;13 Bengaber w Ramot Galaad miał Awotiair, syna Manassesa w Galaadzie; on był nad wszystką krainą Argob, która jest w Basanie, nad sześćdziesięciu miastami wielkimi i murowanymi, które miały rygle miedziane;14 Ahinadab, syn Adda rządził w Manaim;15 Achimaas w Neftalim; ale i on miał Basematę, córkę Salomonową za żonę;16 Baana, syn Husego, w Aser i w Balot;17 Jozafat, syn Faruego, w Issacharze;18 Semej, syn Eli, w Beniaminie;19 Gaber, syn Uriego, w ziemi Galaad, w ziemi Sehona, króla amorejskiego, i Oga, króla Basanu, nad wszystkim, co było w owej ziemi. WIELKOŚĆ I MĄDROŚĆ SALOMONA (4,20-34). Pomyślność ludu (20). Rozległość królestwa (2I). Bogactwo Salomona (22-28); jego mądrość (29-31), w różny sposób objawiająca się (32-34).20 Juda i Izrael niezliczeni w mnogości swojej jak piasek morski, jedli i pili i weselili się.21 A Salomon miał pod swoją władzą wszystkie królestwa od rzeki ziemi Filistyńskiej aż do granicy egipskiej; oni mu znosili dary i służyli mu po wszystkie dni żywota jego.22 A pożywienie Salomona wynosiło na każdy dzień trzydzieści korcy czystej mąki i sześćdziesiąt korcy mąki zwykłej,23 dziesięć wołów tłustych, a dwadzieścia wołów pastewnych, i sto baranów, oprócz łowu jeleni, sarn i bawołów i ptactwa karmnego.24 Bo on dzierżył wszystką krainę, która była za rzeką, od Tafsy aż do Gazy, i wszystkich królów swych krajów, a miał pokój ze wszech stron wokoło.25 I mieszkał Juda i Izrael bez wszelkiej bojaźni, każdy pod winnym szczepem swoim i pod figą swoją od Dan aż do Bersabee, po wszystkie dni Salomona.26 I miał Salomon czterdzieści tysięcy żłobów koni do wozów, a dwanaście tysięcy do jazdy.27 A utrzymywali je wyżej pomienieni starostowie królewscy; lecz i potrzebom stołu króla Salomona z wielką pilnością dostarczali czasu swego.28 Jęczmień też i słomę dla koni i mułów wozili na miejsce, gdzie był król, według tego, jak im nakazano.29 Dał też Bóg Salomonowi mądrość i roztropność bardzo wielką, i przestronność serca jak piasek, który jest na brzegu morskim.30 I przechodziła mądrość Salomona mądrość wszystkich ludzi wschodnich i Egipcjan.31 I był mędrszy od wszystkich ludzi: mędrszy niż Etan Ezrahita i Heman, Chalkol i Dorda, synowie Mahola, i był sławny u wszystkich narodów okolicznych.32 Wypowiedział też Salomon trzy tysiące przypowieści, a pieśni jego było tysiąc i pięć.33 Rozprawiał też o drzewach, od cedru, który jest na Libanie, aż do hizopu, który wyrasta ze ściany; i mówił o zwierzętach i ptakach, i płazach, i rybach.34 I przychodzili ze wszystkich narodów słuchać mądrości Salomona, i od wszystkich królów ziemi, którzy słyszeli o mądrości jego.II. Budowa i poświęcenie świątyni.(5,1 – 8,66) UKŁAD Z HIRAMEM, KRÓLEM TYRU I PRZYGOTOWANIA DO BUDOWY ŚWIĄTYNI (5,1-18). Poselstwo Hirama (1); Salomon objawia mu zamiast zbudowania świątyni i prosi go o cedry (2-6). Hiram przyjmuje propozycje (7-4), a Salomon dostarcza mu zboża i oliwy (10-12). Z całego Izraela wybiera się robotników do przenoszenia cedców i do innych robót (13 18).
51 Posłał też Hiram, król Tyru, sługi swe do Salomona, bo słyszał, że go namaszczono na królestwo zamiast ojca jego; albowiem Hiram był przyjacielem Dawida przez wszystek czas.2 I posłał Salomon do Hirama mówiąc:3 “Ty znasz wolę Dawida, ojca mego, i że nie mógł zbudować domu imieniu Pana, Boga swego, dla walk zagrażających wokoło, aż ich dał Pan pod stopy nóg jego.4 Lecz teraz dał mi Pan, Bóg mój, odpocznienie zewsząd i nie masz przeciwnika ani spotkania złego.5 Przeto myślę zbudować kościół imieniu Pana, Boga mego, jak powiedział Pan Dawidowi, ojcu memu, mówiąc: Syn twój, którego dam zamiast ciebie na stolicę twą, ten zbuduje dom imieniu memu.6 A tak przykaż, żeby mi nacięli słudzy twoi cedrów z Libanu i słudzy moi niechaj będą ze sługami twymi, a zapłatę sług twoich dam tobie, jakiejkolwiek żądać będziesz; bo wiesz, że nie ma między ludem moim męża, który by umiał drzewa wyrębywać jak Sydończycy.”7 Gdy tedy usłyszał Hiram słowa Salomona, uradował się bardzo i rzekł: “Błogosławiony Pan Bóg dzisiaj, który dał Dawidowi syna bardzo mądrego nad ludem tym wielkim!”8 I posłał Hiram do Salomona mówiąc: “Słyszałem wszystko, coś mi doniósł; ja uczynię wszystką wolę twoją około drzewa cedrowego i jodłowego.9 Słudzy moi zniosą je z Libanu do morza, a ja złożę je w tratwy na morzu aż na miejsce, o którym mi dasz znać, i przypławię je tam, a ty je zabierzesz; i dostarczysz mi rzeczy potrzebnych, aby była dana żywność domowi memu.”10 A tak Hiram dawał Salomonowi drzewo cedrowe i drzewo jodłowe według wszystkiej woli jego.11 A Salomon dawał Hiramowi dwadzieścia tysięcy korców pszenicy na żywność dla domu jego i dwadzieścia korców oliwy najezystszej; to dawał Salomon Hiramowi na każdy rok.12 Dał też Pan mądrość Salomonowi, jak mu obiecał; i był pokój między Hiramem i Salomonem, i uczynili obydwaj przymierze.13 – I wybrał król Salomon robotników ze wszystkiego Izraela, i było na trzydzieści tysięcy mężów.14 I posyłał ich na Liban, dziesięć tysięcy na każdy miesiąc na przemian, tak że przez dwa miesiące byli w domach swoich; a nad robocizną przełożonym był Adoniram.15 Miał też Salomon siedemdziesiąt tysięcy tych, co nosili ciężary, a osiemdziesiąt tysięcy tych, którzy w górach łamali kamienie,16 oprócz przełożonych, którzy byli nad każdą robotą, w liczbie trzech tysięcy i trzystu, rozkazując ludowi i pracującym.17 I przykazał król, żeby brali kamienie wielkie, kamienie kosztowne na fundament kościelny, i obrabiali je.18 I ciosali je murarze Salomona i murarze Hirama, a Gibliowie nagotowali drzewa i kamieni na budowanie domu. BUDOWA ŚWIĄTYNI (6,1-38). Data (1). Wymiary (2). Przysionek (3); okna (4); boczne przybudówki, pokrycie (4-10). Bóg obiecuje, że będzie mieszkał wpośród Izraela (11-13). Mury pokryte deskami cedrowymi (14-16a). Miejsce Najświętsze i Święte (16b-17). Ozdoby z cedru (18). Wymiary miejsca Najświętszego (19-20a). Złota powłoka (20b-22). Cherubiny przy arce (23-28). Ozdoby ścian (29-30). Drzwi (31-35). Dziedziniec wewnętrzny (36). Czas trwania roboty (37-38).
61 Stało się tedy roku czterechsetnego i osiemdziesiątego od wyjścia synów Izraelowych z ziemi Egipskiej, roku czwartego królowania Salomona nad Izraelem, miesiąca Zyjo (ten jest miesiąc wtóry), poczęto budować dom Panu.2 A dom, który budował król Salomon Panu, miał sześćdziesiąt łokci wzdłuż, dwadzieścia łokci wszerz, a trzydzieści łokci wzwyż.3 A przysionek był przed kościołem, na dwadzieścia łokci wzdłuż, według miary szerokości kościoła, a miał dziesięć łokci wszerz przed kościołem.4 I poczynił w kościele okna zwężające się.5 I zbudował na śeianie kościelnej piętra wokoło, na ścianach domu koło kościoła i koło wyrocznicy, i uczynił przybudowania boczne wokoło.6 Piętro, które na dole było, miało pięć łokci wszerz, a średnie piętro sześć łokci wszerz, a trzecie piętro miało siedem łokci wszerz. Tramy zaś położył na domu wokoło zewnątrz, aby nie tkwiły w murach kościelnych.7 A gdy dom budowano, budowano go z kamienia ciosanego i obrobionego, a młota i siekiery i wszelakiego narzędzia żelaznego nie było słychać w domu, gdy budowano.8 Drzwi do średniego przybudowania bocznego były po prawej stronie domu, i po krętych sehodach wstępowano na średnie piętro, a ze średniego na trzecie.9 I zbudował dom, i dokończył go, i przykrył dom pułapem cedrowym.10 I zbudował piętro na całym domu, pięć łokci wzwyż, i pokrył dom drzewem cedrowym.11 I stało się słowo Pańskie do Salomona mówiąc:12 “Co do domu tego, który budujesz – jeśli będziesz chodził według przykazań moich i ustaw moich przestrzegać będziesz, i zachowasz wszystkie rozkazania moje postępując według nich, potwierdzę tobie słowo moje, które mówiłem do Dawida, ojca twego.13 I będę mieszkał pośród synów Izraelowych, i nie opuszczę ludu mego izraelskiego.”14 A tak zbudował Salomon dom i dokończył go.15 I zbudował ściany domu wewnątrz z desek cedrowych, od podłogi domu aż do wierzchu ścian i aż do stropu okrył ściany drzewem cedrowym wewnątrz; a podłogę domu wyłożył tarcicami jodłowymi.16 I zbudował dwadzieścia łokci w tył kościoła z desek cedrowych podłogi aż do wierzehu, i uczynił wewnętrzny dom wyrocznicy świętym świętych.17 Ale sam kościół był na czterdzieści łokci przed drzwiami wyrocznicy.18 A wszystek dom wewnątrz był cedrem wyłożony, mając toczenia i fugowania swe bardzo kształtne i rzeźby wypukłe; wszystko cedrowymi deskami było okryte i zgoła żaden kamień nie mógł być widoczny w ścianie.19 Lecz wyrocznicę w środku domu wewnętrznej części nagotował, aby tam postawić skrzynię przymierza Pańskiego.20 A wyrocznica miała dwadzieścia łokci wzdłuż i dwadzieścia łokci wszerz i dwadzieścia łokci wzwyż; i pokrył i odział ją szczerym złotem. Ale i ołtarz pokrył cedrem.21 Dom też przed wyrocznicą pokrył szczerym złotem i przybił blachy gwoźdźmi złotymi.22 I nie było niczego w kościele, czego by złotem nie pokryto; ale i wszystek ołarz wyrocznicy powlókł złotem.23 – I uczynił w wyrocznicy dwa cheruby z drzewa oliwnego, na dziesięć łokci wzwyż.24 Pięć łokci jedno skrzydło cheruba, a pięć łokci drugie skrzydło cheruba, to jest dziesięć łokci było od końca skrzydła jednego aż do końca skrzydła drugiego.25 Dziesięć też łokci miał cherub drugi; równej miary i jednej roboty były oba cheruby,26 to jest wysokość cheruba jednego była na dziesięć łokci, i tak samo cheruba drugiego.27 I postawił cherubiny w środku kościoła wewnętrznego, a rozciągały cherubiny skrzydła swe, i dosięgało skrzydło jedno ściany, a skrzydło cheruba drugiego dosięgało ściany drugiej, a drugie skrzydła w środku kościoła dotykały się jedno drugiego.28 Powlókł też cherubiny złotem.29 A wszystkie ściany kościelne wokoło ozdobił rozmaitą rzeźbą i toczeniem, i poczynił na nich cheruby i palmy, i kwiaty rozmaite, jakby wystające i wychodzące ze ściany.30 Lecz i podłogę domu wyłożył złotem wewnątrz i zewnątrz.31 A w wejściu do wyrocznicy uczynił drzwiczki z drzewa oliwnego, a podwoje były pięciograniaste.32 I dwoje drzwi z drzewa oliwnego, i wyrył na nich cherubiny i figury palm, i rzeźby bardzo wypukłe, i powlókł je złotem, i pokrył złotem tak cheruby jak i palmy i inne rzeczy.33 I uczynił w wejściu do kościoła odrzwia z drzewa oliwnego czworograniaste,34 i dwoje drzwi z drzewa jodłowego z obu stron; a oboje drzwi dwoiste były, i razem się dzierżąc otwierały się.35 I wyrył cheruby i palmy i rzeźby bardzo wypukłe, i powlókł wszystko blachami złotymi robotą graniastą pod prawidło.36 I zbudował dziedziniec wewnętrzny z trzech rzędów kamienia ciosanego i z jednego rzędu drzewa cedrowego.37 Roku czwartego założony został dom Pański, miesiąca Zyjo.38 A roku jedenastego miesiąca Bul (ten jest miesiąc ósmy), ukończony został dom ze wszystką robotą jego i ze wszystkim sprzętem jego, a budował go siedem lat. PAŁACE SALOMONA (7,1-12). Dom lasu Libanu (1-5). Portyki (6). Sala tronowa (7). Dom mieszkalny króla i pałac królowej (8). Materiał (9-12).
71 A dom swój budował Salomon trzynaście lat, i zupełnie go wykończył.2 Zbudował też dom lasu Libanu na sto łokci wzdłuż, na pięćdziesiąt łokci wszerz i na trzydzieści łokci wzwyż; i cztery chodniki między słupami cedrowymi, bo wyciął drzewa cedrowe na słupy.3 A tarcicami cedrowymi pokrył wszystko sklepienie, które opierało się na czterdziestu pięciu słupach. A jeden rząd miał słupów piętnaście,4 jeden naprzeciw drugiego postawionych5 i naprzeciw siebie stojących, a był równy odstęp między słupami, a na słupach drzewa czworograniaste we wszystkim równe.6 I przysionek słupów uczynił na pięćdziesiąt łokci wzdłuż, a trzydzieści łokci wszerz, i drugi przysionek przed większym przysionkiem, i słupy, i kapitele na słupach.7 Uczynił też przysionek dla stolicy, w którym jest trybunał sądowy, i przykrył drzewem cedrowym od podłogi aż do wierzchu.8 A domek, w którym siadano na sąd, był w środku przysionka, takąż robotą. Zbudował też dom córce Faraona (którą wziął za żonę Salomon), takąż robotą jak i ten przysionek.9 Wszystko było z kamieni drogich, które pod sznur i miarę tak wewnątrz jako i zewnątrz przepiłowane były od fundamentu aż do wierzchu ścian, i zewnątrz aż do dziedzińca większego.10 A fundamenty z kamieni kosztownych, z kamieni wielkich na dziesięć albo na osiem łokci.11 A na wierzehu kamienie kosztowne według równej miary ciosane były, i podobnie z cedru.12 A dziedziniec większy był okrągły, z trzech rzędów kamienia ciosanego, a z jednego rzędu heblowanego cedru, tak też było i w wewnętrznym dziedzińcu domu Pańskiego i w przysionku domu. SPRZĘTY ŚWIĄTYNI (7,13-51). Pomoc Hirama z Tyru (13-14). Dwie kolumny Jachin i Booz (15-22). Morze miedziane (23-26). Dziesięć podstaw z kołami (27-37) dla dziesięciu zbiorników miedzianych (38-39). Naczynia poboczne (40a). Wyliczenie wszystkich przedmiotów miedzianych (40b-47) i złotych (48-50). Przedmioty poświęcone przez Dawida, oddano do skarbu świątyni (51).13 Posłał też król Salomon i wziął Hirama z Tyru,14 syna Niewiasty wdowy z pokolenia Neftalego, z ojca Tyryjczyka, rzemieślnika około,miedzi, pełnego mądrości i rozumu i nauki do wszelkiej roboty z miedzi. Ten przyszedłszy do króla Salomona, wykonał wszystkie roboty jego.15 I zrobił dwa słupy miedziane, każdy słup na osiemnaście łokci wzwyż, a sznur na dwanaście łokci opasywał obydwa słupy.16 Uczynił też dwa kapitele, które miano postawić na wierzchu słupów, ulane z miedzi; pięć łokci wzwyż miał kapitel jeden, i pięć łokci wzwyż miał kapitel drugi,17 a były jakby na kształt sieci i łańcuszków, razem ze sobą dziwną robotą splecionych. Obydwa kapitele słupów lane były; siedem rzędów siatek na kapitelu jednym i siedem siatek na kapitelu drugim.18 I wykonał słupy i dwa rzędy granatów wokoło każdej siatki, aby okrywały kapitele, które były na wierzehu; tymże sposobem uczynił na kapitelu drugim.19 A kapitele, które były na wierzchu słupów w przysionku, jakoby robotą lilij urobione były na cztery łokcie.20 I znowu inne kapitele na wierzchu słupów u góry, podług miary słupa naprzeciw siatek; a jabłek granatowych było dwieście rzędów około kapitelu drugiego.21 I postawił dwa słupy w przysionku kościelnym; a postawiwszy słup prawy dał mu imię Jachin; podobnie postawił słup drugi i dał mu imię Booz.22 A na wierzehu słupów umieścił robotę na kszałt lilij, i dokończona została robota słupów.23 Uczynił też morze lane na dziesięć łokci od brzegu aż do brzegu, okrągłe wokoło; na pięć łokci wysokość jego, a sznur na trzydzieści łokci opasywał je wokoło.24 A rzeźba pod krajem otaczała je, na dziesięć łokci opasując morze; dwa rzędy rzeźby żłobkowatej lane były.25 A stało na dwunastu wołach, z których trzy były zwrócone na północ, trzy na zachód słońca, trzy na południe, trzy na wschód słońca, a morze na nich z wierzchu było, tyły ich zaś wszystkie wewnątrz się kryły.26 A grubość umywalni była na trzy wielkie palce, a kraj jej, jakby kraj u kubka i jak liść rozwiniętej lilii; mieściło w sobie dwa tysiące wiader.27 I uczynił dziesigć podstaw miedzianych, każda podstawa wzdłuż na cztery łokcie, i na cztery łokcie wszerz, a na trzy łokcie wzwyż.28 A sama robota podstaw miejscanli gładka była; a rzeźba między spojeniami.29 A migdzy koronkami i plecionkami lwy i woły i cheruby; i podobnie przy spojeniu u góry; a pod lwami i wołami jakby rzemienie z miedzi wiszące.30 I cztery koła do każdej podstawy i osie miedziane, a na czterech stronach jakoby ramionka pod umywalnią ulane, ku sobie wzajemnie zwrócone.31 Otwór też umywalni był wewnątrz na wierzehu głowy, a co się na zewnątrz pokazywało, było na jeden łokieć i wszystko okrągłe, a miało także półtora łokcia; na węgłach zaś słupów były rozliczne rzeźby, a części środkowe między słupami były czworograniaste, a nie okrągłe.32 Cztery też koła, które u czterech rogów podstawy były, trzymały się społem pod podstawą; jedno koło było na półtora łokcia wysokie.33 A koła były takie, jakie bywają u wozu; ich osie, szprychy, dzwona i piasty, wszystko lite.34 Bo i owe cztery ramionka na wszystkich węgłach każdej podstawy ‘były z tejże podstawy ulane i z nią spojone.35 A na wierzchu podstawy była okrągłość niejaka na pół łokcia, tak zrobiona, żeby na nią mogła być włożona umywalnia, a miała wyrzynania i różne rzeźby z niej wychodzące.36 Wyrzeźbił też na deskach owych, które były z miedzi i na węgłach, cherubiny, lwy i palmy, jakoby na podobieństwo człowieka stojącego, tak że nie jak wyryte, ale jak przyprawione wokoło się wydawały.37 Tymże sposobem uczynił dziesięć podstaw jednego lania i miary, i jednakiej rzeźby.38 – Nadto uczynił dziesięć umywalni miedzianych; czterdzieści batów miała każda umywalnia, a była na cztery łokcie, i każdą umywalnię postawił na jednej, to jest razem na dziesięciu podstawach.39 I postawił dziesięć podstaw, pięć po prawej stronie kościoła, a pięć po lewej; a morze postawił na prawej stronie kościoła na wschód ku południowi.40 Narobił tedy Hiram kociołków i mis i wiader, i dokonał wszystkiej roboty króla Salomona w kościele Pańskim,41 dwa słupy i dwa sznury kapiteli nad kapitelami słupów, i dwie siatki, żeby okrywały dwa sznury, które były na wierzchu słupów,42 i jabłek granatowych czterysta na dwu siatkach; dwa rzędy jabłek granatowych na każdej siatce, dla okrycia sznurów kapiteli, które były na wierzchu słupów;43 i podstaw dziesięć, i umywalni dziesięć na podstawach;44 i morze jedno, i wołów dwanaście pod morzem;45 i kociołki, i misy, i wiadra: wszystkie naczynia, które poczynił Hiram królowi Salomonowi w domu Pańskim, z mosiądzu były.46 W równinie Jordanu odlewał je król na gliniastej ziemi, między Sochot a Sartan.47 I postawił Salomon wszystkie naczynia; a dla wielkości zbytniej nie było wagi miedzi.48 – I sprawił Salomon wszystkie sprzęty w domu Pańskim: ołtarz złoty i stół złoty, na którym miały być kładzione chleby pokładne;49 i świeczniki złote, pięć na prawej, a pięć na lewej stronie, naprzeciw wyrocznicy, ze szczerego złota; i kwiaty jakoby liliowe, i lampy na wierzch złote, i nożyczki złote,50 i dzbany; i widełki, i kubki, i moździerzyki, i kadzielnice ze szczerego złota; i zawiasy u drzwi domu wewnętrznego, świętego świętych, i drzwi domu kościelnego ze złota były.51 I dokonał wszystkiej roboty, którą czynił Salomon w domu Pańskim, i wniósł, co był poświgcił Dawid, ojciec jego, srebro i złoto i naczynia, i włożył do skarbu domu Pańskiego. POŚWIĘCENIE ŚWIĄTYNI I MODLITWA SALOMONA (8,1-66). Zebranie naczelników ludu (1-2). Przeniesienie arki do miejsca Najświętszego (3 11). Salomon oddaje świątynię Bogu (12-13) i błogosławi ludowi (I4). Dziękczynienie za zbudowanie świątyni (15-21) i dotrzymanie obietnic (22-24). Modli się za dom swój i za lud izraelski (25-30); za sprawiedliwych (31-32), przeciw zwycięskiemu nieprzyjacielowi (33-34), o deszcz (35-36), przeciw klęskom (37-40), za cudzoziemców (41-43), o zwycięstwo (44-45), za uprowadzonych w niewolę (46-53). Błogosławi ludowi (54-61), składa ofiary Bogu (62-64). Czas trwania uroczystości poświęcenia (65-66).
81 Zebrali się tedy wszyscy starsi I izraelscy z książętami pokoleń i przełożeni domów synów izraelskich do króla Salomona w Jeruzalem, aby przenieść skrzynię przymierza Pańskiego z miasta Dawidowego, to jest ze Syjonu.2 I zszedł sig do króla Salomona wszystek Izrael w miesiącu Etanim w uroczysty dzień; jest to miesiąc siódmy.3 I przyszli wszyscy starsi z Izraela, i wzięli kapłani skrzynię i nieśli skrzynię Pańską 4 i przybytek przymierza, i wszystkie sprzęty świątnicy, które były w przybytku, a nieśli je kapłani i Lewici.5 A król Salomon i wszystko mnóstwo izraelskie, które się zeszło do niego, szło z nim przed skrzynią, i ofiarowali owce i woły bez miary i liczby.6 I wnieśli kapłani skrzynię przymierza Pańskiego na miejsce jej do wyrocznicy kościelnej, do świętego świętych pod skrzydła cherubów.7 Bo cheruby rozciągały skrzydła nad miejscem skrzyni i okrywały skrzynię i drążki jej z wierzchu.8 A chociaż drążki wystawały i końce ich ukazywały się z świątnicy pod wyrocznicą, nie ukazywały sig dalej na zewnątrz, i były. tam też aż do dnia dzisiejszego.9 A w skrzyni nie było nic innego, jeno dwie tablice kamienne, które był do niej włożył Mojżesz na Horebie, gdy Pan uczynił przymierze z synami Izraelowymi, kiedy wychodzili z ziemi Egipskiej.10 I stało się, gdy wyszli kapłani z świątnicy, obłok napełnił dom Pański.11 I nie mogli kapłani stać i służyć z powodu obłoku, bo chwała Pańska napełniła dom Pański.12 Wtedy rzekł Salomon: “Pan rzekł że miał mieszkać we mgle.13 Budując zbudowałem dom na mieszkanie tobie, mocną stolicę twoją na wieki.”14 I obrócił król oblicze swe, i błogosławił wszystkiemu zgromadzeniu izraelskiemu, bo wszystko zgromadzenie izraelskie stało.15 – I rzekł Salomon: “Błogosławiony Pan, Bóg Izraelów, który mówił usty swymi do Dawida, ojca mego, i przez ręce jego wypełnił mówiąc:16 Od dnia, któregom wywiódł lud mój izraelski z Egíptu, nie obrałem miasta ze wszystkich pokoleń izraelskich, żeby był zbudowany dom i było tam imię moje; alem obrał Dawida, aby był nad ludem moim izraelskim.”17 I chciał Dawid, ojciec mój, zbudować dom imieniu Pana, Boga Izraelowego,18 lecz Pan rzekł do Dawida, ojca mego: “Żeś myślał w sercu swoim budować dom imieniu memu, dobrześ uczynił, w sercu to rozbierając.19 Wszelako ty mi domu nie zbudujesz, ale syn twój, który wynijdzie z nerek twoich, ten zbuduje dom imieniu memu.”20 I potwierdził Pan słowo swoje, które powiedział, i stanąłem na miejscu Dawida, ojca mego, i usiadłem na stolicy izraelskiej, jak Pan powiedział, i zbudowałem ‘ dom imieniu Pana, Boga Izraelowego.21 I ustanowiłem tam miejsce dla skrzyni, w której jest przymierze Pańskie, które zawarł z ojcami naszymi, gdy wyszli z ziemi Egipskiej.”22 I -stanął Salomon przed ołtarzem Pańskim przed oczyma zgromadzenia izraelskiego, i wyciągnął ręce swe ku niebu, i rzekł.23 Panie, Boże Izraelów, nie masz podobnego tobie Boga na niebie w górze i na ziemi nisko, który dochowujesz umowy i miłosierdzia sługom swym, którzy chodzili przed tobą we wszystkim sercu swoim;24 któryś dochował słudze twemu Dawidowi, ojcu memu, coś mu powiedział: ustami mówiłeś, a rękoma wykonałeś, jak ten dzień świadczy.25 Teraz tedy, Panie, Boże Izraelów, dochowaj słudze twemu Dawidowi, ojcu memu, coś mu powiedział mówiąc: “Nie będzie ci odjęty mąż przede mną, który by siedział na stolicy izraelskiej, jeśli synowie twoi będą strzec drogi swej, żeby chodzić przede mną, jakoś ty chodził przed oblicznością moją.”26 A teraz, Panie, Boże Izraelów, niech się potwierdzą słowa twoje, któreś mówił słudze twemu Dawidowí, ojcu memu.27 A więc mniemać mamy, że prawdziwie Bóg mieszka na ziemi? Bo jeśli niebo i niebiosa niebios ciebie ogarnąć nie mogą, jakoż daleko więcej ten dom, którym zbudował?28 Ale wejrzyj na modlitwę sługi twego i na prośby jego, Panie, Boże mój! usłysz chwałę i modlitwę, którą sługa twój modli się dziś przed tobą,29 aby były oczy twe otworzone nad tym domem we dnie i w nocy, nad domem, o którym mówiłeś: “Będzie tam imię moje,” abyś wysłuchał modlitwę, którą się modli do ciebie sługa twój na tym miejscu.30 Abyś wysłuchał prośbę, sługi twego i ludu twego izraelskiego, o cokolwiek prosić będą na tym miejscu; a wysłuchasz w miejscu mieszkania twego w niebie, a gdy wysłuchasz, miłościw bgdziesz.31 – Jeśli zgrzeszy człowiek przeciw bliźniemu swemu, a będzie miał jaką przysięgę, którą by był związany, a przyjdzie dla przysięgi przed ołtarz twój do domu twego:32 ty wysłuchasz na niebie, a uczynisz, i rozsądzisz sługi twoje, potępiając niezbożnego i zwracając drogę jego na głowę jego, a usprawiedliwiając sprawiedliwego i oddając mu według sprawiedliwości jego.33 – Jeśliby uciekł lud twój izraelski przed nieprzyjaciółmi swymi (boć będzie grzeszył przeciw tobie), a czyniąc pokutę i oddając chwałę imieniu twemu, przyjdą i modlić się będą, i upraszać cię w tym domu:34 wysłuchaj na niebie i odpuść grzech ludu twego izraelskiego, a przywróć ich do ziemi, którą dałeś ojcom ich.35 – Jeśli będzie zamknione niebo i nie bçdzie deszczu dla grzechów ich, a modląc się na miejscu, pokutę czynić będą imieniu twemu i nawrócą się od grzechów swoich dla utrapienia swego:36 wysłuchaj ich na niebie i odpuść grzechy sług twoich i ludu twego izraelskiego, a ukaż im drogę dobrą, którą by chodzili, i daj deszez na ziemię twoją, którą ciałeś ludowi twemu w posiadłość.37 – Jeśli nastanie głód w ziemi albo mór, albo skażone powietrze, albo susza, albo szarańcza, albo rdza, i utrapi go nieprzyjaciel jego obległszy bramy jego, wszelaka plaga,38 wszelka choroba, wszelkie przekleństwo i złorzeczenie, które by przypadło na któregokolwiek człowieka z ludu twego izraelskiego; jeśliby kto poznał ranę serca swego, a rozciągnął ręce swe w tym domu,39 ty wysłuchasz w niebie, w miejscu mieszkania twego, a zlitujesz się i uczynisz, że dasz każdemu według wszystkich dróg jego, według tego jak ujrzysz serce jego (bo ty sam znasz serce wszystkich synów człowieczych),40 aby się ciebie bali po wszystkie dni, których żyją na ziemi, którą dałeś ojcom naszym.-41 Nadto i cudzoziemiec, który nie jest z ludu twego izraelskiego, gdy. Przyjdzie z dalekiej ziemi dla imienia twego (bo usłyszą o imieniu twoim wielkim i o ręce twojej mocnej 42 i ramieniu twoim wyciągnionym wszędzie), gdy tedy przyjdzie, a będzie się modlił na tym miejscu,43 ty wysłuchasz na niebie, w utwierdzeniu mieszkania twego, i uczynisz wszystko, o co cię cudzoziemiec będzie wzywał, aby się nauczyły wszystkie narody ziemi bać się imienia twego jak twój lud izraelski, i żeby poznali, że wzywane jest imię twoje nad tym domem, którym zbudował.44 – Jeśli wynijdzie lud twój na wojnę przeciw nieprzyjaciołom swym, jakąkolwiek drogą ich poślesz będą się modlić w stronę miasta któreś obrał, i domu, którym zbudował imieniu twemu;45 i wysłuchasz na niebie modlitwy ich i prośby ich, a uczynisz im sprawiedliwość.-46 A jeśli zgrzeszą przeciw tobie (bo nie masz człowieka, który by nie grzeszył), i rozgniewawszy się wydasz ich nieprzyjaciołom ich, i będą zabrani w niewolę do ziemi nieprzyjacielskiej, daleko albo blisko,47 a będą czynić pokutę w sercu swym na miejscu niewoli i nawróciwszy się prosić cię będą w niewoli swej mówiąc: “Zgrzeszyliśmy, źleśmy uczynili, niezbożnieśmy się sprawowali,”48 i nawrócą się do ciebie ze wszystkiego serca swego i ze wszystkiej duszy swej w ziemi nieprzyjaciół swoich, do której uprowadzeni zostali, a modlić się będą do ciebie w stronę ziemi swojej, którąś dał ojcom ich, i miast, któreś obrał, i kościoła, którym zbudował imieniu twemu:49 wysłuchasz na niebie, w utwierdzeniu stolicy twej, modlitwy ich i prośby ich, i uczynisz im sprawiedliwość,50 i miłościw będziesz ludowi twemu, który zgrzeszył przeciw tobie, i wszystkim nieprawościom ich, którymi wystąpili przeciw tobie, i dasz im miłosierdzie u tych, którzy ich w niewoli trzymają, żeby się zmiłowali nad nimi.51 Bo lud to twój jest i dziedzictwo twoje, których wywiodłeś z ziemi Egipskiej, spośród pieca żelaznego.52 Aby były oczy twoje otwarte na prośbę sługi twego i ludu twego izraelskiego, i abyś ich wysłuchał we wszystkim, o co cię wzywać będą.53 Boś ty ich odłączył sobie na dziedzictwo ze wszystkich narodów ziemi, jak mówiłeś przez Mojżesza, sługę twego, kiedyś wywiódł ojców naszych z Egiptu, Panie Boże!”54 I stało się, gdy Salonlon, modląc się do Pana, dokończył wszystkiej modlitwy i prośby tej, wstał od ołtarza Pańskiego, bo był na oba kolana przyklęknął, a ręce rozciągnął ku niebu.55 Stanął tedy i błogosławił wszystkiemu zgromadzeniu izraelskiemu głosem wielkim mówiąc:56 “Błogosławiony Pan, który dał odpocznienie ludowi swemu izraelskiemu według wszystkiego, co powiedział; nie upadło ani jedno słowo ze wszystkiego dobra, które mówił przez Mojżesza, sługę swego.57 Niechże Pan, Bóg nasz, będzie z nami, jak był z ojcami naszymi, nie opuszczając nas ani odrzucając.58 Ale niech nakłoni serca nasze ku sobie, żebyśmy chodzili we wszystkich drogach jego i strzegli przykazań jego i ustaw jego i wszystkich praw, które przykazał ojcom naszym.59 A te słowa moje, którymim się modlił przed Panem, niech blisko będą do Pana, Boga naszego, we dnie i w nocy, żeby czynił sprawiedliwość słudze swemu i ludowi swemu izraelskiemu na każdy dzień,60 aby wiedziały wszystkie narody ziemi, że Pan jest Bogiem, a nie masz więcej oprócz niego.61 Serce też nasze niech będzie doskonałe z Panem, Bogiem naszym, abyśmy chodzili według wyroków jego i strzegli przykazań jego, jak i dzisiejszego dnia.”62 Król tedy i wszystek Izrael z nim złożyli ofiary przed Panem.63 I nabił Salomon ofiar zapokojnych, które złożył Panu, wołów dwadzieścia dwa tysiące, a owiec sto dwadzieścia tysięcy; i poświęcili kościół Pański król i synowie Izraelowi.64 Owego dnia poświęcił król środek dziedzińca, który był przed domem Pańskim, bo tam złożył całopalenie i ofiarę, i tłustość ofiar zapokojnych, gdyż ołtarz miedziany, który był przed Panem, był za mały i nie mugły się na nim zmieścić całopalenia, ofiara i tłustość ofiar zapokojnych.65 Uczynił tedy Salomon naonczas święto znamienite, i wszystek Izrael z nim, zgromadzenie wielkie od wejścia do Emat aż do rzeki egipskiej, przed Panem, Bogiem naszym, przez siedem dni i siedem dni to jest przez czternaście dni.66 A ósmego dnia rozpuścił lud; oni zaś błogosławiąc królowi, poszli do przybytków swoich, weseląc się i z ochotnym sercem dla wszystkiego dobra, które uczynił Pan Dawidowi, słudze swemu, i Izraelowi, ludowi swemu.III. Ostatnie lata Salomona.(9,I – 11,43) BÓG ZNOWU OBJAWIA SIĘ KRÓLOWI I MÓWI O PRZYSZŁOŚCI (9,1-9).
91 I stało się, gdy dokończył Salomon budowama domu Pańskiego i wszystkiego, co pożądał i chciał uczynić,2 ukazał mu się Pan po wtóre, jak mu się był ukazał w Gabaonie.3 I rzekł Pan do niego: “Wysłuchałem modlitwę twoją i prośbę twoją, którąś się modlił przede mną: poświęciłem dom ten, któryś zbudował, abym tam położył imię moje na wieki i będą tam oczy moje i serce moje po wszystkie dni.4 Ty też, jeśli będziesz chodził przede mną, jak twój ojciec chodził w prostocie serca i w prawości, i uczynisz wszystko, com ci przykazał i zachowasz prawa moje i ustawy moje,5 postawię stolicę królestwa twego nad Izraelem na wieki, jak mówiłem Dawidowi, ojcu twemu, mówiąc: “Nie będzie odjęty mąż z rodu twego od stolicy izraelskiej.”6 Ale jeśli odwróceniem odwrócicie się wy i synowie wasi, nie idąc za mną i nie strzegąc przykazań moich i ustaw moich, które wam dałem, ale pójdziecie i służyć będziecie bogom cudzym i kłaniać się im,7 zniosę Izraela z ziemi, którą im dałem, i kościół, który poświęciłem imieniu memu, odrzucę od oblicza mego, i będzie Izrael na przypowieść i baśń wszystkim narodom.8 A ten dom będzie na przykład; kto przejdzie koło niego, zdumieje się i zaświszcze, i rzecze: “Czemu tak uczynił Pan ziemi tej i domowi temu ?”9 I odpowiedzą: “Gdyż opuścili Pana Boga swego, który wywiódł ojców ich z ziemi egipskiej, i poszli za bogami cudzymi, i kłaniali sig im, i służyli im: przeto Pan przywiódł na nich to wszystko zło.” MIASTA DANE HIRAMOWI (9,10-14).10 A gdy skończyło się dwadzieścia lat potem, gdy Salomon zbudował dwa domy, to jest dom Pański i dom królewski 11 (a Hiram, król Tyru, dostarczał Salomonowi drzewa cedrowego i jodłowego i złota wedle wszystkiego, co potrzebował), tedy dał Salomon Hiramowi dwadzieścia miast w ziemi Galilejskiej.12 I wyjechał Hiram z Tyru, aby oglądać miasta, które mu dał Salomon, i nie podobały mu się, i rzekł:13 “A więc te to są miasta, któreś mi dał, bracie?” I nazwał je ziemią Chabul aż do dnia tego.14 Posłał też Hiram do króla Salomona sto dwadzieścia talentów złota. MIASTA ZBUDOWANE ALBO OBWAROWANE PRZEZ KRÓLA (9,15 25). Budowle i miasta postawione przez Salomona, Gazer (15-19). Obcoplemieńcy zmuszeni do pańszczyzny (20-23). Córka Faraona przenosi się do swego pałacu, Salomon buduje Mello (24). Ofiary Salomona (25).15 Ta jest liczba wydatków, którą wyłożył król Salomon na budowanie domu Pańskiego i domu swego, i Mella, i muru jerozolimskiego, i Heseru, i Magedda, i Gazeru. Faraon,16 król egipski, wyciągnął i wziął Gazer, i spalił go ogniem, a Chananejczyków, którzy mieszkali w mieście, wymordował, i dał go na posag córce swej, żonie Salomonowej.17 A tak zbudował Salomon Gazer i Bethoron niższy, i Baalat,18 i Palmirę w ziemi pustyni.19 I wszystkie miasteczka, które do niego należały a nie miały murów, obmurował, i miasta wozów, i miasta jezdnych, i cokolwiek mu się podobało zbudować w Jeruzalem i na Libanie, i we wszystkiej ziemi władzy swej.20 Wszystek lud, który był pozostał z Amorejezyków, Hetejczyków, Ferezejczyków, Hewejczyków, z Jebuzejczyków, którzy nie są z synów Izraelowych,21 tych synów, którzy pozostali w ziemi, to jest których synowie Izraelowi nie mogli wyniszczyć, uczynił Salomon hołdownikami aż po dzień dzisiejszy.22 Lecz z synów Izraelowych nie uczynił Salomon żadnego niewolnikiem, ale byli mężami wojownikami i sługami jego, i książętami, i dowódcami, i przełożonymi nad wozami i nad końmi.23 A było przełożonych nad wszystkimi robotami Salomona panów piçéset pięćdziesięciu, którzy mieli pod sobą lud i kierowali naznaczonymi robotami.24 A córka Faraonowa przeniosła się z miasta Dawidowego do domu swego, który jej Salomon zbudował; wtedy zbudował Mello.25 Ofiarował też Salomon trzykroć na każdy rok całopalenia i zapokojne ofiary na ołtarzu, który zbudował Panu, i palił wonności przed Panem; i dokończony został kościół. FLOTA SALOMONA (9,26-28).26 Nabudował też Salomon okrętów w Asjongaber, który jest blisko Ailat, na brzegu morza Czerwonego, w ziemi Idumejskiej.27 I posłał Hiram na owych okrętach sługi swe, mężów żeglarskich i morza świadomych, ze sługami Salomonowymi.28 Gdy przypłynęli do Ofiru, nabrali tam złota czterysta dwadzieścia talentów i przywieźli do króla Salomona. KRÓLOWA SABY ODWIEDZA SALOMONA (10,1-10). Królowa Saby przybywa do Salomona, by doświadczyć jego mądrości; jej dary (10,1-3); podziwia mądrość i bogactwa króla (4-7), i błogosławi Boga (8-9). Jeszcze o darach królowej (10).
10

Warsz. King J. 101 Tłum. GrEn. Толк. Lecz i królowa Saby, usłyszawszy sławę o Salomonie, w imię Pańskie, przyjechała go wypróbować przez zagadki.Царица Савская, услышав о славе Соломона во имя Господа, пришла испытать его загадками. И# цари1ца сaвска ўслhша и4мz соломHне и3 и4мz гDне, и3 пріи1де и3скуси1ти є3го2 при1тчами: 10,1Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndβασίλισσα basilissa
_N-NSFβασίλισσαbasilissaqueenqueenΣαβα saba
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ἤκουσεν ēkousen
_V-AAI-3Sἀκούωakouōto hearheardτὸ to
_T-ASNὁhothe/this/whotheὄνομα onoma
_N-ASNὄνομαonomanamenameΣαλωμων salōmōn
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI καὶ kai
_CONJκαίkaiandandτὸ to
_T-ASNὁhothe/this/whotheὄνομα onoma
_N-ASNὄνομαonomanamenameκυρίου kuriou
_N-GSMκύριοςkurioslordof lord,Καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἦλθεν ēlthen
_V-AAI-3Sἔρχομαιerchomaito come/goshe cameπειράσαι peirasai
_V-AARπειράζωpeirazōto test/temptto testαὐτὸν auton
_D-ASMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἐν en
_PREPἐνenin/on/amongwithαἰνίγμασιν·     ainigmasin
_N-DPNαἴνιγμαainigmaobscure thingenigmas.  2 Tłum. GrEn. Толк. I wjechała do Jeruzalem z wielkim pocztem i z bogactwami, i z wielbłądami, które niosły rzeczy wonne i złota niezmiernie wiele, i kamienie drogie, i przyszła do króla Salomona i mówiła do niego wszystko, co miała w sercu swoim.И пришла она в Иерусалим с весьма большим богатством: верблюды навьючены были благовониями и великим множеством золота и драгоценными камнями; и пришла к Соломону и беседовала с ним обо всем, что было у нее на сердце. и3 пріи1де во їеrли1мъ съ си1лою тsжкою ѕэлw2: и3 на вельблю1дэхъ привез0ша ґрwмaты и3 злaта мн0гw ѕэлw2, и3 кaменіе драг0е: и3 вни1де къ соломHну и3 глаг0ла є3мY вс‰, є3ли6ка и3мЁ на сeрдцы своeмъ. 10,2Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἦλθεν ēlthen
_V-AAI-3Sἔρχομαιerchomaito come/goshe cameεἰς eis
_PREPεἰςeistowardtoΙερουσαλημ ierousalēm
_N-PRIἹερουσαλήμhierousalēmJerusalem[Hiel]ἐν en
_PREPἐνenin/on/amongwithδυνάμει dunamei
_N-DSFδύναμιςdunamispower[₃forceβαρείᾳ bareia
_A-DSFβαρύςbarusweighty₂heavyσφόδρα,     sfodra
_ADVσφόδραsfodravery₁an exceedingly],καὶ kai
_CONJκαίkaiandandκάμηλοι kamēloi
_N-NPFκάμηλοςkamēloscamelcamelsαἴρουσαι airousai
_V-PAPRPαἴρωairōto take upliftingἡδύσματα hēdusmata
_N-APNstrong:GN-APNstrong:GN-APNstrong:GN-APN καὶ kai
_CONJκαίkaiandandχρυσὸν chruson
_A-ASMχρυσόςchrusosgold[to pervert]πολὺν polun
_A-ASMπολύςpolusmuch₂muchσφόδρα sfodra
_ADVσφόδραsfodravery₁exceedingly],καὶ kai
_CONJκαίkaiandandλίθον lithon
_N-ASMλίθοςlithosstone[₃stoneτίμιον,     timion
_A-ASMτίμιοςtimiosprecious₂valuableκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndεἰσῆλθεν eisēlthen
_V-AAI-3Sεἰσέρχομαιeiserchomaito enter[rejoicing]πρὸς pros
_PREPπρόςprosto/withtoΣαλωμων salōmōn
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἐλάλησεν elalēsen
_V-AAI-3Sλαλέωlaleōto speakshe spokeαὐτῷ autō
_D-DSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]πάντα,     panta
_A-APNπᾶςpasallallὅσα hosa
_A-APNὅσοςhososjust as/how muchas many asἦν ēn
_V-IAI-3Sἦνēnwas[pledge]ἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginτῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/who καρδίᾳ kardia
_N-DSFκαρδίαkardiahearther heart.αὐτῆς.     autēs
_D-GSFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]  3 Tłum. GrEn. Толк. I odpowiedział jej Salomon na wszystkie pytania, które przedłożyła; nie było mowy, która by królowi mogła być tajna, żeby jej nie odpowiedział.И объяснил ей Соломон все слова ее, и не было ничего незнакомого царю, чего бы он не изъяснил ей. И# возвэсти2 є4й соломHнъ вс‰ глаг0лы є3S: и3 не бЁ сл0во презрёно t царS, є3г0же не возвэсти2 є4й. 10,3Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἀπήγγειλεν apēngeilen
_V-AAI-3Sἀπαγγέλλωapangellōto announce[₂explainedαὐτῇ autē
_D-DSFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]Σαλωμων salōmōn
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI πάντας pantas
_A-APMπᾶςpasallallτοὺς tous
_T-APMὁhothe/this/whotheλόγους logous
_N-APMλόγοςlogoswordwordsαὐτῆς·     autēs
_D-GSFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]οὐκ ouk
_ADVοὐounoThere was notἦν ēn
_V-IAI-3Sἦνēnwas[pledge]λόγος logos
_N-NSMλόγοςlogosworda wordπαρεωραμένος pareōramenos
_V-RMPRSstrong:GV-RMPRSstrong:GV-RMPRSstrong:GV-RMPRS παρὰ para
_PREPπαράparafrom/with/beside[Lebanon]τοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/whotheβασιλέως,     basileōs
_N-GSMβασιλεύςbasileuskingkingὃν hon
_R-ASMὅς, ἥhhos ēwhichwhichοὐκ ouk
_ADVοὐounohe did notἀπήγγειλεν apēngeilen
_V-AAI-3Sἀπαγγέλλωapangellōto announceexplainαὐτῇ.     autē
_D-DSFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]  4 Tłum. GrEn. Толк. A gdy ujrzała królowa Saby wszystką mądrośćИ увидела царица Савская всю мудрость Соломона и дом, который он построил, И# ви1дэ цари1ца сaвска вeсь смhслъ соломHнь и3 д0мъ є3г0же создA, 10,4Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndεἶδεν eiden
_V-AAI-3Sεἴδωeidōto know[₃beheldβασίλισσα basilissa
_N-NSFβασίλισσαbasilissaqueen₁ queenΣαβα saba
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI πᾶσαν pasan
_A-ASFπᾶςpasallallφρόνησιν fronēsin
_N-ASFφρόνησιςfronēsisunderstandingintellectΣαλωμων salōmōn
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI καὶ kai
_CONJκαίkaiandandτὸν ton
_T-ASMὁhothe/this/whotheοἶκον,     oikon
_N-ASMοἶκοςoikoshousehouseὃν hon
_R-ASMὅς, ἥhhos ēwhichwhichᾠκοδόμησεν,     ōkodomēsen
_V-AAI-3Sοἰκοδομέωoikodomeōto buildhe built,  5 Tłum. GrEn. Толк. Salomona i dom, który zbudował, i potrawy stołu jego, i mieszkania sług, i porządki służących, i ubiory ich, i podczaszych, i całopalenia, które ofiarował w domu Pańskim, nie stawało jej wigcej ducha.и пищу за столом его, и жилище рабов его, и стройность слуг его, и одежду их, и виночерпиев его, и всесожжения его, которые он приносил в храме Господнем. И не могла она более удержаться и3 снBди соломw6ни, и3 жили6ща nтрокHвъ є3гw2, и3 предстоsніе служaщихъ є3мY, и3 њблачeніе є3гw2, и3 віночeрпцы є3гw2, и3 всесожжє1ніz є3гw2, ±же приношaше во хрaмэ гDни, и3 внЁ себє2 бhсть, 10,5Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandandτὰ ta
_T-APNὁhothe/this/whotheβρώματα brōmata
_N-APNβρῶμαbrōmafoodfoodsΣαλωμων salōmōn
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI καὶ kai
_CONJκαίkaiandandτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/whotheκαθέδραν kathedran
_N-ASFκαθέδραkathedraseatformπαίδων paidōn
_N-GPMπαῖςpaischildof his servants,αὐτοῦ autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/whotheστάσιν stasin
_N-ASFστάσιςstasisuprising[Egypt]λειτουργῶν leitourgōn
_N-GPMλειτουργέωleitourgeōto minister[Igal]αὐτοῦ autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandτὸν ton
_T-ASMὁhothe/this/who ἱματισμὸν himatismon
_N-ASMἱματισμόςhimatismosclothingtheir clothes,αὐτοῦ autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandτοὺς tous
_T-APMὁhothe/this/who οἰνοχόους oinochoous
_N-APMstrong:GN-APMstrong:GN-APMstrong:GN-APM αὐτοῦ autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/who ὁλοκαύτωσιν holokautōsin
_N-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASF αὐτοῦ,     autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἣν hēn
_R-ASFἦνēnwas[pledge]ἀνέφερεν aneferen
_V-IAI-3Sἀναφέρωanaferōto carry uphe offeredἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginοἴκῳ oikō
_N-DSMοἶκοςoikoshousehouseκυρίου,     kuriou
_N-GSMκύριοςkurioslordof lord;καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἐξ ex
_PREPἐκekof/from[₂besideἑαυτῆς heautēs
_D-GSFἑαυτοῦheautoumy/your/him-self₃herselfἐγένετο.     egeneto
_V-AMI-3Sγίνομαιginomaito be₁she was].  6 Tłum. GrEn. Толк. I rzekła do króla: “Prawdziwa jest mowa, którą słyszałamи сказала царю: верно то, что я слышала в земле своей о делах твоих и о мудрости твоей; и3 речE къ соломHну царю2: и4стинна сyть словесA, ±же слhшахъ въ земли2 моeй, 10,6Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndεἶπεν eipen
_V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto sayshe saidπρὸς pros
_PREPπρόςprosto/withtoτὸν ton
_T-ASMὁhothe/this/who βασιλέα basilea
_N-ASMβασιλεύςbasileuskingkingΣαλωμων salōmōn
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI Ἀληθινὸς alēthinos
_A-NSMἀληθινόςalēthinostrue[₃ trueὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/who₁Theλόγος,     logos
_N-NSMλόγοςlogosword₂word]ὃν hon
_R-ASMὅς, ἥhhos ēwhichwhichἤκουσα ēkousa
_V-AAI-1Sἀκούωakouōto hearI heardἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginτῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/who γῇ gē
_N-DSFγῆgēearthmy landμου mou
_P-GSμοῦmouof me[Jesimiel]περὶ peri
_PREPπερίperiaboutconcerningτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/whotheλόγου logou
_N-GSMλόγοςlogoswordwordσου,     sou
_P-GSσοῦsouyou[guard]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandπερὶ peri
_PREPπερίperiaboutconcerningτῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/who φρονήσεώς fronēseōs
_N-GSFφρόνησιςfronēsisunderstandingyour intellect.σου sou
_P-GSσοῦsouyou[guard]  7 Tłum. GrEn. Толк. w ziemi mojej o mowach twoich i o mądrości twej; a nie wierzyłam tym, którzy mi powiadali, aż sama przyjechałam í oglądałam oczyma swymi, i poznałam, że mi i połowy nie powiedziano. Większa jest mądrość twoja i dzieła twoje, niźli sława, którą słyszałam.но я не верила словам, доколе не пришла, и не увидели глаза мои: и вот, мне и в половину не сказано; мудрости и богатства у тебя больше, нежели как я слышала. њ словесёхъ твои1хъ и3 њ смhслэ твоeмъ: и3 не ћхъ вёры глаг0лющымъ ми2, д0ндеже пріид0хъ сёмw, и3 ви1дэста џчи мои2: и3 сE, нёсть ни п0лъ тогw2, ћкоже ми2 повёдаша: приложи1лъ є3си2 премyдрость и3 благ†z къ си6мъ пaче всsкагw слyха, є3г0же слhшахъ въ земли2 моeй: 10,7Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndοὐκ ouk
_ADVοὐounoI did notἐπίστευσα episteusa
_V-AAI-1Sπιστεύωpisteuōto trust (in)trustτοῖς tois
_T-DPMὁhothe/this/whoin theλαλοῦσίν lalousin
_V-PAI-3Pλαλέωlaleōto speak[to cry]μοι,     moi
_P-DSμοίmoito me[to dwell]ἕως heōs
_PREPἕωςheōsuntiluntilὅτου hotou
_RI-GSNὅτουhotouuntil[to tend vineyards]παρεγενόμην paregenomēn
_V-AMI-1Sπαραγίνομαιparaginomaito comeI cameκαὶ kai
_CONJκαίkaiandandἑωράκασιν heōrakasin
_V-RAI-3Pὁράωhoraōto see[₂have seenοἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/who ὀφθαλμοί ofthalmoi
_N-NPMὀφθαλμόςofthalmoseye₁my eyes].μου,     mou
_P-GSμοῦmouof me[Jesimiel]καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἰδοὺ idou
_INJἰδούidoulook!behold,οὐκ ouk
_ADVοὐounoit is notἔστιν estin
_V-PAI-3Sἐστίestihe is[to sacrifice]τὸ to
_T-ASNὁhothe/this/whotheἥμισυ hēmisu
_A-ASNἥμισυςhēmisushalfhalfκαθὼς kathōs
_ADVκαθώςkathōsas/just asasἀπήγγειλάν apēngeilan
_V-AAI-3Pἀπαγγέλλωapangellōto announcethey reportedμοι,     moi
_P-DSμοίmoito me[to dwell]προστέθεικας prostetheikas
_V-RAI-2Sπροστίθημιprostithēmito add (to)You have addedἀγαθὰ agatha
_A-APNἀγαθόςagathosgood-doergoodπρὸς pros
_PREPπρόςprosto/with[Mezahab]αὐτὰ auta
_D-APNαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἐπὶ epi
_PREPἐπίepiupon/to/againstoverπᾶσαν pasan
_A-ASFπᾶςpasallallτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/whotheἀκοήν,     akoēn
_N-ASFἀκοήakoēhearingreportἣν hēn
_R-ASFἦνēnwas[pledge]ἤκουσα ēkousa
_V-AAI-1Sἀκούωakouōto hearI heardἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginτῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/who γῇ gē
_N-DSFγῆgēearthmy land.μου·     mou
_P-GSμοῦmouof me[Jesimiel]  8 Tłum. GrEn. Толк. Szczęśliwi mężowie twoi i szezęśliwi słudzy twoi, którzy stoją przed tobą zawsze i słuchają mądrości twojej.Блаженны люди твои и блаженны сии слуги твои, которые всегда предстоят пред тобою и слышат мудрость твою! блажє1нны жєны2 тво‰, блажeни џтроцы твои2 сjи, и5же предстоsтъ пред8 тоб0ю всегдA, слhшаще всsкій смhслъ тв0й: 10,8Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPμακάριαι makariai
_A-NPFμακάριοςmakariosblessedBlessedαἱ hai
_T-NPFὁhothe/this/who γυναῖκές gunaikes
_N-NPFγυνήgunēwomanyour wives,σου,     sou
_P-GSσοῦsouyou[guard]μακάριοι makarioi
_A-NPMμακάριοςmakariosblessedblessedοἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/who παῖδές paides
_N-NPMπαῖςpaischild[₂your servantsσου·     sou
_P-GSσοῦsouyou[guard]οὗτοι houtoi
_D-NPMοὗτοςhoutosthis/he/she/it₁these]οἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/who παρεστηκότες parestēkotes
_V-RAPRPπαρίστημιparistēmito stand bystandingἐνώπιόν enōpion
_PREPἐνώπιονenōpionbeforebeforeσου sou
_P-GSσοῦsouyou[guard]δι'     di
_PREPδιάdiathrough/because of[enclosure]ὅλου holou
_A-GSMὅλοςholosall[darkness]οἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/whothe onesἀκούοντες akouontes
_V-PAPRPἀκούωakouōto hearhearingπᾶσαν pasan
_A-ASFπᾶςpasall[tongue]τὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/who φρόνησίν fronēsin
_N-ASFφρόνησιςfronēsisunderstandingyour intellect.σου sou
_P-GSσοῦsouyou[guard]  9 Tłum. GrEn. Толк. Niech będzie błogosławiony Pan, Bóg twój, któremuś się upodobał i posadził cię na stolicy izraelskiej, przeto że Pan umiłował Izraela na wieki, i ustanowił cię królem, abyś czynił sąd i sprawiedliwość!”Да будет благословен Господь Бог твой, Который благоволил посадить тебя на престол Израилев! Господь, по вечной любви Своей к Израилю, поставил тебя царем, творить суд и правду. бyди гDь бGъ тв0й блгcвeнъ, и4же восхотЁ тS дaти на прест0лъ ї}левъ, понeже возлюби2 гDь ї}лz ўтверди1ти во вёки и3 постaви тS царS над8 ни1ми твори1ти сyдъ въ прaвдэ и3 въ судьбaхъ и4хъ. 10,9Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPγένοιτο genoito
_V-AMO-3Sγίνομαιginomaito beMay [3beκύριος kurios
_N-NSMκύριοςkurioslord₁ lordὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/who θεός theos
_N-NSMθεόςtheosGod₂your God]σου sou
_P-GSσοῦsouyou[guard]εὐλογημένος,     eulogēmenos
_V-RMPRSεὐλογέωeulogeōto praise/blessblessingὃς hos
_R-NSMὅς, ἥhhos ēwhichwhomἠθέλησεν ēthelēsen
_V-AAI-3Sθέλωthelōto will/desirehe wantsἐν en
_PREPἐνenin/on/amongbyσοὶ soi
_P-DSσοίsoiyou[chaff]δοῦναί dounai
_V-AARδίδωμιdidōmito giveto putσε se
_P-ASσέseyou[to slip]ἐπὶ epi
_PREPἐπίepiupon/to/againstuponθρόνου thronou
_N-GSMθρόνοςthronosthronethroneΙσραηλ·     israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]διὰ dia
_PREPδιάdiathrough/because ofbecauseτὸ to
_T-ASNὁhothe/this/who ἀγαπᾶν agapan
_V-PARἀγαπάωagapaōto lovelord lovesκύριον kurion
_N-ASMκύριοςkurioslordlord lovesτὸν ton
_T-ASMὁhothe/this/who Ισραηλ israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window]στῆσαι stēsai
_V-AARἵστημιhistēmito standestablishεἰς eis
_PREPεἰςeistowardintoτὸν ton
_T-ASMὁhothe/this/who αἰῶνα aiōna
_N-ASMαἰώνaiōnan ageeon,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἔθετό etheto
_V-AMI-3Sτίθημιtithēmito placeto setσε se
_P-ASσέseyou[to slip]βασιλέα basilea
_N-ASMβασιλεύςbasileuskingkingἐπ'     ep
_PREPἐπίepiupon/to/againstoverαὐτοὺς autous
_D-APMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]τοῦ tou
_T-GSNὁhothe/this/whotheποιεῖν poiein
_V-PARποιέωpoieōto do/maketo executeκρίμα krima
_N-ASNκρίμαkrimajudgmentjudgmentἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginδικαιοσύνῃ dikaiosunē
_N-DSFδικαιοσύνηdikaiosunērighteousnessrighteousness,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginκρίμασιν krimasin
_N-DPNκρίμαkrimajudgmenttheir equity.αὐτῶν.     autōn
_D-GPMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]  10 Tłum. GrEn. Толк. Dała tedy królowi sto dwadzieścia talentów złota, i rzeczy wonnych bardzo wiele i kamieni drogich; nie przyniesiono nigdy potem tak wiele wonnych rzeczy, jak te, które dała królowa Saby królowi Salomonowi.И подарила она царю сто двадцать талантов золота и великое множество благовоний и драгоценные камни; никогда еще не приходило такого множества благовоний, какое подарила царица Савская царю Соломону. И# дадE соломHну сто2 и3 двaдесzть тал†нтъ злaта, и3 ґрwмaты мнHги ѕэлw2, и3 кaменіе драг0е: не пріид0ша є3щE таковы6z ґрwмaты во мн0жествэ, ±же дадE цари1ца сaвска царю2 соломHну. 10,10Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἔδωκεν edōken
_V-AAI-3Sδίδωμιdidōmito giveshe gaveτῷ tō
_T-DSMὁhothe/this/who Σαλωμων.     salōmōn
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ἑκατὸν hekaton
_N-NUIἑκατόνhekatonhundreda hundredεἴκοσι eikosi
_N-NUIεἴκοσιeikositwentytwentyτάλαντα talanta
_N-APNτάλαντονtalantontalenttalentsχρυσίου chrusiou
_N-GSNχρυσίονchrusiongoldof gold,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἡδύσματα hēdusmata
_N-APNstrong:GN-APNstrong:GN-APNstrong:GN-APN πολλὰ polla
_A-APNπολύςpolusmuch₂muchσφόδρα sfodra
_ADVσφόδραsfodravery₁exceedingly],καὶ kai
_CONJκαίkaiandandλίθον lithon
_N-ASMλίθοςlithosstone[₂stoneτίμιον·     timion
_A-ASMτίμιοςtimiosprecious₁valuable].οὐκ ouk
_ADVοὐounoThere had not comeἐληλύθει elēluthei
_V-RAI-3Sἔρχομαιerchomaito come/goThere had not comeκατὰ kata
_PREPκατάkataaccording toasτὰ ta
_T-APNὁhothe/this/who ἡδύσματα hēdusmata
_N-APNstrong:GN-APNstrong:GN-APNstrong:GN-APN ἐκεῖνα ekeina
_D-APNἐκεῖνοςekeinosthatthose spicesἔτι eti
_ADVἔτιetistillyetεἰς eis
_PREPεἰςeistowardinπλῆθος,     plēthos
_N-ASNπλῆθοςplēthosmultitudemultitudeἃ ha
_R-APNὅς, ἥhhos ēwhichwhichἔδωκεν edōken
_V-AAI-3Sδίδωμιdidōmito give[₃gaveβασίλισσα basilissa
_N-NSFβασίλισσαbasilissaqueen₁ queenΣαβα saba
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI τῷ tō
_T-DSMὁhothe/this/who βασιλεῖ basilei
_N-DSMβασιλεύςbasileuskingto kingσαλωμων salōmōn
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI   11 Tłum. GrEn. Толк. (Lecz i okrgty Hirama, które przynosiły złoto z Ofiru, przywiozły z Ofiru drzewa pachnącego bardzo wiele i kamieni drogich.И корабль Хирамов, который привозил золото из Офира, привез из Офира великое множество красного дерева и драгоценных камней. И# корaбль хірaмль приносsщь злaто и3з8 сwфjра, (и3) принесE древA нетє1сана мнHга ѕэлw2, и3 кaменіе драг0е. 10,11Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABP[καὶ     kai
_CONJκαίkaiandAndἡ hē
_T-NSFὁhothe/this/whotheναῦς naus
_N-NSFναῦςnausshipshipΧιραμ chiram
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ἡ hē
_T-NSFὁhothe/this/whotheαἴρουσα airousa
_V-PAPRSαἴρωairōto take upone carryingτὸ to
_T-ASNὁhothe/this/whotheχρυσίον chrusion
_N-ASNχρυσίονchrusiongoldgoldἐκ ek
_PREPἐκekof/fromfrom out ofΣουφιρ soufir
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ἤνεγκεν ēnenken
_V-AAI-3Sφέρωferōto bear/leadbroughtξύλα xula
_N-APNξύλονxulonwood[₄timbersἀπελέκητα apelekēta
_A-APNstrong:GA-APNstrong:GA-APNstrong:GA-APN πολλὰ polla
_A-APNπολύςpolusmuch₂muchσφόδρα sfodra
_ADVσφόδραsfodravery₁exceedingly],καὶ kai
_CONJκαίkaiandandλίθον lithon
_N-ASMλίθοςlithosstone[₂stoneτίμιον·     timion
_A-ASMτίμιοςtimiosprecious₁valuable].  12 Tłum. GrEn. Толк. I poczynił król z drzewa pachnącego poręcze do domu Pańskiego i do domu królewskiego, i harfy i gęśle muzykom; nie przyniesiono takiego drzewa pachnącego ani nie widziano aż do dnia dzisiejszego).И сделал царь из сего красного дерева перила для храма Господня и для дома царского, и гусли и псалтири для певцов; никогда не приходило столько красного дерева и не видано было до сего дня. И# сотвори2 цaрь дрeвомъ нетeсанымъ подпHры хрaму гDню и3 д0му царeву, и3 сопBли и3 гyсли пэвцє1мъ: не пріид0ша по сeмъ такwвaz древесA нетє1санаz на земли2, нижE ви6дэна бhша гдЁ дaже до днE сегw2. 10,12Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἐποίησεν epoiēsen
_V-AAI-3Sποιέωpoieōto do/make[₃madeὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/who₁theβασιλεὺς basileus
_N-NSMβασιλεύςbasileusking₂king]τὰ ta
_T-APNὁhothe/this/whotheξύλα xula
_N-APNξύλονxulonwood[₂timbersτὰ ta
_T-APNὁhothe/this/who ἀπελέκητα apelekēta
_A-APNstrong:GA-APNstrong:GA-APNstrong:GA-APN ὑποστηρίγματα hupostērigmata
_N-APNstrong:GN-APNstrong:GN-APNstrong:GN-APN τοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/whoof theοἴκου oikou
_N-GSMοἶκοςoikoshousehouseκυρίου kuriou
_N-GSMκύριοςkurioslordof lord,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/whotheοἴκου oikou
_N-GSMοἶκοςoikoshousehouseτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/whoof theβασιλέως basileōs
_N-GSMβασιλεύςbasileuskingking,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandνάβλας nablas
_N-APFstrong:GN-APFstrong:GN-APFstrong:GN-APF καὶ kai
_CONJκαίkaiandandκινύρας kinuras
_N-APFstrong:GN-APFstrong:GN-APFstrong:GN-APF τοῖς tois
_T-DPMὁhothe/this/whotheᾠδοῖς·     ōdois
_N-DPMὁδόςhodosroad[Pleiades]οὐκ ouk
_ADVοὐounoThere had not comeἐληλύθει elēluthei
_V-RAI-3Sἔρχομαιerchomaito come/goThere had not comeτοιαῦτα toiauta
_A-APNτοιοῦτοςtoioutossuch as thissuchξύλα xula
_N-APNξύλονxulonwood[₂timbersἀπελέκητα apelekēta
_A-APNstrong:GA-APNstrong:GA-APNstrong:GA-APN ἐπὶ epi
_PREPἐπίepiupon/to/againstuntoτῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/whotheγῆς gēs
_N-GSFγῆgēearthland,οὐδὲ oude
_CONJοὐδέoudeand notnorὤφθησάν ōfthēsan
_V-API-3Pὀπτάνομαιoptanomaito appear[to long]που pou
_ADVποῦpouwhere?[clamp]ἕως heōs
_PREPἕωςheōsuntiluntilτῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/who ἡμέρας hēmeras
_N-GSFἡμέραhēmeradaythis day.ταύτης.]     tautēs
_D-GSFοὗτοςhoutosthis/he/she/itthis day.  13 Tłum. GrEn. Толк. A król Salomon dał królowej Saby wszystko, czego chciała i żądała od niego, oprócz tego, co jej dobrowolnie darował upominkiem królewskim. Ona tedy wróciła się i odjechała do ziemi swej ze sługami swymi.И царь Соломон дал царице Савской все, чего она желала и чего просила, сверх того, что подарил ей царь Соломон своими руками. И отправилась она обратно в свою землю, она и все слуги ее. И# цaрь соломHнъ дадE цари1цэ сaвстэй вс‰, є3ли6ка восхотЁ и3 є3ли6ки проси2 ў негw2, кромЁ всёхъ, ±же дадE є4й рукaма свои1ма соломHнъ цaрь, И# возврати1сz, и3 tи1де въ зeмлю свою2, самA и3 вси2 џтроцы є3S. 10,13Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/who βασιλεὺς basileus
_N-NSMβασιλεύςbasileuskingkingΣαλωμων·     salōmōn
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ἔδωκεν edōken
_V-AAI-3Sδίδωμιdidōmito givegaveτῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/whoto theβασιλίσσῃ basilissē
_N-DSFβασίλισσαbasilissaqueenqueenΣαβα saba
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI πάντα,     panta
_A-APNπᾶςpasallallὅσα hosa
_A-APNὅσοςhososjust as/how muchas much asἠθέλησεν,     ēthelēsen
_V-AAI-3Sθέλωthelōto will/desireshe wanted,ὅσα hosa
_A-APNὅσοςhososjust as/how muchas much asᾐτήσατο,     ētēsato
_V-AMI-3Sαἰτέωaiteōto askshe asked,ἐκτὸς ektos
_PREPἕκτοςhektossixthoutsideπάντων,     pantōn
_A-GPMπᾶςpasallof allὧν hōn
_R-GPMὅς, ἥhhos ēwhichwhichδεδώκει dedōkei
_V-RAI-3Sδίδωμιdidōmito givewas givenαὐτῇ autē
_D-DSFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]διὰ dia
_PREPδιάdiathrough/because ofthroughχειρὸς cheiros
_N-GSFχείρcheirhandhandτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/who βασιλέως basileōs
_N-GSMβασιλεύςbasileuskingof kingσαλωμων salōmōn
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἀπεστράφη apestrafē
_V-API-3Sἀποστρέφωapostrefōto turn awayshe returnedκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἦλθεν ēlthen
_V-AAI-3Sἔρχομαιerchomaito come/gocameεἰς eis
_PREPεἰςeistowarduntoτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/who γῆν gēn
_N-ASFγῆgēearthher land,αὐτῆς,     autēs
_D-GSFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]αὐτὴ autē
_D-NSFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandπάντες pantes
_A-NPMπᾶςpasall[tongue]οἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/who παῖδες paides
_N-NPMπαῖςpaischildher servants.αὐτῆς.     autēs
_D-GSFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]  14 Tłum. GrEn. Толк. A była waga złota, które przychodziło Salomonowi na każdy rok sześćset sześćdziesiąt sześć talentów złota,В золоте, которое приходило Соломону в каждый год, весу было шестьсот шестьдесят шесть талантов золотых, И# бЁ вёсъ принесeннагw злaта соломHну во є3ди1но лёто шeсть сHтъ и3 шестьдесsтъ и3 шeсть тал†нтъ злaта, 10,14Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἦν ēn
_V-IAI-3Sἦνēnwas[pledge]ὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/whotheσταθμὸς stathmos
_N-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSM τοῦ tou
_T-GSNὁhothe/this/whoof theχρυσίου chrusiou
_N-GSNχρυσίονchrusiongoldgoldτοῦ tou
_T-GSNὁhothe/this/whothatἐληλυθότος elēluthotos
_V-RAPGSἔρχομαιerchomaito come/gocameτῷ tō
_T-DSMὁhothe/this/who Σαλωμων salōmōn
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginἐνιαυτῷ eniautō
_N-DSMἐνιαυτόςeniautosyear[₂yearἑνὶ heni
_A-DSMεἷςheisone₁one] --ἑξακόσια hexakosia
_A-APNἑξακόσιοιhexakosioisix hundredsix hundredΚαὶ kai
_CONJκαίkaiandandἑξήκοντα hexēkonta
_N-NUIἑξήκονταhexēkontasixtysixtyἓξ hex
_N-NUIἕξhexsixsixτάλαντα talanta
_N-APNτάλαντονtalantontalenttalentsχρυσίου chrusiou
_N-GSNχρυσίονchrusiongoldof gold,  15 Tłum. GrEn. Толк. oprócz tego, które przynosili mężowie, którzy nad dochodami byli i kupcy, i wszyscy stare rzeczy sprzedający, i wszyscy królowie arabscy i książęta ziemi.сверх того, что получаемо было от разносчиков товара и от торговли купцов, и от всех царей Аравийских и от областных начальников. кромЁ дaней t п0дданныхъ и3 t купцHвъ и3 t всёхъ царeй стрaнныхъ и3 t воев0дъ земнhхъ. 10,15Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPχωρὶς chōris
_ADVχωρίςchōriswithoutapart fromτῶν tōn
_T-GPMὁhothe/this/whotheφόρων forōn
_N-GPMφορέωforeōto wear[piece]τῶν tōn
_T-GPMὁhothe/this/whoof theὑποτεταγμένων hupotetagmenōn
_V-RMPGPὑποτάσσωhupotassōto subjectones submitting,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandτῶν tōn
_T-GPMὁhothe/this/whotheἐμπόρων emporōn
_N-GPMἔμποροςemporostrader/merchantmerchants,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandπάντων pantōn
_A-GPMπᾶςpasallallτῶν tōn
_T-GPMὁhothe/this/whotheβασιλέων basileōn
_N-GPMβασιλεύςbasileuskingkingsτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/whoof theπέραν peran
_PREPπέρανperanother sideother side ,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandτῶν tōn
_T-GPMὁhothe/this/whotheσατραπῶν satrapōn
_N-GPMstrong:GN-GPMstrong:GN-GPMstrong:GN-GPM τῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/whoof theγῆς.     gēs
_N-GSFγῆgēearthland.  16 Tłum. GrEn. Толк. Uczynił też król Salomon dwieście tarez ze złota najczystszego, sześćset syklów złota dał na blachy jednej tarczy.И сделал царь Соломон двести больших щитов из кованого золота, по шестисот сиклей пошло на каждый щит; И# сотвори2 цaрь соломHнъ три1ста к0пій златhхъ к0ванныхъ, по три1ста златhхъ во є3ди1но копіE вдёла: 10,16Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἐποίησεν epoiēsen
_V-AAI-3Sποιέωpoieōto do/make[₃madeΣαλωμων salōmōn
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI τριακόσια triakosia
_A-APNτριακόσιοιtriakosioithree hundred[consecration]δόρατα dorata
_N-APNstrong:GN-APNstrong:GN-APNstrong:GN-APN χρυσᾶ chrusa
_A-APNχρύσεοςchruseosgoldenof goldἐλατά elata
_A-APNstrong:GA-APNstrong:GA-APNstrong:GA-APN τριακόσιοι triakosioi
_A-NPMτριακόσιοιtriakosioithree hundred[consecration]χρυσοῖ chrusoi
_A-NPMχρύσεοςchruseosgoldenof goldἐπῆσαν epēsan
_V-IAI-3Pstrong:GV-IAI-3Pstrong:GV-IAI-3Pstrong:GV-IAI-3P ἐπὶ epi
_PREPἐπίepiupon/to/againstforτὸ to
_T-ASNὁhothe/this/who δόρυ doru
_N-ASNstrong:GN-ASNstrong:GN-ASNstrong:GN-ASN τὸ to
_T-ASNὁhothe/this/whotheἕν hen
_A-ASNεἰςeistoward[to strive]  17 Tłum. GrEn. Толк. I trzysta puklerzów ze złota doświadczonego: trzysta grzywien złota okrywało jeden puklerz; i zawiesił je król w domu lasu Libanu.и триста меньших щитов из кованого золота, по три мины золота пошло на каждый щит; и поставил их царь в доме из Ливанского дерева. и3 три1ста щитHвъ к0ванныхъ златhхъ, по три2 ли6тры злaта бsше на к0емждо щитЁ: и3 дадE | цaрь во хрaмъ дубрaвы лівaнскіz. 10,17Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndτριακόσια triakosia
_A-APNτριακόσιοιtriakosioithree hundredthree hundredὅπλα hopla
_N-APNὅπλονhoplonweapon[Chisloth-tabor]χρυσᾶ chrusa
_A-APNχρύσεοςchruseosgolden[branch]ἐλατά elata
_A-APNstrong:GA-APNstrong:GA-APNstrong:GA-APN τρεῖς treis
_A-NPFτρεῖς, τρίαtreis triathreeThreeμναῖ mnai
_N-NPFμνᾶmnaminaminasχρυσίου chrusiou
_N-GSNχρυσίονchrusiongoldof goldἐνῆσαν enēsan
_V-IAI-3Pἔνειμιeneimibe in[to shatter]εἰς eis
_PREPεἰςeistowardinτὸ to
_T-ASNὁhothe/this/whotheὅπλον hoplon
_N-ASNὅπλονhoplonweapon[Chisloth-tabor]τὸ to
_T-ASNὁhothe/this/who ἕν hen
_A-ASNεἰςeistoward[to strive]καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἔδωκεν edōken
_V-AAI-3Sδίδωμιdidōmito give[₃putαὐτὰ auta
_D-APNαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]εἰς eis
_PREPεἰςeistoward[to strive]οἶκον oikon
_N-ASMοἶκοςoikoshousehouseδρυμοῦ drumou
_N-GSMstrong:GN-GSMstrong:GN-GSMstrong:GN-GSM τοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/who₁theΛιβάνου.     libanou
_N-GSMλίβανοςlibanosfrankincense[Idalah]  18 Tłum. GrEn. Толк. Uczynił też król Salomon stolicę wielką ze słoniowej kości, i powlókł ją złotem żółtym bardzo.И сделал царь большой престол из слоновой кости и обложил его чистым золотом; И# сотвори2 цaрь прест0лъ t костeй слон0выхъ вeлій и3 позлати2 є3го2 злaтомъ и3скушeнымъ: 10,18Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἐποίησεν epoiēsen
_V-AAI-3Sποιέωpoieōto do/make[₃madeὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/who₁theβασιλεὺς basileus
_N-NSMβασιλεύςbasileusking₂kingθρόνον thronon
_N-ASMθρόνοςthronosthrone₆throneἐλεφάντινον elefantinon
_A-ASMἐλεφάντινοςelefantinosmade of ivory₅ivoryμέγαν megan
_A-ASMμέγαςmegasgreat₄a great],καὶ kai
_CONJκαίkaiandandπεριεχρύσωσεν periechrusōsen
_V-AAI-3Sstrong:GV-AAI-3Sstrong:GV-AAI-3Sstrong:GV-AAI-3S αὐτὸν auton
_D-ASMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]χρυσίῳ chrusiō
_N-DSNχρυσίονchrusiongold[₂goldδοκίμῳ·     dokimō
_A-DSMδόκιμοςdokimostested₁in unadulterated].  19 Tłum. GrEn. Толк. Miała ona sześć stopni, wierzeh stolicy był okrągły z tyłu, a dwie poręcze, z tej strony i z owej, dzierżące siedzenie, i dwa lwy stały przy każdej poręczy,к престолу было шесть ступеней; верх сзади у престола был круглый, и были с обеих сторон у места сиденья локотники, и два льва стояли у локотников; шeсть степeней прест0лу, и3 w4бразы тельцHвъ прест0лу созади2, и3 вeрхъ прест0ла крyглъ бЁ созади2 є3гw2, и3 рyцэ сю1ду и3 сю1ду на прест0лэ сэдaлища, и3 двA льв† стwsща при рукaхъ, 10,19Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPἓξ hex
_N-NUIἕξhexsixSixἀναβαθμοὶ anabathmoi
_N-NPMἀναβαθμόςanabathmosstairsstairsτῷ tō
_T-DSMὁhothe/this/whoto theθρόνῳ,     thronō
_N-DSMθρόνοςthronosthronethrone,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandπροτομαὶ protomai
_N-NPFstrong:GN-NPFstrong:GN-NPFstrong:GN-NPF μόσχων moschōn
_N-GPMμόσχοςmoschoscalfcalvesτῷ tō
_T-DSMὁhothe/this/whotheθρόνῳ thronō
_N-DSMθρόνοςthronosthronethrone.ἐκ ek
_PREPἐκekof/fromfromτῶν tōn
_T-GPMὁhothe/this/whoto theὀπίσω opisō
_PREPὀπίσωopisōafterbehindαὐτοῦ autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndχεῖρες cheires
_N-NPFχείρcheirhandhandἔνθεν enthen
_ADVἐνθάδεenthadein/to this place[to tread]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἔνθεν enthen
_ADVἐνθάδεenthadein/to this place[to tread]ἐπὶ epi
_PREPἐπίepiupon/to/againstuponτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/whotheτόπου topou
_N-GSMτόποςtoposplaceplaceτῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/whoof theκαθέδρας,     kathedras
_N-GSFκαθέδραkathedraseatchair,καὶ kai
_CONJκαίkaiand[desire]δύο duo
_N-NUIδύοduotwotwoλέοντες leontes
_N-NPMλέωνleōnlionlionsἑστηκότες hestēkotes
_V-RAPRPἵστημιhistēmito standstandingπαρὰ para
_PREPπαράparafrom/with/besidebyτὰς tas
_T-APFὁhothe/this/whotheχεῖρας,     cheiras
_N-APFχείρcheirhandhand .  20 Tłum. GrEn. Толк. a dwanaście młodych lwów stało na sześciu stopniach stąd i zowąd; nie uczyniono takiej roboty we wszystkich królestwach.и еще двенадцать львов стояли там на шести ступенях по обе стороны. Подобного сему не бывало ни в одном царстве. и3 дванaдесzть львы2 стоsще тY на шести2 степeнехъ сю1ду и3 сю1ду: не бsше тaкw во всsкомъ цaрствэ. 10,20Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndδώδεκα dōdeka
_N-NUIδώδεκαdōdekatwelvetwelveλέοντες leontes
_N-NPMλέωνleōnlionlionsἑστῶτες hestōtes
_V-RAPRPἵστημιhistēmito standstandingἐπὶ epi
_PREPἐπίepiupon/to/againstuponτῶν tōn
_T-GPMὁhothe/this/whotheἓξ hex
_N-NUIἕξhexsixsixἀναβαθμῶν anabathmōn
_N-GPMἀναβαθμόςanabathmosstairsstairsἔνθεν enthen
_ADVἐνθάδεenthadein/to this place[to tread]καὶ kai
_CONJκαίkaiand[desire]ἔνθεν·     enthen
_ADVἐνθάδεenthadein/to this place[to tread]οὐ ou
_ADVοὐounoThere was notγέγονεν gegonen
_V-RAI-3Sγίνομαιginomaito beThere was notοὕτως houtōs
_ADVοὕτω, οὕτωςhhoutō outōsthus(-ly)suchπάσῃ pasē
_A-DSFπᾶςpasallanyβασιλείᾳ.     basileia
_N-DSFβασιλείαbasileiakingdomkingdom.  21 Tłum. GrEn. Толк. Lecz i wszystkie naczynia, z których pijał król Salomon, były złote, wszystek sprzęt domu lasu Libanu ze złota szczerego; nie było srebra i nie miano go w żadnej cenie za dni Salomonowych,И все сосуды для питья у царя Соломона были золотые, и все сосуды в доме из Ливанского дерева были из чистого золота; из серебра ничего не было, потому что серебро во дни Соломоновы считалось ни за что; И# вси2 сосyди, и5же бsху при царЁ соломHнэ, злaти бёша, и3 ўмыв†льницы зл†ты и3 вси2 сосyди въ хрaмэ дубрaвы лівaнскіz златоков†нны: не бsше сребрA, понeже за ничто2 бЁ сребро2 во дни6 соломw6ни: 10,21Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndπάντα panta
_A-APNπᾶςpasallallτὰ ta
_T-APNὁhothe/this/whotheσκεύη skeuē
_N-APNσκεῦοςskeuosvesselvessels,τοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/whothe onesπότου potou
_N-GSMπότοςpotoscarousing[hiding-place]Σαλωμων·     salōmōn
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI χρυσᾶ chrusa
_A-APNχρύσεοςchruseosgoldengold.καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndλουτῆρες loutēres
_N-NPMstrong:GN-NPMstrong:GN-NPMstrong:GN-NPM χρυσοῖ,     chrusoi
_A-NPMχρύσεοςchruseosgoldenof gold,πάντα panta
_A-APNπᾶςpasallallτὰ ta
_T-APNὁhothe/this/who σκεύη skeuē
_N-APNσκεῦοςskeuosvesselvesselsοἴκου oikou
_N-GSMοἶκοςoikoshouseof houseδρυμοῦ drumou
_N-GSMstrong:GN-GSMstrong:GN-GSMstrong:GN-GSM τοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/whotheΛιβάνου libanou
_N-GSMλίβανοςlibanosfrankincense[Idalah]χρυσίῳ chrusiō
_N-DSNχρυσίονchrusiongold[₂of goldσυγκεκλεισμένα,     sunkekleismena
_V-RMPAPσυγκλείωsunkleiōto confine₁were completely].οὐκ ouk
_ADVοὐounothere was noἦν ēn
_V-IAI-3Sἦνēnwas[pledge]ἀργύριον,     argurion
_N-ASNἀργύριονargurionsilversilver,ὅτι hoti
_CONJὅτιhotithat/sinceforοὐκ ouk
_ADVοὐounoit was notἦν ēn
_V-IAI-3Sἦνēnwas[pledge]λογιζόμενον logizomenon
_V-PMPASλογίζομαιlogizomaito countthoughtἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginταῖς tais
_T-DPFὁhothe/this/who ἡμέραις hēmerais
_N-DPFἡμέραhēmeradaydaysσαλωμων salōmōn
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI   22 Tłum. GrEn. Толк. bo okręty królewskie z okrętami Hirama raz na trzy lata chodziły przez morze do Tarsis, przywożąc stamtąd złoto i srebro, i kość słoniową, i małpy i pawie.ибо у царя был на море Фарсисский корабль с кораблем Хирамовым; в три года раз приходил Фарсисский корабль, привозивший золото и серебро, и слоновую кость, и обезьян, и павлинов. корaбль бо fарсjйскій царю2 соломHну на м0ри съ корабли6 хірaмлими, є3ди1ною во тріeхъ лётэхъ прихождaше царeви корaбль и3з8 fарсjса и3 приношaше злaто и3 сребро2, и3 зyбы слонHвы, и3 пjfики и3 п†вы, и3 кaменіе т0ченое и3 тeсаное. 10,22Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPὅτι hoti
_CONJὅτιhotithat/sinceForναῦς naus
_N-NSFναῦςnausshipa shipΘαρσις tharsis
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI τῷ tō
_T-DSMὁhothe/this/who βασιλεῖ basilei
_N-DSMβασιλεύςbasileuskingkingἐν en
_PREPἐνenin/on/among[gold]τῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/whotheθαλάσσῃ thalassē
_N-DSFθάλασσαthalassaseaseaμετὰ meta
_PREPμετάmetawith/afterwithτῶν tōn
_T-GPMὁhothe/this/whotheνηῶν nēōn
_N-GPFναῦςnausshipshipsΧιραμ,     chiram
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI μία mia
_A-NSFεἷςheisoneOneδιὰ dia
_PREPδιάdiathrough/because of[₅everyτριῶν triōn
_A-GPNτρεῖς, τρίαtreis triathree₆threeἐτῶν etōn
_N-GPNἔτοςetosyear₇yearsἤρχετο ērcheto
_V-IMI-3Sἔρχομαιerchomaito come/go₂cameτῷ tō
_T-DSMὁhothe/this/who₃to theβασιλεῖ basilei
_N-DSMβασιλεύςbasileusking₄kingναῦς naus
_N-NSFναῦςnausship₁ship]ἐκ ek
_PREPἐκekof/fromout ofθαρσις tharsis
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI χρυσίου chrusiou
_N-GSNχρυσίονchrusiongoldgoldκαὶ kai
_CONJκαίkaiandandἀργυρίου arguriou
_N-GSNἀργύριονargurionsilversilver,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandλίθων lithōn
_N-GPMλίθοςlithosstone[₄stonesτορευτῶν toreutōn
_A-GPMstrong:GA-GPMstrong:GA-GPMstrong:GA-GPM καὶ kai
_CONJκαίkaiand₂andπελεκητῶν.     pelekētōn
_A-GPMstrong:GA-GPMstrong:GA-GPMstrong:GA-GPM   23 Tłum. GrEn. Толк. – A tak wywyższony był król Salomon nad wszystkich królów ziemi bogactwami i mądrością.Царь Соломон превосходил всех царей земли богатством и мудростью. И# возвели1чисz соломHнъ пaче всёхъ царeй земнhхъ и3 богaтствомъ и3 смhсломъ. 10,23Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἐμεγαλύνθη emegalunthē
_V-API-3Sμεγαλύνωmegalunōto magnifySolomon was magnifiedΣαλωμων salōmōn
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ὑπὲρ huper
_PREPὑπέρhuperabove/foraboveπάντας pantas
_A-APMπᾶςpasallallτοὺς tous
_T-APMὁhothe/this/whotheβασιλεῖς basileis
_N-APMβασιλεύςbasileuskingkingsτῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/whoof theγῆς gēs
_N-GSFγῆgēearthearthπλούτῳ ploutō
_N-DSMπλοῦτοςploutosrichesin richesκαὶ kai
_CONJκαίkaiandandφρονήσει.     fronēsei
_N-DSFφρόνησιςfronēsisunderstandingintellect.  24 Tłum. GrEn. Толк. A wszystka ziemia pożądała oblicza Salomona, aby słyszeć mądrość jego, którą Bóg był dał w serce jego.И все [цари] на земле искали видеть Соломона, чтобы послушать мудрости его, которую вложил Бог в сердце его. И# вси2 цaріе зeмстіи и3скaху ви1дэти лицE соломHна, є4же бы ўслhшати смhсла є3гw2, є3г0же дадE є3мY гDь въ сeрдцы є3гw2: 10,24Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndπάντες pantes
_A-NPMπᾶςpasallallβασιλεῖς basileis
_N-NPMβασιλεύςbasileuskingkingsτῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/whotheγῆς gēs
_N-GSFγῆgēearthearthἐζήτουν ezētoun
_V-IAI-3Pζητέωzēteōto seeksoughtτὸ to
_T-ASNὁhothe/this/whoof theπρόσωπον prosōpon
_N-ASNπρόσωπονprosōponfacefaceΣαλωμων salōmōn
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI τοῦ tou
_T-GSNὁhothe/this/whotheἀκοῦσαι akousai
_V-AARἀκούωakouōto hearto hearτῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/who φρονήσεως fronēseōs
_N-GSFφρόνησιςfronēsisunderstandingof his intellect,αὐτοῦ autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἧς hēs
_R-GSFὅς, ἥhhos ēwhichwhichἔδωκεν edōken
_V-AAI-3Sδίδωμιdidōmito givelord putκύριος kurios
_N-NSMκύριοςkurioslordlord putἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginτῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/who καρδίᾳ kardia
_N-DSFκαρδίαkardiahearthis heart.αὐτοῦ autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]  25 Tłum. GrEn. Толк. I przynosił mu każdy dary, naczynia srebrne i złote, szaty i oręż wojenny, rzeczy też wonne i konie, i muły na każdy rok.И они подносили ему, каждый от себя, в дар: сосуды серебряные и сосуды золотые, и одежды, и оружие, и благовония, коней и мулов, каждый год. и3 тjи приношaху кjйждо дaры сво‰, и3 сосyды зл†ты и3 срє1брzны, и3 ри6зы, ст†кти и3 слaдкwсти, и3 к0ни и3 мски2 на всsкое лёто. 10,25Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndαὐτοὶ autoi
_D-NPMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἔφερον eferon
_V-IAI-3Pφέρωferōto bear/lead₂broughtἕκαστος hekastos
_A-NSMἕκαστοςhekastoseach₁eachτὰ ta
_T-APNὁhothe/this/who δῶρα dōra
_N-APNδῶρονdōrongift₃his gifts],αὐτοῦ,     autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]σκεύη skeuē
_N-APNσκεῦοςskeuosvesselitemsχρυσᾶ chrusa
_A-APNχρύσεοςchruseosgoldenof gold,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἱματισμόν,     himatismon
_N-ASMἱματισμόςhimatismosclothingclothes,στακτὴν staktēn
_N-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASF καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἡδύσματα hēdusmata
_N-APNstrong:GN-APNstrong:GN-APNstrong:GN-APN καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἵππους hippous
_N-APMἵπποςhipposhorsehorses,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἡμιόνους,     hēmionous
_N-APFstrong:GN-APFstrong:GN-APFstrong:GN-APF τὸ to
_T-ASNὁhothe/this/who κατ'     kat
_PREPκατάkataaccording toaccording toἐνιαυτὸν eniauton
_N-ASMἐνιαυτόςeniautosyearyearἐνιαυτόν.     eniauton
_N-ASMἐνιαυτόςeniautosyearyear.  26 Tłum. GrEn. Толк. I zebrał Salomon wozy i jezdnych, i miał tysiąc czterysta wozów, a dwanaście tysięcy jezdnych, i rozmieścił ich po miastach obronnych i z królem w Jeruzalem. И набрал Соломон колесниц и всадников; у него было тысяча четыреста колесниц и двенадцать тысяч всадников; и разместил он их по колесничным городам и при царе в Иерусалиме. [И господствовал он над всеми морями от реки до земли Филистимской и до пределов Египта.] И# собрA соломHнъ колесни6цы и3 к0ни, и3 бsху соломHну четhредесzть тhсzщъ кобыли1цъ въ колєсни1цы, и3 дванaдесzть тhсzщъ к0нныхъ: и3 постaви | во градёхъ колесни1цъ, ґ (друзjи бsху) ў царS во їеrли1мэ: и3 бЁ властели1нъ всBмъ царє1мъ t рэки2 и3 до земли2 и3ноплемє1нникъ и3 до предBлъ є3гЂпта. 10,26Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἦσαν ēsan
_V-IAI-3Pἦνēnwas[pledge]τῷ tō
_T-DSMὁhothe/this/whotheΣαλωμων salōmōn
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI τέσσαρες tessares
_A-NPFτέσσαρεςtessaresfour[to pour]χιλιάδες chiliades
_N-NPFχιλιάςchiliasthousandthousandθήλειαι thēleiai
_A-NPFθῆλυςthēlusfemale[to repair]ἵπποι hippoi
_N-NPMἵπποςhipposhorse[Helbah]εἰς eis
_PREPεἰςeistoward[to strive]ἅρματα harmata
_N-APNἅρμαharmachariotchariotsκαὶ kai
_CONJκαίkaiandandδώδεκα dōdeka
_N-NUIδώδεκαdōdekatwelvetwelveχιλιάδες chiliades
_N-NPFχιλιάςchiliasthousand[merchandise]ἱππέων,     hippeōn
_N-GPMἱππεύςhippeushorsemanhorsemen.καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἔθετο etheto
_V-AMI-3Sτίθημιtithēmito placehe putαὐτὰς autas
_D-APFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginταῖς tais
_T-DPFὁhothe/this/whoof theπόλεσι polesi
_N-DPFπόλιςpoliscitycitiesτῶν tōn
_T-GPNὁhothe/this/whotheἁρμάτων harmatōn
_N-GPNἅρμαharmachariotchariots,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandμετὰ meta
_PREPμετάmetawith/afterwithτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/who[that]βασιλέως basileōs
_N-GSMβασιλεύςbasileuskingkingἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginΙερουσαλημ.     ierousalēm
_N-PRIἹερουσαλήμhierousalēmJerusalem[Hiel]και kai
_CONJκαίkaiandandην ēn
_V-IAI-3Sἦνēnwas[pledge]ηγουμενος ēgoumenos
_V-PMPRSἡγέομαιhēgeomaito govern[seed]παντων pantōn
_A-GPMπᾶςpasall[tongue]των tōn
_T-GPMὁhothe/this/who[that]βασιλεων basileōn
_N-GPMβασιλεύςbasileusking[to come (in)]απο apo
_PREPἀπόapofrom[where?]του tou
_T-GSMὁhothe/this/who[that]ποταμου potamou
_N-GSMποταμόςpotamosriver[scattering wind]και kai
_CONJκαίkaiandAndεως eōs
_PREPἕωςheōsuntil[to extinguish]γης gēs
_N-GSFγῆgēearth[tribute]αλλοφυλων allofulōn
_A-GPMἀλλόφυλοςallofulosforeigner[chains]και kai
_CONJκαίkaiandandεως eōs
_PREPἕωςheōsuntil[to extinguish]οριων oriōn
_N-GPNὅριονhorionregion[atonement]αιγυπτου aiguptou
_N-GSFΑἴγυπτοςaiguptosEgypt[reddish]  27 Tłum. GrEn. Толк. I sprawił to, że taki dostatek srebra był w jeruzalem, jak i kamienia, a cedrów dostarczył tak wiele jak sykomorów, które po polach rosną.И сделал царь серебро в Иерусалиме равноценным с простыми камнями, а кедры, по их множеству, сделал равноценными с сикоморами, растущими на низких местах. И# сложи2 цaрь злaто и3 сребро2 во їеrли1мэ ћкоже кaменіе, и3 кeдры сложи2 ћкоже черни1чіе, є4же на п0ли во мн0жествэ. 10,27Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἔδωκεν edōken
_V-AAI-3Sδίδωμιdidōmito give[₃putὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/who₁theβασιλεὺς basileus
_N-NSMβασιλεύςbasileusking₂king]τὸ to
_T-ASNὁhothe/this/whotheχρυσίον chrusion
_N-ASNχρυσίονchrusiongold[crag]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandτὸ to
_T-ASNὁhothe/this/whotheἀργύριον argurion
_N-ASNἀργύριονargurionsilversilverἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginΙερουσαλημ ierousalēm
_N-PRIἹερουσαλήμhierousalēmJerusalem[Hiel]ὡς hōs
_CONJὡςhōswhich/howasλίθους,     lithous
_N-APMλίθοςlithosstonestones,καὶ kai
_CONJκαίkaiand[desire]τὰς tas
_T-APFὁhothe/this/whotheκέδρους kedrous
_N-APFstrong:GN-APFstrong:GN-APFstrong:GN-APF ἔδωκεν edōken
_V-AAI-3Sδίδωμιdidōmito givehe putὡς hōs
_CONJὡςhōswhich/howasσυκαμίνους sukaminous
_N-APFσυκάμινοςsukaminosmulberry treesycamine treesτὰς tas
_T-APFὁhothe/this/who ἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginτῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/whotheπεδινῇ pedinē
_A-DSFstrong:GA-DSFstrong:GA-DSFstrong:GA-DSF εἰς eis
_PREPεἰςeistowardinπλῆθος.     plēthos
_N-ASNπλῆθοςplēthosmultitudemultitude.  28 Tłum. GrEn. Толк. I wywodzono dla Salomona konie z Egiptu i z Koi, albowiem kupcy królewscy kupowali z Koi, i za ustalone pieniądze przywodzili.Коней же царю Соломону приводили из Египта и из Кувы; царские купцы покупали их из Кувы за деньги. И# привождaху соломHну к0ни t є3гЂпта и3 t fекyz купцы2 цaрстіи и3 куповaху t fекyz промёною. 10,28Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἡ hē
_T-NSFὁhothe/this/whotheἔξοδος exodos
_N-NSFἔξοδοςexodosdepartureexitingτῶν tōn
_T-GPMὁhothe/this/whoof theἵππων hippōn
_N-GPMἵπποςhipposhorse[Helbah]Σαλωμων salōmōn
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ἐξ ex
_PREPἐκekof/fromfrom out ofΑἰγύπτου aiguptou
_N-GSFΑἴγυπτοςaiguptosEgypt[reddish]καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἐκ ek
_PREPἐκekof/fromfrom out ofΘεκουε,     thekoue
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ἔμποροι emporoi
_N-NPMἔμποροςemporostrader/merchantmerchantsτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/whotheβασιλέως basileōs
_N-GSMβασιλεύςbasileuskingkingἐλάμβανον elambanon
_V-IAI-3Pλαμβάνωlambanōto taketookἐκ ek
_PREPἐκekof/fromfrom out ofΘεκουε thekoue
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginἀλλάγματι·     allagmati
_N-DSNstrong:GN-DSNstrong:GN-DSNstrong:GN-DSN   29 Tłum. GrEn. Толк. A wychodził wóz czworokonny z Egiptu za sześćset syklów srebra, a koń za sto pięćdziesiąt. I tym sposobem wszyscy królowie hetejscy i syryjscy konie sprzedawali.Колесница из Египта получаема и доставляема была за шестьсот сиклей серебра, а конь за сто пятьдесят. Таким же образом они руками своими доставляли все это царям Хеттейским и царям Арамейским.И# прихождaху колєсни1цы и3з8 є3гЂпта за шeсть сHтъ срeбрєникъ, и3 к0нь за сто2 пzтьдесsтъ срeбрєникъ: тaкожде и3 ко всBмъ царє1мъ хетт‡мскимъ и3 сmр‡йскимъ по м0рю и3схождaху.10,29Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἀνέβαινεν anebainen
_V-IAI-3Sἀναβαίνωanabainōto ascendthere ascendedἡ hē
_T-NSFὁhothe/this/who ἔξοδος exodos
_N-NSFἔξοδοςexodosdeparturean exitingἐξ ex
_PREPἐκekof/fromfrom out ofΑἰγύπτου,     aiguptou
_N-GSFΑἴγυπτοςaiguptosEgypt[reddish]ἅρμα harma
_N-ASNἅρμαharmachariota chariotἀντὶ anti
_PREPἀντίantiforforἑκατὸν hekaton
_N-NUIἑκατόνhekatonhundreda hundredἀργυρίου arguriou
_N-GSNἀργύριονargurionsilverof silver,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἵππος hippos
_N-NSMἵπποςhipposhorsea horseἀντὶ anti
_PREPἀντίantiforforπεντήκοντα pentēkonta
_N-NUIπεντήκονταpentēkontafiftyfiftyἀργυρίου·     arguriou
_N-GSNἀργύριονargurionsilverof silver.καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndοὕτω houtō
_ADVοὗτοςhoutosthis/he/she/itthusπᾶσιν pasin
_A-DPMπᾶςpasallfor allτοῖς tois
_T-DPMὁhothe/this/whotheβασιλεῦσιν basileusin
_N-DPMβασιλεύςbasileuskingkingsΧεττιιν chettiin
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI καὶ kai
_CONJκαίkaiandandβασιλεῦσιν basileusin
_N-DPMβασιλεύςbasileuskingkingsΣυρίας surias
_N-GSFΣυρίαsuriaSyria[lintel]κατὰ kata
_PREPκατάkataaccording to[to dedicate]θάλασσαν thalassan
_N-ASFθάλασσαthalassasea[flatbread]ἐξεπορεύοντο.     exeporeuonto
_V-IMI-3Pἐκπορεύωekporeuōto come/go outthey came forth.