CZĘŚĆ 1 (I,1 – 6,22)ZOROBABEL I ODBUDOWA ŚWIĄTYNI Żydzi pod wodzą Zorobabela wracają do Jerozolimy. (1,1 – 4,5) I. DEKRET CYRUSA, POZWALAJĄCY ŻYDOM NA POWRÓT (1,1-11). Pozwolenie na powrót, zachęta do ofiar na rzecz wyruszających (1-4). Przygotowania do wymarszu, zwrócenie naczyń świątyni (5-7). Sassabasar (8-11). 1
Warsz.King J.11 Tłum. GrEn. Толк. Roku pierwszego Cyrusa, króla perskiego, aby wypełniło się słowo Pańskie z ust Jeremiasza, wzbudził Pan ducha Cyrusa, króla perskiego, i podniósł głos po wszystkim królestwie swym i na piśmie, mówiąc:В первый год Кира, царя Персидского, во исполнение слова Господня из уст Иеремии, возбудил Господь дух Кира, царя Персидского, и он повелел объявить по всему царству своему, словесно и письменно:
Въ лёто пeрвое кЂра царS пeрсскагw, да и3сп0лнитсz сл0во гDне t ќстъ їеремjиныхъ, воздви1же гDь дyхъ кЂра царS пeрсскагw, и3 повелЁ проповёдати во всeмъ цaрствіи своeмъ, и3 писaньми, глаг0лz:
1,1Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai CONJκαίkaiandAndἐν en PREPἐνenin/on/amonginτῷ tō T-DSNὁhothe/this/whotheπρώτῳ prōtō A-DSNSπρῶτοςprōtosfirst1first]ἔτει etei N-DSNἔτοςetosyear[2yearΚύρου kurou N-GSMstrong:GN-GSMstrong:GN-GSMstrong:GN-GSMτοῦ tou T-GSMὁhothe/this/whoβασιλέως basileōs N-GSMβασιλεύςbasileuskingkingΠερσῶν persōn N-GPMstrong:GN-GPMstrong:GN-GPMstrong:GN-GPMτοῦ tou T-GSNὁhothe/this/whotheτελεσθῆναι telesthēnai V-APRτελέωteleōto finishto initiateλόγον logon N-ASMλόγοςlogoswordwordκυρίου kuriou N-GSMκύριοςkurioslordof lordἀπὸ apo PREPἀπόapofrombyστόματος stomatos N-GSNστόμαstomamouthmouthΙερεμιου ieremiou N-GSMἹερεμίαςhieremiasJeremiah[sin]ἐξήγειρεν exēgeiren V-IAI-3Sἐξεγείρωexegeirōto raiselord awakenedκύριος kurios N-NSMκύριοςkurioslordlord awakenedτὸ to T-ASNὁhothe/this/who[that]πνεῦμα pneuma N-ASNπνεῦμαpneumaspirit/breathspiritΚύρου kurou N-GSMstrong:GN-GSMstrong:GN-GSMstrong:GN-GSMβασιλέως basileōs N-GSMβασιλεύςbasileuskingkingΠερσῶν, persōn N-GPMstrong:GN-GPMstrong:GN-GPMstrong:GN-GPMκαί kai CONJκαίkaiandAndπαρήγγειλεν parēngeilen V-AAI-3Sπαραγγέλλωparangellōto orderhe exhortedφωνὴν fōnēn N-ASFφωνήfōnēvoice/soundby a reportἐν en PREPἐνenin/on/amonginπάσῃ pasē A-DSFπᾶςpasallallβασιλείᾳ basileia N-DSFβασιλείαbasileiakingdomhis kingdom,αὐτοῦ autou D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]Καὶ kai CONJκαίkaiandandγε ge PRTγέgeindeedindeedἐν en PREPἐνenin/on/amonginγραπτῷ graptō N-DSNstrong:GN-DSNstrong:GN-DSNstrong:GN-DSNλέγων legōn V-PAPRSλέγωlegōto speaksaying,2 Tłum. GrEn. Толк. “To mówi Cyrus, król perski: Wszystkie królestwa ziemi dał mi Pan, Bóg niebieski, i ten mi rozkazał, abym mu zbudował dom w Jeruzalem, które jest w Żydowskiej ziemi.так говорит Кир, царь Персидский: все царства земли дал мне Господь Бог небесный, и Он повелел мне построить Ему дом в Иерусалиме, что в Иудее.
сі‰ глаг0летъ кЂръ цaрь пeрсскій: вс‰ ц†рства зємнaz дадE мнЁ гDь бGъ нбcный, и3 т0й повелё ми, да сози1жду є3мY д0мъ во їеrли1мэ, и4же во їудeи:
1,2Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPΟὕτως houtōs ADVοὕτω, οὕτωςhhoutō outōsthus(-ly)Thusεἶπεν eipen V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto saysaidΚῦρος kuros N-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSMβασιλεὺς basileus N-NSMβασιλεύςbasileuskingkingΠερσῶν persōn N-GPMstrong:GN-GPMstrong:GN-GPMstrong:GN-GPMΠάσας pasas A-APFπᾶςpasallAllτὰς tas T-APFὁhothe/this/whotheβασιλείας basileias N-APFβασιλείαbasileiakingdomkingdomsτῆς tēs T-GSFὁhothe/this/whotheγῆς gēs N-GSFγῆgēearthearthἔδωκέν edōken V-AAI-3Sδίδωμιdidōmito give[4gaveμοι moi P-DSμοίmoito me[to dwell]κύριος kurios N-NSMκύριοςkurioslord1 lordὁ ho T-NSMὁhothe/this/whoof theθεὸς theos N-NSMθεόςtheosGod2Godτοῦ tou T-GSMὁhothe/this/whoοὐρανοῦ, ouranou N-GSMοὐρανόςouranosheaven3of heaven].καὶ kai CONJκαίkaiandAndαὐτὸς autos D-NSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἐπεσκέψατο epeskepsato V-AMI-3Sἐπισκέπτομαιepiskeptomaito visit/care forlookedἐπ' ep PREPἐπίepiupon/to/againstuponἐμὲ eme P-ASἐμέememe[Diblaim]τοῦ tou T-GSNὁhothe/this/whoοἰκοδομῆσαι oikodomēsai V-AARοἰκοδομέωoikodomeōto buildto buildαὐτῷ autō D-DSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]οἶκον oikon N-ASMοἶκοςoikoshousea houseἐν en PREPἐνenin/on/amonginΙερουσαλημ ierousalēm N-PRIἹερουσαλήμhierousalēmJerusalem[Hiel]τῇ tē T-DSFὁhothe/this/whoἐν en PREPἐνenin/on/amonginτῇ tē T-DSFὁhothe/this/whothe oneΙουδαίᾳ. ioudaia N-DSFἸουδαίαioudaiaJudea[be wise]3 Tłum. GrEn. Толк. Kto jest między wami ze wszystkiego ludu jego? Niechaj będzie z nim Pan jego. Niech idzie do Jeruzalem, które jest w Żydowskiej ziemi, i niech buduje dom Pana, Boga izraelskiego; ten jest Bóg, który jest w Jeruzalem.Кто есть из вас, из всего народа Его, - да будет Бог его с ним, - и пусть он идет в Иерусалим, что в Иудее, и строит дом Господа Бога Израилева, Того Бога, Который в Иерусалиме.
кто2 въ вaсъ t всёхъ людjй є3гw2; и3 бyдетъ бGъ є3гw2 съ ни1мъ, и3 да взhдетъ во їеrли1мъ, и4же во їудeи, и3 да сози1ждетъ д0мъ бGу ї}леву, т0й є4сть бGъ, и4же во їеrли1мэ:
1,3Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPτίς tis I-NSMτιςtisoneWhoἐν en PREPἐνenin/on/amongamongὑμῖν humin P-DPὑμῖνhuminto you[spark]ἀπὸ apo PREPἀπόapofromofπαντὸς pantos A-GSMπᾶςpasallallτοῦ tou T-GSMὁhothe/this/whoλαοῦ laou N-GSMλαόςlaosa peoplehis people,αὐτοῦ; autou D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai CONJκαίkaiandandἔσται estai V-FMI-3Sἔσομαιesomaiwill be[Zabud]ὁ ho T-NSMὁhothe/this/whoθεὸς theos N-NSMθεόςtheosGod1his God]αὐτοῦ autou D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]μετ' met PREPμετάmetawith/afterwithαὐτοῦ, autou D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai CONJκαίkaiandThenἀναβήσεται anabēsetai V-FMI-3Sἀναβαίνωanabainōto ascendlet him ascendεἰς eis PREPεἰςeistowarduntoΙερουσαλημ]. ierousalēm N-PRIἹερουσαλήμhierousalēmJerusalem[Hiel]τὴν tēn T-ASFὁhothe/this/whoἐν en PREPἐνenin/on/amonginτῇ tē T-DSFὁhothe/this/whoΙουδαίᾳ, ioudaia N-DSFἸουδαίαioudaiaJudea[be wise]καὶ kai CONJκαίkaiandAndοἰκοδομησάτω oikodomēsatō V-AAM-3Sοἰκοδομέωoikodomeōto buildlet him buildτὸν ton T-ASMὁhothe/this/whotheοἶκον oikon N-ASMοἶκοςoikoshousehouseθεοῦ theou N-GSMθεόςtheosGodof the GodΙσραηλ israēl N-PRIἸσραήλisraēlIsrael[window][αὐτὸς autos D-NSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ὁ ho T-NSMὁhothe/this/whotheθεὸς theos N-NSMθεόςtheosGodGodὁ ho T-NSMὁhothe/this/whoἐν en PREPἐνenin/on/amonginιερουσαλημ ierousalēm N-PRIἹερουσαλήμhierousalēmJerusalem[Hiel]4 Tłum. GrEn. Толк. A wszyscy inni po wszystkich miejscach, gdziekolwiek mieszkają, niech go wspomagają mężowie z miejsca swego srebrem, złotem, majętnością i bydłem, oprócz tego, co dobrowolnie ofiarują kościołowi Bożemu, który jest w Jeruzalem.”А все оставшиеся во всех местах, где бы тот ни жил, пусть помогут ему жители места того серебром и золотом и иным имуществом, и скотом, с доброхотным даянием для дома Божия, что в Иерусалиме.
и3 всsкъ њстaвшійсz t всёхъ мёстъ, и3дёже т0й њбитaетъ, и3 да пом0гутъ є3мY мyжіе t мёста є3гw2 сребр0мъ и3 злaтомъ, и3 сос{ды и3 скwты2, съ добров0льными њбэщ†ніи (принесyтъ) въ цeрковь б9ію, ћже во їеrли1мэ.
1,4Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai CONJκαίkaiandAndπᾶς pas A-NSMπᾶςpasalleveryὁ ho T-NSMὁhothe/this/whoκαταλειπόμενος kataleipomenos V-PMPRSκαταλείπωkataleipōto leavebeing leftἀπὸ apo PREPἀπόapofromfromπάντων pantōn A-GPMπᾶςpasallallτῶν tōn T-GPMὁhothe/this/whotheτόπων, topōn N-GPMτόποςtoposplaceplacesοὗ hou ADVοὐouno[Carmi]αὐτὸς autos D-NSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]παροικεῖ paroikei V-PAI-3Sπαροικέωparoikeōbe a strangersojournedἐκεῖ, ekei ADVἐκεῖekeitherethere,καὶ kai CONJκαίkaiandandλήμψονται lēmpsontai V-FMI-3Pλαμβάνωlambanōto take[3shall take upαὐτὸν auton D-ASMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἄνδρες andres N-NPMἀνήρanērman1 menτοῦ tou T-GSMὁhothe/this/whoτόπου topou N-GSMτόποςtoposplace2of his place]αὐτοῦ autou D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἐν en PREPἐνenin/on/amongἀργυρίῳ arguriō N-DSNἀργύριονargurionsilversilverκαὶ kai CONJκαίkaiandandχρυσίῳ chrusiō N-DSNχρυσίονchrusiongoldgold,καὶ kai CONJκαίkaiandandἀποσκευῇ aposkeuē N-DSFstrong:GN-DSFstrong:GN-DSFstrong:GN-DSFκαὶ kai CONJκαίkaiand[desire]κτήνεσιν ktēnesin N-DPNκτῆνοςktēnosanimalcattle,μετὰ meta PREPμετάmetawith/afterwithτοῦ tou T-GSMὁhothe/this/whotheἑκουσίου hekousiou A-GSMἑκουσίωςhekousiōsvoluntarilyvoluntaryεἰς eis PREPεἰςeistowardforοἶκον oikon N-ASMοἶκοςoikoshousehouseτοῦ tou T-GSMὁhothe/this/whoθεοῦ theou N-GSMθεόςtheosGodof God,τοῦ tou T-GSMὁhothe/this/whothe oneἐν en PREPἐνenin/on/amongwithΙερουσαλημ. ierousalēm N-PRIἹερουσαλήμhierousalēmJerusalem[Hiel]5 Tłum. GrEn. Толк. I powstali przedniejsi z ojców, z Judy i z Beniamina, i kapłani, i Lewici, i wszelki, którego ducha Bóg wzbudził, aby pójść budować kościół Pański, który był w Jeruzalem. И поднялись главы поколений Иудиных и Вениаминовых, и священники и левиты, всякий, в ком возбудил Бог дух его, чтобы пойти строить дом Господень, который в Иерусалиме.
И# востaша кн‰зи nтeчествъ їyдиныхъ и3 веніамjнихъ и3 свzщeнницы и3 леvjти, и3 вси2, и5мже воздви1же бGъ дyхъ и4хъ, да взhдутъ созидaнію цeркве гDни, ћже во їеrли1мэ:
1,5Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai CONJκαίkaiandAndἀνέστησαν anestēsan V-AAI-3Pἀνίστημιanistēmito ariserose upἄρχοντες archontes N-NPMἄρχωνarchōnrulerrulersτῶν tōn T-GPMὁhothe/this/whoof theπατριῶν patriōn N-GPFπατριάpatriafamily linefamiliesτῷ tō T-DSMὁhothe/this/whoΙουδα iouda N-PRIἸουδάioudaJudea[dullness]καὶ kai CONJκαίkaiandandΒενιαμιν beniamin N-PRIΒενιαμίνbeniaminBenjamin[to divide]καὶ kai CONJκαίkaiandandοἱ hoi T-NPMὁhothe/this/whotheἱερεῖς hiereis N-NPMἱερεύςhiereuspriestpriests,καὶ kai CONJκαίkaiandandοἱ hoi T-NPMὁhothe/this/whotheΛευῖται, leuitai N-NPMΛευΐτηςleuitēsLevite[weary]πάντων pantōn A-GPMπᾶςpasallallὧν hōn R-GPMὅς, ἥhhos ēwhichwhichἐξήγειρεν exēgeiren V-IAI-3Sἐξεγείρωexegeirōto raiseGod awakenedὁ ho T-NSMὁhothe/this/whoθεὸς theos N-NSMθεόςtheosGod[Hadar]τὸ to T-ASNὁhothe/this/whoπνεῦμα pneuma N-ASNπνεῦμαpneumaspirit/breaththeir spiritαὐτῶν autōn D-GPMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]τοῦ tou T-GSNὁhothe/this/whotheἀναβῆναι anabēnai V-AARἀναβαίνωanabainōto ascendto ascendοἰκοδομῆσαι oikodomēsai V-AARοἰκοδομέωoikodomeōto buildto buildτὸν ton T-ASMὁhothe/this/whothe oneοἶκον oikon N-ASMοἶκοςoikoshousehouseκυρίου kuriou N-GSMκύριοςkurioslordof lord,τὸν ton T-ASMὁhothe/this/who[that]ἐν en PREPἐνenin/on/amonginΙερουσαλημ. ierousalēm N-PRIἹερουσαλήμhierousalēmJerusalem[Hiel]6 Tłum. GrEn. Толк. I wszyscy, którzy byli w okolicy, wspomogli ręce ich naczyniami srebrnymi i złotymi, majętnością, bydłem i sprzętem, oprócz tego, co z dobrej woli ofiarowali.И все соседи их вспомоществовали им серебряными сосудами, золотом, иным имуществом, и скотом, и дорогими вещами, сверх всякого доброхотного даяния для храма.
и3 вси2, и5же бsху w4крестъ, помог0ша рукaмъ и4хъ сос{ды срeбрzными, злaтомъ, потрeбными, и3 скотaми, и3 драги1ми вещми2, кромЁ добров0льныхъ.
1,6Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai CONJκαίkaiandAndπάντες pantes A-NPMπᾶςpasallallοἱ hoi T-NPMὁhothe/this/whothe onesκυκλόθεν kuklothen ADVκυκλόθενkuklothenaroundround aboutἐνίσχυσαν enischusan V-AAPASἐνισχύωenischuōto strengthenstrengthenedἐν en PREPἐνenin/on/amongχερσὶν chersin N-DPFχείρcheirhandtheir handsαὐτῶν autōn D-GPMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἐν en PREPἐνenin/on/amongwithσκεύεσιν skeuesin N-DPNσκεῦοςskeuosvesselitemsἀργυρίου, arguriou N-GSNἀργύριονargurionsilverof silver,ἐν en PREPἐνenin/on/amongwithχρυσῷ, chrusō A-DSMχρυσόςchrusosgoldgold,ἐν en PREPἐνenin/on/amongwithἀποσκευῇ aposkeuē N-DSFstrong:GN-DSFstrong:GN-DSFstrong:GN-DSFκαὶ kai CONJκαίkaiandandἐν en PREPἐνenin/on/amongwithκτήνεσιν ktēnesin N-DPNκτῆνοςktēnosanimalcattle,καὶ kai CONJκαίkaiandandἐν en PREPἐνenin/on/amongwithξενίοις xeniois N-DPNstrong:GN-DPNstrong:GN-DPNstrong:GN-DPNπάρεξ parex PREPstrong:GPREPstrong:GPREPstrong:GPREPτῶν tōn T-GPMὁhothe/this/whothe onesἐν en PREPἐνenin/on/amongwithἑκουσίοις. hekousiois A-DPMἑκουσίωςhekousiōsvoluntarilyvoluntary offerings.7 Tłum. GrEn. Толк. Król też Cyrus wyniósł naczynia kościoła Pańskiego, które był zabrał Nabuchodonozor z Jeruzalem i złożył je był w zborze boga swego.И царь Кир вынес сосуды дома Господня, которые Навуходоносор взял из Иерусалима и положил в доме бога своего, -
И# цaрь кЂръ и3знесE сосyды цeркве гDни, и5хже взS навуходон0соръ и3з8 їеrли1ма и3 положи2 ты6z въ цeркви б0га своегw2:
1,7Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai CONJκαίkaiandAndὁ ho T-NSMὁhothe/this/whoβασιλεὺς basileus N-NSMβασιλεύςbasileuskingkingΚῦρος kuros N-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSMἐξήνεγκεν exēnenken V-AAI-3Sἐκφέρωekferōto bring/carry outbrought forthτὰ ta T-APNὁhothe/this/whotheσκεύη skeuē N-APNσκεῦοςskeuosvesselitemsοἴκου oikou N-GSMοἶκοςoikoshouseof houseκυρίου, kuriou N-GSMκύριοςkurioslordof lordἃ ha R-APNὅς, ἥhhos ēwhichwhichἔλαβεν elaben V-AAI-3Sλαμβάνωlambanōto takeNebuchadnezzar tookΝαβουχοδονοσορ nabouchodonosor N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIἀπὸ apo PREPἀπόapofromfromΙερουσαλημ ierousalēm N-PRIἹερουσαλήμhierousalēmJerusalem[Hiel]καὶ kai CONJκαίkaiandandἔδωκεν edōken V-AAI-3Sδίδωμιdidōmito giveputαὐτὰ auta D-APNαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἐν en PREPἐνenin/on/amonginοἴκῳ oikō N-DSMοἶκοςoikoshousehouseθεοῦ theou N-GSMθεόςtheosGodof his god.αὐτοῦ, autou D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]8 Tłum. GrEn. Толк. A Cyrus, król perski, wyniósł je przez ręce Mitrydata, syna Gazabata, i odliczył je Sassabasarowi, książęciu judzkiemu. и вынес их Кир, царь Персидский, рукою Мифредата сокровищехранителя, а он счетом сдал их Шешбацару князю Иудину.
и3знесe же ты6z кЂръ цaрь пeрсскій рук0ю міfрідaта гасвари1нова, и3 сочтE ты6z сасавассaру кнsзю їудeйску.
1,8Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai CONJκαίkaiandAndἐξήνεγκεν exēnenken V-AAI-3Sἐκφέρωekferōto bring/carry out[5brought them outαὐτὰ auta D-APNαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]Κῦρος kuros N-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSMβασιλεὺς basileus N-NSMβασιλεύςbasileusking3kingΠερσῶν persōn N-GPMstrong:GN-GPMstrong:GN-GPMstrong:GN-GPMἐπὶ epi PREPἐπίepiupon/to/againstbyχεῖρα cheira N-ASFχείρcheirhandhandΜιθραδάτου mithradatou N-GSMstrong:GN-GSMstrong:GN-GSMstrong:GN-GSMγασβαρηνου, gasbarēnou N-GSMstrong:GN-GSMstrong:GN-GSMstrong:GN-GSMκαὶ kai CONJκαίkaiandandἠρίθμησεν ērithmēsen V-AAI-3Sἀριθμέωarithmeōto numberhe countedαὐτὰ auta D-APNαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]τῷ tō T-DSMὁhothe/this/who2theΣασαβασαρ sasabasar N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIἄρχοντι archonti N-DSMἄρχωνarchōnrulerrulerτοῦ tou T-GSMὁhothe/this/whoΙουδα. iouda N-PRIἸουδάioudaJudea[dullness]9 Tłum. GrEn. Толк. A ta jest liczba ich: Czasz złotych trzydzieści, czasz srebrnych tysiąc, nożów dwadzieścia dziewięć, И вот число их: блюд золотых тридцать, блюд серебряных тысяча, ножей двадцать девять,
И# сіE число2 и4хъ: ўмывaльницъ златhхъ три1десzть, ўмывaльницъ же срeбрzныхъ тhсzща, ножeй двaдесzть дeвzть,
1,9Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai CONJκαίkaiandAndοὗτος houtos D-NSMοὗτοςhoutosthis/he/she/itthisὁ ho T-NSMὁhothe/this/whoἀριθμὸς arithmos N-NSMἀριθμόςarithmosnumbertheir number --αὐτῶν· autōn D-GPMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ψυκτῆρες psuktēres N-NPMstrong:GN-NPMstrong:GN-NPMstrong:GN-NPMχρυσοῖ chrusoi A-NPMχρύσεοςchruseosgoldenof gold --τριάκοντα triakonta N-NUIτριάκονταtriakontathirtythirty,καὶ kai CONJκαίkaiandandψυκτῆρες psuktēres N-NPMstrong:GN-NPMstrong:GN-NPMstrong:GN-NPMἀργυροῖ arguroi A-NPMἀργύρεοςargureossilverof silver --χίλιοι, chilioi A-NPMχίλιοιchilioithousanda thousand,παρηλλαγμένα parēllagmena V-RMPAPstrong:GV-RMPAPstrong:GV-RMPAPstrong:GV-RMPAPἐννέα ennea N-NUIἐννέαenneaninenineκαὶ kai CONJκαίkaiandandεἴκοσι, eikosi N-NUIεἴκοσιeikositwentytwenty,10 Tłum. GrEn. Толк. kubków złotych trzydzieści, kubków srebrnych drugich czterysta dziesięć, innych naczyń tysiąc.чаш золотых тридцать, чаш серебряных двойных четыреста десять, других сосудов тысяча:
и3 чaшъ златhхъ три1десzть, и3 срeбрzныхъ двойнhхъ четhреста дeсzть, и3 сосyдwвъ и3нhхъ тhсzща:
1,10Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκεφφουρη keffourē N-NPNstrong:GN-NPNstrong:GN-NPNstrong:GN-NPNχρυσοῖ chrusoi A-NPMχρύσεοςchruseosgolden[branch]τριάκοντα triakonta N-NUIτριάκονταtriakontathirty[to dedicate]καὶ kai CONJκαίkaiandandἀργυροῖ arguroi A-NPMἀργύρεοςargureossilver[2 made of silverδιακόσιοι diakosioi A-NPMδιακόσιοιdiakosioitwo hundred[grain]καὶ kai CONJκαίkaiandandσκεύη skeuē N-NPNσκεῦοςskeuosvessel[2itemsἕτερα hetera A-NPNἕτεροςheterosother1other] --χίλια. chilia A-NPNχίλιοιchilioithousanda thousand.11 Tłum. GrEn. Толк. Wszystkich naczyń złotych i srebrnych pięć tysięcy czterysta, wszystko wziął Sassabasar z tymi, którzy wyszli z przesiedlenia babilońskiego do Jeruzalem.всех сосудов, золотых и серебряных, пять тысяч четыреста. Все это взял с собою Шешбацар, при отправлении переселенцев из Вавилона в Иерусалим.всёхъ сосyдwвъ златhхъ и3 срeбрzныхъ пsть тhсzщъ и3 четhреста, вс‰ взS съ соб0ю сасавассaръ t преселeніz вавmлHнскагw во їеrли1мъ.1,11Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPπάντα panta A-NPNπᾶςpasallAllτὰ ta T-NPNὁhothe/this/whotheσκεύη skeuē N-NPNσκεῦοςskeuosvesselitemsτῷ tō T-DSMὁhothe/this/whoχρυσῷ chrusō A-DSMχρυσόςchrusosgold[to pervert]καὶ kai CONJκαίkaiandandτῷ tō T-DSMὁhothe/this/whoἀργύρῳ argurō N-DSMἄργυροςargurossilver[ambush]πεντακισχίλια pentakischilia A-NPNπεντακισχίλιοιpentakischilioifive thousandfive thousandκαὶ kai CONJκαίkaiand[desire]τετρακόσια, tetrakosia A-NPNτετρακόσιοιtetrakosioifour hundredfour hundred.τὰ ta T-NPNὁhothe/this/whoTheπάντα panta A-NPNπᾶςpasallwholeἀναβαίνοντα anabainonta V-PAPASἀναβαίνωanabainōto ascend[O that!]μετὰ meta PREPμετάmetawith/afterwithΣασαβασαρ sasabasar N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIἀπὸ apo PREPἀπόapofrom[where?]τῆς tēs T-GSFὁhothe/this/who1theἀποικίας apoikias N-GSFstrong:GN-GSFstrong:GN-GSFstrong:GN-GSFἐκ ek PREPἐκekof/fromout ofΒαβυλῶνος babulōnos N-GSFΒαβυλώνbabulōnBabylon[spoil]εἰς eis PREPεἰςeistowardintoΙερουσαλημ. ierousalēm N-PRIἹερουσαλήμhierousalēmJerusalem[Hiel]
21 Z A ci są synowie krainy, którzy wyszli z pojmania, które był przeniósł Nabuchodonozor, król babiloński, do Babilonu, i wrócili się do Jeruzalem i Judy, każdy do miasta swego.2 Ci, którzy przyszli z Zorobabelem: Jozue, Nehemia, Saraja, Rahelaja, Mardochaj, Belsan, Mesfar, Begwaj, Rehum, Baana. 3 Poczet mężów ludu izraelskiego: Synów Farosa dwa tysiące stu siedemdziesięciu dwu;4 synów Sefatiasza trzystu siedemdziesięciu dwu;5 synów Areasza siedmiuset siedemdziesięciu pięciu; synów Fahat-Moaba, 6 synów Jozuego: Joab, dwa tysiące ośmiuset dwunastu; 7 synów Elama tysiąc dwustu pięćdziesięciu czterech;8 synów Zetui dziewięciuset czterdziestu pięciu; 9 synów Zachaja siedmiuset sześćdziesięciu;10 synów Baniego sześciuset czterdziestu dwu;11 synów Bebaja sześciuset dwudziestu trzech;12 synów Azgada tysiąc dwustu dwudziestu dwu;13 synów Adonikanla sześciuset sześćdziesięciu sześciu;14 synów Begwaja dwa tysiące pięćdziesięciu sześciu; 15 synów Adina czterystu pięćdziesięciu czterech;16 synów Atera, którzy byli z Ezechiasza, dziewięćdziesięciu ośmiu;17 synów Besaja trzystu dwudziestu trzech;18 synów Jory stu dwunastu;19 synów Hasuma dwustu dwudziestu trzech;20 synów Gebbar dziewięćdziesięciu pięciu;21 synów Betlejemu stu dwudziestu trzech;22 mężów Netufy pięćdziesięciu sześciu;23 mężów Anatot stu dwudziestu ośmiu;24 synów Azmawet czterdziestu dwu;25 synów Kariatiarlnl, Kefiry i Berot siedmiuset czterdziestu trzech;26 synów Ramy i Gabaa sześciuset dwudziestu jeden;27 mężów Machmas stu dwudziestu dwu; 28 mężów Betelu i Haj dwustu dwudziestu trzech;29 synów Nebo pięćdziesięciu dwu; 30 synów Megbisa stu pięćdziesięciu sześciu;31 synów Elama drugiego tysiąc dwustu pięćdziesięciu czterech;32 synów Harima trzystu dwudziestu;33 synów Lod, Hadid i Ono siedmiuset dwudziestu pięciu; 34 synów Jerycha trzystu czterdziestu pięciu;35 synów Senaa trzy tysiące sześciuset trzydziestu.36 Kapłani: synów Jadaji w domu Jozuego dziewięciuset siedemdziesięciu trzech;37 synów Emmera tysiąc pięćdziesięciu dwu;38 synów Feshura tysiąc dwustu czterdziestu siedmiu;39 synów Harima tysiąc siedemnastu. 40 – Lewici: Synów Jozuego i Kedmihela, synów Odowiasza, siedemdziesięciu czterech. – Śpiewacy:41 Synów Asafa stu dwudziestu ośmiu. 42 – Synowie wrotnych: Synowie Selluma, synowie Atera, synowie Telmona, synowie Akkuba, synowie Hatity, synowie Sobaja, wszystkich stu trzydziestu dziewięciu. 43 Natynejczycy: Synowie Sihy, synowie Hasufy,44 synowie Tabbaota, synowie Kerosa, synowie Syjai, synowie Fadona,45 synowie Lebany, synowie Hagaby, synowie Akkuba, 46 synowie Hagaba, synowie Semlaja, synowie Hanana,47 synowie Gaddela, synowie Gahera,48 synowie Raaji, synowie Rasina, synowie Nekody,49 synowie Gazama, synowie Azy, synowie Faseasza, synowie Beseego,50 synowie Aseny, synowie Munima, 51 synowie Nefusima, synowie Bakbuka, synowie Hakufy, synowie Harhura, 52 synowie Besluta, synowie Mahidy,53 synowie Harsy, synowie Berkosa, synowie Sisary, synowie Temy,54 synowie Nasji, synowie Hatify; synowie sług Salomonowych, 55 synowie Sotaja, synowie Sofereta, synowie Farudy, 56 synowie Jali, synowie Derkona,57 synowie Geddela, synowie Safatii, synowie Hatila, synowie Fochereta, którzy byli z Asebaim, 58 synowie Amiego; wszystkich Natynejezyków i synów sług Salomonowych trzystu dziewięćdziesięciu dwu.59 A ci, którzy wyszli z Telmali, Telharsy, Cherubu, Adonu i Emeru, a nie mogli wykazać domów ojców swoich i pochodzenia swego, czy z Izraela byli:60 Synów Dalaji, synów Tobiasza, synów Nekody, sześciuset pięćdziesięciu dwu.61 A z synów kapłańskich: Synowie Hobiasza, synowie Akkosa, synowie Berzellaja, który pojął z córek Berzellaja, Galaadyty, żonę, i przezwano go ich imieniem.62 Ci szukali pisma rodu swego i nie znaleźli, i zostali wyłączeni z kapłaństwa.63 I rzekł im atersata, aby nie jedli z świętego świętych, ażby powstał kapłan uczony i doskonały.64 Wszystko mnóstwo jako jeden, czterdzieści dwa tysiące trzystu sześćdziesięciu,65 oprócz sług ich i służebnic, których było siedem tysięcy trzysta trzydzieści siedem, a między nimi śpiewaków i śpiewaczek dwieście.66 Koni ich siedemset trzydzieści sześć; mułów ich dwieście czterdzieści pięć;67 wielbłądów ich czterysta trzydzieści pięć; osłów ich sześć tysięcy siedemset dwadzieścia.68 A niektórzy z przedniejszych ojców, gdy wchodzili do kościoła Pańskiego, który jest w Jeruzalem, dobrowolnie ofiarowali na dom Boży, aby go postawić na miejscu jego.69 Według możności swej dali nakład na budowanie: złota czerwonych złotych sześćdziesiąt jeden tysięcy, srebra grzywien pięć tysięcy i sto szat kapłańskich.70Zamieszkali tedy kapłani i Lewici, i część ludu, i śpiewacy, i wrotni, i Natynejczycy w miastach swych, i wszystek Izraelw miastach swych. ZBUDOWANIE OŁTARZA CAŁOPALEŃ, WZNOWIENIE OFIAR, ŚWIĘTO KUCZEK (3,1-5). 31 I już był przyszedł miesiąc siódmy, a synowie Izraelowi byli w miastach swoich; zgromadził się tedy wszystek lud jak jeden mąż do Jeruzalem.2 I powstał Jozue, syn Josedeka, i bracia jego kapłani, i Zorobabel, syn Salauela, i bracia jego, i zbudowali ołtarz Bogu Izraelowemu, aby na nim ofiarować całopalenia, jak napisano w zakonie Mojżesza, męża Bożego. 3 A ołtarz Boży postawili na podstawach jego, podczas gdy ich narody okolicznych ziem odstraszały, i ofiarowali na nim całopalenie Panu rano i wieczór. 4 I uczynili święto Kuczek, jak napisane jest, i całopalenie na każdy dzień za porządkiem według przykazania, robotę dnia w dzień jej.5 A potem całopalenie ustawiczne, tak w pierwsze dni miesiąca, jak i we wszystkie uroczyste święta Pańskie, które były poświęcone, i we wszystkie, w których dobrowolnie ofiarowano dar Panu. ZAŁOŻENIE FUNDAMENTÓW NOWEJ ŚWIĄTYNI (3,6-13). Przygotowania(6-7). Kierownicy robót (8-9). Ceremonia, sprzeczne uczucia ludu (10-13).6 Od pierwszego dnia miesiąca siódmego poczęli ofiarować całopalenie Panu; a kościół Boży jeszcze nie był założony. 7 I dali pieniądze kamieniarzom i murarzom, strawę też i picie i oliwę Sydończykom i Tyryjczykom, aby sprowadzili drzewo cedrowe z Libanu do morza Joppy wedle tego, jak Cyrus, król perski, im nakazał. 8 A roku drugiego przybycia ich do kościoła Bożego w Jeruzalem, miesiąca drugiego, zaczęli Zorobabel, syn Salatiela, i Jozue, syn Josedeka, i inni z braci ich, kapłani i Lewici, i wszyscy, którzy przyszli z pojmania do Jeruzalem, i ustanowili Lewitów od dwudziestu lat i wyżej, aby przynaglali robotę Pańską.9 I stanął Jozue i synowie jego i bracia jego, Kedmihel i synowie jego, i synowie Judy, jak jeden mąż, aby pilnować tych, którzy robili w kościele Bożym: synowie Henadada i synowie ich, i bracia ich, Lewici.-10 Gdy tedy założyli murarze podwaliny kościoła Pańskiego, stanęli kapłani w ubiorze swoim z trąbami, a Lewici, synowie Asafa, z cymbałami, aby chwalić Boga na modłę Dawida, króla izraelskiego.11 I śpiewali pieśni i wysławianie Panu: “Iż dobry, iż na wieki miłosierdzie jego nad Izraelem.”. Wszystek też lud krzyczał krzykiem wielkim, chwaląc Pana za to, iż był założony kościół Pański.12 Wielu też z kapłanów i z Lewitów, i przedniejsi z ojców, i starcy, którzy widzieli kościół pierwszy, gdy był założony, i ten kościół przed oczyma swymi, płakali głosem wielkim; a wielu, krzycząc z radości, głos podnosiło. 13 I nie mógł nikt rozróżnić głosu krzyczenia weselących się i głosu płaczu ludu, albowiem lud razem krzyczał głosem wielkim, i głos słychać było daleko. PRZERWANIE ROBÓT WSKUTEK INTRYG WROGÓW (4,1-5). 41 I usłyszeli nieprzyjaciele Judy i Bemamina, iż synowie pojmania budowali kościół Panu, Bogu Izraelowemu;2 i przystąpiwszy do Zorobabela i do przedniejszych ojców, rzekli im: “Budujmy z wami, bo tak jak i wyszukamy Boga waszego; otośmy składali ofiary od dni Asor Haddana, króla Assuru, który nas tu przyprowadził.”3 I rzekł im Zorobabel i Jozue, i inni przedniejsi ojcowie izraelscy: ” Wy nie możecie z nami budować domu Bogu naszemu, ale my tylko sami zbudujemy Panu, Bogu naszemu, jak nam rozkazał Cyrus, król perski.”4 Stało się tedy, że lud ziemi przeszkadzał rękom ludu judzkiego i niepokoił ich w budowaniu.5 I najęli przeciwko nim rajców, aby rozproszyli radę ich po wszystkie dni Cyrusa, króla perskiego, i aż do królestwa Dariusza, króla perskiego.II. Przerwanie prac nad odbudową murów miasta.(4,6-23) 1. ZA PANOWANIA ASWERA (4,6).6 A za królestwa Aswera, na początku królestwa jego, napisali skargę na obywateli judzkich i jerozolimskich. ZA PANOWANIA ARTAKSERKSESA (4,7-23). Urzędnicy perscy oskarżają Żydów przed królem (7-16). Odpowiedź króla (17-22). Wstrzymanie robót (23).7 I za dni Artakserksesa napisał Beselam, Mitrydat, i Tabeel, i inni, którzy w radzie ich byli, do Artakserksesa, króla perskiego, a list skargi napisany był po syryjsku, i czytano go językiem syryjskim. 8 Reum Beelteem i Samsaj pisarz napisali list do Jeruzalem do Artakserksesa króla, tej treści:9 “Reum Beelteem i Samsaj pisarz, i inni radni ich Dynejczycy, Afarsatachowie, Terfalczycy, Afarsejczycy, Erehuejezycy, Babilończycy, Susanechowie, Diewiowie i Elamici i inni z narodów, 10 które przeniósł Asenafar wielki i sławny, i kazał im mieszkać w miastach samaryjskich i w innych zarzecznych krainach w pokoju. 11 (Ten jest odpis listu, który posłali do niego): “Artakserksesowi królowi słudzy twoi, mężowie, którzy są za rzeką, zdrowia życzą.12 Niech będzie wiadomo królowi, iż Żydzi, którzy wyszli od ciebie do nas, przyszli do Jeruzalem, miasta buntowniczego i złego, i budują je, wywodząc mury jego i ściany łącząc.13 Teraz tedy niech będzie wiadomo królowi, iż, jeśli to miasto będzie zbudowane, a mury jego będą naprawione, podatku i cła i dochodów rocznych nie dadzą, i aż do królów ta szkoda przyjdzie.14 A my, pamiętając na sól, którąśmy w pałacu królewskim jedli, i że mamy sobie za rzecz niegodziwą patrzeć na uraz do króla, przetośmy posłali i oznajmili królowi,15 abyś poszukał w księgach historii ojców twoich, a znajdziesz napisane w kronikach i dowiesz się, iż to miasto jest miastem buntowniczym, a królom i ziemiom szkodliwym, i wojny powstają w nim od dawnych dni: dla tego i miasto samo zostało zburzone.16 Oznajmiamy królowi, iż jeśli to miasto będzie zbudowane, a mury jego będą naprawione, dzierżawy za rzeką mieć nie będziesz.”17 Słowo posłał król do Reuma Beelteema i Samsaja pisarza, i do innych, którzy w radzie ich byli, mieszkańców Samarii, i innym za rzeką, życząc zdrowia i pokoju: 18 “Skarga, którąście posłali do nas, jawnie była czytana przede mną.19 I według mojego rozkazu szukano i znaleziono, że to miasto od dawna królom się sprzeciwia, i rozruchy i walki w nim powstają;20 bo i królowie mocni byli w Jeruzalem, którzy panowali nad wszelką krainą, która jest za rzeką; daninę też, cła i dochody pobierali. 21 Przeto teraz słuchajcie wyroku: Wstrzymajcie tamtych mężów, aby to miasto nie było budowane, aż pókiby ode mnie nakazane nie było.22 Patrzcie, abyście tego niedbale nie czynili, i aby zło przeciw królom pomału nie urosło.”23 Odpis tedy wyroku Artakserksesa króla przeczytano przed Reumem Beelteemem i Samsajem pisarzem, i radą ich; i pojechali w skok do Jeruzalem do Żydów, i zabronili im ramieniem i mocą.III. Wznowienie i dokończenie robót około świątyni za Dariusza.(4,24 – 6,22) 1.WZNOWIENIE ROBÓT (4,24 – 5,2).24 Zaniechano tedy roboty około domu Pańskiego w Jeruzalem, i nie budowano aż do roku drugiego królestwa Dariusza, króla perskiego. 51 A Aggeusz prorok i Zachariasz, syn Adda, prorokowali Żydom, którzy byli w Żydowskiej ziemi i w Jeruzalem, w imię Boga izraelskiego.2 Wtedy powstali Zorobabel, syn Salatiela, i Jozue, syn Josedeka, i poczęli budować kościół Boży w Jeruzalem, a z nimi prorocy Boży, pomagając im. ODNIESIENIE SIĘ DO KRÓLA DARIUSZA (5,3-17). Wizyta i dochodzenia satrapy wraz z jego radą (3-5). List wysłany do króla (6-7) o wyniku dochodzenia (8-10): świątynia, zbudowana niegdyś przez wielkiego króla, była zburzona przez Nabuchodonozora (1 I-12); Żydzi powołują się na dekret Cyrusa, pozwalający na odbudowanie świątyni (13-17).3 Wtenczas przyszedł do nich Tatanaj, który był książęciem za rzeką, i Starbuzanaj, i radcy ich, i tak im mówili: “Kto wam doradził, żebyście ten dom budowali i mury jego naprawiali?”4 Na to im odpowiedzieliśmy, podając imiona ludzi, którzy byli sprawcami tego budowania.5 A oko Boga ich było nad starszymi Żydowskimi, i nie mogli ich powstrzymać. I uznano, żeby rzecz do Dariusza odnieść i żeby wtedy odpowiedzieli na to oskarżenie.6 – Odpis listu, który posłał Tatanaj, książę krainy za rzeką, i Starbuzanaj, i radcy jego Arfasachejczycy, którzy byli za rzeką do Dariusza króla.7 Mowa, którą mu posłali, tak była napisana: “Dariuszowi królowi pokój wszelaki.8 Niech będzie wiadomo królowi, żeśmy jeździli do Żydowskiej krainy, do domu Boga wielkiego, który z kamienia nieciosanego budują, i drzewo w ściany kładą, a tę robotę pilno wywodzą, i rośnie w ręku ich. 9 A tak pytaliśmy starszych owych, i tak rzekliśmy: Kto wam dał moc, abyście ten dom budowali i mury te naprawiali? 10 Ale o imiona ich pytaliśmy ich, abyśmy ci oznajmili; i wypisaliśmy imiona tych mężów, którzy są między nimi przedniejsi.11 A oni nam odpowiedzieli tylni słowy: My jesteśmy słudzy Boga nieba i ziemi, i budujemy kościół, który był zbudowany przed wielu laty, i który wielki król izraelski zbudował i wywiódł. 12 A gdy ojcowie nasi wzruszyli do gniewu Boga niebieskiego, dał ich w ręce Nabuchodonozora, króla babilońskiego, Chaldejczyka, dom też ten zburzył i lud jego przeniósł do Babilonu.13 A pierwszego roku Cyrusa, króla babilońskiego, Cyrus król dał wyrok, aby ten dom Boży zbudowano. 14 Bo i naczynia kościoła Bożego złote i srebrne, które Nabuchodonozor zabrał z kościoła, który był w Jeruzalem, i zaniósł je do zboru babilońskiego, wyniósł król Cyrus ze zboru babilońskiego, i dano je niejakiemu Sassabasarowi, którego też książęciem ustanowił,15i rzekł mu: Weźmij te naczynia, a idź i złóż je w kościele, który jest w Jeruzalem, a dom Boży niech będzie zbudowany na miejscu swoim.16Natenczas tedy ów Sassabasar przyszedł i założył fundamenty kościoła Bożego w Jeruzalem, i od tego czasu aż dotąd buduje się, a jeszcze nie jest skończony. 17 Teraz tedy, jeśli się zda rzecz dobra królowi, niech szukają w bibliotece królewskiej, która jest w Babilonie, czy król Cyrus rozkazał budować dom Boży w Jeruzalem, a wolę królewską w tej rzeczy niechaj do nas pośle.” PRZYCHYLNA ODPOWIEDŻ DARIUSZA (6,1-12). Poszukiwania za dekretem (1-2); jego treść (3-5); król nakazuje urzędnikom królewskim pomagać Żydom w budowie (6-12)1 Dariusz tedy król rozkazał, i szukano w bibliotece ksiąg, które były chowane w Babilonie,2 i znaleziono w Ekbatalue, która jest zamkiem w Medyjskiej krainie, księgi jedne, i takie wspomnienie było w nich napisane:3 “Roku pierwszego Cyrusa króla, Cyrus król dał wyrok, aby był zbudowany dom Boży, który jest w Jeruzalem, na miejscu, gdzieby ofiary składano, i żeby założono fundamenty, które by podtrzymywały wysokość sześćdziesięciu łokci i szerokość sześćdziesięciu łokci, 4 trzy rzędy z kamieni nieciosanych, i takież rzędy z drzewa nowego; a nakłady z domu królewskiego dane będą.5 Ale i naczynia kościoła Bożego złote i srebrne, które był Nabuchodonozor wyniósł z kościoła jerozolimskiego, a zaniósł je do Babilonu, niech będą zwrócone i odniesione do kościoła do Jeruzalem na miejsce swoje. I są też złożone w kościele Bożym.”6 “Teraz tedy, Tatanaju, książę krainy, która jest za rzeką, Starbuzanaju, i rajcy wasi Afarsachejczycy, którzyście za rzeką, 7 odstąpcie od nich daleko i dopuście, żeby był budowany tamten kościół Boży przez książęcia Żydów i przez starszych ich, aby tamten dom Boży zbudowali na swym miejscu.8 Ale i ja rozkazałem, co mają czynić tamci starsi żydowscy, aby był zbudowany dom Boży, mianowicie aby ze skarbu królewskiego, to jest z poborów, które dają z krainy za rzeką, pilnie nakłady dawano tym mężom, aby robota nie doznała przeszkody.9 A jak będzie potrzeba, i cielce i jagnięta, i koźlęta na całopalenie Bogu niebieskiemu, zboże, sól, wino i oliwę według obrządku kapłanów, którzy są w Jeruzalem, niech im dają na każdy dzień, aby w czym skargi nie było.10 A niechaj składają ofiary Bogu niebieskiemu, i niech proszą za zdrowie króla i synów jego. 11 Ode mnie tedy dekret wydano, aby każdemu człowiekowi, który by odmienił to rozkazanie, było wzięte drzewo z domu jego i było wystawione, i żeby był przybity na nim, a dom jego aby był zajęty.12 A Bóg, który chciał, aby tam mieszkało imię jego, niech rozproszy każde królestwo i lud, który by wyciągnął rękę swoją, aby się sprzeciwić i rozwalić tamten dom Boży, który jest w Jeruzalem. Ja, Dariusz, dałem rozporządzenie, które chcę, aby z pilnością było wypełnione.” DOKOŃCZENIE I POŚWIĘCENIE ŚWIĄTYNI (6,13-18).13 Tatanaj tedy, książę krainy za rzeką, i Starbuzanaj, i rada jego wedle tego, jak był rozkazał Dariusz król, z pilnością wykonali. 14 A starsi żydowscy budowali, i powodziło się im według proroctwa Aggeusza proroka i Zachariasza, syna Adda; i budowali, i wystawili za rozkazaniem Boga Izraelowego i za rozkazaniem Cyrusa i Dariusza i Artakserksesa, królów perskich.15 I wykończyli ten dom Boży do trzeciego dnia miesiąca Adar, ten jest rok szósty królestwa Dariusza króla.16 I uczynili synowie Izraelowi, kapłani i Lewici, i inni z synów wysiedlenia poświęcenie domu Bożego z radością.17 I ofiarowali na poświęcenie domu Bożego cielców sto, baranów dwieście, baranków czterysta, kozłów od kóz za grzech wszystkiego Izraela dwanaście według liczby pokoleń izraelskich. 18 I ustanowili kapłanów według porządku ich i Lewitów według zmian ich nad służbą Bożą w Jeruzalem, jak napisano w księdze Mojżeszowej. ŚWIĘTO PASCHY (6,19-22).19 I obchodzili synowie izraelscy z wysiedlenia Paschę czternastego dnia księżyca pierwszego.20 Bo się oczyścili kapłani i Lewici jak jeden: wszyscy czyści na ofiarowanie Paschy wszystkim synom wysiedlenia i braciom swym kapłanom, i sobie. 21 I jedli synowie izraelscy, którzy się wrócili z wysiedlenia i wszyscy, którzy się odłączyli ku nim od plugastwa narodów ziemi, żeby szukać Pana, Boga izraelskiego.22 I obchodzili święto Przaśników przez siedem dni z weselem; bo ich uweselił Pan i obrócił serce króla Assuru ku nim, aby pomagał rękom ich w budowaniu domu Pana, Boga Izraelowego.CZĘŚC II (7,l – 10,44) EZDRASZ I JEGO REFORMA 1. RODOWÓD EZDRASZA I JEGO PODRÓŻ DO JEROZOLIMY (7,1-10). 71 A po tych wypadkach, za królestwa Artakserksesa, króla perskiego, Ezdrasz, syn Saraji, syna Azariasza,2 syna Helkiasza, syna Selluma, syna Sadoka,3 syna Achitoba, syna Amariasza, syna Azariasza, syna Marajota,4 syna Zarahiasza, syna Ozjego, syna Bokejego,5 syna Abisuego, syna Fineesa, syna Eleazara, syna Aarona, kapłana od początku, 6 ten Ezdrasz wyszedł z Babilonu, a był on pisarzem biegłym w zakonie Mojżeszowym, który dał Pan Bóg Izraelowi; I wy-pełnił mu król, według ręki Pana, Boga jego, nad nim wszystką jego prośbę.7 I wyszli niektórzy z synów Izraela i z synów kapłańskich, i z synów lewickich, i ze śpiewaków, i z odźwiernych, i z Natynejczyków do Jeruzalem roku siódmego Artakserksesa króla. 8 I przyszli do Jeruzalem miesiąca piątego, ten jest siódmy rok króla.9 Bo pierwszego dnia miesiąca pierwszego począł wychodzić z Babilonu, a pierwszego dnia miesiąca piątego przyszedł do Jeruzalem, według ręki Boga jego dobrej nad nim.10 Bo Ezdrasz przygotował serce swe, aby szukał zakonu Pańskiego i czynił, i nauczał w Izraelu przykazania i sądu. LIST ARTAKSERKSESA Z PEŁNOMOCNICTWAMI DLA EZDRASZA. EZDRASZ DZIĘKI SKŁADA BOGU (7,11-28a).11 A ten jest odpis pisemnego rozporządzenia, które dał król Artakserkses Ezdraszowi kapłanowi, pisarzowi uczonemu w mowach i w przykazaniach Pańskich i w ustawach jego w Izraelu:12 “Artakserkses, król królów, Ezdraszowi kapłanowi, pisarzowi prawa Boga niebieskiego, wielce uczonemu, zdrowia.13 Ode mnie dekret wyszedł, aby każdy, komu by się podobało w królestwie moim z ludu izraelskiego i z kapłanów jego, i z Lewitów iść do Jeruzalem, szedł z tobą.14 Albowiem posłany jesteś od króla i od siedmiu radnych panów jego, abyś nawiedził żydowską ziemię i Jeruzalem według zakonu Boga twego, który jest w ręku twoich;15 i żebyś zaniósł srebro i złoto, które król i rada jego dobrowolnie ofiarowali Bogu Izraelowemu, którego przybytek jest w Jeruzalem.16 I wszystko srebro i złoto, którekolwiek znalazłbyś we wszystkiej ziemi Babilońskiej i lud chciałby ofiarować, i z kapłanów co by dobrowolnie ofiarowali domowi Boga swego, który jest w Jeruzalem, bezpiecznie weźmij, 17 i z tych pieniędzy z pilnością nakup cielców, baranów, baranków i obiat, i płynnych ofiar ich, i ofiaruj je na ołtarzu kościoła Boga waszego, który jest w Jeruzalem. 18 Ale i jeśli co tobie i braciom twym będzie się podobało z pozostałego srebra i złota uczynić według woli Boga waszego, czyńcie. 19 Naczynia też, które tobie dają dla służby domu Boga twego, oddaj przed oblicznością Boga w Jeruzalem. 20 Ale i inne rzeczy, których byłoby potrzeba w domu Boga twego, ilekolwiek będzie ci potrzeba wyłożyć, będzie dane ze skarbu i pieniędzy królewskich i ode mnie.21 Ja, król Artakserkses, postanowiłem i dałem dekret wszystkim stróżom skarbu publicznego, którzy są za rzeką, czegokolwiek od was żądać będzie Ezdrasz kapłan, pisarz zakonu Boga niebieskiego, 22 abyście bez omieszkania dali aż do stu talentów srebra i aż do stu korcy pszenicy, i aż do stu batów wina, i do stu batów oliwy, a soli bez miary.23 Wszystko, co należy do obrzędu Boga niebieskiego, niech będzie oddane z pilnością w domu Boga niebieskiego, by się snadź nie rozgniewał na królestwo króla i synów jego. 24 Wam też oznajmujemy o wszystkich kapłanach i Lewitach, i śpiewakach, i odźwiernych, Natynejezykach i sługach domu Boga tego, żebyście nie mieli prawa wkładać na nich cła, daniny i rocznego obroku.25 A ty, Ezdraszu, według mądrości Boga twego, która jest w ręce twojej, ustanów sędziów i urzędników, żeby sądzili wszystek lud, który jest za rzeką, to jest tych, którzy znają zakon Boga twego; ale i nieumiejętnych bezpiecznie nauczajcie.26 A każdy, który by nie pełnił zakonu Boga twego i zakonu królewskiego pilnie, będzie o nim sąd albo na śmierć, albo na wygnanie, albo na skaranie na majętności jego, albo też na więzienie.” 27 – Błogosławiony Pan, Bóg ojców naszych, który to dał w serce króla, aby wsławił dom Pański,28 który jest w Jeruzalem, a ku mnie skłonił miłosierdzie swe przed królem i radą jego, i wszystkimi możnymi książętami królewskimi!PODRÓŻ EZDRASZA (7,28b – 8,31). Ezdrasz zbiera towarzyszów podróży (28b); ich spis i liczba (8,1-14). Nad rzeką Ahawą: poszukiwania Lewitów (15-20); post i modlitwa (21-23); zebrane dary powierzone kapłanom (24-30). Wymarsz, opieka Boża w drodze (31). 29A ja umocniony ręką Pana, Boga mego, która była nade mną, zgromadziłem z Izraela przedniejszych, którzy by szli ze mną. 81 Ci tedy są przedniejsi domów i ród tych, którzy wyszli ze mną za królowania Artakserksesa króla z Babilonu:2 Z synów Fineesa: Gersom; z synów Itamara: Daniel; z synów Dawidowych:3Hattus; z synów Secheniasza, synów Farosa: Zachariasz, a z nim naliczono mężów stu pięćdziesięciu;4 z synów Fahat-Moaba: Elioenaj syn Zarehego, a z nim dwustu mężów;5 z synów Secheniasza: syn Ezechiela, a z nim trzystu mężów;6 z synów Adana: Abed, syn Jonatana,7 a z nim pięćdziesięciu mężów; z synów Alama: Izajasz, syn Ataliasza,a z nim siedemdziesięciu mężów;8 z synów Safatiasza: Zebedia, syn Michaela, a z nim osiemdziesięciu mężów;9 z synów Joaba: Obedia, syn Jahiela, a z nim dwustu osiemnastu mężów; 10 z synów Selomita: syn Josfiasza, a z nim stu sześćdziesięciu mężów; 11 z synów Bebaja: Zachariasz, syn Bebaja, a z nim dwudziestu ośmiu mężów; z synów Azgada:12 Johanan, syn Akcetana, a z nim stu dziesięciu mężów; 13 z synów Adonikama, którzy byli ostatni, a te imiona ich: Elifelet, Jehiel i Samajasz, a z nimi sześćdziesięciu mężów; 14 z synów Beguja: Utaj Zachur, a z nimi siedemdziesięciu mężów.15 A zgromadziłem ich koło rzeki, która płynie do Ahawy, i mieszkaliśmy tam trzy dni; i szukałem między ludem i kapłanami synów Lewiego, i nie znalazłem tam.16 Posłałem tedy Eliezera, Ariela, Semejasza, Elnatana, Jariba, drugiego Elnatana, Natana, Zachariasza i Mosollama, przełożonych, i Jojariba i Elnatana, mędrców. 17 I posłałem ich do Edda, który jest pierwszy w miejscu Chasfia, i włożyłem w usta ich słowa, które by mówili do Edda i do braci jego Natynejczyków w mieście Chasfia, aby nam przywiedli sługi domu Boga naszego.18 I przywiedli nam przez dobrą rękę Boga naszego nad nami, męża uczonego z synów Moholiego, syna Lewiego, syna Izraela; i Sarabiasza, i synów jego i braci jego osiemnastu;19 i Hasabiasza, a z nim Izajasza, z synów Merariego i braci jego i synów jego dwudziestu; i z Natynejczyków,20 których dał Dawid i książęta na posługi Lewitom, Natynejczyków dwustu dwudziestu. Wszyscy ci imionami swymi byli nazwani.21 – I zapowiedziałem tam post u rzeki Ahawy, abyśmy się dręczyli przed Panem, Bogiem naszym, i prosili go o drogę prostą dla siebie i dla synów naszych, i wszystkiej majętności naszej.22 Bom się wstydził prosić króla o pomoc i jezdnych, którzy by nas bronili od nieprzyjaciela na drodze, bośmy mówili królowi: “Ręka Boga naszego jest nad wszystkimi, którzy go szukają w dobroci, a panowanie jego i moc jego, i zapalczywość nad wszystkimi, którzy go opuszczają.” 23 I pościliśmy, i prosiliśmy Boga naszego o to, i powiodło się nam szczęśliwie.24 I odłączyłem z książąt kapłańskich dwunastu: Sarabiasza i Hasabiasza, a z nimi braci ich dziesięciu;25 i odważyłem im srebro i złoto i naczynia poświęcone domu Boga naszego, które ofiarował król i radni jego, i książęta jego, i wszystek Izrael z tych, którzy się byli znaleźli; 26 i odważyłem w ich ręku srebra talentów sześćset pięćdziesiąt i sto naczyń srebrnych sto talentów złota, 27 a czasz złotych dwadzieścia, które miały po tysiąc czerwonych złotych, i naczynia z miedzi jasnej bardzo dobrej dwa piękne jak złoto.28 I rzekłem im: “Wyście święci Pańscy, i naczynia święte i srebro, i złoto, które dobrowolnie jest ofiarowane Panu, Bogu ojców waszych.29 Czuwajcież i strzeżcie, a odważycie przed książętami kapłanów i Lewitów, i przed książętami domów izraelskich w Jeruzalem do skarbu domu Pańskiego.”30 I wzięli kapłani i Lewici wagę srebra i złota i naczyń, żeby odnieść do Jeruzalem do domu Boga naszego. 31 A tak ruszyliśmy od rzeki Ahawy dwunastego dnia księżyca pierwszego, aby iść do Jeruzalem; a ręka Boga naszego była nad nami, i wybawił nas z ręki nieprzyjaciela i czyhającego na drodze. PRZYBYCIE DO JEROZOLIMY, ZŁOŻENIE DARÓW, OFIARY (8,32-36).32 I przyszliśmy do Jeruzalem, i mieszkaliśmy tam trzy dni.33 A czwartego dnia odważono srebro i złoto i naczynia w domu Boga naszego przez rękę Meremota, syna Uriasza kapłana, a z nim był Eleazar, syn Fineesa, a z nimi Jozabed, syn Jozuego, i Noadaja,34 syn Bennoja, Lewici, według liczby i wagi wszystkich rzeczy; i spisano wszystką wagę w tym czasie.35 Ale i ci, którzy przyszli z pojmania, synowie przesiedlenia, ofiarowali całopalenia Bogu Izraelowemu, cielców dwanaście za wszystek lud izraelski; baranów dziewięćdziesiąt sześć, baranków siedemdziesiąt siedem, kozłów za grzech dwanaście: wszystko na całopalenie Panu.36 A wyroki królewskie oddali panom, którzy byli sprzed oblicza królewskiego, i książętom za rzeką; i wywyższyli lud i dom Boży. EZDRASZ DOWIADUJE SIĘ O MAŁŻEŃSTWACH ŻYDÓW Z CUDZOZIEMKAMI; JEGO BOLEŚĆ (9,1-4). 91 A gdy się to dokonało, przystąpili do mnie przełożeni mówiąc: “Nie odłączył się lud izraelski, kapłani i Lewici, od narodów ziem i od obrzydłości ich, to jest od Chananejczyków, Hetejczyków, Ferezejczyków, Jebuzejczyków, Ammonitów, Moabitów, Egipcjan i Amorejczyków;2 bo pojęli córki ich sobie i synom swym, i pomieszali potomstwo święte z ludźmi ziem; ręka też książąt i urzędu w tym przestępstwie pierwsza była.”3 A gdym usłyszał tę rzecz, rozdarłem płaszcz mój i suknię, i rwałem włosy na głowie mojej i brodzie i siedziałem smutny.4 I zeszli się do mnie wszyscy, którzy bali się słowa Boga Izraelowego, dla przestępstwa tych, którzy się z niewoli wrócili, a ja siedziałem smutny aż do ofiary wieczornej. MODLITWA EZDRASZA (9,5-15). O godzinie ofiary wieczornej (5). Wyznanie grzechów ludu (6-7), mimo których Bóg nie opuścił Izraela (R-9); przykazanie Boże o małżeństwach (10-12), które odtąd musi jut być zachowane (13-15).5 A w ofiarę wieczorną wstałem z utrapienia mego, a rozdarłszy płaszcz i suknię klęknąłem na kolana moje i rozciągnąłem ręce ku Panu, Bogu memu, i rzekłem: 6 “Boże mój, wstyd mi i sromam się podnieść oblicze moje do ciebie; bo nieprawości nasze rozmnożyły się nad głową naszą, 7 i grzechy nasze urosły aż do nieba od dni ojców naszych; lecz i my sami grzeszyliśmy ciężko aż do dnia tego, a przez nieprawości nasze zostaliśmy wydani my sami i królowie nasi i kapłani nasi w ręce królów ziemi i pod miecz i w niewolę, i na zawstydzenie twarzy jak i dnia tego.8 A teraz jakby trochę i na mały czas doszła prośba nasza do Pana, Boga naszego, żeby nam zostawiono ostatek i dany był kołek na miejscu jego świętym i aby oświecił oczy nasze Bóg nasz, a dał nam trochę żywota w niewoli naszej.9 Bośmy niewolnicy, a w niewoli naszej nie opuścił nas Bóg nasz, ale zwrócił ku nam miłosierdzie przed królem perskim aby nam dał żywot i wywyższył dom Boga naszego, i zbudował spustoszenia jego, i dał nam płot w Judzie i w Jeruzalem.-10 A teraz co po tym rzeczemy, Boże nasz? Bośmy opuścili przykazania twoje, 11 któreś dał w ręce sług twoich proroków, mówiąc: Ziemia, do której wchodzicie, aby ją posiąść, ziemia plugawa jest wedle plugastwa narodów i innych ziem i obrzydłości tych, którzy ją napełnili od brzegu aż do brzegu w splugawieniu swym.12 Teraz tedy córek waszych nie dajcie synom ich i córek ich nie bierzcie synom waszym, i nie szukajcie im pokoju i szczęścia aż do wieku, abyście byli umocnieni i pożywali dóbr ziemi, i żebyście mieli synów waszych dziedzicami aż na wieki.13 – A po wszystkim, co przyszło na nas dla uczynków naszych złych i dla grzechu naszego wielkiego, żeś ty, Boże nasz, wybawił nas z nieprawości naszej i dałeś nam zbawienie jak jest dziś,14 abyśmy się nie wracali i nie gwałcili przykazań twoich, i nie wstępowali w małżeństwa z narodami tych obrzydłości. Czy rozgniewałeś się na nas aż do zginienia, żebyś nam nie zostawił ostatków na wybawienie?15 Panie, Boże Izraelów! tyś jest sprawiedliwy, żeśmy zostali, żebyśmy byli wybawieni, jak to jest dnia tego. Otośmy przed tobą w przewinieniu naszym, bo nie możemy się ostać przed tobą dla tego.” REFORMA EZDRASZA (10,1-44). Lud, widząc żałość Ezdrasza, zobowiązuje się przysięgą iść za jego wskazówkami (t-6). Zwołanie zgromadzenia (7-8), które się zbiera; podsuwa się Ezdraszowi praktyczny sposób załatwienia sprawy (9-14), który zostaje przyjęty (15). Wykonanie (16-17). Wyliczenie winnych (18-44). 101 Gdy tedy tak modlił się Ezdrasz i gdy wzywał płacząc i leżał przed kościołem Bożym, zebrało się koło niego z Izraelitów bardzo wielkie zgromadzenie mężów, niewiast i dzieci, i płakał lud płaczem wielkim.2 I odpowiedział Secheniasz, syn Jehiela, z synów Elama, i rzekł Ezdraszowi: “Myśmy wystąpili przeciw Bogu naszemu i pojęliśmy żony obce z ludu ziemi; a teraz, jeśli jest za to pokuta w Izraelu,3 uczyńmy przymierze z Panem, Bogiem naszym, że porzucimy wszystkie żony i tych, którzy z tych się urodzili, według woli Pańskiej i woli tych, którzy się boją przykazania Pana, Boga naszego: niechaj będzie według zakonu!4 Wstańże! Do ciebie należy stanowić, a my będziemy z tobą. Wzmocnij się, a czyń!”5 Wstał tedy Ezdrasz i poprzysiągł książąt kapłańskich i lewickich, i wszystkiego Izraela, żeby uczynili wedle tego słowa, i przysięgli.6 I wstał Ezdrasz przed domem Bożym i poszedł do komory Johanana, syna Eliasiba, i wszedł tam, chleba nie jadł i wody nie pił, bo smucił się z powodu przestępstwa tych, którzy się z niewoli wrócili.7 I puszczono głos w Judzie i w Jeruzalem wszystkim synom przesiedlenia, aby się zgromadzili w Jeruzalem; a każdemu, 8 który by nie przyszedł za trzy dni, według uchwały książąt i starszych, miała być wzięta wszystka majętność jego, i sam miał być wyrzucony z gromady przesiedlenia. 9 Zeszli się tedy wszyscy mężowie Judzcy i Beniaminowi do Jeruzalem za trzy dni, ten jest miesiąc dziewiąty, dwudziestego dnia miesiąca; i siedział wszystek lud na placu domu Bożego, drżąc z powodu grzechu i deszczu.10 I wstał Ezdrasz kapłan, i rzekł do nich: “Wyście wystąpili i pojęliście żony obce, aby przydać do grzechu Izraela.11 A teraz dajcie chwałę Panu, Bogu ojców waszych, i uczyńcie według woli jego, i odłączcie się od narodów ziemi i od żon obcych.” 12 I odpowiedziało wszystko zgromadzenie, i rzekło głosem wielkim: “Według słowa twego do nas, tak niechaj się stanie!13 Jednak ponieważ lud jest wielki a czas dżdżysty, i nie możemy stać na dworze, a sprawa nie jest jednego dnia albo dwu (bośmy bardzo zgrzeszyli w tej rzeczy):14 niechaj będą ustanowieni przełożeni we wszystkim zgromadzeniu; a wszyscy w miastach naszych, którzy pojęli żony obce, niech przychodzą na czas postanowiony, a z nimi starsi każdego miasta i sędziowie jego, aż się odwróci gniew Boga naszego od nas dla tego grzechu.” 15 Jonatan tedy, syn Azahela i Jaasja, syn Tekuego, stanęli nad tym, a Mesollam i Sebetaj Lewici pomagali im. 16 I uczynili tak synowie przesiedlenia. I poszli Ezdrasz kapłan i mężowie przełożeni rodzin do domów ojców swoich, i wszyscy po imionach swoich, i zasiedli pierwszego dnia miesiąca dziesiątego, aby dochodzić rzeczy.16 I skończono ze wszystkimi mężami, którzy byli pojęli żony obce, do pierwszego dnia miesiąca pierwszego.18 I znaleźli się z synów kapłańskich, którzy pojęli żony obce, z synów Jozuego: synowie Josedeka i bracia jego, Maasja, Eliezer, Jarib i Godolia. 19 I dali ręce swe, że odrzucą żony swe, a za występek swój barana z owiec ofiarują. 20 A z synów Emmera: Hanani i Zebedia.21 A z synów Harima: Maasja, Elia, Semeja, Jehiel i Ozjasz. 22 A z synów Feshura: Elioenaj, Maasja, Ismael; Natanael, Jozabed i Elasa.23 I z synów Lewitów: Jozabed i Semej, i Celaja, to jest Kalita, Fataja, Juda i Eliezer.24 A ze śpiewaków: Eliasib. A z odźwiernych: Sellum, Telem i Uri. 25 I z Izraela, z synów Farosa: Remeja, Jezja, Melchia, Miamin, Eliezer, Melchia i Banea. 26 A z synów Elama: Matania, Zachariasz, Jehiel, Abdi, Jerimot i Elia. 27 A z synów Zetui: Elivenaj, Matania, Jerimut, Zabad i Aziza. 28 A z synów Bebaja: Johanan, Hanania, Zabdaj, Atalaj.29 A z synów Baniego: Mosollam, Melluch, Adaja, Jasub, Saal i Ramot.30 A z synów Fahat-Moaba: Edna i Chalal Banajas i Maasjas, Matanias, Beseleel, Bennuj i Manasse. 31 A z synów Herema: Eliezer, Jozue, Melchias, Semejas, 32 Symeon, Beniamin, Maloch, Samarias. 33 A z synów Hasoma: Matanaj, Matata, Zabad, Elifelet, Jermaj, Manasse, Semej. 34 Z synów Baniego: Maaddi,35 Amram i Uel, Baneas i Badajas, 36 Cheliau, Wania, Marimut i Eliasib, 37 Matanias, Matanaj i Jasi, Bani, Bennuj,38 Semej, Salmias, Natan, Adajas,39 Mechnedebaj, Sisaj,40 Saraj, Ezrel i Selemiau, Semeria, 41 Sellum, Amaria, Józef 42 Z synów Nebo: Jehiel, Matatias, Zabad, Zabina,43 Jeddu, Joel i Banaja.44 Ci wszyscy wzięli byli żony obce, a były pośród nich niewiasty, które porodziły synów.