MENU
Fragment:




Styl fragmentu




*Zezwalaj na cookies aby zapamiętać ustawienia

Księga Rut

Księga Rut

RUT I NOEMI (1,1-22). Głód w ziemi Judy (1a); Elimelech z Betlejem chroni się do ziemi Moab wraz z żoną i dwoma synami (1b-2). Śmierć Elimelecha (3) i dwóch jego synów (4-5). Noemi wraca do ziemi Judy (6-7) ze swoją synową Rut (8-18). Przybycie do Betlejem (19-22).
11 Za czasów jednego sędziego, gdy sędziowie byli przełożonymi, nastał głód w ziemi. I poszedł człowiek z Betlejem Judy, aby przebywać w krainie Moab, z żoną swą i dwoma synami.2 Jego zwano Elimelechem, a żonę jego Noemi, dwu zaś synów, jednego Mahalon, a drugiego Chelion; byli Efratejczykami z Betlejem Judy. I wszedłszy w krainę moabicką mieszkali tam.3 I umarł Elimelech, mąż Noemi, i została sama z synami.4 Ci pojęli za żony Moabitki, z których jedną zwano Orfa, a drugą Rut. I mieszkali tam dziesięć lat.5 I umarli obaj, to jest Mahalon i Chelion, i została niewiasta osierociała bez dwu synów i bez męża.6 I wybrała się, aby iść do ojczyzny z obiema synowemi swymi z kraju moabickiego, bo słyszała, że wejrzał Pan na lud swój i dał im żywność.7 Wyszła tedy z miejsca tułaczki swojej z obiema synowemi; a będąc już w drodze powrotnej do ziemi judzkiej, rzekła do nich:8 «Idźcie do domu matki waszej, niechaj uczyni z wami Pan miłosierdzie, jakoście czyniły z nieboszczykami i ze mną.9 Niechaj wam da znaleźć odpocznienie w domach mężów, których dostaniecie.» I pocałowała je, a one podniósłszy głos zaczęły płakać i mówić:10 «Pójdziemy z tobą do ludu twojego.»11 A ona im odpowiedziała: «Wróćcie się, córki moje, czemu idziecie ze mną? Czy mam jeszcze synów w żywocie moim, żebyście się mężów ze mnie spodziewać mogły?12 Wróćcie się, córki moje, a idźcie, bom się już zestarzała, ani się nie nadaję do związku małżeńskiego. Choćbym mogła tej nocy począć i porodzić synów,13 jeślibyście ich czekać chciały, ażby podrośli i lat młodości doszli, pierwejbyście się zestarzały, niźli za mąż wyszły. Nie chciejcie, proszę, córki moje, bo wasze utrapienie bardziej mię uciska i wyszła ręka Pańska przeciwko mnie.»14 Podniósłszy tedy głos, znowu zaczęły płakać. Orfa pocałowała świekrę i wróciła się; Rut została przy świekrze swej.15 Rzekła jej Noemi: «Oto się wróciła bratowa twoja do ludu swego i do bogów swoich, idź z nią!»16 Ona odpowiedziała: «Nie sprzeciwiaj mi się, abym cię musiała opuścić i odejść, bo gdziekolwiek się obrócisz, pójdę, a gdzie będziesz mieszkać, i ja razem mieszkać będę. Lud twój, lud mój; a Bóg twój, Bóg mój.17 Która ziemia ciebie umarłą przyjmie, na tej umrę i tamże miejsce pogrzebu otrzymam. To mi niech uczyni Pan i to niech przyczyni, jeśli nie sama śmierć mnie i ciebie rozłączy!»18 Widząc tedy Noemi, że upornym sercem umyśliła Rut z nią iść, nie chciała się sprzeciwiać ani więcej radzić, żeby się do swoich wróciła.19 I poszły razem, i przyszły do Betlejem. A gdy weszły do miasta, prędko się u wszystkich wieść rozniosła, i mówiły niewiasty: «Ta to jest Noemi!»20 A ona im rzekła: «Nie nazywajcie mnie Noemi (to jest piękna), ale mię nazywajcie Mara (to jest gorzka), bo mię gorzkością bardzo napełnił Wszechmogący.21 Wyszłam pełna, a próżną mię przywrócił Pan. Czemuż mię tedy zowiecie Noemi, skoro mię Pan poniżył, a Wszechmogący utrapił?»22 Przyszła tedy Noemi z Rut Moabitką, synową swą, z ziemi tułaczki swojej i wróciła się do Betlejem, kiedy zaczęto żąć jęczmień. NA POLU BOOZA (2,1-23). Booz, krewny Elimelecha (1); Rut przychodzi zbierać kłosy na jego polu (2-7); Booz łaskawie do niej przemawia ze względu na to, co ona zrobiła dla Noemi (8-13); każe jej posilać się wraz ze swymi sługami i poleca mieć na nią wzgląd (14-16). Powrót do Noemi (17-20). Rut chodzi na pole Booza aż do końca żniw (21-23).
21 Elimelech zaś, jej mąż, miał krewnego, człowieka możnego i wielkich bogactw, imieniem Booz.2 — I rzekła Rut Moabitka do świekry swej: «Jeśli każesz, pójdę na pole a będę zbierać kłosy, które by uszły ręki żeńców, gdziekolwiek gospodarza dla mnie przychylnego łaskę znajdę.» Ona jej odpowiedziała: «Idź, córko moja!»3 Poszła tedy i zbierała kłosy za żeńcami. I trafiło się, że owo pole miało pana, imieniem Booz, który był z rodu Elimelecha.4 A oto on sam przyszedł z Betlejem i rzekł do żeńców: «Pan z wami!» Oni mu odpowiedzieli: «Niech ci błogosławi Pan!»5 I rzekł Booz młodzieńcowi, który stał nad żeńcami: «Czyja to dziewczyna?»6 A on odpowiedział: «To jest Moabitka, która przyszła z Noemi z kraju moabickiego;7 prosiła, aby mogła zbierać kłosy pozostałe, idąc w tropy żeńców, a od poranku aż dotąd stoi na polu i ani na małą chwilę nie wróciła się do domu.»8 I rzekł Booz do Rut: «Słuchaj, córko, nie chodź na inne pole na zbieranie ani nie odchodź z tego miejsca, ale się przyłącz do dziewcząt moich,9 a gdzie żąć będą, idź za nimi, bom ja przykazał sługom moim, aby ci żaden przykry nie był. I owszem, jeśli będziesz spragniona, idź do łagwi, a pij wodę, z której piją i słudzy.»10 A ona upadłszy na oblicze swe i pokłoniwszy się do ziemi rzekła do niego: «Skądże to mnie, żem znalazła łaskę w oczach twoich i raczysz mię znać, niewiastę cudzoziemkę?»11 On jej odpowiedział: «Powiedziano mi wszystko, coś uczyniła świekrze twej po śmierci męża twego, i żeś opuściła rodziców twoich i ziemię, w której się urodziłaś, i przyszłaś do ludu, któregoś przedtem nie znała.12 Niechże ci Pan odda za uczynek twój i pełną zapłatę weźmij od Pana, Boga Izraelowego, do któregoś przyszła i pod któregoś skrzydła się uciekła.»13 Ona zaś rzekła: «Znalazłam łaskę w oczach twych, panie mój, któryś mię pocieszył i mówiłeś do serca służebnicy twej, która nie jestem podobna do jednej z dziewcząt twoich.»14 I rzekł do niej Booz: «Gdy godzina jedzenia będzie, przyjdź tu, a jedz chleb i umaczaj skibkę twoją w occie.» A tak siadła przy boku żeńców i nabrała sobie prażma, i jadła, i najadła się, a ostatek wzięła.15 A potem wstała, żeby kłosy wedle zwyczaju zbierać. I przykazał Booz sługom swoim mówiąc: «By też i żąć z wami chciała, nie brońcie jej;16 i z waszych też snopów umyślnie rzucajcie i zostawiajcie, aby bez wstydu zbierała, a zbierającej żaden niech nie łaje.»17 A tak zbierała na polu aż do wieczora; a co nazbierała, laską wybiła i wymłóciła, i znalazła jęczmienia jakoby miarę efy, to jest trzy korce.18 Niosąc to wróciła się do miasta i pokazała świekrze swojej, a nadto wyjęła i dała jej z ostatków pokarmu swego, którego się była najadła.19 I rzekła jej świekra: «Gdzieś dzisiaj zbierała i gdzieś robiła? Niech będzie błogosławiony, który się nad tobą zmiłował!» I powiedziała jej, u kogo robiła, i imię powiedziała męża, że go zwano Booz.20 Odpowiedziała jej Noemi: «Niech będzie błogosławiony od Pana, ponieważ tę samą łaskę, którą okazywał żywym, zachował i dla umarłych.» I znowu rzekła: «Krewny nasz jest ten człowiek.»21 A Rut: «To mi też rzecze, rozkazał, żebym się tak długo trzymała żeńców jego, aż wszystko zboże pożną.»22 Rzekła jej świekra: «Lepiej-ci, miła córko, żebyś z jego dziewczętami wychodziła na żniwo, aby ci się kto na cudzym polu nie sprzeciwił.»23 A tak przyłączyła się do dziewcząt Booza i tak długo z nimi żęła, aż jęczmień i pszenicę do gumien schowano. NA BOISKU BOOZA (3,1-18). Noemi planuje zaślubienie Rut Boozowi, na mocy prawa szwagrostwa (1-5). U nóg Booza (6-7). Booz popiera zamiary Rut i Noemi (8-13); odsyła Rut obdarzoną (14-15). Powrót do Noemi (16-18).
3

Warsz. King J. 31 Tłum. GrEn. Толк. A potem, gdy wróciła się do świekry swojej, usłyszała od niej: «Córko moja, poszukam ci odpocznienia i opatrzę, abyś się miała dobrze.И сказала ей Ноеминь, свекровь ее: дочь моя, не поискать ли тебе пристанища, чтобы тебе хорошо было? Речe же є4й ноеммjнь свекр0вь є3S: дщи2 (моS), не поищy ли тебЁ пок0z, да блaго ти2 бyдетъ; 3,1Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPΕἶπεν eipen
V-AAI-3S
ἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto say[4said
δὲ de
PRT
δέdethen[terror]
αὐτῇ autē
D-DSF
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
Νωεμιν nōemin
N-PRI
strong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI 

T-NSF
hothe/this/who 
πενθερὰ penthera
N-NSF
πενθεράpentheramother-in-lawher mother-in-law.
αὐτῆς autēs
D-GSF
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
Θύγατερ,     thugater
N-VSF
θυγάτηρthugatērdaughterO daughter,
οὐ ou
ADV
οὐouno[Carmi]
μὴ
ADV
μήnot[Jokmeam]
ζητήσω zētēsō
V-AAS-1S
ζητέωzēteōto seekshall I seek
σοι;     soi
P-DSF
σοίsoiyou[chaff]
ἀνάπαυσιν,     anapausin
N-ASF
ἀνάπαυσιςanapausisrestrest for you,
ἵνα hina
CONJ
ἵναhinain order that/tothat
εὖ eu
ADV
εὖeuwell/well done!a good
γένηταί genētai
V-AMS-3S
γίνομαιginomaito beshould happen
σοι soi
P-DSF
σοίsoiyou[chaff]
 
2 Tłum. GrEn. Толк. Booz ten, do którego dziewcząt na polu się przyłączyłaś, jest bliski nasz, a tej nocy na boisku jęczmień wieje.Вот, Вооз, со служанками которого ты была, родственник наш; вот, он в эту ночь веет на гумне ячмень; и3 нн7э во0зъ не ќжикъ ли нaмъ, и3дёже со nтрокови1цами є3гw2 былA є3си2; сE, т0й вёетъ на гумнЁ kчмeнь сеS н0щи: 3,2Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
νῦν nun
ADV
νῦνnunnownow,
οὐχὶ ouchi
ADV
οὐχίouchinotnot
Βοος boos
N-PRI
strong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI 
γνώριμος gnōrimos
A-NSM
strong:GA-NSMstrong:GA-NSMstrong:GA-NSM 
ἡμῶν,     hēmōn
P-GPF
ἡμῶνhēmōnof us[harm]
οὗ hou
R-GSM
οὐouno[Carmi]
ἦς ēs
V-IAI-2S
ὅς, ἥhhos ēwhichof whom
μετὰ meta
PREP
μετάmetawith/afterwith
τῶν tōn
T-GPN
hothe/this/who 
κορασίων korasiōn
N-GPN
κοράσιονkorasiongirlhis young women?
αὐτοῦ;     autou
D-GSM
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
ἰδοὺ idou
INJ
ἰδούidoulook!Behold,
αὐτὸς autos
D-NSM
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
λικμᾷ likma
V-PAI-3S
λικμάωlikmaōto crushwinnows
τὸν ton
T-ASM
hothe/this/whothe
ἅλωνα halōna
N-ASM
ἅλωνhalōnthreshing-floorthreshing-floor
τῶν tōn
T-GPF
hothe/this/whoof the
κριθῶν krithōn
N-GPF
κριθήkrithēbarleybarley
ταύτῃ tautē
D-DSF
οὗτοςhoutosthis/he/she/itthis
τῇ
T-DSF
hothe/this/who 
νυκτί.     nukti
N-DSF
νύξnuxnightnight.
 
3 Tłum. GrEn. Толк. Umyj się tedy, namaż się i oblecz się w strojniejsze szaty, i idź na boisko; niechaj cię nie widzi człowiek, aż się naje i napije.умойся, помажься, надень на себя [нарядные] одежды твои и пойди на гумно, но не показывайся ему, доколе не кончит есть и пить; тh же и3змhйсz, и3 помaсти лицE твоE, и3 њблецhсz въ ри6зы тво‰ (свBтлыz), и3 и3зhди на гумно2: не kви1сz мyжу, д0ндеже скончaетъ ћсти и3 пи1ти: 3,3Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPσὺ su
P-NSF
σύsuyou[rest]
δὲ de
PRT
δέdethenAnd you
λούσῃ lousē
V-FMI-2S
λούωlouōto washshall bathe,
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
ἀλείψῃ aleipsē
V-FMI-2S
ἀλείφωaleifōto anointanoint,
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
περιθήσεις perithēseis
V-FAI-2S
περιτίθημιperitithēmito put onput
τὸν ton
T-ASM
hothe/this/who 
ἱματισμόν himatismon
N-ASM
ἱματισμόςhimatismosclothingyour clothes
σου sou
P-GSF
σοῦsouyou[guard]
ἐπὶ epi
PREP
ἐπίepiupon/to/againstupon
σεαυτῇ seautē
D-DSF
σεαυτοῦseautouyourselfyourself,
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
ἀναβήσῃ anabēsē
V-FMI-2S
ἀναβαίνωanabainōto ascendascend
ἐπὶ epi
PREP
ἐπίepiupon/to/againstunto
τὸν ton
T-ASM
hothe/this/whothe
ἅλω·     halō
N-ASM
ἅλωνhalōnthreshing-floorthreshing-floor!
μὴ
ADV
μήnotYou should not
γνωρισθῇς gnōristhēs
V-APS-2S
γνωρίζωgnōrizōto make knownmake known
τῷ
T-DSM
hothe/this/whoto the
ἀνδρὶ andri
N-DSM
ἀνήρanērmanman,
ἕως heōs
CONJ
ἕωςheōsuntiluntil
οὗ hou
R-GSM
οὐouno[Carmi]
συντελέσαι suntelesai
V-AAR
συντελέωsunteleōto completehe finishes
αὐτὸν auton
D-ASM
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
πιεῖν piein
V-AAR
πίνωpinōto drinkdrinking.
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
φαγεῖν·     fagein
V-AAR
ἐσθίωesthiōto eateating
 
4 Tłum. GrEn. Толк. A gdy, pójdzie spać, zauważ miejsce, na którym będzie spał; a przyjdziesz i odkryjesz płaszcz, którym będzie nakryty, od nóg, i położysz się, i tam leżeć będziesz, a on tobie powie, co masz czynić.»когда же он ляжет спать, узнай место, где он ляжет; тогда придешь и откроешь у ног его и ляжешь; он скажет тебе, что тебе делать. и3 бyдетъ внегдA ўснyти є3мY, и3 познaеши мёсто, гдЁ лsжетъ, тaмw да вни1деши, и3 tкрhеши ў н0гъ є3гw2, и3 лsжеши: и3 т0й повёсть тебЁ, ±же и4маши твори1ти. 3,4Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
ἔσται estai
V-FMI-3S
ἔσομαιesomaiwill be[Zabud]
ἐν en
PREP
ἐνenin/on/amongat
τῷ
T-DSN
hothe/this/who 
κοιμηθῆναι koimēthēnai
V-APR
κοιμάωkoimaōto sleephis going to sleep,
αὐτόν,     auton
D-ASM
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
καὶ kai
CONJ
καίkaiandthat
γνώσῃ gnōsē
V-FMI-2S
γινώσκωginōskōto knowyou shall perceive
τὸν ton
T-ASM
hothe/this/whothe
τόπον,     topon
N-ASM
τόποςtoposplaceplace
ὅπου hopou
ADV
ὅπουhopouwhere(-ever)[to compute]
κοιμᾶται koimatai
V-PMI-3S
κοιμάωkoimaōto sleephe sleeps
ἐκεῖ,     ekei
ADV
ἐκεῖekeitherethere,
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
ἐλεύσῃ eleusē
V-FMI-2S
ἔρχομαιerchomaito come/goyou shall go in,
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
ἀποκαλύψεις apokalupseis
V-FAI-2S
ἀποκάλυψιςapokalupsisrevelation[to groan]
τὰ ta
T-APN
hothe/this/whothe
πρὸς pros
PREP
πρόςprosto/withby
ποδῶν podōn
N-GPM
πούςpousfoothis feet,
αὐτοῦ autou
D-GSM
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
κοιμηθήσῃ,     koimēthēsē
V-FPI-2S
κοιμάωkoimaōto sleepyou shall go to sleep.
καὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
αὐτὸς autos
D-NSM
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
ἀπαγγελεῖ apangelei
V-FAI-3S
ἀπαγγέλλωapangellōto announceshall report
σοι soi
P-DSF
σοίsoiyou[chaff]
ha
R-APN
ὅς, ἥhhos ēwhichwhere
ποιήσεις.     poiēseis
V-FAI-2S
ποιέωpoieōto do/makeyou shall do.
 
5 Tłum. GrEn. Толк. A ona odpowiedziała: «Cokolwiek rozkażesz, uczynię.»[Руфь] сказала ей: сделаю все, что ты сказала мне. И# речE рyfь къ нeй: вс‰ є3ли6ка речeши мнЁ, сотворю2. 3,5Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPεἶπεν eipen
V-AAI-3S
ἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto say[3said
δὲ de
PRT
δέdethen1And
Ρουθ routh
N-PRI
ῬούθrouthRuth[offering]
πρὸς pros
PREP
πρόςprosto/withto
αὐτήν autēn
D-ASF
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
Πάντα,     panta
A-APN
πᾶςpasallAll
ὅσα hosa
A-APN
ὅσοςhososjust as/how muchas much
ἐὰν ean
CONJ
ἐάνeanif[Giddalti]
εἴπῃς,     eipēs
V-AAS-2S
ἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto sayyou should tell
ποιήσω.     poiēsō
V-FAI-1S
ποιέωpoieōto do/makeI will do.
 
6 Tłum. GrEn. Толк. I poszła na boisko i uczyniła wszystko, co jej świekra rozkazała.И пошла на гумно и сделала все так, как приказывала ей свекровь ее. И# и4де на гумно2, и3 сотвори2 по всемY, є3ли6ка заповёда є4й свекр0вь є3S. 3,6Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
κατέβη katebē
V-AAI-3S
καταβαίνωkatabainōto come/go downshe went down
εἰς eis
PREP
εἰςeistowardinto
τὸν ton
T-ASM
hothe/this/whothe
ἅλω halō
N-ASM
ἅλωνhalōnthreshing-floorthreshing-floor,
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
ἐποίησεν epoiēsen
V-AAI-3S
ποιέωpoieōto do/makeshe did
κατὰ kata
PREP
κατάkataaccording toaccording to
πάντα,     panta
A-APN
πᾶςpasallall
ὅσα hosa
A-APN
ὅσοςhososjust as/how muchas much as
ἐνετείλατο eneteilato
V-AMI-3S
ἐντέλλωentellōto order[2gave charge
αὐτῇ autē
D-DSF
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]

T-NSF
hothe/this/who 
πενθερὰ penthera
N-NSF
πενθεράpentheramother-in-law1her mother-in-law].
αὐτῆς.     autēs
D-GSF
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
 
7 Tłum. GrEn. Толк. A gdy się najadł Booz i napił, i podweselił sobie, i poszedł spać przy stogu snopów, przyszła potajemnie i odkrywszy płaszcz od nóg jego położyła się.Вооз наелся и напился, и развеселил сердце свое, и пошел и лег спать подле скирда. И она пришла тихонько, открыла у ног его и легла. И# kдE во0зъ и3 пи2, и3 возблажA сeрдце є3гw2, и3 и4де спaти со страны2 ст0га: nнa же пріи1де втaй, и3 tкры2 ±же ў н0гъ є3гw2, и3 лsже. 3,7Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
ἔφαγεν efagen
V-AAI-3S
φαγεῖνfageinto eat[soul]
Βοος,     boos
N-PRI
strong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI 
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
ἠγαθύνθη ēgathunthē
V-API-3S
strong:GV-API-3Sstrong:GV-API-3Sstrong:GV-API-3S 

T-NSF
hothe/this/who 
καρδία kardia
N-NSF
καρδίαkardiahearthis heart;
αὐτοῦ,     autou
D-GSM
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
ἦλθεν ēlthen
V-AAI-3S
ἔρχομαιerchomaito come/gohe went
κοιμηθῆναι koimēthēnai
V-APR
κοιμάωkoimaōto sleepto go to sleep
ἐν en
PREP
ἐνenin/on/amongin
μερίδι meridi
N-DSF
μερίςmerisparta portion
τῆς tēs
T-GSF
hothe/this/who 
στοιβῆς·     stoibēs
N-GSF
strong:GN-GSFstrong:GN-GSFstrong:GN-GSF 

T-NSF
hothe/this/whoof the
δὲ de
PRT
δέdethenAnd she
ἦλθεν ēlthen
V-AAI-3S
ἔρχομαιerchomaito come/gocame
κρυφῇ krufē
ADV
κρυφῇkrufēin secretsecret,
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
ἀπεκάλυψεν apekalupsen
V-AAI-3S
ἀποκαλύπτωapokaluptōto revealuncovered
τὰ ta
T-APN
hothe/this/whoAnd she
πρὸς pros
PREP
πρόςprosto/withby
ποδῶν podōn
N-GPM
πούςpousfoothis feet,
αὐτοῦ.     autou
D-GSM
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
 
8 Tłum. GrEn. Толк. Aż oto już o północy zląkł się człowiek i strwożył się, i ujrzał niewiastę leżącą u nóg swoich.В полночь он содрогнулся, приподнялся, и вот, у ног его лежит женщина. И# бhсть въ полyнощи, ўжасeсz мyжъ и3 возмzтeсz, и3 сE, женA лежи1тъ ў н0гъ є3гw2: 3,8Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPἐγένετο egeneto
V-AMI-3S
γίνομαιginomaito beAnd it came to pass
δὲ de
PRT
δέdethenAnd it came to pass
ἐν en
PREP
ἐνenin/on/amongat
τῷ
T-DSN
hothe/this/who 
μεσονυκτίῳ mesonuktiō
N-DSN
μεσονύκτιοςmesonuktiosmidnightmidnight,
καὶ kai
CONJ
καίkaiandthat
ἐξέστη exestē
V-AAI-3S
ἐξίστημιexistēmito amaze[3was startled
ho
T-NSM
hothe/this/who1the
ἀνὴρ anēr
N-NSM
ἀνήρanērman2man]
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
ἐταράχθη,     etarachthē
V-API-3S
ταράσσωtarassōto troubledisturbed;
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
ἰδοὺ idou
INJ
ἰδούidoulook!behold,
γυνὴ gunē
N-NSF
γυνήgunēwomana woman
κοιμᾶται koimatai
V-PMI-3S
κοιμάωkoimaōto sleepslept
πρὸς pros
PREP
πρόςprosto/withat
ποδῶν podōn
N-GPM
πούςpousfoothis feet.
αὐτοῦ.     autou
D-GSM
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
 
9 Tłum. GrEn. Толк. I rzekł jej: «Ktoś jest?» A ona odpowiedziała: «Jam jest Rut, służebnica twoja; rozciągnij płaszcz twój na sługę twoją, boś jest powinowaty.»И сказал [ей Вооз]: кто ты? Она сказала: я Руфь, раба твоя, простри крыло твое на рабу твою, ибо ты родственник. и3 речE (є4й во0зъ): кто2 є3си2 ты2; Nнa же речE: ѓзъ є4смь рyfь рабA твоS, да возложи1ши крило2 твоE на рабY твою2, ћкw ќжикъ ты2 є3си2. 3,9Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPεἶπεν eipen
V-AAI-3S
ἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto sayAnd he said,
δέ de
PRT
δέdethenAnd he said,
Τίς tis
I-NSF
τιςtisoneWho
εἶ ei
V-PAI-2S
εἰeiif[clod]
σύ;     su
P-NSF
σύsuyou[rest]

T-NSF
hothe/this/whoAnd she
δὲ de
PRT
δέdethenAnd she
εἶπεν eipen
V-AAI-3S
ἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto saysaid,
Ἐγώ egō
P-NSF
ἐγώegōI/weyou?
εἰμι eimi
V-PAI-1S
εἰμίeimito be[decree]
Ρουθ routh
N-PRI
ῬούθrouthRuth[offering]

T-NSF
hothe/this/who 
δούλη doulē
N-NSF
δούληdoulēfemale slaveyour maidservant;
σου,     sou
P-GSM
σοῦsouyou[guard]
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
περιβαλεῖς peribaleis
V-FAI-2S
περιβάλλωperiballōto clotheyou shall put
τὸ to
T-ASN
hothe/this/who 
πτερύγιόν pterugion
N-ASN
πτερύγιονpterugionpinnacleyour border
σου,     sou
P-GSM
σοῦsouyou[guard]
ἐπὶ epi
PREP
ἐπίepiupon/to/againstupon
τὴν tēn
T-ASF
hothe/this/who 
δούλην doulēn
N-ASF
δούληdoulēfemale slaveyour maidservant,
σου sou
P-GSM
σοῦsouyou[guard]
ὅτι hoti
CONJ
ὅτιhotithat/sincefor
ἀγχιστεὺς anchisteus
N-NSM
strong:GN-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSM 
εἶ ei
V-PAI-2S
εἰeiif[clod]
σύ.     su
P-NSM
σύsuyou[rest]
 
10 Tłum. GrEn. Толк. A on rzekł: «Błogosławiona jesteś, córko, od Pana, i pierwsze miłosierdzie ostatnim przewyższyłaś, gdyżeś nie poszła za młodzieńcami, ubogimi albo bogatymi.[Вооз] сказал: благословенна ты от Господа [Бога], дочь моя! это последнее твое доброе дело сделала ты еще лучше прежнего, что ты не пошла искать молодых людей, ни бедных, ни богатых; И# речE во0зъ: блгcвeна ты2 гDемъ бGомъ, дщи2, ћкw разблажи1ла є3си2 ми1лость твою2 послёднюю пaче пeрвыz, є4же не и3ти2 тебЁ в8слёдъ ю4нwтъ, ѓще ўб0гъ, ѓще богaтъ: 3,10Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
εἶπεν eipen
V-AAI-3S
ἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto sayBoaz said,
Βοος boos
N-PRI
strong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI 
Εὐλογημένη eulogēmenē
V-RPPRS
εὐλογέωeulogeōto praise/blessBeing blessed are
σὺ su
P-NSF
σύsuyou[rest]
τῷ
T-DSM
hothe/this/whoby the
κυρίῳ kuriō
N-DSM
κύριοςkurioslordlord
θεῷ,     theō
N-DSM
θεόςtheosGodGod,
θύγατερ,     thugater
N-VSF
θυγάτηρthugatērdaughterO daughter,
ὅτι hoti
CONJ
ὅτιhotithat/sincefor
ἠγάθυνας ēgathunas
V-AAI-2S
strong:GV-AAI-2Sstrong:GV-AAI-2Sstrong:GV-AAI-2S 
τὸ to
T-ASN
hothe/this/who 
ἔλεός eleos
N-ASN
ἔλεοςeleosmercyyour mercy
σου sou
P-GSF
σοῦsouyou[guard]
τὸ to
T-ASN
hothe/this/whoat the
ἔσχατον eschaton
A-ASN
ἔσχατοςeschatoslast/leastlast
ὑπὲρ huper
PREP
ὑπέρhuperabove/forover
τὸ to
T-ASN
hothe/this/whothe
πρῶτον,     prōton
A-ASN
πρῶτοςprōtosfirstfirst,
τὸ to
T-ASN
hothe/this/who 
μὴ
ADV
μήnot[2to not
πορευθῆναί poreuthēnai
V-APR
πορεύωporeuōto go3go
σε se
P-ASF
σέseyou[to slip]
ὀπίσω opisō
PREP
ὀπίσωopisōafterafter
νεανιῶν,     neaniōn
N-GPM
νεανίαςneaniasyoung manyoung men,
εἴτοι eitoi
CONJ
strong:GCONJstrong:GCONJstrong:GCONJ 
πτωχὸς ptōchos
A-NSM
πτωχόςptōchospoorpoor
εἴτοι eitoi
CONJ
strong:GCONJstrong:GCONJstrong:GCONJ 
πλούσιος.     plousios
A-NSM
πλούσιοςplousiosrichrich.
 
11 Tłum. GrEn. Толк. A tak nie bój się, ale cokolwiek mi rzekniesz, uczynię tobie, bo wie wszystek lud, który mieszka między bramami miasta mego, żeś ty jest cnotliwa niewiasta.итак, дочь моя, не бойся, я сделаю тебе все, что ты сказала; ибо у всех ворот народа моего знают, что ты женщина добродетельная; и3 нн7э, дщи2, не б0йсz: вс‰ є3ли6ка речeши, сотворю2 тебЁ: вёсть бо всE плeмz людjй мои1хъ, ћкw женA си1лы ты2 є3си2: 3,11Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
νῦν,     nun
ADV
νῦνnunnownow,
θύγατερ,     thugater
N-VSF
θυγάτηρthugatērdaughterO daughter,
μὴ
ADV
μήnotdo not
φοβοῦ·     fobou
V-PMM-2S
φοβέωfobeōto fearfear!
πάντα,     panta
A-APN
πᾶςpasallAll
ὅσα hosa
A-APN
ὅσοςhososjust as/how muchwhat
ἐὰν ean
CONJ
ἐάνeanif[Giddalti]
εἴπῃς,     eipēs
V-AAS-2S
ἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto sayyou should say
ποιήσω poiēsō
V-FAI-1S
ποιέωpoieōto do/makeI will do
σοι·     soi
P-DSF
σοίsoiyou[chaff]
οἶδεν oiden
V-RAI-3S
εἴδωeidōto know[6know
γὰρ gar
PRT
γάρgarfor1For
πᾶσα pasa
A-NSF
πᾶςpasall2all
φυλὴ fulē
N-NSF
φυλήfulētribe5tribe
λαοῦ laou
N-GSM
λαόςlaosa people3of people
μου mou
P-GSM
μοῦmouof me[Jesimiel]
ὅτι hoti
CONJ
ὅτιhotithat/sincethat
γυνὴ gunē
N-NSF
γυνήgunēwoman[3a woman
δυνάμεως dunameōs
N-GSF
δύναμιςdunamispower4of ability
εἶ ei
V-PAI-2S
εἰeiif[clod]
σύ,     su
P-NSF
σύsuyou[rest]
 
12 Tłum. GrEn. Толк. I nie przeczę, żem jest bliskim, ale jest inny bliższy ode mnie.хотя и правда, что я родственник, но есть еще родственник ближе меня; и3 нн7э пои1стиннэ ќжикъ є4смь ѓзъ: но є3щE є4сть ќжикъ бли1жшій менє2: 3,12Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
ὅτι hoti
CONJ
ὅτιhotithat/since[vineyard]
ἀληθῶς alēthōs
ADV
ἀληθῶςalēthōstrulytruly
ἀγχιστεὺς anchisteus
N-NSM
strong:GN-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSM 
ἐγώ egō
P-NSM
ἐγώegōI/we1I
εἰμι,     eimi
V-PAI-1S
εἰμίeimito be[decree]
καί kai
CONJ
καίkaiandbut
γε ge
PRT
γέgeindeedindeed
ἔστιν estin
V-PAI-3S
ἐστίestihe is[to sacrifice]
ἀγχιστεὺς anchisteus
N-NSM
strong:GN-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSM 
ἐγγίων engiōn
A-NSMC
ἐγγύςengusnear[Gederite]
ὑπὲρ huper
PREP
ὑπέρhuperabove/forover
ἐμέ.     eme
P-ASM
ἐμέememe[Diblaim]
 
13 Tłum. GrEn. Толк. Odpocznij tej nocy, a gdy będzie rano, jeśli cię będzie chciał zatrzymać prawem bliskości, dobrze się rzecz stała, a jeśli on nie zechce, ja ciebie bez żadnej wątpliwości przyjmę, żyje Pan! Śpij aż do rana!»переночуй эту ночь; завтра же, если он примет тебя, то хорошо, пусть примет; а если он не захочет принять тебя, то я приму; жив Господь! Спи до утра. прележи2 сію2 н0щь, и3 бyдетъ заyтра ѓще пріи1метъ тS, то2 блaго: да п0йметъ: ѓще ли не восх0щетъ поsти тебE, то2 поимy тz ѓзъ, жи1въ гDь: прележи2 до заyтріz. 3,13Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPαὐλίσθητι aulisthēti
V-APM-2S
αὐλίζομαιaulizomaito spend the nightYou lodge
τὴν tēn
T-ASF
hothe/this/whothe
νύκτα,     nukta
N-ASF
νύξnuxnightnight!
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
ἔσται estai
V-FMI-3S
ἔσομαιesomaiwill be[Zabud]
τὸ to
T-NSN
hothe/this/who[that]
πρωί,     prōi
ADV
πρωΐprōimorningin the morning,
ἐὰν ean
CONJ
ἐάνeanifif
ἀγχιστεύσῃ anchisteusē
V-AAS-3S
strong:GV-AAS-3Sstrong:GV-AAS-3Sstrong:GV-AAS-3S 
σε,     se
P-ASF
σέseyou[to slip]
ἀγαθόν,     agathon
A-D
ἀγαθόςagathosgood-doergood,
ἀγχιστευέτω·     anchisteuetō
V-PAM-3S
strong:GV-PAM-3Sstrong:GV-PAM-3Sstrong:GV-PAM-3S 
ἐὰν ean
CONJ
ἐάνeanifBut if
δὲ de
PRT
δέdethenBut if
μὴ
ADV
μήnothe should not
βούληται boulētai
V-PAS-3S
βούλομαιboulomaito planwant
ἀγχιστεῦσαί anchisteusai
V-AAR
strong:GV-AARstrong:GV-AARstrong:GV-AAR 
σε,     se
P-ASF
σέseyou[to slip]
ἀγχιστεύσω anchisteusō
V-FAI-1S
strong:GV-FAI-1Sstrong:GV-FAI-1Sstrong:GV-FAI-1S 
σε se
P-ASF
σέseyou[to slip]
ἐγώ,     egō
P-NSM
ἐγώegōI/wefor you --
ζῇ
V-PAI-3S
ζάωzaōto livelord lives,
κύριος·     kurios
N-NSM
κύριοςkurioslordlord lives,
κοιμήθητι koimēthēti
V-APM-2S
κοιμάωkoimaōto sleepyou go to sleep
ἕως heōs
CONJ
ἕωςheōsuntiluntil
πρωί.     prōi
ADV
πρωΐprōimorningmorning!
 
14 Tłum. GrEn. Толк. A tak spała u nóg jego aż do końca nocy. Wstała tedy pierwej, nim ludzie jeden drugiego poznać mogli, i rzekł Booz: «Strzeż się, aby kto nie dowiedział się, żeś tu przyszła.»И спала она у ног его до утра и встала прежде, нежели могли они распознать друг друга. И сказал Вооз: пусть не знают, что женщина приходила на гумно. И# лежA ў н0гъ є3гw2 до заyтріz: nнa же востA, прeжде нeже познaти мyжу п0друга своего2. И# речE во0зъ: да не ўвёстсz, ћкw приходи1ла женA на гумно2. 3,14Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
ἐκοιμήθη ekoimēthē
V-API-3S
κοιμάωkoimaōto sleepshe went to sleep
πρὸς pros
PREP
πρόςprosto/withat
ποδῶν podōn
N-GPM
πούςpousfoothis feet
αὐτοῦ autou
D-GSM
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
ἕως heōs
CONJ
ἕωςheōsuntiluntil
πρωί.     prōi
ADV
πρωΐprōimorningmorning.

T-NSF
hothe/this/who 
δὲ de
PRT
δέdethenAnd
ἀνέστη anestē
V-AAI-3S
ἀνίστημιanistēmito ariseshe rose up
πρὸ pro
PREP
πρόprobeforebefore
τοῦ tou
T-GSN
hothe/this/who 
ἐπιγνῶναι epignōnai
V-AAR
ἐπιγινώσκωepiginōskōto come to know[2 recognize
ἄνδρα andra
N-ASM
ἀνήρanērman1a man]
τὸν ton
T-ASM
hothe/this/who 
πλησίον plēsion
ADV
πλησίονplēsionnear/neighborhis neighbor.
αὐτοῦ·     autou
D-GSM
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
καὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
εἶπεν eipen
V-AAI-3S
ἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto sayBoaz said,
Βοος boos
N-PRI
strong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI 
Μὴ
ADV
μήnotDo not
γνωσθήτω gnōsthētō
V-APM-3S
γινώσκωginōskōto knowlet it be known,
ὅτι hoti
CONJ
ὅτιhotithat/sincethat
ἦλθεν ēlthen
V-AAI-3S
ἔρχομαιerchomaito come/go[2has come
γυνὴ gunē
N-NSF
γυνήgunēwoman1a woman]
εἰς eis
PREP
εἰςeistowardunto
τὸν ton
T-ASM
hothe/this/whothe
ἅλωνα.     halōna
N-ASM
ἅλωνhalōnthreshing-floorthreshing-floor!
 
15 Tłum. GrEn. Толк. I znowu rzekł: «Rozciągnij płaszcz twój, którym się odziewasz, i trzymaj obiema rękoma.» A gdy rozciągnęła i trzymała, namierzył sześć korcy jęczmienia i włożył na nią, a niosąc je, weszła do miasta,И сказал ей: подай верхнюю одежду, которая на тебе, подержи ее. Она держала, и он отмерил [ей] шесть мер ячменя, и положил на нее, и пошел в город. И# речE є4й: принеси2 покрывaло є4же на тебЁ, и3 держи2 є5. Nнa же держA є5, и3 намёри є4й шeсть мёръ kчмeнz, и3 задЁ є4й: и3 и4де во грaдъ. 3,15Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
εἶπεν eipen
V-AAI-3S
ἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto sayhe said
αὐτῇ autē
D-DSF
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
Φέρε fere
V-PAM-2S
φέρωferōto bear/leadBring
τὸ to
T-ASN
hothe/this/whothe
περίζωμα perizōma
N-ASN
strong:GN-ASNstrong:GN-ASNstrong:GN-ASN 
τὸ to
T-ASN
hothe/this/whothe one
ἐπάνω epanō
ADV
ἐπάνωepanōaboveupon
σου.     sou
P-GSF
σοῦsouyou[guard]
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
ἐκράτησεν ekratēsen
V-AAI-3S
κρατέωkrateōto grasp/seizehold
αὐτό,     auto
D-ASN
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
ἐμέτρησεν emetrēsen
V-AAI-3S
μετρέωmetreōto measurehe measured out
ἓξ hex
N-NUI
ἕξhexsixsix
κριθῶν krithōn
N-GPF
κριθήkrithēbarleyof barley,
καὶ kai
CONJ
καίkaiandand
ἐπέθηκεν epethēken
V-AAI-3S
ἐπιτίθημιepitithēmito put/lay onplaced them
ἐπ'     ep
PREP
ἐπίepiupon/to/againstunto
αὐτήν·     autēn
D-ASF
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
καὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
εἰσῆλθεν eisēlthen
V-AAI-3S
εἰσέρχομαιeiserchomaito entershe entered
εἰς eis
PREP
εἰςeistowardinto
τὴν tēn
T-ASF
hothe/this/whoAnd she
πόλιν.     polin
N-ASF
πόλιςpoliscitycity.
 
16 Tłum. GrEn. Толк. i przyszła do świekry swojej, która jej rzekła: «Cóżeś sprawiła, córko?» I powiedziała jej wszystko, co jej uczynił człowiek.А [Руфь] пришла к свекрови своей. Та сказала [ей]: что, дочь моя? Она пересказала ей все, что сделал ей человек тот. И# пріи1де рyfь ко свекр0ви своeй. Nнa же речE є4й: чт0 є3сть, дщи2; И# повёда є4й вс‰, є3ли6ка сотвори2 є4й мyжъ. 3,16Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
Ρουθ routh
N-PRI
ῬούθrouthRuth[offering]
εἰσῆλθεν eisēlthen
V-AAI-3S
εἰσέρχομαιeiserchomaito enterentered
πρὸς pros
PREP
πρόςprosto/withto
τὴν tēn
T-ASF
hothe/this/who 
πενθερὰν pentheran
N-ASF
πενθεράpentheramother-in-lawher mother-in-law.
αὐτῆς·     autēs
D-GSF
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]

T-NSF
hothe/this/whoAnd she
δὲ de
PRT
δέdethenAnd she
εἶπεν eipen
V-AAI-3S
ἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto saysaid,
Τίς tis
I-NSF
τιςtisoneWhat
εἶ,     ei
V-PAI-2S
εἰeiif[clod]
θύγατερ·     thugater
N-VSF
θυγάτηρthugatērdaughterO daughter?
καὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
εἶπεν eipen
V-AAI-3S
ἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto say[Horam]
αὐτῇ autē
D-DSF
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
πάντα,     panta
A-APN
πᾶςpasallall
ὅσα hosa
A-APN
ὅσοςhososjust as/how muchas much as
ἐποίησεν epoiēsen
V-AAI-3S
ποιέωpoieōto do/make[3did
αὐτῇ autē
D-DSF
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
ho
T-NSM
hothe/this/who1the
ἀνήρ.     anēr
N-NSM
ἀνήρanērman2man].
 
17 Tłum. GrEn. Толк. I rzekła: «Oto sześć korcy jęczmienia dał mi i rzekł: Nie chcę, abyś się próżno wróciła do świekry swojej.»И сказала [ей]: эти шесть мер ячменя он дал мне и сказал мне: не ходи к свекрови своей с пустыми руками. И# речE є4й: шeсть мёръ си1хъ kчмeнz дадe ми, глаг0ла бо ко мнЁ: да не и4деши тщA ко свекр0ви своeй. 3,17Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
CONJ
καίkaiandAnd
εἶπεν eipen
V-AAI-3S
ἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto sayshe said,
αὐτῇ autē
D-DSF
αὐτόςautoshe/she/it/self[wall]
Τὰ ta
T-APN
hothe/this/who 
ἓξ hex
N-NUI
ἕξhexsix[2six
τῶν tōn
T-GPF
hothe/this/who 
κριθῶν krithōn
N-GPF
κριθήkrithēbarley3 of barley
ταῦτα tauta
D-APN
ταῦταtautathis[reward]
ἔδωκέν edōken
V-AAI-3S
δίδωμιdidōmito givehe gave
μοι,     moi
P-DSF
μοίmoito me[to dwell]
ὅτι hoti
CONJ
ὅτιhotithat/sincefor
εἶπεν eipen
V-AAI-3S
ἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto sayhe said
πρός pros
PREP
πρόςprosto/withto
με me
P-ASF
μέmeme[Jehdeiah]
Μὴ
ADV
μήnotYou should not
εἰσέλθῃς eiselthēs
V-AAS-2S
εἰσέρχομαιeiserchomaito enterenter
κενὴ kenē
A-NSF
κενόςkenosemptyempty
πρὸς pros
PREP
πρόςprosto/withto
τὴν tēn
T-ASF
hothe/this/who 
πενθεράν pentheran
N-ASF
πενθεράpentheramother-in-lawyour mother-in-law.
σου.     sou
P-GSF
σοῦsouyou[guard]
 
18 Tłum. GrEn. Толк. I rzekła Noemi: «Poczekaj, córko, aż ujrzymy, co za koniec rzecz będzie miała, bo nie ustanie człowiek, aż się spełni, co mówił.»Та сказала: подожди, дочь моя, доколе не узнаешь, чем кончится дело; ибо человек тот не останется в покое, не кончив сегодня дела.Nнa же речE: сэди2, дщи2, д0ндеже ўвёси, кaкw падeтъ сл0во: не ўмолчи1тъ бо мyжъ, д0ндеже соверши1тсz сл0во днeсь.3,18Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABP
T-NSF
hothe/this/whoAnd she
δὲ de
PRT
δέdethenAnd she
εἶπεν eipen
V-AAI-3S
ἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto saysaid,
Κάθου,     kathou
V-PMM-2S
κάθημαιkathēmaito sitSit down,
θύγατερ,     thugater
N-VSF
θυγάτηρthugatērdaughterO daughter,
ἕως heōs
CONJ
ἕωςheōsuntiluntil
τοῦ tou
T-GSN
hothe/this/who 
ἐπιγνῶναί epignōnai
V-AAR
ἐπιγινώσκωepiginōskōto come to knowyou realize
σε se
P-ASF
σέseyou[to slip]
πῶς pōs
ADV
πωςpōshowhow
οὐ ou
ADV
οὐouno 
πεσεῖται peseitai
V-FMI-3S
πίπτωpiptōto collapse[2shall fall
ῥῆμα·     rēma
N-NSN
ῥῆμαrēmaword1 matter]!
οὐ ou
ADV
οὐouno 
γὰρ gar
PRT
γάρgarforfor
μὴ
ADV
μήnot[3should not
ἡσυχάσῃ hēsuchasē
V-AAS-3S
ἡσυχάζωhēsuchazōbe quiet/give up4be still
ho
T-NSM
hothe/this/who 
ἀνήρ,     anēr
N-NSM
ἀνήρanērman2man]
ἕως heōs
CONJ
ἕωςheōsuntiluntil
ἂν an
PRT
ἄνanifwhenever
τελέσῃ telesē
V-AAS-3S
τελέωteleōto finishhe should finish
τὸ to
T-NSN
hothe/this/who1the
ῥῆμα rēma
N-NSN
ῥῆμαrēmawordmatter
σήμερον.     sēmeron
ADV
σήμερονsēmerontodaytoday.

41 Poszedł tedy Booz do bramy i siadł tam. A gdy ujrzał powinowatego, o którym pierwej była mowa, mimo idącego, rzekł do niego: «Zbocz trochę a siądź tu» i nazwał go imieniem jego. On zboczył i usiadł.2 A Booz wziąwszy dziesięciu mężów ze starszych miasta, rzekł do nich:3 «Siądźcie tu.» A gdy oni siedli, rzekł do powinowatego: «Część pola brata naszego Elimelecha sprzeda Noemi, która się wróciła z kraju moabickiego.4 Chciałem, abyś to słyszał i żebym ci to powiedział przed wszystkimi siedzącymi i starszymi z ludu mego. Jeśli chcesz posiąść prawem bliskości, kup i posiadaj; lecz jeśli ci się nie podoba, i to też mi powiedz, abym wiedział, co mam czynić; bo nie ma żadnego bliskiego wyjąwszy ciebie, któryś jest pierwszy, i mnie, którym jest wtóry.» A on odpowiedział: «Ja pole kupię.»5 Rzekł mu Booz: «Kiedy kupisz pole z ręki niewiasty; Rut też Moabitkę, która była żoną zmarłego, musisz pojąć, abyś wzbudził imię bliskiego twego w dziedzictwie jego.»6 A on odpowiedział: «Odstępuję prawa bliskości, bo potomstwa domu mego gładzić nie powinienem. Ty używaj przywileju mego, którego wyznaję, że rad się zrzekam.»7 A ten był od dawna zwyczaj w Izraelu między powinowatymi, że kiedy jeden drugiemu prawa swego ustępował, aby ustępstwo było ważne, zzuwał trzewik swój i dawał go bliskiemu swemu; takie było świadectwo ustępowania w Izraelu.8 Rzekł tedy Booz bliskiemu swemu: «Zdejmijże trzewik twój!» I zaraz zdjął go z nogi swojej.9 A on starszym i wszystkiemu ludowi rzekł: «Wy dziś jesteście świadkami, żem otrzymał wszystko, co było Elimelechowe i Chelionowe, i Mahalonowe, z rąk Noemi;10 i Rut Moabitkę, żonę Mahalona, wziąłem w małżeństwo, abym wzbudził imię zmarłego w dziedzictwie jego, aby imię jego z domu jego i z braci i z ludu nie zginęło. Wy, mówię, jesteście tej rzeczy świadkami.»11 Odpowiedział wszystek lud, który był w bramie, i starsi: «My jesteśmy świadkami! Niech uczyni Pan tę niewiastę, która wstępuje do domu twego, jako Rachel i Lię, które zbudowały dom Izraelów; aby była przykładem cnoty w Efrata, a miała sławne imię w Betlejem.12 A niech będzie dom twój, jako dom Faresa, którego Tamar porodziła Judzie z potomstwa, które ci Pan da z tej niewiasty!»13 Wziął tedy Booz Rut i pojął za żonę, i wszedł do niej; i dał jej Pan, że poczęła i porodziła syna.14 I rzekły niewiasty do Noemi: «Błogosławiony Pan, który nie dopuścił, żeby ustał potomek domu twego, i którego by imię nie było nazywane w Izraelu,15 i abyś miała, kto by cieszył duszę twoją, a żywił w starości; bo urodził się z synowej twojej, która cię miłuje i jest ci daleko lepsza, niż gdybyś miała siedmiu synów.»16 Wziąwszy tedy Noemi dziecię, położyła je na łonie swoim, i żywicielki i piastunki urząd sprawowała.17 A sąsiadki radując się z nią i mówiąc: «Urodził się syn Noemi», nazwały imię jego Obed; ten-ci jest ojciec Izaja, ojca Dawidowego. RODOWÓD DAWIDA (4,18-23).18 Te są pokolenia Faresa: Fares zrodził Ezrona,19 Ezron zrodził Arama,20 Aram zrodził Aminadaba; Aminadab zrodził Nahassona;21 Nahasson zrodził Salmona;22 Salmon zrodził Booza, Booz zrodził Obeda;23 Obed zrodził Izaja, a Izaj zrodził Dawida.