Księga Estery

Księga Estery

CZĘŚC 1 (1,1 – 4,17)NIEBEZPIECZEŃSTWO ZGUBY ZAGRAŻAJĄCE ŻYDOMI. ODRZUCENIE KRÓLOWEJ WASTI (1,1-22). Uczta Aswerusa dla książąt i możnych (1-4), dla całego ludu (5-8). Uczta wydana przez królowę (9). Królowa wzbrania się przyjść przed króla (10-12a). Król rozgniewany radzi się mędrców (12b-20). Odrzucenie królowej Wasli (21-22).
11 Za dni Aswerusa, który panował od Indyj aż do Etiopii nad stu dwudziestu siedmiu prowincjami,2 gdy siedział na stolicy królestwa swego, Susan miastem królestwa jego pierwszym było.3 Trzeciego tedy roku panowania swego sprawił wielką ucztę wszystkim książętom i sługom swoim, najmożniejszym z Persów i najznakomitszym z Medów,4 i starostom krain przed sobą, przez długi czas, to jest przez sto osiemdziesiąt dni, aby okazać bogactwa chwały królestwa swego i wielkość i chlubę możności swojej.5 A gdy się dni uczty skończyły, wezwał wszystek lud, który się znalazł w Susan, od największego aż do najmniejszego i kazał przez siedem dni ucztę nagotować w wejściu do ogrodu i gaju, który królewską uprawą i ręką był szczepiony. 6 I wisiały po wszystkich stronach opony białe i zielone i błękitne, zawieszone na sznurach bisiorowych i szkarłatnych, które były przez kółka z kości słoniowej przewleczone i na słupach marmurowych zawieszone. Łóżka też złote i srebrne rozstawione były na posadzce, szmaragdowym i marmurowym kamieniem wyłożonej i dziwnie rozmaitymi obrazami ozdobionej.7 A ci, którzy byli zaproszeni, pili z kubków złotych, i na coraz innych naczyniach wnoszono potrawy; wino też, tak jak wielmożność królewskiej przystało, obficie i co najlepsze nalewano.8 A nie było nikogo, który by nie chcących do picia przymuszał, ale jak król postanowił, stawiając nad każdym stołem jednego z książąt swoich, aby brał każdy, co by chciał.9 Wasti królowa sprawiła też ucztę dla niewiast w pałacu, gdzie król Aswerus zwykł był mieszkać.10 A tak dnia siódmego, gdy sobie król podweselił, a po zbytnim piciu zagrzał się winem, rozkazał Maumamowi, Bazacie, Harbonie, Bagacie, Abgacie, Zetarowi i Charchasowi, siedmiu rzezańcom, którzy przed oczyma jego służyli, 11 aby przywiedli królowę Wasů przed króla, włożywszy na głowę jej koronę, aby pokazał wszystkim ludziom i książętom piękność jej, bo bardzo piękna była.12 Lecz ona wzbraniała się i na królewski rozkaz, który dał przez rzezańców, przyjść nie chciała. Rozgniewany tym i wielką złością zapalony,13 zapytał król mędrców, którzy według zwyczaju królewskiego zawsze przy nim byli, i za których radą wszystko czynił, bo znali ustawy 14 i prawa przodków (a byli pierwsi i najbliżsi: Charsena, Setar, Adnaata, Tarsis, Mares, Marsana i Mamuchan, siedmiu książąt perskich i medyjskich, którzy patrzyli na oblicze króla i pierwsi po nim zwykli byli siadać),15 jakiemu wyrokowi podlega królowa Wasti, która rozkazu Aswerusa króla, danego przez rzezańców, wykonać nie chciała.16 I odpowiedział Mamuchan, co król słyszał i książęta: „Nie tylko króla obraziła królowa Wasti, ale i wszystkie narody i książąt, którzy są po wszystkich ziemiach króla Aswerusa.17 Bo rozejdzie się mowa o królowej do wszystkich niewiast, tak iż wzgardzą mężami swymi i rzekną: „l Król Aswerus kazał, aby królowa Wasti weszła do niego, a ona nie chciała.18 „I za tym przykładem wszystkie żony książąt perskich i medyjskich lekce sobie będą ważyć rozkazania mężów. Słuszny przeto jest gniew królewski.19 Jeśli ci się podoba, niech wyjdzie wyrok od oblicza twego, a niech będzie napisany wedle prawa Persów i Medów, którego się przestępować nie godzi, aby żadną miarą więcej Wasti do króla nie wchodziła, ale żeby królestwo jej otrzymała inna, która jest lepsza niż ona.20 A to po wszystkim państwie (które jest bardzo szerokie) ziem twoich niech będzie obwołane, i wszystkie żony, tak wielkich jak i małych, niech oddają cześć małżonkom swoim”.21 Podobała się rada jego królowi i książętom i uczynił król według rady Mamuchana,22 i rozesłał listy po wszystkich ziemiach królestwa swego w różnych językach i pismach, aby każdy naród słyszeć i czytać mógł, że mężowie są zwierzchnikami i starszymi w domach swoich, i żeby to po wszystkich narodach obwołano. WYBÓR ESTERY NA MIEJSCE WASTI (2,1-23). Zarządzenie, mające na celu wybór nowej królowej (1-4). Estera, wychowanica Mardocheusza (5-7), znajduje łaskę u eunucha Egeusza (8-11). Wprowadzanie panien do króla (12-14); kolej Estery, jej wybór na królowę (15-18). Estera powiadamia króla o spisku na jego życic, odkrytym przez Mardocheusza (19-23).
21 Z Gdy się to tak stało i gdy się uśmierzył gniew króla Aswerusa wspomniał na Wasti, i co była uczyniła i co ucierpiała.2 I rzekli dworzanie królewscy i służebnicy jego: „Niech szukają królowí dzieweczek,3 panienek i nadobnych, i niech roześlą ludzi, którzy by wypatrzyli po wszystkich krainach dzieweczki piękne i panny, i niech je przywiodą do miasta Susan i oddadzą je do domu niewiast pod rękę Egeusza rzezańca, który jest ochmistrzem i stróżem niewiast królewskich, i niech otrzymają strój niewieści i inne rzeczy do potrzeby.4 A która się ze wszystkich oczom królewskim spodoba, ta niech króluje zamiast Wasti.” Podobała się mowa królowi, i tak jak poddali, uczynić rozkazał.5 Był mąż Żyd w mieście Susan, imieniem Mardocheusz, syn Jaira, syna Semeja, syna Cisa, z pokolenia Jeminiego, 6 który był przeniesiony z Jeruzalem naonczas, gdy Nabuchodonozor, król babiloński, przeniósł Jechoniasza, króla judzkiego.7 Ten wychowywał córkę brata swego Edissę, którą drugim imieniem zwano Estera, i oboje rodziców straciła, a była piękna bardzo i wdzięcznej twarzy. A po śmierci ojca i matki jej przybrał ją sobie Mardocheusz za córkę. –8 A gdy się rozgłosił dekret króla i według rozkazu jego wiele pięknych panien do Susan przywodzono i Egeuszowi rzezańcowi oddawano, Esterę też między innymi pannami oddano mu, aby była chowana w poczcie niewiast.9 Ta mu się spodobała i znalazła łaskę w oczach jego. I rozkazał rzezańcowi, aby przyspieszył pielęgnację niewieścią i aby jej dał część jej i siedem co najpiękniejszych panienek z domu królewskiego i tak ją, jak i służebne panny jej przybrał i ozdobił.10 A ona nie chciała mu oznajmić narodu i ojczyzny swojej, bo jej był nakazał Mardocheusz, aby o tej rzeczy całkiem milczała.11 On zaś przechadzał się codzień przed przysionkiem domu, w którym wybrane panny chowano, troszcząc się o zdrowie Estery i chcąc wiedzieć, co się z nią dzieje.12 A gdy przychodził czas dla każdej za porządkiem panienki, żeby wejść do króla, zanim dokonano wszystkiego, co do pielęgnacji niewieściej należało, upływał dwunasty miesiąc; mianowicie przez sześć miesięcy namaszczały się olejkiem z mirry, a przez drugie sześć barwiczek i rzeczy wonnych używały.13 A gdy miały wejść do króla, o cokolwiek prosiły, co do ozdoby należało, otrzymywały, i ubrawszy się, jak się im podobało, z domu niewiast przechodziły do łożnicy królewskiej.14 A która weszła wieczór, rano wychodziła, i stamtąd była odprowadzana do drugiego domu, który był pod ręką Susagazego, rzezańca, który był przełożonym nad nałożnicami królewskimi; a nie miała możności wrócić się więcej do króla, ażby król zechciał i po imieniu jej przyjść rozkazał. –15 A gdy przeminął czas porządkiem, nadchodził dzień, którego Estera, córka Abihaila, brata Mardocheusza, którą sobie przybrał za córkę, miała wejść do krola. Ona nie szukała strojów niewieścich, ale cokolwiek chciał Egeusz, rzezaniec, stróż panien, to jej dał na ozdobę; bo była bardzo kształtna, a niewymowną pięknością zdała się oczom wszystkich wdzięczną i miłą. 16 Wprowadzona tedy została do pokoju króla Aswerusa miesiąca dziesiątego, który zowią Tebet, siódmego roku królestwa jego. 17 I umiłował ją król bardziej niż wszystkie niewiasty, i miała przed nim łaskę i miłosierdzie nad wszystkie niewiasty, i włożył na głowę jej koronę królestwa, i uczynił ją królową na miejscu Wasti.18 I rozkazał nagotować ucztę bardzo wielką dla wszystkich książąt i sług swoich na pojęcie i na wesele Estery. I dał odpocznienie wszystkim ziemiom i rozdawał dary według szczodrobliwości książęcej.19 A gdy poraz drugi szukano i zbierano panny, Mardocheusz siedział u drzwi królewskich.20 A Estera jeszcze nie oznajmiła ojczyzny i narodu swego, według rozkazu jego; bo, cokolwiek on rozkazał, przestrzegała Estera, i tak wszystko czyniła, jak wtedy zwykła była, gdy ją malutką wychowywał.21 Tego tedy czasu, gdy Mardocheusz siedział u drzwi królewskich, rozgniewali się Bagatan i Tares, dwaj rzezańcy królewscy, którzy byli odźwiernymi i u pierwszego progu pałacu siadali, i chcieli się targnąć na króla i zabić go.22 To nie było tajne Mardocheuszowi, i wnet oznajmił królowej Esterze, a ona królowi imieniem Mardocheusza, który do niej rzecz tę był doniósł.23 Gdy zbadano rzecz i stwierdzono, powieszono obu na szubienicy. I podano to do historii, i w kroniki wpisano przed królem. DEKRET O WYTĘPIENIU ŻYDÓW (3, 1-15). Wywyższenie Amana (1-2a). Mardocheusz odmawia mu pokłonu (2b-5). Aman rozgniewany, postanawia zemścić się na wszystkich Żydach (6) i wyprasza w tym celu dekret u Aswerusa (7-11). Ogłoszenie dekretu (12-15).
31 Potem król Aswerus wywyższył Amana, syna Amadaty, który był z rodu Agaga, i wystawił stolicę jego nad wszystkich książąt, których miał.2 I wszyscy słudzy królewscy, którzy we drzwiach pałacu byli, klękali i kłaniali się Amanowi, bo im tak pan rozkazał. Sam tylko Mardocheusznie klękał ani mu się nie kłaniał.3 Rzekli mu słudzy królewscy, którzy przed drzwiami pałacu siadali: „Czemu wbrew innym nie zachowujesz przykazania królewskiego?”4 A gdy to często mawiali, a on słuchać nie chciał, powiedzieli Amanowi, chcąc wiedzieć, czy będzie trwał w postanowieniu; bo im był powiedział, że był Żydem.5 Gdy to usłyszał Aman i sam doświadczył, że Mardocheusz nie klękał przed nim ani mu się kłaniał, rozgniewał się bardzo.6 I za nic sobie nie miał na jednym Mardocheuszu położyć ręce swe; bo usłyszał, że był z narodu żydowskiego, i raczej chciał wytracić wszystek naród Żydów, którzy byli w królestwie Aswerusa.7 Miesiąca pierwszego (który zowią Nisan), roku dwunastego królestwa Aswerusa, rzucono los, który po hebrajsku zowią pur, w skrzynkę przed Amanem, którego dnia i którego miesiąca naród żydowski miał być wygubiony. I wyszedł miesiąc dwunasty, który zowią Adar.8 I rzekł Aman królowi Aswerusowi: „Jest lud po wszystkich krainach królestwa twego rozproszony i między sobą podzielony, nowych praw i zwyczajów używający, a nadto gardzący królewskim rozkazaniem. A wiesz bardzo dobrze, że nie jest pożyteczne królestwu twojemu, aby się miał rozzuchwalić przez pobłażliwość.9 Jeśli ci się podoba, wydaj wyrok, aby zginął, a dziesięć tysięcy talentów odważę podskarbim skarbu twego.10 Zdjął tedy król sygnet, którego używał, z ręki swej i dał go Amanowi, synowi Amadaty z rodu Agaga, nieprzyjacielowi żydowskiemu.11 I rzekł do niego: „Srebro, które mi obiecujesz, niech twoje będzie; z ludem czyń, co ci się podoba.”12 I przyzwano pisarzów królewskich, pierwszego miesiąca, Nisana, trzynastego dnia tegoż miesiąca, i napisano, jak rozkazał Aman, do wszystkich książąt królewskich i sędziów krain i rozmaitych narodów, jak każdy na ród mógł według różności języków czytać i rozumieć, imieniem króla Aswerusa; a listy, zapieczętowane sygnetem jego,13 rozesłano przez posłów królewskich do wszystkich ziemi, aby zabito i wygładzono wszystkich Żydów od dziecięcia aż do starca, dziatki i niewiasty, jednego dnia, to jest trzynastego miesiąca dwunastego, który zowią Adar, a majętność ich aby zrabowali.14 A treść listów ta była, aby wszystkie krainy wiedziały i przygotowały się na dzień wymieniony.15 Spieszyli się posłowie, których wysłano, aby rozkazanie królewskie wypełnić. I natychmiast w Susan przybito wyrok, gdy król i Aman biesiadowali, a wszyscy Żydzi, którzy byli w mieście, płakali. ŻAŁOBA MARDOCHEUSZA, PLAN ESTERY (4,1-17). Żałoba Mardocheusza i Żydów (1-3). Estera wywiaduje się o powód żałoby (4-6); Mardocheusz go jej podaje i wzywa ją, by wstawiła się za Żydami u króla (7-9); rozprasza jej wątpliwości (10-14). Postanowienie Estery (15-17).
41 Gdy to usłyszał Mardocheusz, rozdarł szaty swe i oblókł się w wór, posypał głowę popiołem i na ulicy wpośród miasta krzyczał wielkim głosem, okazując gorzkość serca swego,2 i z tym krzykiem aż do drzwi pałacu idąc; bo się nie godziło obleczonemu w wór wnijść na dwór królewski.3 Po wszystkich też krainach, miasteczkach i miejscach, do których okrutny wyrok królewski doszedł, była niezmierna żałość u Żydów, post, krzyk i płacz, i wielu ich zamiast pościeli woru i popiołu używało.4 I weszły panny służebne Estery i rzezańcy, i oznajmili jej. Usłyszawszy to zlękła się, i posłała szatę, aby go, zdjąwszy zeń wór, w nią ubrali; lecz on jej przyjąć nie chciał. 5 I zawoławszy Atacha rzezańca, którego jej był król dał za sługę, rozkazała mu, aby poszedł do Mardocheusza i dowiedział się od niego, dlaczego to czyni.6 I wyszedłszy Atach poszedł do Mardocheusza, stojącego na ulicy miejskiej przed drzwiami pałacu.7 Ten mu powiedział wszystko, co się działo jak Aman obiecał, że za wytracenie Żydów wniesie srebro do skarbów królewskich.8 Kopię też wyroku, który był przybity w Susan, dał mu, aby pokazał królowej i napomniał ją, aby weszła do króla i prosiła go za ludem swoim.9 Wróciwszy się Atach, powiedział Esterze wszystko, co rzekł Mardocheusz. 10 Ona mu odpowiedziała i kazała powiedzieć Mardocheuszowi:11 „Wszyscy słudzy króla i wszystkie krainy, które pod mocą jego są, wiedzą, iż, jeśliby kto, czy to mężczyzna, czy niewiasta, nie będąc wezwany, wszedł do wewnętrznego przedsionka królewskiego, bez żadnej zwłoki ma być zabity, chybaby król laskę złotą ku niemu wyciągnął na znak łaski, i tak mógłby żywym zostać. Jakże tedy ja mam wejść do króla, która już trzydzieści dni nie jestem wezwana do niego ?”12 Gdy to usłyszał Mardocheusz, znowu dał znać Esterze mówiąc:13 „Nie mniemaj, że jedynie swoje życie uratujesz spośród wszystkich Żydów, ponieważ jesteś w domu królewskim;14 bo jeśli teraz milczeć będziesz, innym sposobem będą wybawieni Żydzi, a ty i dom ojca twego zginiecie. A kto wie, czyś nie dlatego dostąpiła królestwa, abyś na taki czas była gotowa ?” 15 Znowu Estera do Mardocheusza te słowa przesłała:16 „Idź, a zbierz wszystkich Żydów, których w Susan znajdziesz, a módlcie się za mnie. Nie jedzcie ani pijcie przez trzy dni i przez trzy noce; a ja podobnie będę pościć ze służebnicami swymi, a wtedy wnijdę do króla czyniąc przeciw prawu, jako nie wezwana, i narażając się na śmierci niebezpieczeństwo.” 17 Poszedł tedy Mardocheusz i uczynił wszystko, co mu Estera rozkazała.CZĘŚC II (5,1 – 10,3)ESTERA WYBAWIA ŻYDÓW ESTERA U KRÓLA; ZAPRASZA JEGO I AMANA DWA RAZY NA UCZTĘ (5,1-8).
51 A trzeciego dnia oblekła się Estera w ubiór królewski i stanęła w przedsionku domu królewskiego, który był wewnątrz naprzeciw pokoju królewskiego; a on siedział na stolicy swej w sali sądowej pałacu naprzeciwko drzwi domu.2 I gdy ujrzał królowę Esterę stojącą, spodobała się oczom jego i wyciągnął ku niej laskę złotą, którą trzymał w ręce. A ona przystąpiwszy, pocałowała koniec laski jego.3 I rzekł do niej król: „Czego chcesz, Estero królowo? co za prośba twoja ? Chociażbyś o połowę królestwa prosiła, będzie ci dana!”4 A ona od powiedziała: „Jeśli się królowi po doba, proszę, żebyś dziś przyszedł do mnie i Aman z tobą na ucztę, którą nagotowałam.” 5 I zaraz król rzekł: „Wezwijcie co rychlej Amana, aby zadość uczynił woli Estery!” Przyszli tedy król i Aman na ucztę, którą im królowa zgotowała.6 I rzekł król do niej, napiwszy się pod dostatkiem wina: „Czego żądasz, aby ci dano? i o co prosisz? Chociażbyś o pół królestwa mego prosiła, uprosisz.”7 Odpowiedziała mu Estera: „Żądanie moje i prośba ta jest:8 Jeślim znalazła łaskę przed obliczem królewskim, i jeśli się królowi podoba, żeby mi dał, czego żądam, i prośbę moją wypełnił, niech przyjdzie król i Aman na ucztę, którą im zgotowałam, a jutro odkryję królowi wolę moją.” RADOŚĆ AMANA I NIENAWIŚĆ KU MARDOCHEUSZOWI(5,4-14).9 A tak wyszedł Aman tego dnia wesoły i ochoczy. A gdy ujrzał Mardocheusza, siedzącego przed drzwiami pałacu, iż nie tylko nie wstał przed nim, ale ani się ruszył z miejsca siedzenia swego, rozsierdził się okrutnie;10 lecz nie pokazując gniewu wrócił się do domu swego i wezwał do siebie przyjaciół swych i Zares, żonę swoją, 11 i przedłożył im wielkość bogactw swoich i gromadę synów, i z jak wielką chwałą wywyższył go król nad wszystkich książąt i sług swoich.12 A potem rzekł: „Królowa też Estera nikogo innego nie wezwała na ucztę z królem, jeno mnie, u której też jutro z królem obiadować mam.13 A choć to wszystko mam, zda mi się, jakbym nic nie miał, póki będę patrzył na Mardocheusza yda, siedzącego przed drzwiami królewskimi”14 I odpowiedzieli mu Zares, żona jego, i inni przyjaciele: „Każ przygotować wysokie drzewo, mające wzwyż pięćdziesiąt łokci, a rano powiedz królowi, aby na nim Mardocheusz był powieszony, i tak pójdziesz z lkrólem na ucztę wesoło.” Spodobała mu się rada i kazał przygotować wysoką szubienicę. AMAN ZMUSZONY JEST ODDAĆ HOŁD MARDOCHEUSZOWI (6,ĺ-14). Aswerus każe sobie czytać kroniki i dowiaduje się, że Mardocheusz nie został wynagrodzony za odkrycie spisku (1-3). Radzi się Amana, jak uczcić Mardocheusza i każe mu to wykonać (4-11). Boleść Amana (12-14).
61 Tej nocy król spać nie mógł, i kazał sobie przynieść historię i kroniki przeszłych czasów.2 A gdy je przed nim czytano, przyszło do tego miejsca, gdzie było napisane, jak Mardocheusz wyjawił zdradę Bagatana i Taresa, rzezańców, którzy króla Aswerusa zabić chcieli.3 Usłyszawszy to król rzekł: „Jakiej czci i nagrody za tę wierność dostąpił Mardocheusz ?” Odpowiedzieli mu dworzanie i słudzy jego: „Żadnej zgoła nagrody nie otrzymał.”4 I zaraz król rzekł: „Kto jest w sieni?” Bo Aman wszedł był do przedsionka wewnętrznego domu królewskiego, aby podsunąć królowi, by kazał powiesić Mardocheusza na szubienicy, która mu była przygotowana.5 Odpowiedzieli słudzy: „Aman stoi w przedsionku.” I rzekł król:6 „Niech wnijdzie!” A gdy wszedł, rzekł do niego: „Co ma być uczynione mężowi, którego król chce uczcić?” A Aman, myśląc w sercu swoim i rozumiejąc, że król nikogo innego nie chciał uczcić oprócz niego,7 odpowiedział: „Człowiek, którego król chce uczcić,8 ma być obleczony w szaty królewskie i wsadzony na konia, który pod siodłem królewskim chodzi, i wziąć koronę królewską na głowę swą,9 a pierwszy z książąt i panów królewskich_ niech prowadzi konia jego, a idąc po ulicy miejskiej, niech woła i mówi: Tak uczczony będzie ten, którego król będzie chciał uczcić!”10 I rzekł mu król: „Pospiesz się, a wziąwszy szatę i konia uczyń, jak powiedziałeś, Mardocheuszowi Żydowi, który siedzi przed drzwiami pałacu. Strzeż się, abyś nic z tego, coś mówił, nie opuścił!” 11 Wziął tedy Aman szatę królewską i konia, a ubrawszy Mardocheusza na ulicy miejskiej i wsadziwszy na konia, poprzedzał go i wołał: „Tej czci godzien jest ten, którego król będzie chciał uczcić!”-12 I wrócił się Mardocheusz do drzwi pałacu, a Aman spieszył się iść do domu swego, żałosny i z zakrytą głową.13 I powiedział Zares, żonie swej, i przyjaciołom, wszystko, co mu się przydarzyło. Odpowiedzieli mu mędrcy, których miał w radzie, i żona jego: „Jeśli Mardocheusz, przed któtyln począłeś upadać, jest z rodu żydowskiego, nie będziesz mógł mu się oprzeć, ale upadniesz przed oczyma jego.”14 Gdy jeszcze oni mówili, przyszli rzezańcy królewscy i przynaglili, żeby co rychlej szedł na ucztę, którą była królowa zgotowała. ESTERA WYPRASZA U KRÓLA OCALENIE SWEGO LUDU (7,1- 8,14). Króli Aman na uczcie u Estery; Estera prosi o wybawienie swego ludu, wskazując na Amana jako na sprawcę zła (7,1-6). Król rozgniewany każe powiesić Amana (7-10) i daruje jego dom Esterze (8,1-2). Estera wyprasza nowy dekret, mający na celu wybawienie Żydów (3-8). Sporządzenie i ogłoszenie dekretu (9-14).
71 Wszedł tedy król i Aman, aby ucztować z królową.2 I rzekł jej król także drugiego dnia, gdy się winem zagrzał: „Cóż jest za prośba twoja, Estero, aby ci była dana? i co chcesz, aby się stało ? choćbyś też prosiła o pół królestwa mego, uprosisz!”3 Ona mu odpowiedziała: „Jeślim znalazła łaskę w oczach twoich, o królu, i jeśli ci się podoba, daruj mi duszę moją, o którą proszę, i lud mój, za którym się przyczyniam.4 Albowiem wydani jesteśmy, ja i lud mój, abyśmy byli starci, wybici i abyśmy zginęli. A daj, Boże, abyśmy byli zaprzedani za niewolników i za niewolnice; znośne by to zło było i milczałabym wzdychając; ale teraz nieprzyjaciel nasz jest, którego okrucieństwo spada na króla”5 A odpowiadając król Aswerus rzekł: „Któż to jest i jakiej mocy, żeby to śmiał czynić ?” 6 I rzekła Estera: „Przeciwnikiem i nieprzyjacielem naszym jest ten niegodziwy Aman!” Gdy on to usłyszał, zaraz osłupiał, spojrzenia króla i królowej znieść nie mogąc.7 A król rozgniewany wstał z miejsca uczty i wszedł do ogrodu drzewami zasadzonego. Aman też wstał, aby prosić królowę Esterę o życie swoje; bo zrozumiał, że król gotował nieszczęście.8 A ten, gdy się wrócił z ogrodu gajami zasadzonego i wszedł na miejsce uczty, znalazł Amana opadłego na łóżko, na którym leżała Estera, i rzekł: „I królowę chce zgwałcić przy mnie w domu moim?” Jeszcze me wyszło słowo z ust królewskich, a wnet zakryli twarz jego.9 I rzekł Harbona, jeden z rzezańców, którzy stali na służbie królewskiej: „Oto drzewo, które przygotował Mardocheuszowi, który mówił za któlem, stoi w domu Amanowym, a ma wzwyż pięćdziesiąt łokci.” Rzekł mu król: „Powieście go na nim!”10 Powieszono tedy Amana na szubienicy, którą był zgotował Mardocheuszowi, i uspokoił się gniew królewski.
8

Warsz. King J. 81 Tłum. GrEn. Толк. Tegoż dnia dał król Aswerus królowej Esterze dom Amana, nieprzyjaciela żydowskiego, i Mardocheusz wszedł przed oblicze króla, bo mu była wyznała Estera, że był jej stryjem.В тот день царь Артаксеркс отдал царице Есфири дом Амана, врага Иудеев; а Мардохей вошел пред лице царя, ибо Есфирь объявила, что он для нее. И# въ т0й дeнь цaрь ґртаxeрxъ даровA є3сfи1ри, є3ли6ка бsху ґмaна клеветникA (їудeйска): и3 мардохeи при1званъ бhсть t царS, повёда бо є3сfи1рь, ћкw ср0дникъ є4сть є4й. 8,1Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginαὐτῇ autē
_D-DSFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]τῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/whothatἡμέρᾳ hēmera
_N-DSFἡμέραhēmeradaydayὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/who βασιλεὺς basileus
_N-NSMβασιλεύςbasileuskingkingἈρταξέρξης artaxerxēs
_N-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSM ἐδωρήσατο edōrēsato
_V-AMI-3Sδωρέωdōreōto givepresentedΕσθηρ esthēr
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ὅσα hosa
_A-NPNὅσοςhososjust as/how muchas much asὑπῆρχεν hupērchen
_V-IAI-3Sὑπάρχωhuparchōto be[Nacon]Αμαν aman
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI τῷ tō
_T-DSMὁhothe/this/who διαβόλῳ,     diabolō
_N-DSMδιάβολοςdiabolosdevilish/the Devilslanderer.Καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndΜαρδοχαῖος mardochaios
_N-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSM προσεκλήθη proseklēthē
_V-API-3Sπροσκολλάωproskollaōto join[wound]ὑπὸ hupo
_PREPὑπόhupoby/under[to weave]τοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/whotheβασιλέως,     basileōs
_N-GSMβασιλεύςbasileuskingking,ὑπέδειξεν hupedeixen
_V-AAI-3Sὑποδείκνυμιhupodeiknumito showfor Esther indicatedγὰρ gar
_PRTγάρgarforfor Esther indicatedεσθηρ esthēr
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ὅτι hoti
_CONJὅτιhotithat/sincehowἐνοικείωται enoikeiōtai
_V-PMS-3Sstrong:GV-PMS-3Sstrong:GV-PMS-3Sstrong:GV-PMS-3S αὐτῇ.     autē
_D-DSFαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]  2 Tłum. GrEn. Толк. I wziął król pierścień, który kazał odebrać od Amana, i dał Mardocheuszowi. A Estera ustanowiła Mardocheusza nad domem swoim.И снял царь перстень свой, который он отнял у Амана, и отдал его Мардохею; Есфирь же поставила Мардохея смотрителем над домом Амана. И# снS цaрь пeрстень св0й, є3г0же tS ў ґмaна, и3 дадE мардохeеви. И# постaви є3сfи1рь мардохeа над8 всёмъ и3мёніемъ ґмaновымъ, 8,2Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPἔλαβεν elaben
_V-AAI-3Sλαμβάνωlambanōto take[₄tookδὲ de
_PRTδέdethen₁Andὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/who₂theβασιλεὺς basileus
_N-NSMβασιλεύςbasileusking₃king]τὸν ton
_T-ASMὁhothe/this/whotheδακτύλιον,     daktulion
_N-ASMδακτύλιοςdaktuliosringringὃν hon
_R-ASMὅς, ἥhhos ēwhichwhichἀφείλατο afeilato
_V-AMI-3Sἀφαιρέωafaireōto removehe removedΑμαν,     aman
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἔδωκεν edōken
_V-AAI-3Sδίδωμιdidōmito givehe gaveαὐτὸν auton
_D-ASMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]Μαρδοχαίῳ,     mardochaiō
_N-DSMstrong:GN-DSMstrong:GN-DSMstrong:GN-DSM καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndκατέστησεν katestēsen
_V-AAI-3Sκαθίστημιkathistēmito appoint/conductEsther placedΕσθηρ esthēr
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI Μαρδοχαῖον mardochaion
_N-ASMstrong:GN-ASMstrong:GN-ASMstrong:GN-ASM ἐπὶ epi
_PREPἐπίepiupon/to/againstoverπάντων pantōn
_A-GPNπᾶςpasallallτῶν tōn
_T-GPNὁhothe/this/whotheΑμαν.     aman
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI   3 Tłum. GrEn. Толк. I na tym nie przestając, upadła do nóg królewskich i płakała; i mówiąc do niego prosiła, aby złość Amana Agagejczyka i jego zgubne plany, które wymyślił przeciw Żydom, rozkazał wniwecz obrócić.И продолжала Есфирь говорить пред царем и пала к ногам его, и плакала и умоляла его отвратить злобу Амана Вугеянина и замысел его, который он замыслил против Иудеев. и3 приложи2 глаг0лати ко царю2, и3 припадE пред8 ногaма є3гw2 (и3 восплaка), и3 молsше є3го2 tврати1ти ѕл0бу ґмaнову и3 мhсль є3гw2, є4юже помhсли на їудє1и. 8,3Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndπροσθεῖσα prostheisa
_V-AAPRSπροστίθημιprostithēmito add (to)proceeding,ἐλάλησεν elalēsen
_V-AAI-3Sλαλέωlaleōto speakshe spokeπρὸς pros
_PREPπρόςprosto/withtoτὸν ton
_T-ASMὁhothe/this/whotheβασιλέα basilea
_N-ASMβασιλεύςbasileuskingking,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandπροσέπεσεν prosepesen
_V-AAI-3Sπροσπίπτωprospiptōto fall/beatfellπρὸς pros
_PREPπρόςprosto/with[Mezahab]τοὺς tous
_T-APMὁhothe/this/who πόδας podas
_N-APMπούςpousfoothis feet,αὐτοῦ autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἠξίου ēxiou
_V-IAI-3Sἀξιόωaxioōto deem worthypetitioned himἀφελεῖν afelein
_V-AARἀφαιρέωafaireōto removeto removeτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/whotheΑμαν aman
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI κακίαν kakian
_N-ASFκακίαkakiaevilevil of Haman,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandὅσα hosa
_A-APNὅσοςhososjust as/how muchas much asἐποίησεν epoiēsen
_V-AAI-3Sποιέωpoieōto do/makehe didτοῖς tois
_T-DPMὁhothe/this/whoto theΙουδαίοις.     ioudaiois
_N-DPMἸουδαῖοςioudaiosJewish[Hachmoni]  4 Tłum. GrEn. Толк. A on według zwyczaju wyciągnął ręką berło złote, przez co się znak łaski ukazywał, a ona wstawszy, stanęła przed nim i rzekła:И простер царь к Есфири золотой скипетр; и поднялась Есфирь, и стала пред лицем царя, И# прострE цaрь є3сfи1ри жeзлъ злaтъ: востa же є3сfи1рь и3 стA пред8 царeмъ. 8,4Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPἐξέτεινεν exeteinen
_V-AAI-3Sἐκτείνωekteinōto stretch out[₄stretched outδὲ de
_PRTδέdethen₁Andὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/who₂theβασιλεὺς basileus
_N-NSMβασιλεύςbasileusking₃king]Εσθηρ esthēr
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI τὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/whotheῥάβδον rabdon
_N-ASFῥάβδοςrabdosrod[₂rodτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/who χρυσῆν,     chrusēn
_A-ASFχρύσεοςchruseosgolden₁gold],ἐξηγέρθη exēgerthē
_V-API-3Sἐξεγείρωexegeirōto raiseEsther aroseδὲ de
_PRTδέdethen[terror]εσθηρ esthēr
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI παρεστηκέναι parestēkenai
_V-RARπαρίστημιparistēmito stand byto stand besideτῷ tō
_T-DSMὁhothe/this/whotheβασιλεῖ.     basilei
_N-DSMβασιλεύςbasileuskingking.  5 Tłum. GrEn. Толк. „Jeśli się podoba królowi i jeślim znalazła łaskę przed oczyma jego, a prośba moja nie zda się mu przeciwna, proszę, aby nowymi listami stare listy Amana, zdrajcy i nieprzyjaciela Żydów, w których rozkazał ich wytracić, we wszystkich ziemiach królewskich zniesione były.и сказала: если царю благоугодно, и если я нашла благоволение пред лицем его, и справедливо дело сие пред лицем царя, и нравлюсь я очам его, то пусть было бы написано, чтобы возвращены были письма по замыслу Амана, сына Амадафа, Вугеянина, писанные им об истреблении Иудеев во всех областях царя; И# речE є3сfи1рь: ѓще ўг0дно ти2 є4сть, и3 њбрэт0хъ благодaть пред8 тоб0ю, посли2 возврати1ти пис†ніz пHсланнаz t ґмaна, пи6санаz на погублeніе їудewвъ, и5же њбитaютъ во (всeмъ) цaрствіи твоeмъ: 8,5Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndεἶπεν eipen
_V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto sayEsther said,Εσθηρ esthēr
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI Εἰ ei
_CONJεἰeiifIfδοκεῖ dokei
_V-PAI-3Sδοκέωdokeōto thinkit seemsσοι soi
_P-DSσοίsoiyou[chaff]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandεὗρον heuron
_V-AAI-1Sεὑρίσκωheuriskōto find/meetI foundχάριν,     charin
_N-ASFχάρινcharinthereforefavor,πεμφθήτω pemfthētō
_V-APM-3Sπέμπωpempōto sendlet it be sent forthἀποστραφῆναι apostrafēnai
_V-APRἀποστρέφωapostrefōto turn awayto returnτὰ ta
_T-APNὁhothe/this/whotheγράμματα grammata
_N-APNγράμμαgrammasomething writtenlettersτὰ ta
_T-APNὁhothe/this/who ἀπεσταλμένα apestalmena
_V-RMPAPἀποστέλλωapostellōto sendbeing sentὑπὸ hupo
_PREPὑπόhupoby/under[to weave]Αμαν aman
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI τὰ ta
_T-APNὁhothe/this/whothe onesγραφέντα grafenta
_V-APPAPγράφωgrafōto writehaving been writtenἀπολέσθαι apolesthai
_V-AMRἀπολλύωapolluōto destroyto destroyτοὺς tous
_T-APMὁhothe/this/whotheΙουδαίους,     ioudaious
_N-APMἸουδαῖοςioudaiosJewish[Hachmoni]οἵ hoi
_R-NPMὁhothe/this/who εἰσιν eisin
_V-PAI-3Pεἰσίeisithey are[Gilonite]ἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginτῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/who[that]βασιλείᾳ basileia
_N-DSFβασιλείαbasileiakingdomyour kingdom.σου·     sou
_P-GSσοῦsouyou[guard]  6 Tłum. GrEn. Толк. Bo jakże będę mogła znosić zabijanie i mordowanie narodu mojego?”ибо, как я могу видеть бедствие, которое постигнет народ мой, и как я могу видеть погибель родных моих? кaкw бо возмогY ви1дэти њѕлоблeніе людjй мои1хъ и3 кaкw возмогY спасти1сz въ поги1бели nтeчества моегw2; 8,6Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPπῶς pōs
_ADVπωςpōshowFor howγὰρ gar
_PRTγάρgarforFor howδυνήσομαι dunēsomai
_V-FMI-1Sδύναμαιdunamaibe ableshall I be ableἰδεῖν idein
_V-AARεἴδωeidōto knowto beholdτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/whotheκάκωσιν kakōsin
_N-ASFκάκωσιςkakōsisoppressionill treatmentτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/who λαοῦ laou
_N-GSMλαόςlaosa peopleof my people?μου;     mou
_P-GSμοῦmouof me[Jesimiel]καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndπῶς pōs
_ADVπωςpōshowhowδυνήσομαι dunēsomai
_V-FMI-1Sδύναμαιdunamaibe ableshall I be ableσωθῆναι sōthēnai
_V-APRσῴζωsōzōto saveto be deliveredἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginτῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/whotheἀπωλείᾳ apōleia
_N-DSFἀπώλειαapōleiadestructiondestructionτῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/who πατρίδος patridos
_N-GSFπατρίςpatrisfatherlandof my fatherland?μου mou
_P-GSμοῦmouof me[Jesimiel]  7 Tłum. GrEn. Толк. I odpowiedział król Aswerus Esterze królowej i Mardocheuszowi Żydowi: „Dom Amana dałem Esterze, a jego samego kazałem zawiesić na szubienicy, ponieważ odważył się rękę wyciągnąć na Żydów.И сказал царь Артаксеркс царице Есфири и Мардохею Иудеянину: вот, я дом Амана отдал Есфири, и его самого повесили на дереве за то, что он налагал руку свою на Иудеев; И# речE цaрь є3сfи1ри: ѓще вс‰ и3мBніz ґмaнwва дaхъ и3 даровaхъ тебЁ, и3 того2 повёсихъ на дрeвэ, ћкw рyцэ вознесE на їудє1и, что2 є3щE проси1ши; 8,7Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκαὶ kai
_CONJκαίkaiandAndεἶπεν eipen
_V-AAI-3Sἔπω, ἐρῶ, εἶπονepō erō eiponto say[₃saidὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/who₁theβασιλεὺς basileus
_N-NSMβασιλεύςbasileusking₂king]πρὸς pros
_PREPπρόςprosto/withtoΕσθηρ esthēr
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI Εἰ ei
_CONJεἰeiifIfπάντα panta
_A-APNπᾶςpasallallτὰ ta
_T-APNὁhothe/this/whotheὑπάρχοντα huparchonta
_V-PAPAPὑπάρχωhuparchōto be[Nacon]Αμαν aman
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ἔδωκα edōka
_V-AAI-1Sδίδωμιdidōmito giveI gaveκαὶ kai
_CONJκαίkaiandandἐχαρισάμην echarisamēn
_V-AMI-1Sχαρίζωcharizōto give gracegrantedσοι soi
_P-DSσοίsoiyou[chaff]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandαὐτὸν auton
_D-ASMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἐκρέμασα ekremasa
_V-AAI-1Sstrong:GV-AAI-1Sstrong:GV-AAI-1Sstrong:GV-AAI-1S ἐπὶ epi
_PREPἐπίepiupon/to/againstuponξύλου,     xulou
_N-GSNξύλονxulonwoodtreeὅτι hoti
_CONJὅτιhotithat/sinceforτὰς tas
_T-APFὁhothe/this/whotheχεῖρας cheiras
_N-APFχείρcheirhandhandsἐπήνεγκε epēnenke
_V-AAI-3Sἐπιφέρωepiferōto inflicthe bore againstτοῖς tois
_T-DPMὁhothe/this/whotheΙουδαίοις,     ioudaiois
_N-DPMἸουδαῖοςioudaiosJewish[Hachmoni]τί ti
_I-ASNτίςtiswhich?[to bray]ἔτι eti
_ADVἔτιetistillyetἐπιζητεῖς;     epizēteis
_V-PAI-2Sἐπιζητέωepizēteōto seek afterdo you anxiously seek?  8 Tłum. GrEn. Толк. Napiszcie więc Żydom, jak się wam podoba, imieniem królewskim i zapieczętujcie listy sygnetem moim.” Bo ten był zwyczaj, iż listom, które imieniem królewskim posyłano, a sygnetem jego zapieczętowano, nikt me śmiał się sprzeciwić.напишите и вы о Иудеях, что вам угодно, от имени царя и скрепите царским перстнем, ибо письма, написанного от имени царя и скрепленного перстнем царским, нельзя изменить. напиши1те и3 вы2 и4менемъ мои1мъ, ћкоже ўг0дно є4сть вaмъ, и3 запечaтайте пeрстнемъ мои1мъ: є3ли6ка бо пи6сана бывaютъ царeвымъ повелёніемъ и3 запечaтаютсz пeрстнемъ мои1мъ, не возм0жно и5мъ противорещи2. 8,8Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPγράψατε grapsate
_V-AAM-2Pγράφωgrafōto write[₂writeκαὶ kai
_ADVκαίkaiand₁And you]ὑμεῖς humeis
_P-NPὑμεῖςhumeisyou[Nineveh]ἐκ ek
_PREPἐκekof/frominτοῦ tou
_T-GSNὁhothe/this/who ὀνόματός onomatos
_N-GSNὄνομαonomanamemy nameμου·     mou
_P-GSμοῦmouof me[Jesimiel]ὡς hōs
_CONJὡςhōswhich/howasδοκεῖ dokei
_V-PAI-3Sδοκέωdokeōto thinkit seems goodὑμῖν humin
_P-DPὑμῖνhuminto you[spark]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandσφραγίσατε sfragisate
_V-AAM-2Pσφραγίζωsfragizōto sealset a seal withτῷ tō
_T-DSMὁhothe/this/who δακτυλίῳ daktuliō
_N-DSMδακτύλιοςdaktuliosringmy ring!μου,     mou
_P-GSμοῦmouof me[Jesimiel]ὅσα hosa
_A-APNὅσοςhososjust as/how muchFor as much asγὰρ gar
_PRTγάρgarforFor as much asγράφεται grafetai
_V-PPI-3Sγράφωgrafōto writewrittenτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/whoof theβασιλέως basileōs
_N-GSMβασιλεύςbasileuskingkingἐπιτάξαντος epitaxantos
_V-AAPGSἐπιτάσσωepitassōto commandin giving an order,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandσφραγισθῇ sfragisthē
_V-APS-3Sσφραγίζωsfragizōto sealseal should be setτῷ tō
_T-DSMὁhothe/this/who δακτυλίῳ daktuliō
_N-DSMδακτύλιοςdaktuliosringby my ring,μου mou
_P-GSμοῦmouof me[Jesimiel]οὐκ ouk
_ADVοὐounoit is notἔστιν estin
_V-PAI-3Sἐστίestihe is[to sacrifice]αὐτοῖς autois
_D-DPMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἀντειπεῖν.     anteipein
_V-AARἀντεῖπονanteiponto contradictto contradict.  9 Tłum. GrEn. Толк. I zawoławszy pisarzów i przepisywaczów królewskich (a był czas miesiąca trzeciego, który zowią Siban), dwudziestego trzeciego dnia napisano listy, jak chciał Mardocheusz, do Żydów i do książąt, i do rządców i sędziów, którzy byli przełożonymi w stu dwudziestu siedmiu prowincjach od Indyj aż do Etiopii, dla każdej krainy i dla każdego narodu wedle języków i pism ich, i dla Żydów, jak czytać mogli i rozutnieć.И позваны были тогда царские писцы в третий месяц, то есть в месяц Сиван, в двадцать третий день его, и написано было все так, как приказал Мардохей, к Иудеям, и к сатрапам, и областеначальникам, и правителям областей от Индии до Ефиопии, ста двадцати семи областей, в каждую область письменами ее и к каждому народу на языке его, и к Иудеям письменами их и на языке их. И# при1звани бhша писцы2 (царє1вы) въ пeрвый мцcъ, и4же є4сть нісaнъ, въ двaдесzть трeтій дeнь тогHжде мцcа, и3 написaша њ їудeехъ, є3ли6ка заповёда мардохeй, ко ўправи1телємъ и3 ко начaльникwмъ воев0дъ t їндjйскіz страны2 дaже до є3fі0піи, сто2 двaдесzть седми2 воев0дамъ, во всsкую странY по своемY и4хъ љзhку. 8,9Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPἐκλήθησαν eklēthēsan
_V-API-3Pκαλέωkaleōto call[₄were calledδὲ de
_PRTδέdethen₁Andοἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/who₂theγραμματεῖς grammateis
_N-NPMγραμματεύςgrammateusscribe₃scribes]ἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginτῷ tō
_T-DSMὁhothe/this/whotheπρώτῳ prōtō
_A-DSMSπρῶτοςprōtosfirstfirstμηνί,     mēni
_N-DSMμήνmēnmonthmonth,ὅς hos
_R-NSMὅς, ἥhhos ēwhichwhichἐστι esti
_V-PAI-3Sεἰμίeimito be[decree]Νισα,     nisa
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI τρίτῃ tritē
_A-DSFτρίτοςtritosthirdthirdκαὶ kai
_CONJκαίkaiandandεἰκάδι eikadi
_N-DSFstrong:GN-DSFstrong:GN-DSFstrong:GN-DSF τοῦ tou
_T-GSNὁhothe/this/whoon theαὐτοῦ autou
_D-GSNαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἔτους,     etous
_N-GSNἔτοςetosyearyear.καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndἐγράφη egrafē
_V-API-3Sγράφωgrafōto writeit was writtenτοῖς tois
_T-DPMὁhothe/this/whoof theΙουδαίοις ioudaiois
_N-DPMἸουδαῖοςioudaiosJewish[Hachmoni]ὅσα hosa
_A-NPNὅσοςhososjust as/how muchas much asἐνετείλατο eneteilato
_V-AMI-3Sἐντέλλωentellōto orderwas given chargeτοῖς tois
_T-DPMὁhothe/this/whoto theοἰκονόμοις oikonomois
_N-DPMοἰκονόμοςoikonomosmanagermanagers,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandτοῖς tois
_T-DPMὁhothe/this/whoto theἄρχουσιν archousin
_N-DPMἄρχωνarchōnrulerrulersτῶν tōn
_T-GPMὁhothe/this/whoto theσατραπῶν satrapōn
_N-GPMstrong:GN-GPMstrong:GN-GPMstrong:GN-GPM ἀπὸ apo
_PREPἀπόapofromfromτῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/whoof theἸνδικῆς indikēs
_N-GSFstrong:GN-GSFstrong:GN-GSFstrong:GN-GSF ἕως heōs
_PREPἕωςheōsuntiluntoτῆς tēs
_T-GSFὁhothe/this/who Αἰθιοπίας,     aithiopias
_N-GSFstrong:GN-GSFstrong:GN-GSFstrong:GN-GSF ἑκατὸν hekaton
_N-NUIἑκατόνhekatonhundreda hundredεἴκοσι eikosi
_N-NUIεἴκοσιeikositwenty[locust]ἑπτὰ hepta
_N-NUIἑπτάheptaseven[Harorite]σατραπείαις satrapeiais
_N-DPFstrong:GN-DPFstrong:GN-DPFstrong:GN-DPF κατὰ kata
_PREPκατάkataaccording toaccording toχώραν chōran
_N-ASFχώραchōracountryplaceκαὶ kai
_CONJκαίkaiandbyχώραν,     chōran
_N-ASFχώραchōracountryplace,κατὰ kata
_PREPκατάkataaccording toaccording toτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/who ἑαυτῶν heautōn
_D-GPMἑαυτοῦheautoumy/your/him-selftheirλέξιν.     lexin
_N-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASFstrong:GN-ASF   10 Tłum. GrEn. Толк. A te listy, które posyłano imieniem królewskim, sygnetem jego zapieczętowano i rozesłano przez prędkich posłów, którzy by biegając po wszystkich ziemiach owe pierwsze listy nowymi poselstwy uprzedzili.И написал он от имени царя Артаксеркса, и скрепил царским перстнем, и послал письма чрез гонцов на конях, на дромадерах и мулах царских, Напи6сана же бhша велёніемъ царeвымъ и3 запечатлёшасz пeрстнемъ є3гw2: и3 послaша пис†ніz чрез8 писмон0сцы, 8,10Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPἐγράφη egrafē
_V-API-3Sγράφωgrafōto writeAnd it was writtenδὲ de
_PRTδέdethenAnd it was writtenδιὰ dia
_PREPδιάdiathrough/because ofthroughτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/whotheβασιλέως basileōs
_N-GSMβασιλεύςbasileuskingking,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἐσφραγίσθη esfragisthē
_V-API-3Sσφραγίζωsfragizōto sealthe seal was set byτῷ tō
_T-DSMὁhothe/this/who δακτυλίῳ daktuliō
_N-DSMδακτύλιοςdaktuliosringhis ring,αὐτοῦ,     autou
_D-GSMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandἐξαπέστειλαν exapesteilan
_V-AAI-3Pἐξαποστέλλωexapostellōto send out/awaythey sent outτὰ ta
_T-APNὁhothe/this/whotheγράμματα grammata
_N-APNγράμμαgrammasomething writtenlettersδιὰ dia
_PREPδιάdiathrough/because ofbyβιβλιαφόρων,     bibliaforōn
_N-GPMstrong:GN-GPMstrong:GN-GPMstrong:GN-GPM   11 Tłum. GrEn. Толк. A król im rozkazał, aby szli do Żydów w każdym mieście i kazali się im zgromadzić, aby się zastawiali za dusze swe, a wszystkich swych nieprzyjaciół z żonami, z dziećmi i ze wszystkimi domami pobili i wygładzili, i łupy ich pobrali. о том, что царь позволяет Иудеям, находящимся во всяком городе, собраться и стать на защиту жизни своей, истребить, убить и погубить всех сильных в народе и в области, которые во вражде с ними, детей и жен, и имение их разграбить, ћкw повелЁ и5мъ жи1ти по зак0нwмъ и4хъ во всsцэмъ грaдэ, и3 да помогaютъ и5мъ, и3 да сотворsтъ сопeрникwмъ и4хъ и3 проти1вникwмъ и4хъ, ћкоже хотsтъ, 8,11Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPὡς hōs
_CONJὡςhōswhich/howasἐπέταξεν epetaxen
_V-AAI-3Sἐπιτάσσωepitassōto commandhe gave ordersαὐτοῖς autois
_D-DPMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]χρῆσθαι chrēsthai
_V-PMRχράωchraōto useto deal withτοῖς tois
_T-DPMὁhothe/this/who νόμοις nomois
_N-DPMνόμοςnomoslawtheir lawsαὐτῶν autōn
_D-GPMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginπάσῃ pasē
_A-DSFπᾶςpasalleveryπόλει polei
_N-DSFπόλιςpoliscitycity,βοηθῆσαί boēthēsai
_V-AARβοηθέωboētheōto helpboth to helpτε te
_PRTτεteand/bothboth to helpαὑτοῖς hautois
_D-DPMἑαυτοῦheautoumy/your/him-self[to cut down|off]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandχρῆσθαι chrēsthai
_V-PMRχράωchraōto useto deal withτοῖς tois
_T-DPMὁhothe/this/who ἀντιδίκοις antidikois
_N-DPMἀντίδικοςantidikosopponenttheir opponents,αὐτῶν autōn
_D-GPMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]καὶ kai
_CONJκαίkaiandandτοῖς tois
_T-DPMὁhothe/this/whowithἀντικειμένοις antikeimenois
_V-PMPMPἀντίκειμαιantikeimaibe an opponenttheir adversariesαὐτῶν autōn
_D-GPMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]ὡς hōs
_CONJὡςhōswhich/howasβούλονται,     boulontai
_V-PMI-3Pβούλομαιboulomaito planthey wanted,  12 Tłum. GrEn. Толк. I naznaczono po wszystkich ziemiach jeden dzień pomsty, to jest trzynasty miesiąca dwunastego, Adara.в один день по всем областям царя Артаксеркса, в тринадцатый день двенадцатого месяца, то есть месяца Адара. [Список с этого указа следующий: великий царь Артаксеркс начальствующим от Индии до Ефиопии над ста двадцатью семью областями и властителям, доброжелательствующим нам, радоваться. Многие, по чрезвычайной доброте благодетелей щедро награждаемые почестями, чрезмерно возгордились и не только подданным нашим ищут причинить зло, но, не могши насытить гордость, покушаются строить козни самим благодетелям своим, не только теряют чувство человеческой признательности, но, кичась надменностью безумных, преступно думают избежать суда всё и всегда видящего Бога. Но часто и многие, будучи облечены властью, чтоб устроять дела доверивших им друзей, своим убеждением делают их виновниками пролития невинной крови и подвергают неисправимым бедствиям, хитросплетением коварной лжи обманывая непорочное благомыслие державных. Это можно видеть не столько из древних историй, как мы сказали, сколько из дел, преступно совершаемых пред вами злобою недостойно властвующих. Посему нужно озаботиться на последующее время, чтобы нам устроить царство безмятежным для всех людей в мире, не допуская изменений, но представляющиеся дела обсуждая с надлежащей предусмотрительностью. Так Аман Амадафов, Македонянин, поистине чуждый персидской крови и весьма далекий от нашей благости, быв принят у нас гостем, удостоился благосклонности, которую мы имеем ко всякому народу, настолько, что был провозглашен нашим отцом и почитаем всеми, представляя второе лицо при царском престоле; но, не умерив гордости, замышлял лишить нас власти и души, а нашего спасителя и всегдашнего благодетеля Мардохея и непорочную общницу царства Есфирь, со всем народом их, домогался разнообразными коварными мерами погубить. Таким образом он думал сделать нас безлюдными, а державу Персидскую передать Македонянам. Мы же находим Иудеев, осужденных этим злодеем на истребление, не зловредными, а живущими по справедливейшим законам, сынами Вышнего, величайшего живаго Бога, даровавшего нам и предкам нашим царство в самом лучшем состоянии. Посему вы хорошо сделаете, не приводя в исполнение грамот, посланных Аманом Амадафовым; ибо он, совершивший это, при воротах Сузских повешен со всем домом, по воле владычествующего всем Бога, воздавшего ему скоро достойный суд. Список же с этого указа выставив на всяком месте открыто, оставьте Иудеев пользоваться своими законами и содействуйте им, чтобы восстававшим на них во время скорби они могли отмстить в тринадцатый день двенадцатого месяца Адара, в самый тот день. Ибо владычествующий над всем Бог, вместо погибели избранного рода, устроил им такую радость. И вы, в числе именитых праздников ваших, проводите сей знаменитый день со всем весельем, дабы и ныне и после памятно было спасение для нас и для благорасположенных к нам Персов и погубление строивших нам козни. Всякий город или область вообще, которая не исполнит сего, нещадно опустошится мечом и огнем и сделается не только необитаемою для людей, но и для зверей и птиц навсегда отвратительною.] въ дeнь є3ди1нъ по всемY цaрству ґртаxeрxову, въ третійнaдесzть дeнь вторагwнaдесzть мцcа, и4же є4сть ґдaръ. 8,12Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPἐν en
_PREPἐνenin/on/amongonἡμέρᾳ hēmera
_N-DSFἡμέραhēmeraday[₂dayμιᾷ mia
_A-DSFεἷςheisone₁one]ἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginπάσῃ pasē
_A-DSFπᾶςpasallallτῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/whotheβασιλείᾳ basileia
_N-DSFβασιλείαbasileiakingdomkingdomἈρταξέρξου,     artaxerxou
_N-GSMstrong:GN-GSMstrong:GN-GSMstrong:GN-GSM τῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/whoon theτρισκαιδεκάτῃ triskaidekatē
_A-DSFstrong:GA-DSFstrong:GA-DSFstrong:GA-DSF τοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/whoof theδωδεκάτου dōdekatou
_A-GSMδωδέκατοςdōdekatostwelfthtwelfthμηνός,     mēnos
_N-GSMμένmenon the other hand[beautiful]ὅς hos
_R-NSMὅς, ἥhhos ēwhichwhichἐστιν estin
_V-PAI-3Sἐστίestihe is[to sacrifice]Αδαρ.     adar
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI   13 Tłum. GrEn. Толк. A treść listu ta była, aby we wszystkich ziemiach i narodach, które były pod panowaniem króla Aswerusa, wiadomo było, że Żydzi są gotowi pomścić się nad nieprzyjaciółmi swymi.Список с сего указа отдать в каждую область, как закон, объявляемый для всех народов, чтоб Иудеи готовы были к тому дню мстить врагам своим. Списaніе же є3піст0ліи си1це бЁ: цaрь вели1кій ґртаxeрxъ сyщымъ t їндjи дaже до є3fі0піи сто2 двaдесzти и3 седми1мъ начaльствwмъ странaми њбладaющымъ и3 влaстелємъ нaмъ доброжелaтельствующымъ, рaдоватисz. Мн0зи мн0жайшею благодётельствующихъ блaгостію частёе чествyеми пaче мёры возгордёшасz, и3 не т0чію подчинeнныхъ нaмъ и4щутъ њѕл0бити, но дов0льства не могyще снести2, и3 свои6мъ благодётелємъ начинaютъ ковaрствовати: и3 благодарeніе не т0кмw t человBкъ teмлюще, но є3щE (по њбhчаю) не пріsвшихъ благодэsній кичeньми вознeсшесz, вс‰ пrнw назирaющагw бGа ненави1дzщагw ѕлA мнsтъ и3збэжaти судA. Мн0гажды же и3 мн0гихъ t постaвленныхъ на властeхъ, и5мже ўвёрисz другHвъ ўстроsти дэлA, ласкaтельство кровeй непови1нныхъ вин0вными поставлsz, подвeрже неуврачєвaннымъ ѕлы6мъ, ѕлонрaвіz л0жнымъ прельщeніемъ тёхъ, и5же прельщaютъ неѕлоби1вое благосeрдіе владёющихъ. Ви1дэти же лёть є4сть нaмъ взыскyющымъ не толи1кw t дрeвнихъ, ћкоже предaхомъ, їст0рій, є3ли1кw t тёхъ, ћже сyть при ногaхъ непреп0добнw содBланнаz губи1тельствомъ недост0йнw владёющихъ. Сегw2 рaди внимaти надлежи1тъ по си1хъ, во є4же цaрство безмzтeжно всBмъ человёкwмъ съ ми1ромъ ўстр0ити, не ўпотреблsюще премэнeній, приход‰щаz же пред8 nчесA всегдA съ прили1чнымъ предварeніемъ разсуждaюще. є3гдa бо ґмaнъ ґмадаfyевъ макед0нzнинъ, и4стиннw чyждь пeрсскіz кр0ве и3 мн0гw tстоsщь t нaшеz блaгости, страннолю1бнw пріsтый t нaсъ, толи1кое человэколю1біе, є4же ко всsкому kзhку и3мёемъ, получи2, ћкw нарицaтисz є3мY nтцeмъ нaшимъ, и3 покланsемому t всёхъ, втор0е цaрскагw прест0ла лицE содержaти: неумёрителенъ же въ г0рдости прилёжнw и3скaлъ, кaкw бы нaсъ w4бласти и3 животA лиши1ти, кyпнw же нaшего блюсти1телz и3 всегдaшнzго благодётелz мардохeа и3 непор0чную цaрства соo1бщницу є3сfи1рь со всёмъ и4хъ плeменемъ многоплетeнными хи1тростей прельщeньми и4щущь на погублeніе: си1ми бо w4бразы возмнЁ нaсъ лиши1въ блюсти1телей взsти, и3 влaсть пeрсскую ко макед0нzнwмъ пренести2. Мh же їудewвъ, t трегуби1тельнагw сегw2 въ погублeніе прeданныхъ, њбрэтaемъ не ѕлотв0рныхъ, но прaведнэйшими ўправлsемыхъ закHны, и3 сyщихъ сынHвъ вhшнzгw, превеличaйнагw живaгw бGа, ўправлsющагw нaмъ же и3 прароди1телємъ нaшымъ цaрствіе въ д0брэйшемъ состоsніи. Д0брэ u5бо сотвори1те не ўпотреблsюще t ґмaна ґмадаfyева п0сланныхъ писaній, понeже џнъ сі‰ содёлавый при вратёхъ сyсскихъ со всёмъ д0момъ свои1мъ повёшенъ є4сть, дост0йный є3мY вск0рэ сyдъ воздaвшему всёми владёющему бGу. Списaніе же є3піст0ліи сеS предложи1вше на всsцэмъ мёстэ со дерзновeніемъ, њстaвите їудewвъ ўпотреблsти сво‰ зак0ны, спомоществyюще и5мъ, ћкw да во врeмz ск0рби востaвшымъ на ни1хъ tмстsтъ въ третійнaдесzть дeнь вторагwнaдесzть мцcа ґдaра въ сaмый т0й дeнь: въ сeй бо (дeнь) всемогyщій бGъ вмёстw погублeніz и3збрaннагw р0да сотвори2 и5мъ весeліе. И# вы2 u5бо во и3мени1тыхъ вaшихъ прaздницэхъ знамени1тый дeнь со всsкою рaдостію провождaйте, да и3 нн7э, и3 по си1хъ спасeніе нaмъ ќбw и3 доброжелaтєльнымъ пeрсwмъ бyдетъ, навэтyющымъ же нaсъ въ пaмzть погублeніz. Всsкъ же грaдъ и3ли2 странA, ћже по си6мъ не сотвори1тъ, всsчески мечeмъ и3 nгнeмъ съ толи1кимъ потреби1тсz гнёвомъ, ћкw не т0кмw человёкwмъ непрох0дна, но и3 ѕвэрє1мъ и3 пти1цамъ во всsкое врeмz мeрзостнэйша њстaвитсz. И# списaніz сі‰ да предложaтсz nчеви1днw во всeмъ цaрствэ, є4же готHвымъ бhти всBмъ їудewмъ на сeй дeнь рaтовати свои1хъ проти1вныхъ. 8,13Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPτὰ ta
_T-NPNὁhothe/this/whoAnd theδὲ de
_PRTδέdethenAnd theἀντίγραφα antigrafa
_N-NPNstrong:GN-NPNstrong:GN-NPNstrong:GN-NPN ἐκτιθέσθωσαν ektithesthōsan
_V-PPM-3Pἐκτίθημιektithēmito explain/exposelet them be displayedὀφθαλμοφανῶς ofthalmofanōs
_ADVstrong:GADVstrong:GADVstrong:GADV ἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginπάσῃ pasē
_A-DSFπᾶςpasallallτῇ tē
_T-DSFὁhothe/this/whotheβασιλείᾳ,     basileia
_N-DSFβασιλείαbasileiakingdomkingdom,ἑτοίμους hetoimous
_A-APMἕτοιμοςhetoimosready[₆preparedτε te
_PRTτεteand/both₁and forεἶναι einai
_V-PARεἶναιeinaito exist[Gezrite]πάντας pantas
_A-APMπᾶςpasall₂allτοὺς tous
_T-APMὁhothe/this/who₃theΙουδαίους ioudaious
_N-APMἸουδαῖοςioudaiosJewish[Hachmoni]εἰς eis
_PREPεἰςeistowardforταύτην tautēn
_D-ASFοὗτοςhoutosthis/he/she/itthisτὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/who ἡμέραν hēmeran
_N-ASFἡμέραhēmeradayday,πολεμῆσαι polemēsai
_V-AARπολεμέωpolemeōto fightfor them to wage war againstαὐτῶν autōn
_D-GPMαὐτόςautoshe/she/it/self[wall]τοὺς tous
_T-APMὁhothe/this/whotheirὑπεναντίους.     hupenantious
_A-APMὑπεναντίοςhupenantiosopposedopponents.  14 Tłum. GrEn. Толк. I biegli gońcy prędcy niosąc poselstwa, a wyrok królewski przybito w Susan.Гонцы, поехавшие верхом на быстрых конях царских, погнали скоро и поспешно, с царским повелением. Объявлен был указ и в Сузах, престольном городе. КHнницы u5бо и3зыд0ша спёшнw повелBннаz t царS соверши1ти. Предлагaшесz же повелёніе и3 въ сyсэхъ. 8,14Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPΟἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/whoThen theμὲν men
_PRTμένmenon the other handThen theοὖν oun
_PRTοὖνountherefore/thenThen theἱππεῖς hippeis
_N-NPMἱππεύςhippeushorsemanhorsemenἐξῆλθον exēlthon
_V-AAI-3Pἐξέρχομαιexerchomaito go outwent forthσπεύδοντες speudontes
_V-PAPRPσπεύδωspeudōto hastenhasteningτὰ ta
_T-APNὁhothe/this/who[₂theὑπὸ hupo
_PREPὑπόhupoby/under₄byτοῦ tou
_T-GSMὁhothe/this/who₅theβασιλέως basileōs
_N-GSMβασιλεύςbasileusking₆kingλεγόμενα legomena
_V-PPPAPλέγωlegōto speak₃being spokenἐπιτελεῖν·     epitelein
_V-PARἐπιτελέωepiteleōto complete₁to complete].ἐξετέθη exetethē
_V-API-3Sἐκτίθημιektithēmito explain/expose[₄was displayedδὲ de
_PRTδέdethen₁Andτὸ to
_T-NSNὁhothe/this/who₂theπρόσταγμα prostagma
_N-NSNstrong:GN-NSNstrong:GN-NSNstrong:GN-NSN καὶ kai
_ADVκαίkaiandalsoἐν en
_PREPἐνenin/on/amonginΣούσοις.     sousois
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI   15 Tłum. GrEn. Толк. A Mardocheusz, wychodząc z pałacu i od oczu królewskich, świecił się w szatach królewskich, to jest w błękitnych i białych, niosąc na głowie koronę złotą i odziany płaszczem jedwabnym i szkarłatnym.И Мардохей вышел от царя в царском одеянии яхонтового и белого цвета и в большом золотом венце, и в мантии виссонной и пурпуровой. И город Сузы возвеселился и возрадовался. И# мардохeй и3зhде њблечeнъ въ цaрскую nдeжду и3 вэнeцъ и3мyщь златhй, діади1му вmсс0нную, червлeную. Ви1дэвше же сyщіи въ сyсэхъ возрaдовашасz, 8,15Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPὁ ho
_T-NSMὁhothe/this/who δὲ de
_PRTδέdethenAndΜαρδοχαῖος mardochaios
_N-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSM ἐξῆλθεν exēlthen
_V-AAI-3Sἐξέρχομαιexerchomaito go outwent forthἐστολισμένος estolismenos
_V-RPPRSstrong:GV-RPPRSstrong:GV-RPPRSstrong:GV-RPPRS τὴν tēn
_T-ASFὁhothe/this/whoin theβασιλικὴν basilikēn
_A-ASFβασιλικόςbasilikosroyalroyalστολὴν stolēn
_N-ASFστολήstolērobeapparel,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandστέφανον stefanon
_N-ASMστέφανοςstefanoscrown[₂a crownἔχων echōn
_V-PAPRSἔχωechōto have/be₁having]χρυσοῦν chrusoun
_A-ASMχρύσεοςchruseosgoldenof gold,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandδιάδημα diadēma
_N-ASNδιάδημαdiadēmadiadema diademβύσσινον bussinon
_A-ASNβύσσινοςbussinosfine linen[₂fine lineπορφυροῦν·     porfuroun
_A-ASNπορφύρεοςporfureospurple₁of purple].ἰδόντες idontes
_V-AAPRPεἴδωeidōto know[₅beholdingδὲ de
_PRTδέdethen₁Andοἱ hoi
_T-NPMὁhothe/this/who₂theἐν en
_PREPἐνenin/on/among₃inΣούσοις sousois
_N-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRIstrong:GN-PRI ἐχάρησαν.     echarēsan
_V-API-3Pχαίρωchairōto rejoicerejoiced.  16 Tłum. GrEn. Толк. I wszystko miasto weseliło się i radowało. A Żydom nowa światłość zdała się wschodzić, wesele, cześć i tańce.А у Иудеев было тогда освещение и радость, и веселье, и торжество. ћкw їудewмъ бhсть свётъ и3 весeліе: 8,16Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPτοῖς tois
_T-DPMὁhothe/this/whoAnd to theδὲ de
_PRTδέdethenAnd to theΙουδαίοις ioudaiois
_N-DPMἸουδαῖοςioudaiosJewish[Hachmoni]ἐγένετο egeneto
_V-AMI-3Sγίνομαιginomaito bethere becameφῶς fōs
_N-NSNφῶςfōslightlightκαὶ kai
_CONJκαίkaiandandεὐφροσύνη·     eufrosunē
_N-NSFεὐφροσύνηeufrosunējoygladness.  17 Tłum. GrEn. Толк. We wszystkich narodach, miastach i krainach, gdziekolwiek rozkazy królewskie przychodziły, była zadziwiająca radość, biesiady, uczty i święto, tak iż wielu z innych narodów i religii do ich wiary i zwyczajów się przyłączało; bo na wszystkich przypadł wielki strach imienia żydowskiego.И во всякой области и во всяком городе, во всяком месте, куда только доходило повеление царя и указ его, была радость у Иудеев и веселье, пиршество и праздничный день. И многие из народов страны сделались Иудеями, потому что напал на них страх пред Иудеями.во (всsцэмъ) грaдэ и3 странЁ, и3дёже ѓще предлагaшесz повелёніе рaдость и3 весeліе бЁ їудewмъ, пировaніе и3 ўтэшeніе. И# мн0зи t kзы6къ њбрёзовахусz и3 зак0нъ їудeйскій пріимaху, стрaха рaди їудeйскагw.8,17Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.ABPκατὰ kata
_PREPκατάkataaccording to πόλιν polin
_N-ASFπόλιςpoliscitycityκαὶ kai
_CONJκαίkaiandandχώραν,     chōran
_N-ASFχώραchōracountryplaceοὗ hou
_ADVοὐouno[Carmi]ἂν an
_PRTἄνanifeverἐξετέθη exetethē
_V-API-3Sἐκτίθημιektithēmito explain/expose[₃was displayedτὸ to
_T-NSNὁhothe/this/who₁theπρόσταγμα,     prostagma
_N-NSNstrong:GN-NSNstrong:GN-NSNstrong:GN-NSN οὐ ou
_ADVοὐouno[Carmi]ἂν an
_PRTἄνanif[Ahithophel]ἐξετέθη exetethē
_V-API-3Sἐκτίθημιektithēmito explain/expose[berry]τὸ to
_T-NSNὁhothe/this/whotheἔκθεμα,     ekthema
_N-NSNstrong:GN-NSNstrong:GN-NSNstrong:GN-NSN χαρὰ chara
_N-NSFχαράcharajoyjoyκαὶ kai
_CONJκαίkaiandandεὐφροσύνη eufrosunē
_N-NSFεὐφροσύνηeufrosunējoygladnessτοῖς tois
_T-DPMὁhothe/this/whoof theΙουδαίοις,     ioudaiois
_N-DPMἸουδαῖοςioudaiosJewish[Hachmoni]κώθων kōthōn
_N-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSMstrong:GN-NSM καὶ kai
_CONJκαίkaiandandεὐφροσύνη,     eufrosunē
_N-NSFεὐφροσύνηeufrosunējoygladness.καὶ kai
_CONJκαίkaiandAndπολλοὶ polloi
_A-NPMπολύςpolusmuchmanyτῶν tōn
_T-GPNὁhothe/this/whotheἐθνῶν ethnōn
_N-GPNἔθνοςethnosGentilesnationsπεριετέμοντο perietemonto
_V-AMI-3Pπεριτέμνωperitemnōto circumcisewere circumcised,καὶ kai
_CONJκαίkaiandandιουδάιζον ioudaizon
_V-AAI-3PἸουδαΐζωioudaizōbe JewishJewish-likeδιὰ dia
_PREPδιάdiathrough/because ofbecause ofτὸν ton
_T-ASMὁhothe/this/whoof theφόβον fobon
_N-ASMφόβοςfobosfearfearτῶν tōn
_T-GPMὁhothe/this/who[that]Ιουδαίων.     ioudaiōn
_N-GPMἸουδαῖοςioudaiosJewish[Hachmoni]