Dzieje Apostolskie

11 Pierwsze opowiadanie ułożyłem, o Teofilu, o wszystkim, co począł Jezus czynić i uczyć, 2 aż do dnia, w którym dawszy polecenie przez Ducha Świętego apostołom, których wybrał, został wzięty do nieba. 3 Im też okazał się sam żywy po swej Męce w licznych dowodach, przez czterdzieści dni ukazując się im, i mówiąc o królestwie Bożym.WNIEBOWSTĄPIENIE PAŃSKIE. 4 A jedząc z nimi, przykazał im, aby nie odchodzili z Jerozolimy, ale czekali na obietnicę Ojca, którą (mówi) słyszeliście z ust moich: 5 że Jan wprawdzie chrzcił wodą, wy zaś będziecie ochrzczeni Duchem Świętym po niewielu tych dniach. 6 Ci więc, którzy się byli zeszli, pytali go, mówiąc: Panie, czy w tym czasie przywrócisz królestwo Izraelowi? 7 I rzekł do nich: Nie wasza to rzecz znać czasy i chwile, 8 które Ojciec w swej władzy zachował; sale otrzymacie moc Ducha Świętego, który przyjdzie na was, i będziecie mi świadkami w Jeruzalem i w całej Judei i w Sanlarii i aż do krańców ziemi.9 A gdy to powiedział, kiedy oni patrzyli, został uniesiony, i obłok zakrył go przed ich oczami. 10 A gdy pilnie patrzyli za nim, idącym do nieba, oto dwaj mężowie stanęli przy nich w białym odzieniu, 11 którzy też rzekli: Mężowie galilejscy, czemu stoicie, patrząc w niebo? Ten Jezus, który wzięty jest od was do nieba, tak przyjdzie, jak widzieliście go idącego do nieba.APOSTOŁOWIE W WIECZERNIKU.12 Wtedy wrócili do Jeruzalem z góry, zwanej Oliwną, która jest blisko Jeruzalem, odległa o drogę szabatu.13 A gdy weszli do wieczernika, wstąpili, gdzie przebywali Piotr i Jan, Jakub i Andrzej, Filip i Tomasz, Bartłomiej i Mateusz, Jakub Alfeusza i Szymon Zelotes, i Juda Jakubów. 14 Ci wszyscy trwali jednomyślnie na modlitwie z niewiastami i Maryją, matką Jezusową, i z braćmi jego.WYBÓR MACIEJA. 15 W owe dni powstawszy Piotr wpośród braci, rzekł (a był poczet osób razem około stu dwudziestu): 16 Mężowie bracia, musiało wypełnić się Pismo, które przepowiedział Duch Święty przez usta Dawida, o Judaszu, który był wodzem tych, co pojmali Jezusa;17 który policzony był z nami, i otrzymał udział w tym posługiwaniu. 18 Otóż on posiadł rolę z zapłaty nieprawości, a powiesiwszy się, rozpękł się przez pół, i wypłynęły wszystkie wnętrzności jego.19 I stało się jawne wszystkim mieszkańcom Jeruzalem, tak że rolę tę nazwano w ich języku Haceldama, to jest rola krwi.20 Napisano bowiem w księdze Psalmów: “Niechaj będzie ich mieszkanie puste, i niech nie będzie, kto by w nim mieszkał,” a “biskupstwo jego niech weźmie inny.”21 Potrzeba więc z tych mężów którzy się z nami zbierali przez cały czas, w którym Pan Jezus przyszedł i odszedł spośród nas, 22 począwszy od chrztu Janowego aż do dnia, w którym wzięty został od nas, aby jeden z nich był z nami świadkiem zmartwychwstania jego. 23 I postawili dwóch: Józefa, zwanego Barsabą, który miał przydomek Justus, i Macieja. 24 A modląc się, mówili: Ty, Panie, który znasz serca wszystkich, wskaż jednego, którego z tych dwóch wybrałeś,25 aby otrzymał miejsce urzędu tego i apostolstwa, z którego wypadł Judasz, aby odejść na miejsce swoje. 26 I dali im losy, i padł los na Macieja, i zaliczony został do jedenastu apostołów.
2ZESŁANIE DUCHA ŚW.1 A gdy dopełniały się dni Pięćdziesiątnicy, byli wszyscy razem na tym samym miejscu.2 I nagle stał się z nieba szum, jakby nadchodzącego wichru gwałtownego, i napełnił cały dom, w którym siedzieli.3 I ukazały im się rozdzielone języki jakby ognia, i usiadł na każdym z nich z osobna.4 I napełnieni zostali wszyscy duchem Świętym, i poczęli mówić rozmaitymi językami, jak im Duch Święty dawał mówić. 5 Byli zaś w Jeruzalem żydzi mieszkający, mężowie nabożni z każdego narodu, który jest pod niebem.6 A gdy rozległ się ten głos, zbiegło się mnóstwo, zatrwożyli się w duchu, bo każdy słyszał ich mówiących swoim językiem. 7 Zdumiewali się zaś wszyscy, i dziwili się, mówiąc: Czyż oto ci wszyscy, co mówią, nie są Galilejczykami? 8 I jakże usłyszeliśmy każdy z nas swój język, w którym urodziliśmy się?9 Partowie i Medowie, i Elamici i mieszkający w Mezopotamii, w Judei i w Kapadocji, w Poncie i w Azji, 10 we Frygii i w Pamfilii, w Egipcie i w stronach Libii, które leżą koło Cyreny, i przybysze z Rzymu, 11 żydzi też i prozelici, Kreteńczycy i Arabowie, słyszeliśmy ich głoszących językami naszymi wielmożne sprawy Boże.12 I zdumiewali się wszyscy, i dziwili się, mówiąc wzajem do siebie: Cóż to ma być? 13 Inni zaś naśmiewając się, mówili: Że ci moszczu są pełni.PIERWSZE KAZANIE PIOTRA.14 A stanąwszy Piotr z jedenastoma, podniósł głos swój, i przemówił do nich: Mężowie żydowscy i wszyscy, którzy mieszkacie w Jeruzalem, niech wam to będzie wiadome, a przyjmijcie do uszu słowa moje. 15 Albowiem nie są pijani ci, jak wy mniemacie, gdyż jest trzecia godzina dnia, 16 ale to jest, ca powiedziane było przez proroka Joela:17 “I stanie się, w ostatnie dni (mówi Pan) wyleję z Ducha mego na wszelkie ciało; i prorokować będą synowie wasi i córki wasze, a młodzieńcy wasi widzenia mieć będą, a starcom waszym sny śnić się będą. 18 I zaiste na sługi moje i na służebnice moje wyleję w owe dni z Ducha mojego, i będą prorokować.19 I sprawię cuda na niebie wysoko i znaki na ziemi nisko, krew i ogień i kurzawę dymu.20 Słońce obróci się w ciemności, a księżyc w krew, zanim przyjdzie dzień Pański wielki i jawny.21 I stanie się: Wszelki, który by wzywał imienia Pańskiego, zbawiony będzie.”22 Mężowie izraelscy! Słuchajcie tych słów: Jezusa Nazareńskiego, męża, poleconego wam od Boga przez moce i cuda i znaki, które czynił Bóg przezeń pośród was, jak to sami wiecie,23 tego to, wydanego według postanowionego planu i przejrzenia Bożego, umęczywszy rękoma niezbożnych, zgładziliście.24 Jego Bóg wskrzesił, usunąwszy boleści otchłani, gdyż niemożliwe było, żeby ona zatrzymać go miała.25 O nim bowiem mówił Dawid: “Miałem zawsze Pana przed oczami mymi; bo mi jest po prawicy, abym nie był poruszony. 26 Dlatego rozweseliło się serce moje i rozradował się język mój; nadto i ciało moje spoczywać będzie w nadziei. 27 Albowiem nie zostawisz duszy mojej w otchłani, i nie pozwolisz Świętemu twemu oglądać skażenia. 28 Oznajmiłeś mi drogi życia, i napełnisz mnie radością przed obliczem twoim.”29 Mężowie bracia! Niechże wolno będzie śmiało wam powiedzieć o patriarsze Dawidzie, że umarł, i pogrzebany został, i grób jego jest u nas aż do dnia dzisiejszego. 30 Będąc więc prorokiem, i wiedząc, że Bóg pod przysięgą mu obiecał, że potomek jego będzie siedział na stolicy jego:31 patrząc w przyszłość, mówił o zmartwychwstaniu Chrystusa, że ani nie został zatrzymany w otchłani, ani ciało jego nie oglądało skażenia. 32 Tego to Jezusa wskrzesił Bóg, czego my wszyscy świadkami jesteśmy. 33 Wywyższony więc prawicą Boga i wziąwszy obietnicę Ducha Świętego od Ojca, wylał tego, którego wy widzicie, i słyszycie.34 Nie Dawid bowiem wstąpił do nieba, lecz sam powiada: “Rzekł Pan Panu memu: siądź po prawicy mojej, 35 aż położę nieprzyjaciół twoich podnóżkiem nóg twoich.”36 Niech tedy z wszelką pewnością wie cały dom izraelski, że go i Panem i Chrystusem uczynił Bóg, tego Jezusa, któregoście wy ukrzyżowali.NAWRÓCENIE TRZECH TYSIĘCY.37 Gdy zaś to usłyszeli, skruszyli się w sercu, i rzekli do Piotra i do innych apostołów: Cóż mamy czynić, mężowie bracia? 38 A Piotr do nich: Pokutę czyńcie (mówi), i niech każdy z was ochrzci się w imię Jezusa Chrystusa, na odpuszczenie grzechów waszych, a otrzymacie dar Ducha Świętego. 39 Albowiem dla was jest ta obietnica i dla dzieci waszych i dla wszystkich, “co są daleko,. Którychkolwiek powoła Pan, Bóg nasz.” 40 I bardzo wielu innymi słowami świadczył, i napominał ich, mówiąc: Ratujcie się spośród tego przewrotnego plemienia. 41 Ci więc, co przyjęli jego słowa, zostali ochrzczeni, i przybyło dnia tego dusz około trzech tysięcy.ŻYCIE PIERWSZYCH CHRZEŚCIJAN.42 A trwali w nauce apostolskiej i w uczestnictwie łamania chleba i w modlitwach.43 Każdego zaś ogarniała bojaźń, wiele się też dziwów i znaków działo przez apostołów w Jeruzalem; i była wielka bojaźń we wszystkich.44 Wszyscy też, którzy wierzyli, byli razem, i mieli wszystko wspólne. 45 Majętności i dobytek sprzedawali, i rozdzielali je wszystkim, jak każdemu było potrzeba. 46 Co dzień także przebywali jednomyślnie w świątyni, i łamiąc chleb po domach, pożywali pokarm z radością i w prostocie serca,47 chwaląc Boga, i mając łaskę u wszystkiego ludu. Pan zaś co dzień pomnażał liczbę tych, co mieli być zbawieni.
3PIOTR UZDRAWIA CHOREGO.1 A Piotr i Jan wstępowali do świątyni na modlitwę o dziewiątej godzinie. 2 I wnoszono pewnego człowieka, który był chromy od urodzenia; jego to kładli codziennie przy bramie świątyni, zwanej Piękną, aby prosił o jałmużnę wchodzących do świątyni.3 Ten, ujrzawszy Piotra i Jana, gdy mieli wejść do świątyni, prosił, żeby dostał jałmużnę. 4 A Piotr z Janem wpatrując się w niego, rzekł mu: Spojrzyj na nas. 5 Lecz on spoglądał na nich, spodziewając się coś od nich otrzymać. 6 Piotr zaś rzekł: Srebra i złota nie mam; lecz co mam, to ci daję: W imię Jezusa Chrystusa Nazareńskiego wstań, a chodź!7 I ująwszy prawą rękę jego, podniósł go, i natychmiast umocniły się golenie jego i stopy.8 A wyskoczywszy stanął, i chodził i wszedł z nimi do świątyni, chodząc i podskakując, i chwaląc Boga.9 I widział go cały lud chodzącego i chwalącego Boga.10 A poznawali go, że to był ten, który dla jałmużny siadywał u Pięknej bramy świątyni; i wpadli w zdumienie i podziw wobec tego, co mu się wydarzyło. 11 Gdy on zaś trzymał się Piotra i Jana, zbiegł się do nich wszystek lud, zdumieniem zdjęty, do krużganku, zwanego Salomonowym.KAZANIE PIOTRA W ŚWIĄTYNI.12 A widząc to Piotr, przemówił do ludu: Mężowie izraelscy! Cóż się temu dziwicie, albo czemu nam się przypatrujecie, jakbyśmy naszą mocą czy władzą sprawili, że ten chodzi?13 Bóg Abrahama i Bóg Izaaka i Bóg Jakuba, Bóg Ojców naszych, uwielbił Syna swego, Jezusa, któregoście wy wydali, i zaparli się przed Piłatem, podczas gdy on osądził, że uwolnić go należy. 14 Wy zaś zaparliście się świętego i sprawiedliwego i prosiliście, aby wam darował zabójcę:15 a zabiliście sprawcę życia, którego Bóg wskrzesił z martwych, czego my świadkami jesteśmy. 16 A dla wiary w imię jego ten, którego wy widzicie, i znacie, przez imię jego został umocniony; i wiara, która przezeń jest, dała to zupełne zdrowie przed oczyma was wszystkich.17 Teraz też bracia, wiem, żeście z niewiadomości uczynili, jak i przełożeni wasi.18 Bóg zaś to, co przez usta wszystkich proroków był przepowiedział, że Chrystus jego miał cierpieć, tak spełnił. 19 A przeto pokutujcie, i nawróćcie się, aby zgładzone były grzechy wasze, 20 aby gdy przyjdą czasy ochłody od oblicza Pańskiego, i żeby zesłał przepowiadanego wam Jezusa Chrystusa,21 którego niebo musi przyjąć aż do czasu odnowienia wszech rzeczy, które zapowiedział Bóg przez usta swoich świętych od wieku proroków. 22 Mojżesz zaiste mówił: “Że proroka wzbudzi wam Pan Bóg wasz spomiędzy braci waszych, jako mnie; jego słuchać będziecie we wszystkim, cokolwiek wam mówić będzie. 23 I stanie się: wszelki, który by nie słuchał proroka tego, wytępiony będzie spośród ludu.” 24 I wszyscy prorocy od Samuela, i którzy potem mówili, przepowiedzieli te dni. 25 Wy jesteście synami proroków i przymierza, które zawarł Bóg z ojcami naszymi, mówiąc do Abrahama: “I w potomstwie twoim błogosławione będą wszystkie narody ziemi.”26 Dla was najpierw Bóg wskrzesiwszy Syna swego, posłał go, błogosławiącego wam, aby nawrócił się każdy od nieprawości swojej.
4PIOTR I JAN PRZED SYNEDRIUM.1 Gdy zaś oni mówili do ludu, nadeszli kapłani i zarządca świątyni i saduceusze, 2 okazując niechęć, że nauczali lud, i że w Jezusie opowiadali powstanie z martwych. 3 I pojmali ich, i wtrącili do więzienia aż do jutra, bo już był wieczór. 4 Lecz wielu z tych, których usłyszeli słowo, uwierzyło; i była liczba mężów pięć tysięcy.5 I stało się nazajutrz, że się zebrali przełożeni ich i starsi i doktorowie w Jeruzalem, 6 i Annasz, najwyższy kapłan, i Kajfasz i Jan i Aleksander, i ilu ich tylko było z rodu kapłańskiego.7 A postawiwszy ich w pośrodku, pytali: Jaką mocą albo w czyje imię wyście to uczynili? 8 Wtedy Piotr, napełniony Duchem Świętym, rzekł do nich: Przełożeni ludu i starsi, słuchajcie:9 Jeśli my dziś sądownie badani jesteśmy o dobrodziejstwo dla człowieka ułomnego, przez co on został uzdrowiony, 10 niechże wam wszystkim i całemu ludowi izraelskiemu wiadome będzie, że przez imię Pana naszego Jezusa Chrystusa Nazareńskiego, któregoście wy ukrzyżowali, którego Bóg wzbudził z martwych, że przez niego ten stoi zdrowy przed wami.11 Ten jest “kamień, który został odrzucony przez was budujących, który stał się kamieniem węgielnym”;12 i nie ma w nikim innym zbawienia. Nie ma bowiem innego imienia pod niebem, danego ludziom, w którym byśmy mieli być zbawieni.ZAKAZ NAUCZANIA O JEZUSIE.13 Widząc zaś odwagę Piotra i Jana, i dowiedziawszy się, że byli to ludzie bez nauki i prości, dziwili się, i poznali ich, że byli z Jezusem. 14 Widząc też stojącego przy nich człowieka, który został uzdrowiony, nie mogli się sprzeciwiać. 15 Kazali im więc opuścić Radę, i rozmawiali między sobą, 16 mówiąc: cóż uczynimy tym ludziom? Że przecie znany cud został przez nich uczyniony, rzecz jest jawna wszystkim mieszkającym w Jeruzalem i zaprzeczyć me możemy. 17 Ale żeby się to bardziej nie rozgłaszało między ludem, zagroźmy im, aby więcej w to imię do żadnego człowieka nie mówili.18 A wezwawszy ich, zakazali, aby w ogóle nie mówili, i nie nauczali w imię Jezusowe.19 Lecz Piotr i Jan odpowiadając; rzekli do nich: Osądźcie, czy słuszna to rzecz w obliczu Boga, słuchać raczej was, niż Boga.20 Nie możemy bowiem nie mówić o tym, cośmy widzieli, i słyszeli. 21 A oni zagroziwszy im, wypuścili ich, nie wiedząc, w jaki sposób ich ukarać, ze względu na lud: ponieważ wszyscy wysławiali to, co się stało w tym zdarzeniu. 22 Miał bowiem więcej niż czterdzieści lat ów człowiek, na którym stał się ten cud uzdrowienia.MODLITWA DZIĘKCZYNNA WIERNYCH.23 Gdy zaś ich wypuszczono, przyszli do swoich, i oznajmili im wszystko, co najwyżsi kapłani i starsi im mówili.24 Ci zaś usłyszawszy, zgodnie podnieśli głos swój do Boga, i rzekli: Panie, tyś jest, któryś stworzył niebo i ziemię, morze i wszystko, co w nich jest,25 któryś Duchem Świętym przez usta ojca naszego Dawida, sługi twego, powiedział: “Czemu wzburzyły się narody, a ludy rozmyślały próżne rzeczy?26 Stanęli królowie ziemscy, i książęta zeszli się społem przeciw Panu i przeciw Chrystusowi jego! ” 27 Albowiem zebrali się prawdziwie w tym mieście przeciw świętemu Synowi twemu, Jezusowi, któregoś namaścił, Herod i Poncjusz Piłat, z poganami i z ludami izraelskimi,28 aby uczynić, co ręka twa i rada twa postanowiły, aby się stało. 29 A teraz, Panie, wejrzyj na ich pogróżki, i daj sługom twoim z wszelką śmiałością opowiadać słowo twoje,30 przez to, że rękę twoją wyciągać będziesz, aby uzdrawiać i działać i znaki i cuda przez imię świętego Syna twego, Jezusa. 31 A gdy się pomodlili, zatrzęsło się miejsce, na którym byli zgromadzeni, i napełnieni zostali wszyscy Duchem Świętym, i śmiało opowiadali słowo Boże.OBRAZ PIERWSZEJ GMINY CHRZEŚCIJAŃSKIEJ.32 Mnóstwo zaś wierzących miało jedno serce i jedną duszę; nikt też z nich nie nazywał swoim tego, co posiadał, lecz wszystko było im wspólne. 33 I z wielką mocą apostołowie dawali świadectwo zmartwychwstania Jezusa Chrystusa, Pana naszego, i wielka łaska była nad nimi wszystkimi.34 Nie było bowiem między nimi nikogo w niedostatku; gdyż wszyscy, co mieli role albo domy, sprzedawszy, przynosili zapłatę za to, co sprzedawali, 36 i składali przed nogi apostołów. Rozdawano zaś każdemu, ile komu było potrzeba. 36 A Józef, którego nazwali apostołowie Barnabą (co znaczy: syn pocieszenia), lewita, rodem z Cypru, 37 mając rolę, sprzedał ją, i przyniósł pieniądze, i położył u nóg apostołów.
5ANANIASZ I SAFIRA. 1 Pewien zaś mąż, imieniem Ananiasz, z Safirą, żoną swoją, sprzedał rolę,2 i ujął z zapłaty za rolę za wiedzą żony swojej; a przyniósłszy pewną część położył przed nogi apostołów. I rzekł Piotr: Ananiaszu, czemu szatan skusił serce twoje, żebyś skłamał Duchowi Świętemu, i ujął z zapłaty za rolę? 4 Czyż będąc twoja, nie zostawała tobie, a sprzedana nie była w twej mocy? Czemuś tę rzecz do serca twego przypuścił? Nie skłamałeś ludziom, ale Bogu. 5 A słysząc te słowa Ananiasz, padł i skonał. I zdjął strach wielki wszystkich, którzy tego słuchali. 6 Młodzieńcy zaś powstawszy, usunęli go na stronę, i wyniósłszy, pogrzebali. 7 I upłynął czas około trzech godzin, a żona jego, nie wiedząc, co się stało, weszła.8 I rzekł jej. Piotr: Powiedz mi, niewiasto, czy za tyle sprzedaliście rolę? A ona rzekła: Tak jest, za tyle. 9 Piotr zaś do niej: Cóżeście się to zmówili, aby kusić Ducha Pańskiego? Oto nogi tych, co pogrzebali męża twego, są przed drzwiami, i wyniosą cię.10 Natychmiast padła u nóg jego, i skonała A wszedłszy młodzieńcy, znaleźli ją umarłą, i wynieśli, i pogrzebali obok męża jej.11 I padł wielki strach na cały Kościół i na wszystkich, którzy o tym słyszeli.ROŚNIE LICZBA WIERZĄCYCH.12 A przez ręce apostołów działo się wiele znaków i cudów między ludem I byli wszyscy razem w krużganku Salomonowym. 13 Z innych zaś nikt nie śmiał do nich się przyłączyć, ale lud ich wysławiał. 14 I coraz bardziej wzrastała liczba wierzących w Panu, mężów i niewiast, 15 tak że na ulicę wynosili chorych i kładli na łożach i tapczanach, aby gdy Piotr przechodził, przynajmniej cień jego padł na którego z nich, by uzdrowieni byli z niemocy swoich. 16 Zbiegało się też mnóstwo ludu z pobliskich miast do Jeruzalem, znosząc chorych i dręczonych od duchów nieczystych, a ci wszyscy byli uzdrawiam.NOWE PRZEŚLADOWANIE APOSTOŁÓW.17 Powstawszy zaś najwyższy kapłan i wszyscy, co z nim byli, (to jest sekta saduceuszów), przepełnieni zazdrością, 16 pojmali apostołów i wtrącili ich do publicznego więzienia.19 Lecz anioł Pański otworzywszy w nocy drzwi więzienia, i wyprowadziwszy ich, rzekł:20 Idźcie, a stanąwszy opowiadajcie w świątyni udowi wszystkie słowa żywota tego. 21 A oni usłyszawszy, weszli o świcie do świątyni, i nauczali. Najwyższy zaś kapłan i ci, co z nim byli, przyszedłszy, zwołali Radę i wszystką starszyznę synów Izraela, i posłali do więzienia, aby ich przyprowadzono. 22 A gdy przyszli słudzy, i otworzywszy więzienie, nie znaleźli ich, wróciwszy się, oznajmili,23 mówiąc: Więzienie znaleźliśmy zamknięte z całą starannością i stróżów stojących przed drzwiami; lecz otworzywszy, nikogośmy w nim nie znaleźli. 24 A gdy te słowa usłyszeli, zarządca świątyni i przedniejsi kapłani, nie umieli sobie wyjaśnić, co z nimi się stało.25 A ktoś przyszedłszy, powiedział im: Że oto mężowie, których wtrąciliście do więzienia, są w świątyni, stojąc i ucząc lud. 26 Wtedy poszedł zarządca ze sługami, i przyprowadził ich bez gwałtu; bo się bali ludu, żeby ich nie ukamienował.27 A gdy ich przyprowadzili, postawili przed Radą. I spytał ich najwyższy kapłan, 28 mówiąc: Surowo zakazaliśmy wam, abyście w to imię nie nauczali; a oto napełniliście Jeruzalem nauką waszą, i chcecie na nas ściągnąć krew człowieka tego.29 Piotr zaś i apostołowie odpowiadając rzekli: Więcej trzeba słuchać Boga, aniżeli ludzi. 30 Bóg ojców naszych wskrzesił Jezusa, któregoście wy zabili, zawiesiwszy na drzewie. 31 Tego wodza i zbawiciela wywyższył Bóg prawicą swoją, aby dał Izraelowi pokutę i odpuszczenie grzechów.32 A my jesteśmy świadkami tych słów, i Duch Święty, którego dał Bóg wszystkim tym, co mu są posłuszni.33 Szarpał nimi gniew, gdy to słyszeli, i myśleli ich zabić. RADA GAMALIELA. 34 Lecz powstawszy w Radzie pewien faryzeusz, imieniem Gamaliel, doktor zakonny, w poważaniu u wszystkiego ludu, kazał na chwilę ludzi wyprowadzić.35 i rzekł do nich: Mężowie izraelscy! Zastanówcie się, co chcecie z tymi ludźmi uczynić.36 Przed tymi bowiem dniami powstał Teodas, mówiąc, że jest kimś, i przystało do niego mężów w liczbie około czterystu: on został zabity, a wszyscy, którzy mu wierzyli, rozproszyli się, i obrócili się w niwecz. 37 Po nim powstał Judasz Galilejczyk w czasie spisu ludności, i uwiódł lud za sobą; i on sam zginął i wszyscy, którzy do niego przystali, poszli w rozsypkę. 38 Przeto i teraz powiadam wam, odstąpcie od tych ludzi, i zaniechajcie ich. Albowiem jeśli z ludzi jest ta myśl, albo ta sprawa, wniwecz się obróci;39 lecz jeśli jest z Boga, nie będziecie mogli jej zniweczyć, byście się przypadkiem nie znaleźli w walce z Bogiem. I usłuchali go. 40 A wezwawszy apostołów, i obiwszy ich, nakazali, aby zgoła nie przemawiali w imię Jezusowe, i puścili ich. 41 A oni właśnie wracali sprzed Rady, ciesząc się, że stali się godnymi dla imienia Jezusowego zelżywość cierpieć. 42 Lecz nie przestawali codziennie w świątyni i po domach nauczać i opowiadać Jezusa Chrystusa.
6USTANOWIENIE DIAKONÓW.1 A w te dni, gdy rosła liczba uczniów, powstało szemranie Greków przeciwko żydom, że przy codziennym posługiwaniu zaniedbywano ich wdowy. 2 A dwunastu zwoławszy rzeszę uczniów, rzekli: Nie jest rzeczą słuszną, żebyśmy opuścili słowo Boże, a służyli stołom. 3 Upatrzcież więc, bracia, spomiędzy siebie siedmiu mężów dobrej sławy, pełnych Ducha Świętego i mądrości, których byśmy ustanowili dla tej sprawy. 4 My zaś pilnować będziemy modlitwy i posługi słowa. 5 I spodobała się ta mowa całemu zgromadzeniu. I obrali Szczepana, męża pełnego wiary i Ducha Świętego i Filipa i Prochora, i Nikanora i Tymona, i Parmenasa i Mikołaja, prozelitę z Antiochii. 6 Tych stawili przed oczyma apostołów, a oni pomodliwszy się, włożyli na nich ręce. 7 A słowo Pańskie rosło, i pomnażała się bardzo liczba uczniów w Jeruzalem; wielkie też mnóstwo kapłanów posłuszne było wierze.SKARGA PRZECIW SZCZEPANOWI. 8 Szczepan zaś, pełen łaski i mocy, czynił cuda i znaki wielkie pomiędzy ludem.9 I powstali niektórzy z synagogi, zwanej Libertynów i Cyrenejczyków, i Aleksandryjczyków i tych, którzy byli z Cylicji i z Azji, rozprawiając ze Szczepanem,10 i nie mogli oprzeć się mądrości i Duchowi, który mówił.11 Wtedy podstawili mężów, którzy by mówili, że słyszeli go mówiącego słowa bluźniercze przeciw Mojżeszowi i Bogu.12 Tak więc poruszyli lud i starszyznę i doktorów, którzy zbiegłszy się, porwali go, i przyprowadzili do Rady. 13 I postawili fałszywych świadków, którzy mówili: Ten człowiek nie przestaje mówić słów przeciwko miejscu świętemu i Zakonowi. 14 Albowiem słyszeliśmy go mówiącego, że ten Jezus Nazareński zburzy to miejsce, i odmieni zwyczaje, które nam podał Mojżesż.15 A wszyscy, którzy siedzieli w Radzie, patrząc w niego, widzieli oblicze jego jak oblicze anioła.
7SZCZEPAN BRONIĄC SIĘ, MÓWI O PATRIARCHACH. 1 Rzekł więc najwyższy kapłan: Czy te rzeczy tak się mają? 2 A on przemówił: Mężowie brata i ojcowie, słuchajcie! Bóg chwały ukazał się ojcu naszemu Abrahamowi, gdy był w Mezopotamii, wpierw nim zamieszkał w Charan, 3 i rzekł do niego: “Wyjdź z ziemi twojej i z rodziny twojej, a idź do ziemi, którą ci wskażę.” 4 Wtedy wyszedł z ziemi Chaldejskiej, zamieszkał w Charan; a stamtąd, gdy umarł ojciec jego, przeniósł go do tej ziemi, w której wy teraz mieszkacie.5 I nie dał mu w niej dziedzictwa ani na długość kroku, lecz obiecał “dać mu ją w posiadanie i potomstwu jego po nim,” choć nie miał syna.6 A powiedział mu Bóg: Ze “potomstwo jego tułaczem będzie w obcej ziemi, i podbiją ich w niewolę, i źle z nimi obchodzić się będą przez czterysta lat.7 Ale naród, któremu służyć będą, ja sądzić będę,” rzekł Pan; “a potem wyjdą, i będą mi służyć na tym miejscu.”8 I dał mu przymierze obrzezania; i tak zrodził Izaaka, i obrzezał go dnia ósmego, a Izaak Jakuba, a Jakub dwunastu patriarchów.9 A patriarchowie zazdroszcząc Józefowi, sprzedali go do Egiptu, i Bóg był z nim.10 I wyrwał go ze wszystkich `ucisków jego, i dał mu łaskę i mądrość ” w oczach Faraona, króla egipskiego; i postanowił go przełożonym nad Egiptem i nad całym domem swoim.”11 Lecz przyszedł głód na cały Egipt i Chanaan, i wielki ucisk, i nie znajdowali żywności ojcowie nasi.12 Jakub zaś usłyszawszy, że było zboże w Egipcie, posłał ojców naszych pierwszy raz.13 A za drugim razem został poznany Józef przez braci swoich, i wyszedł na jaw przed Faraonem ród jego. 14 Józef zaś posławszy, sprowadził ojca swego Jakuba i całą swą rodzinę w liczbie siedemdziesięciu pięciu dusz.15 I przeniósł się Jakub do Egiptu, i umarł on i ojcowie nasi.16 I przeniesieni zostali do Sychem, i złożeni zostali w grobie, który kupił Abraham za cenę srebra u synów Hemora, syna Sychema.OPOWIADA ŻYCIE MOJŻESZA. 17 A gdy się przybliżał czas obietnicy, którą złożył był Bóg Abrahamowi, rozrodził się lud, i rozmnożył się w Egipcie, 18 aż nastał inny król w Egipcie, który nie znał Józefa. 19 Ten podszedłszy nasz naród gnębił ojców naszych, żeby wyrzucali dziatki swoje, aby nie żyły. 20 W tymże czasie narodził się Mojżesz, i był miły Bogu, i przez trzy miesiące chowany był w domu ojca swego. 21 Gdy zaś został wyrzucony, wzięła go córka Faraona, i wychowała go sobie za syna.22 I wykształcony został Mojżesz we wszelkiej mądrości egipskiej, i był potężny w słowie i w uczynkach swoich.23 A gdy mu już dochodziło czterdzieści lat, przyszło mu na myśl, aby odwiedził braci swoich, synów izraelskich.24 I widząc jednego krzywdzonego, obronił go, i pomścił tego, który krzywdę cierpiał, zabiwszy Egipcjanina. 25 Sądził zaś, iż bracia rozumieją, że Bóg daje im wybawienie przez rękę jego; lecz oni nie zrozumieli.26 A nazajutrz zjawił się wśród nich, gdy się kłócili, i chciał ich pogodzić, mówiąc: Mężowie, braćmi jesteście; czemuż jeden drugiego krzywdzicie? 27 Lecz ten, co krzywdził bliźniego, odpędził go, mówiąc: “Któż cię postawił panem i sędzią nad nami?28 Czy ty chcesz mię zabić, jak wczoraj zabiłeś Egipcjanina?29 I uciekł Mojżesz z powodu słowa tego i stał się przychodniem w ziemi Madianitów,” gdzie zrodził dwóch synów.O WIDZENIU NA GÓRZE SYNAJ. 30 A gdy minęło lat czterdzieści, ukazał mu się anioł na pustyni góry Synaj w płomieniu krzaka gorejącego. 31 Mojżesz zaś ujrzawszy, zdziwił się na ten widok. A gdy się zbliżał, aby się przypatrzyć, rozległ się przy nim głos Pański, mówiący: 32 “Jam jest Bóg ojców twoich, Bóg Abrahama, Bóg Izaaka i Bóg Jakuba.” A Mojżesz, drżeniem zdjęty, nie śmiał się przypatrywać.33 “I rzekł mu Pan: Zdejm obuwie z nóg swoich, bo miejsce, na którym stoisz, jest ziemią świętą.34 Widziałem dobrze utrapienie ludu mego, który jest w Egipcie, i słyszałem wzdychanie ich, i zstąpiłem, żeby ich wybawić. Teraz więc pójdź, a poślę cię do Egiptu.”ODWRÓCENIE SIĘ LUDU OD PRZYKAZAŃ BOŻYCH. 35 Tego Mojżesza, którego się zaparli, mówiąc: Kto cię postanowił panem i sędzią? – tego Bóg posłał jako wodza i wybawiciela z ramieniem anioła, który mu się w krzaku ukazał. 36 On ich wyprowadził, czyniąc cuda i znaki w Ziemi Egipskiej i w Morzu Czerwonym i na pustyni przez lat czterdzieści.37 Ten to jest Mojżesz, który powiedział synom izraelskim: “Proroka wzbudzi wam Bóg spośród braci waszych jako mnie; jego słuchać będziecie.” 38 Ten jest, który był w pośrodku zgromadzenia na pustyni z aniołem, który doń mówił na górze Synai, i z ojcami naszymi; który otrzymał słowa życia, aby nam je dać.39 Ale nie chcieli mu być posłuszni ojcowie nasi; lecz odrzucili, i zwrócili się sercem swym do Egiptu,40 mówiąc do Aarona: “Uczyń nam bogów, którzy by szli przed nami; albowiem temu Mojżeszowi, który nas wyprowadził z ziemi Egipskiej, nie wiemy, co się stało.” 41 I uczynili w te dni cielca, i złożyli ofiarę bałwanowi, i cieszyli się dziełami rąk swoich.42 I odwrócił się Bóg, i pozwolił, aby służyli zastępom niebieskim, jak napisane jest w księdze Proroków: “Czyż ofiary i obiaty przynosiliście mi przez czterdzieści lat na pustyni, domie izraelski?43 I obnosiliście namiot Molocha i gwiazdę Boga waszego Remfama, posągi, któreście uczynili; aby im pokłon oddawać. I przeniosę was poza Babilon.”PÓŹNIEJSZE I OBECNE ŻYCIE IZRAELA.44 Przybytek świadectwa był z ojcami naszymi na pustyni, jak im rozkazał Bóg, gdy powiedział Mojżeszowi, aby go uczynił wedle wzoru, który widział. 45 I ten przyjąwszy ojcowie nasi, wprowadzili go z Jezusem w posiadłość pogan, których Bóg wypędził sprzed oblicza ojców naszych, aż do dni Dawida,46 który znalazł łaskę u Boga, i prosił, aby znalazł przybytek dla Boga Jakubowego. 47 A Salomon zbudował mu dom. 48 Ale najwyższy nie mieszka w dziełach rąk ludzkich, jak prorok powiada: 49 “Niebo jest mi stolicą, a ziemia podnóżkiem nóg moich. Cóż mi za dom zbudujecie, mówi Pan, albo które jest miejsce odpocznienia mego?50 Czyż ręka moja nie uczyniła tego wszystkiego?”51 Twardego karku i nieobrzezanych serc i uszu, wy się zawsze sprzeciwiacie Duchowi Świętemu, jak ojcowie wasi, tak też i wy!52 Którego z proroków nie prześladowali ojcowie wasi? I zabili tych, co przepowiadali przyjście Sprawiedliwego, którego wy staliście się teraz zdrajcami i zabójcami;53 wyście otrzymali Zakon przez posługę anielską, a nie zachowywaliście go.UKAMIENOWANIE SZCZEPANA. 54 A gdy tego słuchali, gniew szarpał ich serca i zgrzytali nań zębami. 55 Będąc zaś pełen Ducha Świętego, wpatrując się w niebo, ujrzał chwałę Bożą, i Jezusa, stojącego po prawicy Bożej.56 I rzekł: Oto widzę niebiosa otwarte, i Syna Człowieczego, stojącego po prawicy Bożej.57 Krzycząc zaś głosem wielkim, zatkali sobie uszy, i rzucili się nań razem.58 I wyrzuciwszy go z miasta, kamienowali; a świadkowie złożyli szaty swe u nóg młodzieńca, którego zwano Szawłem.59 I kamienowali Szczepana modlącego się i mówiącego: Panie Jezu, przyjmij ducha mojego! 60 Klęknąwszy zaś na kolana, zawołał głosem wielkim, mówiąc: Panie, nie poczytaj im tego grzechu! A to rzekłszy, zasnął w Panu. Szaweł zaś zgadzał się na zabicie jego.
8WIELKIE PRZEŚLADOWANIE KOŚCIOŁA.1 I wybuchło tego dnia wielkie prześladowanie przeciw Kościołowi; który był w Jerozolimie; i rozproszyli się wszyscy, prócz apostołów, po krainach Judei i Samarii.2 A Szczepana pogrzebali ludzie bogobojni, i uczynili nad nim płacz wielki.3 Szaweł zaś pustoszył Kościół, wchodząc do domów, i porywając mężów i niewiasty, oddawał do więzienia. FILIP NAWRACA WIELU SAMARYTAN 4 Ci przeto co byli rozproszeni, chodzili, opowiadając słowo Boże.5 A, Filip zaszedłszy do miasta Samarii, opowiadał im Chrystusa.6 I rzesze przychylały się do tego, co Filip mówił, zgodnie słuchając, i widząc znaki, które czynił. 7 Wiele bowiem duchów nieczystych wychodziło z tych, którzy je mieli, wołając głosem wielkim. Wielu też paralityków i chromych zostało uzdrowionych.8 Zapanowała więc wielka radość w owym mieście.SZYMON CZARNOKSIĘŻNIK. 9 Pewien zaś mąż imieniem Szymon, który przedtem był w owym mieście czarnoksiężnikiem, zwodził ludność Samarii, powiadając o sobie, że jest czymś wielkim. 10 Jego słuchali wszyscy, od najmniejszego aż do największego, mówiąc: Ten jest mocą Bożą, która się zwie wielką. 11 A słuchali go dlatego, że już od dawnego czasu omamił ich był czarami swymi.12 Lecz gdy uwierzyli Filipowi, opowiadającemu o królestwie Bożym, chrzcili się w imię Jezusa Chrystusa mężczyźni i niewiasty.13 Wtedy i sam Szymon uwierzył, a gdy się ochrzcił, pozostał przy Filipie Widząc też, że działy się znaki i cuda bardzo wielkie, zdumiewając się, podziwiał.PIOTR I JAN W SAMARII.14 A gdy apostołowie, którzy byli w Jerozolimie, usłyszeli, że Samaria przyjęła słowo Boże, posłali do nich Piotra i Jana. 15 Ci gdy przyszli, modlili się za nich, aby otrzymali Ducha Świętego. 16 Albowiem jeszcze na żadnego z nich nie był przyszedł, ale tylko ochrzczeni byli w imię Pana Jezusa.17 Wtedy wkładali na nich ręce, i otrzymywali Ducha Świętego. 18 A Szymon ujrzawszy, że przez wkładanie rąk apostołów był dawany Duch Święty, ofiarował im pieniądze,19 mówiąc: Dajcie i mnie tę moc, aby każdy, na którego włożę ręce, otrzymał Ducha Świętego. Piotr zaś rzekł do niego:20 Pieniądze twoje niech idą z tobą na zgubę, gdyż mniemałeś, że dar Boży za pieniądze się nabywa. 21 Nie masz ty cząstki ani udziału w tej nauce, albowiem serce twoje nie jest proste wobec Boga. 22 Pokutujże więc za tę złość twoją; a proś Boga, może ci odpuszczony będzie ten zamiar serca twego. 23 Widzę cię bowiem, żeś jest żółcią zgorzkniałą i wiązką nieprawości.24 A Szymon odpowiadając, rzekł: Módlcie się wy za mną do Pana; aby na mnie nie przyszło nic z tego, coście powiedzieli. 25 I tak oni dawszy świadectwo, i opowiedziawszy słowo Pańskie, wracali do Jerozolimy, i w wielu okolicach Samarii głosili ewangelię. NAWRÓCENIE ETIOPCZYKA. 26 Anioł zaś Pański odezwał się do Filipa, mówiąc: Wstań, a idź ku południowi, na drogę, która biegnie z Jeruzalem do Gazy; jest ona pusta. 27 I wstawszy, poszedł. A oto mąż Etiopczyk, rzezaniec, możny urzędnik Kandaki, królowej Etiopii, który był nad wszystkimi jej skarbami, przyjechał pokłonić się do Jeruzalem. 28 I wracał, siedząc na wozie swoim, i czytając Izajasza proroka. 29 I rzekł Duch do Filipa: Przybliż się, i przyłącz się do wozu tego. 30 Filip zaś przybiegłszy, usłyszał go czytającego Izajasza proroka, i rzekł: Czy sądzisz, że rozumiesz, co czytasz?31 A on rzekł: I jakżebym mógł, jeśli mi nikt nie wyjaśni? I poprosił Filipa, aby wsiadł, i usiadł przy nim.32 A ustęp Pisma, który czytał, był ten: “Jako owca na zabicie był wiedziony; a jako baranek bez głosu przed tym, który go strzyże, tak nie otworzył ust swoich. 33 W uniżeniu sąd jego został podniesiony, a ród jego kto wypowie? Albowiem zgładzone będzie z ziemi życie jego.” 34 Rzezaniec zaś odpowiadając, rzekł Filipowi: Proszę cię, o kim prorok to mówi? O sobie, czy też o kim innym? 35 A Filip otworzywszy usta swoje, i zaczynając od tego Pisma, opowiedział mu dobrą nowinę o Jezusie. 36 I gdy jechali i rzekł rzezaniec: Oto woda! Cóż drogą, przybyli do jakiejś wody, przeszkadza mi, abym był ochrzczony?37 I rzekł Filip: Jeśli z całego serca wierzysz, wolno. A on odpowiadając, rzekł: Wierzę, że Jezus Chrystus jest Synem Bożym. 38 I kazał zatrzymać wóz, i weszli obaj w wodę, Filip i rzezaniec, i ochrzcił go.39 A gdy wyszli z wody, Duch Pański porwał Filipa, i już więcej nie widział go rzezaniec; ale jechał drogą swoją, radując się.46 Filip zaś znalazł się w Azocie, i przechodząc opowiadał ewangelię wszystkim miastom, aż przyszedł do Cezarei.
9NAWRÓCENIE SZAWŁA. 1 A Szaweł dysząc jeszcze groźbami i mordem przeciw uczniom Pańskim, przyszedł do najwyższego kapłana, 2 i prosił go o listy do Damaszku do synagog, ażeby mógł przyprowadzić do Jeruzalem uwięzionych, jeśliby znalazł jakich wyznawców tej nauki, mężów i niewiasty. 3 I gdy był w podróży, stało się, że się zbliżał do Damaszku, i nagle oświeciła go zewsząd światłość z nieba.4 A padłszy na ziemię, usłyszał głos, który doń mówił: Szawle, Szawle! Czemu mię prześladujesz? 5 A on rzekł: Kto jesteś, Panie? Ów zaś: Jam jest Jezus, którego ty prześladujesz; trudno ci jest przeciw ościeniowi wierzgać. 6 A drżąc i zdumiewając się, rzekł: Panie, co chcesz, abym czynił? A Pan do niego: Wstań, i wejdź do miasta, a tam ci powiedzą, co będziesz miał czynić. 7 Owi zaś ludzie, którzy mu towarzyszyli, stali zdumieni, słysząc wprawdzie głos, lecz nikogo nie widząc. 8 I wstał Szaweł z ziemi, a otworzywszy oczy, nic nie widział. Wiodąc go zaś za ręce, wprowadzili go do Damaszku.9 I był tam trzy dni, nie widząc, i nie jadł, ani nie pił. ANANIASZ CHRZCI SZAWŁA. 10 A był w Damaszku pewien uczeń, imieniem Ananiasz. I rzekł Pan do niego w widzeniu: Ananiaszu! On zaś rzekł: Otom ja, Panie! 11 A Pan do niego: Wstań, a idź na ulicę, którą zwią Prosta, i szukaj w domu Judy Szawła, pochodzącego z Tarsu: bo oto się modli.12 (A widział męża, imieniem Ananiasza, wchodzącego i wkładającego nań ręce, aby wzrok odzyskał.)13 I odpowiedział Ananiasz: Panie, słyszałem od wielu o tym mężu, jak wiele złego uczynił świętym, twoim w Jeruzalem.14 I tutaj ma moc od najwyższych kapłanów uwięzienia wszystkich, co wzywają imienia twego. 15 Pan zaś rzekł do niego: Idź, albowiem on mi jest naczyniem wybranym, aby niósł imię moje przed pogan i królów i synów izraelskich. 16 Gdyż ja mu ukażę, jak wiele trzeba mu wycierpieć dla imienia mego.17 I poszedł Ananiasz, i wszedł do domu, a włożywszy nań ręce, rzekł: Szawle bracie! Pan mię posłał, Jezus, który ukazał się w drodze, którą szedłeś, abyś przejrzał, i został napełniony Duchem Świętym. 16 I natychmiast spadły z oczu jego jakby łuski, i przejrzał; a powstawszy, został ochrzczony. 19 A wziąwszy pokarm, nabrał sił. I był z uczniami, którzy byli w Damaszku, przez kilka dni.PIERWSZE WYSTĄPIENIE SZAWŁA.20 A natychmiast opowiadał w synagogach Jezusa, że on jest Synem Bożym. 21 I zdumiewali się wszyscy, którzy słuchali, i mówili: czy to nie ten jest, który zwalczał w Jeruzalem tych, co wzywali tego imienia: i tu po to przyszedł, aby ich w więzach zaprowadzić do przedniejszych kapłanów? 22 Szaweł zaś coraz bardziej się wzmacniał, i zawstydzał żydów którzy mieszkali w Damaszku, dowodząc, że ten jest Chrystusem. 29 A gdy upłynęło dni niemało, uradzili między sobą żydzi, żeby go zabić; 24 lecz powiadomiono Szawła o ich zasadzce. Strzegli zaś i bram w dzień i w nocy, aby go zabić.25 Lecz uczniowie wziąwszy go w nocy, przez mur go wpuścili, spuszczając w koszu. z gdy przyszedł do Jeruzalem, próbował przyłączyć się do uczniów, ale wszyscy się go bali, nie wierząc, że jest uczniem. 27 Lecz Barnaba wziąwszy go, przyprowadził do apostołów, i opowiedział im, jak w drodze widział Pana, i że mówił do niego, i jak w Damaszku śmiało sobie poczynał w imię Jezusowe. 28 I przebywał z nimi w Jeruzalem, wchodząc i wychodząc, a śmiało sobie poczynając w imię Pańskie.29 Mówił też z poganami, i rozprawiał z helenistami, a oni starali się go zabić.30 O czym dowiedziawszy się bracia, odprowadzili go do Cezarei, i odesłali do Tarsu.ŚW. PIOTR UZDRAWIA ENEASZA.31 Kościół właśnie w całej Judei i Galilei i Samarii miał pokój, i budował się, postępując w bojaźni Pańskiej, a napełniał się pociechą Ducha Świętego.32 Stało się zaś, że Piotr, gdy obchodził wszystkich, przyszedł do świętych, którzy mieszkali w Liddzie. 33 I znalazł tam pewnego człowieka, imieniem Eneasz, od ośmiu lat leżącego na łożu, a był to paralityk.34 I rzekł mu Piotr: Eneaszu, uzdrawia cię Pan Jezus Chrystus; wstań, a pościel sobie.35 I natychmiast wstał. I widzieli go wszyscy, którzy mieszkali w Liddzie i w Saronie, i ci nawrócili się do Pana.WSKRZESZA TABITĘ.36 A była w Joppie pewna uczennica, imieniem Tabita, co w przekładzie znaczy Dorkas. Była ona pełna dobrych uczynków i jałmużn, które czyniła.37 I stało się w owe dni, że zachorowawszy, umarła. A gdy ją obmyli, położyli ją w wieczerniku.38 Że zaś Lidda była blisko Joppy, uczniowie usłyszawszy, że tam jest Piotr, posłali do niego dwóch mężów z prośbą: Nie zwlekaj z przybyciem do nas. 39 A Piotr wstawszy, poszedł z nimi; i gdy przyszedł, wprowadzili go do wieczernika; i obstąpiły go wszystkie wdowy, płacząc i pokazując mu suknie i zwierzchnie szaty, które im robiła Dorkas.40 Wypędziwszy zaś wszystkich precz, Piotr klęknąwszy na kolana, modlił się; i zwróciwszy się do ciała, rzekł: Tabito, wstań! A ona otworzyła oczy swoje, i ujrzawszy Piotra, usiadła. 41 Podawszy jej zaś rękę, podniósł ją; a przywoławszy świętych i wdowy, oddał ją żywą.42 I stało się to wiadome po całej Joppie, i wielu uwierzyło w Pana.43 Stało się też, że przez wiele dni mieszkał w Joppie u niejakiego Szymona garbarza.
10WIDZENIE KORNELIUSZA. 1 Był zaś w Cezarei pewien mąż, imieniem Korneliusz, setnik roty, którą nazywają italską, 2 pobożny i bojący się Boga z całym domem swoim, dający wielkie jałmużny ludowi, a zawsze modlący się do Boga.3 Ten ujrzał wyraźnie we widzeniu, około dziewiątej godziny dnia, anioła Bożego, który wszedł do niego, i rzekł mu: Korneliuszu!4 A on wpatrując się weń, bojaźnią zdjęty, rzekł: Co jest, Panie? I powiedział mu: Modlitwy twoje i jałmużny twoje zachowane są w pamięci przed obliczem Boga. 5 A teraz poślij ludzi do Joppy, i wezwij niejakiego Szymona, zwanego Piotrem. 6 Ten stoi gospodą u pewnego Szymona garbarza, którego dom jest przy morzu; on ci powie, co będziesz miał czynić.7 A gdy odszedł anioł, który z nim mówił, zawołał dwóch domowników swoich i żołnierza, bojącego się Pana, z tych, co pod władzą jego byli;8 a gdy im wszystko opowiedział, posłał ich do Joppy.WIDZENIE PIOTRA.9 Nazajutrz zaś, gdy oni byli w drodze, i zbliżali się do miasta, wszedł Piotr na dach, aby się modlić koło godziny szóstej.10 A gdy uczuł głód, chciał jeść. Gdy zaś oni przygotowywali, wpadł w zachwyt. 11 I ujrzał niebo otwarte i jakieś naczynie, zstępujące, jakby wielkie prześcieradło, za cztery końce spuszczane z nieba ku ziemi.12 A były w nim wszystkie czworonogi i płazy ziemne i ptactwo niebieskie.19 I stał się głos do niego: Wstań, Piotrze, zabijaj, a jedz.14 Piotr zaś rzekł: Nie daj tego, Panie, gdyż nigdy nie jadłem nic pospolitego i nieczystego.15 A głos znowu po wtóre do niego: Co Bóg oczyścił, ty nie nazywaj nieczystym.16 To zaś stało się po trzykroć; i wnet naczynie zostało wzięte do nieba. POSELSTWO KORNELIUSZA DO PIOTRA.17 A gdy Piotr wahał się w sobie, co by to było za widzenie, które widział, oto stanęli u drzwi mężowie posłani przez Korneliusza dopytując się o dom Szymona.18 A zawoławszy, pytali, czy Szymon, którego zwią Piotrem, tu ma gospodę. 19 Gdy zaś Piotr rozmyślał nad widzeniem, rzekł mu Duch: Oto cię szukają trzej mężowie. 20 Wstań zatem, zejdź, a idź z nimi, nic nie wątpiąc; bo ja ich posłałem. 21 A Piotr zeszedłszy do mężów, rzekł: Oto ja jestem, którego szukacie, co to za powód, dla któregoście przyszli?22 A oni rzekli: Korneliusz setnik, mąż sprawiedliwy i bojący się Boga, i mający świadectwo od całego narodu żydowskiego, otrzymał, nakaz od anioła świętego, aby cię wezwał do domu swego i słuchał słów twoich. 23 Wprowadził ich tedy, i przyjął w gościnę.24 A nazajutrz wstawszy, wyszedł z nimi, i niektórzy bracia z Joppy poszli z nim. Drugiego zaś dnia wszedł do Cezarei. A Korneliusz czekał na nich, zwoławszy swoich krewnych i bliższych przyjaciół.PIOTR U KORNELIUSZA. 25 I stało się, gdy wszedł Piotr, wyszedł naprzeciw niego Korneliusz, i przypadłszy do nóg jego, pokłonił się. 26 Lecz Piotr podniósł go, mówiąc: Wstań, i ja też jestem człowiekiem. 27 A rozmawiając z nim, wszedł i znalazł wielu, którzy się zebrali. 28 I rzekł do nich: Wy wiecie, jaka to wstrętna rzecz jest dla żyda przestawać z cudzoziemcem lub przychodzić do niego; ale mnie Bóg nauczył, żebym żadnego człowieka nie nazywał pospolitym albo nieczystym. 29 Dlatego bez wahania przyszedłem wezwany. Pytam więc dla jakiego powodu wezwaliście mnie?30 A Korneliusz rzekł: Właśnie cztery dni temu modliłem się o dziewiątej godzinie w domu moim, a oto stanął przede mną mąż w jasnym odzieniu i rzekł:31 Korneliuszu, wysłuchana jest modlitwa twoja, i o twych jałmużnach wspomniano przed obliczem Boga. 32 A przeto poślij do Joppy, a wezwij Szymona, którego nazywają Piotrem; stoi on gospodą w domu Szymona garbarza nad morzem. 33 Zaraz więc posłałem do ciebie i tyś dobrze uczynił, żeś przyszedł. Teraz więc wszyscy jesteśmy tu przed oczami twoimi, aby słuchać wszystkiego, cokolwiek tobie Pan nakazał.POGANIE WEZWANI DO WIARY.34 Piotr zaś otworzywszy usta swoje, rzekł: Prawdziwie poznałem, że Bóg nie ogląda się na osoby, 35 ale że w każdym narodzie ten, który się go boi, a czyni sprawiedliwość, jest mu miły. 36 Słowo posłał Bóg synom izraelskim, zwiastując pokój przez Jezusa Chrystusa (ten jest Panem wszystkich).37 Wy wiecie, co się działo w całej Judei, począwszy od Galilei, po chrzcie, który Jan opowiadał: 38 Jak Jezus z Nazaretu, którego Bóg namaścił Duchem Świętym i mocą, przeszedł czyniąc dobrze, i uzdrawiając wszystkich opętanych od diabła; albowiem Bóg był z nim.39 A my jesteśmy świadkami wszystkiego, co czynił w ziemi żydowskiej i w Jeruzalem; którego zabili, zawiesiwszy na drzewie.40 Jego to Bóg wskrzesił dnia trzeciego, i sprawił, że się objawił, 41 nie całemu ludowi, ale świadkom przedtem przygotowanym przez Boga: nam, którzyśmy z nim jedli i pili, gdy powstał z martwych.42 I rozkazał nam opowiadać ludowi i świadczyć, że on jest tym, który postanowiony jest od Boga sędzią żywych i umarłych.43 Jemu wszyscy prorocy świadectwo dają, że odpuszczenie grzechów otrzymają przez imię jego wszyscy, którzy weń wierzą.DUCH ŚW. ZSTĘPUJE NA POGAN.44 Gdy Piotr jeszcze te słowa mówił, padł Duch Święty na wszystkich, którzy słuchali słowa. 45 I zdumieli się wierni z obrzezania, którzy z Piotrem byli przyszli, że i na pogan łaska Ducha Świętego została wylana. 46 Albowiem słyszeli ich mówiących językami i wielbiących Boga.47 Wtedy Piotr odpowiedział: Czy może kto zabronić wody, aby nie byli ochrzczeni ci, którzy otrzymali Ducha Świętego, jako i my? 46 I rozkazał ich ochrzcić w imię Pana Jezusa Chrystusa. Wtedy go prosili, aby zamieszkał u nich przez kilka dni.
11MOWA PIOTRA O CHRZCIE POGAN.1 I usłyszeli apostołowie i bracia, którzy byli w Judei, że i poganie przyjęli słowo Boże.2 Gdy zaś Piotr przyszedł do Jeruzalem spierali się z nim ci, co byli z obrzezania,3 mówiąc: Czemu wszedłeś do ludzi nieobrzezanych, i jadłeś z nimi?4 Piotr zaś zacząwszy, wykładał im po kolei, mówiąc: 5 Ja byłem w mieście Joppie, modląc się, i ujrzałem w zachwycie widzenie: zniżało się jakieś naczynie, jakby wielkie prześcieradło, za cztery końce spuszczane z nieba, i zbliżyło się aż do mnie. 6 A wpatrując się w nie przyglądałem się, i ujrzałem czworonogi ziemskie i dzikie zwierzęta, i płazy i ptactwo powietrzne.7 Usłyszałem też i głos mówiącý do mnie: Wstań, Piotrze, zabijaj i jedz! 8 I rzekłem: Żadną miarą, Panie! Albowiem nigdy nic pospolitego albo nieczystego nie weszło do ust moich.9 Głos zaś z nieba odpowiedział powtórnie: Co Bóg oczyścił, ty nie nazywaj nieczystym.10 A to stało się po trzykroć, i wszystko na powrót wzięte zostało do nieba. 11 A oto w tej chwili trzej mężowie stanęli w domu, w którym byłem, posłani do mnie z Cezarei.12 I rzekł mi Duch, abym z nimi poszedł, nic się nie wahając. Poszło też ze mną i tych sześciu braci, i weszliśmy w dom owego męża.13 I opowiedział nam, jak widział anioła w domu swoim, stojącego i mówiącego mu: Poślij do Joppy, a wezwij Szymona, którego nazywają Piotrem; 14 on powie ci słowa, przez które zbawiony będziesz ty i cały dom twój. 15 Gdy zaś zacząłem mówić, Duch Święty padł na nich, jako i na nas z początku.16 I wspomniałem na słowo Pana, jak mówił: Jan wprawdzie chrzcił wodą, ale wy będziecie ochrzczeni Duchem Świętym. 17 Jeśli więc Bóg dał im tę samą łaskę, co i nam, którzyśmy uwierzyli w Pana Jezusa, czymże ja byłem, żebym mógł zabronić Bogu? 18 To usłyszawszy, umilkli, i chwalili Boga, mówiąc: A więc i poganom dał Bóg pokutę, żeby żyli.ZAŁOŻENIE KOŚCIOŁA W ANTIOCHII.19 Ci mianowicie, co się rozproszyli podczas prześladowania, które nastało za Szczepana, doszli aż do Fenicji i Cypru i Antiochii, nikomu nie głosząc nauki, tylko samym żydom. 20 A byli wśród nich niektórzy mężowie z Cypru i Cyrenaiki, którzy, przyszedłszy do Antiochii, mówili i do Greków, opowiadając Pana Jezusa.21 I była z nimi ręka Pańska; wielka też liczba tych, co uwierzyli, nawróciła się do Pana. 22 I doszła o nich wieść do uszu kościoła, który był w Jeruzalem; i posłali Barnabę aż do Antiochii.23 A on gdy przyszedł, i ujrzał łaskę Bożą, uradował się, i zachęcał wszystkich, aby w postanowieniu serdecznym trwali przy Panu;24 albowiem był to mąż dobry i pełen Ducha Świętego i wiary. I przyłączyła się wielka rzesza do Pana.25 Wybrał się zaś Barnaba do Tarsu, by szukać Szawła: a gdy go znalazł, przyprowadził do Antiochii.26 I cały rok przebywali tam w Kościele, i nauczali liczną rzeszę, tak że najpierw w Antiochii nazwano uczniów chrześcijanami.27 W tych też dniach nadeszli prorocy z Jerozolimy do Antiochii. 28 A powstawszy jeden z nich imieniem Agabus, oznajmiał przez Ducha, że będzie na całym świecie głód wielki, jaki był za Klaudiusza. 29 Uczniowie zaś według tego, co kto miał, postanowili każdy posłać na poratowanie braci, którzy mieszkali w Judei.30 Co też uczynili, posyłając do starszych przez ręce Barnaby i Szawła.
12NOWE PRZEŚLADOWANIE W JEROZOLIMIE. 1 A W tymże czasie król Herod wszczął gwałty, aby niektórych z Kościoła nękać.2 I zabił Jakuba, brata Janowego, mieczem.3 Widząc zaś, że się to podobało żydom, pojmał nadto i Piotra. 4 A były to dni Przaśników. I gdy go pojmał, osadził w więzieniu, i oddał pod straż czterem oddziałom po czterech żołnierzy, chcąc po święcie Paschy wyprowadzić go przed lud.5 Piotr wprawdzie trzymany był w więzieniu. Lecz Kościół bez przestanku modlił się za niego do Boga.PIOTR CUDOWNIE UWOLNIONY Z WIĘZIENIA. 6 A gdy go Herod miał wyprowadzić, tejże nocy spał Piotr między dwoma żołnierzami, związany dwoma łańcuchami, i stróże przed drzwiami strzegli więzienia.7 A oto anioł Pański stanął nad nim, i blask oświecił celę; a trąciwszy Piotra w bok, obudził go, mówiąc: Wstań prędko! I opadły łańcuchy z rąk jego. 8 Anioł zaś rzekł do niego: Opasz się, i obuj sandały twoje. I uczynił tak. I rzekł mu: Włóż na siebie płaszcz twój, a chodź za mną. 9 A wyszedłszy, postępował za nim. I nie wiedział, że to, co się działo przez anioła, było prawdą; lecz mniemał, że widzenie ogląda.10 A minąwszy pierwszą i drugą straż, przyszli do bramy żelaznej, wiodącej do miasta, która sama im się otworzyła. I wyszedłszy, przeszli jedną ulicę, i natychmiast odszedł anioł od niego. 11 A Piotr przyszedłszy do siebie, rzekł: Teraz wiem prawdziwie, że Pan posłał anioła swego, i wyrwał mnie z ręki Heroda i z wszystkiego, na co czekał lud żydowski. 12 A rozejrzawszy się, poszedł do domu Marii, matki Jana, którego nazywano Markiem, gdzie było wielu zgromadzonych i modlących się.13 Gdy zaś on kołatał we drzwi bramy, wyszła posłuchać dziewczyna, imieniem Rode.14 Skoro poznała głos Piotra, z radości nie otworzyła bramy, ale pobiegła do wnętrza, i oznajmiła, że Piotr stoi przed bramą.15 A oni rzekli do niej: Szalejesz. Ale ona twierdziła, że tak się rzecz ma. Oni zaś mówili: To jego anioł. 16 Lecz Piotr nie przestawał kołatać. A gdy otworzyli, ujrzeli go, i zdumieli się. 17 Skinąwszy zaś na nich ręką, aby milczeli, opowiedział, jak Pan wywiódł go z więzienia, i rzekł: Oznajmijcie to Jakubowi i braciom. A wyszedłszy, poszedł na inne miejsce. KARA BOŻA NA HERODA. 18 Gdy zaś nastał dzień, było między żołnierzami niemałe zamieszanie, co się z Piotrem stało.19 A Herod gdy go zażądał, i nie znalazł, uczyniwszy dochodzenie co do strażników, kazał ich prowadzić na stracenie. I wyjechawszy z Judei do Cezarei, tam zamieszkał.20 Był zaś zagniewany na Tyryjczyków i Sydończyków; lecz oni razem przyjechali do niego, a pozyskawszy Blasta, który był podkomorzym królewskim, prosili o pokój, dlatego że krainy ich brały żywność od niego.21 A w dniu oznaczonym Herod, przybrany w szatę królewską, usiadł na stolicy, i miał do nich przemowę. 22 Lud zaś wołał: Głosy Boga, a nie człowieka.23 I w tej chwili poraził go anioł Pański, za to, że nie dał chwały Bogu; i roztoczony przez robactwo skonał. 24 A słowo Pańskie rozrastało się, i rozmnażało. 25 Barnaba zaś i Szaweł, spełniwszy posługę powrócili z Jeruzalem, wziąwszy ze sobą Jana, którego nazywano Markiem.
13WYSŁANIE SZAWŁA I BARNABY.1 Byli też w kościele, który był w Antiochii, prorocy i nauczyciele, i między nimi Barnaba i Szymon, którego zwano Niger, i Lucjusz Cyrenejczyk i Manahen, który był razem wychowany z Herodem tetrarchą, i Szaweł.2 Gdy zaś oni odprawiali służbę Pańską, i pościli, rzekł im Duch Święty: Odłączcie mi Szawła i Barnabę dla sprawy, do której ich powołałem.3 Wtedy odprawiwszy posty i modły, i włożywszy na nich ręce, wyprawili ich.ICH PRACA NA CYPRZE.4 Oni to więc wysłani przez Ducha Świętego, odeszli do Seleucji, a stamtąd odpłynęli do Cypru.5 A gdy przybyli do Sałanliny, opowiadali słowo Boże w synagogach żydowskich. Mieli też i Jana na posłudze.6 A gdy przeszli całą wyspę aż do Pafu, znaleźli pewnego człowieka czarnoksiężnika, fałszywego proroka, żyda, któremu na imię było Bariesu; 7 który był przy prokonsulu Sergiuszu Pawle, człowieku mądrym. Ten przywoławszy Barnabę i Szawła, zapragnął posłuchać słowa Bożego. 8 Ale sprzeciwiał im się Elymas czarnoksiężnik, (tak się bowiem wykłada imię jego), starając się odwrócić wielkorządcę od wiary. 9 Szaweł zaś, zwany także Pawłem, napełniony Duchem Świętym, wejrzawszy nań, 10 rzekł: O pełen wszelkiego podstępu i wszelkiej zdrady, synu diabelski, nieprzyjacielu wszelkiej sprawiedliwości! Nie przestajesz wywracać prostych dróg Pańskich.11 A oto teraz ręka Pańska nad tobą, i będziesz ślepy, nie widząc słońca aż do czasu. I natychmiast padł nań mrok i ciemność, a chodząc w koło, szukał, kto by mu rękę podał.12 Wtedy wielkorządca widząc, co się stało, uwierzył, zdumiewając się nad nauką Pańską.W ANTIOCHII PIZYDYJSKIEJ. 13 A odpłynąwszy z Pafu Paweł i a; co z nim byli, przybyli do Perge w Pamfilii. A Jan odszedłszy od nich, wrócił się do Jerozolimy. 14 Ale oni przeszedłszy Pergę, przyszli do Antiochii Pizydyjskiej; a wszedłszy do synagogi w dzień sobotni, usiedli. 15 Po odczytaniu zaś Zakonu i Proroków, posłali do nich przełożeni synagogi, mówiąc: Mężowie bracia, jeśli macie jakie słowo zachęty do ludu, to mówcie.O PRZYGOTOWANIU NA PRZYJŚCIE CHRYSTUSA.16 A Paweł powstawszy, i ręką milczenie nakazawszy, rzekł: Mężowie izraelscy, i którzy boicie się Boga, słuchajcie: 17 Bóg ludu izraelskiego obrał ojców naszych, i wywyższył lud, gdy mieszkali w ziemi Egipskiej, i wywiódł ich z niej potężnym ramieniem, 18 i przez czas czterdziestu lat znosił ich obyczaje na pustyni. 19 A wygładziwszy siedem narodów w ziemi Chananejskiej, losem im podzielił ich ziemię, 20 prawie po czterystu pięćdzieslęciu latach; i potem dał im sędziów aż do Samuela proroka. 21 A odtąd prosili o króla. I dał im Bóg Saula, syna Cisa, męża z pokolenia Bemamina, przez lat czterdzieści. 22 A usunąwszy go, wzbudził im Dawida króla, któremu świadectwo wydając, powiedział: “Znalazłem Dawida, syna Jessego, męża według serca mego, który ma spełniać wszelką wolę moją.”23 Z jego to potomstwa Bóg według obietnicy wywiódł Izraelowi Zbawiciela, Jezusa, 24 przed którego przyjściem Jan opowiadał chrzest pokuty wszystkiemu ludowi izraelskiemu. 25 Gdy zaś Jan dochodził do kresu biegu swego, mówił: Nie jestem ja tym, za kogo mnie macie, ale oto idzie za mną ten, któremu nie jestem godzien rozwiązać sandałów u nóg.O JEGO ŚMIERCI I ZMARTWYCHWSTANIU. 26 Mężowie bracia, synowie rodu Abrahama, i ci, którzy między wami boją się Boga, wam posłane jest słowo zbawienia tego. 27 Ci bowiem, co mieszkali w Jeruzalem, i jego zwierzchnicy, nie poznawszy go i głosów prorockich, które na każdy szabat czytane bywają, przez swój sąd wypełnili je,28 i choć nie znaleźli w nim żadnej przyczyny śmierci, domagali się od Piłata, aby go zabić.29 A gdy wykonali wszystko, co o nim było napisane, zdjąwszy go z drzewa, położyli go w grobie.30 Lecz Bóg wskrzesił go z martwych dnia trzeciego. I był on widziany przez wiele dni od tych,31 którzy razem z nim przyszli byli z Galilei do Jeruzalem; którzy aż dotąd są świadkami jego do ludu.32 I my opowiadamy wam tę obietnicę, która dana była ojcom naszym, 33 że ją Bóg wypełnił dla dzieci naszych, wskrzeszając Jezusa, jak też napisane jest w Psalmie drugim: ” Synem moim jesteś ty, jam cię dziś zrodził.” 34 Ze go zaś wzbudził z martwych, tak żeby już więcej nie powrócił do skażenia; tak zapowiedział: Że “dam wam święte Dawidowe wierne.” 35 Dlatego i gdzie indziej powiada: “Nie dasz Świętemu twemu oglądać skażenia.” 36 Dawid bowiem, za swojego pokolenia, spełniwszy wolę Bożą, zasnął, i przyłączony został do ojców swoich, i uległ skażeniu.37 Lecz ten, którego Bóg wskrzesił z martwych, nie uległ skażeniu. 38 Niech więc wam będzie wiadome, mężowie bracia, że przez niego opowiada się wam odpuszczenie grzechów, i że ze wszystkiego, w czym nie mogliście być usprawiedliwieni przez Zakon Mojżeszowy, 39 przez niego wszelki, który wierzy, bywa usprawiedliwiony. 40 A przeto uważajcie, aby na was nie przyszło, co powiedziane jest u Proroków:41 “Baczcie, wy, co gardzicie i dziwcie się i gińcie; bo ja sprawuję za dni waszych sprawę – sprawę, której nie uwierzycie, gdyby wam kto opowiadał.”ROŻNE SKUTKI TEGO KAZANIA.42 Gdy zaś oni wychodzili, proszono, aby w następny szabat mówili też do nich słowa.43 A gdy rozeszło się zgromadzenie, poszło wielu z żydów i z nabożnych prozelitów za Pawłem i Barnabą, którzy mówiąc, zachęcali ich, aby trwali w łasce Bożej. 44 W następny znów szabat prawie całe miasto zebrało się dla słuchania słowa Bożego. 45 Lecz żydzi widząc rzesze, napełnieni zazdrością, i bluźniąc sprzeciwiali się temu, co Paweł powiadał. 46 Wtedy Paweł i Barnaba śmiało rzekli: Wam trzeba było najpierw opowiadać słowo Boże; ale ponieważ je odrzucacie, i osądzacie się sami za niegodnych wiecznego życia, oto zwracamy się do pogan.47 Albowiem tak nam rozkazał Pan: “Postawiłem cię jako światło dla pogan, abyś był na zbawienie aż do krańców ziemi.”48 A słysząc to poganie, radowali się, i wielbili słowo Pańskie; i uwierzyli wszyscy, którzy byli przeznaczeni do życia wiecznego.49 Słowo zaś Pańskie rozsiewało się po całej krainie.50 Lecz żydzi podburzyli niewiasty pobożne i poważane i przedniejszych miasta, i wzniecili prześladowanie przeciw Pawłowi i Barnabie; i wyrzucili ich z granic swoich. 51 A oni otrząsnąwszy proch z nóg swoich na nich, przyszli do Ikonium. 52 Uczniowie też napełniali się weselem i Duchem Świętym.
14PRACA W IKONIUM. 1 I stało się w Ikonium, że razem weszli do żydowskiej synagogi i mówili tak, że uwierzyło wielkie mnóstwo żydów i Greków. 2 Lecz żydzi, którzy zostali niewierni, wzburzyli i do gniewu podniecili serca pogan przeciw braciom. 3 Przez dłuższy więc czas przebywając, mężnie sobie poczynali w Panu, który dawał świadectwo słowu łaski swojej, sprawiając, że przez ręce ich działy się znaki i cuda. 4 I rozdwoiła się ludność miejska: i jedni mianowicie byli z żydami, a drudzy z apostołami. 5 Gdy zaś poganie i żydzi ze zwierzchnikami swymi przygotowali na nich najście, aby ich znieważyć i ukamienować,6 oni dowiedziawszy się o tym, uszli do miast likaońskich, Listry i Derby, i do całej okolicznej krainy; i tam opowiadali ewangelię.PAWEŁ UZDRAWIA CHROMEGO.7 A w Listrze siedział pewien człowiek chorujący na nogi, chromy od urodzenia, który nigdy nie chodził.8 Ten słuchał Pawła mówiącego, który spojrzawszy nań i widząc, że ma wiarę, aby być uzdrowionym, 9 rzekł wielkim głosem: Wstań na nogi twoje prosto. I wyskoczył, i chodził.10 Rzesze zaś, gdy zobaczyły, co uczynił Paweł, podniosły głos swój, mówiąc po, likaońsku: Bogowie stawszy się ludziom podobni, zstąpili do nas.11 I nazywali Barnabę Jowiszem, a Pawła Merkurym, ponieważ on przodował w mowie. 12 Kapłan też Jowisza, który był przed miastem, przypędziwszy przed wrota woły z wieńcami, chciał z ludem złożyć ofiarę.13 Gdy to usłyszeli apostołowie, Barnaba i Paweł, rozdarłszy odzienie swoje, wskoczyli pomiędzy tłum, wołając,14 i mówiąc: Mężowie, cóż to czynicie? I my jesteśmy śmiertelni, wam podobni ludzie! A opowiadamy wam, abyście od tych próżnych rzeczy nawrócili się do Boga żywego, który uczynił niebo i ziemię i morze i wszystko, co w nich jest. 15 On w przeszłych wiekach dopuszczał wszystkim poganom chodzić drogami swymi;16 choć nie zostawił samego siebie bez świadectwa; czyniąc dobrze z nieba, dając deszcze i czasy urodzaju, napełniając pokarmem i weselem serca nasze.17 A to mówiąc, zaledwie uspokoili rzesze, by im ofiar nie składały.18 Nadeszli zaś niektórzy żydzi z Antiochii i z Ikonium, a podmówiwszy rzesze, ukamienowali Pawła i wywlekli go za miasto, mniemając, że umarł. 19 Lecz gdy go uczniowie obstąpili, wstawszy, wszedł do miasta. A nazajutrz odszedł z Barnabą do Derby.POWRÓT DO ANTIOCHII SYRYJSKIEJ.20 A gdy opowiedzieli ewangelię temu miastu, i pozyskali wielu uczniów, wrócili do Listry i Ikonium i Antiochii 21 utwierdzając serca uczniów i zachęcając, aby trwali wé wierze i że przez wiele ucisków trzeba nam wejść do królestwa Bożego. 22 I gdy im ustanowili kapłanów w każdym kościele i pomodlili się wśród postów, polecili ich Panu, w którego uwierzyli. 23 A przeszedłszy Pizydię, przyszli do Pamfilii, 24 i opowiedziawszy w Perge słowo Pańskie, poszli do Atalii.25 A stamtąd odpłynęli do Antiochii, skąd zleceni byli na łasce Bożej dla sprawy, którą wykonali. 26 Gdy zaś przyszli, i zgromadzili kościół, opowiedzieli, jak wielkie rzeczy Bóg uczynił z nimi, i że otwarł poganom drzwi wiary. 27 I przemieszkali czas niemały z uczniami.
15SPRAWA OBRZEZANIA. 1 A niektórzy przyszedłszy z Judei, nauczali braci: że jeśli się nie obrzeżecie wedle zwyczaju Mojżeszowego, nie możecie być zbawieni. 2 Gdy więc Paweł i Barnaba wszczęli przeciw nim spór niemały, postanowiono, aby Paweł i Barnaba i niektórzy inni z nich poszli do apostołów i do starszych do Jeruzalem w sprawie tego sporu.3 Oni więc odprowadzeni przez kościół, szli przez Fenicję i Samarię, opowiadając o nawróceniu pogan, i sprawiali wielką radość wszystkim braciom.4 Gdy zaś przyszli do Jeruzalem zostali przyjęci przez Kościół i apostołów i starszych, i opowiedzieli jak wielkie sprawy Bóg z nimi uczynił.5 I powstali niektórzy z sekty faryzeuszów, którzy uwierzyli; mówiąc: że potrzeba ich obrzezać, rozkazać też, żeby zachowywali Zakon Mojżeszowy.MOWA ŚW. PIOTRA. 6 I zebrali się apostołowie starsi, aby tę sprawę rozpatrzeć. 7 A gdy był wielki spór, Piotr powstawszy; rzekł do nich: Mężowie bracia! Wy wiecie, że od dawnych dni Bóg wśród nas dokonał wyboru, żeby przez usta moje poganie usłyszeli słowa ewangelii, i uwierzyli.8 A Bóg, który zna serca, dał świadectwo, dając im Ducha Świętego jako i nam,9 i nie uczynił żadnej różnicy między nami a nimi, wiarą oczyściwszy ich serca.10 Czemuż więc teraz kusicie Boga, chcąc na szyję uczniów nałożyć jarzmo, którego ani ojcowie nasi, ani my nie mogliśmy udźwignąć? 11 Ale wierzymy, że przez łaskę Pana Jezusa Chrystusa będziemy zbawieni, tak jak i oni.12 I umilkło całe zgromadzenie, i słuchali Barnaby i Pawła opowiadających, jak wielkie znaki i cuda uczynił Bóg przez nich między poganami.MOWA ŚW. JAKUBA.13 A gdy umilkli, odpowiedział Jakub, mówiąc: 14 Mężowie bracia, słuchajcie mię! Szymon opowiedział, jak Bóg po raz pierwszy wejrzał, aby spośród pogan wybrać lud imieniowi swemu.15 I z tym się zgadzają słowa proroków, jak jest napisane: 16 “Potem się wrócę, i odbuduję przybytek Dawidowy, który upadł, a zwaliska jego znowu odbuduję, i postawię go,17 aby reszta ludzi szukała Pana, i wszystkie narody, nad którymi wzywano imienia mojego, mówi Pan, który to czyni.18 Znane jest od wieku i Panu dzieło jego.”19 Dlatego ja sądzę; że nie trzeba niepokoić tych, którzy spośród pogan na wracają się do Boga,20 ale napisać do nich, żeby się powstrzymywali od splugawienia przez bałwany i od porubstwa, i od rzeczy dławionych i od krwi. 21 Albowiem Mojżesz od dawnych czasów ma w każdym mieście takich, którzy opowiadają go w synagogach, gdzie w każdy szabat go czytają.DEKRET SOBORU JEROZOLIMSKIEGO. 22 Wtedy spodobało się apostołom i starszym wraz z całym Kościołem, wybrać mężów spośród siebie, i posłać do Antiochii z Pawłem i Barnabą Judę, którego zwano Barsabą, i Sylę, mężów przedniejszych między braćmi, 23 i napisać przez nich: Apostołowie i starsi bracia, braciom z pogan, którzy są w Antiochii i w Syrii i w Cylicji, pozdrowienie. 24 Ponieważ słyszeliśmy, że niektórzy wyszedłszy od nas, którym tego nie poleciliśmy, zaniepokoili was słowami, wprowadzając zamęt w dusze wasze: 25 my zebrani wspólnie postanowiliśmy wybrać mężów, i posłać do was z najmilszymi naszymi, Barnabą i Pawłem, 26 ludźmi którzy oddali życie swoje dla imienia Pana naszego Jezusa Chrystusa. 27 A przeto posłaliśmy Judę i Sylę, którzy także sami ustnie wam to samo powiedzą. 28 Zdało się bowiem Duchowi Świętemu i nam, aby nie nakładać na was więcej ciężaru nad to, co konieczne: 29 abyście się powstrzymywali od rzeczy bałwanom ofiarowanych i. od krwi, i od rzeczy dławionych i od porubstwa. Strzegąc się tych rzeczý, dobrze czynicie. Bywajcie zdrowi!POSELSTWO DO ANTIOCHII. 30 Oni więc tak odprawieni, przyszli do Antiochii, a zebrawszy gminę, oddali list.31 Skoro go przeczytali, uradowali się z pocieszenia. 32 Juda zaś i Syla, będąc i sami prorokami, wielu słowami pocieszyli braci, i utwierdzili. 33 A zabawiwszy tam czas jakiś, odprawieni zostali z pokojem od braci do tych, którzy ich byli posłali. 34 Lecz Syla postanowił tam zostać, a Juda sam wrócił do Jeruzalem. 35 Paweł zaś i Barnaba mieszkali w Antiochii, nauczając i przepowiadając z wielu innymi słowo Pańskie.PAWEŁ ROZSTAJE SIĘ Z BARNABĄ.36 A po kilku dniach rzekł Paweł do Barnaby: Idźmy na powrót odwiedzić braci po wszystkich miastach, w których opowiadaliśmy słowo Pańskie, jak się mają.37 Barnaba zaś chciał wziąć ze sobą i Jana, którego zwano Markiem. 38 Ale Paweł prosił go (ponieważ on odłączył się od nich w Pamfilii, a nie poszedł z nimi na pracę), żeby go nie przyjmować. 39 I przyszło do poróżnienia, tak, że jeden odszedł od drugiego, a Barnaba wziąwszy z sobą Marka, odpłynął do Cypru. 40 Paweł zaś dobrawszy sobie Sylę, poruczony łasce Bożej przez braci, puścił się w drogę. 41 I obchodził Syrię i Cylicję, utwierdzając kościoły, i rozkazując zachowywać nakazy apostołów i starszych.
16PRZYBIERA SOBIE TYMOTEUSZA.1 I przyszedł do Derby i do Listry. A oto był tam pewien uczeń, imieniem Tymoteusz, syn nawróconej niewiasty żydowskiej, z ojca poganina. 2 Temu dawali dobre świadectwo bracia, którzy byli w Listrze i w Ikonium. 3 Paweł chciał, by ten wybrał się z nim w drogę. I wziąwszy, obrzezał go ze względu na żydów, którzy w tych miejscach byli; bo wszyscy wiedzieli, że ojciec jego był poganinem. 4 A gdy chodzili po miastach, podawali im do zachowywania ustawy, postanowione przez apostołów i starszych, którzy byli w Jerozolimie. 5 I tak kościoły utwierdzały się w wierze, i codziennie pomnażały się w liczbie.UDAJE SIĘ DO MACEDONII. 6 Gdy zaś przeszli Frygię i krainę Galacji, zabronił im Duch Święty opowiadać słowo Boże w Azji. 7 A przyszedłszy do Mizji, próbowali iść do Bitynii, ale nie pozwolił im Duch Jezusowy. 8 Skoro przeszli Mizję, wstąpili do Troady. 9 I ukazało się Pawłowi w nocy widzenie: Mąż, Macedończyk jakiś stanął, i prosił go, i mówił: Przyjdź do Macedonii, i ratuj nas. 10 Zaledwie ujrzał to widzenie, natychmiast staraliśmy się wyruszyć do Macedonii, będąc upewnieni, że nas Bóg wezwał do opowiadania im ewangelii.GŁOSI CHRYSTUSA W FILIPPACH.11 Odpłynąwszy zaś z Troady, przyjechaliśmy prosto do Samotracji i nazajutrz do Neapolu. 12 A stamtąd do Filippów, które są pierwszym miastem części Macedonii, nową osadą; i przebywaliśmy w tym mieście kilka dni, rozprawiając. 13 W dzień zaś sobotni wyszliśmy za bramę nad rzekę, gdzie, jak nam się zdawało, odprawiono modlitwę; i usiadłszy, mówiliśmy do niewiast, które się były zeszły. 14 Słuchała też i pewna niewiasta, imieniem Lidia, z miasta Tyatiry, chwaląca Boga, sprzedająca szkarłat; której serce otworzył Pan; aby nakłoniła się do tego, co mówił Paweł. 15 Gdy zaś została ochrzczona z domem swoim, prosiła mówiąc: Jeśli uznaliście mię za wierną Panu, wejdźcie do domu mego, i zamieszkajcie. I przymusiła nas.WYRZUCA DUCHA WRÓŻBIARSTWA. 16 A zdarzyło się, gdyśmy szli na modlitwę, że spotkała się z nami pewna dziewczyna, mająca ducha wróżby, która wróżeniem przynosiła wielki zysk panom swoim.17 Ta chodząc za Pawłem i za nami, wołała, mówiąc: Ci ludzie są sługami Boga najwyższego; oni wam oznajmują drogę zbawienia.18 A to czyniła przez wiele dni. Paweł zaś bolejąc, odwróciwszy się, rzekł duchowi: Rozkazuję ci w imię Jezusa Chrystusa, żebyś z niej wyszedł. I wyszedł tej samej chwili. 19 Ale panowie jej widząc, że znikła im nadzieja zysku, pojmawszy Pawła i Sylę, zaprowadzili ich na rynek do zwierzchności.20 A oddawszy ich urzędnikom, rzekli: Ci ludzie niepokój sieją w mieście naszym, gdyż są to żydzi, 21 i opowiadają zwyczaje, jakich wolno nam przyjmować ani zachowywać, bo my jesteśmy Rzymianami. 22 I zbiegło się pospólstwo przeciw nim, a urzędnicy podarłszy na nich szaty, kazali ich siec rózgami. 23 A gdy im wiele ran. zadali, wtrącili ich do więzienia, nakazując stróżowi, aby ich pilnie strzegł. 24 On zaś otrzymawszy taki rozkaz, wsadził ich do wewnętrznego lochu, i zamknął im nogi w kłodę.CHRZCI STRÓŻA WIĘZIENIA. 25 O północy zaś Paweł i Syla modląc się, chwalili Boga; i słuchali ich, którzy byli w więzieniu. 26 Lecz nagle powstało wielkie trzęsienie ziemi, tak iż poruszyły się fundamenty więzienia. I wnet otwarły się wszystkie drzwi, i rozwarły się pęta wszystkich. 27 Stróż zaś więzienia, gdy się obudził, i ujrzał drzwi więzienia otwarte, dobywszy miecza, chciał się zabić, mniemając, że więźniowie pouciekali. 28 Lecz Paweł zawołał głosem wielkim, mówiąc: Nie czyń sobie nic złego, bo jesteśmy tu wszyscy. 29 A zażądawszy światła, wszedł, i drżąc upadł do nóg Pawłowi i Syli; 30 i wyprowadziwszy ich z więzienia, rzekł: Panowie, cóż mam czynić, abym się zbawił? 31 Oni zaś rzekli: Wierz w Pana Jezusa, a będziesz zbawiony ty i dom twój. 32 I opowiedzieli mu słowo Pańskie i wszystkim, którzy byli w domu jego. 33 A wziąwszy ich tejże godziny w nocy, obmył ich rany; i zaraz został ochrzczony on i cały dom jego. 34 I gdy wprowadził ich do domu swego, zastawił im stół, i radował się z całym domem swoim, uwierzywszy Bogu.WYPUSZCZONY Z WIĘZIENIA.35 A gdy nastał dzień, posłali urzędnicy liktorów, mówiąc: Wypuść tych ludzi. 36 I oznajmił stróż więzienia te słowa Pawłowi: Że urzędnicy przysłali, abyście byli wypuszczeni; teraz więc wyszedłszy, idźcie w pokoju. 37 Lecz Paweł rzekł im: Ubiczowawszy nas publicznie nie osądzonych, obywateli rzymskich, wtrącili nas do więzienia, a teraz nas potajemnie wyrzucają? Nie tak, ale niech przyjdą, 38 a sami nas wyprowadzą. I oznajmili liktorzy urzędnikom te słowa. I zlękli się, usłyszawszy, że to są Rzymianie; 39 a przyszedłszy, przeprosili ich, i wyprowadziwszy prosili, aby odeszli z miasta. 40 Oni zaś wyszedłszy z więzienia, wstąpili do Lidii, i ujrzawszy braci, pocieszyli się, i wybrali się w drogę.
17PRACA I PRZEŚLADOWANIE W TESALONICE. 1 Przyszedłszy zaś Amfipol i Apolonię, przyszli do Tesaloniki, gdzie była synagoga żydowska. 2 Paweł też według zwyczaju wszedł do nich, i przez trzy szabaty rozprawiał z nimi z Pisma, 3 wykładając i dowodząc, że było potrzeba, aby Chrystus cierpiał i zmartwychwstał; i że ten Jezus jest Chrystusem, którego ja wam opowiadam. 4 A niektórzy z nich uwierzyli, i przyłączyli się do Pawła i Syli, a z prozelitów i z pogan mnóstwo wielkie, i niewiast znamienitych niemało. 5 Ale żydzi zdjęci zazdrością przybrawszy sobie z motłochu z niektórych złych ludzi, i uczyniwszy rozruch, podburzyli miasto; a naszedłszy dom Jazona, szukali ich, aby ich wyprowadzić przed pospólstwo.6 A gdy ich nie znaleźli, powlekli Jazona i niektórych z braci do przełożonych miasta, wołając: Że ci co podburzają miasto, i tutaj przyszli, których Jazon przyjął; i ci wszyscy występują przeciw dekretom cesarskim, powiadając, że jest inny król, Jezus. 8 I podburzyli pospólstwo i przełożonych miasta, którzy tego słuchali. 9 A otrzymawszy od Jazona i od innych porękę, puścili ich.NAUCZANIE W BEREI. 10 Bracia jednak zaraz w nocy wyprawili Pawła i Sylę do Berei, którzy przyszedłszy, weszli do synagogi żydów. 11 Ci zaś byli szlachetniejsi od tych, którzy są w Tesalonice, i przyjęli słowo z wszelką ochotą, codziennie badając Pismo, czy tak się rzeczy mają.12 I przeto wielu z nich uwierzyło, i niewiast pogańskich znamienitych oraz mężów niemało. 13 A gdy się dowiedzieli żydzi w Tesalonice, że i w Berei opowiadał Paweł słowo Boże, przyszli i tam, judząc i podburzając pospólstwo. 14 I wtedy bracia zaraz wysłali Pawła, aby się udał nad morze; Syla zaś i Tymoteusz pozostali tam.15 A ci, co odprowadzali Pawła, zawiedli go aż do Aten; a otrzymawszy od niego polecenie dla Syli i Tymoteusza, żeby jak najprędzej do niego przyszli, wyruszyli w drogę.PAWEŁ W ATENACH. 16 Gdy zaś Paweł czekał na nich w Atenach, oburzał się w nim duch jego, widząc miasto oddane bałwochwalstwu.17 Rozprawiał więc z żydami w synagodze i z prozelitami, a na rynku codziennie z tymi, co się nadarzyli. 18 Niektórzy zaś filozofowie epikurejczycy i stoicy rozprawiali z nim, i jedni mówili: Cóż ten słowosiewca chce mówić? A drudzy: Zdaje się być głosicielem nowych bogów; bo opowiadał im Jezusa i zmartwychwstanie.19 I porwawszy go, zaprowadzili do areopagu, mówiąc: Czy możemy wiedzieć, co to jest za nowa nauka, którą ty opowiadasz? 20 Jakieś bowiem nowe rzeczy kładziesz nam w uszy; a przeto chcemy wiedzieć, co to ma być. 21 (Wszyscy zaś Ateńczycy i przychodni goście niczym innym się nie zajmowali, tylko albo mówieniem, albo słuchaniem czegoś nowego).PRZEMAWIA W AREOPAGU. 22 Paweł zaś stanąwszy wpośród areopagu, rzekł: Mężowie Ateńczycy! Widzę, że pod każdym względem jesteście wielce pobożni.23 Chodząc bowiem i patrząc na posągi wasze, znalazłem też ołtarz, na którymi było napisane: NIEZNAJOMEMU BOGU. Co więc, nie znając, chwalicie, to ja wam opowiadam. 24 Bóg, który uczynił świat i wszystko, co na nim jest, ten, będąc Panem nieba i ziemi, nie mieszka w przybytkach ręką uczynionych, 25 i nie jest obsługiwany rękami ludzkimi, jak gdyby czegoś potrzebował, gdyż sam daje wszystkim życie i tchnienie i wszystko. 26 I uczynił z jednego wszystek rodzaj ludzki, aby mieszkali po całej ziemi, naznaczywszy określone czasy i granice ich zamieszkania,27 żeby szukali Boga, czy go może nie dosięgną albo nie znajdą; chociaż niedaleko jest od każdego z nas. 28 Albowiem w nim żyjemy, i ruszamy się, i jesteśmy, jak i niektórzy z waszych poetów powiedzieli: Jego bowiem i rodzajem jesteśmy. 29 Skoro więc jesteśmy rodzajem Bożym, nie powinniśmy sądzić, że Bóstwo jest podobne do złota, albo srebra, albo kamienia, albo do wytworu sztuki i myśli ludzkiej. 30 Bóg jednak patrząc z pobłażaniem na czasy tej niewiadomości, teraz oznajmia ludziom, aby wszyscy wszędzie pokutę czynili,31 dlatego że postanowił dzień, w którym sądzić będzie świat w sprawiedliwości, przez męża, którego przeznaczył, i dał zapewnienie wszystkim, wskrzesiwszy go z martwych.32 A usłyszawszy o zmartwychwstaniu, jedni wprawdzie się naśmiewali, drudzy zaś rzekli: Będziemy cię o tym słuchać innym razem. 33 Tak to Paweł wyszedł z pośrodka nich. 34 Ale niektórzy mężowie, przyłączywszy się doń, uwierzyli, między którymi i Dionizy aeropagita, i niewiasta imieniem Damaris, i inni z nimi.
18PRZYBYWA DO KORYNTU.1 Potem odszedłszy z Aten, przybył do Koryntu. 2 A znalazłszy pewnego żyda, imieniem Akwilę, rodem z Pontu, który był niedawno przyszedł z Italii, i Pryscyllę, żonę jego (dlatego, że Klaudiusz nakazał, aby wszyscy żydzi opuścili Rzym), przyłączył się do nich. 3 A że uprawiał to samo rzemiosło, zamieszkał u nich, i pracował (zajmowali się zaś wyrobem namiotów). 4 I rozprawiał w synagodze w każdy szabat, wspominając imię Pana Jezusa, i przekonywał żydów i Greków.WIELU KORYNTIAN SIĘ NAWRACA. 5 A gdy przyszli z Macedonii Syla i Tymoteusz, oddał się Paweł bardziej przepowiadaniu, świadcząc żydom, że Jezus jest Chrystusem. 6 Lecz gdy oni sprzeciwiali się i bluźnili, strzepnąwszy szaty swoje, rzekł do nich: Krew wasza na głowę waszą; jam czysty; odtąd zwrócę się do pogan. 7 I odszedłszy stamtąd, zaszedł do domu pewnego bogobojnego człowieka, imieniem Tytusa Justa, którego dom przytykał do synagogi. 8 Kryspus zaś, przełożony synagogi, uwierzył Panu z całym domem swoim, i wielu Koryntian słuchając uwierzyło, i chrzest przyjmowało. 9 I rzekł Pan Pawłowi w nocy przez widzenie: Nie bój się, ale mów, a nie milcz,10 dlatego że ja jestem z tobą: i nikt się na ciebie nie targnie, aby ci zaszkodzić; albowiem ja mam w tym mieście wiele ludu.11 I mieszkał tam rok i sześć miesięcy, nauczając u nich słowa Bożego.OSKARŻONY PRZED PROKONSULEM. 12 Gdy zaś Gallio był prokonsulem Achai, powstali jednomyślnie żydzi przeciw Pawłowi, i przyprowadzili go do sądu, 13 mówiąc: że ten namawia ludzi, by przeciw Zakonowi chwalili Boga.14 A gdy Paweł miał usta otworzyć, rzekł Gallio do żydów: Gdyby tu chodziło o jaką krzywdę, albo wielką zbrodnię, o mężowie żydowscy, zająłbym się wami odpowiednio. 15 Ale jeśli to są spory o naukę i imiona, i prawo wasze, sami sobie radźcie; ja sędzią tych rzeczy być nie chcę.16 I odprawił ich od trybunału. 17 Wszyscy zaś pochwyciwszy Sostenesa, przełożonego synagogi, bili go przed trybunałem; ale Gallio nic o to me dbał.WRACA DO ANTIOCHII. 18 Lecz Paweł, gdy jeszcze dni wiele tam zabawił, pożegnawszy braci, odpłynął do Syrii (a z nim Pryscylla wraz z Akwilą), który sobie ostrzygł głowę w Kenchrach; bo złożył był ślub. 19 I przybył do Efezu, i tam ich zostawił. Sam zaś wszedłszy do synagogi, rozprawiał z żydami. 20 A gdy oni prosili, żeby dłuższy czas pozostał, nie zgodził się, 21 ale pożegnawszy się i powiedziawszy im: Powrócę do was za wolą Bożą, odpłynął z Efezu. 22 A gdy przybył do Cezarei, wstąpił, i pozdrowił kościół, i udał się do Antiochii.APOLLO GORLIWIE GŁOSI CHRYSTUSA. 23 I zabawiwszy tam czas jakiś, wybrał się w drogę, i obchodził po porządku krainę Galacką i Frygię, utwierdzając wszystkich uczniów. 24 Pewien zaś żyd, imieniem Apollo, rodem z Aleksandrii, zaszedł do Efezu, mąż wymowny, i był biegły w Piśmie. 25 Ten nauczony był drogi Pańskiej; a pałając duchem, opowiadał, i pilnie uczył tego, co dotyczy Jezusa, choć znał tylko chrzest Janowy. 26 Ten przeto począł śmiało występować w synagodze Gdy go usłyszeli Pryscylla i Akwila, wzięli go, i wyłożyli mu dokładniej drogę Pańską. 27 Gdy zaś chciał pójść do Achai, bracia zachęciwszy go, napisali do uczniów, aby go przyjęli. On też gdy przyszedł, bardzo pomagał tym, którzy uwierzyli. 28 Albowiem potężnie przekonywał żydów publicznie, z Pisma dowodząc, że Jezus jest Chrystusem.
19PAWEŁ W EFEZIE 1 Stało się, gdy Apollo przebywał w Koryncie, że Paweł obszedłszy górne strony, przyszedł do Efezu, i znalazł niektórych uczniów, 2 rzekł do nich: Czy otrzymaliście Ducha Świętego, gdyście uwierzyli? Oni zaś rzekli do niego: Lecz ani nie słyszeliśmy, czy jest Duch Święty. 3 A on rzekł: Jakże więc jesteście ochrzczeni? A oni powiedzieli: Chrztem Janowym 4 I rzekł Paweł: Jan chrzcił lud chrztem pokuty, mówiąc: Żeby wierzyli w tego, który miał przyjść po nim, to jest w Jezusa. 5 To usłyszawszy, zostali ochrzczeni w imię Pana Jezusa. 6 A gdy na nich włożył ręce Paweł, zstąpił na nich Duch Święty, i mówili językami, i prorokowali. 7 Było zaś wszystkich mężów około dwunastu.8 I wszedłszy do synagogi, mówił śmiało przez trzy miesiące, rozprawiając i przekonując o królestwie Bożym. 9 Lecz gdy niektórzy upierali się, i nie wierzyli, oczerniając drogę Bożą przed ludem, odstąpiwszy od nich, odłączył uczniów, codziennie rozprawiając w szkole niejakiego Tyrannosa.10 A to czynił przez dwa lata, tak że wszyscy, którzy mieszkali w Azji, słyszeli słowo Pańskie, żydzi i poganie.11 I nie lada cuda czynił Bóg przez ręce Pawła, 12 tak że i na chorych roznoszono chustki i przepaski z ciała jego, a opuszczały ich choroby, i wychodziły z nich złe duchy.ŻYDOWSCY EGZORCYŚCI. 13 Próbowali zaś niektórzy z wędrownych egzorcystów żydowskich wzywać imienia Pana Jezusa nad tymi, którzy mieli złe duchy, mówiąc: Poprzysięgam was przez Jezusa, którego Paweł opowiada.14 A było niejakich siedmiu synów żyda Scewy, przedniejszego kapłana, którzy to czynili. 15 Lecz zły duch odpowiadając, rzekł im: Znam Jezusa, i wiem o Pawle, ale wy coście za jedni? 16 I skoczywszy na nich ów człowiek, w którym był bardzo zły duch, i opanowawszy obydwóch, tak ich zmógł, że nago i poranieni uciekli z tego domu. 17 To zaś stało się wiadome wszystkim żydom i poganom, którzy mieszkali w Efezle; i padł na nich wszystkich strach, i było sławione imię Pana Jezusa.18 I wielu wierzących przychodziło, spowiadając się i wyznając uczynki swoje.19 A wielu z tych, którzy się zabobonom oddawali, znieśli księgi, i spalili je wobec wszystkich, a obliczywszy ich cenę, znaleziono sumę pięćdziesiąt tysięcy denarów. 20 Tak potężnie rosło słowo Boże, i wzmacniało się.21 A gdy się. to dokonało, postanowił Paweł w Duchu, przeszedłszy Macedonię i Achaję, pójść do Jerozolimy, mówiąc: że potem, gdy tam będę, trzeba mi i Rzym zobaczyć. 22 I posławszy do Macedonii dwóch z tych, którzy mu służyli Tymoteusza i Erasta, sam do czasu pozostał w Azji.ROZRUCH Z POWODU DIANY. 23 W owym zaś czasie powstał niemały rozruch z powodu drogi Pańskiej.24 Albowiem pewien człowiek imieniem Demetriusz, srebrnik, który wyrabiał srebrne świątyńki Diany, dostarczał rzemieślnikom niemało zysku; 25 zwoławszy ich i tych, którzy byli w tymże zawodzie pracownikami, rzekł: Mężowie! Wiecie, że z tego rzemiosła zyski ciągniemy. 26 A widzicie i słyszycie, że nie tylko w Efezie, ale po całej prawie Azji ten Paweł namowami swoimi odwrócił liczną rzeszę, mówiąc: Że to nie są bogowie, którzy są rękami uczynieni. 27 Nie tylko zaś grozi niebezpieczeństwo, że zawód nasz pójdzie w poniewierkę, ale że i świątynia wielkiej Diany za nic poczytana będzie, lecz także zacznie podupadać majestat tej, którą czci cała Azja i świat cały. 28 A gdy to usłyszeli, wpadli w gniew, i zaczęli krzyczeć: Wielka Diana Efeska! 29 I napełniło się całe miasto zamieszaniem, i wszyscy razem wpadli do teatru, porwawszy Gaja i Arystarcha, Macedończyków, towarzyszów podróży Pawła.30 Gdy zaś Paweł chciał wyjść do ludu, nie dopuścili uczniowie. 31 A niektórzy nawet spośród zwierzchników Azji, co byli mu przyjaciółmi, posłali do niego, prosząc, aby do teatru nie wychodził.32 Każdy zaś co innego wołał; bo zgromadzenie było burzliwe i wielu nie wiedziało z jakiej przyczyny się zeszli. 33 Z tłumu zaś wyciągnięto Aleksandra, którego żydzi wypychali naprzód. Aleksander znów poprosiwszy ręką o milczenie chciał zdawać sprawę ludowi.34 Gdy go poznali, że jest żydem, podnieśli wszyscy jeden głos, i krzyczeli przez blisko dwie godziny: Wielka Diana Efeska!USPOKOJENIE TŁUMU. 35 A gdy pisarz uśmierzył rzeszę, rzekł: Mężowie efescy! I któż jest z ludzi, co by nie wiedział, że miasto Efez jest czcicielem wielkiej Diany i córki Jowiszowej? 36 Skoro więc temu zaprzeczyć nie podobna, trzeba, żebyście się uspokoili, i nic nierozważnie nie czynili. 37 Albowiem przywiedliście tych ludzi, ani świętokradców, ani bluźnierców bogini waszej. 38 A jeśli Demetriusz i ci, co z nim są rzemieślnicy, mają sprawę przeciw komu, to odbywają się sądy, są też prokonsulowie; niechże wniosą skargę jedni na drugich.39 Jeśli zaś o co innego wam chodzi, na prawowitym zebraniu będzie można załatwić. 40 Albowiem grozi nam niebezpieczeństwo, że będziemy oskarżeni o dzisiejszy rozruch; a nie ma żadnego powodu, którym moglibyśmy wytłumaczyć to zbiegowisko. I to powiedziawszy, rozpuścił zgromadzenie.
20DALSZA PODRÓŻ DO TROADY.1 Gdy zaś rozruch ustał, Paweł wezwawszy uczniów i upomniawszy ich pożegnał się, i wyruszył, aby się udać do Macedonii.2 A gdy obszedł tamte strony, i zachęcił ich w licznych przemowach, przybył do Grecji. 3 Gdy tam zabawił trzy miesiące, żydzi przygotowali na niego zasadzkę, kiedy miał odpłynąć do Syrii; powziął więc zamiar, by wracać przez Macedonię. 4 A towarzyszył mu Sopater; syn Pyrra, beroeńczyk, z Tesaloniczan zaś Arystarch i Sekundus, i Gajus z Derby i Tymoteusz, a z Azjatów Tychikus i Trofim. 5 Ci poszedłszy naprzód, oczekiwali nas w Troadzie.6 Lecz my po dniach Przaśników odpłynęliśmy z Filippów, i w ciągu dni pięciu przybyliśmy do nich do Troady, gdzie zabawiliśmy dni siedem.WYPADEK Z EUTYCHUSEM. 7 A W pierwszy dzień tygodnia, gdyśmy się zeszli na łamanie chleba, Paweł mając nazajutrz wyjechać, rozprawiał z nimi, i przeciągnął mowę aż do północy. 8 Było zaś wiele lamp w wieczerniku, gdzie byliśmy zgromadzeni. 9 A pewien młodzieniec, imieniem Eutychus, siedząc w oknie, gdy mu się mocno zbierało na sen, i Paweł długo rozprawiał, zmorzony snem, spadł na dół z trzeciego piętra, i podniesiono go nieżywego. 10 Gdy Paweł zeszedł do niego, położył się na nim, i objąwszy go, rzekł: Nie lękajcie się, bo jest w nim dusza jego. 11 Lecz wszedłszy na górę, gdy połamał chleb, i spożył, i długo aż do świtu przemawiał, tak wybrał się w drogę. 12 A chłopca przyprowadzili żywego, i ucieszyli się niemało. PRZYJAZD PAWŁA DO MILETU.13 My zaś wsiadłszy na okręt, popłynęliśmy do Assos, mając stamtąd zabrać Pawła; tak bowiem był rozporządził, chcąc sam iść lądem. 14 Lecz gdy do nas przyszedł w Assos, wziąwszy go, przyjechaliśmy do Mityleny.15 A stamtąd odpłynąwszy, nazajutrz przybyliśmy naprzeciw Chios; następnego zaś dnia przypłynęliśmy do Samos, a znów nazajutrz przybyliśmy do Miletu. 16 Albowiem Paweł postanowił był ominąć Efez, aby nie doznać jakiej zwłoki w Azji; bo się spieszył, aby dzień Pięćdziesiątnicy, o ile by mu to było możliwe, obchodzić w Jerozolimie:PRZEMAWIA DO STARSZYCH. 17 A z Miletu posławszy do Efezu, zawezwał starszych kościoła. 18 Gdy oni przyszli do niego, i byli razem, rzekł im: Wy wiecie od pierwszego dnia, którego wszedłem do Azji, w jaki sposób przez cały czas wśród was się zachowałem, 19 służąc Panu z wszelką pokorą i ze łzami i wśród doświadczeń, które mię spotykały z powodu zasadzek żydowskich; 20 jak nic pożytecznego nie zaniedbałem, żebym wam nie miał oznajmić, i nauczać was publicznie i po domach, 21 napominając żydów i pogan do pokuty ku Bogu i do wiary w Pana naszego, Jezusa Chrystusa.22 A teraz oto ja związany duchem, idę do Jeruzalem, nie wiedząc, co tam, na mnie przyjść ma,23 tylko że Duch Święty po wszystkich miastach mię zapewnia, mówiąc, że więzy i utrapienia czekają mnie w Jeruzalem. 24 Ale nic tego się nie lękam, i życia mego nie cenię więcej, niż samego siebie, bylebym tylko dokończył biegu mego i posługi słowa, którą wziąłem od Pana Jezusa, dla rozgłaszania ewangelii łaski Bożej.ZACHĘCA DO CZUJNOŚCI I ŻEGNA SIĘ. 25 A teraz oto ja wiem, że nie ujrzycie więcej oblicza mego wy wszyscy, wśród których przeszedłem, przepowiadając królestwo Boże. 26 Przeto oświadczam wam w dniu dzisiejszym, że nie jestem splamiony krwią niczyją. 27 Albowiem nie zaniechałem wam oznajmiać wszelkiej rady Bożej. 28 Pilnujcie sami siebie i całej trzody, nad którą Duch Święty postanowił was biskupami, abyście rządzili Kościołem Boga, który nabył krwią swoją. 29 Ja wiem, że po odejściu moim wejdą pomiędzy was wilki drapieżne, nie oszczędzając trzody. 30 I spośród was samych powstaną mężowie mówiący przewrotne rzeczy, aby pociągnąć uczniów za sobą. 31 Dlatego czuwajcie pamiętając, że przez trzy lata w nocy i we dnie nie przestawałem napominać każdego z was ze łzami.32 A teraz poruczam was Bogu i słowu łaski te o, który ma moc budować, i dawać dziedzictwo wszystkim uświęconym. 33 Srebra i złota ani szaty niczyjej nie pożądałem, jak 34 sami wiecie, bo moim potrzebom i tych, którzy są ze mną, służyły te ręce. 35 Wszystko wam pokazałem, że tak pracując, trzeba podejmować chorych i pamiętać na słowa Pana Jezusa, który powiedział: “Szczęśliwa to rzecz raczej dawać, aniżeli brać.”36 A gdy to rzekł, klęknąwszy na kolana swoje, modlił się z nimi wszystkimi. 37 I powstał wielki płacz wśród wszystkich, a rzucając się Pawłowi na szyję, całowali go, 38 bolejąc najbardziej z powodu słowa, które powiedział, że więcej oblicza jego nie mieli oglądać. I odprowadzili go do okrętu.
21DROGA Z MILETU DO JEROZOLIMY.

RU Brytjka King J. 21DROGA Z MILETU DO JEROZOLIMY.1 cf. Tłum. Толк. Gdy zaś się stało, żeśmy odjechali, rozstawszy się z nimi, przypłynęliśmy prosto do Kos, a nazajutrz do Rodos, a stamtąd do Patary. Когда же мы, расставшись с ними, отплыли, то прямо пришли в Кос, на другой день в Родос и оттуда в Патару, И# ћкоже бhсть tвезти1сz нaмъ, tт0ргшымсz t ни1хъ, прsмw шeдше пріид0хомъ въ кHнъ, въ другjй же дeнь въ р0досъ и3 tтyду въ патaру: 21,1Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVως ōs
_ADVὡςhōswhich/how, that afterδε de
_CONJδέdethenAndεγενετο egeneto
_{V-2ADI-3S G5633}γίνομαιginomaito beit came to passαναχθηναι anachthēnai
_{V-APN G5683}ἀνάγωanagōto lead, and had launchedημας ēmas
_P-1APἐγώegōI/weweαποσπασθεντας apospasthentas
_{V-APP-APM G5685}ἀποσπάωapospaōto draw awaywere gottenαπ ap
_PREPἀπόapofromfromαυτων autōn
_P-GPMαὐτόςautoshe/she/it/selfthemευθυδρομησαντες euthudromēsantes
_{V-AAP-NPM G5660}εὐθυδρομέωeuthudromeōto sail straightwith a straight courseηλθομεν ēlthomen
_{V-2AAI-1P G5627}ἔρχομαιerchomaito come/go, we cameεις eis
_PREPεἰςeistowarduntoτην tēn
_T-ASFὁhothe/this/who κω kō
_N-ASFΚώςkōsCosCoosτη tē
_T-DSFὁhothe/this/whoCoosδε de
_CONJδέdethen, andεξης exēs
_ADVἑξῆςhexēsnext/afterwardtheεις eis
_PREPεἰςeistowarduntoτην tēn
_T-ASFὁhothe/this/whoRhodesροδον rodon
_N-ASFῬόδοςrodosRhodesRhodesκακειθεν kakeithen
_ADV-Kκἀκεῖθενkakeithenand from there, and from thenceεις eis
_PREPεἰςeistowarduntoπαταρα patara
_N-APNΠάταραpataraPataraPatara  2 cf. Tłum. Толк. I znalazłszy okręt, który miał płynąć do Fenicji, wsiadłszy nań, odpłynęliśmy.и, найдя корабль, идущий в Финикию, взошли на него и отплыли. и3 њбрётше корaбль преходsщь въ фінікjю, возшeдше tвез0хомсz. 21,2Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVκαι kai
_CONJκαίkaiandAndευροντες eurontes
_{V-2AAP-NPM G5631}εὑρίσκωheuriskōto find/meetfindingπλοιον ploion
_N-ASNπλοῖονploionboata shipδιαπερων diaperōn
_{V-PAP-ASN G5723}διαπεράωdiaperaōto crosssailing overεις eis
_PREPεἰςeistowarduntoφοινικην foinikēn
_N-ASFΦοινίκηfoinikēPhoeniciaPheniciaεπιβαντες epibantes
_{V-2AAP-NPM G5631}ἐπιβαίνωepibainōto mount/board, we went aboardανηχθημεν anēchthēmen
_{V-API-1P G5681}ἀνάγωanagōto lead, and set forth  3 cf. Tłum. Толк. Gdy zaś ukazał nam się Cypr, zostawiwszy go po lewej ręce, płynęliśmy do Syrii, i przypłynęliśmy do Tyru; bo tam miano okręt wyładować. Быв в виду Кипра и оставив его слева, мы плыли в Сирию, и пристали в Тире, ибо тут надлежало сложить груз с корабля. Возни1кшій же нaмъ кЂпръ њстaвльше њшyюю, плhхомъ въ сmрjю и3 пристaхомъ въ тЂрэ, тaмw бо бsше кораблю2 и3зложи1ти брeмz: 21,3Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVαναφαναντες anafanantes
_{V-2AAP-NPM G5631}ἀναφαίνωanafainōto appearwhen we had discoveredδε de
_CONJδέdethenNowτην tēn
_T-ASFὁhothe/this/whoCyprusκυπρον kupron
_N-ASFΚύπροςkuprosCyprusCyprusκαι kai
_CONJκαίkaiand, weκαταλιποντες katalipontes
_{V-2AAP-NPM G5631}καταλείπωkataleipōto leaveleftαυτην autēn
_P-ASFαὐτόςautoshe/she/it/selfitευωνυμον euōnumon
_A-ASFεὐώνυμοςeuōnumosleft/southon the left handεπλεομεν epleomen
_{V-IAI-1P G5707}πλέωpleōto sail, and sailedεις eis
_PREPεἰςeistowardintoσυριαν surian
_N-ASFΣυρίαsuriaSyriaSyriaκαι kai
_CONJκαίkaiand, andκατηλθομεν katēlthomen
_{V-2AAI-1P G5627}κατέρχομαιkaterchomaito descend[to descend]εις eis
_PREPεἰςeistowardatτυρον turon
_N-ASFΤύροςturosTyreTyreεκεισε ekeise
_ADVἐκεῖσεekeisetherethereγαρ gar
_CONJγάρgarfor: forτο to
_T-NSNὁhothe/this/whothe shipπλοιον ploion
_N-NSNπλοῖονploionboatthe shipην ēn
_{V-IAI-3S G5707}εἰμίeimito bewasαποφορτιζομενον apofortizomenon
_{V-PNP-NSN G5740}ἀποφορτίζομαιapofortizomaito unloadto unladeτον ton
_T-ASMὁhothe/this/whoher burdenγομον gomon
_N-ASMγόμοςgomoscargoher burden  4 cf. Tłum. Толк. Znalazłszy zaś uczniów, zabawiliśmy tam siedem dni; a oni mówili Pawłowi przez Ducha, aby nie szedł do Jeruzalem. И, найдя учеников, пробыли там семь дней. Они, по внушению Духа, говорили Павлу, чтобы он не ходил в Иерусалим. и3 њбрётше ўчн7ки2, пребhхомъ тY днjй сeдмь: и5же пavлови глаг0лаху д¦омъ не восходи1ти во їеrли1мъ. 21,4Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVανευροντες aneurontes
_{V-2AAP-NPM G5631}ἀνευρίσκωaneuriskōto findfindingδε de
_CONJδέdethen[then]τους tous
_T-APMὁhothe/this/whodisciplesμαθητας mathētas
_N-APMμαθητήςmathētēsdisciple, we tarriedεπεμειναμεν epemeinamen
_{V-AAI-1P G5656}ἐπιμένωepimenōto remain/keep onthereαυτου autou
_ADVαὐτοῦautoutheredaysημερας ēmeras
_N-APFἡμέραhēmeradaysevenεπτα epta
_A-NUIἑπτάheptaseven: whoοιτινες oitines
_R-NPMὅστιςhostiswho/which τω tō
_T-DSMὁhothe/this/whoto Paulπαυλω paulō
_N-DSMΠαῦλοςpaulosPaulsaidελεγον elegon
_{V-IAI-3P G5707}λέγωlegōto speakthroughδια dia
_PREPδιάdiathrough/because of του tou
_T-GSNὁhothe/this/whothe Spiritπνευματος pneumatos
_N-GSNπνεῦμαpneumaspirit/breathnotμη mē
_PRT-Nμήmēnot, that he shouldεπιβαινειν epibainein
_{V-PAN G5721}ἐπιβαίνωepibainōto mount/board[to mount/board]εις eis
_PREPεἰςeistowardJerusalemιεροσολυμα ierosoluma
_N-APNἹεροσόλυμαhierosolumaJerusalem.  5 cf. Tłum. Толк. I gdy minęły te dni, puściwszy się w drogę, szliśmy, a wszyscy z żonami i z dziećmi odprowadzali nas aż za miasto; i klęknąwszy na kolana na wybrzeżu, modliliśmy się. Проведя эти дни, мы вышли и пошли, и нас провожали все с женами и детьми даже за город; а на берегу, преклонив колени, помолились. є3гдa же бhсть нaмъ скончaти дни6, и3зшeдше и3д0хомъ, провождaющымъ нaсъ всBмъ съ женaми и3 дэтьми2 дaже до внЁ грaда: и3 прекл0ньше кwлёна при брeзэ помоли1хомсz. 21,5Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVοτε ote
_ADVὅτεhotewhenwhenδε de
_CONJδέdethenAndεγενετο egeneto
_{V-2ADI-3S G5633}γίνομαιginomaito behadεξαρτισαι exartisai
_{V-AAN G5658}ἐξαρτίζωexartizōto finish/furnishaccomplishedημας ēmas
_P-1APἐγώegōI/weweτας tas
_T-APFὁhothe/this/whothose daysημερας ēmeras
_N-APFἡμέραhēmeradaythose daysεξελθοντες exelthontes
_{V-2AAP-NPM G5631}ἐξέρχομαιexerchomaito go out, we departedεπορευομεθα eporeuometha
_{V-INI-1P G5711}πορεύωporeuōto goand went our wayπροπεμποντων propempontōn
_{V-PAP-GPM G5723}προπέμπωpropempōto help on the waybroughtημας ēmas
_P-1APἐγώegōI/weusπαντων pantōn
_A-GPMπᾶςpasall; and they allσυν sun
_PREPσύνsunwith, withγυναιξιν gunaixin
_N-DPFγυνήgunēwomanwivesκαι kai
_CONJκαίkaiandandτεκνοις teknois
_N-DPNτέκνονteknonchildchildrenεως eōs
_ADVἕωςheōsuntil, tillεξω exō
_ADVἔξωexōout/outside(r)out ofτης tēs
_T-GSFὁhothe/this/whothe cityπολεως poleōs
_N-GSFπόλιςpoliscitythe cityκαι kai
_CONJκαίkaiand: andθεντες thentes
_{V-2AAP-NPM G5631}τίθημιtithēmito placewe kneeledτα ta
_T-APNὁhothe/this/whodownγονατα gonata
_N-APNγόνυgonua kneedownεπι epi
_PREPἐπίepiupon/to/againstonτον ton
_T-ASMὁhothe/this/whothe shoreαιγιαλον aigialon
_N-ASMαἰγιαλόςaigialosshorethe shoreπροσευξαμενοι proseuxamenoi
_{V-ADP-NPM G5666}προσεύχομαιproseuchomaito pray, and prayed  6 cf. Tłum. Толк. A pożegnawszy się wzajemnie, wsiedliśmy na okręt, oni zaś powrócili do siebie.И, простившись друг с другом, мы вошли в корабль, а они возвратились домой. И# цэловaвше дрyгъ дрyга внид0хомъ въ корaбль, nни1 же возврати1шасz во сво‰ си. 21,6Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVαπησπασαμεθα apēspasametha
_{V-ADI-1P G5662}ἀσπάζομαιaspazomaito pay respects towhen we had taken our leaveαλληλους allēlous
_C-APMἀλλήλωνallēlōnone anotherone of anotherκαι kai
_CONJκαίkaiandAndενεβημεν enebēmen
_{V-2AAI-1P G5627}ἐμβαίνωembainōto get into[to get into]εις eis
_PREPεἰςeistoward το to
_T-ASNὁhothe/this/who πλοιον ploion
_N-ASNπλοῖονploionboatshipεκεινοι ekeinoi
_D-NPMἐκεῖνοςekeinosthattheyδε de
_CONJδέdethen; andυπεστρεψαν upestrepsan
_{V-AAI-3P G5656}ὑποστρέφωhupostrefōto returnreturnedεις eis
_PREPεἰςeistoward τα ta
_T-APNὁhothe/this/whoshipιδια idia
_A-APNἴδιοςidiosone's own/privatehome again  7 cf. Tłum. Толк. Lecz my skończywszy żeglugę, z Tyru przybyliśmy do Ptolemaidy; a przywitawszy się z braćmi, pozostaliśmy u nich dzień jeden. Мы же, совершив плавание, прибыли из Тира в Птолемаиду, где, приветствовав братьев, пробыли у них один день. Мh же, плaваніе начeнше t тЂра, пристaхомъ во птолемаjдэ, и3 цэловaвше брaтію, пребhхомъ дeнь є3ди1нъ ў ни1хъ. 21,7Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVημεις ēmeis
_P-1NPἐγώegōI/wewhen weδε de
_CONJδέdethenAndτον ton
_T-ASMὁhothe/this/whocourseπλουν ploun
_N-ASMπλόοςploosvoyagecourseδιανυσαντες dianusantes
_{V-AAP-NPM G5660}διανύωdianuōto continuehad finishedαπο apo
_PREPἀπόapofromfromτυρου turou
_N-GSFΤύροςturosTyreTyreκατηντησαμεν katēntēsamen
_{V-AAI-1P G5656}καταντάωkatantaōto come to, we cameεις eis
_PREPεἰςeistowardtoπτολεμαιδα ptolemaida
_N-ASFΠτολεμαΐςptolemaisPtolemaisPtolemaisκαι kai
_CONJκαίkaiand, andασπασαμενοι aspasamenoi
_{V-ADP-NPM G5666}ἀσπάζομαιaspazomaito pay respects tosalutedτους tous
_T-APMὁhothe/this/whothe brethrenαδελφους adelfous
_N-APMἀδελφόςadelfosbrotherthe brethrenεμειναμεν emeinamen
_{V-AAI-1P G5656}μένωmenōto stay, and abodeημεραν ēmeran
_N-ASFἡμέραhēmeradaydayμιαν mian
_A-ASFεἷςheisoneoneπαρ par
_PREPπαράparafrom/with/besidewithαυτοις autois
_P-DPMαὐτόςautoshe/she/it/selfthem  8 cf. Tłum. Толк. A nazajutrz wyszedłszy, przybyliśmy do Cezarei. I wszedłszy w dom Filipa ewangelisty, który był jednym ze siedmiu, zostaliśmy u niego. А на другой день Павел и мы, бывшие с ним, выйдя, пришли в Кесарию и, войдя в дом Филиппа благовестника, одного из семи диаконов, остались у него. (За?_м7є.) Во ќтріе же и3зшeдше пavелъ и3 и5же съ ни1мъ, пріид0хомъ въ кесарjю, и3 вшeдше въ д0мъ філjппа бlговёстника, сyща t седми2 (діaкwнъ), пребhхомъ ў негw2. 21,8Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVτη tē
_T-DSFὁhothe/this/who δε de
_CONJδέdethenAndεπαυριον epaurion
_ADVἐπαύριονepaurionthe next daythe nextεξελθοντες exelthontes
_{V-2AAP-NPM G5631}ἐξέρχομαιexerchomaito go outdepartedηλθαμεν ēlthamen
_{V-2AAI-1P G5627}ἔρχομαιerchomaito come/go, and cameεις eis
_PREPεἰςeistowarduntoκαισαριαν kaisarian
_N-ASFΚαισάρειαkaisareiaCaesareaCæsareaκαι kai
_CONJκαίkaiand: andεισελθοντες eiselthontes
_{V-2AAP-NPM G5631}εἰσέρχομαιeiserchomaito enterwe enteredεις eis
_PREPεἰςeistowardintoτον ton
_T-ASMὁhothe/this/who οικον oikon
_N-ASMοἶκοςoikoshousethe houseφιλιππου filippou
_N-GSMΦίλιπποςfilipposPhilipof Philipτου tou
_T-GSMὁhothe/this/who ευαγγελιστου euangelistou
_N-GSMεὐαγγελιστήςeuangelistēsevangelistthe evangelistοντος ontos
_{V-PAP-GSM G5723}εἰμίeimito be, which wasεκ ek
_PREPἐκekof/fromofτων tōn
_T-GPMὁhothe/this/whowe that wereεπτα epta
_A-NUIἑπτάheptaseventhe sevenεμειναμεν emeinamen
_{V-AAI-1P G5656}μένωmenōto stay; and abodeπαρ par
_PREPπαράparafrom/with/besidewithαυτω autō
_P-DSMαὐτόςautoshe/she/it/selfhim  9 cf. Tłum. Толк. On zaś miał cztery córki panny, prorokujące.У него были четыре дочери девицы, пророчествующие. СегH же бsху дщє1ри дэви6цы четhри прорицaющыz. 21,9Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVτουτω toutō
_D-DSMοὗτοςhoutosthis/he/she/it[this/he/she/it]δε de
_CONJδέdethenAndησαν ēsan
_{V-IAI-3P G5707}εἰμίeimito behadθυγατερες thugateres
_N-NPFθυγάτηρthugatērdaughterdaughtersτεσσαρες tessares
_A-NPFτέσσαρεςtessaresfourfourπαρθενοι parthenoi
_N-NPFπαρθένοςparthenosvirgin, virginsπροφητευουσαι profēteuousai
_{V-PAP-NPF G5723}προφητεύωprofēteuōto prophesy, which did prophesy  AGABUS ZAPOWIADA PRZEŚLADOWANIE PAWŁA.10 cf. Tłum. Толк. I gdyśmy zabawili przez kilka dni, nadszedł z Judei pewien prorok, imieniem Agabus. Между тем как мы пребывали у них многие дни, пришел из Иудеи некто пророк, именем Агав, Пребывaющымъ же нaмъ тaмw дни6 мнHги, сни1де нёкто t їудeи прbр0къ, и4менемъ ґгaвъ, 21,10Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVεπιμενοντων epimenontōn
_{V-PAP-GPM G5723}ἐπιμένωepimenōto remain/keep ontarriedδε de
_CONJδέdethenAndημερας ēmeras
_N-APFἡμέραhēmeradaydaysπλειους pleious
_A-APF-Cπλείων, πλεῖονpleiōn pleiongreatermanyκατηλθεν katēlthen
_{V-2AAI-3S G5627}κατέρχομαιkaterchomaito descend, there came downτις tis
_X-NSMτιςtisonea certainαπο apo
_PREPἀπόapofromfromτης tēs
_T-GSFὁhothe/this/whoJudæaιουδαιας ioudaias
_N-GSFἸουδαίαioudaiaJudeaJudæaπροφητης profētēs
_N-NSMπροφήτηςprofētēsprophetprophetονοματι onomati
_N-DSNὄνομαonomaname, namedαγαβος agabos
_N-NSMἌγαβοςagabosAgabusAgabus  11 cf. Tłum. Толк. Ten przyszedłszy do nas, wziął pas Pawła, i związawszy sobie nogi i ręce, rzekł: To mówi Duch Święty: Męża, którego jest ten pas, tak zwiążą w Jeruzalem żydzi, i wydadzą w ręce pogan. и, войдя к нам, взял пояс Павлов и, связав себе руки и ноги, сказал: так говорит Дух Святый: мужа, чей этот пояс, так свяжут в Иерусалиме Иудеи и предадут в руки язычников. и3 пришeдъ къ нaмъ и3 взeмъ п0zсъ пavловъ, свzзaвъ же свои2 рyцэ и3 н0зэ, речE: тaкw гlетъ д¦ъ с™hй: мyжа, є3гHже є4сть п0zсъ сeй, тaкw свsжутъ (є3го2) во їеrли1мэ їудeє и3 предадsтъ въ рyцэ kзhкwвъ. 21,11Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVκαι kai
_CONJκαίkaiandAndελθων elthōn
_{V-2AAP-NSM G5631}ἔρχομαιerchomaito come/gowhen he was comeπρος pros
_PREPπρόςprosto/withuntoημας ēmas
_P-1APἐγώegōI/weusκαι kai
_CONJκαίkaiand,αρας aras
_{V-AAP-NSM G5660}αἴρωairōto take uphe tookτην tēn
_T-ASFὁhothe/this/who ζωνην zōnēn
_N-ASFζώνηzōnēbelt/sash/girdlegirdleτου tou
_T-GSMὁhothe/this/who παυλου paulou
_N-GSMΠαῦλοςpaulosPaulPaul'sδησας dēsas
_{V-AAP-NSM G5660}δέωdeōto bindboundεαυτου eautou
_F-3GSMἑαυτοῦheautoumy/your/him-self[my/your/him-self]τους tous
_T-APMὁhothe/this/whoPaul'sποδας podas
_N-APMπούςpousfootfeetκαι kai
_CONJκαίkaiandandτας tas
_T-APFὁhothe/this/whogirdleχειρας cheiras
_N-APFχείρcheirhandhandsειπεν eipen
_{V-2AAI-3S G5627}λέγωlegōto speaksaithταδε tade
_D-APNὅδε, ἥδεhhode ēdethis, Thusλεγει legei
_{V-PAI-3S G5719}λέγωlegōto speak, and saidτο to
_T-NSNὁhothe/this/whohandsπνευμα pneuma
_N-NSNπνεῦμαpneumaspirit/breathGhostτο to
_T-NSNὁhothe/this/whofeetαγιον agion
_A-NSNἅγιοςhagiosholythe Holyτον ton
_T-ASMὁhothe/this/whoGhostανδρα andra
_N-ASMἀνήρanērmanthe manου ou
_R-GSMὅς, ἥhhos ēwhichthatεστιν estin
_{V-PAI-3S G5719}εἰμίeimito beownethη ē
_T-NSFὁhothe/this/whothe manζωνη zōnē
_N-NSFζώνηzōnēbelt/sash/girdlegirdleαυτη autē
_D-NSFοὗτοςhoutosthis/he/she/itthisουτως outōs
_ADVοὕτω, οὕτωςhhoutō outōsthus(-ly), Soδησουσιν dēsousin
_{V-FAI-3P G5692}δέωdeōto bindshallεν en
_PREPἐνenin/on/amongatιερουσαλημ ierousalēm
_N-PRIἹερουσαλήμhierousalēmJerusalemJerusalemοι oi
_T-NPMὁhothe/this/whogirdleιουδαιοι ioudaioi
_A-NPMἸουδαῖοςioudaiosJewishthe Jewsκαι kai
_CONJκαίkaiand, andπαραδωσουσιν paradōsousin
_{V-FAI-3P G5692}παραδίδωμιparadidōmito delivershall deliverεις eis
_PREPεἰςeistowardintoχειρας cheiras
_N-APFχείρcheirhandthe handsεθνων ethnōn
_N-GPNἔθνοςethnosGentilesof the Gentiles  12 cf. Tłum. Толк. Co gdyśmy usłyszeli, prosiliśmy my i ci, którzy stamtąd byli, aby nie szedł do Jeruzalem. Когда же мы услышали это, то и мы и тамошние просили, чтобы он не ходил в Иерусалим. И# ћкоже слhшахомъ сі‰, молsхомъ мh же и3 намёстніи, не восходи1ти є3мY во їеrли1мъ. 21,12Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVως ōs
_ADVὡςhōswhich/howwhenδε de
_CONJδέdethenAndηκουσαμεν ēkousamen
_{V-AAI-1P G5656}ἀκούωakouōto hearwe heardταυτα tauta
_D-APNοὗτοςhoutosthis/he/she/it[this/he/she/it]παρεκαλουμεν parekaloumen
_{V-IAI-1P G5707}παρακαλέωparakaleōto plead/comfort, besoughtημεις ēmeis
_P-1NPἐγώegōI/weweτε te
_PRTτεteand/both, bothκαι kai
_CONJκαίkaiand, andοι oi
_T-NPMὁhothe/this/who εντοπιοι entopioi
_A-NPMἐντόπιοςentopiosresidentof that placeτου tou
_T-GSNὁhothe/this/whotheyμη mē
_PRT-Nμήmēnotnotαναβαινειν anabainein
_{V-PAN G5721}ἀναβαίνωanabainōto ascendgo upαυτον auton
_P-ASMαὐτόςautoshe/she/it/selfhimεις eis
_PREPεἰςeistowardtoιερουσαλημ ierousalēm
_N-PRIἹερουσαλήμhierousalēmJerusalemto Jerusalem  13 cf. Tłum. Толк. Wtedy odpowiedział Paweł, i rzekł: Co czynicie, płacząc i trapiąc serce moje? Przecież ja gotów jestem nie tylko być związanym, ale i umrzeć w Jeruzalem, dla imienia Pana Jezusa.Но Павел в ответ сказал: что вы делаете? что плачете и сокрушаете сердце мое? я не только хочу быть узником, но готов умереть в Иерусалиме за имя Господа Иисуса. Tвэщa же пavелъ и3 речE: что2 творитE, плaчуще и3 сокрушaюще ми2 сeрдце; ѓзъ бо не т0чію свsзанъ бhти (хощY), но и3 ўмрeти во їеrли1мэ гот0въ є4смь за и4мz гDа ї}са. 21,13Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVτοτε tote
_ADVτότεtotethen[then]απεκριθη apekrithē
_{V-ADI-3S G5662}ἀποκρίνωapokrinōto answeransweredο]     o
_T-NSMὁhothe/this/whoPaulπαυλος paulos
_N-NSMΠαῦλοςpaulosPaulPaulτι ti
_I-ASNτίςtiswhich?, Whatποιειτε poieite
_{V-PAI-2P G5719}ποιέωpoieōto do/makemean yeκλαιοντες klaiontes
_{V-PAP-NPM G5723}κλαίωklaiōto weepto weepκαι kai
_CONJκαίkaiandandσυνθρυπτοντες sunthruptontes
_{V-PAP-NPM G5723}συνθρύπτωsunthruptōto breakto breakμου mou
_P-1GSἐγώegōI/weIτην tēn
_T-ASFὁhothe/this/whoheartκαρδιαν kardian
_N-ASFκαρδίαkardiaheartheartεγω egō
_P-1NSἐγώegōI/wemineγαρ gar
_CONJγάρgarfor? forου ou
_PRT-Nοὐounonotμονον monon
_ADVμόνονmonononlyonlyδεθηναι dethēnai
_{V-APN G5683}δέωdeōto bindto be boundαλλα alla
_CONJἀλλάallabut, butκαι kai
_CONJκαίkaiandalsoαποθανειν apothanein
_{V-2AAN G5629}ἀποθνήσκωapothnēskōto dieto dieεις eis
_PREPεἰςeistowardatιερουσαλημ ierousalēm
_N-PRIἹερουσαλήμhierousalēmJerusalemJerusalemετοιμως etoimōs
_ADVἑτοίμωςhetoimōsreadilyreadyεχω echō
_{V-PAI-1S G5719}ἔχωechōto have/beamυπερ uper
_PREPὑπέρhuperabove/forforτου tou
_T-GSNὁhothe/this/whothe nameονοματος onomatos
_N-GSNὄνομαonomanamethe nameτου tou
_T-GSMὁhothe/this/whoof the Lordκυριου kuriou
_N-GSMκύριοςkurioslordof the Lordιησου iēsou
_N-GSMἸησοῦςiēsousJesus/JoshuaJesus  14 cf. Tłum. Толк. I gdyśmy go przekonać nie mogli, daliśmy pokój, mówiąc: Niech się dzieje wola Pańska. Когда же мы не могли уговорить его, то успокоились, сказав: да будет воля Господня! Не повинyющусz же є3мY, ўмолчaхомъ, рeкше: в0лz гDнz да бyдетъ. 21,14Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVμη mē
_PRT-Nμήmēnotnotπειθομενου peithomenou
_{V-PPP-GSM G5746}πείθωpeithōto persuadewouldδε de
_CONJδέdethenAnd whenαυτου autou
_P-GSMαὐτόςautoshe/she/it/selfheησυχασαμεν ēsuchasamen
_{V-AAI-1P G5656}ἡσυχάζωhēsuchazōbe quiet/give up, we ceasedειποντες eipontes
_{V-2AAP-NPM G5631}λέγωlegōto speak, sayingτου tou
_T-GSMὁhothe/this/who, The willκυριου kuriou
_N-GSMκύριοςkurioslordof the Lordτο to
_T-NSNὁhothe/this/whoof the Lordθελημα thelēma
_N-NSNθέλημαthelēmawill/desire, The willγινεσθω ginesthō
_{V-PNM-3S G5737}γίνομαιginomaito bebe done  15 cf. Tłum. Толк. A po tych dniach przygotowawszy się, szliśmy do Jeruzalem. После сих дней, приготовившись, пошли мы в Иерусалим. По днeхъ же си1хъ ўгот0вльшесz взыд0хомъ во їеrли1мъ: 21,15Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVμετα meta
_PREPμετάmetawith/afterafterδε de
_CONJδέdethenAndτας tas
_T-APFὁhothe/this/whodaysημερας ēmeras
_N-APFἡμέραhēmeradaydaysταυτας tautas
_D-APFοὗτοςhoutosthis/he/she/itthoseεπισκευασαμενοι episkeuasamenoi
_{V-ADP-NPM G5666}ἀποσκευάζωaposkeuazōto pack upwe took up our carriagesανεβαινομεν anebainomen
_{V-IAI-1P G5707}ἀναβαίνωanabainōto ascend, and went upεις eis
_PREPεἰςeistowardtoιεροσολυμα ierosoluma
_N-APNἹεροσόλυμαhierosolumaJerusalemJerusalem  16 cf. Tłum. Толк. Poszli też z nami niektórzy uczniowie z Cezarei, prowadząc ze sobą niejakiego Mnasona z Cypru, dawnego ucznia, u którego mieliśmy stanąć gościną.С нами шли и некоторые ученики из Кесарии, провожая нас к некоему давнему ученику, Мнасону Кипрянину, у которого можно было бы нам жить. пріид0ша же съ нaми и3 нёцыи ўчн7цы2 t кесарjи, ведyще съ соб0ю, ў негHже бы њбитaти нaмъ, мнaсwна нёкоего кЂпрzнина, дрeвнzго ўчн7кA. 21,16Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVσυνηλθον sunēlthon
_{V-2AAI-3P G5627}συνέρχομαιsunerchomaito assemblewentδε de
_CONJδέdethenThereκαι kai
_CONJκαίkaiandalsoτων tōn
_T-GPMὁhothe/this/whoof the disciplesμαθητων mathētōn
_N-GPMμαθητήςmathētēsdiscipleof the disciplesαπο apo
_PREPἀπόapofromofκαισαριας kaisarias
_N-GSFΚαισάρειαkaisareiaCaesareaCæsareaσυν sun
_PREPσύνsunwithwithημιν ēmin
_P-1DPἐγώegōI/weusαγοντες agontes
_{V-PAP-NPM G5723}ἄγωagōto bring, and brought with themπαρ par
_PREPπαράparafrom/with/beside, withω ō
_R-DSMὅς, ἥhhos ēwhichwhomξενισθωμεν xenisthōmen
_{V-APS-1P G5686}ξενίζωxenizōto hostwe should lodgeμνασωνι mnasōni
_N-DSMΜνάσωνmnasōnMnasonMnasonτινι tini
_X-DSMτιςtisoneoneκυπριω kupriō
_N-DSMΚύπριοςkupriosCyprianof Cyprusαρχαιω archaiō
_A-DSMἀρχαῖοςarchaiosancient, an oldμαθητη mathētē
_N-DSMμαθητήςmathētēsdiscipledisciple  RADA ŚW. JAKUBA. 17 cf. Tłum. Толк. A gdyśmy przyszli do Jerozolimy, radośnie przyjęli nas bracia.По прибытии нашем в Иерусалим братия радушно приняли нас. Бhвшымъ же нaмъ во їеrли1мэ, любeзнw пріsша нaсъ брaтіz. 21,17Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVγενομενων genomenōn
_{V-2ADP-GPM G5637}γίνομαιginomaito bewere comeδε de
_CONJδέdethenAndημων ēmōn
_P-1GPἐγώegōI/weusεις eis
_PREPεἰςeistowardtoιεροσολυμα ierosoluma
_N-APNἹεροσόλυμαhierosolumaJerusalemJerusalemασμενως asmenōs
_ADVἀσμένωςasmenōsgladlygladlyαπεδεξαντο apedexanto
_{V-ADI-3P G5662}ἀποδέχομαιapodechomaito welcome[to welcome]ημας ēmas
_P-1APἐγώegōI/wewhen weοι oi
_T-NPMὁhothe/this/who, the brethrenαδελφοι adelfoi
_N-NPMἀδελφόςadelfosbrother, the brethren  18 cf. Tłum. Толк. I nazajutrz poszedł Paweł z nami do Jakuba; zebrali się też wszyscy starsi.На другой день Павел пришел с нами к Иакову; пришли и все пресвитеры. На ќтріе же вни1де пavелъ съ нaми ко їaкwву, вси1 же пріид0ша стaрцы. 21,18Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVτη tē
_T-DSFὁhothe/this/who δε de
_CONJδέdethenAndεπιουση epiousē
_{V-PAP-DSF G5723}ἐπιοῦσαepiousato come laterfollowingεισηει eisēei
_{V-IAI-3S G5707}εἴσειμιeiseimito enterwent inο o
_T-NSMὁhothe/this/whotheπαυλος paulos
_N-NSMΠαῦλοςpaulosPaulPaulσυν sun
_PREPσύνsunwithwithημιν ēmin
_P-1DPἐγώegōI/weusπρος pros
_PREPπρόςprosto/withuntoιακωβον iakōbon
_N-ASMἸάκωβοςiakōbosJamesJamesπαντες pantes
_A-NPMπᾶςpasallallτε te
_PRTτεteand/both; andπαρεγενοντο paregenonto
_{V-2ADI-3P G5633}παραγίνομαιparaginomaito comewere presentοι oi
_T-NPMὁhothe/this/whoPaulπρεσβυτεροι presbuteroi
_A-NPM-Cπρεσβύτεροςpresbuteroselderthe elders  19 cf. Tłum. Толк. A gdy ich pozdrowił, opowiadał szczegółowo, co Bóg uczynił między poganami przez posługę jego.Приветствовав их, Павел рассказывал подробно, что сотворил Бог у язычников служением его. И# цэловaвъ и5хъ, сказaше по є3ди1ному к0еждо, є4же сотвори2 бGъ во kзhцэхъ служeніемъ є3гw2. 21,19Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVκαι kai
_CONJκαίkaiandAndασπασαμενος aspasamenos
_{V-ADP-NSM G5666}ἀσπάζομαιaspazomaito pay respects towhen he had salutedαυτους autous
_P-APMαὐτόςautoshe/she/it/selfthemεξηγειτο exēgeito
_{V-INI-3S G5711}ἐξηγέομαιexēgeomaito tell, he declaredκαθ kath
_PREPκατάkataaccording to εν en
_A-ASNεἷςheisone εκαστον ekaston
_A-ASNἕκαστοςhekastoseachparticularlyων ōn
_R-GPNὅς, ἥhhos ēwhichwhat thingsεποιησεν epoiēsen
_{V-AAI-3S G5656}ποιέωpoieōto do/makehad wroughtο o
_T-NSMὁhothe/this/whoGodθεος theos
_N-NSMθεόςtheosGodGodεν en
_PREPἐνenin/on/amongamongτοις tois
_T-DPNὁhothe/this/whothe Gentilesεθνεσιν ethnesin
_N-DPNἔθνοςethnosGentilesthe Gentilesδια dia
_PREPδιάdiathrough/because ofbyτης tēs
_T-GSFὁhothe/this/whoministryδιακονιας diakonias
_N-GSFδιακονίαdiakoniaserviceministryαυτου autou
_P-GSMαὐτόςautoshe/she/it/selfhis  20 cf. Tłum. Толк. Lecz oni wysłuchawszy, chwalili Boga, i rzekli mu: Widzisz, bracie, jak wiele tysięcy jest wśród żydów takich, co uwierzyli, a wszyscy gorliwie przy Zakonie stoją. Они же, выслушав, прославили Бога и сказали ему: видишь, брат, сколько тысяч уверовавших Иудеев, и все они ревнители закона. Nни1 же слhшавше слaвлzху бGа и3 рек0ша є3мY: ви1диши ли, брaте, коли1кw тeмъ є4сть їудє1й вёровавшихъ; и3 вси2 ревни1теліе зак0ну сyть: 21,20Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVοι oi
_T-NPMὁhothe/this/who δε de
_CONJδέdethenAndακουσαντες akousantes
_{V-AAP-NPM G5660}ἀκούωakouōto hearwhen they heardεδοξαζον edoxazon
_{V-IAI-3P G5707}δοξάζωdoxazōto glorify, they glorifiedτον ton
_T-ASMὁhothe/this/whothe Lordθεον theon
_N-ASMθεόςtheosGod[God]ειπαν eipan
_{V-2AAI-3P G5627}λέγωlegōto speaksaidτε te
_PRTτεteand/both, andαυτω autō
_P-DSMαὐτόςautoshe/she/it/selfunto himθεωρεις theōreis
_{V-PAI-2S G5719}θεωρέωtheōreōto see/experience, Thou seestαδελφε adelfe
_N-VSMἀδελφόςadelfosbrother, brotherποσαι posai
_Q-NPFπόσοςpososhow much/many, how manyμυριαδες muriades
_N-NPFμυριάςmuriasmyriadthousandsεισιν eisin
_{V-PAI-3P G5719}εἰμίeimito be[to be]εν en
_PREPἐνenin/on/among[in/on/among]τοις tois
_T-DPMὁhothe/this/whowhichιουδαιοις ioudaiois
_A-DPMἸουδαῖοςioudaiosJewishof Jewsτων tōn
_T-GPMὁhothe/this/whoof the lawπεπιστευκοτων pepisteukotōn
_{V-RAP-GPM G5761}πιστεύωpisteuōto trust (in)believeκαι kai
_CONJκαίkaiand; andπαντες pantes
_A-NPMπᾶςpasallallζηλωται zēlōtai
_N-NPMζηλωτήςzēlōtēszealotzealousτου tou
_T-GSMὁhothe/this/who[the/this/who]νομου nomou
_N-GSMνόμοςnomoslawof the lawυπαρχουσιν uparchousin
_{V-PAI-3P G5719}ὑπάρχωhuparchōto bethey are  21 cf. Tłum. Толк. O tobie zaś słyszeli, że uczysz odstępstwa od Mojżesza tych żydów, którzy są między poganami, mówiąc, że nie powinni obrzezywać synów swoich, ani postępować według zwyczaju.А о тебе наслышались они, что ты всех Иудеев, живущих между язычниками, учишь отступлению от Моисея, говоря, чтобы они не обрезывали детей своих и не поступали по обычаям. ўвэсти1шасz же њ тебЁ, ћкw tступлeнію ўчи1ши t зак0на мwmсeова живyщыz во kзhцэхъ вс‰ їудє1и, глаг0лz не њбрёзовати и5мъ ч†дъ свои1хъ, нижE во њбhчаехъ nтeческихъ ходи1ти. 21,21Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVκατηχηθησαν katēchēthēsan
_{V-API-3P G5681}κατηχέωkatēcheōto instructthey are informedδε de
_CONJδέdethenAndπερι peri
_PREPπερίperiaboutofσου sou
_P-2GSσύsuyoutheeοτι oti
_CONJὅτιhotithat/since, thatαποστασιαν apostasian
_N-ASFἀποστασίαapostasiaapostasyto forsakeδιδασκεις didaskeis
_{V-PAI-2S G5719}διδάσκωdidaskōto teachthou teachestαπο apo
_PREPἀπόapofrom μωυσεως mōuseōs
_N-GSMΜωϋσῆς, Μωσῆςmōusēs mōsēsMosesMosesτους tous
_T-APMὁhothe/this/whowhichκατα kata
_PREPκατάkataaccording toare amongτα ta
_T-APNὁhothe/this/whothe Gentilesεθνη ethnē
_N-APNἔθνοςethnosGentilesthe Gentilesπαντας pantas
_A-APMπᾶςpasallallιουδαιους ioudaious
_A-APMἸουδαῖοςioudaiosJewishthe Jewsλεγων legōn
_{V-PAP-NSM G5723}λέγωlegōto speak, saying thatμη mē
_PRT-Nμήmēnotnotπεριτεμνειν peritemnein
_{V-PAN G5721}περιτέμνωperitemnōto circumciseoughtαυτους autous
_P-APMαὐτόςautoshe/she/it/selftheyτα ta
_T-APNὁhothe/this/whochildrenτεκνα tekna
_N-APNτέκνονteknonchildchildrenμηδε mēde
_CONJ-Nμηδέmēdenot, neitherτοις tois
_T-DPNὁhothe/this/whothe customsεθεσιν ethesin
_N-DPNἔθοςethoscustomthe customsπεριπατειν peripatein
_{V-PAN G5721}περιπατέωperipateōto walkto walk after  22 cf. Tłum. Толк. Cóż więc począć? Lud z pewnością się zejdzie, bo usłyszą, żeś przyszedł. Итак что же? Верно соберется народ; ибо услышат, что ты пришел. Что2 u5бо є4сть; Всsкw подобaетъ нар0ду сни1тисz: ўслhшатъ бо, ћкw пришeлъ є3си2. 21,22Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVτι ti
_I-NSNτίςtiswhich?Whatουν oun
_CONJοὖνountherefore/thenthereforeεστιν estin
_{V-PAI-3S G5719}εἰμίeimito beis itπαντως pantōs
_ADVπάντωςpantōssurelyneedsακουσονται akousontai
_{V-FDI-3P G5695}ἀκούωakouōto hearthey will hearοτι oti
_CONJὅτιhotithat/sincethatεληλυθας elēluthas
_{V-2RAI-2S G5754}ἔρχομαιerchomaito come/gothou art come  23 cf. Tłum. Толк. Uczyń więc to, co ci mówimy: Jest u nas czterech mężów, którzy się związali ślubem. Сделай же, что мы скажем тебе: есть у нас четыре человека, имеющие на себе обет. СіE u5бо сотвори2, є4же ти2 глаг0лемъ: сyть ў нaсъ мyжіе четhри њбэщaвше себE бGу: 21,23Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVτουτο touto
_D-ASNοὗτοςhoutosthis/he/she/it[this/he/she/it]ουν oun
_CONJοὖνountherefore/thenthereforeποιησον poiēson
_{V-AAM-2S G5657}ποιέωpoieōto do/makeDoο o
_R-ASNὅς, ἥhhos ēwhichwhichσοι soi
_P-2DSσύsuyouto theeλεγομεν legomen
_{V-PAI-1P G5719}λέγωlegōto speakthat we sayεισιν eisin
_{V-PAI-3P G5719}εἰμίeimito be[to be]ημιν ēmin
_P-1DPἐγώegōI/we: Weανδρες andres
_N-NPMἀνήρanērmanmenτεσσαρες tessares
_A-NPMτέσσαρεςtessaresfourfourευχην euchēn
_N-ASFεὐχήeuchēa vow/prayera vowεχοντες echontes
_{V-PAP-NPM G5723}ἔχωechōto have/behaveαφ af
_PREPἀπόapofrom[from]εαυτων eautōn
_F-3GPMἑαυτοῦheautoumy/your/him-selfthem  24 cf. Tłum. Толк. Weź ich więc, i oczyść się z nimi, i ponieś wydatki za nich, aby sobie głowy ostrzygli: a przekonają się wszyscy, że to, co o tobie słyszeli, jest fałszem, i że sam postępujesz, przestrzegając Zakonu. Взяв их, очистись с ними, и возьми на себя издержки на жертву за них, чтобы остригли себе голову, и узнают все, что слышанное ими о тебе несправедливо, но что и сам ты продолжаешь соблюдать закон. сі‰ пои1мъ њчи1стисz съ ни1ми и3 и3ждиви2 на ни1хъ, да њстри1жутъ си2 главы6: и3 разумёютъ вси2, ћкw возвэщє1ннаz и5мъ њ тебЁ ничт0же сyть, но пребывaеши и3 сaмъ зак0нъ хранS. 21,24Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVτουτους toutous
_D-APMοὗτοςhoutosthis/he/she/it[this/he/she/it]παραλαβων paralabōn
_{V-2AAP-NSM G5631}παραλαμβάνωparalambanōto taketakeαγνισθητι agnisthēti
_{V-APM-2S G5682}ἁγνίζωhagnizōto purify, and purify thyselfσυν sun
_PREPσύνsunwithwithαυτοις autois
_P-DPMαὐτόςautoshe/she/it/selfthemκαι kai
_CONJκαίkaiand, andδαπανησον dapanēson
_{V-AAM-2S G5657}δαπανάωdapanaōto spendbe at chargesεπ ep
_PREPἐπίepiupon/to/againstwithαυτοις autois
_P-DPMαὐτόςautoshe/she/it/selfthemινα ina
_CONJἵναhinain order that/to, thatξυρησονται xurēsontai
_{V-FDI-3P G5695}ξυράωxuraōto shavethey may shaveτην tēn
_T-ASFὁhothe/this/whoheadsκεφαλην kefalēn
_N-ASFκεφαλήkefalēheadheadsκαι kai
_CONJκαίkaiand: andγνωσονται gnōsontai
_{V-FDI-3P G5695}γινώσκωginōskōto knowmay knowπαντες pantes
_A-NPMπᾶςpasallallοτι oti
_CONJὅτιhotithat/sincethatων ōn
_R-GPNὅς, ἥhhos ēwhichthose thingsκατηχηνται katēchēntai
_{V-RPI-3P G5769}κατηχέωkatēcheōto instruct, whereof they were informedπερι peri
_PREPπερίperiaboutconcerningσου sou
_P-2GSσύsuyoutheeουδεν ouden
_A-NSN-Nοὐδείςoudeisno onenothingεστιν estin
_{V-PAI-3S G5719}εἰμίeimito be, areαλλα alla
_CONJἀλλάallabut; butστοιχεις stoicheis
_{V-PAI-2S G5719}στοιχέωstoicheōto followwalkest orderlyκαι kai
_CONJκαίkaiandalsoαυτος autos
_P-NSMαὐτόςautoshe/she/it/selfthou thyselfφυλασσων fulassōn
_{V-PAP-NSM G5723}φυλάσσωfulassōto keep/guard, and keepestτον ton
_T-ASMὁhothe/this/whothe lawνομον nomon
_N-ASMνόμοςnomoslawthe law  25 cf. Tłum. Толк. O tych zaś, którzy uwierzyli spośród pogan, myśmy napisali, postanawiając, żeby wystrzegali się tego, co jest ofiarowane bałwanom, i krwi i rzeczy dławionych i porubstwa. А об уверовавших язычниках мы писали, положив, чтобы они ничего такого не наблюдали, а только хранили себя от идоложертвенного, от крови, от удавленины и от блуда. Ґ њ вёровавшихъ kзhцэхъ мы2 послaхомъ, суди1вше ничт0же таков0е соблюдaти и5мъ, т0кмw храни1ти себE t їдwложeртвенныхъ и3 кр0ве, и3 ўдaвленины и3 блудA. 21,25Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVπερι peri
_PREPπερίperiabouttouchingδε de
_CONJδέdethenAsτων tōn
_T-GPMὁhothe/this/who πεπιστευκοτων pepisteukotōn
_{V-RAP-GPM G5761}πιστεύωpisteuōto trust (in)believeεθνων ethnōn
_N-GPNἔθνοςethnosGentilesthe Gentilesημεις ēmeis
_P-1NPἐγώegōI/we, weαπεστειλαμεν apesteilamen
_{V-AAI-1P G5656}ἀποστέλλωapostellōto send[to send]κριναντες krinantes
_{V-AAP-NPM G5660}κρίνωkrinōto judgeconcluded thatφυλασσεσθαι fulassesthai
_{V-PMN G5733}φυλάσσωfulassōto keep/guardthey keepαυτους autous
_P-APMαὐτόςautoshe/she/it/selftheyτο to
_T-ASNὁhothe/this/whowhichτε te
_PRTτεteand/bothfromειδωλοθυτον eidōlothuton
_A-ASNεἰδωλόθυτοςeidōlothutossacrificed to idolsoffered to idolsκαι kai
_CONJκαίkaiand, andαιμα aima
_N-ASNαἷμαhaimabloodfrom bloodκαι kai
_CONJκαίkaiand, andπνικτον pnikton
_A-ASNπνικτόςpniktosstrangledfrom strangledκαι kai
_CONJκαίkaiand, andπορνειαν porneian
_N-ASFπορνείαporneiasexual sinfrom fornication  26 cf. Tłum. Толк. Wtedy Paweł wziąwszy owych mężów, nazajutrz oczyszczony z nimi wszedł do świątyni, zapowiadając wypełnienie dni oczyszczenia, aż za każdego z nich złożona będzie ofiara. Тогда Павел, взяв тех мужей и очистившись с ними, в следующий день вошел в храм и объявил окончание дней очищения, когда должно быть принесено за каждого из них приношение. (За?_м7ѕ.) ТогдA пavелъ поeмь мyжы w4ны, на ќтріе съ ни1ми њчи1щьсz вни1де во свzти1лище, возвэщaz и3сполнeніе днjй њчищeніz, д0ндеже принесено2 бhсть за є3ди1наго коег0ждо и4хъ приношeніе. 21,26Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVτοτε tote
_ADVτότεtotethenThenο o
_T-NSMὁhothe/this/who παυλος paulos
_N-NSMΠαῦλοςpaulosPaulPaulπαραλαβων paralabōn
_{V-2AAP-NSM G5631}παραλαμβάνωparalambanōto taketookτους tous
_T-APMὁhothe/this/whoPaulανδρας andras
_N-APMἀνήρanērmanthe menτη tē
_T-DSFὁhothe/this/whothe menεχομενη echomenē
_{V-PPP-DSF G5746}ἔχωechōto have/be, and the nextημερα ēmera
_N-DSFἡμέραhēmeradaydayσυν sun
_PREPσύνsunwithwithαυτοις autois
_P-DPMαὐτόςautoshe/she/it/selfthemαγνισθεις agnistheis
_{V-APP-NSM G5685}ἁγνίζωhagnizōto purifypurifying himselfεισηει eisēei
_{V-IAI-3S G5707}εἴσειμιeiseimito enterenteredεις eis
_PREPεἰςeistowardintoτο to
_T-ASNὁhothe/this/whothe templeιερον ieron
_N-ASNἱερόςhierostemplethe templeδιαγγελλων diangellōn
_{V-PAP-NSM G5723}διαγγέλλωdiangellōto proclaim, to signifyτην tēn
_T-ASFὁhothe/this/whothe accomplishmentεκπληρωσιν ekplērōsin
_N-ASFἐκπλήρωσιςekplērōsisfulfillmentthe accomplishmentτων tōn
_T-GPFὁhothe/this/whoof the daysημερων ēmerōn
_N-GPFἡμέραhēmeradayof the daysτου tou
_T-GSMὁhothe/this/whoof purificationαγνισμου agnismou
_N-GSMἁγνισμόςhagnismospurificationof purificationεως eōs
_ADVἕωςheōsuntil, untilου ou
_R-GSMὅς, ἥhhos ēwhichthatπροσηνεχθη prosēnechthē
_{V-API-3S G5681}προσφέρωprosferōto bring toan offering should beυπερ uper
_PREPὑπέρhuperabove/forforενος enos
_A-GSMεἷςheisoneoneεκαστου ekastou
_A-GSMἕκαστοςhekastoseacheveryαυτων autōn
_P-GPMαὐτόςautoshe/she/it/selfof themη ē
_T-NSFὁhothe/this/whoofferedπροσφορα prosfora
_N-NSFπροσφοράprosforaofferingoffered  ŻYDZI PORYWAJĄ PAWŁA. 27 cf. Tłum. Толк. Gdy zaś kończyło się dni siedem, ci żydzi, którzy byli z Azji, ujrzawszy go w świątyni, wzburzyli wszystek lud, i pochwycili go rękami, wołając:Когда же семь дней оканчивались, тогда Асийские Иудеи, увидев его в храме, возмутили весь народ и наложили на него руки, И# ћкоже хотsху сeдмь днjй скончaтисz, и5же t ґсjи їудeє, ви1дэвше є3го2 во свzти1лищи, навaдиша вeсь нар0дъ и3 возложи1ша нaнь рyцэ, 21,27Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVως ōs
_ADVὡςhōswhich/howwhenδε de
_CONJδέdethenAndεμελλον emellon
_{V-IAI-3P G5707}μέλλωmellōbe about towere almostαι ai
_T-NPFὁhothe/this/who επτα epta
_A-NUIἑπτάheptaseventhe sevenημεραι ēmerai
_N-NPFἡμέραhēmeradaydaysσυντελεισθαι sunteleisthai
_{V-PPN G5745}συντελέωsunteleōto completeendedοι oi
_T-NPMὁhothe/this/whowhich wereαπο apo
_PREPἀπόapofromofτης tēs
_T-GSFὁhothe/this/whoAsiaασιας asias
_N-GSFἈσίαasiaAsiaAsiaιουδαιοι ioudaioi
_A-NPMἸουδαῖοςioudaiosJewish, the Jewsθεασαμενοι theasamenoi
_{V-ADP-NPM G5666}θεάομαιtheaomaito see, when they sawαυτον auton
_P-ASMαὐτόςautoshe/she/it/selfhimεν en
_PREPἐνenin/on/amonginτω tō
_T-DSNὁhothe/this/whothe templeιερω ierō
_N-DSNἱερόςhierostemplethe templeσυνεχεον sunecheon
_{V-IAI-3P G5707}συγχέωsuncheōto confound, stirred upπαντα panta
_A-ASMπᾶςpasallallτον ton
_T-ASMὁhothe/this/whothe peopleοχλον ochlon
_N-ASMὄχλοςochloscrowdthe peopleκαι kai
_CONJκαίkaiand, andεπεβαλαν epebalan
_{V-2AAI-3P G5627}ἐπιβάλλωepiballōto put on/seizelaidεπ ep
_PREPἐπίepiupon/to/againstonαυτον auton
_P-ASMαὐτόςautoshe/she/it/selfhimτας tas
_T-APFὁhothe/this/whohandsχειρας cheiras
_N-APFχείρcheirhandhands  28 cf. Tłum. Толк. крича: мужи Израильские, помогите! этот человек всех повсюду учит против народа и закона и места сего; притом и Еллинов ввел в храм и осквернил святое место сие. вопію1ще: мyжіе ї}льстіи, помози1те: сeй є4сть человёкъ, и4же на лю1ди и3 зак0нъ и3 на мёсто сіE всёхъ всю1ду ўчи1тъ: є3щe же и3 є4ллины введE въ цeрковь и3 њскверни2 с™0е мёсто сіE. 21,28Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVκραζοντες krazontes
_{V-PAP-NPM G5723}κράζωkrazōto cryCrying outανδρες andres
_N-VPMἀνήρanērman, Menισραηλιται israēlitai
_N-VPMἸσραηλίτηςisraēlitēsIsraeliteof Israelβοηθειτε boētheite
_{V-PAM-2P G5720}βοηθέωboētheōto help, helpουτος outos
_D-NSMοὗτοςhoutosthis/he/she/it: Thisεστιν estin
_{V-PAI-3S G5719}εἰμίeimito beisο o
_T-NSMὁhothe/this/who ανθρωπος anthrōpos
_N-NSMἄνθρωποςanthrōposa humanthe manο o
_T-NSMὁhothe/this/who κατα kata
_PREPκατάkataaccording toagainstτου tou
_T-GSMὁhothe/this/whothe manλαου laou
_N-GSMλαόςlaosa peoplethe peopleκαι kai
_CONJκαίkaiand, andτου tou
_T-GSMὁhothe/this/whothe peopleνομου nomou
_N-GSMνόμοςnomoslawthe lawκαι kai
_CONJκαίkaiand, andτου tou
_T-GSMὁhothe/this/whothe lawτοπου topou
_N-GSMτόποςtoposplaceplaceτουτου toutou
_D-GSMοὗτοςhoutosthis/he/she/it[this/he/she/it]παντας pantas
_A-APMπᾶςpasallallπανταχη pantachē
_ADVπανταχοῦpantachoueverywhereevery whereδιδασκων didaskōn
_{V-PAP-NSM G5723}διδάσκωdidaskōto teach, that teachethετι eti
_ADVἔτιetistillfurtherτε te
_PRTτεteand/both: andκαι kai
_CONJκαίkaiandalsoελληνας ellēnas
_N-APMἝλληνhellēna GreekGreeksεισηγαγεν eisēgagen
_{V-2AAI-3S G5627}εἰσάγωeisagōto bring inbroughtεις eis
_PREPεἰςeistowardintoτο to
_T-ASNὁhothe/this/whoplaceιερον ieron
_N-ASNἱερόςhierostemplethe templeκαι kai
_CONJκαίkaiand, andκεκοινωκεν kekoinōken
_{V-RAI-3S G5758}κοινόωkoinoōto profanehath pollutedτον ton
_T-ASMὁhothe/this/whothe templeαγιον agion
_A-ASMἅγιοςhagiosholyholyτοπον topon
_N-ASMτόποςtoposplaceplaceτουτον touton
_D-ASMοὗτοςhoutosthis/he/she/it[this/he/she/it]  29 cf. Tłum. Толк. Albowiem widzieli z nim w mieście Trofima z Efezu, i sądzili, że Paweł wprowadził go do świątyni.Ибо перед тем они видели с ним в городе Трофима Ефесянина и думали, что Павел его ввел в храм. Бsху бо ви1дэли трофjма є3фeсzнина во грaдэ съ ни1мъ, є3г0же мнsху, ћкw въ цeрковь ввeлъ є4сть пavелъ. 21,29Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVησαν ēsan
_{V-IAI-3P G5707}εἰμίeimito bethey hadγαρ gar
_CONJγάρgarforForπροεωρακοτες proeōrakotes
_{V-RAP-NPM G5761}προοράωprooraōto foreseeseen beforeτροφιμον trofimon
_N-ASMΤρόφιμοςtrofimosTrophimusTrophimusτον ton
_T-ASMὁhothe/this/who(εφεσιον efesion
_A-ASMἘφέσιοςefesiosEphesianan Ephesianεν en
_PREPἐνenin/on/amonginτη tē
_T-DSFὁhothe/this/whothe cityπολει polei
_N-DSFπόλιςpoliscitythe cityσυν sun
_PREPσύνsunwithwithαυτω autō
_P-DSMαὐτόςautoshe/she/it/selfhimον on
_R-ASMὅς, ἥhhos ēwhich, whomενομιζον enomizon
_{V-IAI-3P G5707}νομίζωnomizōto thinkthey supposedοτι oti
_CONJὅτιhotithat/sincethatεις eis
_PREPεἰςeistowardintoτο to
_T-ASNὁhothe/this/whoPaulιερον ieron
_N-ASNἱερόςhierostemplethe templeεισηγαγεν eisēgagen
_{V-2AAI-3S G5627}εἰσάγωeisagōto bring inhad broughtο o
_T-NSMὁhothe/this/whothe templeπαυλος paulos
_N-NSMΠαῦλοςpaulosPaulPaul  30 cf. Tłum. Толк. I poruszyło się całe miasto, i zbiegł się lud. A pojmawszy Pawła, wlekli go poza świątynię, i natychmiast zamknięto bramy.Весь город пришел в движение, и сделалось стечение народа; и, схватив Павла, повлекли его вон из храма, и тотчас заперты были двери. Подви1жесz же грaдъ вeсь, и3 бhсть стечeніе лю1демъ: и3 є4мше пavла, влечaху є3го2 в0нъ и3з8 цeркве, и3 ѓбіе затвори1шасz двє1ри. 21,30Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVεκινηθη ekinēthē
_{V-API-3S G5681}κινέωkineōto movemovedτε te
_PRTτεteand/bothAndη ē
_T-NSFὁhothe/this/whothe cityπολις polis
_N-NSFπόλιςpoliscitythe cityολη olē
_A-NSFὅλοςholosallallκαι kai
_CONJκαίkaiand, andεγενετο egeneto
_{V-2ADI-3S G5633}γίνομαιginomaito bewasσυνδρομη sundromē
_N-NSFσυνδρομήsundromēswarmingran togetherτου tou
_T-GSMὁhothe/this/whothe peopleλαου laou
_N-GSMλαόςlaosa peoplethe peopleκαι kai
_CONJκαίkaiand: andεπιλαβομενοι epilabomenoi
_{V-2ADP-NPM G5637}ἐπιλαμβάνωepilambanōto catchthey tookτου tou
_T-GSMὁhothe/this/whoPaulπαυλου paulou
_N-GSMΠαῦλοςpaulosPaulPaulειλκον eilkon
_{V-IAI-3P G5707}ἑλκύω, ἕλκωhhelkuō elkōto draw/persuade, and drewαυτον auton
_P-ASMαὐτόςautoshe/she/it/selfhimεξω exō
_ADVἔξωexōout/outside(r)out ofτου tou
_T-GSNὁhothe/this/whothe templeιερου ierou
_N-GSNἱερόςhierostemplethe templeκαι kai
_CONJκαίkaiand: andευθεως eutheōs
_ADVεὐθέωςeutheōsimmediatelyforthwithεκλεισθησαν ekleisthēsan
_{V-API-3P G5681}κλείωkleiōto shutwere shutαι ai
_T-NPFὁhothe/this/whothe doorsθυραι thurai
_N-NPFθύραthuradoorthe doors  RATUJE GO TRYBUN. 31 cf. Tłum. Толк. Gdy zaś usiłowali go zabić, dano znać trybunowi kohorty, że całe Jeruzalem jest wzburzone. Когда же они хотели убить его, до тысяченачальника полка дошла весть, что весь Иерусалим возмутился. И$щущымъ же и5мъ ўби1ти є3го2, взhде вёсть къ тhсzщнику спjры, ћкw вeсь возмути1сz їеrли1мъ: 21,31Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVζητουντων zētountōn
_{V-PAP-GPM G5723}ζητέωzēteōto seekas they went aboutτε te
_PRTτεteand/both[and/both]αυτον auton
_P-ASMαὐτόςautoshe/she/it/selfhimαποκτειναι apokteinai
_{V-AAN G5658}ἀποκτείνωapokteinōto killto killανεβη anebē
_{V-2AAI-3S G5627}ἀναβαίνωanabainōto ascendcame untoφασις fasis
_N-NSFφάσιςfasisnews, tidingsτω tō
_T-DSMὁhothe/this/whothe chief captainχιλιαρχω chiliarchō
_N-DSMχιλίαρχοςchiliarchosmilitary officerthe chief captainτης tēs
_T-GSFὁhothe/this/whoof the bandσπειρης speirēs
_N-GSFσπεῖραspeirabandof the bandοτι oti
_CONJὅτιhotithat/since, thatολη olē
_A-NSFὅλοςholosallallσυγχυννεται sunchunnetai
_{V-PPI-3S G5743}συγχέωsuncheōto confoundwas in an uproarιερουσαλημ ierousalēm
_N-PRIἹερουσαλήμhierousalēmJerusalemJerusalem  32 cf. Tłum. Толк. A on natychmiast wziąwszy żołnierzy i setników, pospieszył do nich. Którzy, gdy zobaczyli trybuna i żołnierzy, przestali bić Pawła.Он, тотчас взяв воинов и сотников, устремился на них; они же, увидев тысяченачальника и воинов, перестали бить Павла. џнъ же ѓбіе пои1мъ в0ины и3 с0тники, притечE на нS: nни1 же ви1дэвше тhсzщника и3 в0ины, престaша би1ти пavла. 21,32Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVος os
_R-NSMὅς, ἥhhos ēwhichWhoεξαυτης exautēs
_ADVἐξαυτῆςexautēsimmediatelyimmediatelyπαραλαβων paralabōn
_{V-2AAP-NSM G5631}παραλαμβάνωparalambanōto taketookστρατιωτας stratiōtas
_N-APMστρατιώτηςstratiōtēssoldiersoldiersκαι kai
_CONJκαίkaiandandεκατονταρχας ekatontarchas
_N-APMἑκατόνταρχοςhekatontarchoscenturioncenturionsκατεδραμεν katedramen
_{V-2AAI-3S G5627}κατατρέχωkatatrechōto rush down, and ran downεπ ep
_PREPἐπίepiupon/to/againstuntoαυτους autous
_P-APMαὐτόςautoshe/she/it/selfthemοι oi
_T-NPMὁhothe/this/who δε de
_CONJδέdethen: andιδοντες idontes
_{V-2AAP-NPM G5631}ὁράωhoraōto seewhen they sawτον ton
_T-ASMὁhothe/this/whothe chief captainχιλιαρχον chiliarchon
_N-ASMχιλίαρχοςchiliarchosmilitary officerthe chief captainκαι kai
_CONJκαίkaiandandτους tous
_T-APMὁhothe/this/whothe soldiersστρατιωτας stratiōtas
_N-APMστρατιώτηςstratiōtēssoldierthe soldiersεπαυσαντο epausanto
_{V-AMI-3P G5668}παύωpauōto cease, they leftτυπτοντες tuptontes
_{V-PAP-NPM G5723}τύπτωtuptōto strikebeatingτον ton
_T-ASMὁhothe/this/whoof Paulπαυλον paulon
_N-ASMΠαῦλοςpaulosPaulof Paul  33 cf. Tłum. Толк. Wtedy trybun przystąpiwszy, pojmał go, i kazał związać dwoma łańcuchami i pytał, kim jest, i co uczynił. Тогда тысяченачальник, приблизившись, взял его и велел сковать двумя цепями, и спрашивал: кто он, и что сделал. Пристyпль же тhсzщникъ ћтъ є3го2 и3 повелЁ свzзaти є3го2 вери1гома желёзнома двэмA, и3 вопрошaше: кто2 ќбw є4сть и3 что2 є4сть сотвори1лъ. 21,33Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVτοτε tote
_ADVτότεtotethenThenεγγισας engisas
_{V-AAP-NSM G5660}ἐγγίζωengizōto come nearcame nearο o
_T-NSMὁhothe/this/whothe chief captainχιλιαρχος chiliarchos
_N-NSMχιλίαρχοςchiliarchosmilitary officerthe chief captainεπελαβετο epelabeto
_{V-2ADI-3S G5633}ἐπιλαμβάνωepilambanōto catch, and tookαυτου autou
_P-GSMαὐτόςautoshe/she/it/selfhimκαι kai
_CONJκαίkaiand, andεκελευσεν ekeleusen
_{V-AAI-3S G5656}κελεύωkeleuōto ordercommandedδεθηναι dethēnai
_{V-APN G5683}δέωdeōto bindto be boundαλυσεσιν alusesin
_N-DPFἅλυσιςhalusischainchainsδυσιν dusin
_A-DPFδύοduotwowith twoκαι kai
_CONJκαίkaiand; andεπυνθανετο epunthaneto
_{V-INI-3S G5711}πυνθάνομαιpunthanomaito inquiredemandedτις tis
_I-NSMτίςtiswhich?whoειη eiē
_{V-PAO-3S G5722}εἰμίeimito behe wasκαι kai
_CONJκαίkaiand, andτι ti
_I-NSNτίςtiswhich?whatεστιν estin
_{V-PAI-3S G5719}εἰμίeimito behe hadπεποιηκως pepoiēkōs
_{V-RAP-NSM G5761}ποιέωpoieōto do/makedone  34 cf. Tłum. Толк. Ale między rzeszą każdy co innego wołał. A gdy z powodu zgiełku nic pewnego nie mógł się dowiedzieć, kazał go prowadzić do obozu. В народе одни кричали одно, а другие другое. Он же, не могши по причине смятения узнать ничего верного, повелел вести его в крепость. Друзjи же и4но нёчто вопіsху въ нар0дэ: не могjй же разумёти и3звёстное молвы2 рaди, повелЁ tвести2 є3го2 въ п0лкъ. 21,34Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVαλλοι alloi
_A-NPMἄλλοςallosanothersomeδε de
_CONJδέdethenAndαλλο allo
_A-ASNἄλλοςallosanother, some anotherτι ti
_X-ASNτιςtisoneone thingεπεφωνουν epefōnoun
_{V-IAI-3P G5707}ἐπιφωνέωepifōneōto shout[to shout]εν en
_PREPἐνenin/on/among, amongτω tō
_T-DSMὁhothe/this/who οχλω ochlō
_N-DSMὄχλοςochloscrowdthe multitudeμη mē
_PRT-Nμήmēnotnotδυναμενου dunamenou
_{V-PNP-GSM G5740}δύναμαιdunamaibe ablewhen he couldδε de
_CONJδέdethen: andαυτου autou
_P-GSMαὐτόςautoshe/she/it/selfhimγνωναι gnōnai
_{V-2AAN G5629}γινώσκωginōskōto knowknowτο to
_T-ASNὁhothe/this/whothe multitudeασφαλες asfales
_A-ASNἀσφαλήςasfalēssecurethe certaintyδια dia
_PREPδιάdiathrough/because offorτον ton
_T-ASMὁhothe/this/whothe tumultθορυβον thorubon
_N-ASMθόρυβοςthoruboscommotionthe tumultεκελευσεν ekeleusen
_{V-AAI-3S G5656}κελεύωkeleuōto order, he commandedαγεσθαι agesthai
_{V-PPN G5745}ἄγωagōto bringto be carriedαυτον auton
_P-ASMαὐτόςautoshe/she/it/self[he/she/it/self]εις eis
_PREPεἰςeistowardintoτην tēn
_T-ASFὁhothe/this/whothe castleπαρεμβολην parembolēn
_N-ASFπαρεμβολήparembolēbarracksthe castle  35 cf. Tłum. Толк. Skoro doszedł do schodów, zdarzyło się, że żołnierze z powodu gwałtu pospólstwa nieść go musieli. Когда же он был на лестнице, то воинам пришлось нести его по причине стеснения от народа, є3гдa же бhсть на степeнехъ, прилучи1сz воздви1жену бhти є3мY t вHинъ нyжды рaди нар0да, 21,35Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVοτε ote
_ADVὅτεhotewhenwhenδε de
_CONJδέdethenAndεγενετο egeneto
_{V-2ADI-3S G5633}γίνομαιginomaito becameεπι epi
_PREPἐπίepiupon/to/againstuponτους tous
_T-APMὁhothe/this/whothe stairsαναβαθμους anabathmous
_N-APMἀναβαθμόςanabathmosstairsthe stairsσυνεβη sunebē
_{V-2AAI-3S G5627}συμβαίνωsumbainōto happen, so it wasβασταζεσθαι bastazesthai
_{V-PPN G5745}βαστάζωbastazōto carry, that he was borneαυτον auton
_P-ASMαὐτόςautoshe/she/it/selfheυπο upo
_PREPὑπόhupoby/underofτων tōn
_T-GPMὁhothe/this/whothe soldiersστρατιωτων stratiōtōn
_N-GPMστρατιώτηςstratiōtēssoldierthe soldiersδια dia
_PREPδιάdiathrough/because offorτην tēn
_T-ASFὁhothe/this/whothe violenceβιαν bian
_N-ASFβίαbiaforcethe violenceτου tou
_T-GSMὁhothe/this/whoof the peopleοχλου ochlou
_N-GSMὄχλοςochloscrowdof the people  36 cf. Tłum. Толк. Albowiem mnóstwo ludzi szło za nim, wołając: Strać go! ибо множество народа следовало и кричало: смерть ему! послёдоваше бо мн0жество людjй зовyщихъ: возми2 є3го2. 21,36Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVηκολουθει ēkolouthei
_{V-IAI-3S G5707}ἀκολουθέωakoloutheōto followfollowed afterγαρ gar
_CONJγάρgarforForτο to
_T-NSNὁhothe/this/whothe multitudeπληθος plēthos
_N-NSNπλῆθοςplēthosmultitudethe multitudeτου tou
_T-GSMὁhothe/this/whoof the peopleλαου laou
_N-GSMλαόςlaosa peopleof the peopleκραζοντες krazontes
_{V-PAP-NPM G5723}κράζωkrazōto cry, cryingαιρε aire
_{V-PAM-2S G5720}αἴρωairōto take up, Away withαυτον auton
_P-ASMαὐτόςautoshe/she/it/selfhim  37 cf. Tłum. Толк. I gdy Paweł miał być wprowadzony do obozu, rzekł do trybuna: Czy wolno mi powiedzieć coś do ciebie? A on rzekł: Umiesz po grecku? При входе в крепость Павел сказал тысяченачальнику: можно ли мне сказать тебе нечто? А тот сказал: ты знаешь по-гречески? Хотs же вни1ти въ п0лкъ пavелъ глаг0ла тhсzщнику: ѓще лёть ми2 є4сть глаг0лати что2 тебЁ; Џнъ же речE: грeчески ўмёеши ли; 21,37Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVμελλων mellōn
_{V-PAP-NSM G5723}μέλλωmellōbe about towasτε te
_PRTτεteand/bothAndεισαγεσθαι eisagesthai
_{V-PPN G5745}εἰσάγωeisagōto bring into be ledεις eis
_PREPεἰςeistowardintoτην tēn
_T-ASFὁhothe/this/who παρεμβολην parembolēn
_N-ASFπαρεμβολήparembolēbarracksthe castleο o
_T-NSMὁhothe/this/whoas Paulπαυλος paulos
_N-NSMΠαῦλοςpaulosPaulas Paulλεγει legei
_{V-PAI-3S G5719}λέγωlegōto speak, he saidτω tō
_T-DSMὁhothe/this/whothe castleχιλιαρχω chiliarchō
_N-DSMχιλίαρχοςchiliarchosmilitary officerunto the chief captainει ei
_CONDεἰeiif,εξεστιν exestin
_{V-PAI-3S G5719}ἔξεστι, ἐξόνexesti exonbe permittedMayμοι moi
_P-1DSἐγώegōI/weIειπειν eipein
_{V-2AAN G5629}λέγωlegōto speakspeakτι ti
_X-ASNτιςtisone? Whoπρος pros
_PREPπρόςprosto/withuntoσε se
_P-2ASσύsuyoutheeο o
_T-NSMὁhothe/this/whounto the chief captainδε de
_CONJδέdethen,εφη efē
_{V-IAI-3S G5707}φημίfēmito saysaidελληνιστι ellēnisti
_ADVἙλληνιστίhellēnistiin GreekGreekγινωσκεις ginōskeis
_{V-PAI-2S G5719}γινώσκωginōskōto knowCanst thou speak  38 cf. Tłum. Толк. Czyż ty nie jesteś Egipcjaninem, który przed tymi dniami wszcząłeś rozruch, i wywiodłeś na pustynie cztery tysiące rozbójników? Так не ты ли тот Египтянин, который перед сими днями произвел возмущение и вывел в пустыню четыре тысячи человек разбойников? не тh ли є3си2 є3гЂптzнинъ, прeжде си1хъ днjй превэщaвый и3 и3зведhй въ пустhню четhри тhсzщы мужeй сікарeй; 21,38Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVουκ ouk
_PRT-Nοὐounonotαρα ara
_PRT-Iἆραarano? συ su
_P-2NSσύsuyouthouει ei
_{V-PAI-2S G5719}εἰμίeimito beArtο o
_T-NSMὁhothe/this/who αιγυπτιος aiguptios
_A-NSMΑἰγύπτιοςaiguptiosEgyptianEgyptianο o
_T-NSMὁhothe/this/who προ pro
_PREPπρόprobeforebeforeτουτων toutōn
_D-GPFοὗτοςhoutosthis/he/she/it[this/he/she/it]των tōn
_T-GPFὁhothe/this/whothatημερων ēmerōn
_N-GPFἡμέραhēmeradaydaysαναστατωσας anastatōsas
_{V-AAP-NSM G5660}ἀναστατόωanastatoōto cause troublemadest an uproarκαι kai
_CONJκαίkaiand, andεξαγαγων exagagōn
_{V-2AAP-NSM G5631}ἐξάγωexagōto lead outleddest outεις eis
_PREPεἰςeistowardintoτην tēn
_T-ASFὁhothe/this/who, whichερημον erēmon
_A-ASFἔρημοςerēmosdesertedthe wildernessτους tous
_T-APMὁhothe/this/whodaysτετρακισχιλιους tetrakischilious
_A-APMτετρακισχίλιοιtetrakischilioifour thousandfour thousandανδρας andras
_N-APMἀνήρanērmanmenτων tōn
_T-GPMὁhothe/this/whothat were murderersσικαριων sikariōn
_N-GPMσικάριοςsikariosassassinthat were murderers  39 cf. Tłum. Толк. A rzekł do niego Paweł: Ja wprawdzie jestem żydem z Tarsu w Cylicji, obywatelem wcale niepośledniego miasta; lecz proszę cię, pozwól mi przemówić do ludu.Павел же сказал: я Иудеянин, Тарсянин, гражданин небезызвестного Киликийского города; прошу тебя, позволь мне говорить к народу. Речe же пavелъ: ѓзъ человёкъ ќбw є4смь їудeанинъ, тaрсzнинъ, слaвнагw грaда въ кілікjи жи1тель: молю1 же тS, повели1 ми глаг0лати къ лю1демъ. 21,39Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVειπεν eipen
_{V-2AAI-3S G5627}λέγωlegōto speaksaidδε de
_CONJδέdethenButο o
_T-NSMὁhothe/this/whoPaulπαυλος paulos
_N-NSMΠαῦλοςpaulosPaulPaulεγω egō
_P-1NSἐγώegōI/we, Iανθρωπος anthrōpos
_N-NSMἄνθρωποςanthrōposa humana manμεν men
_PRTμένmenon the other hand ειμι eimi
_{V-PAI-1S G5719}εἰμίeimito beamιουδαιος ioudaios
_A-NSMἸουδαῖοςioudaiosJewisha Jewταρσευς tarseus
_N-NSMΤαρσεύςtarseusof Tarsusof Tarsusτης tēs
_T-GSFὁhothe/this/who, in Ciliciaκιλικιας kilikias
_N-GSFΚιλικία, Κιλικίαkilikia kilikiaCilicia, in Ciliciaουκ ouk
_PRT-Nοὐounonoασημου asēmou
_A-GSFἄσημοςasēmosinsignificantofπολεως poleōs
_N-GSFπόλιςpoliscitycityπολιτης politēs
_N-NSMπολίτηςpolitēscitizen, a citizenδεομαι deomai
_{V-PNI-1S G5736}δέομαιdeomaito pray, I beseechδε de
_CONJδέdethen: andσου sou
_P-2GSσύsuyoutheeεπιτρεψον epitrepson
_{V-AAM-2S G5657}ἐπιτρέπωepitrepōto permit, sufferμοι moi
_P-1DSἐγώegōI/wemeλαλησαι lalēsai
_{V-AAN G5658}λαλέωlaleōto speakto speakπρος pros
_PREPπρόςprosto/withuntoτον ton
_T-ASMὁhothe/this/whothe peopleλαον laon
_N-ASMλαόςlaosa peoplethe people  40 cf. Tłum. Толк. I gdy on pozwolił, Paweł stojąc na schodach, skinął ręką na lud; a gdy nastało wielkie milczenie, odezwał się hebrajskim językiem, mówiąc:Когда же тот позволил, Павел, стоя на лестнице, дал знак рукою народу; и, когда сделалось глубокое молчание, начал говорить на еврейском языке так:Повелёвшу же є3мY, пavелъ стоS на степeнехъ помаaвъ рук0ю къ лю1демъ: мн0гу же безм0лвію бhвшу, возгласи2 є3врeйскимъ љзhкомъ, глаг0лz:21,40Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVεπιτρεψαντος epitrepsantos
_{V-AAP-GSM G5660}ἐπιτρέπωepitrepōto permitwhen he had givenδε de
_CONJδέdethenAndαυτου autou
_P-GSMαὐτόςautoshe/she/it/selfhimο o
_T-NSMὁhothe/this/who, Paulπαυλος paulos
_N-NSMΠαῦλοςpaulosPaul, Paulεστως estōs
_{V-RAP-NSM G5761}ἵστημιhistēmito standstoodεπι epi
_PREPἐπίepiupon/to/againstonτων tōn
_T-GPMὁhothe/this/whothe stairsαναβαθμων anabathmōn
_N-GPMἀναβαθμόςanabathmosstairsthe stairsκατεσεισεν kateseisen
_{V-AAI-3S G5656}κατασείωkataseiōto signal, and beckonedτη tē
_T-DSFὁhothe/this/whowith the handχειρι cheiri
_N-DSFχείρcheirhandwith the handτω tō
_T-DSMὁhothe/this/whounto the peopleλαω laō
_N-DSMλαόςlaosa peopleunto the peopleπολλης pollēs
_A-GSFπολύςpolusmucha greatδε de
_CONJδέdethen. Andσιγης sigēs
_N-GSFσιγήsigēsilencesilenceγενομενης genomenēs
_{V-2ADP-GSF G5637}γίνομαιginomaito bewhen there was madeπροσεφωνησεν prosefōnēsen
_{V-AAI-3S G5656}προσφωνέωprosfōneōto call to/summon, he spake untoτη tē
_T-DSFὁhothe/this/whoin the Hebrewεβραιδι ebraidi
_N-DSFἙβραΐςhebraisAramaicin the Hebrewδιαλεκτω dialektō
_N-DSFδιάλεκτοςdialektoslanguagetongueλεγων legōn
_{V-PAP-NSM G5723}λέγωlegōto speak, saying