List do Żydów

1NAJWYŻSZE OBJAWIENIE BOŻE.1 Wielokrotnie i różnorodnie mówił Bóg niegdyś do ojców przez proroków,2 a na koniec w te dni mówił do nas przez Syna, którego postanowił dziedzicem wszech rzeczy, przez którego uczynił i wieki;3 który będąc jasnością chwały i odbiciem istoty jego i utrzymując wszystko słowem mocy swej, dokonawszy oczyszczenia grzechów, siedzi po prawicy majestatu na wysokościach,4 stawszy się tym wyższym od aniołów im osobliwsze nad nich imię odziedziczył. CHRYSTUS SYNEM, ANIOŁOWIE SŁUGAMI.5 Albowiem któremu kiedy z aniołów rzekł: “Synem moim jesteś ty? ja dziś zrodziłem ciebie?” I znowu: “Ja będę mu ojcem, a on będzie mi synem?”6 I gdy znowu wprowadza Pierworodnego na okrąg ziemi, mówi: “I niech mu się kłaniają wszyscy aniołowie boży.”7 A do aniołów właśnie mówi: “Który czyni swych aniołów wichrami i swoje sługi płomieniem ognia.”8 Do Syna zaś: “Stolica twoja, Boże, na wiek wieku, berło prawości berłem królestwa twego.9 Umiłowałeś sprawiedliwość i znienawidziłeś nieprawość, dlatego namaścił cię, Boże, Bóg twój olejkiem wesela nad towarzyszów twoich.10 I: “Ty, Panie, na początku utwierdziłeś ziemię i niebo jest dziełem rąk twoich.11 One zginą, ty zaś trwać będziesz i wszystkie jak szata zestarzeją się.12 I zmienisz je jak odzienie i odmienią się. Ty zaś sam ten sam jesteś i lata twoje nie ustaną.”13 A do którego kiedy z aniołów rzekł: “Siedź po prawicy mojej, aż położę. nieprzyjaciół twoich podnóżkiem nóg twoich?”14 Czyż nie wszyscy są duchami usługującymi, wysyłanymi na posługę dla tych, co mają otrzymać dziedzictwo zbawienia?
2POSŁUSZEŃSTWO CHRYSTUSOWI.1 Dlatego powinniśmy tym usilniej przestrzegać tego, cośmy słyszeli, byśmy przypadkiem nie przepłynęli obok.2 Jeśli bowiem słowo, ogłoszone przez aniołów, stało się trwałe, a wszelkie przestępstwo i nieposłuszeństwo otrzymało sprawiedliwą odpłatę,3 jakże my jej ujdziemy, jeśli zaniedbamy tak wielkie zbawienie? Gdyż ono było z początku głoszone przez Pana, zostało nam potwierdzone przez tych, co słyszeli;4 gdy Bóg też poświadczał znakami i cudami i rozlicznymi mocami i rozdawaniem Ducha Świętego według woli swojej.CHRYSTUS PANEM PRZYSZŁEGO ŚWIATA.5 Albowiem nie aniołom poddał Bóg przyszły świat, o którym mówimy.6 Lecz zapewnił ktoś na pewnym miejscu, mówiąc: “Cóż jest człowiek, że nań pamiętasz, albo syn człowieczy, że go nawiedzasz?7 Umniejszyłeś go nieco od aniołów, chwałą i czcią go ukoronowałeś i postanowiłeś go nad dziełami rąk twoich.8 Wszystko poddałeś pod nogi jego.” Przez to bowiem, że mu wszystko poddał, niczego nie zostawił, czego by mu nie poddał. Teraz jednak jeszcze nie widzimy, żeby mu wszystko było poddane.9 Lecz tego Jezusa, który mało co od aniołów jest umniejszony, widzimy z powodu męki śmierci “chwałą i czcią ukoronowanego,” aby z łaski Boga za wszystkich śmierci skosztował.SPRAWCĄ ZBAWIENIA.10 Przystało bowiem temu, dla którego wszystko i przez którego wszystko, który wielu synów do chwały był przywiódł, sprawcę ich zbawienia uczynić doskonałym przez mękę.11 Albowiem ten, co uświęca i ci, co bywają uświęcani, z jednego wszyscy. Dla tej to przyczyny nie wstydzi się braćmi ich nazywać, mówiąc:12 “Oznajmię imię twe braciom moim, w pośrodku zgromadzenia chwalić cię będą.”13 I znowu: “Ja w nim ufać będę.” i znowu: “Oto ja i dzieci moje, które dał mi Bóg.”14 Skoro więc dzieci były uczestnikami ciała i krwi i on podobnie przyjął w nich udział, aby przez śmierć zniszczyć tego, który miał władzę śmierci, to jest diabła15 i żeby wyzwolić tych, co bojąc się śmierci, przez całe życie podlegli byli niewoli.16 Nigdzie bowiem aniołów nie przygarnia, ale “potomstwo Abrahamowe przygarnia.”17 Stąd powinien był we wszystkim upodobnić się do braci, aby się stać miłosiernym i wiernym kapłanem wobec Boga, aby przebłagać za grzechy ludu.18 W czym bowiem sam cierpiał i był kuszony, ma moc dopomóc tym, co są kuszeni.
3CHRYSTUS WYŻSZY NAD MOJŻESZA.1 Stąd, bracia święci, uczestnicy powołania niebieskiego, patrzcie na apostoła i najwyższego kapłana wyznania naszego, Jezusa,2 który wierny jest temu, co go uczynił, jak i “Mojżesz w całym domu jego.”3 On bowiem uznany został za godnego czci większej niż Mojżesz, o ile większą cześć niż dom ma jego budowniczy.4 Gdyż każdy dom bywa budowany przez kogoś, Bóg zaś jest, który wszystko stworzył.5 I Mojżesz wprawdzie wierny był w całym domu jego jako sługa, na świadectwo tego, co miało być powiedziane,6 Chrystus zaś jako syn w domu swoim; a tym domem my jesteśmy, jeśli ufność i chlubę nadziei zachowamy mocną aż do końca.WYTRWAĆ W WIERZE.7 Przeto jak mówi Duch Święty: “Dziś, jeśli usłyszycie głos jego,8 nie zatwardzajcie serc waszych jak w rozgoryczeniu w dzień kuszenia na puszczy,9 gdzie mię kusili ojcowie wasi: doświadczali i patrzeli na dzieła moje10 przez czterdzieści lat.” Dlatego “rozgniewałem się na ten naród” i rzekłem: “Zawsze błądzą sercem; oni zaś nie poznali dróg moich,11 przeto przysiągłem w, gniewie moim: że nie wejdą do odpocznienia mojego.”12 Baczcie, bracia, żeby przypadkiem kto z was nie miał złej ochoty do niedowiarstwa ku odstąpieniu od Boga żywego;13 ale napominajcie się wzajemnie w każdy dzień, póki trwa tak ˇzwane “dziś,” żeby kogo z was nie zatwardziło oszukaństwo grzechu.14 Staliśmy się bowiem uczestnikami Chrystusowymi, jeśli tylko początek istności w nim zachowamy mocny aż do końca.15 Dopóki nam mówią: “Dziś, jeśli usłyszycie głos jego, nie zatwardzajcie serc waszych, jak w owym rozgoryczeniu.”16 Niektórzy bowiem, gdy usłyszeli, “rozgoryczyli się,” ale nie wszyscy, którzy za sprawą Mojżesza wyszli z Egiptu.17 Na których zaś “gniewał się przez czterdzieści lat?” Czy nie na tych, co zgrzeszyli, których trupy legły na puszczy?18 Którym zaś “poprzysiągł, że nie wejdą do odpocznienia jego,” jeśli nie tym, co byli niewierni?19 I widzimy, że nie mogli wejść z powodu niedowiarstwa.
4POGANIE WEJDĄ DO ODPOCZ NIENIA.1 Lękajmy się przeto, żeby przypadkiem, skoro trwa obietnica wejścia do odpocznienia jego, nie spostrzegł się kto z was nieobecnym.2 Albowiem i nam oznajmiono, jak i im; ale im nie pomogło słowo słyszane, nie złączone z wiarą w to, co słyszeli.3 My bowiem, cośmy uwierzyli, wejdziemy do odpocznienia, według tego co powiedział: “Jak poprzysiągłem w gniewie moim: nie wejdą do odpocznienia mojego”; choć dzieła od założenia świata były skończone.4 Rzekł bowiem na pewnym miejscu o siódmym dniu tak: “I odpoczął Bóg dnia siódmego od wszystkich dzieł swoich.”5 I w tym znowu: “Nie wejdą do odpocznienia mojego.”6 Gdy więc pozostaje, że niektórzy mają do niego wejść, a ci, którym pierwej ogłoszono, nie weszli z powodu niedowiarstwa,7 znowu naznacza dzień pewien, “dziś,” mówiąc przez Dawida po tak długim czasie, jak wyżej powiedziano: “Dziś, jeśli usłyszycie głos jego, nie zatwardzajcie serc waszych.”8 Gdyby bowiem Jezus dał im odpocznienie, nigdy by potem o innym dniu nie mówił.9 Tak więc pozostaje dzień odpocznienia dla ludu bożego.10 Kto bowiem wszedł do odpocznienia jego, ten też odpoczął od dzieł swych, jak Bóg od swoich.11 Spieszmy się więc wejść do tego odpocznienia, żeby kto nie popadł w ten sam rodzaj niedowiarstwa.12 Albowiem mowa boża jest żywa i skuteczna i przenikliwsza, niż wszelki miecz obosieczny i dosięga aż do rozdzielenia duszy i ducha, stawów też i szpiku i rozsądza myśli i zamiary serca.13 I żadne stworzenie nie jest niewidzialne przed obliczem jego, lecz wszystkie rzeczy są obnażone i odkryte oczom tego, przed którym odpowiemy. CHRYSTUS ARCYKAPŁAN ZNA SŁABOŚCI NASZE.14 Mając więc wielkiego kapłana, który wszedł do nieba, Jezusa, Syna Bożego, trzymajmy się wyznania.15 Albowiem nie mamy arcykapłana, który by nie mógł współczuć z naszymi słabościami, lecz doświadczonego we wszystkim podobnie jak my oprócz grzechu.16 Przystąpmy więc z ufnością do stolicy łaski, abyśmy otrzymali miłosierdzie i znaleźli łaskę w pomocy na czasie.
5POŚREDNIK MIĘDZY NAMI A BOGIEM.1 Albowiem każdy najwyższy kapłan z ludzi wzięty, dla ludzi bywa postanowiony w tym, co do Boga należy; aby składał dary i ofiary za grzechy;2 który by mógł współboleć z tymi, co nie wiedzą i błądzą, gdyż i sam poddany jest słabości3 i dlatego powinien, jak za lud, tak też i za siebie samego składać ofiary za grzech4 A nikt nie bierze sobie tej go ości tylko ten, który jest wezwany przez Boga, jak Aaron.5 Tak i Chrystus nie wywyższył sam siebie, żeby się stał najwyższym kapłanem; ale ten, co do niego rzekł: “Synem moim jesteś ty, ja ciebie dziś zrodziłem.”6 Jak i na innym miejscu mówi: “Tyś jest kapłanem na wieki, według porządku Melchizedecha.”7 I on za dni swego życia zanosząc modlitwy i pokorne prośby do tego, który go mógł wybawić od śmierci, z wołaniem potężnym i ze łzami, został wysłuchany dla swej bogobojności.8 I chociaż był Synem Bożym, nauczył się posłuszeństwa z tego, co wycierpiał;9 i doszedłszy do kresu, stał się dla wszystkich, którzy mu są posłuszni, przyczyną zbawienia wiecznego,10 nazwany od Boga najwyższym kapłanem według porządku Melchizedecha. “NIEUDOLNOŚĆ W ROZUMIENIU WYŻSZEJ NAUKI.11 O tym mam wiele rzeczy do powiedzenia i trudne do wyjaśnienia, bo staliście się niepodatnymi do słuchania.12 Gdy bowiem ze względu na czas powinniście być nauczycielami, znowu potrzebujecie, aby was uczono, jakie są początkowe zasady nauki bożej i staliście się jak ci, co potrzebują mleka, a nie stałego pokarmu13 Wszelki bowiem, co ssie mleko, nie zna nauki sprawiedliwości, bo jest dzieciątkiem.14 Doskonałym zaś daje się stały pokarm, tym co przez ćwiczenie mają zmysł wyrobiony do rozeznania dobrego i złego.
6NIEBEZPIECZEŃSTWO ODSTĘPSTWA.1 Przeto pomijając początki nauki Chrystusowej, zwróćmy się do rzeczy doskonalszych, nie zakładając ponownie fundamentu: od pokuty za uczynki martwe i od wiary w Boga,2 od nauki o chrzcie, o wkładaniu rąk i o powstaniu umarłych, o sądzie wiecznym.3 I to uczynimy, jeśli oczywiście Bóg pozwoli.4 Albowiem nie podobna, aby ci, co raz zostali oświeceni, a nawet zakosztowali daru niebieskiego i stali się uczestnikami Ducha Świętego,5 zakosztowali również dobrego słowa bożego i mocy przyszłego wieku,6 a odpadli – aby znowu odnowili się przez pokutę, skoro znowu sami w sobie krzyżują Syna Bożego i na pośmiewisko wystawiają.7 Albowiem ziemia, która pije deszcz często na siebie padający i rodzi rośliny użyteczne dla tych, co je uprawiają, otrzymuje błogosławieństwo od Boga.8 Lecz która rodzi ciernie i osty, odrzucona jest i bliska przekleństwa, a koniec jej – spalenie.ZACHĘTA DO WYTRWANIA.9 Choć tak mówimy, to jednak spodziewamy się po was, najmilsi, czegoś lepszego i bliższego zbawieniu.10 Gdyż Bóg nie jest niesprawiedliwy, żeby zapomniał o pracy waszej i miłości, jaką okazaliście w imię jego, którzyście posługiwali i posługujecie świętym.11 Pragniemy zaś, aby każdy z was okazał taką samą troskliwość o wypełnienie się nadziei aż do końca,12 abyście nie byli gnuśnymi, ale naśladowcami tych, co przez wiarę i cierpliwość odziedziczą obietnicę.PRZYKŁAD ABRAHAMA.13 Gdy bowiem Bóg dawał Abrahamowi obietnicę, ponieważ nie miał nikogo większego, na którego by mógł przysięgać, przysiągł na samego siebie,14 mówiąc: “Zaprawdę, błogosławiąc błogosławić ci będę i rozmnażając rozmnożę cię.”15 I tak dostąpił obietnicy, długo cierpliwie czekając.16 Ludzie bowiem przysięgają na większego od siebie i przysięga jest potwierdzeniem zakończenia każdego ich sporu.17 Dlatego Bóg, chcąc dziedzicom obietnicy pełniej okazać nieodmienność postanowienia swego, dodał przysięgę,18 abyśmy przez dwie rzeczy nieodmienne, w których Bóg skłamać nie może, doznali najmocniejszej pociechy; my, którzyśmy się uciekli do trzymania się podanej nam nadziei,19 którą mamy jak kotwicę duszy bezpieczną i mocną i przenikającą aż do wnętrza zasłony,20 dokąd jako przodownik wszedł za nas Jezus, stawszy się najwyższym kapłanem na wieki według porządku Melchizedecha.
7KAPŁAŃSTWO MELCHIZEDECHA WYŻSZE NIŻ LEWICKIE.1 A ten “Melchizedech, król Salemu, kapłan Boga najwyższego, który wyszedł na spotkanie Abrahama, wracającego z porażki królów pobłogosławił mu”;2 a jemu też Abraham “wydzielił dziesięcinę” ze wszystkiego; i jego imię najpierw tłumaczy się mianowicie: król sprawiedliwości, następnie zaś król Salem, to znaczy król pokoju;3 bez ojca, bez matki, bez rodowodu, nie ma ani początku dni, ani końca życia, a upodobniony do Syna Bożego, pozostaje kapłanem wiecznie.4 A przypatrzcie się, jak wielki jest ten, któremu Abraham patriarcha nawet dał dziesięcinę z rzeczy cenniejszych.5 Wprawdzie i ci z synów Lewiego, którzy otrzymuj ą kapłaństwo, mają rozkazanie, aby brać dziesięciny według Prawa od ludu, to jest od braci swoich, chociaż i oni pochodzą od Abrahama;6 lecz ten, którego ród nie zalicza się do nich, wziął dziesięcinę od Abrahama i pobłogosławił tego, który miał obietnicę.7 A bez żadnej wątpliwości, błogosławiony bywa mniejszy od wyższego.8 I tu właśnie dziesięciny biorą ludzie śmiertelni, tam zaś – o kim istnieje świadectwo, że żyje.9 I (żeby tak powiedzieć) Lewi, który brał dziesięciny, przez Abrahama oddał dziesięcinę;10 jeszcze bowiem był w osobie praojca, gdy na jego spotkanie wyszedł Melchizedech.ZE WZGLĘDU NA OSOBĘ.11 Jeśli więc kapłaństwo lewickie prowadziło do doskonałości (bo pod nim lud otrzymał Prawo), na cóż jeszcze trzeba było, żeby nastał inny kapłan “według porządku Melchizedecha,” a nie był zaliczony do porządku Aarona?12 Ze zmianą bowiem kapłaństwa jest konieczne, żeby nastąpiła zmiana i Prawa.13 Ten bowiem, o którym się to mówi, jest z innego pokolenia, z którego nikt nie służył ołtarzowi.14 Jawną bowiem jest rzeczą, że Pan nasz wyszedł z Judy, a w tym pokoleniu nic o kapłanach Mojżesz nie mówił.15 I jeszcze bardziej jest to widoczne, jeśli na podobieństwo Melchizedecha powstaje inny kapłan,16 który stał się nie według nakazu cielesnego Prawa, ale według mocy życia nieskazitelnego17 Świadczy bowiem: “Ty jesteś kapłanem na wieki, według porządku Melchizedecha.”18 Dokonuje się oczywiście odrzucenie poprzedniego ustawodawstwa z powodu jego słabości i bezużyteczności19 bo Zakon niczego nie przywiódł do doskonałości – a natomiast wprowadza się lepszą nadzieję, przez którą przybliżamy się do Boga.NOWE KAPŁAŃSTWO WIEKUISTE PRZYSIĘGĄ STWIERDZONE.20 I o ile stało się nie bez przysięgi (inni na pewno bez przysięgi zostali kapłanami,21 a ten pod przysięgą tego, który do niego rzekł: “Przysiągł Pan, a nie będzie żałował: Ty jesteś kapłanem na wieki”):22 O tyle też Jezus stał się poręczycielem lepszego testamentu.23 A innych wprawdzie wielu było kapłanów, dlatego że im śmierć trwać nie pozwalała;24 ten zaś, ponieważ trwa na wieki, ma kapłaństwo wieczne.25 Przeto i zbawiać może wiecznie tych, co przez niego przystępują do Boga, bo zawsze żyje, aby się wstawiać za nami.26 Przystało bowiem, abyśmy mieli takiego najwyższego kapłana: świętego, niewinnego, niepokalanego, odłączonego od grzeszników i wyniesionego nad niebiosa,27 który nie ma potrzeby codziennie, jak kapłani składać ofiary najpierw za swoje, potem za grzechy ludu, bo to uczynił raz, złożywszy ofiarę z samego siebie.28 Zakon bowiem ustanawia kapłanami ludzi podległych słabościom, lecz słowo przysięgi, danej po Zakonie – Syna doskonałego na wieki.
8ZE WZGLĘDU NA ŚWIĄTYNIĘ.1 A w tym, co mówimy, główną rzeczą jest: Takiego mamy arcykapłana, który zasiadł po prawicy tronu Majestatu w niebie2 jak sługa świątyni i prawdziwego przybytku, który założył Pan, a nie człowiek.3 Wszelki bowiem najwyższy kapłan bywa postanowiony dla ofiarowania darów i ofiar; stąd trzeba, żeby i on miał coś, co by ofiarował.4 Gdyby więc był na ziemi, nie byłby nawet kapłanem; gdyż są tacy, co według Prawa ofiarują dary,5 co służą obrazowi i cieniowi rzeczy niebieskich, jak odpowiedziano Mojżeszowi, gdy miał dokończyć przybytku: “Patrz, (mówi) czyń wszystko według wzoru, który ci ukazano na górze.”ZE WZGLĘDU NA PRZYMIERZE.6 Teraz zaś otrzymał tym wyższe posługiwanie, im doskonalszego testamentu jest pośrednikiem, który lepszymi obietnicami zawarowano.7 Gdyby bowiem ów pierwszy był bez przygany, to z pewnością nie szukanoby miejsca dla drugiego.8 Albowiem ganiąc ich, mówi: “Oto przyjdą dni, mówi Pan: i zawrę nowe przymierze z domem Izraela i z domem Jakuba,9 nie według przymierza, które zawarłem z ich ojcami w dniu, w którym ująłem ich rękę, abym ich wywiódł z ziemi Egipskiej, bo oni nie wytrwali w przymierzu moim i ja ich zaniedbałem, mówi Pan.10 Lecz to jest przymierze, które zawrę z domem Izraela, po owych dniach, mówi Pan, dając prawa moje w ich umysły i na sercach ich napiszę je i będę im Bogiem, a oni będą mi ludem.11 I nikt nie będzie uczył bliźniego swego, ani żaden brata swego, mówiąc: Poznaj Pana, gdyż wszyscy będą mię znać od najmniejszego aż do największego spośród nich;12 albowiem zmiłuję się nad ich nieprawościami i nie będę już więcej pamiętał ich grzechów.”13 Mówiąc zaś: “nowe” – przedawnił poprzednie. Lecz co się przedawnia i starzeje, bliskie jest zniszczenia.
9ZE WZGLĘDU NA OBRZĘDY.1 Miał wprawdzie i pierwszy przepisy o służbie bożej i świątynię ziemską.2 Przybytek bowiem zrobiony był pierwszy, a w nim były świeczniki i stół i chleby pokładne, tak zwane Święte.3 Za drugą zaś zasłoną przybytek, zwany Święte Świętych,4 zawierający złotą kadzielnicę i arkę przymierza, ze wszystkich stron złotem powleczoną, a w niej naczynie złote, zawierające mannę i laskę Aaronową, która zakwitła i tablice przymierza.5 Nad nią zaś byli Cherubini chwały, ocieniający ubłagalnię, o czym teraz nie potrzeba szczegółowo mówić.6 Gdy rzeczywiście tak to było urządzone, do pierwszego przybytku zawsze wchodzili kapłani, posługi ofiarne spełniający;7 do drugiego zaś raz w rok sam tylko najwyższy kapłan, nie bez krwi, którą ofiaruje za grzechy swoje i ludu;8 przez co Duch Święty dawał znać, że jeszcze nie była ujawniona droga do świątyni, dopóki stał pierwszy przybytek.9 Jest to podobieństwo na czas teraźniejszy; według niego bywają składane dary i ofiary, które nie mogą składającego uczynić doskonałym w sumieniu,10 gdyż polegają tylko na pokarmach i napojach i na różnych obmywaniach i oczyszczeniach ciała, ustanowionych aż do czasu naprawy ich na lepsze.PRZYBYTEK I OFIARA CHRYSTUSA DOSKONAŁA.11 Lecz Chrystus przyszedłszy jako najwyższy kapłan dóbr przyszłych, przez większy i doskonalszy przybytek, nie ręką uczyniony, to jest nie przez takie utworzenie,12 ani nie przez krew kozłów lub cielców, ale przez własną krew wszedł raz na zawsze do świątyni, zdobywszy wieczne odkupienie.13 Jeśli bowiem krew kozłów i wołów i popiół jałowicy, skrapiając splugawionych, poświęca i oczyszcza ich ciała,14 jakże daleko więcej krew Chrystusa, który przez Ducha Świętego samego siebie bez skazy ofiarował Bogu, oczyści sumienie nasze z uczynków martwych, abyśmy służyli Bogu żyjącemu?CHRYSTUS ŚMIERCIĄ SWĄ STWARZA NOWY TESTAMENT.15 I dlatego jest pośrednikiem Nowego Testamentu, żeby przez śmierć, którą poniósł dla odkupienia tych przestępstw, jakie były za pierwszego testamentu, wezwani otrzymali obietnicę wiecznego dziedzictwa.16 Gdzie bowiem jest testament, musi nastąpić śmierć tego, który testament sporządza.17 Testament bowiem nabiera mocy po śmierci; inaczej nie jest ważny, póki jeszcze żyje ten, co testament uczynił.18 Stąd ani nawet pierwszy bez krwi nie był uczyniony.19 Gdy bowiem Mojżesz przeczytał całemu ludowi wszystkie przepisy Prawa, wziąwszy krew cielców i kozłów z wodą, wełną szkarłatną i hizopem, pokropił i samą księgę i wszystek lud,20 mówiąc: “Ta jest krew przymierza, które wam Bóg zlecił.”21 Nadto i przybytek i wszystkie naczynia do służby bożej podobnie krwią pokropił.22 I według Prawa niemal wszystko bywa krwią oczyszczane i bez wylania krwi nie ma odpuszczenia.23 Potrzeba więc, aby mianowicie wizerunki rzeczy niebieskich tymi ofiarami były oczyszczane, same zaś niebieskie lepszymi, niźli te.OFIARA CHRYSTUSA JEST WIEKUISTA.24 Jezus bowiem nie wszedł do świątyni ręką uczynionej, która była wizerunkiem prawdziwej, ale do samego nieba, żeby teraz ukazywać się przed obliczem Boga za nami.25 I nie żeby często ofiarować samego siebie, jak najwyższy kapłan co roku wchodził do świątyni z krwią cudzą;26 inaczej byłby musiał często cierpieć od początku świata, lecz teraz na końcu wieków ukazał się raz dla zgładzenia grzechu przez ofiarę samego siebie.27 I jak postanowiono ludziom umrzeć raz, a potem sąd;28 tak i Chrystus raz jest ofiarowany, aby zgładził grzechy wielu: drugi raz ukaże się bez grzechu dla zbawienia tych, co go oczekują.
10NIEDOSTATECZNOŚĆ OFIAR ST. TESTAMENTU.1 Zakon bowiem będąc cieniem przyszłych dóbr, a nie samym obrazem rzeczy, nie może nigdy uczynić doskonałymi tych, co przystępują z tymi samymi ofiarami, które co roku ustawicznie składają;2 inaczej zaprzestanoby je ofiarowywać, dlatego że ofiarujący, raz oczyszczeni nie mieliby żadnego grzechu na sumieniu.3 Ale w nich wznawia się co roku przypominanie grzechów.4 Niemożliwa to bowiem rzecz, żeby grzechy miały być zgładzone krwią wołów i kozłów.5 Dlatego wstępując w świat, mówi: “Nie chciałeś ofiary i daniny, ale przygotowałeś mi ciało;6 całopalenia za grzech nie podobały się tobie.7 Wtedy rzekłem: Oto idę, (na początku księgi napisano o mnie), abym pełnił, Boże, wolę twoją.”8 Mówiąc wyżej: “Ofiar i danin i całopalenia za grzech nie chciałeś, ani ci się podobały,” które według Zakonu bywają ofiarowane,9 “wtedy rzekłem: Oto idę, abym pełnił, Boże, wolę twoją” – znosi pierwsze, aby ustanowić drugie.10 Przez tę wolę jesteśmy uświęceni przez ofiarę ciała Jezusa Chrystusa raz.SKUTECZNOŚĆ OFIARY CHRYSTUSA.11 I każdy wprawdzie kapłan staje, codziennie sprawując swój urząd i często składając te same ofiary, które nigdy grzechów zgładzić nie mogą;12 ten zaś jedną złożywszy ofiarę za grzechy, na wieki “siedzi po prawicy bożej,”13 tego już tylko czekając, “aż jego nieprzyjaciele będą położeni jako podnóżek nóg jego.”14 Jedną bowiem ofiarą doskonałymi uczynił na wieki uświęconych.15 Świadczy nam zaś i Duch Święty. Gdy bowiem powiedział:16 “A to zaś jest przymierze, które zawrę z nimi po owych dniach, mówi Pan, dam prawa moje w ich serca i napiszę je w ich umysłach”17 i nie będę już więcej pamiętał ich grzechów i nieprawości.18 Gdzie zaś jest ich odpuszczenie, już nie ma ofiary za grzech. ZACHĘTA DO WIERNOŚCI I JEDNOŚCI.19 Tak więc mając ufność, bracia, że wejdziemy do świątyni we krwi Chrystusa,20 dokąd otworzył nam drogę nową i żywą poprzez zasłonę, to jest przez ciało swoje21 i kapłana wielkiego nad domem bożym;22 przystąpmy ze szczerym sercem w pełności wiary, oczyściwszy serca od złego, które plami sumienie i obmyci na ciele czystą wodą.23 Trzymajmy się niezachwianie przy wyznaniu nadziei naszej (bo wierny jest, który obiecał)24 i przypatrujmy się sobie wzajemnie, by się pobudzać do miłości i dobrych uczynków,25 nie opuszczamy wspólnych zebrań naszych, jak mają zwyczaj niektórzy, ale pocieszajmy się i to tym bardziej, im bardziej widzicie zbliżający się dzień.KARA NA ODSTĘPCÓW.26 Dla nas bowiem rozmyślnie grzeszących, po otrzymaniu znajomości prawdy, już nie pozostanie ofiara za grzech,27 lecz straszliwe jakieś oczekiwanie sądu “i żar ognia, który ma pożreć przeciwników.”28 Kto by przekroczył Prawo Mojżeszowe, bez wszelkiego miłosierdzia “śmierć ponosi za świadectwem dwóch albo trzech.”29 Na ileż sroższe kary, mniemacie, zasłuży ten, który by Syna Bożego podeptał i “krew przymierza,” przez którą został uświęcony, za pospolitą poczytał i Ducha łaski zelżył?30 Wiemy bowiem, kto powiedział: “Mnie pomsta i ja oddam.” I znowu: “Pan będzie sądził lud swój.”31 Straszna to rzecz, wpaść w ręce Boga żywego.PIERWOTNA GORLIWOŚĆ.32 Wspominajcie zaś dni dawne, w których oświeceni przetrwaliście wielką potyczkę utrapień:33 już to gdy mianowicie na zniewagi i uciski jawnie byliście wystawieni, już to gdy staliście się towarzyszami tych, co podobnie postępowali.34 Gdyż i z więźniami cierpieliście wspólnie i grabież mienia waszego przyjęliście z weselem, wiedząc, że sami macie majętność lepszą i trwałą.35 Nie traćcież zatem ufności waszej, która ma wielką zapłatę.36 Cierpliwość bowiem jest wam potrzebna, abyście czyniąc wolę bożą dostąpili obietnicy.37 “Jeszcze bowiem mała chwila, a przyjdzie ten, co ma przyjść i nie omieszka.38 Lecz sprawiedliwy. mój z wiary żyje; a jeśli się cofnie, nie będzie się podobał duszy mojej.”39 My zaś nie jesteśmy synami odstępstwa na zatracenie, ale wiary na zbawienie duszy.
11WIARA ŚWIĘTYCH PRZED POTOPEM.

RU Brytjka King J. 11WIARA ŚWIĘTYCH PRZED POTOPEM.1 cf. Tłum. Толк. Wiara zaś jest podstawą tych rzeczy, których się spodziewamy, przeświadczeniem o rzeczach niewidzialnych.Вера же есть осуществление ожидаемого и уверенность в невидимом. є4сть же вёра ўповaемыхъ и3звэщeніе, вещeй њбличeніе неви1димыхъ. 11,1Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVεστιν estin
_{V-PAI-3S G5719}εἰμίeimito beisδε de
_CONJδέdethenNowπιστις pistis
_N-NSFπίστιςpistisfaith/trustfaithελπιζομενων elpizomenōn
_{V-PPP-GPN G5746}ἐλπίζωelpizōto hope/expectof things hoped forυποστασις upostasis
_N-NSFὑπόστασιςhupostasisconfidence/essencethe substanceπραγματων pragmatōn
_N-GPNπρᾶγμαpragmathingof thingsελεγχος elenchos
_N-NSMἔλεγχος, ἐλεγμόςelenchos elegmosrebuke, the evidenceου ou
_PRT-Nοὐounonotβλεπομενων blepomenōn
_{V-PPP-GPN G5746}βλέπωblepōto seeseen  2 cf. Tłum. Толк. W niej bowiem starzy otrzymali świadectwo.В ней свидетельствованы древние. Въ сeй бо свидётельствовани бhша дрeвніи. 11,2Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVεν en
_PREPἐνenin/on/amongbyταυτη tautē
_D-DSFοὗτοςhoutosthis/he/she/ititγαρ gar
_CONJγάρgarforForεμαρτυρηθησαν emarturēthēsan
_{V-API-3P G5681}μαρτυρέωmartureōto testifyobtained a good reportοι oi
_T-NPMὁhothe/this/who.πρεσβυτεροι presbuteroi
_A-NPM-Cπρεσβύτεροςpresbuteroselderthe elders  3 cf. Tłum. Толк. Wiarą poznajemy, że światy zostały utworzone słowem Boga, tak iż z niewidzialnych stały się widzialnymi.Верою познаём, что веки устроены словом Божиим, так что из невидимого произошло видимое. Вёрою разумэвaемъ соверши1тисz вэкHмъ гlг0ломъ б9іимъ, во є4же t неzвлsемыхъ ви6димымъ бhти. 11,3Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVπιστει pistei
_N-DSFπίστιςpistisfaith/trustThrough faithνοουμεν nooumen
_{V-PAI-1P G5719}νοέωnoeōto understandwe understandκατηρτισθαι katērtisthai
_{V-RPN G5771}καταρτίζωkatartizōto completethatτους tous
_T-APMὁhothe/this/whothe worldsαιωνας aiōnas
_N-APMαἰώνaiōnan agethe worldsρηματι rēmati
_N-DSNῥῆμαrēmawordby the wordθεου theou
_N-GSMθεόςtheosGodof Godεις eis
_PREPεἰςeistoward, so thatτο to
_T-ASNὁhothe/this/who.μη mē
_PRT-Nμήmēnotnotεκ ek
_PREPἐκekof/fromofφαινομενων fainomenōn
_{V-PEP-GPN G5730}φαίνωfainōto shine/appearthings which do appearτο to
_T-ASNὁhothe/this/who βλεπομενον blepomenon
_{V-PPP-ASN G5746}βλέπωblepōto seethings which are seenγεγονεναι gegonenai
_{V-2RAN G5755}γίνομαιginomaito bewere  4 cf. Tłum. Толк. Wiarą Abel złożył Bogu obfitszą ofiarę niż Kain, dla której otrzymał świadectwo, że był sprawiedliwy – gdy Bóg przyświadczył darom jego – i przez nią przemawia nawet po śmierci.Верою Авель принес Богу жертву лучшую, нежели Каин; ею получил свидетельство, что он праведен, как засвидетельствовал Бог о дарах его; ею он и по смерти говорит еще. Вёрою мн0жайшую жeртву ѓвель пaче кaіна принесE бGу, є4юже свидётельствованъ бhсть бhти првdникъ, свидётельствующу њ дaрэхъ є3гw2 бGу: и3 т0ю ўмeрый є3щE глаг0летъ. 11,4Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVπιστει pistei
_N-DSFπίστιςpistisfaith/trustBy faithπλειονα pleiona
_A-ASF-Cπλείων, πλεῖονpleiōn pleiongreatermore excellentθυσιαν thusian
_N-ASFθυσίαthusiasacrificeaαβελ abel
_N-PRIἌβελabelAbelAbelπαρα para
_PREPπαράparafrom/with/besidethanκαιν kain
_N-PRIΚάϊνkainCainCainπροσηνεγκεν prosēnenken
_{V-AAI-3S G5656}προσφέρωprosferōto bring toofferedτω tō
_T-DSMὁhothe/this/whounto Godθεω theō
_N-DSMθεόςtheosGodunto Godδι di
_PREPδιάdiathrough/because of, byης ēs
_R-GSFὅς, ἥhhos ēwhichwhichεμαρτυρηθη emarturēthē
_{V-API-3S G5681}μαρτυρέωmartureōto testifyhe obtained witnessειναι einai
_{V-PAN G5721}εἰμίeimito bethat he wasδικαιος dikaios
_A-NSMδίκαιοςdikaiosjustrighteousμαρτυρουντος marturountos
_{V-PAP-GSM G5723}μαρτυρέωmartureōto testifytestifyingεπι epi
_PREPἐπίepiupon/to/againstofτοις tois
_T-DPNὁhothe/this/who, Godδωροις dōrois
_N-DPNδῶρονdōrongiftgiftsαυτου autou
_P-GSMαὐτόςautoshe/she/it/selfhisτου tou
_T-GSMὁhothe/this/whogiftsθεου theou
_N-GSMθεόςtheosGod, Godκαι kai
_CONJκαίkaiand: andδι di
_PREPδιάdiathrough/because ofbyαυτης autēs
_P-GSFαὐτόςautoshe/she/it/selfitαποθανων apothanōn
_{V-2AAP-NSM G5631}ἀποθνήσκωapothnēskōto diehe being deadετι eti
_ADVἔτιetistillyetλαλει lalei
_{V-PAI-3S G5719}λαλέωlaleōto speakspeaketh  5 cf. Tłum. Толк. Wiarą Henoch był przeniesiony, aby nie oglądał śmierci “i nie znaleziono go, bo przeniósł go Bóg”; przed przeniesieniem bowiem miał świadectwo, że “się Bogu podobał.”Верою Енох переселен был так, что не видел смерти; и не стало его, потому что Бог переселил его. Ибо прежде переселения своего получил он свидетельство, что угодил Богу. Вёрою є3нHхъ преложeнъ бhсть не ви1дэти смeрти: и3 не њбрэтaшесz, занE преложи2 є3го2 бGъ: прeжде бо преложeніz є3гw2 свидётельствованъ бhсть, ћкw ўгоди2 бGу. 11,5Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVπιστει pistei
_N-DSFπίστιςpistisfaith/trustBy faithενωχ enōch
_N-PRIἘνώχenōchEnochEnochμετετεθη metetethē
_{V-API-3S G5681}μετατίθημιmetatithēmito transportwas translatedτου tou
_T-GSNὁhothe/this/whoGodμη mē
_PRT-Nμήmēnotthatιδειν idein
_{V-2AAN G5629}ὁράωhoraōto seehe shouldθανατον thanaton
_N-ASMθάνατοςthanatosdeathdeathκαι kai
_CONJκαίkaiand; andουχ ouch
_PRT-Nοὐounonotηυρισκετο ēurisketo
_{V-IPI-3S G5712}εὑρίσκωheuriskōto find/meetwasδιοτι dioti
_CONJδιότιdiotibecause, becauseμετεθηκεν metethēken
_{V-AAI-3S G5656}μετατίθημιmetatithēmito transporthad translatedαυτον auton
_P-ASMαὐτόςautoshe/she/it/selfhimο o
_T-NSMὁhothe/this/whotranslationθεος theos
_N-NSMθεόςtheosGodGodπρο pro
_PREPπρόprobeforebeforeγαρ gar
_CONJγάρgarfor: forτης tēs
_T-GSFὁhothe/this/whoGodμεταθεσεως metatheseōs
_N-GSFμετάθεσιςmetathesisremoval/changetranslationμεμαρτυρηται memarturētai
_{V-RPI-3S G5769}μαρτυρέωmartureōto testifyhe had this testimonyευαρεστηκεναι euarestēkenai
_{V-RAN G5760}εὐαρεστέωeuaresteōto please, that he pleasedτω tō
_T-DSMὁhothe/this/who.θεω theō
_N-DSMθεόςtheosGodGod  6 cf. Tłum. Толк. Bez wiary zaś nie podobna jest podobać się Bogu. Albowiem przystępujący do Boga powinien wierzyć, że jest i że nagradza tych, co go szukają.А без веры угодить Богу невозможно; ибо надобно, чтобы приходящий к Богу веровал, что Он есть, и ищущим Его воздает. Без8 вёры же невозм0жно ўгоди1ти (бGу): вёровати же подобaетъ приходsщему къ бGу, ћкw є4сть, и3 взыскaющымъ є3го2 мздовоздaтель бывaетъ. 11,6Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVχωρις chōris
_ADVχωρίςchōriswithoutwithoutδε de
_CONJδέdethenButπιστεως pisteōs
_N-GSFπίστιςpistisfaith/trustfaithαδυνατον adunaton
_A-NSNἀδύνατοςadunatosunableimpossibleευαρεστησαι euarestēsai
_{V-AAN G5658}εὐαρεστέωeuaresteōto pleaseto pleaseπιστευσαι pisteusai
_{V-AAN G5658}πιστεύωpisteuōto trust (in)believeγαρ gar
_CONJγάρgarfor: forδει dei
_{V-PAI-3S G5719}δεῖdeibe necessarymustτον ton
_T-ASMὁhothe/this/whoto Godπροσερχομενον proserchomenon
_{V-PNP-ASM G5740}προσέρχομαιproserchomaito come near/agreehe that comethτω]     tō
_T-DSMὁhothe/this/who.θεω theō
_N-DSMθεόςtheosGodto Godοτι oti
_CONJὅτιhotithat/sincethatεστιν estin
_{V-PAI-3S G5719}εἰμίeimito behe isκαι kai
_CONJκαίkaiand, andτοις tois
_T-DPMὁhothe/this/who εκζητουσιν ekzētousin
_{V-PAP-DPM G5723}ἐκζητέωekzēteōto seek outof them that diligently seekαυτον auton
_P-ASMαὐτόςautoshe/she/it/selfhimμισθαποδοτης misthapodotēs
_N-NSMμισθαποδότηςmisthapodotēsrewardera rewarderγινεται ginetai
_{V-PNI-3S G5736}γίνομαιginomaito behe is  WIARA PATRIARCHÓW.7 cf. Tłum. Толк. Wiarą Noe, otrzymawszy zapowiedź tego, czego jeszcze widać nie było, bojąc się, zbudował arkę dla zachowania rodziny swojej; przez nią potępił świat i stał się dziedzicem sprawiedliwości, która jest przez wiarę.Верою Ной, получив откровение о том, что еще не было видимо, благоговея приготовил ковчег для спасения дома своего; ею осудил он (весь) мир, и сделался наследником праведности по вере. Вёрою tвётъ пріи1мъ нHе њ си1хъ, ћже не u5 ви1дэ, ўбоsвсz сотвори2 ковчeгъ во спасeніе д0му своегw2: є4юже њсуди2 (вeсь) мjръ, и3 прaвды, ћже по вёрэ, бhсть наслёдникъ. 11,7Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVπιστει pistei
_N-DSFπίστιςpistisfaith/trustBy faithχρηματισθεις chrēmatistheis
_{V-APP-NSM G5685}χρηματίζωchrēmatizōto announce, being warned of Godνωε nōe
_N-PRIΝῶεnōeNoahNoahπερι peri
_PREPπερίperiaboutofτων tōn
_T-GPNὁhothe/this/whoofμηδεπω mēdepō
_ADV-Nμηδέπωmēdepōnot yetnotβλεπομενων blepomenōn
_{V-PPP-GPN G5746}βλέπωblepōto seethingsευλαβηθεις eulabētheis
_{V-AOP-NSM G5679}εὐλαβέομαιeulabeomaito revere, moved with fearκατεσκευασεν kateskeuasen
_{V-AAI-3S G5656}κατασκευάζωkataskeuazōto prepare, preparedκιβωτον kibōton
_N-ASFκιβωτόςkibōtosarkan arkεις eis
_PREPεἰςeistowardtoσωτηριαν sōtērian
_N-ASFσωτηρίαsōtēriasalvationthe savingτου tou
_T-GSMὁhothe/this/whothe worldοικου oikou
_N-GSMοἶκοςoikoshouseofαυτου autou
_P-GSMαὐτόςautoshe/she/it/selfhisδι di
_PREPδιάdiathrough/because of; byης ēs
_R-GSFὅς, ἥhhos ēwhichthe whichκατεκρινεν katekrinen
_{V-AAI-3S G5656}κατακρίνωkatakrinōto condemnhe condemnedτον ton
_T-ASMὁhothe/this/who.κοσμον kosmon
_N-ASMκόσμοςkosmosworldthe worldκαι kai
_CONJκαίkaiand, andτης tēs
_T-GSFὁhothe/this/who κατα kata
_PREPκατάkataaccording towhich is byπιστιν pistin
_N-ASFπίστιςpistisfaith/trustfaithδικαιοσυνης dikaiosunēs
_N-GSFδικαιοσύνηdikaiosunērighteousnessof the righteousnessεγενετο egeneto
_{V-2ADI-3S G5633}γίνομαιginomaito bebecameκληρονομος klēronomos
_N-NSMκληρονόμοςklēronomosheirheir  8 cf. Tłum. Толк. Wiarą Abraham wezwany, posłusznie wyszedł do kraju, który miał otrzymać w dziedzictwo i wyszedł, nie wiedząc, dokąd idzie.Верою Авраам повиновался призванию идти в страну, которую имел получить в наследие, и пошел, не зная, куда идет. (За?_тк7з.) Вёрою зов0мъ ґвраaмъ послyша и3зhти на мёсто, є4же хотsше пріsти въ наслёдіе, и3 и3зhде не вёдый, кaмw грzдeтъ. 11,8Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVπιστει pistei
_N-DSFπίστιςpistisfaith/trustBy faithκαλουμενος kaloumenos
_{V-PPP-NSM G5746}καλέωkaleōto call, when he was calledαβρααμ abraam
_N-PRIἈβραάμabraamAbrahamAbrahamυπηκουσεν upēkousen
_{V-AAI-3S G5656}ὑπακούωhupakouōto obey, obeyedεξελθειν exelthein
_{V-2AAN G5629}ἐξέρχομαιexerchomaito go outto go outεις eis
_PREPεἰςeistowardintoτοπον topon
_N-ASMτόποςtoposplacea placeον on
_R-ASMὅς, ἥhhos ēwhichwhichημελλεν ēmellen
_{V-IAI-3S-ATT G5707}μέλλωmellōbe about tohe should afterλαμβανειν lambanein
_{V-PAN G5721}λαμβάνωlambanōto takereceiveεις eis
_PREPεἰςeistowardforκληρονομιαν klēronomian
_N-ASFκληρονομίαklēronomiainheritancean inheritanceκαι kai
_CONJκαίkaiand; andεξηλθεν exēlthen
_{V-2AAI-3S G5627}ἐξέρχομαιexerchomaito go outhe went outμη mē
_PRT-Nμήmēnot, notεπισταμενος epistamenos
_{V-PNP-NSM G5740}ἐπίσταμαιepistamaito know/understandknowingπου pou
_ADV-Iποῦpouwhere?whitherερχεται erchetai
_{V-PNI-3S G5736}ἔρχομαιerchomaito come/gohe went  9 cf. Tłum. Толк. Wiarą przebywał w ziemi obiecanej jak w cudzej, mieszkając w namiotach z Izaakiem i Jakubem, współdziedzicami tejże obietnicy;Верою обитал он на земле обетованной, как на чужой, и жил в шатрах с Исааком и Иаковом, сонаследниками того же обетования; (За?_тк7и.) Вёрою пріи1де ґвраaмъ на зeмлю њбэтовaніz, ћкоже на чyжду, въ кр0вы всели1сz со їсаaкомъ и3 їaкwвомъ снаслёдникома њбэтовaніz тогHжде: 11,9Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVπιστει pistei
_N-DSFπίστιςpistisfaith/trustBy faithπαρωκησεν parōkēsen
_{V-AAI-3S G5656}παροικέωparoikeōbe a strangerhe sojournedεις eis
_PREPεἰςeistowardinγην gēn
_N-ASFγῆgēearththe landτης tēs
_T-GSFὁhothe/this/whothe landεπαγγελιας epangelias
_N-GSFἐπαγγελίαepangeliapromiseof promiseως ōs
_ADVὡςhōswhich/how, asαλλοτριαν allotrian
_A-ASFἀλλότριοςallotriosanother’sa strange countryεν en
_PREPἐνenin/on/amonginσκηναις skēnais
_N-DPFσκηνήskēnētenttabernaclesκατοικησας katoikēsas
_{V-AAP-NSM G5660}κατοικέωkatoikeōto dwell, dwellingμετα meta
_PREPμετάmetawith/afterwithισαακ isaak
_N-PRIἸσαάκisaakIsaacIsaacκαι kai
_CONJκαίkaiandandιακωβ iakōb
_N-PRIἸακώβiakōbJacobJacobτων tōn
_T-GPMὁhothe/this/whoof promiseσυγκληρονομων sunklēronomōn
_A-GPMσυγκληρονόμοςsunklēronomosco-heir, the heirs with himτης tēs
_T-GSFὁhothe/this/whoof theεπαγγελιας epangelias
_N-GSFἐπαγγελίαepangeliapromiseof theτης tēs
_T-GSFὁhothe/this/who:αυτης autēs
_P-GSFαὐτόςautoshe/she/it/selfsame  10 cf. Tłum. Толк. oczekiwał bowiem miasta, mającego fundamenty, którego budowniczym i założycielem Bóg.ибо он ожидал города, имеющего основание, которого художник и строитель Бог. ждaше бо њснов†ніz и3мyщагw грaда, є3мyже худ0жникъ и3 содётель бGъ. 11,10Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVεξεδεχετο exedecheto
_{V-INI-3S G5711}ἐκδέχομαιekdechomaito wait forhe looked forγαρ gar
_CONJγάρgarforForτην tēn
_T-ASFὁhothe/this/whofoundationsτους tous
_T-APMὁhothe/this/whoGodθεμελιους themelious
_N-APMθεμέλιοςthemeliosfoundationfoundationsεχουσαν echousan
_{V-PAP-ASF G5723}ἔχωechōto have/bewhich hathπολιν polin
_N-ASFπόλιςpoliscitya cityης ēs
_R-GSFὅς, ἥhhos ēwhich, whoseτεχνιτης technitēs
_N-NSMτεχνίτηςtechnitēscraftsmanbuilderκαι kai
_CONJκαίkaiandandδημιουργος dēmiourgos
_N-NSMδημιουργόςdēmiourgosbuildermakerο o
_T-NSMὁhothe/this/who.θεος theos
_N-NSMθεόςtheosGodGod  11 cf. Tłum. Толк. Wiarą i sama Sara niepłodna otrzymała moc na poczęcie syna, nawet pomimo podeszłego wieku, bo uwierzyła, że wierny jest ten, co obiecał.Верою и сама Сарра (будучи неплодна) получила силу к принятию семени, и не по времени возраста родила, ибо знала, что верен Обещавший. Вёрою и3 самA сaрра непл0ды си1лу во ўдержaніе сёмене пріsтъ и3 пaче врeмене в0зраста роди2, понeже вёрна непщевA њбэтовaвшаго. 11,11Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVπιστει pistei
_N-DSFπίστιςpistisfaith/trustThrough faithκαι kai
_CONJκαίkaiandalsoαυτη autē
_P-NSFαὐτόςautoshe/she/it/selfherselfσαρρα sarra
_N-NSFΣάρραsarraSarahSaraδυναμιν dunamin
_N-ASFδύναμιςdunamispowerstrengthεις eis
_PREPεἰςeistowardtoκαταβολην katabolēn
_N-ASFκαταβολήkatabolēbeginningconceiveσπερματος spermatos
_N-GSNσπέρμαspermaseedseedελαβεν elaben
_{V-2AAI-3S G5627}λαμβάνωlambanōto takereceivedκαι kai
_CONJκαίkaiand, andπαρα para
_PREPπαράparafrom/with/besidewhen she was pastκαιρον kairon
_N-ASMκαιρόςkairostime/right time ηλικιας ēlikias
_N-GSFἡλικίαhēlikiaage/heightageεπει epei
_CONJἐπείepeisince, becauseπιστον piston
_A-ASMπιστόςpistosfaithfulfaithfulηγησατο ēgēsato
_{V-ADI-3S G5662}ἡγέομαιhēgeomaito governshe judgedτον ton
_T-ASMὁhothe/this/who.επαγγειλαμενον epangeilamenon
_{V-ADP-ASM G5666}ἐπαγγέλλωepangellōto professhim  12 cf. Tłum. Толк. Dlatego też z jednego (i to obumarłego) narodzili się “w liczbie jak gwiazdy niebieskie i jak piasek niezliczony, który jest na brzegu morskim.”И потому от одного, и притом омертвелого, родилось так много, как много звезд на небе и как бесчислен песок на берегу морском. Тёмже и3 t є3ди1нагw роди1шасz, да є3щE ўмерщвлeннагw, ћкоже ѕвёзды небє1сныz мн0жествомъ и3 ћкw пес0къ вскрaй м0рz безчи1сленный. 11,12Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVδιο dio
_CONJδιόdiothereforeThereforeκαι kai
_CONJκαίkaiandevenαφ af
_PREPἀπόapofromofενος enos
_A-GSMεἷςheisoneoneεγεννηθησαν egennēthēsan
_{V-API-3P G5681}γεννάωgennaōto begetsprang thereκαι kai
_CONJκαίkaiand, andταυτα tauta
_D-NPNοὗτοςhoutosthis/he/she/it[this/he/she/it]νενεκρωμενου nenekrōmenou
_{V-RPP-GSM G5772}νεκρόωnekroōto put to deathas good as deadκαθως kathōs
_ADVκαθώςkathōsas/just as, asτα ta
_T-NPNὁhothe/this/whothe starsαστρα astra
_N-NPNἄστρονastronstarthe starsτου tou
_T-GSMὁhothe/this/whoof the skyουρανου ouranou
_N-GSMοὐρανόςouranosheavenof the skyτω tō
_T-DSNὁhothe/this/whoin multitudeπληθει plēthei
_N-DSNπλῆθοςplēthosmultitudein multitudeκαι kai
_CONJκαίkaiand, andως ōs
_ADVὡςhōswhich/how[which/how]η ē
_T-NSFὁhothe/this/whowhich isαμμος ammos
_N-NSFἄμμοςammossandthe sandη ē
_T-NSFὁhothe/this/whotheπαρα para
_PREPπαράparafrom/with/besidebyτο to
_T-ASNὁhothe/this/whoseaχειλος cheilos
_N-ASNχεῖλοςcheilosliptheτης tēs
_T-GSFὁhothe/this/who.θαλασσης thalassēs
_N-GSFθάλασσαthalassaseaseaη ē
_T-NSFὁhothe/this/who[the/this/who]αναριθμητος anarithmētos
_A-NSFἀναρίθμητοςanarithmētoscountlessinnumerable  13 cf. Tłum. Толк. W wierze pomarli ci wszyscy, nie doczekawszy się obietnic, ale z daleka na nie patrząc i pozdrawiając je i wyznając, że są “gośćmi i przychodniami na ziemi.”Все сии умерли в вере, не получив обетований, а только издали видели оные, и радовались, и говорили о себе, что они странники и пришельцы на земле; По вёрэ ўмр0ша сjи вси2, не пріeмше њбэтовaній, но и3здалeча ви1дэвше |, и3 цэловaвше, и3 и3сповёдавше, ћкw стрaнніи и3 пришeльцы сyть на земли2: 11,13Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVκατα kata
_PREPκατάkataaccording toinπιστιν pistin
_N-ASFπίστιςpistisfaith/trustfaithαπεθανον apethanon
_{V-2AAI-3P G5627}ἀποθνήσκωapothnēskōto diediedουτοι outoi
_D-NPMοὗτοςhoutosthis/he/she/itTheseπαντες pantes
_A-NPMπᾶςpasallallμη mē
_PRT-Nμήmēnot, notκομισαμενοι komisamenoi
_{V-AMP-NPM G5671}κομίζωkomizōto bring/be repaid[to bring/be repaid]τας tas
_T-APFὁhothe/this/whothe promisesεπαγγελιας epangelias
_N-APFἐπαγγελίαepangeliapromisethe promisesαλλα alla
_CONJἀλλάallabut, butπορρωθεν porrōthen
_ADVπόρρωθενporrōthenafar offafar offαυτας autas
_P-APFαὐτόςautoshe/she/it/selfthemιδοντες idontes
_{V-2AAP-NPM G5631}ὁράωhoraōto seehaving seenκαι kai
_CONJκαίkaiand, andασπασαμενοι aspasamenoi
_{V-ADP-NPM G5666}ἀσπάζομαιaspazomaito pay respects toembracedκαι kai
_CONJκαίkaiand, andομολογησαντες omologēsantes
_{V-AAP-NPM G5660}ὁμολογέωhomologeōto confess/professconfessedοτι oti
_CONJὅτιhotithat/sincethatξενοι xenoi
_A-NPMξένοςxenosforeignstrangersκαι kai
_CONJκαίkaiand, andπαρεπιδημοι parepidēmoi
_A-NPMπαρεπίδημοςparepidēmosstrangerpilgrimsεισιν eisin
_{V-PAI-3P G5719}εἰμίeimito be[to be]επι epi
_PREPἐπίepiupon/to/againstonτης tēs
_T-GSFὁhothe/this/whothe earthγης gēs
_N-GSFγῆgēearththe earth  14 cf. Tłum. Толк. Ci bowiem co to mówią, okazują, że ojczyzny szukają.ибо те, которые так говорят, показывают, что они ищут отечества. и4бо такwвaz глаг0лющіи kвлsютсz, ћкw nтeчествіz взыскyютъ. 11,14Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVοι oi
_T-NPMὁhothe/this/who.γαρ gar
_CONJγάρgarforForτοιαυτα toiauta
_D-APNτοιοῦτοςtoioutossuch as thissuch thingsλεγοντες legontes
_{V-PAP-NPM G5723}λέγωlegōto speakthey that sayεμφανιζουσιν emfanizousin
_{V-PAI-3P G5719}ἐμφανίζωemfanizōto showdeclare plainlyοτι oti
_CONJὅτιhotithat/sincethatπατριδα patrida
_N-ASFπατρίςpatrisfatherlanda countryεπιζητουσιν epizētousin
_{V-PAI-3P G5719}ἐπιζητέωepizēteōto seek afterthey seek  15 cf. Tłum. Толк. Gdyby zaś tę wspominali, z której wyszli, mieliby przecie czas do niej powrócić.И если бы они в мыслях имели то отечество, из которого вышли, то имели бы время возвратиться; И# ѓще бы ќбw џно п0мнили, и3з8 негHже и3зыд0ша, и3мёли бы врeмz возврати1тисz: 11,15Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVκαι kai
_CONJκαίkaiandAndει ei
_CONDεἰeiif, ifμεν men
_PRTμένmenon the other handtrulyεκεινης ekeinēs
_D-GSFἐκεῖνοςekeinosthatof thatεμνημονευον emnēmoneuon
_{V-IAI-3P G5707}μνημονεύωmnēmoneuōto rememberthey had been mindfulαφ af
_PREPἀπόapofromfromης ēs
_R-GSFὅς, ἥhhos ēwhichwhenceεξεβησαν exebēsan
_{V-2AAI-3P G5627}ἔκβασιςekbasisway out[way out]ειχον eichon
_{V-IAI-3P G5707}ἔχωechōto have/be, they might have hadαν an
_PRTἄνanif καιρον kairon
_N-ASMκαιρόςkairostime/right timeopportunityανακαμψαι anakampsai
_{V-AAN G5658}ἀνακάμπτωanakamptōto returnto have returned  16 cf. Tłum. Толк. Lecz teraz lepszej pragną, to jest niebieskiej. Przeto nie wstydzi się Bóg nazywać się ich Bogiem, bo przygotował im miasto.но они стремились к лучшему, то есть к небесному; посему и Бог не стыдится их, называя Себя их Богом: ибо Он приготовил им город. нн7э же лyчшагw желaютъ, си1рэчь нбcнагw: тёмже не стыди1тсz си1ми бGъ, бGъ нарицaтисz и4хъ: ўгот0ва бо и5мъ грaдъ. 11,16Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVνυν nun
_ADVνῦνnunnow[now]δε de
_CONJδέdethenButκρειττονος kreittonos
_A-GSF-Cκρείττωνkreittōnstrongera betterορεγονται oregontai
_{V-PMI-3P G5731}ὀρέγωoregōto aspirethey desireτουτ tout
_D-NSNοὗτοςhoutosthis/he/she/it[this/he/she/it]εστιν estin
_{V-PAI-3S G5719}εἰμίeimito beisεπουρανιου epouraniou
_A-GSFἐπουράνιοςepouraniosheavenly, an heavenlyδιο dio
_CONJδιόdiotherefore: whereforeουκ ouk
_PRT-Nοὐounonotεπαισχυνεται epaischunetai
_{V-PNI-3S G5736}ἐπαισχύνομαιepaischunomaibe ashamed ofisαυτους autous
_P-APMαὐτόςautoshe/she/it/self ο o
_T-NSMὁhothe/this/whoGodθεος theos
_N-NSMθεόςtheosGodGodθεος theos
_N-NSMθεόςtheosGodGodεπικαλεισθαι epikaleisthai
_{V-PPN G5745}ἐπικαλέωepikaleōto call (on)/nameto be calledαυτων autōn
_P-GPMαὐτόςautoshe/she/it/selftheirητοιμασεν ētoimasen
_{V-AAI-3S G5656}ἑτοιμάζωhetoimazōto make readyhe hath preparedγαρ gar
_CONJγάρgarfor: forαυτοις autois
_P-DPMαὐτόςautoshe/she/it/selffor themπολιν polin
_N-ASFπόλιςpoliscitya city  17 cf. Tłum. Толк. Wiarą “Abraham ofiarował Izaaka, gdy był doświadczony,” a ofiarował “jednorodzonego” ten, co otrzymał obietnice i jemuВерою Авраам, будучи искушаем, принес в жертву Исаака и, имея обетование, принес единородного, (За?_тк7f.) Вёрою приведE ґвраaмъ їсаaка и3скушaемь, и3 є3динор0днаго приношaше, њбэтов†ніz пріeмый, 11,17Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVπιστει pistei
_N-DSFπίστιςpistisfaith/trustBy faithπροσενηνοχεν prosenēnochen
_{V-2RAI-3S-ATT G5754}προσφέρωprosferōto bring to, offered upαβρααμ abraam
_N-PRIἈβραάμabraamAbrahamAbrahamτον ton
_T-ASMὁhothe/this/whothe promisesισαακ isaak
_N-PRIἸσαάκisaakIsaacIsaacπειραζομενος peirazomenos
_{V-PPP-NSM G5746}πειράζωpeirazōto test/tempt, when he was triedκαι kai
_CONJκαίkaiand: andτον ton
_T-ASMὁhothe/this/who,μονογενη monogenē
_A-ASMμονογενήςmonogenēsuniquehis only begottenπροσεφερεν proseferen
_{V-IAI-3S G5707}προσφέρωprosferōto bring tooffered upο o
_T-NSMὁhothe/this/who τας tas
_T-APFὁhothe/this/who επαγγελιας epangelias
_N-APFἐπαγγελίαepangeliapromisethe promisesαναδεξαμενος anadexamenos
_{V-ADP-NSM G5666}ἀναδέχομαιanadechomaito receivehe that had received  18 cf. Tłum. Толк. powiedziano: “W Izaaku dane ci będzie potomstwo”;о котором было сказано: в Исааке наречется тебе семя. къ немyже гlано бhсть: ћкw њ їсаaцэ наречeтсz тебЁ сёмz: 11,18Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVπρος pros
_PREPπρόςprosto/withOfον on
_R-ASMὅς, ἥhhos ēwhichwhomελαληθη elalēthē
_{V-API-3S G5681}λαλέωlaleōto speakit was saidοτι oti
_CONJὅτιhotithat/since, Thatεν en
_PREPἐνenin/on/amonginισαακ isaak
_N-PRIἸσαάκisaakIsaacIsaacκληθησεται klēthēsetai
_{V-FPI-3S G5701}καλέωkaleōto callshallσοι soi
_P-2DSσύsuyouthyσπερμα sperma
_N-NSNσπέρμαspermaseedseed  19 cf. Tłum. Толк. a sądził, że Bóg może i z martwych wzbudzić; dlatego też otrzymał go na powrót na podobieństwo.Ибо он думал, что Бог силен и из мертвых воскресить, почему и получил его в предзнаменование. помhсливъ, ћкw и3 и3з8 мeртвыхъ воскRси1ти си1ленъ (є4сть) бGъ, тёмже того2 и3 въ при1тчэ пріsтъ. 11,19Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVλογισαμενος logisamenos
_{V-ADP-NSM G5666}λογίζομαιlogizomaito countAccountingοτι oti
_CONJὅτιhotithat/sincethatκαι kai
_CONJκαίkaiand, evenεκ ek
_PREPἐκekof/fromfromνεκρων nekrōn
_A-GPMνεκρόςnekrosdeadthe deadεγειρειν egeirein
_{V-PAN G5721}ἐγείρωegeirōto ariseto raiseδυνατος dunatos
_A-NSMδυνατόςdunatosableableο o
_T-NSMὁhothe/this/whoGodθεος theos
_N-NSMθεόςtheosGodGodοθεν othen
_ADVὅθενhothenwhence; from whenceαυτον auton
_P-ASMαὐτόςautoshe/she/it/selfhimκαι kai
_CONJκαίkaiandalsoεν en
_PREPἐνenin/on/amonginπαραβολη parabolē
_N-DSFπαραβολήparabolēparablea figureεκομισατο ekomisato
_{V-AMI-3S G5668}κομίζωkomizōto bring/be repaidhe received  20 cf. Tłum. Толк. Wiarą i na przyszłe czasy błogosławił Izaak Jakuba i Ezawa.Верою в будущее Исаак благословил Иакова и Исава. Вёрою њ грzдyщихъ благослови2 їсаaкъ їaкwва и3 и3сavа. 11,20Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVπιστει pistei
_N-DSFπίστιςpistisfaith/trustBy faithκαι kai
_CONJκαίkaiandandπερι peri
_PREPπερίperiaboutconcerningμελλοντων mellontōn
_{V-PAP-GPN G5723}μέλλωmellōbe about tothings to comeευλογησεν eulogēsen
_{V-AAI-3S G5656}εὐλογέωeulogeōto praise/blessblessedισαακ isaak
_N-PRIἸσαάκisaakIsaacIsaacτον ton
_T-ASMὁhothe/this/who.ιακωβ iakōb
_N-PRIἸακώβiakōbJacobJacobκαι kai
_CONJκαίkaiand[and]τον ton
_T-ASMὁhothe/this/who ησαυ ēsau
_N-PRIἨσαῦēsauEsauEsau  21 cf. Tłum. Толк. Wiarą Jakub, umierając, błogosławił każdego z synów Józefowych i “pokłonił się wierzchowi laski jego.”Верою Иаков, умирая, благословил каждого сына Иосифова и поклонился на верх жезла своего. Вёрою їaкwвъ ўмирaz коег0ждо сhна їHсифова благослови2 и3 поклони1сz на вeрхъ жезлA є3гw2. 11,21Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVπιστει pistei
_N-DSFπίστιςpistisfaith/trustBy faithιακωβ iakōb
_N-PRIἸακώβiakōbJacobJacobαποθνησκων apothnēskōn
_{V-PAP-NSM G5723}ἀποθνήσκωapothnēskōto die, when he was a dyingεκαστον ekaston
_A-ASMἕκαστοςhekastoseachbothτων tōn
_T-GPMὁhothe/this/whothe sonsυιων uiōn
_N-GPMυἱόςhuiossonthe sonsιωσηφ iōsēf
_N-PRIἸωσήφiōsēfJosephof Josephευλογησεν eulogēsen
_{V-AAI-3S G5656}εὐλογέωeulogeōto praise/bless, blessedκαι kai
_CONJκαίkaiand; andπροσεκυνησεν prosekunēsen
_{V-AAI-3S G5656}προσκυνέωproskuneōto worshipworshippedεπι epi
_PREPἐπίepiupon/to/against, uponτο to
_T-ASNὁhothe/this/whothe topακρον akron
_N-ASNἄκρονakronendthe topτης tēs
_T-GSFὁhothe/this/whoofραβδου rabdou
_N-GSFῥάβδοςrabdosrodofαυτου autou
_P-GSMαὐτόςautoshe/she/it/selfhis  22 cf. Tłum. Толк. Wiarą Józef, umierając, wspomniał o wyjściu synów Izraelskich i dał polecenie co do kości swoich.Верою Иосиф, при кончине, напоминал об исходе сынов Израилевых и завещал о костях своих. Вёрою їHсифъ ўмирaz њ и3схождeніи сынHвъ ї}левыхъ пaмzтствова и3 њ костeхъ свои1хъ заповёда. 11,22Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVπιστει pistei
_N-DSFπίστιςpistisfaith/trustBy faithιωσηφ iōsēf
_N-PRIἸωσήφiōsēfJosephJosephτελευτων teleutōn
_{V-PAP-NSM G5723}τελευτάωteleutaōto die, when he diedπερι peri
_PREPπερίperiaboutofτης tēs
_T-GSFὁhothe/this/whothe departingεξοδου exodou
_N-GSFἔξοδοςexodosdeparturethe departingτων tōn
_T-GPMὁhothe/this/whoof the childrenυιων uiōn
_N-GPMυἱόςhuiossonof the childrenισραηλ israēl
_N-PRIἸσραήλisraēlIsraelof Israelεμνημονευσεν emnēmoneusen
_{V-AAI-3S G5656}μνημονεύωmnēmoneuōto remember, made mentionκαι kai
_CONJκαίkaiand; andπερι peri
_PREPπερίperiaboutconcerningτων tōn
_T-GPNὁhothe/this/whobonesοστεων osteōn
_N-GPNὀστέονosteonbonebonesαυτου autou
_P-GSMαὐτόςautoshe/she/it/selfhisενετειλατο eneteilato
_{V-ADI-3S G5662}ἐντέλλωentellōto ordergave commandment  WIARA MOIŻESZA.23 cf. Tłum. Толк. Wiarą ukrywali Mojżesza po narodzeniu przez trzy miesiące rodzice jego, dlatego, że widzieli piękne dzieciątko i nie bali się rozkazu królewskiego.Верою Моисей по рождении три месяца скрываем был родителями своими, ибо видели они, что дитя прекрасно, и не устрашились царского повеления. Вёрою мwmсeй роди1всz сокровeнъ бhсть три2 мцcы t nтє1цъ свои1хъ, занE ви1дэша красно2 nтрочA и3 не ўбоsшасz повелёніz царeва. 11,23Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVπιστει pistei
_N-DSFπίστιςpistisfaith/trustBy faithμωυσης mōusēs
_N-NSMΜωϋσῆς, Μωσῆςmōusēs mōsēsMosesMosesγεννηθεις gennētheis
_{V-APP-NSM G5685}γεννάωgennaōto beget, when he was bornεκρυβη ekrubē
_{V-2API-3S G5648}κρύπτωkruptōto hide, was hidτριμηνον trimēnon
_A-ASNτρίμηνοςtrimēnosthree monthsthree monthsυπο upo
_PREPὑπόhupoby/underofτων tōn
_T-GPMὁhothe/this/whoparentsπατερων paterōn
_N-GPMπατήρpatērfatherparentsαυτου autou
_P-GSMαὐτόςautoshe/she/it/selfhisδιοτι dioti
_CONJδιότιdiotibecause, becauseειδον eidon
_{V-2AAI-3P G5627}ὁράωhoraōto seethey sawαστειον asteion
_A-ASNἀστεῖοςasteiosbeautifulproperτο to
_T-ASNὁhothe/this/whoaπαιδιον paidion
_N-ASNπαιδίονpaidionchildaκαι kai
_CONJκαίkaiand; andουκ ouk
_PRT-Nοὐounonotεφοβηθησαν efobēthēsan
_{V-AOI-3P G5675}φοβέωfobeōto fearthey wereτο to
_T-ASNὁhothe/this/whoofδιαταγμα diatagma
_N-ASNδιάταγμαdiatagmaedictofτου tou
_T-GSMὁhothe/this/whothe king'sβασιλεως basileōs
_N-GSMβασιλεύςbasileuskingthe king's  24 cf. Tłum. Толк. Wiarą Mojżesz, gdy dorósł, zaprzeczył, że jest synem córki Faraona,Верою Моисей, придя в возраст, отказался называться сыном дочери фараоновой, (За?.) Вёрою мwmсeй, вели1къ бhвъ, tвeржесz нарицaтисz сhнъ дщeре фараHновы: 11,24Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVπιστει pistei
_N-DSFπίστιςpistisfaith/trustBy faithμωυσης mōusēs
_N-NSMΜωϋσῆς, Μωσῆςmōusēs mōsēsMosesMosesμεγας megas
_A-NSMμέγαςmegasgreatto yearsγενομενος genomenos
_{V-2ADP-NSM G5637}γίνομαιginomaito be, when he was comeηρνησατο ērnēsato
_{V-ADI-3S G5662}ἀρνέομαιarneomaito deny, refusedλεγεσθαι legesthai
_{V-PPN G5745}λέγωlegōto speakto be calledυιος uios
_N-NSMυἱόςhuiossonthe sonθυγατρος thugatros
_N-GSFθυγάτηρthugatērdaughterofφαραω faraō
_N-PRIΦαραώfaraōPharaohPharaoh's  25 cf. Tłum. Толк. raczej wybierając cierpieć ucisk z ludem bożym, niźli mieć doczesną rozkosz grzechu,и лучше захотел страдать с народом Божиим, нежели иметь временное греховное наслаждение, пaче (же) и3зв0ли страдaти съ людьми2 б9іими, нeжели и3мёти врeменную грэхA слaдость, 11,25Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVμαλλον mallon
_ADVμᾶλλονmallonmoreratherελομενος elomenos
_{V-2AMP-NSM G5642}αἱρέωhaireōto chooseChoosingσυγκακουχεισθαι sunkakoucheisthai
_{V-PNN G5738}συγκακουχέομαιsunkakoucheomaito suffer withto suffer affliction withτω tō
_T-DSMὁhothe/this/whothe peopleλαω laō
_N-DSMλαόςlaosa peoplethe peopleτου tou
_T-GSMὁhothe/this/whoof Godθεου theou
_N-GSMθεόςtheosGodof Godη ē
_PRTἤēor, thanπροσκαιρον proskairon
_A-ASFπρόσκαιροςproskairostemporaryfor a seasonεχειν echein
_{V-PAN G5721}ἔχωechōto have/beto enjoyαμαρτιας amartias
_N-GSFἁμαρτίαhamartiasinof sinαπολαυσιν apolausin
_N-ASFἀπόλαυσιςapolausisenjoymentthe pleasures  26 cf. Tłum. Толк. za większe bogactwo poczytując urąganie Chrystusowe, niż skarby egipskie: oglądał się bowiem na nagrodę.и поношение Христово почел большим для себя богатством, нежели Египетские сокровища; ибо он взирал на воздаяние. б0льшее богaтство вмэни1въ є3гЂпетскихъ сокр0вищъ поношeніе хrт0во: взирaше бо на мздовоздаsніе. 11,26Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVμειζονα meizona
_A-ASM-Cμέγαςmegasgreatgreaterπλουτον plouton
_N-ASMπλοῦτοςploutosrichesrichesηγησαμενος ēgēsamenos
_{V-ADP-NSM G5666}ἡγέομαιhēgeomaito governEsteemingτων tōn
_T-GPMὁhothe/this/whothe reproachαιγυπτου aiguptou
_N-GSFΑἴγυπτοςaiguptosEgyptEgyptθησαυρων thēsaurōn
_N-GPMθησαυρόςthēsaurostreasurethan the treasuresτον ton
_T-ASMὁhothe/this/whoof Christονειδισμον oneidismon
_N-ASMὀνειδισμόςoneidismosreproachthe reproachτου tou
_T-GSMὁhothe/this/whothe recompence of the rewardχριστου christou
_N-GSMΧριστόςchristosChristof Christαπεβλεπεν apeblepen
_{V-IAI-3S G5707}ἀποβλέπωapoblepōto look aheadhe had respectγαρ gar
_CONJγάρgarfor: forεις eis
_PREPεἰςeistowarduntoτην tēn
_T-ASFὁhothe/this/who.μισθαποδοσιαν misthapodosian
_N-ASFμισθαποδοσίαmisthapodosiarecompensethe recompence of the reward  27 cf. Tłum. Толк. Wiarą opuścił Egipt, nie bojąc się gniewu królewskiego; oczekiwał bowiem niewidzialnego jakby widząc.Верою оставил он Египет, не убоявшись гнева царского, ибо он, как бы видя Невидимого, был тверд. Вёрою њстaви є3гЂпетъ, не ўбоsвсz ћрости царeвы: неви1димаго бо ћкw ви1дz, терпsше. 11,27Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVπιστει pistei
_N-DSFπίστιςpistisfaith/trustBy faithκατελιπεν katelipen
_{V-2AAI-3S G5627}καταλείπωkataleipōto leavehe forsookαιγυπτον aigupton
_N-ASFΑἴγυπτοςaiguptosEgyptEgyptμη mē
_PRT-Nμήmēnot, notφοβηθεις fobētheis
_{V-AOP-NSM G5679}φοβέωfobeōto fearfearingτον ton
_T-ASMὁhothe/this/whothe wrathθυμον thumon
_N-ASMθυμόςthumoswraththe wrathτου tou
_T-GSMὁhothe/this/whoof the kingβασιλεως basileōs
_N-GSMβασιλεύςbasileuskingof the kingτον ton
_T-ASMὁhothe/this/who.γαρ gar
_CONJγάρgarfor: forαορατον aoraton
_A-ASMἀόρατοςaoratosinvisiblehim who is invisibleως ōs
_ADVὡςhōswhich/how, asορων orōn
_{V-PAP-NSM G5723}ὁράωhoraōto seeseeingεκαρτερησεν ekarterēsen
_{V-AAI-3S G5656}καρτερέωkartereōto endurehe endured  28 cf. Tłum. Толк. Wiarą sprawił Paschę i wylanie krwi, aby ich się nie dotknął ten, co pierworodnych tracił.Верою совершил он Пасху и пролитие крови, дабы истребитель первенцев не коснулся их. Вёрою сотвори2 пaсху и3 проли1тіе кр0ве, да не погублszй перворождє1ннаz к0снетсz и4хъ. 11,28Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVπιστει pistei
_N-DSFπίστιςpistisfaith/trustThrough faithπεποιηκεν pepoiēken
_{V-RAI-3S G5758}ποιέωpoieōto do/makehe keptτο to
_T-ASNὁhothe/this/whothe sprinklingπασχα pascha
_ARAMπάσχαpaschaPassoverthe passoverκαι kai
_CONJκαίkaiand, andτην tēn
_T-ASFὁhothe/this/whoof bloodπροσχυσιν proschusin
_N-ASFπρόσχυσιςproschusissprinklingthe sprinklingτου tou
_T-GSNὁhothe/this/who.αιματος aimatos
_N-GSNαἷμαhaimabloodof bloodινα ina
_CONJἵναhinain order that/to,μη mē
_PRT-Nμήmēnotlestο o
_T-NSMὁhothe/this/who ολοθρευων olothreuōn
_{V-PAP-NSM G5723}ὀλοθρεύωolothreuōto destroyhe that destroyedτα ta
_T-APNὁhothe/this/who πρωτοτοκα prōtotoka
_A-APN-Sπρωτότοκοςprōtotokosfirstbornthe firstbornθιγη thigē
_{V-2AAS-3S G5632}θιγγάνωthinganōto touchshould touchαυτων autōn
_P-GPMαὐτόςautoshe/she/it/selfthem  29 cf. Tłum. Толк. Wiarą przeszli Morze Czerwone jakby po suchej ziemi, czego gdy Egipcjanie próbowali, zostali pochłonięci.Верою перешли они Чермное море, как по суше,- на что покусившись, Египтяне потонули. Вёрою преид0ша чермн0е м0ре ѓки по сyсэ земли2: є3гHже и3скушeніе пріeмше є3гЂптzне и3стопи1шасz. 11,29Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVπιστει pistei
_N-DSFπίστιςpistisfaith/trustBy faithδιεβησαν diebēsan
_{V-2AAI-3P G5627}διαβαίνωdiabainōto crossthey passed throughτην tēn
_T-ASFὁhothe/this/who.ερυθραν eruthran
_A-ASFἐρυθρόςeruthrosredRedθαλασσαν thalassan
_N-ASFθάλασσαthalassaseatheως ōs
_ADVὡςhōswhich/howasδια dia
_PREPδιάdiathrough/because ofbyξηρας xēras
_A-GSFξηρόςxērosdried up/withereddryγης gēs
_N-GSFγῆgēearth[earth]ης ēs
_R-GSFὅς, ἥhhos ēwhich: whichπειραν peiran
_N-ASFπεῖραpeiratestassayingλαβοντες labontes
_{V-2AAP-NPM G5631}λαμβάνωlambanōto taketo doοι oi
_T-NPMὁhothe/this/who αιγυπτιοι aiguptioi
_A-NPMΑἰγύπτιοςaiguptiosEgyptianthe Egyptiansκατεποθησαν katepothēsan
_{V-API-3P G5681}καταπίνωkatapinōto swallowwere drowned  30 cf. Tłum. Толк. Wiarą upadły mury Jerycha,,po obejściu wokoło przez dni siedemВерою пали стены Иерихонские, по семидневном обхождении. Вёрою стёны їеріхw6нскіz пад0ша њбхождeніемъ седми1хъ днjй. 11,30Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVπιστει pistei
_N-DSFπίστιςpistisfaith/trustBy faithτα ta
_T-NPNὁhothe/this/whothe wallsτειχη teichē
_N-NPNτεῖχοςteichoswallthe wallsιεριχω ierichō
_N-PRIἹεριχώhierichōJerichoof Jerichoεπεσαν epesan
_{V-2AAI-3P G5627}πίπτωpiptōto collapsefell downκυκλωθεντα kuklōthenta
_{V-APP-NPN G5685}κυκλόωkukloōto surround, after they were compassedεπι epi
_PREPἐπίepiupon/to/againstaboutεπτα epta
_A-NUIἑπτάheptasevensevenημερας ēmeras
_N-APFἡμέραhēmeradaydays  31 cf. Tłum. Толк. Wiarą Rahab nierządnica nie zginęła z niewiernymi, przyjąwszy pokojowo wysłanych na zwiady.Верою Раав блудница, с миром приняв соглядатаев (и проводив их другим путем), не погибла с неверными. Вёрою раaвъ блудни1ца не поги1бе съ сопроти1вльшимисz, пріи1мши сх0дники съ ми1ромъ (и3 и3нhмъ путeмъ и3звeдши). 11,31Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVπιστει pistei
_N-DSFπίστιςpistisfaith/trustBy faithρααβ raab
_N-PRIῬαάβraabRahabRahabη ē
_T-NSFὁhothe/this/whothe harlotπορνη pornē
_N-NSFπόρνηpornēprostitutethe harlotου ou
_PRT-Nοὐounonotσυναπωλετο sunapōleto
_{V-2AMI-3S G5639}συναπόλλυμιsunapollumito die/destroy withperishedτοις tois
_T-DPMὁhothe/this/whothe spiesαπειθησασιν apeithēsasin
_{V-AAP-DPM G5660}ἀπειθέωapeitheōto disobeythem that believed notδεξαμενη dexamenē
_{V-ADP-NSF G5666}δέχομαιdechomaito receive, when she had receivedτους tous
_T-APMὁhothe/this/who.κατασκοπους kataskopous
_N-APMκατάσκοποςkataskoposspythe spiesμετ met
_PREPμετάmetawith/afterwithειρηνης eirēnēs
_N-GSFεἰρήνηeirēnēpeacepeace  WIARA MNÓSTWA SPRAWIEDLIWYCH.32 cf. Tłum. Толк. I cóż jeszcze powiem? Albowiem czasu nie stanie, gdybym rozprawiał o Gedeonie, Baraku, Samsonie, Jeftem, Dawidzie, Samuelu i prorokach,И что еще скажу? Недостанет мне времени, чтобы повествовать о Гедеоне, о Вараке, о Самсоне и Иеффае, о Давиде, Самуиле и (других) пророках, И# что2 є3щE глаг0лю; Не достaнетъ бо ми2 повэствyющу врeмене њ гедеHнэ, варaцэ же и3 самpHнэ и3 їефfaи, њ дв7дэ же и3 самуи1лэ, и3 њ (други1хъ) прbр0цэхъ, 11,32Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVκαι kai
_CONJκαίkaiandAndτι ti
_I-ASNτίςtiswhich?whatετι eti
_ADVἔτιetistillmoreλεγω legō
_{V-PAS-1S G5725}λέγωlegōto speakshall Iεπιλειψει epileipsei
_{V-FAI-3S G5692}ἐπιλείπωepileipōbe insufficientwould failμε me
_P-1ASἐγώegōI/wemeγαρ gar
_CONJγάρgarfor? forδιηγουμενον diēgoumenon
_{V-PNP-ASM G5740}διηγέομαιdiēgeomaito relate fullyto tellο o
_T-NSMὁhothe/this/whothe timeχρονος chronos
_N-NSMχρόνοςchronostimethe timeπερι peri
_PREPπερίperiaboutofγεδεων gedeōn
_N-PRIΓεδεώνgedeōnGideonGedeonβαρακ barak
_N-PRIΒαράκbarakBarakBarakσαμψων sampsōn
_N-PRIΣαμψώνsampsōnSamsonSamsonιεφθαε iefthae
_N-PRIἸεφθάεiefthaeJephthahJephthaeδαυιδ dauid
_N-PRIΔαυείδ, Δαυίδ, Δαβίδdaueid dauid dabidDavid; Davidτε te
_PRTτεteand/both, andκαι kai
_CONJκαίkaiand, andσαμουηλ samouēl
_N-PRIΣαμουήλsamouēlSamuelSamuelκαι kai
_CONJκαίkaiand, andτων tōn
_T-GPMὁhothe/this/whothe prophetsπροφητων profētōn
_N-GPMπροφήτηςprofētēsprophetthe prophets  33 cf. Tłum. Толк. którzy przez wiarę pokonali królestwa, wypełniali sprawiedliwość, dostąpili obietnic, zawarli lwie paszczęki,которые верою побеждали царства, творили правду, получали обетования, заграждали уста львов, (За?_т7л.) и5же вёрою побэди1ша ц†рствіz, содёzша прaвду, получи1ша њбэтов†ніz, загради1ша ўстA львHвъ, 11,33Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVοι oi
_R-NPMὅς, ἥhhos ēwhichWhoδια dia
_PREPδιάdiathrough/because ofthroughπιστεως pisteōs
_N-GSFπίστιςpistisfaith/trustfaithκατηγωνισαντο katēgōnisanto
_{V-ADI-3P G5662}καταγωνίζομαιkatagōnizomaito conquersubduedβασιλειας basileias
_N-APFβασιλείαbasileiakingdomkingdomsηργασαντο ērgasanto
_{V-ADI-3P G5662}ἐργάζομαιergazomaito work, wroughtδικαιοσυνην dikaiosunēn
_N-ASFδικαιοσύνηdikaiosunērighteousnessrighteousnessεπετυχον epetuchon
_{V-2AAI-3P G5627}ἐπιτυγχάνωepitunchanōto obtain, obtainedεπαγγελιων epangeliōn
_N-GPFἐπαγγελίαepangeliapromisepromisesεφραξαν efraxan
_{V-AAI-3P G5656}φράσσωfrassōto stop, stoppedστοματα stomata
_N-APNστόμαstomamouththe mouthsλεοντων leontōn
_N-GPMλέωνleōnlionof lions  34 cf. Tłum. Толк. zagasili napór ognia, uszli ostrza mlecza, dźwignęli się z niemocy, stali się mężnymi na wojnie, zmusili wojska obcych do ucieczki.угашали силу огня, избегали острия меча, укреплялись от немощи, были крепки на войне, прогоняли полки чужих; ўгаси1ша си1лу џгненную, и3збэг0ша џстреz мечA, возмог0ша t нeмощи, бhша крёпцы во бранeхъ, њбрати1ша въ бёгство полки2 чужди1хъ: 11,34Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVεσβεσαν esbesan
_{V-AAI-3P G5656}σβέννυμιsbennumito extinguishQuenchedδυναμιν dunamin
_N-ASFδύναμιςdunamispowerthe violenceπυρος puros
_N-GSNπῦρpurfireof fireεφυγον efugon
_{V-2AAI-3P G5627}φεύγωfeugōto flee, escapedστοματα stomata
_N-APNστόμαstomamouththe edgeμαχαιρης machairēs
_N-GSFμάχαιραmachairaswordof the swordεδυναμωθησαν edunamōthēsan
_{V-API-3P G5681}δυναμόωdunamoōto strengthen[to strengthen]απο apo
_PREPἀπόapofrom, out ofασθενειας astheneias
_N-GSFἀσθένειαastheneiaweaknessweaknessεγενηθησαν egenēthēsan
_{V-AOI-3P G5675}γίνομαιginomaito be, waxedισχυροι ischuroi
_A-NPMἰσχυρόςischurosstrongvaliantεν en
_PREPἐνenin/on/amonginπολεμω polemō
_N-DSMπόλεμοςpolemoswarfightπαρεμβολας parembolas
_N-APFπαρεμβολήparembolēbarracksthe armiesεκλιναν eklinan
_{V-AAI-3P G5656}κλίνωklinōto bow/lay down, turned to flightαλλοτριων allotriōn
_A-GPMἀλλότριοςallotriosanother’sof the aliens  35 cf. Tłum. Толк. Niewiasty odzyskały przez zmartwychwstanie swoich zmarłych. Inni zaś byli rozciągani, nie przyjmując wyzwolenia, aby lepszego dostąpić zmartwychwstania.жены получали умерших своих воскресшими; иные же замучены были, не приняв освобождения, дабы получить лучшее воскресение; пріsша жєны2 t воскресeніz мeртвыхъ свои1хъ: и3нjи же и3збіeни бhша, не пріeмше и3збавлeніz, да лyчшее воскrніе ўлучaтъ: 11,35Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVελαβον elabon
_{V-2AAI-3P G5627}λαμβάνωlambanōto takereceivedγυναικες gunaikes
_N-NPFγυνήgunēwomanWomenεξ ex
_PREPἐκekof/from αναστασεως anastaseōs
_N-GSFἀνάστασιςanastasisresurrectionraised to life againτους tous
_T-APMὁhothe/this/whodeliveranceνεκρους nekrous
_A-APMνεκρόςnekrosdeaddeadαυτων autōn
_P-GPFαὐτόςautoshe/she/it/selftheirαλλοι alloi
_A-NPMἄλλοςallosanotherothersδε de
_CONJδέdethen: andετυμπανισθησαν etumpanisthēsan
_{V-API-3P G5681}τυμπανίζωtumpanizōto torturewere torturedου ou
_PRT-Nοὐouno, notπροσδεξαμενοι prosdexamenoi
_{V-ADP-NPM G5666}προσδέχομαιprosdechomaito wait for/welcomeacceptingτην tēn
_T-ASFὁhothe/this/who:απολυτρωσιν apolutrōsin
_N-ASFἀπολύτρωσιςapolutrōsisredemptiondeliveranceινα ina
_CONJἵναhinain order that/to; thatκρειττονος kreittonos
_A-GSF-Cκρείττωνkreittōnstrongerbetterαναστασεως anastaseōs
_N-GSFἀνάστασιςanastasisresurrectionaτυχωσιν tuchōsin
_{V-2AAS-3P G5632}τυγχάνωtunchanōto obtain/happenthey might obtain  36 cf. Tłum. Толк. Inni zaś doznali pośmiewisk i bicia, nadto i kajdan i więzienia;другие испытали поругания и побои, а также узы и темницу, друзjи же ругaніемъ и3 рaнами и3скушeніе пріsша, є3щe же и3 ќзами и3 темни1цею, 11,36Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVετεροι eteroi
_A-NPMἕτεροςheterosotherothersδε de
_CONJδέdethenAndεμπαιγμων empaigmōn
_N-GPMἐμπαιγμόςempaigmosjeeringofκαι kai
_CONJκαίkaiandandμαστιγων mastigōn
_N-GPFμάστιξmastixwhipscourgingsπειραν peiran
_N-ASFπεῖραpeiratesttrialελαβον elabon
_{V-2AAI-3P G5627}λαμβάνωlambanōto takehadετι eti
_ADVἔτιetistill, yeaδε de
_CONJδέdethen, moreoverδεσμων desmōn
_N-GPMδεσμόςdesmoschainof bondsκαι kai
_CONJκαίkaiandandφυλακης fulakēs
_N-GSFφυλακήfulakēprison/watchimprisonment  37 cf. Tłum. Толк. byli kamienowani, przecinani, dręczeni, pomarli mieczem zabici; błądzili w owczych, w kozich skórach, cierpiąc niedostatek, uciśnieni, utrapieni;были побиваемы камнями, перепиливаемы, подвергаемы пытке, умирали от меча, скитались в милотях и козьих кожах, терпя недостатки, скорби, озлобления; кaменіемъ побіeни бhша, претрeни бhша, и3скушeни бhша, ўбjйствомъ мечA ўмр0ша, проид0ша въ ми1лwтехъ (и3) въ к0зіzхъ к0жахъ, лишeни, скорбsще, њѕл0блени: 11,37Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVελιθασθησαν elithasthēsan
_{V-API-3P G5681}λιθάζωlithazōto stoneThey were stonedεπειρασθησαν epeirasthēsan
_{V-API-3P G5681}πειράζωpeirazōto test/tempt, were temptedεπρισθησαν epristhēsan
_{V-API-3P G5681}πρίζωprizōto saw (in two), they were sawn asunderεν en
_PREPἐνenin/on/among φονω fonō
_N-DSMφόνοςfonosmurder μαχαιρης machairēs
_N-GSFμάχαιραmachairaswordwith the swordαπεθανον apethanon
_{V-2AAI-3P G5627}ἀποθνήσκωapothnēskōto die, were slainπεριηλθον periēlthon
_{V-2AAI-3P G5627}περιέρχομαιperierchomaito go around: they wandered aboutεν en
_PREPἐνenin/on/amonginμηλωταις mēlōtais
_N-DPFμηλωτήmēlōtēsheepskinsheepskinsεν en
_PREPἐνenin/on/amongandαιγειοις aigeiois
_A-DPNαἴγειοςaigeiosgoat'sgoatδερμασιν dermasin
_N-DPNδέρμαdermaleatherskinsυστερουμενοι usteroumenoi
_{V-PPP-NPM G5746}ὑστερέωhustereōto lack; being destituteθλιβομενοι thlibomenoi
_{V-PPP-NPM G5746}θλίβωthlibōto press on, afflictedκακουχουμενοι kakouchoumenoi
_{V-PPP-NPM G5746}κακουχέωkakoucheōto torment, tormented  38 cf. Tłum. Толк. których świat nie był godzien, tułali się po pustkowiach, po górach i jamach i w jaskiniach ziemiте, которых весь мир не был достоин, скитались по пустыням и горам, по пещерам и ущельям земли. и4хже не бЁ дост0инъ (вeсь) мjръ, въ пустhнехъ скитaющесz и3 въ горaхъ и3 въ вертeпахъ и3 въ пр0пастехъ земнhхъ. 11,38Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVων ōn
_R-GPMὅς, ἥhhos ēwhich(Of whomουκ ouk
_PRT-Nοὐounonotην ēn
_{V-IAI-3S G5707}εἰμίeimito bewasαξιος axios
_A-NSMἄξιοςaxiosworthyworthyο o
_T-NSMὁhothe/this/whothe worldκοσμος kosmos
_N-NSMκόσμοςkosmosworldthe worldεπι epi
_PREPἐπίepiupon/to/against[upon/to/against]ερημιαις erēmiais
_N-DPFἐρημίαerēmiadesertdesertsπλανωμενοι planōmenoi
_{V-PPP-NPM G5746}πλανάωplanaōto lead astray:) they wanderedκαι kai
_CONJκαίkaiand, andορεσιν oresin
_N-DPNὄροςorosmountainmountainsκαι kai
_CONJκαίkaiand, andσπηλαιοις spēlaiois
_N-DPNσπήλαιονspēlaioncavedensκαι kai
_CONJκαίkaiandandταις tais
_T-DPFὁhothe/this/whocavesοπαις opais
_N-DPFὀπήopēholecavesτης tēs
_T-GSFὁhothe/this/whoof the earthγης gēs
_N-GSFγῆgēearthof the earth  39 cf. Tłum. Толк. A ci wszyscy, świadectwem wiary zaleceni, nie doczekali się obietnicy,И все сии, свидетельствованные в вере, не получили обещанного, И# сjи вси2 послyшествани бhвше вёрою, не пріsша њбэтовaніz, 11,39Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVκαι kai
_CONJκαίkaiand ουτοι outoi
_D-NPMοὗτοςhoutosthis/he/she/itAnd theseπαντες pantes
_A-NPMπᾶςpasallallμαρτυρηθεντες marturēthentes
_{V-APP-NPM G5685}μαρτυρέωmartureōto testify, having obtained a good reportδια dia
_PREPδιάdiathrough/because ofthroughτης tēs
_T-GSFὁhothe/this/whofaithπιστεως pisteōs
_N-GSFπίστιςpistisfaith/trustfaithουκ ouk
_PRT-Nοὐounonotεκομισαντο ekomisanto
_{V-AMI-3P G5668}κομίζωkomizōto bring/be repaid, receivedτην tēn
_T-ASFὁhothe/this/whothe promiseεπαγγελιαν epangelian
_N-ASFἐπαγγελίαepangeliapromisethe promise  40 cf. Tłum. Толк. gdyż Bóg przewidział dla nas coś lepszego, aby bez nas nie stali się doskonałymi.потому что Бог предусмотрел о нас нечто лучшее, дабы они не без нас достигли совершенства.бGу лyчшее что2 њ нaсъ предзрёвшу, да не без8 нaсъ совершeнство пріи1мутъ.11,40Text. Trans.Orig. Vocab.Vocab Trans.Eng Vocab.KJVτου tou
_T-GSMὁhothe/this/whoGodθεου theou
_N-GSMθεόςtheosGodGodπερι peri
_PREPπερίperiaboutforημων ēmōn
_P-1GPἐγώegōI/weusκρειττον kreitton
_A-ASN-Cκρείττωνkreittōnstrongerbetterτι ti
_X-ASNτιςtisonesomeπροβλεψαμενου problepsamenou
_{V-AMP-GSM G5671}προβλέπωproblepōto foresee/planhaving providedινα ina
_CONJἵναhinain order that/to, thatμη mē
_PRT-Nμήmēnotnotχωρις chōris
_ADVχωρίςchōriswithoutthey withoutημων ēmōn
_P-1GPἐγώegōI/weusτελειωθωσιν teleiōthōsin
_{V-APS-3P G5686}τελειόωteleioōto perfectshould